DE ËÊMLANDEft
Bmteinlandscli
Overzicht
Buitenland
4000 EXEMPLAREN
Belangrijkste
Nieuws
Weerbericht
Licht
L. J. LUYCX ZOON
Maandag 15 Januari 1934
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
32 e Jaargang No. 166
NAT. SOC. AGITATIE
IN OOSTENRIJK
„FRANKRIJK MOET
KRACHTIG ZIJN"
Eden over de ontwapenings
conferentie
TAXI TAXI
TELEFOON
1210 1211
Het MEEST VERTROUWD
en GOEDKOOPSTE
adres voor TAXI'S
DOKTOREN EN ADVOCATEN
STAKEN
ERNSTIGE WATERSNOOD
IN BRITSCH-GUYANA
SATO OVERLEDEN
FEY LEIDER YAN DEN
VEILIGHEIDSDIENST
Regeerings toestand volkomen
meester
4 uur 44 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
TAXI TAXI
ook 's nachts geopend
1093 Tel. 1830
GARAGE NIC. BOVÉE
KAMP 41
PIANO'S IN HUUR
AMERSFGORTSCH DAGBLAD
lOONNEMENTSPRIJS per maanden voor Amersfoort 2.10, per maand 1 0.75, per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17'/»
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 515
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewtjsnuramtf
elke regel meer f 0.25. Llefdadighelds-adverteotiën vcor de
helft van den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regelt
50 cent elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—. Bewijsnummer extra I 0.0S
Een bewapeningswedloop op
maritiem gebied? Verontrus
tende berichten.
Wanneer men mag afgaan op een artikel
van de United Press in de buitenlandschc
bladen, dan ziet het er met dc ontwapening
ter zee niet bijster gunstig uit. Blijkens be
doeld artikel hebben dc mogendheden, die
in 1922 het verdrag van Washington heb
ben ondertcekend, bericht ontvangen, dat
Japan de bedoeling koestert dit verdrag op
te zeggen, teneinde zich zoodoende 1c be
vrijden van dc verplichting om de vlootbe-
wapening tc beperken. Volgens het verdrag
van Washington is hot vroegste tijdstip,
waarop ccn opzegging mogelijk zou zijn
dc 31e December 1934. Wanneer op dezen
dag de Amerikaansehe regeering een schrif
telijke opzegging bereikt, dan geldt het ver
drag twee jaren later als opgeheven. Met
artikel, waarin deze opzeggingstermijn is
vervat, houdt tevens de bepaling in, dat de
vijf onderteekenende mogendheden, n.l
Amerika, Engeland, Japan, Frankrijk en
Italië, binnen een jaar, nadat de opzegging
heeft plauts gevonden, bijeen moeten ko
men voor het houden eener nieuwe vloot-
confercntic.
Aangezien tegelijkertijd liet te Londen
lusöchen Amerika, Japan en Engeland ge-
cdoten verdrag op 31 December 1930 afloopt
cn in een conferentie in het jaar 1935 defini
tief voorziet, kan het thans als zeker wor
den beschouwd, dat deze conferentie zal
worden gehouden on zich bezig zal hou
den met de herziening zoowel van het Lon-
densche als het Washingtonsche verdrag.
Mocht geen overeenstemming tol stand
komen over de aanstaande conferentie, dan
zouden na 1930 voor de zeemogendheden
dc ccnige bindende overeenkomsten bestaan
in dc twee clausules van het Londensche
verdrag, waardoor .de oorlog niet onder
zeeërs wordt „gehumaniseerd"; ccn derge
lijk verdragloos tijdperk zou echter be
zwaarlijk beantwoorden aan dc belangen
der mogendheden, van wie ieder een be
paald doel nastreeft.
Men weet, dat Japan op dc aanstaande
conferentie dc vlootparitcit met Engeland
en Amerika zal cischen. Bij de onderhan
delingen tc Washington kreeg het slechts
drie vijfde der Engeloche en Amerikaansehe
vlooLstcrkte toegewezen; sindsdien heeft
liet vastberaden aangestuurd op maritieme
bewapeningsgelijkheid. Op de conferentie te
Londen nam liet er genoegen mee de be
schikking *te krijgën over een kruiser-,
•luikboot- en destroyer vloot ter sterkte van
drie vierde der Engclsch-Amcrikaansche
pariteit; het verklaarde inmiddels hier al
leen accoord mee Ie kunnen gaan, wan
neer aan het Londenëchc verdrag een be
paling werd toegevoegd, volgens welke
Jtgecn der verdragsartikelen dc houding
van een der onderteekenende mogendheden
op de vlootconfcrentie vati 1935 mag be
ïnvloeden". Vijftien maand geleden heeft
Japan op de ontwapeningsconferentie den
eisch gesteld, dat de sterkto der Japansche
vloot negen tiende dient te bedragen van
die der Verccnigde staten of van Engeland.
Japan 6tuurt echter niet alleen aan op
vlootparitcit, maar het wil tegelijkertijd het
geheele complex van vraagstukken, dat
hiermee verband houdt, tot een punt van
bespreking maken. In dc eerste plaats ver
langt Japan de reduceering der slagsclic-
pentonnage en van het geschutskaliber als
mede dc afschaffing van de moederschepen
voor vliegtuigen. Dat zou alleen te bereiken
rijn op de komende vlootconfcrentie; daar
oin zal Japan, evenals do anderemogend
heden, zijn best doen voor dc totstandko
ming daarvan. Overigens hebben de Ja
panners door hun nieuw vloot program dui
delijk gemaakt, dat zij de kruiser-,
destroyer- en duikbootlonnages, die hun te
Londen werden toegestaan, niet meer vol
doende achten. Al maanden geleden is de
Japansche vloot dermate uitgebreid, dat zij
einde 1936 haar volledige 6terktc. bij ver
drag toegestaan, zal hebben bereikt, liet
verdere vlootbouw program bewijst, dat. Ja
pan er niet op rekent de hand te moeten
houden aan dc bepalingen der Londensche
en W'ashinytonschc verdragen, want, naar
Engelsche marinekringen van oordeel zijn,
overschrijdt dit programma dc verdrags
sterkte aanzienlijk.
BRAND IN DEN ANTENNE-TOREN VAN
DEN LEIPZIGER ZENDER
Leipzig, 11 Janu. (V.D-.). Hedenavond
tc tien uur brak brand urt in het bovenste
gedeelte vart een der beide zendtorens van
den grooten Leipziger radio-zender. Het
vuur brak uit op een hoogte van ongeveer
honderd meter. De radio-uitzending voor
het geheele district Leipzig moest gestaakt
worden.
Door den krachtigen wihd breidt het
vuur zich hoe langer hoe meer uit Dc
brandende toren, die evenals de andere to
ren in 1932 uit hout is opgetrokken, \ornit
een reusachtige brandende fakkel in het
landschap. Volgens dc technische deskun
digen is kortsluiting als oorzaak voor het
ontstaan van den brand uitgesloten.
Graaf van Waldeck Pyrmont van
het Duitsche gezantschap in
een geheime vergadering
gevonden
Wccncnf li Januari (V.D.) Dc agi
tatie der nationaal socialisten in Oostenrijk
duurt voort, waarbij opnieuw is gebleken,
dat de Duitsche nationaal-socialisten hun
geestverwanten in Oostenrijk steunen cn
voorlichten.
In het huis van den gearresteerden natio-
naal-socialistischcn leider Fraucnfeld, heeft
de politie een geheime vergadering van na
tionaal-socialisten overvallen. Onder de aan
wezigen bevond zich dc attaché van liet
Duitsche gezantschap Graaf van Waldeck
Py rmont.
Om aan dc arrestatie tc ontkomen, beriep
deze zich op zijn diplomatiekcn onschend
baarheid.
Dc Oostenrijksche regeering heeft daarop
ofliciecl bij den Duitschcn gezant geprotes
teerd tegen liet optreden van Graaf van
Waldeck Pyrmont,
Het verluidt, dat Graaf van Waldeck Pyr
mont reeds het land heeft verlaten.
In verband mot de nutionaal-socialistische
agitatie hebben weer lal van arrestaties
plaats gehad, waaronder naar verluidt
van eenigc vooraanstaande ambtenaren van
het ministerie van defensie en van het mi
nisterie van Binncnlandsche Zaken. Vun dit
laatste kon echter nog geen officiccle beves
tiging worden verkregen.
Versterking der Fransche weermacht
bepleit in den senaat
Parijs, 12 Januari (V.D.). In den senaat
hebben verschillende sprekers bet woord
gevoerd over do buitenlandschc politiek,
nadat Chéron een ontwerp had ingediend
inzake dc handhaving van de orde op
straat.
Leméry sprak zijn vertrouwen uit in dc
politiek van non-agressie, doch hij advi
seerde, hetgeen men noemt den ontwape-
ningsdroom, prijs te geven, om zijn krach
ten tc bewaren en de bondgenootschappen
te versterken llij steldt. voor, dat Frank
rijk zijn militaire deskundigen zal laten
nagaan of do diensttijd tijdelijk niet kan
worden verlengd, of de vestingwerken
langs de Belgische en Zwitserschc zijde niet
kunnen worden versterkt, of de Fransche
artillerie en do luchtstrijdkrachten niet
meer kunnen worden gemoderniseerd en of
Parijs niet tegen een onverwacliteii lucht
aanval moet worden beveiligd.
België moet men helpen zich te verster
ken cn Polen en do Kleine Entente moeten
hun bewapening completeercn. Frankrijk
moet ophouden aan zich zelf te twijfelen
cn steeds naar Londen of Rome te kijken.
Bij dc verdere debatten in den senaat
werden ter sprake gebracht o.a. de Volken
bond, het vierrnogendhedcnpact, dc ontwa
peningsconferentie en dc oprechtheid van
Hitler. Met algemecne stemmen sloot de
senaat zich aan bij het standpunt, dat
Frankrijk krachtig moet zijn tegenover een
Duilsehland onder den tcgenwoordigen
rijkskanselier. De debatten zijn verdaagd
lot Dinsdag.
Londen. 12 Januari (V.D.). In een toe
spraak, welke hij vanavond te Warwick
heeft gehouden, refereerde Anthony Eden
aan zijn benoeming tot lord gohcimzcgelbe-
waurder. Hij zcide, dat hij blij is, dat deze
benoeming niet van invloed is op dc werk
zaamheden. welke hij de laatste paar jaren
heeft verricht. Zijn verhouding tot het Fo
reign Office wordt niet gebroken cn hij zal
zijn werkzaamheden voortzetten onder zijn
tcgenwoordigen chef, sir John Simon In
het kort de ontwapeningskwestie behande
lend, legde hij er don nadruk op, dat een
gunstige invloed zou uitgaan van een gun-
stigen afloop der ontwapeningsconferentie
Ken vermindering in plaats van ccn ver
meerdering der bèwapciiingsuitgavcii zou
een leckerï zijn van tooncmcndcn goodwill.
De ontwapeningsconferentie beteekent zoo
voel meer dun haar naam aangeeft Het is
dc barometer geworden van de mate van
goodwill, waaraan do publieke opinio dc
geschiktheid der naties, om lot overeen
stemming te komen, kan afmeten.
DE DOOD VAN DEN ENGELSCHMAN TE
YOKOHAMA.
Yokohama. 12 Januari (V.D) In zee
bij de wandelpier is ccn klein pistool ge
vonden, zoodat de politic thans van mee
ning is. dat dc Kngclschman Copp de hand
aan zich zelf heeft geslagen. Drie Britsche
staatsburgers en een Amerikaansch onder
daan zijn door de politic op vrije voeten
gesteld
Stad zonder licht, zonder water,
zieken zonder medische hulp.
Havanna, 14 Jan. (H.N.) In den afgc-
loopen nacht zijn er wederom onlusten uit
gebroken tengevolge van ccn staking, die
uitgebroken is onder liet gcmcentepcrsonccl.
Dat deze staking heel wat mcnschen omvat,
blijkt uit het feit dat de heclé stad in het
duister is cn van water is verstoken.
Tal van organisaties, o,a. de advocaten,
hebben zich bij dc staking aangesloten.
Dc regeering heeft een beroep gedaan op
dc troepen, tot handhaving van dc orde.
Tc Santiago is dc staking van dc elcc-
trischc centrale voor hedennacht afgekon
digd. Tegen elf uur heeft dc overheid bevel
gegeven tot het bezetten van alle elcctrischc
centrales op hot geheele eiland. Aan de
politie is het bevel gegeven om alle stakings
leiders in arrest to nemen.
Nader meldt men nog, dat behalve de
advocaten, ook dc doctoren zich bij dc sta
king hebben aangesloten.
Oorzaak voor deze staking zijn moeilijk
heden van de elcctricitcitsmaatscliappijcn:
doordat een verlaging van dc tarieven mis
lukt is.
Dc ziekenhuizen moesten ontruimd wor
den, daar dc patiënten zonder medische ver
zorging blc\cn. De rcgcering heeft roode-
kruis soldaten beschikbaar gesteld om dc
zieken naar huis tc brengen.
Duizenden menschen dakloos
geworden
Georgetown, 13 Jan. (V. D) Dc jong
ste overstroomingen in Britsch-Guyana
hebben zoo'n grootc schade aan den oogst
cn den veestapel toegebracht, dat de regee
ring van Britsch-Guyana buitengewoon
scherpe noodmaatregelen moet nemen tot
regeling van de prijzen der levensmiddelen
Dc schade wordt geraamd op ongeveer
300.000 pond sterling. Bijna dc helft van den
oogst is vernield. De gebieden in dc buurt
van dc kust vormen één groot meer. Dc
wegen zijn onbruikbaar cn dc spoorlijnen
staan onder water.
Duizenden menschen moesten hun woning
verlaten. Voor zoover bekend, zijn geen
menschcnlevens te betreuren, doch wel
dreigt het gevaar voor een hongersnood.
Ook wordt, de hygiënische toestand be
dreigd door dc talloozc cadavers van om
het leven gekomen dieren. Acht lichters en
drie zeilschepen zijn gezonken.
T o k i o. 13 Jan. (V.D.) Op 76-jangcn leef
tijd is te Tokio overleden Aimaro Sato, oud-
ambassadeur van Japan te Washington.
De pas benoemde ambassadeur van Ja
pan in dc Ver St., daarvoor gezant tc Den
Haag, heet eveneens Sato
SCHEEPSRAMP AAN DE CHINEESCHE
KUST
Hondgerd-twintig dooden.
S j a n g h a i. 13 Jan. (V.D. Naar eerst
thans bekend wordt, is een Chineesch
stoomschiü. dat zich op weg naar Hong
kong bevond cn dat 10 Jan. uit Sjanghai
was vertrokken, ten gevolge van een ketel-
ontploffing gezonken. Buiten dc bemanning
bevonden zich -490 arbeiders op het schip.
Tot dusverre worden 120 dooden gemeld.
STORM IN ENGELAND
Londen, 14 Jan. (II.N). Boven het
Zuid-Westen van Engeland heeft Znodag
een hevige 6torm gewoed. De snelheid van
de wind bedroeg 130 K.M. per uur. De
vliegtuigen voor het continent zijn niet op
gestegen, behalve die voor Nederland be
stemd waren.
Ook de scheepvaartdienst is gedeeltelijk
gestaakt
„De autoriteiten staan thans voor
een zware taak"
eenen, 12 Januari (V.D.). Vice-kan-
selier Fey, wicn gisteravond de leiding is
opgedragen over den veiligheidsdienst,
heeft vandaag een proclamatie gericht lot
dc autoriteiten van den veiligheidsdienst,
de staalscxecutievc en het vrijwillige bewa
kingscorps Hij legt er in deze proclamatie
den nadruk op, dat hij voor den tweeden
keer in een moeilijken tijd de leiding op
zich neemt van den gebeelen veiligheids
dienst en der executieve Do autoriteiten
staan thans voor ecu zware taak Do tot
nu toe door dc regeering aangenomen te
gemoetkomende houding is door de poli
tieke desperado's slecht gewaardeerd.
We enen, 12 Januari (V.D) Dc christe
lijke sociale partij is rijdag opnieuw bij
eengekomen. Bondskanselier Dollfuss bracht
breedvoerig verslag uit over zijn laatste
onderhandelingen met de leiding van dc
Heirmvchr. Bij de vertrouwelijke besprekin
gen zou in hoofdzaak de toestand in Opper-
Oostcnrijk zijn behandeld
Volgens de partijbladen staat dc chrislo-
lijk-socialc partij thans voor moeilijke be
slissingen. Een nieuwe vorm van cbristc-
lijk-socialo vaderlandscbo beweging wordt
thans in Oostenrijk noodzakelijk geacht
De bondskanselier zou verklaard hebben,
dat. de regeering den toestand volkomen
meester is. Een wijziging in den rcgce-
ringskoers in verband met do benoeming
van Fey tot leider van den veiligheids
dienst is niet te verwachten.
Omtrent de beraadslagingen van het
clirislelijk-socialc fractiebestuur wordt in
een officieel partijcomfuniqué medegedeeld,
dat bij de bespreking der politieke toestan
den en gebeurtenissen van den lautstcn
lijd de algemeenc overtuiging tot uiting is
gekomen, dat do „samenvatting" van allo
vaderlandscho krachten onder leiding vau
den hondskanselier onvermijdelijk is en
door niets mag worden gehinderd. De be
raadslagingen zullen de volgende week
worden voortgezet. Dc afgevaardigden zul
len dan den bondskanselier verslag uit
brengen over do bij do besprekingen tot
uiting gekomen voorstellen.
Müncben. 12 Jan. (V.D) Do „Oosten
rijksche persdienst" deelt mede
Naar pas nu bekend wordt, zijn bij de
botsingen tusschen leden van den Oostcn-
rijkschcn arbeidsdienst en dc bondspolitie
in Klagenfurl vier slachtoffers gevallen,
n.l twee dooden, één zwaar- cn één licht
gewonde Deze slachtoffers aldus het be
richt van den „Oostenrijkschcn Persdienst"
zijn inlcgenstelling met de officiccle be
lichten op do x lucht neergeschoten.
Graaf Albexli weer vrijgelaten.
Ween en, 12 Jan. (V.D). De landsleider
van den Oostenrijkschcn Heimatschutz
graaf Alberti is hedcnavojid weer op vrijo
voeten gesteld.
Oostenrijksche vluchtelingen in
Hongarije.
Press burg, 12 Januari (V.D). Officieel
wordt medegedeeld
Vrijdag 12 Januari om zeven uur 's mor
gens zijn te Petrzalka negen leden uit liet
kamp van Strem van den vrijwilligen ar
beidsdienst aangekomen, die Donderdag,
11 Januari, naar Hongarije waren gevlucht.
Om tien uur vanochtend zijn nog vijf mail
aangekomen. Allen 14 werd op het station
medegedeeld, dat zij weer zullen worden
teruggezonden.
Eommcn geworpen. Naar
't concentratiekamp.
Innsbruck, 13 Jan. (V.D.) Officieel
wordt medegedeeld, dat gisteren wederom
in verscbillendo plaatsen in Tirol bommen
tol ontploffing zijn gebracht. Do directeur
voor do veiligheid in het hondstand Tirol
heeft de overbrenging van verscheidene na
tionaal-socialisten naar het concentratie
kamp Wöllersdorf gelast. Hieronder bevin
den zich vijf advocaten.
DE RUSSEN IN VRIJHEID GESTELD.
Een besluit der Mandsjoerijsche
regeering.
C li a r 1) i li13 Jan. (V.D.) Do regeering
van Mandsjockwo heeft besloten de zes
sovjetcmployés van den Noord-Mandsjoc-
rijschcn spoorweg, die gearresteerd waren
onder beschuldiging medeplichtig tc zijn
geweest aan het transport van een hoe
veelheid rollend materiaal naar Russisch
grondgebied, over welke arrestatie tal van
diplomatieke nota's zijn gewisseld, in vrij
heid te stellen.
Verwacht wordt, dat door dit besluit de
hervatting van dc onderhandelingen over
den verkoop van den Noord-Mandsjoerij-
schen spoorweg door Rusland zal worden
bevorderd.
iDIT BLAD HEEFT EEN DAGELIJ KSCHM
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
SPORT.
II. V. C. verliest van Vriendenschaar.
(Tweede Blad, pag. 1).
Amsvordc door Holland ract 70 ver*
plctterd.
(Tweede Blad, pag. 2).
Amcrsfoortschc Boys cn A. P. W. C. doe
len dc punten.
(Tweede Blad, pag. 2).
Quick verliest met 43 van Soest.
(Tweede Blad, pag. 2).
Medegedeeld door het Kon. N'ed. Met. In
stituut tc de Bilt.
Hoogste barometerst. 765.6 tc La Corunha*
Laagste barometerst. 732.8 tc Skudesnaes.
Verwachting: Meest matige westelijke tot
zuid-westelijke wind, half tot zwaar be
wolkt regenbuien met hagel of natte
sneeuw, lijdelijk opklarend, weinig veran
dering in temperatuur.
Zaterdagmiddag begon dc baiomelcr in
Ierland weer te dalen welke daling des
avonds zeer krachtig voortging cn leidde
tot dc vorming van een diep minimum, dat
gistermorgen over Engeland lag en over
het. geheele Westen storm gaf, terwijl liet
zich langzaam naar dc Noordzee verplaat
ste. Dc hoofdkern der depressie blijft nog
steeds in het hooge Noorden aanwezig, lor-
wijl er tevens een depressicccntrum zich
ten Westen van IJsland bevindt. In het
Zuid-Westen cn ver in het Noord-Oosten
blijft dc luchtdruk hoog. Dc krachtige win
den rondom het Scandinavié-minimum
bracht do warme luchlmassa's van deit
Oceaan tot diep in het binnenland vart
Europa en bracht dooi in Zuid-Duitschland
en Zwitserland. In de Alpen bleef het koud
(Santi 9 gr. Celsius, Jungfraujorh 15 gr.
Celcius, Zugspitze —12 gr Celsius).
In Zwitserland en evenzoo in dc Duitsche
Middelgebergten vielen grootc hoeveelhe
den sneeuw. l)e luehtdrukverandering wijst
nog niet op verandering van hef hccrschen-
dc weertype.
RIJDT VEILIG!
Drie, vier fietsers naast elkaar
Geeft belemmering en gevaar.
-Et'ITEK-RiyFEf; "Set. -per -&M.
6 a 7 pers. auto met chauffeur
Vaste standplaats ter linkerzyde
van Hotel Monopole
LANGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
Nog extra voordeelige COUPONS.
ZIJDEN en WOLLEN STOFFEN.
Effen en fantasie.
Ook Fluweel en Velcurs-Chiffon.
f 6.cn f 8.per maand
met recht van aankoop binnen
twaalf maanden.
Fa. R. VAN DEN BURG
Arnh.straat.