AMERSFOORTSCFi DAGBLAD
GROOTE BALANS OPRUIMING
DE EEMLANDER
Amlrstgdrt
4000 EXEMPLAREN
OPRUIMING
AUTOOIENST VAN DOORN
Rotterdam en Oen Haag
L. J. LUYCX ZOON
Firma DUIM BURGER
Zaterdag 13 Januari 1934
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
32 e Jaargang No. 165
Beiteelaedsch
Overzicht
Buitenland
NIEUWE ONRUST OP
CUBA
AXI TAXI
TELEFOON
1210 1211
tiet MEEST VERTROUWD
en GOEDKOOPSTE
adres voor TAXI'S
UIT MOOI
Medische
Belangrijkste
huishoud
CptODQEtJ*
^ËÜiP
LAH G E STRAAT1^* E RSFOORT
VOORTZETTING
IIET WEER IN DECEMBER IN
EUROPA EN IN NEDERLAND
Weerbericht
4 uur 41 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
TAXI TAXI
ook 's nachts geopend
1093 Tel. 1830
GARAGE NIC. BOVÉE
KAMP 41
DAMES-MODE ZAAK
ARNHEMSCHEWEG 26 EE
ABONNEMENTSPRIJS pt' 3 maandcD vo°' Amersfoort 2.10, per maand 1 0.75, per
u-eek (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/.
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderll|ke nummers f 0.05.
POSTREKENING *7910 TELEFOON INTERC. 513
PRIJS OER ADVERTENTIEN van 1—4 regels l 1.05 met inbegrip van een bewijsnummtf
elke regel meer f0.25. Llefdadlghelds-advertentiën voor da
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regel»
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
Het schandaal-Stavisky in liet
Fransche parlement. De re
geering.Cbautemps ontspringt
tien dans.
De oplichter Stavisky, de hoofdpersoon
van het flnancieelc schandaal in Frankrijk,
die zelfmoord pleegde, toen de politic hem
wilde inrekenen, heeft openbare instellin
gen en particulieren bedragen weten af tc
troggelen, die in de rnilliocnén loopen. Do
onthulling van deze grootscheepschc en
bijna geniale bedriegerijen beeft in Frank
rijk een gevveldige deining veroorzaakt en
de verontwaardiging gaande gemaakt zoo
wel van de gedupeerden als van degenen,
die meeleefden met de slachtoffer-. De
toorn en ontstemming steeg vooral ten top.
toen weldra uitlekte, dat Stavisky jaren
lang zijn praktijken had kunnen uitoefenen,
dank zij cio omstandigheid, dat de oplich
ter middellijk of onmiddellijk de bescher
ming genoot van allerlei autoriteiten, zoo
dat hij buiten de gevangenis bleef.
Men herinnert zicb, dat in verband mol
bet schandaal ook de naam is genoemd
van den minister van koloniën, Dalimier;
en ofschoon do minister-president en hij
vertolkte toen het unanieme oordeel van
het gcheele kabinet aannemelijk ist le
maken, dat Dalimier zich niet aan onbe
hoorlijke gedragingen had schuldig ge
maakt, meende het in opspraak gebrachte
kabinetslid niettemin tc moeten aflrcden,
daar hij niet wilde, dat zijn aanblijven de
regeeriiig in een kwaden reuk zou bren
gen. Onder betuiging van leedwezen leg
den dc overige ministers zicli bij dit besluit
neer.
Ohdcrlusschen heefl het er een oogen-
blik oj) geleken, dat de onthullingen inzake
liet schandaal-Stavisky den val tengevolge
zouden hebben van I k a bin et- Cbautemps in
zijn geheel. Aan het krachtig optreden van
den premier is het 'echier te danken ge
wecst, dat .de regeeriiig zich heeft, kunnen
handhaven: de volksvertegenwoordiging
_liecft mei een .ferme.meerderheid een motie
van vertrouwen in"' het niini.;lcric-Chau-
temps aailgèhomcii.
De premier heeft, ter redding van de
situatie, redevoeringen gehouden, «lie al
gemeen instemming vonden bij de linkschc
partijen en een deel van hel centrum, llij
verklaarde o. m., dat. hij van droefheid en
verontwaardiging vervuld was. doch tevens
de energie in zich voelde van een man. die
alle macht in handen heeft. De regecring,
zoo zegde liij loc, zal alles openbaar maken,
zonder iemand te ontzien. Kr mogen, zoo
voegde hij eraan toe, tekortkomingen zijn
begaan, maar niettemin deet,! hij oen be
roep op dc Kamer hern haar vertrouwen te
schenken, nu zoo krachtig is opgetreden en
geen consideratie met de schuldigen zal
worden gebruikt. Deze laatsten dienden vol
gens Chautemps te worden gestraft en de
noodigc maatregelen behoorden tc worden
getroffen om liet openbare leven tc zuive
ren. In flil verband vestigde bij onder meel
de aandacht op dc voorstellen, die de mi
nister vun justitie bij het bureau der Kamer
had ingediend.
Gelijk wij meldden, heeft Cbautemps' in
drukwekkend beloog tengevolge geliad, dat
liet parlement in zijn ovcrgroolc meerder
heid besloot ook verder rnet liet ministerie
m zee te gaan, zoodat Tardieu en andere
felle tegenstanders van rechts er niet in
geslaagd zijn dc rcgcering een beentje tc
lichten.
De verontwaardiging over het gebeurde i
natuurlijk begrijpelijk, maar liet kan niet
worden ontkend, dat onder dc vertoornden
zich ook velen bevonden, wicn aan dc zui
verheid der zeden niet al te veel gelegen
is, doch die zich van de opwinding, door dc
corruptie-affaire in liet leven geroepen,
meester maakten ten behoeve van politieke
agitatie.' Geestig werd déze toestand door
één der Duitschc bladen als volgt gety
peerd: „Dc zee brult en verlangt naar of
fers. Maar waarom zou bij deze tragische
natiiurgebeurtenis niet oen zeer repele
vischvangst mogelijk zijn?'
Inmiddels is liet te hopen, dat de maat
regelen, die dc rcgeenng-Chautcmps zal
nemen, teneinde een herhaling te voorko
men van de opzienbarende gebeurtenissen
dio Frankrijks naam in discrediet brengen,
succes mogen hebben, want liet lijdt geen
twijfel, dat het parlementaire en z.g. burger
lijkc systeem, dat Frankrijk nog steed:
beeft gehandhaafd, een onberckcnbari
schadg zal worden toegebracht, wanneer
niet op onverbiddelijke wijze schoon schip
wordt gemaakt en al het corruptieve als
zieke plekken uil het lichaam van den
Franschcn staat wordt weggesneden.
IJZEL DESORGANISEERT HET
BERLIJNSCHE VERKEER
Berlijn, 12 Jan. fV.D.) Hedenavond te-
on half tien begon het to dezer slede tc
ijzején. Spoedig waren alle stralen bedekt
met een dunne ijslaag, waardoor het gc-
eelc verkeer gestremd en in vele gevallen
olkomen stopgezet werd. Til van oulos
botsten tegen elkaar, het verkeer met auto
bussen ondervond vrijwel onoverkomelijk.
moeilijkbeden. Een groot aantal ongevallen
ad tot gevolg, dat de geneeskundige dienst
reeds om II uur onder hoogen druk moest
werken. Velen wer-len met gebroken armen
en boenen in ziekenhuizen opgenomen.
GEWELDIGE OVERSTROOMING IN
ARGENTINIË
B ii e n o s-A ires, 12 Jan. (V.U Do ont
zaggelijke Watermassa's; welke hei land bc-
Ireigen, doen vreezen voor oen overslroo-
min/é-rarap, gelijk het land in geen hon
derd jaar heeft beleefd. Tot dusver bedraagt
liet aantal doodon nog 'slechts (ilj. Men
st dat wanneer dc overstrooming dc
erwacbte ontwikkeling zal krijgen, dit
aantal nog veel cn voel groot er zal worden.
VIER DOODEN BIJ DE GAS-
ONTPLOFFING.
plot l e n li u r g. 12 Jan. i'V.d.) Bij dc
ontploffing Ie Pleltènburg zijn vier perso
nen om hot leven gekomen Ken IVjarigè
vrouw, die met ernstige brandwonden naar
liet ziekenhuis was overgebracht, is daar
anmiddag overleden. Kon 21 -jarige vrouw
kon slechts als lijk worden 'geborgen Dm
ïalf vier vanmiddag heeft ojj dezelfde
plaats een tweede ontploffing plaats gehad
Ken woning aan den overkant word bescha
digd. Ken man liep ten beenbreuk op.
Havanna, 12 Jan (V. Sedert giste
ren worden dc regceringsgcbouwcn te Ha
vanna weer zwaar bewaakt, aangezien in
verband met de staking der onderwijzers
weer onlusten dreigen. Bovendien zijn op
vele plaatsen m dc provincie gevallen van
brandstichting ontdekt, welke men ook te
Havanna zelf vreest. Het staat vrijwel vast
dat do brand, welke dezer dagen in de
werkplaatsen der United Railway Company
heeft gewoed, door brandstichting is ont
staan.
Gisteren hebben 500 stakende onderwij
zers een protestdemonstratie gehouden
voor liet presidentcel palcis.
New-York, 12 Jan (II V) Volgens be
richten uit Havanna hebben rcgeeringstroc-
pen de stad Santa Clara bezet, ton einde
deze legen communistische onlusten tc be
sclierrncn. Op het slation Cristina zijn 1500
wagens verbrand. Men vermoedt, dat d'
brand aangestoken is door slakende spoor
wegarbeiders. Op de voornaamste stralegi
sch'c punten van Havanna zijn machinege
weren opgesteld, ten einde alle bcloogingcn
te onderdrukken.
JAPANSCHE OORLOGSSCHEPEN
NAAR F0EKIEN
Nanking, 12 Jan. (V. D.) De Chineesche
regecring heeft den Japanschen gezant
Arioshi de verzekering gegeven, dat de
noodigc maatregelen zijn genomen om le
ven cn eigendom van de meer dan 20.000
Japanners to Foetsjau cn Araoy in dc pro
vincie Foekien te beschermen tegen even
tueele onlusten, welke het gevolg zouden
kunnen zijn van de nederlaag van de sepa
ratistische regeeriiig in deze provincie. Niet
temin heeft Japan twee oorlogsschepen
naar Foetsjau en twee naar Amoy gezon
den als voorzorgsmaatregel.
BRAZILIAANSCHE REGEERINGSCRISIS
OPGELOST.
R i o do Janeiro. 11 Jan. (V.D.), Mede
gedeeld wordt, dat de rcgeeringscrisis tot
oplossing is gebracht, doordat dr. Mello
Franco cn dr. Osvaldo Aranha hun ni
nisterieelc functies weer hebben aanvaard
KRAAIVOGELS
IV. Kauwtjes
Dc alleraardigste onzer vier soorten Kraai-
igcls, waarbij ik dc raaf, die misschien
heelemaal niet meer in ons land gevonden
wordt niet meereken, vind ik altijd die
kwieke, druk doende kauwtjes, die van alle
kraaiachtigen de mooiste vormen hebben
Van Thijsse heb ik eens gelezen, dat hij ze
echt welgevormd vindt.'Zijn veertjes sluiten
zoo netjes aan 'l lijf. stevige pennen, gladde
dckvccren en alle gevaar voor slijlhcid
of eentonigheid wordt weggenomen door
den heerlijk satijnig witten glans der nek- en
wangvccren cn de aardige witte oogen. Zijn
signalement luidt dan ook: schedel blauw
zwart, rag, vleugels cn staart zwart met
staalglanzen, achterhoofd en wangen grijs,
als bestoven meel; onderzijde grijsachtig.
Dus wel een vogel, die dc moeite van hel
obscrvecren waard is. En daar is volop ge
legenheid voor Overal in dc stad kan men
hc: lustig gc: Tep „ka, ka" hooren. Dagelijks
ziji zc in dc lioogc boomen van het plant
soen aan te treffen of op dc daken der hui
zen, want zc schuwen dc menschen minder
dan hun familieleden, dc kraaien cn roeken
Zc hebben ze dan ook op allcrici manieren
noodig. zoowel voor voedsel als nestgelegcn-
heid. Zij- bouwen het liefst op torens fzic
Oud Lcusden) tuinen, in schoorsteenen en
aan hoogc muren, doch vooral ook in holle
boomen Sedert echter het boschbehcer dc
laatste vaak al opruimt, voor het hol voor
dc kauwtjes groot genoeg is' geworden, moe
ien zc zich in dezen woningnood getroosten
met klimop tegen gebouwen cn boomen, ja
zelfs met konijnenholen Een heel enkele
naai bouwen zc in dien nood ook een open
boomncst.
Zelden zijn zc stil. Wie van hurt luidruch
tigheid in aardige vluchten recht wil genie
ten moet eens op zc letten als ze uil Ran
denbroek naar bed gaan in hel bosch van
dc „Snoekbeuvcl op hel Stort. Dal is ccn
buitengewoon interessante gebeurtenis.
A. JOMAN.
Zondag hebben dienst dc doktoren
Lubson, Snouckaertlaan 12; Tel. 230.
Plomp, Regentcssclaan 15; Tel. 1359.
Linschoten, Soesterweg 329; Tel. 112.
Zondag en de geheele weck 's nachts heeft
dienst de apotheek van de firma Jos Haan,
Julianaplcin 13; Tel. 1150.
DIT BLAD HEEFT EEN DAGELIJKSCUë
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
BUITENLAND.
Cbautemps over dc knoeierijen van Sta-
isky.
(Derde Blad, pag. 1).
Oostenrijkscbo Nazi-leiders gearresteerd.
(Derde Blad, pag. 1).
Een oproep van dc Internationale Kamer
van Koophandel.
(Derdo Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
De Eerste Kamer over de Rijksbcgrooting.
(Tweede Blad, pag. 1.)
Branden te Oss cn Vlaardingen.
(Tweede blad, pag. 2).
STADSNIEUWS.
Voordracht van Dr. Nedcrbracht over
Structuur, Conjunctuur on Crisis."
(Eerste Blad, pag. 3.j'
Let op bij liet koopen van eieren
(Eerste Blad, pag. 2),
Uit meteorologisch oogpunt een
bijzondere maand
Onze weerkundige medewerker schrijft
ns:
December was uit meteorologisch oog
punt in geheel Europa een zeer bijzondere
maand.
Dc gemiddelde luchtdrukverdeehng wijst
een positieve afwijking aan. waarvan liet
maximum, ongeveer 12 meter, tusschcn
Schotland en de Zuidpunt van Noorwegen
lag. Rondom dit centrum strekte de positie
ve afwijking zich uit tot Frankrijk cn Mid-
dcn-Duilschland in liet Zuiden, Groenland
in het Noordwesten, Finland en W -Rusland
in het Noordoosten en Oosten.
Bij deze óvcrheerschendo luchtdrukvcr-
iecling, die gedurende dc ceistc drie weken
stand hield was N.O.-Europa blootgesteld
aan een algemeencn Noordelijken en dus
zeer kouden luchtstroom, die over Oost-
Europa. als N O.-wind nuar Midden-Europa
overboog en in West Europa als Oostenwind
aanlandde. Van deze algemeen»' lucht
druk verdeel mg was strenge vorst in Oost
en Midden-Europa hot gevolg.
Tegen den 18den December begon in dc
zen toestand in West- on Noordwest-Europa
verandering tc komen tengevolge van toe
ncmcndtni invloed \an diepe depressies, dio
van Z.W. naar N.O. in het N.W. voorbij
trokken en het gebied van hoogen druk
langzaam naar het ZO. cn N.O.-Europa
verdrongen. Tegen 25 December verscheen
eeij nieuwe depressie in N.W .-Europa, die
zicli snel naar het Z O. bewoog en tengevol
ge had, dat in geheel Midden-Europa de
vorst ophield.
De tcmpcratuurverdceling, gemiddeld over
Dageiijks naar
ZUIDSINGEL 66-67
Tel. 1118 401
LASGESTRAA1 49-51
TELEFOON 190
KOOPJES DAMES KOUSEN.
Zijde 39 en 49 cl. Wol 59 en 69 ct.
Wol met zijde nieuw f 1.49.
Ic gcheele maand, vertoonde bijzonder
grootc tegenstellingen. Terwijl IJsland een
positieve temperutuur-afwijking had van 5
graden Celsius, had het werkelijk gedeelte
van het Vasteland een negatieve afwijking
van 5 graden en Oost-Europa eon van G
graden. De scheidingslijn tuvschen hot te
warme cn het tc koude gebied liep over
N -Ierland, Zuid-Noorwegen en -Zweden
naar Lapland.
Gemiddeld over de geheele maand gere
kend was het in het Noorden van Skandi
naviü tc warm. De sterkste vorst was daar
reeds afgcloopcn toen het in Oost- cn Mid
den-Europa cn luier ook in Zuid-Europa
hoe langer hoe sterker ging vriezen. Later
keerde dc strenge vorst daar terug en tegen
het einde der ïriaqnd kwamen in Lapland
weer morgen-temperaturen tot 30- graden
onder nul voor.
l)cn Oden December kwamen in Oost
Europa temperaturen tot 20 graden, van 13
tot 15 December tot 25 graden voor.
In ons land duurde de vorst van begin
December tot den lSdcn en keerde met dc
Kerstdagen terug.
Gemiddeld over dc geheele maand was te
De Bilt »le temperatuur 4.7 gr. beneden de
normale. Deze afwijking was slechts weinig
kleiner dan in België en West- en Midden
Duitschland. Overigens zijn de afwijkingen
elders in Europa reeds gekenschetst, door
dc hierboven gegeven omschrijving.
Over het algemeen was dc vorstperiode
in Midden- en Oost-Europa ongewoon
streng.
Dc grootc droogte welke in ons land
heersclite sloot zich geheel aan hij die over
grootc gedeelten van Europa en stond na
tuurlijk in nauw verband met de algemee
nc Oostelijke luchtstrooming, hierboven
omschreven. Zuid-Europa had ovcrvlocdi
gen neerslag, Noorwegen alleen in liet Noor
del ij k gedeelte. In West-Europa bereikte dc
neerslag op tal van plaatsen nauwelijks cc
vierde van dc normale hoeveelheid. In N'
derland was de droogte bijzonder groot.
De zonneschijn was onregelmatig ver
deeld.' In dc eerste helft der maand kwam
bijna allcrwege veel meer zonneschijn voor
dan normaal. Daarentegen waren de laat
ste tien dagen bijna overal zeer arm aan
zonneschijn of geheel zonloos. Budapest b.v
telde 22 dagen zonder zonneschijn.
(Nadruk verboden).
Medegedeeld door het Kon. Ned. Mel. In-
liluut te De Bilt.
Hoogste Barometerstand 769.4 te Helsin-
fors.
Laagste Barometerstand 723.8 te Thors-
liavii.
Verwachting: Meest matige, Zuid-Weste
lijke of Westelijke, later weer krimpende
wind, half tot zwaar bewolkt tot betrokken
weinig of geen neerslag, weinig verande
ring in temperatuur.
De secundaire depressie, welke zich gis
teren vun de Golf van Biscaye tot de Noord
zee uitstrekte met aan den voorkant in
West-Frankrijk, België en-ons land cn aan
Ofboi'scho kust een lang gerekt, regen
front, loopt, vanochtend in Noord-Westelij k-
Zuid-Oostelijke richting van de Noordzee
dwars door Duitschland. De regen heeft hij
deze verplaatsing naar koudere gebieden
voor sneeuw plaats gemaakt. Over vrijwel
het geheele gebied viel neerslag. Op do
Britscho eilanden is do barometer geste
gen. doch dc nadering van een nieuwe de
pressie op den Oceaan doet verwachten#
dat dc ruiming van den wind en de afkoe
ling. welke ook in ons land met de stijgin
gen samenging, wel weer spoedig zal wor
den afgebroken. In München was do och-
tendtempcratuur 17 gr. Celsius hooger dan
gisteren cn ook in Zwitserland is dooi in
getreden. In Finland werd het weer kou-
Ier, terwijl de vorst in Scandinavië van
weinig belcckenis bleek.
RIJDT VEILIG!
De fietslamp naar beneê gericht
't Doet U de gaten vinden
En nooit kan dan Uw rijwietlicht
Een ander gaan verblinden.
BUITEN-RITTEN 6 ct. per K.M.
6 a 7 pers. auto met chauffeur
Vaste standplaats ter linkerzijde
van Hotel Monopole