AMERSFOORTSCH DAGBLAD Onze financiën onder de loupe MASSA'S SCHILLETJE EEN ONTROEREND FILMWERK Donderdag 18 Januari 1934 32 e Jaargang No. 169 Voorbereidend L.O.moet vallen DERDE BLAD SLIJTERIJ „CAVALCADE" EPOS EENER GENERATIE STADSNIEUWS Groote bezuiniging op Openbare Werken in strijd met het gemeentebelang Geen verlaging van de steunnormen (Slot.) Ter beantwoording van de vraag of liet niet mogelijk is, verdergaande bezuinigin gen op de diensten Openbare Werken en Gemeontereiniging aan te brengen geven B en W. den Raad een overzicht van een aan tal der belangrijkste posten van den dienst van O. W. en \an de kosten van den Reini gingsdienst gedurende de jaren van 1922 tot en met 1933 in de achtereenvolgende jaren de volgende bedragen uitgegeven: In 1922: 130.742.of 4.05 per inwoner. In 1923: 114.287.03 of 3.45 per inwoner. In 1924: 110.104.58 of 3.22 per inwoner. In 1925: 110.890.14 of 3.17 per inwoner. In 1926: 110.869.41 of 3.31 per inwoner. In 1927: 138.728.25 of 3.80 per inwoner. In 1928: 1G0.176.21 of 4.54 per inwoner. In 1929: 225.460.54 of 6.07 per inwoner. In 1930: 7 183.053.76 of 4.86 per inwoner. In 1931 197.G71.5i of 5.13 per inwoner. In 1932: J 181.213.13 of 4.56 per inwoner. In 1933: 170.825 begroot; 4.14 per inwoner, woner. Voor 1934 is geraamd 110.150.of 3.27 per inwoner. In 1929 extra uitgegeven 46.500.— voor verbetering van d<? Nijverheidsstraat en 16.500.voor kcibestrating van den Klei nen Koppel. Voor den Reinigingsdienst hebben de kos ten bedragen: In 1922: 150.293.85 of 4.66 per inwoner. In 1923: 155.524.24 of 4.70 per inwoner. In 1924; 148.242.08 of 4.34 per inwoner. In 1925: 161.5S1.52 of 4.62 per inwoner. In 1926: 154.737.23 of 4.39 per inwoner. In 1927: 164.302.48 of 4 57 per inwoner. In 1928: 1G2.013.9Ó of 4.42 per inwoner. In 1929: 178.917.37 of 4.81 per inwoner. In 1930: 177.941.17 of 4.72 per inwoner. Tn 1931: 188.152.67 of 4.88 per inwoner. In 1932: 188.560.47 of 4.75 per inwoner. In 1933 begroot 192.625.of 4.G6 per in woner. B. en W. gaan vervolgens in hun antwoord als volgt voort: Wat den dienst Openbare Werken betreft, mogen wij er op wijzen, dat een, naar wij hopen tijdelijke, besparing op de posten reeds door ons is toegepast, blijkende uit hei eindcijfer van 1934, waarbij 30000,— min der is geraamd dan voor 1933. Het bedrag overschrijdt slechts weinig de uitgaven van 1927 en het zielental, per 1 Januari 1927 be dragende 35959, bedraagt thans per 1 Janu ari 1934 reeds 42822. Hieruit blijkt wel, dat een belangrijke besparing op de posten Openbare Werken heeft plaats gehad, zoo dat wij het thans in strijd met het gemeen tebelang zouden achten, hierop nog meer te bezuinigen. Uit de opgaaf \an de kosten van den Rei nigingsdienst blijkt eenige stijging, gevolg van de toenemende bevolking en het groo- ter aantal wijken dat verzorgd moet wor den. Op dezen dienst wordt zooveel moge lijk bespaard door intensief werken, terwijl de vervanging van de paardcntractie door autotractie een verhooging der kosten zal voorkomen. Een tijdelijke onderbreking of vermindering van de werkzaamheden van dezen dienst is ons inziens onmogelijk en in strijd met de hygiüne. Wij achten het daarom onjuist hiertoe over tc gaan. Ook ten aanzien van de andere bedrijven en diensten wordt zoo intensief mogelijk ge werkt. Zonder nadere aanduiding zegt ons echter de aandrang tot intensieve bezuini ging door reorganisatie heel weinig, omdat reorganisatie slechts kan toegepast worden, als blijkt, dat de organisatie niet deugt. Wanneer het waar is, dat ieder grootbe drijf in dezen tijd reorganiseert, dan zal dit veelal het gevolg zijn van inkrimping van het bedrijf door mindere behoefte, hetgeen ten aanzien van de gemeentedienst cn be drijven niet mogelijk is, aangezien de aan die diensten en bedrijven gestelde behoeften niet verminderen. Daarnaast staat, dat in de particuliere bedrijven de reorganisatie ook veelal bestaat in een vormindering van ar beidskrachten om daardoor tot lager loon niveau te komen. Ten aanzien van dit punt zijn wij diligent, niet zoozeer tot vermin dering van personeel, dan wel door ons voorstel tot loonsverlaging, dat aan het Ge organiseerd Overleg zal worden voorgelegd. De Steunnormen. ij kunnen ons volkomen vereenigen mei cje leden, die verklaarden, dat het verlagen van de steunnormen wel het allcrlaatsto moet zijn. Die normen zijn van dien aard, dat slechts het allernoodigste daarvoor kan worden verkregen. Een overzicht van die normen moge hier volgen: 1.' Steunbedrag Ongeorganiseerden: a: gehuwden en kostwinners 11,per week, benevens 1,35 per kind, b. kostgangers 7.50 per week. 2. Steunbedrag Georganiseerden (dubbel uitgetrokken): a. gehuwden en kostwinners 11,50 per week, benevens 1,35 per kind, b. kostgangers 8.per week. 3. Steunbedrag GcorganiscerdQn (uitge trokken): a. gehuwden cn kostwinners 12,50 per week, benevens 1.50 per kind, b. kostgangers 9.per week. De uitkeeringen worden in den winter verhoogd met 1,— voor brandstoffen. Ondersteunden met een hoogere huishuur dan 3,50 per week kunnen over dit meer dere bedrag een vergoeding van ontvan- gcn. De uitkeering mag niet meer bedragen dan voor groep: la. met minder dan 4 kinderen 60% van het verdiende loon; met 4 of meer kinderen 65% van het verdiende loon. lb. 50% van het verdiende loon. 2a. met minder dan 4 kinderen 60% van het verdiende loon; met 4 en meer kinderen 65% van het verdiende loon. 2b. 50%-van het verdiende loon. 3a. met minder dan 4 kinderen 65% van het verdiende loon; met 4 en meer kinderen 70% van het verdiende loon. 3b. 55% van het verdiende loon. Steunuitkeeringen met huurtoeslag mo gen niet gaan boven het vastgestelde per centage van het verdiende loon. Het is thans niet mogelijk aan te geven hoe moet worden voorzien indien de uitga ven der werkloozenzorg voor de gemeenton blijven stijgen, omdat niemand kan aan geven hoever die stijging zal gaan. Toch mag dit geen aanleiding geven op het aller noodigste van hen, die door de tijdsomstan digheden wel het ergste zijn getroffen, te be zuinigen. Uit een overzicht van dc kosten der werk verschaffing en steun aan crisiswerkloozen blijkt, dat in 1932 aan werkverschaffing is uitgegeven 160.082.50; aan crisissteun 95.269.80 en dat de Rijksbijdrage hiervoor resp. 81.203.64 cn 26.475.43 heeft bedra gen Voor 1933 is geraamd voor werkverschaf fing 85.000.en voor crisissteun 173.000.- De rijksbijdrage* welko voor dat jaar is ge raamd of focgezcgd bedraagt resp. 40.000.— cn 100.000.—. lloezcer w ij eveneens een verhooging van dc opcenten der Personeele Belasting be treuren, toch zijn wij van oordeel, dat hier aan thans niet valt te ontkomen, willen wij de gcmeehtefinancién op peil houden. Zoo als hiervoor is uiteengezet, zijn er o.i. geen andere middelen voor te vinden, zoodat wij ook geen verandering mogen voorstellen ten aanzien van hotels en restaurants. Het ge vaar, dat verschillende personen de gemeen te zullen verlaten tengevolge van de vcrlioo- ging van opcenten op dc Personeele Belas ting. mag naar onze meening niet tc hoog worden aangeslagen, aangezien' ook elders op deze wijze dikwijls op nog schrijnender wijze moet worden- voorzien in de tegen slagen van d.ezen moeilijken tijd. Wij mec- nen, dat het niet gewenscht is dc verhoo ging der opcenten in progessieven zin voor te stellen, wijl reeds een belangrijke proges- sie èn in de Personeele Belasting èn in de bestaande opcenten regeling bestaat. Krachtens de Gemeentewet kan slechts indien een gemeente, waar de overige- hef fingen tot redejijke bedragen zijn opgevoerd, er niet in slaagt dc begrooting sluitend te nlaken, het getal opcenten op dc gemcentc- fondsbelasting tot ten hoogste 10U (dus bo ven 8G) worden opgevoerd. Blijkens daar omtrent bckeiido gegevens moeten dan alle mogelijke belastingen zijn ingevoerd (dus o.a. ook de bedrijfsbelasting) en moeten do opcenten op de Personeel© Belasting ten minste gemidf^.ld 150 a 200 bedragen, terwijl het cvoneens als regel geldt, dat dc gcrncen tc zich dan eerst in dc tweede klasse fonds- belasting heeft geplaatst. Het komt ons dan ook zonder meer niet mogelijk voor, onze gemeente in de eerste klasse fondsbelasting te handhaven en dan een hooger aantal op centen dan 80 tc heffen. Ten aanzien van dc aangekondigde loons verlaging deelen wij Uwe vergadering mede, dat een definitief voorstel daartoe in be werking is, waarover wij het Georganiseerd Overleg zullen hooren. Het komt ons ge wenscht voor; dat thans eerst het Georgani seerd Overleg zijn oordeel over dat voorstel uitspreekt, waarna wij zoo spoedig mogelijk ons voorstel met het advies van het Gcorga niseerd Overleg aan Uwe vergadering lei beslissing zullen "voorleggen. Als tijdstip van ingang hebben wij gemeend 1 April 1934 te moeten- aannemen, teneinde aanpassing van het personeel!aan den nieuw geschapen toestand, zonder ernstige bezwaren mogelijk te maken. In ons thans in behandeling zijnd voorstel hebben wij sleGhts medegedeeld het bedrag waarmede de gcmecntebcgrooling gebaa! zal worden; daaronder zijn opgenomen de be dragen van die diensten, w aarvan het resul taat rechtstreeks ten laste der gcineentcbc- grooting komt. Vanzelfsprekend zal de kor ting ook de resultaten der productieve be drijven gunstig beïnvloeden, waardoor zal worden bereikt, dat het mogelijk is in 1936 op grooter bedrijfswinsten ten bate van dü gcmccntebcgrooting te rekenen, dan vol gens de geraamde cijfers gerekend is. Bij de indiening der voorstellen inzake dc loonkor- ting zullen wij de noodigc becijferingen overleggen. Wij achten dc opheffing \an liet openbaar voorbereidend lager onderwijs in het sta dium, waarin thans, de gcmccntcfinancïen verkeeren, noodzakelijk. De daarvoor in do plaats te j stelden bezuinigingen zullen óf toch reeds in den loop van het jaar moeten worden voorbereid öf in petto moeten wor den gehouden voor cventuecle nadèr te ne men maatregelen. Het niet doen vervullen van de vacature marktmeester achten wij niet in het belang van het marktwezen. Wij erkennen, dat de vergoeding oor het bijwonen der raadsvergaderingen cn der commissievergaderingen gering is, doch hebben gemeend in de algemeenc beperking Van uitgaven ook dezo posten te moeten be trekken. Het geheel doen vervallen van dii vergoedingen achten wij onjuist tegenover Uwe medeleden, die voor de vergaderingen öf hun werk moeten verzuimen óf kosten moeten maken. Niet ieder is in staat, om naast den belangloozen arbeid, welke voor de gemeenschap wordt verricht, ook nog kosten te dragen of loon te derven. Wij blijven bezwaar maken tegen bet toelaten van openbare vermakelijkheden als lunaparken, circussen e.d. Het is ons thans nog niet mogelijk de na declige gevolgen te berekenen, welke uit de moeilijkheden van de volkswoningbouw •T IS HEEL BAR ZOO VEEL ALS GEVRAAGD WORDT IN DE HAVIK 41 TEL. 292 voor dc gemeente kunnen voortvloeien, om dat niet bekend is, welke houding in deze door het Rijk zal worden aangenomen en welke maatregelen moeten worden getrof fen. Hierin ligt nog een der punten, die moeilijkheden op financieel gebied zal ver oorzaken en waartoe het noodig is, alle zei len bij te zetten oin de gomeentefinancicii zoo gunstig mogelijk tc houden. Dc buitengewone werken, welke in voor bereiding zijn, zullen tc voren door den Raad moeten worden toegestaan, waarbij dan tevens dc financiering duidelijk zal worden aangegeven. Tenslotte deelen B. en W. in antwoord op desbetreffende vragen den Raad nog liet vol gende mede: Dc vermindering van 3500,op de kos ten verzekering werkverschaffing heeft niet, dc bedoeling dit bedrag te verhalen op do werkloozcn. De raming der v erzekerings- kostcn was tc hoog in verband met een ver laagde premie. Omtrent de verhooging van schoolgelden Gymnasium en Handelsscholen hebben wij slechts een globale raming gegeven, daar de wijziging nog in voorbereiding is cn wij daardoor nog niet over voldoende gegc vens beschikken. Tc zijner tijd zal de. Raad in de gelegenheid zijn o\cr deze wijziging tc beslissen. Dc omzetbelasting betreffende dc gaspro ductie (electricitcit valt buiten dc bemoeiing der gemeente) kan, naar onze mccning, in verband met dc winsten, die gemaakt wor den, door het bedrijf worden gedragen. Op Hoofdstuk III, „Openbare Veiligheid" is bezuiniging voorgesteld ten aanzien dor straatverlichting. Ten aanzien der politie meenen wij geen bezuinigingen te mogen voorstellen, omdat ondanks de sterke toene ming der bevolking van het verkeer, in de laatste jaren geen uitbreiding is gevraagd. Aangezien dc uitgaven in hoofdzaak bestaan uit salarieering, zal een belangrijk bedrag der loonkorting op dit hoofdstuk tol uit drukking komen. Bezuiniging op liet Middelbaar en Hooger Onderwijs is reeds belangrijk toegepast door de regeeringsvoorschriflcn ten aanzien van salarieering e.d. in verband met dc subsi- dieering. Ten aanzien van dc bedrijven hebben wij hiervoor reeds medegedeeld, dat zuinigheid zooveel doenlijk wordt betracht. Bij de nieuwe regeling der salarissen en loonen zal ook aandacht worden geschon ken aan de extra-toelage door het personeel van het buitengewoon opdervvijs genoten, terwijl wij voorts zullen overwegen, welke beslissing moet worden genomen over oude leegstaande huizen. Van morgen af wordt deze prachtige rolprent in het Citytheater alhier vertoond Wanneer wij een emotioncelen, vvel- bewogen tijd achter den rug hebben, zijn wij geneigd ons ccn oogenblik rust to gunnen in het voortjagende leven, cn voor een korte spanne tijds terug te blikken in het verleden, waarin ons zoowel smart als vreugde tc beurt vie len. En als wij dan het scherm tusschcn hetgeen was en dat, wat komen zal, weer laten zakken, dan gaan wij mees tentijds weer getroost cn moediger voort op den levensweg Op den oudejaarsavond van 1932 heft een oud Engelsch echtpaar uit de „upper ten" het glas, cn de vrouw met haar edel, doorleefd gelaat drinkt na een leven van geluk cn verdriet haar echtgenpot toe: heil en zegen, vrede cn dat het vaderland zijn waardigheid terug moge vinden Dit i6 de tweede oudepaarsavond, dien wij het echtpaar zien vieren. De eerst was oudejaarsavond 1S99. toen een jonge man en een jeugdige viSjuw elkander toedronken on hun levensgeluk Drie cn dertig jaar lang hebben wij dezen man cn deze vrouw gekend; ruim drie de- 'cnuia lang hebben wij hen van nabij gade geslagen in al hun gelukkige en droevige Ic'cnservaringen. En dat alles in de paar uiui, die wij in onzen theater-fauteuil door- brtchten. Want liet epos van dit gezin wordt ons voor oogen gevoerd in do nieuwe Fox- film „Cavalcade". Ca cicade: ruiterstoet. Mot heeft de rolprent maar niet zoo, zon der JDer. dezen titel gegeven, doch men heeft mee willen aanduiden, dat dc tal looze gbcurtcnissen in hol leven ons voor bijtrekken als ccn passecrcnde ruiterstoet, Vandaar ook, dat tusschcn de tafcreclen dooi-, bij het verspringen der jaartallen, in een vage mist een ruiterstoet draaft, de eeuwige cavalcade, het paardengetrappel der eeuwen cn der jaren Alle belangrijke gebeurtenissen, die in het voorbije derde deel van een eeuw de menschheid (en dc Engelschen in het bijzon der) opschrikten, zijn in dit prachtige film werk als in een geschiedboek aangeteekend De Boerenoorlog. Wij zien dan allereerst, hoo de Engelschc troepen zich inschepen naar Zuid-Afrika, waar zij dc Boeren zullen gaan bestrijden die Mafcking hebben bezet. Opgezweept door het lied „Soldiers of the queen" heeft elkeen zich aangemeld om ten strijde, te trekken Eenige maanden later, wanneer wij ons op het linnen venster verplaatst zien in een der Edndensche music-halls, komt daar vanaf het toonecl het bericht: Mafeking is ontzet! De dolle vreugde cn de geestdrift, die door deze mcdcdeeling worden verwekt, is gewéldig. Men springt, danst, schreeuwt en valt elkander om den hals. Een schitte rend specimen van massa-regie! De dood van Koningin Victoria. Het volgend jaar is er diepe droefheid in Engeland. De zoo beminde koningin Vic toria is overleden. De rouwstoet passeert, doch wij aanschouwen dien niet. Wij hoo ren slechts de treurmuziek, men gunt ons een blik op de onafzienbare mcnschen- menigten, die de geliefde doode dc laatste eer bewijzen cn wij beluisteren ben, die spreken over haar, die zoo tallooze jaren de eerste in elk opzicht is geweest De scheepsramp van de „Titanic". Een feit, dat ook nog steeds in liet leven van \ele achtergeblevenen als een zwarte bladzijde staat aangeteekend, is de ontzet tende rarnp van de ..Titanic", waarbij hon derden het leven verloren. Dc film zou niet olledig zijn, indien zij deze gebeurtenis niet aan dc vcrgetr#ieid onttrok. Maar op welk een sobere wijze doet zij dat! Geen zinkend schip met honderden in uitersten doodsnood, geen ijsberg, geen afschu welijke tafrcclen van mensclien, die op het punt staan Tan te verdrinken Wij zien een jong, pas getrouwd paar, dat aan de reeling van het schip praat over het groote geluk, dat zij in en met elkaar gevonden hebben, terwijl in de verte do schecpskapel vroolijko walsen speelt. En zooals het gaat, juist in dc oogenblikken van het grootste geluk, komen zij over den dood tc spreken. „Zou je het erg vinden om nu dood te gaan", vraagt de jonge man cn het meisje antwoordt: „We zouden nooit gelukkiger kunnen worden dan we n u zijn". Terwijl zij verder spreken, gaat lang zaam dc walsmuziek over in het lied „Nearer my God to thee", dat als een plech tig koraal aan kornt ruischen over het water. Dan treden de beide jonge menschen terzijde en wij zien, dat zij stonden voor een reddingsboei, waarop bet woord „Tita nic" Dat is alles. Maar is het niet grootsch van soberheid? De wereldoorlog. De cavalcade der jaren'raast voort. De rolprent heeft ons geleid, tot aan den vooravond van den wereldbrand. Men toont ons den vader en zijn zoon, die bij een glas wijn op het succes van hun land drinken, Een serie schitterend geslaagde film montages brengt ons dan op suggestieve wijze de verschrikkingen van den oorlog In beeld. Op den achtergrond ziet men dc aan eengesloten formaties onder opzweependc krijgsmuziek de loopgraven intrekken, op den voorgrond aanschouwt men ineenkrim pende, stuiptrekkende cn blindgeschoten jonge mannen, die in het granaatvuur neer vallen. Dat is de oorlog.... Tenslotte brengt dc camera ons in de na- oorlogschc wereld van den jazz met haar felle, striemende rhythraen. Het is in liet leven van het Engelsche echtpaar Merriot, dat wij alle hierboven beschreven gebeurtenissen zien voorvallen. Wij aanschouwen hen, wanneer zij als jong paar nog rustig leven in de-„gay nineties", waarin het leven althans voor onze hedendaagsche begrippen zoo heel rus tig en kalm voortgleed. Maar bij het begin der nieuwe eeuw kwam daar verandering in: het aspect der wereld wijzigde zich zoo wel in- als uitwendig. Dertig wilde, bewo gen jaren vervormden een samenleving zóó grondig als geen eeuwen van geleidelijken overgang hadden kunnen doen. De beide zoontjes van de Merriots groeien op cn sterven, cn aan het begin van Clive Brook - Diana Wynyard in de Fox-Film „Cavalcade* 1933 zien wij het echtpaar Merriot voor dc laaistc maal terug. Oorlog cn vrede zijn langs hen heengegaan, geluk cn smart zijn hun deel geweest, hun gelaatstrekken ver ouderden natuurlijk, maar in wezen veran derden zij niet. Het verdriet heeft hen ge sterkt en door dc loutering \an het verlies heen zijn zij blijven vertrouwen op de al oude waarden der waarachtige cultuur: waardigheid, liefde cn beschaving. Een werkelijk groot tooncclspelcr kan zich op dc planken niet beter in zijn rol in leven, dan Diana Wynyard cn Clive Brook dat in de film „Cavalcade" hebben gedaan. Dit is geen spel meer, doch doorleefde werkelijkheid, die van het psychisch in dringingsverniogen, zoowel als van het physiek der spelers enorm veel gccischt moet hebben. Diana Wynyard, tot, nu toe ccn onbeken de grootheid van het witte doek, heeft zich door haar cr'catic in deze rolprent met één slag in dc voorste rijen geplaatst, terwijl Clive Brook wellicht nooit meer een figuur zal kunnen scheppen, die op een hooger plan staat dan die van Mr. Merriot in „Ca- valcadc". Zulke filrncrcatics zijn zeld zaam Dc overige vertolkers van wie wij noe men Una O'Connor, Ursula Jeans, Frank Eawlon en Herbert Mundin sluiten zich op waardige wijze aan bij het karakter van dit gave, ontroerende filmwerk. Dc origincelc muziek, die Noel Coward schreef, bevat o.a.: „The twentieth Ccn- tury Blue'. Verder komen in dc muzikale begeleiding van „Cavalcade" voor: „Tippe- rary", „Madclon", „Soldiers of the Queen", „Take mc back to Yorkshire", „I do want to be beside the Seaside", ..Yankee Doodle", „On Sunday I walk out with a Soldier" cn vele anderen. „Cavalcade" is ccn van dc weinige films, die iedereen gezien moet hebben, om dat het inderdaad de geschiedenis van ons allen is, niet alleen de wederwaardighe den van een bepaald Engelsch gezin. Alle grenzen allen weg en wij staan voor ons eigen leven in dc afgeloopcn drie decennia. ..Cavalcade": het epos eener generatie. Maar ook- Em grootsch epos van waardigheid, plicht, liefde cn beschaving

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1934 | | pagina 10