'AMERSFOORTSCH DAGBLAD
NAAR EEN ECONOMISCH BETER JAAR
Zaterdag 13 Januari 1934
32 e .'aargang No. 165
NIEUWE DENKBEELDEN
BREKEN BAAN
DEFENSIEVE GELIJKHEID
VAN DUITSCHLAND
DE ESKADERVLUCHT DER
AMERIKANEN
EENIGE NAZI-LEIDERS
GEARRESTEERD
CHAUTEMPS OVER DE
AFFAIRE-STAVISKY
HONGER EN NOOD IN
OPPER SILEZIE
RUWE
HUID
Een oproep van de Inter:
nationale Kamer van
Koophandel
Beroep op alle zakenlieden
Parijs, 13 Jan. (V.D.). De president en
de 6ccretaris-generaal van de Internationale
Kamer van Koophandel, onze landgenoot
F. II. Fcntener van Vlissingen en de heer
Pierre Vasseur, publiceercn den volgenden
oproep:
Wij 6taan aan het begin van een nieuw
jaar. Zal liet leiden tot een opleving van
het zakenleven, zooals wij geloofden te zien
in den loop der laatste maanden? Of zullen
integendeel de mogendheden niet in 6taat
blijken, een aantal problemen dat zij niet
moer ontwijken kunnen op Ie lossen.'
Veel hangt af van de regeeringen, onge
twijfeld, muur veel hangt eveneens af van
de energie en het begrip der zakenlieden
in elk land.
Kr zijn op het oogenblik in de wereld
6lroomingen in de richting van autarkie die
men niet kan verwaarloozen. Kr is een
complex problemen, die niet door routine
alleen overwonnen kunnen worden: de sta
bilisatie van het geld, een betere aanpas
sing van de productie aan het verbruik, de
strijd tegen de handelsbelemmering. Er zijn
andere minder ingewikkelde, maar niet
minder belangrijke: moet voor de verlaging
van de tariefmuren de meest bcgunstigings-
clausule welker juiste en gelijke toepas
sing voor ieder een middel behoorde te zijn
voor don vrijen ruilhandel al of niet gewij
zigd worden?
die nog niet bij haar zijn aangesloten noo
dig.
Dat elk \an onze leden optrede, dat elk
zijn invloed aanwende om allen wier ino
reele en materieele .medewerking onmisbaar
is voor de economische opleving zich te
doen aansluiten bij de Internationale Ka
mer van Koophandel.
De leiders van het economische leven heb
ben dringende plichten tegenover de ge
meenschap en in het bijzonder tegenover de
werkers.
Wij doen een beroep op alle zakenlieden
in elk land om in het nieuwe jaar te be
ginnen hun 6toun te geven aan de natio
nale Kamers, aangesloten bij de Interna
tionale Kamer van Koophandel, en onze po
gingen te 6teuncn in het belang van liet
algemeen welzijn.
Opnieuw nadrukkelijk door
Mussolini bepleit
De speciale correspondent van de Daily
Mail. Ward Price, had een onderhoud van
een uur met Mussolini over do ontwape-
ningskweslie. Mussolini verklaarde daarb.j
ou. te wonschcn. dat Duitschland volledige
defensieve pariteit met andere naties zou
krijgen Mussolini gelooft niet. dat oen an
deje oplossing van het probleem mogelijk
is Duitschland heeft zich bereid verklaard
afstand te doen van bombardementsvlieg
tuigen. geschut van zwaarder kaliber dan
15 c.M. en tanks van meer dan G ton Doch
Duitschland verlangt de defensieve wapens,
die geen enkele andere Europcesche mo
gondheid van plan is op te geven Aange
zien Duitschlands moreel recht op gelijkheid
door de West-Kuropecsche mogendheden ten
volle is erkend, kan men onmogelijk de lo
gische kracht van den eiscb ontkennen zelf
deze defensieve wapenen te mogen aan
schaffen.
Mussolini volgt met gespannen aandacht
den koers, dien het nationaal socialistische
régime in Duitschland inslaat Ilij is van
raeening dat rijkskanselier Hitler oprecht
tracht de daadkracht der' Duitsclu* jeugd in
vreedzame richting te sturen. Mussolinf ge
looft dat de vooraanstaande mannen in
Europa, die-aan den wereldoorlog hebben
deelgenomen zich wel zj£er diep zulign be
•ziijnen. alvorens een nieuwen oorlog1 tó bé
lii n o h
Ten aanzien van dtf reorganisatie van den
A'olkcnbflud heefr Mussolini iradrukUc.ijk
verklaard, dal er geen sprake van h?. dat
hij de kleinere staten zou willen intimi
deeren of uitschakelen. Kr waren echter
eenige kleinere landen, die ijverig mededen
aan (Ie onderhandelingen en intriges te He
ïièvc, doch die zich onttrokken aan de ver
antwoordelijkheid voor de uitvoering der
besluiten, die zij zelf hadden helpen nan.
nemen. Eenige hunner speelden in den Vol
kenbond een belangrijke rol. doch waren
met hun contributieafdracht ver ten achter
F. H. FENTENER VAN VLISSINGEN.
Het zal dc laak der zakenlieden zijn in
1931 bekendheid te geven aan de nieuwe
denkbeelden, die hun zijn voorgelegd, te
'ontdekken wal cr aan goeds, waars en te
verwezenlijken in is. en tenslotte zich en
hun liaiidelsinstellingen erbij aan ie pas
sen.
Men zegt ons, dat de pogingen tot sa
menwerking en internationale toenadering
worden bcjnvloed door een inoreele crisis,
en inderdaad zijn de jongste pogingen der
regceringcii in den zin van samenwerking
niet met succes bekroond. Sedert den oor
log zijn cr een -40-tal groote internationale
rcgeeringsconfercnties geweesi Het is nau
welijks eenigo manhden geleden, dat wij
66 naties hebben zien bijeenkomen te Lon
den in een conferentie, welke herinnering
ons nog zwaar op de maag ligt.
Maar niet orndat dc regeeringen een échec
hebben geleden, dat naar wij hopen slechts
tijdelijk zal zijn, moeten do internationale
particuliere organisaties de handen in de
schoot leggen Integendeel, als dc regee
ringen-deze taak van bevrediging en inter
nationale samenwerking niet kunnen ver
vullen. is liet noodzakelijker dat de
zakenlieden zich ervoor spannen met groote
energie.
De internationale Kamer van Koophandel
is een internationale federatie van zaken
lieden, een federatie, gesticht door stevige
georganiseerde nationale groepen Zij
boudt zich niet bezig niet economische dog
ma's. Wat voor haar van het grootste be
lang, is, dat zijn alle vormen van practisclip
activiteit in alle landen, die do mogendhe
den kunnen helpen bij dc periode
van aanpassing en overgang der economi
sche structuur, die de wereld thans nood
zakelijk moet doormaken.
De Internationale Kamer van Koophandel
begroet het nieuwe jaar met moed en ver
trouwen. Zij weet, als zij een herocp doel
op de zakenlieden uit alle landen om. ge
meenschappelijk tn pogen de omstandighe
den voor den internationalen handel te ver
beteren, dat zij werkt- voor het herstel van
een. economisch leven en voor het welzijn
van elk land zoowel als voor het algemeene
evenwicht.
Maar als de Internationale Kamer van
Koophandel haar taak op de beste manier
wil vervullen heeft zit-niet alleen den wer
kelijken steunvan haar leden, maar de
sympathie eii de tned-ew'erkin'g van nlje
economische organisaties en zakenlieden,
Een schitterende verrichting
Honolulu. 12 Jan. (V.D.j Hel Amen
kaansche marine-eskader van zes water
vliegtuigen is, gelijk men weet, gisteren na
een geslaagde vlucht van San Francisco
nabij Honolulu gedaald en heeft daarmee
de langste vlucht in één ruk gemaakt, die
ooit gezamenlijk door een eskader is vol
bracht. Te 12.30 uur in den namiddag (plaat
seüjke tijd), precies 24 uur en 35 minuten
na het vertrek uit de baai van San Fran
Cisco, daalden de vliegtuigen in csquadril
le-formatie op het water van Perl Ilarbour
In Juli 1927 had de Amcrikaansche vlie
ger Ernest Smith denzclfden afstand nfge
legd in 25 uur en 36 minuten. Tien vlieg
tuigen hebben inmiddels vergeefs gepro
beerd het record tc verbeteren, waarbij vijf
met verlies van nienschenlcvcna zijn neer
gestort.
De Amcrikaansche vliegers werden luid
toegejuicht door de vele belangstellenden,
die nabij de landingsplaats verzameld wa
rén en begroet door de sirenes der in de
haven liggende schepen. Zij werden officieel
verwelkomd door de militaire en burgcrlij
ke autoriteiten.
De commandant. McGinncs. verklaarde
nadat -hij de onvermijdelijke sigaret had op
gestoken, dat men sedert zeven uur gister
avond herhaaldelijk ie kampen had met
slecht zicht tengevolge van laaghangende
wolken. Ook daarna was het zicht voort
durend heiig gebleven.
DRIE SLACHTOFFERS VAN DE ARIËR
PARAGRAAF.
Berlijn, 11 Jan. (V.D.). Dezer dagen
vond men te Steglilz den 65-jarigen apothe
ker dr. Martin Stern met zijn 58-jarige
échtgenoote en haar zuster Emma Muller
dood in hun woning. Zij hadden zich door
middel van cyaankali van het leven be
roofd, naar uit achtergelaten brieven bleek,
omdat, zij alle drie slachtoffer zijn gewor
den-van. de Ariërparagraaf, waardoor het
Stom als ,niét-Ariër- onmogelijk werd ge
maakt langer zijn beroep uit te oefenen.
Oostenrijksche regeering
treedt streng op
Naar het concentratie-kamp
Ween uil. 12 Jan. (V^D In den
afgeloopen nacht heeft ut-! 'uusien-
rijkschc rcgecring drie nationaal-
socialistische leiders don gouwlei
der Krauenfeld, den hoofredactcur
\an de door de rogeei ing verboden
nalionual-socialistischc „Dcutsch-
Oesterreichische Tageszig" Schat-
tenfroh en de landsleider voor
Ncder-Ooslcnrijk Leopold laten ar
resteeren Hoewel van deze arres
taties geen officicele mededeeling is
gedaan, worden de geruchten dat
dc Ileimwehrlcidcr voor Ncder-
Ooslenrijk, graaf Albcrli, eveneens
vannacht zou zijn gearresteerd, te
gengesproken
Portsmouth aan den grond gcloopen. Men
verwacht, dat het voor middernacht niet
mogelijk zal zijn het, schip vlot tc krijgen.
Dc Nelson is een der grootste en modern
ste oorlogsschepen ter wereld.
Hei slagschip Nelson weer
vlot
Londen, 12 Januari. (V.D.) liet slag
schip Nelson, het vlaggeschip van de vloot
voor de Britschc wateren, dal. vanochtend
in éen kiezelsteenbank is vastgeraakt, toen
het schip de haven van Portsmouth uitliep
om zich bij andere schepen aan te sluiten
voor een voorjaarstocht, is vanavond om
zes uur vlot gekomen, d.i. ongeveer twee
uren voor den vloed Door sleepbooten is
de Nelson naar dc haven gebracht ter fine
van inspectie. In den loop van den dag
was de Nelson wat lichter gemaakt door
het lossen van eenigo munitie en brand
stof
Volgens mevrouw Slavisky heeft haar
man inderdaad zelfmoord
gepleegd
Reorganisatie van politic en justitie
FRAUENFELD.
W e c n,o n, 12 Januari ^(Y.D.) Van offici
ecle zijde wordt medegedeeld, dat de arres
talk'- der nationaal socialistische leiders
Krauenfeld en SchnUenfroli-lieeft plaats go-
had wegens openlijke» voortzetting van
werkzaamheden voor dcvveibpden natio
naak socialistische partij.
Be arrestatie vail den tierden Aiateipaal
social-isliselien leider wórdt" bedreden
Iïct verluidt dal iii rle»-(ifgcloojjéu nacht
nog -lal van arrestaties hebben plaats i;
had Dó gear testeerde personen zijn naan-
het concentratiekamp Woellersdorf overge
bracht.
In do regeeringspers wordt te ken
nen gegeven, dat een a&clieclc zui
veringsactie binnen liet Oostenrijk
sche ambtenarencorps wordt over
wogen.
Nopens dc arrestatie van graaf Albcrli
wordt medegedeeld, dat men dezen heeft
aangetroffen bij de doorzoeking van het
buis van Krauenfeld Graaf Albcrli is af
getreden als leider der Heimwohr in B?
Ticden Oostenrijk-
Dé bondslcidcr Starrliemheig heeft een
direct onderzoek in deze aangelegenheid
bevolen
Breslau, 11 Jan. (V.D) IJlt Beuthcn
wordt gemeld, dat de vier districtsleidin
gen van het winterhulp-werk niet in staat
zijn zonder subsidie van hot lijk tc vol
doen aan de eischon. die door den grooten
nood in Oppcr-Sileziu worden gesteld
Van het halve miilioen inwoners in het
industriegebied moeten tweehonderddui
zend mcnschcn door de winterhulp ge
steund worden, in de eersto plaats de kin
dernjke gezinnen. Een onderzoek, ingesteld
door den Oberbürgemeister van Hinden
burg, wees uit. dat 71,6% van do leerlingen
der lagere scholen te Hindenburg geen
eigen bed om ie slapen hebben. Twee en
dertig procent van deze kinderen bezit
slechts onvoldoende onderkleeding. Vol
gens de meening der schoolautorjtciten
moet minstens 50% van alle leerlingen der
lagere scholen schoolvoeding hebben om
niet ondervoed tc raken. De autoriteiten
van Opper-Silczië hebben zich thans lot
het rijk gewend met het verzoek om on-
rniddellijkcn steun in den strijd tegen hon
ger en nood.
BRUILOFTSSLEDE DOOR HET IJS
GEZAKT.
Drie dcoden.
Warschau, 11 Jan. (V.D Nabij Olke
miki in liet Wilna-gebicd zakte een slede
met bruiloftsgasten, die over ecu der me
ren naar huis reden, door het ijs. Drie der
inzittenden raakten onder het ijs en ver
dronken.
ENGELSCH SLAGSCHIP AAN DEN
GROND GELOOPEN.
Londen, 12 Jan. (V.D;) Hedenmorgen
vroeg is het Engclschc slagschip Nelson bij
'het verlaten van dé oorlogshavcn van
Parijs, 11 Jan. (V.D.). Ministerpresident
Chautemps begon in dc Kamer zijn redevoe
ring met dc opmerking, dut de pers te recht
strenge en snelle maatregelen eischt tot op
heffing der wantoestanden. Niemand hooit
echter het recht te twijfelen aan zijn Chau
temps' energie. Dc ergste bij dc affaire-Sta
visky geconstateerde fout is het feit dat iict
tegen hcni aanhangige proces niet minder
dan 19 maal telkens weer is kunnen worden
uitgesteld, zonder dat hot tot een behande
ling kwam. Tor ontkfsting van tic politic
moet men échter 'zeggen, dat deze herhaal
delijk in rapporten opmerkzaam had ge
maakt op dc kuiperijen Aan Stavisky. Het
was echter, ondanks alle aanklachten der
politic onmogelijk zekere beschuldigden te
doen nrrcstccren. Deze toestand is onhoud
baar. Ministerpresident Chautemps nocmcïe
hierop als voorbeeld vobr dc aan Stavisky
tc beurt gcvaflën begunstiging het- feit, dal
hij in Maart 1925 was uitgesloten van casi
no's en speel clubs, maar in 1931 weer vcrlol
had gekregen lot hot betreden der speelza
len. Dit verlqf heeft heinonbegrijpelijker
wijze, deielfde commissaris.van pólitic gpge-
vcn, die hem 6 juur yroQgcr had uitgesloten.
Een Par-ijscli .politicrappoit heelt op een
vraag bijna profetisch medegedeeld daf een
zakelijke operatic vat. Stavisky in Bayonne
te wachten was. I lct daar gepleegde bedrog
kon op grond van (ie in Bayonne ihgësThre-
ven stukken van dc leenbank in f iet
geheel niet worden geconstateerd. Pas
wanneer stukken niet betaald zouden zijn.
zou het bedrog aan het licht zijn gekomen.
Wel is cr in het ministerie van handel een
controlc-mslantfc, maar deze oefent slechts
b.cstuürs- en geen firiaiicipelc controle uit
Spr. verwees naar de aangekondigde reor
ganisatie van justitie en politie, welke na
deze gebeurtenissen dringend noodzakelijk
is gebleken cui legde den nadruk op een mo-
reele hervorming.
Chautemps kondigde aan, dat hij een on
derzoek zon doen instellen naar de mogelijk
beid om een strafrechterlijke vervolging tc
doen instellen hij pogingen tot onikoopcn ter
verkrijging van directe of indirecte gunsten
Chautemps stipte nog even aan, dat gcrüch
ten in omloop waren, volgens welke Stavis
ky geen zelfmoord gepleegd had en deelde
vervolgens mede dat hij een wetsontwerp
zou indienen, waardóór alle lasteraars ge
dwongen zouden worden onmiddellijk het
bewijs te leveren voor hun beweringen.
Spr. eindigde met een beroep te doen op
de kamer om zich achter dc rcgecring te
plaatsen, teneinde het parlementaire regiem
en dc openbare zedelijkheid te redden.
Gelijk reeds gemeld, werden hierop de ver
dere debatten verdaagd tot Vrijdag-
De regeering zal zich vermoc-
delijk weten le handhaven.
Parijs, 12 Jan. (V. D.) Algemeen neigt
men na dc verklaring van ministcr-presi
dent Chautemps tijdens de interpellaties en
debatten over bet Stavisky-schandaal in de
Kamer tot de meening, dat de rcgecring
zich zal weten te handhaven, liet Journal
schrijft, dat Chautemps zich meesterlijk
van zijn taak heeft gekweten en wanneer,
bij voortzetting der debatten niets aan het
licht komte mag men beweren, dat hij bet
spel gewonnen heeft.
Dc Matin wijst op den krachtigen bijval
die de verklaring van Chautemps op bijna
alle banken van de Kamer heeft gewekt. De
ontevredenheid der oppositie óver de gun
slige wending, die dc debatten voor dc re
geering bezig zijn te nemen, komt o a. tot
uiting in de commentaren der rechtscbe
bladen. Zoo schrijft de Echo dc Paris:
Wat Chautemps zeide. waren woorden
niets dan wóórden. Wij willen afwachten
hoe zijn wil tot zuiveren in de praktijk zal
zijn. IIij zal zich in ieder geval in zijn eigen
partij kunnen handhaven.
In de socialistische Populaire schrijft
Lóón Blu'ni: Wij eischen in afwachting van
de definitieve nationaliseering reeds thans,
dat de reservefondsen der verzekerings
maatschappijen en credietondcrncmingen
onder openbare contróle komen tc staan
De sterke afzetting, die dc politic voor
het Kamergebouw had georganiseerd, kon
tegen middernacht worden opgeheven.
De demonstranten hadden herhaaldelijk
geprobeerd in gesjoten rijen naar het
Kamergebouw cn ook naar het ministerie
Schrale Lippen
Gesprongen Handen
van arbeid op le marcheercn. Andere groe
pen trokken laat in den avond zingend en
roepend over dc groote boulevards. De poli
tie kon echter overal de orde handhaven,
zonder dat het tot ernstige botsingen
kwam. behoudens een enkelen keer in do
buurt van het Quartier Latin. Op de boule
vard Raspail en de boulevard St. Germain
bombardeerde dc menigte een politiecom
missaris met flesschen, stoelen, straatstee-
ncn. tafclpooten enz. De terrassen der om
liggende café's geleken, nadat de orde her
steld was, op groote scherven-stapels. Niet
minder dan 700 personen werden in den
loop van den avond gearresteerd. Een hon
derdtal betoogers en politieagenten werden
min of meer ernstig gewond.
Een journalist, verslaggever van één der
Parijscho bladen, werd, terwijl hij midden
in het gewoel eenigo notities wilde maken,
door dc menigte onder den voet. geloopen,
zoodat hij met ernstige verwondingen naar
het ziekenhuis moest worden overgebracht.
Nadat de identiteit der aangehoudenen
was vastgesteld, werden de meesten hun
ner nog gisteravond weer in vrijheid ge
steld, terwijl slechts een honderdtal gedu
rende den nacht werd vastgehouden. Ook
tc Lyon zijn gisteravond straatbctoogingen
gehouden.
P a r ij s, 12 Jan. (IT.N.) Do Fransche Ka
mer heeft vandaag de interpellaties over
het schandaal van Bayonne voortgezet. De
belangstelling is nog steeds zeer groot. Een
sterke politiemacht was weder op de been,
om de orde te handhaven. Vele winkeliers
van de desbetreffende wijk hadden hun rol
luiken neergelaten, teneinde niet aan on
aangename verrassingen bloot gesteld te
worden Tegen 6 uur werd do politiemacht
nog Versterkt, daar dc ervaring heeft ge
leerd, dat vooral in den avond de opwin
ding toeneemt. In de Kamer zelf was de
stemming nog steeds opgewonden. De open
bare tribunes waren weder vol bezet Na
dat eerst nog een radicale afgevaardigde
liet woord had gevoerd, die o.a. aandrong op
maatregelen, pm het lidmaatschap van de
Kamer on vereen igbaar to verklaren met de
uitoefening van' bepaalde functies, nam de
Baskischp afgevaardigde Ybarnegary het
woord, van wicn men een vrij bevigen aan
val op de regécring verwachtte. Deze noem
de den zelfmoord van Stavisky een poli-
tloken móórdt waarop, ministerpresident
Chautemps .inlcrrqmpeerdc. Ybarnegary
handhaafde echter .zijn meening en vroeg
ook, of het, u'aar was, dat Stavisky zich le
Strésa hééft' bevonden en door de daar ver
kregen Ta talies ër in' geslaagd is, toegang
te krijgen tot do bank voor internationale
betalingen té Bazel. Minister Bonnet ver
klaarde hierop zeer kort, dat Stavisky nooit
credietcn van de bank voor internationale
betalingen heeft gehad. Het is mogelijk, dat
hij ter gelegenheid van dc conferentie to
Stresa is geweest. Duizenden personen heb
ben daar rond geloopen. Ten slotte werden
de beraadslagingen over de interpellaties
gesloten, waarna de zitting voor korten tijd
geschorst werd. Er zijn 3 moties ingediend,
een door Ilerriot namens dc radicale par
tij, waarin de Kamer haar vertrouwen be
tuigt in de regcering cn voorgesteld wordt
over tc gaan tot de orde van den dag. Een
socialistische motie verlangt invoering van
administratieve hervormingen Ten slotte
stelt do motie, door Ybarnegary'ingediend,
voor, eón commissie van enquête te benoe
men. bestaande trit 43 Kamerleden. Men
verwacht, dat over deze laatsto motie bet
eerst zal worden gestemd.
Mevrouw Stavisky over den
dood van haar man.
Parijs, 12 Jan. (V.D.) In een onderhoud
met een Amerikaansch persvertegenwoordi
ger verklaarde mevr. Stavisky, dat zij er
niet aan twijfelde of baar man zelfmoord
gepleegd had. IIij had echter gered kunnen
worden, wanneer niet te laat geneeskundige
hulp was ontboden.
De politie verwacht weer
beloogingen.
Ilct verkeer in de omgeving van het Ka
mergebouw was hedenmorgen weer nor
maal en do politievcrsterking was inge
trokken. De met de leiding der politic voor
het paleis Bourbon belaste inspecteur ver
klaarde, dat de demonstraties gewoonlijk
worden gehouden op do uren, dat het ver
keer op dc boulevards het drukst is.
Dc politic verwacht dan ook tegen 6 uur
vanavond nieuwe demonstraties.
De rcgecring in dc meerderheid.
Men seinde ons hedennacht nog uit Pa
rijs, dat bij dc behandeling van de motie
van Ybarnegary, minister-president Chau
temps dc kwestie van vertrouwen stelde.
Na stemming bleek dat de regeering een
flinke meerderheid had behaald, n.l. van
360 tegen 229 stemmen.
Op dc motie, die Ilerriot had ingediend,
waarin de Kamer baar vertrouwen be
tuigt in dc rcgecring, bleef do regeering
eveneens in de meerderheid.
Levensverzekering voor mevr,
Stavisky.
Men meldt ons nog uit Parijs, dat geble
ken is dat Stavisky drie jaar geleden een
verzekering voor zijn vrouw had gesloten
van drie miilioen. Doordat Stavisky zich
van het leven beeft beroofd, wordt deze
som echter niét-uitbetaald;
