AMERSFOOMSCH DAGBLAD
GROOTE BALANS OPRUIMING
4000
Firma DUIM BURGER
.ABONNEMENTSPRIJS Pcf 3 maaDdeQ v°°' Amersfoort 2.10, per maand 1 0.75, L
DÉ EEMLANDEU
PRIJS OER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer
Dinsdag 16 Januari 1934
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
Buitenlands©!!
Overzicht
Buitenland
AARDBEVING IN
BRITSCH INDIE
Groote schade aangericht
TAX3 TAXS
TELEFOON
1210 1211
Het 5V3EEST VERTROUWD
en GOEDKOOPSTE
adres voor TAXB'S
BIJ DEN DOOD VAN
DE SELVES
Een man van gezag, tact en
distinctie
MADAGASCAR GETEISTERD
DOOR WERVELSTORM
DE EMERAUDE
NEERGESTORT
Gouverneur van Indo-China
omgekomen
32 e Jaargang No. 167
Belangrijkste
Nieuws
Weerbericht
4 uur 46 min.
BRAND HIELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
TAXI TAXI
ook 's nachts geopend
1093 Tel. 1830
SARAGE fótC. BQVÉE
KAMP 41
L J. LUYCX ZOON
3 wMk flratls verzekering tegen ongelukken) f 0.17'/,.
Binnenland franco per colt per 3 maanden f 3.-, Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC SIS
elke regel meer f0.25. Llefdadlghelds-ad vertentlën voorde
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regel»
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.—» Bewijsnummer extra f 0.0S
De strijd om het Saargebied.
Eén der belangrijkste agen
dapunten van den Volken-
bendsraad.
til den Volkcnbondsraad, die gisteren
weer bijeen is gekomen, zal een belang
rijke aangelegenheid behandeld worden: de
volksstemming, die overeenkomstig het ver
drag van Versailles over een jaar in 't Saar
gebied moet wórden gehouden?! De kwestie
is gecompliceerder geworden, doordat zich
cenige belangrijke feiten hebben voorge
daan: de breuk van Duitschland met Ge
nève on de volkomen verandering van ré
gimo te Berlijn.
Nu Duilschlapd in de Volkenbondsstad
schittert door afwezigheid, moet de behan
deling van het Saarvraagstuk, waarbij
Duitschland in de eerste plaats is betrok
ken, nochtans geschieden, zonderdat een
vertegenwoordiger van laatstgenoemd land
aan de besprekingen deelneemt. Te Genève
acht men dit een ongewenschten toestand
en ook van Fransclie zijde is men van oor
deel, dat de situatie eenigszins dwaas is,
wanneer Duitschland ten aanzien van de
Saarkwcstlc ie Genève zijn stern niet laat
hooren. Vandaar dat de Fransclie vertegen
woordiger Massigli in de geheime zitting
van den Yolkenbondsraud heeft voorgesteld
een verzoek lot Duitschland te richten om
zijn afzijdigheid ten aanzien van Genève
te laten varen. Blijkbaar is de kwestie van
het plebisciet in 't Saargebied niet opzet
als no. 2(3 op de agenda geplaatst, zoodat
dit punt dc eerste dagen nog niet aan de
orde komt. Zoodoende hoeft Duitschland
tijd rustig zijn standpunt te bepalen.
Zullen de Duitschers te Genève verschij
nen? Uit den aard der zaak voelt men daar
te Berlijn niet veel voor; om prestigerede
nen wcnschl men vermoedelijk geen pré
cédent te scheppen, daar de terugkeer der
Duitschers naar Genève zou kunnen wor
den uitgelegd nis een erkenning, dat de
Fransehen gelijk hebben, wanneer zij er
telkens opnieuw op aandringen, dat Genève
liet middelpunt der internationale bespre
kingen moet blijven. In sommige kringen
beschouwt men hel Fransclie voorstel dan
ook als poging om Duitschland in ongele
genheid te brengen en wordt de wensche-
lijkhcid betoogd, dat de Volkenbondsraad
zonder Duitschland den datum van de
volksstemming bepaalt en een plebiscict-
commissie Genoemt, waarin de medewer
king van Duitschland als iets vanzelfspre
kends wordt beschouwd.
lntusschen krijgt men op grond van vcr-
schillend.e desbetreffende berichten den in
druk, dat van zekere Fransclie zijde het
erop aan wordt gestuurd het plebisciet, als
bet eenigszins mogelijk is, uit te stellen.
Dit zou verband houden met de vrees der
Franschcn, dat de stemming zal uitloopcn
op een overweldigend succes der Duitschers
Er is dan ook al sprake van, dat Frankrijk
te Genève zal voorstellen een commissie in
liet leven te roepen, welker taak zal zijn na
te gaan, of thans een stemming in verband
met den tegenwoordige» politieken toestand
in het Saargebied niet. indruischt tegen liet
verdrag van Versailles, hetwelk uitdrukko
lijk bepaalt, dat het plebisciet vrij en zon
der cenige beïnvloeding* dient plaats lo
vinden. Ook verluidt, gelijk men weet, dat
Frankrijk in verband niet de volksstem
ming voornemens is do vorming van een
internationaal politiecorps, dat. .'30005UU0
man sterk, zou moeten zijn, voor te stellen
Als motief wordt opgegeven, dut de natio-
Waal-socialisten ill liet Saargebied een ter
reur uitoefenen, zoodat het twijfelachtig is
of de stemüitbrcnging wel ongehinderd zal
geschieden. Reeds nu kan echter worden
gezegd, dat dc Engelschen en Italianen niet
bijster veel voelen voor de instelling van
een dergelijk internationaal corps.
Dit nceni^ echter niet weg, dat er ook
francophile Britsche bladen zijn, die even
eens laten uitkomen, dat liet resultaat eener
volksstemming op het oogonblik niet zoo
zeker meer is als een jaar geleden, toen
liet absoluut vaststond, dat bij de volks
stemming nagenoeg alle Saarlanders zich
zouden uitspreken voor een blijven van liet
Saargebied bij Duitschland. Zelfs wordt
door sommige Eiigelsclien zij vormen
echter lang geen meerderheid do wen-
schelijklieid bepleit van een handhaving
van het tegenwoordige Volkejibondsregimc
ten aanzien van het Saargebied, zelfs tot
na den tijd, die in 't verdrag is genoemd
als uiterste tijdgrcns. Dit zou, zoo wordt
van zekere zijde beweerd, in liet. belang
der Saarlanders zijn en overeenkomen met
hun wenschen. Hierin schuilt, ongetwijfeld
een grootc mate van overdrijving, doch ont
kend kan inmiddels niet worden, dat met
betrekking lot het Saargebied op liet
oogonblik een Sterke anti-Duitschc propa
ganda wordt gevoerd, waarvan liet doel is
liet plebisciet uit te stellen in verband
met den gewijzigden toestand in het Saar
gebied als gevolg van dc nationaal-socia
listische revolutie in Duitschland. liet lijdt
geen twijfel, dat de Engelsche openbare
mcening meer of minder wordt beïnvloed
door dc verklaringen van Braun, den Saar
landschen Marxistisch en leider, dio zich
op t oogonblik in dc Engclscho hoofdstad
bevindt en daar natuurlijk geenszins stil
zit. Braun vreest niet ten onrechte
uut hij cii zijn partij aan het korste eind
zullen trekken, wanneer do volksstemming
ten gunste van Duitschland uitvalt; zoodra
hol Saargebied weer aan Duitschland zal
zijn teruggegeven, zal liet, evenals het ove
rige Duitschland volkomen nationaal-
socialistfscli worden en dan komt er
aan het rijk der sociaal-democraten1 een
einde. Dit verklaart de felle propaganda
van Braun en diens geestverwanten, maar
wanneer niet allo Icekencn bedriegen, vech
ten zij voor een verloren zaak.
Talrijke huizen en gebouwen
ingestort. Een aantal
dooclen
Calcutta, 15 Januari fV.D.). In gclïeel
Britsch-lndio is vandaag een sterke aard
beving waargenomen. Nadat liet zich in
den beginne had laten aanzien, alsof geen
slachtoffers te betreuren waren, werd later
gemeld, dat lo Jamalpocr (Oostelijk deel
van Indie) het station ten gevolge van de
aardbeving was ingestort. Ecnige personen
zij-li om het leven gekomen.
De aardbeving heeft naar haard in de
provincie Bihar, ten N.W. van Calcutta. Te
Patna aan de Ganges zijn acht personen
gedood, terwijl in de stad Gaya (provincie
Bihar) negen personen om liet leven zijn
gekomen. Een groot aantal gebouwen is
verwoest.
Calcutta, 15 Januari (V.D.)„ Voortdu-
renu tomen nieuwe ernstige berichten bin
nen over do gr.iotc aardbeving, welke
Maandagmiddag groote gebieden in Britsch-
Indië heeft geteisterd. De geweldige aard
schok heeft ongeveer drie minuten geduurd.
Inboorlingen beweren nog nimmer zoo'n
langdurige beving lo hebben meegemaakt.
Het aantal dooden is neg niet te overzien,
aangezien de berichten uit de afgelegen
strek in slechts langzaam binnenkomen. De
aangerichte schade is evenwel aanzienlijk.
Te Calcutta zelf .s een groote paniek uit
gebroken, toen de eerste schok werd waar
genomen. De arbeiders en bedienden snel
den uit hun werkplaatsen en kantoren de
straat op om zich .11 veiligheid te brengen
llij het wilde 'gedrang zijn honderden .per
sonen gewond. De mcnschen verzamelden
zich in de parken cn op dc pleinen. Sterke
politieafdeelingen moesten de orde handha
ven. De telefoon, en telegraaflijnen zijn ge
deeltelijk gestoord. 'I^il van bouwwerken,
o.m. de torens der Katholieke kerk en liet
gerechtsgebouw werden beschadigd.
De zitting in dc zaak tegen den terrorist
Majoemdur moest worden geschorst, Pas
toen de beving voorbij was, werd de zitting
hervat, waarna het doodvonnis werd be
krachtigd.
Ook het gebouw der Imperial Bank en
het hoofdpostkantoor zijn ernstig bescha
digd.
Tot de dooden behoor en de vrouw cn kin
deren van den Engelschen directeur der
spoorwegwerkplaalsen en de vrouw van
den plaatselijken officier van gezondheid.
Te Travancour m liet Zuiden zijn twee
vrouwen door vaPcnd gesteente gedood.
Ook te Benares, Lucknow en in verschil
lende steden in de vercenigde provincies
zijn huizen ingestort
Te Bombay zijn slechts lichte trillingen
waargenomen.
Ten gevolge van de lievige aardbeving
zijn te Cawanpoer 300 huizon ingestort, ter
wijl 7000 andere huizen ernstig werden be
schadigd.
Te Calcutta zijn verscheidene gevangenen
uit clo gevangenis ontsnapt tijdens- de pa
niek, welke door de beving werd verwekt
Zij sprongen over do traliehekken, doc.li
slechts een is er in geslaagd in vrijheid te
blijven.
Bombay, 15 Jo n. (V.D.) Volgens alhier
ontvangen berichten omtrent de grootc
aardbeving zouden 25 personen zijn gedood
en meer dan 200 gewond. Men vreest ech
ter, dat in feite liet aantal slachtoffers veel
grooter zal zijn. Vooral dc steden Benares,
Luknow, Fatehpoer, Jamalpocr cn Fatna
zijn door de aardbeving geteisterd. In Fatna
zijn 90 personen naar het ziekenhuis ge
bracht Talrijke dooden liggen nog onder dc
puincn.
Hij speelde een belangrijke rol
in de buitenlandsche poli
tiek van Frankrijk
De correspondent der N.R.C. te Parijs
meldt nog:
De Selves, op hoogen leeftijd gestorven,
heeft vele hooge ambten in den staat be
kleed cn wel o.a. die van prefect van het
Seine-dcparlcment, minister van buiten
landsche zaken cn voorzitter van den Se
naat. Hij was het hoofd van Parijs bij het
bezoek van president Kr.uger.
I11 1911 droeg C.ayot hem de portefeuille
van buitenlandsche zaken op. Dat was vlak
voor den zet -van Agadir. Dc Duitsclie ka
nonneerboot Panther verscheen onver
wachts voor die Murokkaanschc stad. Juist
111 die dagen was president Falüères met
zijn minister op bezoek naar Nederland
In November vana dat jaar werd tusschen
Parijs en Berlijn dc overeenkomst gesloten,
waarbij' afstand van gebied in den Kongo
aan Duitschland tégen de erkenning van
Frankrijk s vrijheid van optreden iu Ma
rokko werd geruild. Dooorlog was ver
meden, waartoe behalve de Selves, de mi
nister-president zelf had bijgedragen, door,
naar men zeidc, builen hem en don am
bassadeur te Berlijn om, met de DuiUcbs
regeering ie onderhandelen. In dc Kamer
gaf de overeenkomst lot pijnlijke debatten
aanleiding.
De Senaat besloot de gebeurtenissen, die
zich 111 tien jaar in Afrika hadden afge
spoeld, nauwkeurig na lo gaan. Dit onder
zoek betrof vooral de gesprekken, te Kit
tingen tusschen Cambon en vou Ividerlcn
Wachter gevoerd. Cayot gaf toen op zijn
bekende Onstuimige wijze op eens zijn «ere
woord niet up cigenhoutje onderhandeld
te hebben. ClernenccaiL mengde zich in de
discussie cn de Selves- zoide niet te kun
nen antwoorden. Terstond daarna had
Cayot een onderhoud met de Selves cn Clo
menceau, waarna hij zijn ontslag aanbood
Hij motiveerde dit met een beroep op hel
gebrek aan eensgezindheid inzake do bui
tenlandsche politiek in den boezem van
de rcgcering. Den volgenden dag trad het
lieclc ministerie af
Na den oorlog is de Selves nog korten
tijd minister geweest en in 1924 werd hij
lot de leiding vana den Senaat geroepen
Als zoodanig bad Jiij in 1926 dc nationale
vergadering te Versailles tc presideeren,
waar de autonome aflossingskas in de
grondwet opgenomen werd. Een comrnu
nist maakte toen kabaal en wilde het
spreekgestoelte niet verlaten. De voorzit
ter liet hern toen met den sterken arm
uitzetten.
De Selves, die het uiterlijk had van een
musketier, of liever van dc gelaarsde kat,
was een man van gezag, hoofsche tact en
uiterste distinctie.
Par ij s, 15 J a n. (V.D.) Volgens een me-
dedecling van het ministerie van kolomen
heeft in het N.W. van Madagascar in de
nabijheid Van Mananjary een wervelstorm
gewoed, die ontzaggelijk veel schade lieeft
aangericht en verscheidene menschenlevcns
heeft geëischt. I)c waterstand van de rivier
Mananjary is tot 15 Meter gestegen cn is
thans dus nog 2 Meter hooger dan de
hoogst bekende stand in 1928. Dc in de na
bijheid van de rivier gelegen bezittingen
staan onder water en tal van gebouwen zijn
ingestort. Men heeft tot dusverre de lijken
van zeven inboorlingen gevonden; 15 an
deren worden nog vermist en men vreest,
dal zij door liet water zijn meegesleurd dan
wel begraven liggen onder de puinen van
ingestorte huizen. Europeanen zijn niet om
het leven gekomen.
Zeven slachtoffers te
betreuren
Lyon. 15 Januari fV.D.). Het driemoto-
rigo vliegtuig „Emeraude", dat met den
gouverneur-generaal van Indo China aan
boord om 16 uur 20 to Lyon is aangekomen,
is"óm 18 uur 15 weer opgestegen met be
stemming Le Bourgct.
Parijs, 15 Januari (V.D.). liet vlieg
tuig Emeraude is kort voor negenen
Fr. T. vanavond in de onmiddellijke na
bijheid van Corbigny (depart. Ni.èvre,
Oost-Fmrkrijk) órandend neergestort.
Zooals wij reeds meldden bevond zich
aan boord van dit vliegtuig dc gouver-
neur-'generaal van Indo-Chi-na Pasquier,
terwijl dc reis voorts werd meegemaakt
door den directeur der Fransclie lian-
dclsluchtvaarl, Cliaumier, den Fran-
sclieii consul te Damascus, Larricneu,
zoomede vier hooge ambtenaren van dc
Fransclie luchtvaartmaatschappij Aire
Prance.
ITet laatste radiogram van dc Eme
raude, is vanavond 0111 7 uur 19 tc Parijs
ontvangen. Hierin werd gemeld, dat bet
tocste' op ongeveer 600 M. hoogte in een
hevigen sneeuwstorm was geraakt. Om
kwart voor neg-m zagen do bewoners
van Corbigny, dat een machine, in
vlammen gehuld, omlaag stortte.
Aangezien het toestel geheel is uitge
brand. wist men eerst niet, of het wel
dc Emeraude was. Dc bevestiging der
onderstelling is pas laat in den avond
te Parijs ontvangen.
(Zooals men zicli zal lierinnGren, werd
den laatsten tijd in dc pers veel over de
Emeraude 'gesproken, onder anderen als
concurrent van den Postjager. lïcd. A.D.)
Parijs, 15 Jan. (V.D.). Nader wordt ge
meld, clat onmiddellijk 11a liet neerstorten
van het vliegtuig de bewoners van het dorp
Corbigny zich naar de plaats van dc ramp
spoedden Zij konden echter geen hulp bie
den, daar hot brandende loestel niet te
naderen was. Alle inzittenden zijn onher
kenbaar verbrand.
Het toestel wös op terugreis van Saigon
cn was Maandagmorgen opgestegen in
Athene, vanwaar in étappes naar Parijs
werd gevlogen.
Pasquier, die ook in Nedcrlandsch-Indic
goed békend was hij bracht er enkele
jaren ge eden een bezoek en werd toen o.a.
door den G.G. ontvangen werd in 1928
tot gouverneur van Indo-China benoemd.
Parijs. 15 Jan. (V.D.) Inzake de ramp
van de Eraéra'ude wordt nog gemeld, dat
ook dc cchtgenoole van den directeur van
de Fransclie handelsluclllvaart, Cliaumier,
alsmede een ordonnans van den- gouver
neur-generaal van Indo-China tot de slacht
offers behooren.
De Emeraude bevond zich op zijn eerste
groote vlucht, waarop hel toestel van Pa
rijs naar Saigon was gevlogen. He vlieg
tuig was Maandagmorgen niet in Marseille
maar in Athene gestart en had met tusschen
landingen in Italië cn Marseille Lyon be
reikt. Vandaar was liet even over 8 uur
naar Parijs vertrokken.
De bij dc ramp om het leven gekomen
goiyverneur-gcn. van Indo-China Pasquier
is vooral tegen dc communistische agitatie
in Indo-China met groote kracht opgetre
den.
Tegen een hoogspanningsleiding
gevlogen?
Parijs, 16 Jan. (V.D.). Omtrent de eigen
lijke oorzaak van de vliegramp bij Corbigny
tast men nog vrijwel in het duister. De Matin
weet echter mede te rleelen, dat op liet
oogonblik, dat het ongeluk geschiedde, Cor
bigny plotseling in duister werd gehuld. Do
Krnéraude vloog toen vrij laag, zoodat het
zeer waarschijnlijk is, dat het vliegtuig tegen
een bovengrondse! 10 hoogspanningsleiding is
gevlogen. Eeri door liet ministerie van lucht
vaart ingestelde commissie van onderzoek
is reeds naar dc plaats des onheils vertrok
ken.
DIT BLAD HEEFT EEN DAGELIJ KSCHM
GECONTROLEEBDE OPLAAG VAN
EXEMPLAREN
BUITENLAND.
Het Franscho vliigtuig „Eméraude" neer*
gestort; zeven dooien.
(Eerste Blad, pag. 1).
STADSNIEUWS.
Onze gemc entefinanciëji onder de loupe,
(Eerste Blad pag. 3).
Medegedeeld door liet K. N. M. I. tc DÖ
Bilt.
Hoogste barometerstand: 770.7 Lo Biarritz4
Laagste barometerstand: 738.2 te Kinn.
Verwachting: Matige tot krachtige, later'
tijdelijk afnemende Noord-westelijke tot
Westelijk© wind, zwaar bewolkt tot tijde
lijke opklaring, aanvankelijk regen of ha
gelbuien cn iets kóuder.
De depressie heeft zich van de Noord
zee naar de Noorsche kust verplaatst en
nam sterk in diepte af. De volgende bij
IJsland is nog slechts weinig toegenomen
en cie sterke stijging van den barometer in
het Westen en Zuid-westen maakt het on
zeker, of de invloed van de nieuwe depres
sie spoedig tot. ons land zal doordringen.
InLusschen is de vorst in Scandinavië on
der sneeuwval weer toegenomen, terwijl in
Oost-Duitscliland het vorstgebied verder
Oostwaarts terugweek. In West-Europa is
tengevolge van Westelijken of Noord-wes-
telijken toevoer de temperatuur overal ge
daald, plaatselijk tot weinig boven liet
vriespunt cn hcerscht overal tamelijk buiig
weer. In de Golf van Biscaye stormt het
uit het Noord-westen. Op de Noordzee
waaien nog krachtige Westelijke winden.
RIJDT VEILIG!
Drie, vier fietsers naast elkaar
Geeft belemmering en gevaar.
BUITEN-RITTEN 6 ct. per K.M.
6 a 7 pers. auto met chauffeur
Vaste standplaats ter Iii !;crzijde
van Hotel Monopole
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
CORSET-AFöEEL&NG
Extra KOOPJES
CORSETTLN,
CORSELET7ES,
BUBKBANDEN
Ook voor zware figuren.
GROOTE WARENHUISBRAND TE
RLJSSFL.
Parijs, 1(1 Jan. (V.D.). Gisteravond brak
in het grootste warenhuis van Rijssel in
Noord-Frankrijk een grootc brand uit, waar
door het geheole gebouw werd vernield.
Waarschijnlijk is de brand ontstaan tengc-
vnii roparatiewerkzaamheden op het dak,
waar gedurende den dag arbeiders met
steekvlammen hadden gewerkt. Dc aange
richte schade wordt geschat op 5 millioen
francs. De 300 bedienden der onderneming
zijn voorloopig broodeloos.
DAMES-MODE ZAAK
ARNHEMSCHE WEG 26
