AMERSFOORT5CH DAGBLAD
Beursomnicht
Vrijdag 19 Januari 1934
32e Jaargang No. 170
FRANKRIJK'S BUITENLANDSCHE POLITIEK
REDE VAN CHAUTEMPS
IN DEN SENAAT
Motie van vertrouwen
aangenomen
DERDE BLAD
DE VARA GESTRAFT
HET STORMACHTIGE
WEER
MOORD OP ZIJN
BUURMAN
VERDUISTERING VAN
RUIM EEN TON
CHAUTEMPS.
temps een beroep op den Senaat, om zich
als één rnan achter de regeering to plaat
sen, opdat deze de moreele kracht zou krij
gen voor do moeilijke onderhandelingen,
die thans moeten worden gevoerd.
Na de rede van den minister president
heeft de Senaat met 257 tegen 3 stemmen
haar vertrouwen in de buitcnlandsche poli
tiek der regcering uitgesproken door het
aannemen van de motie van Bcrcnger, die
als volgt luidde:
„De Senaat blijft het Volkenbondspact cn
alle daaruit voortvloeiendo overeenkom
sten, in het bijzonder het verdrag van Lo
carno trouw. Hij herinnert aan de heilige
beginselen dezer pacten. Hij vertrouwt de
regcering toe, dat zij haar vrcdesarbcid in
het kader van den Volkenbond voortzet, om
de vriendschappelijke betrekkingen te ver
sterken cn haar nationale verdediging tc
beveiligen, alsmede de veiligheid van
Frankrijk tc verzekeren".
„Nationale verdediging verhindert
geen internationale
samenwerking"
Parijs, 18 Jan. (V.D.) In den Senaat zijn
twee resoluties ingediend. De een was af
komstig van Lemery, de andere van den
voorzitter der commissie van buitenland
sche zaken, Bcrcnger, en eenigc zijner par-
tijgenooten.
Nadat Berengcr zijn resolutie nader had
gemotiveerd, nam Chautemps het woord
Hij betreurde het, dat het Fransche volk
niet met grootere aandacht de debatten
over do buitenlandscho politiek in den Se
naat had gevolgd, daar de opmerkzaam
heid te zeer is afgeleid door de affaire to
Bayonne. Hij 6telde zich tot taak, de resul
taten te rechtvaardigen van de Fransche
politiek, welke resultaten bestaan in het
verbeteren der vriendschappelijke verhou
dingen tot het buitenland.
Er is veel gesproken over de Duit6che
binnenlandscho politiek, maar Frankrijk
heeft te veel achting voor andere volkeren,
dan dat het zich zou mengen in de binnen
landscho aangelegenheden zijner naburen.
Chautemps begrijpt niettemin de ongerust
heid, die deze politiek kan veroorzaken.
Een leer, die in zichzelf zulk een opzwee
ping der nationale hartstochten brengt,
loopt gevaar, uitwerking in het buitenland
te hebben. Het plotselinge uittreden van
Duitschland uit den Volkenbond is onge
rechtvaardigd. Frankrijk heeft zooveel con
cessies gedaan om uiting te geven aan zijn
vredelievendheid. Frankrijk heeft er boven
dien nooit aan gedacht, een zoo groot land
met een zoo glorierijk verleden, dat dcor
zijn genie in het internationale leven veel
nuttige zou kunnen brengen, de plaats te
ontzeggen, die het toekomt.
Duitschland's houding heeft
ongerustheid verwekt.
Daar Duitschland echter plotseling den
Volkenbond heeft verlaten en dat juist op
het oogenblik, dat een ontwapeningsvoor
stel was ingediend, waarmede zich bijna
alle staten accoord hadden verklaard, kan
het geen verwondering baren, dat deze hou
ding in de geheele wereld en in het bijzon
der in Frankrijk ongerustheid heeft veroor
zaakt. De politiek, die de Fransche regee
ring voert, is een politiek van samenwer
king, die ten doel heeft, de vriendschappe
lijke verhoudingen te verbeteren.
Betrekkingen tot andere landen
beter dan ooit.
Als men over ontwapening spreekt, be
treft het steeds slechts het stadium voor
later te nemen maatregelen. Het heeft nooit
in de bedoeling van Frankrijk gelegen, zijn
macht to verzwakken tegenover een slaat,
die bewapent. Chautemps kan bovendien
verklaren, dat do vriendschappelijke betrek
kingen van Frankrijk tot andere landen
beter zijn dan ooit. Een politiek van ge
scheiden onderhandelingen verzwakt het
vertrouwen dezer vrienden in Frankrijk
Er zijn groote landen, dio hun eigen opvat
tingen kunnen hebben, maar de overeen
stemming tusschcn de mecningen der beide
groote Europeeschc democratieën, Frank
rijk en Engeland, is do pijler van den
wereldvrede.
Er bestaan geen tegenstellingen tusschcn
een politiek van nationale verdediging en
die der internationale samenwerking.
Chautemps ging daarna kort in op do rede
van Roosevelt. Hij gaf uiting aan zijn tevre
denheid over het feit, dat een groot land
als Amerika de noodzakelijkheid van sa
menwerking met alle andere volkeren in
ziet. Hierin ligt een groot vertrouwen voor
do toekomst.
Frankrijk heelt geen oorlogs-
zuchtige bedoelingen.
Op de verklaringen van Roosevelt kan de
minister-president antwoorden in naam van
het Fransche volk, dat Frankrijk nooit een
aanvalsoorlog zal voeren cn geen centime
ter vreemd gebied cischt. Als alle staten
dezelfde opvatting huldigen, kan do vrede
niet in gevaar gebracht worden. Ilerriot
heeft in een zijner redevoeringen verklaard,
dat Frankrijk het geheelo Volkcnbondspact
en niets dan het Volkenbondspact wcn6cht.
De Fransche regcering blijft deze opvatting
trouw. De Volkenbond is zeker niet vol
maakt, maar Frankrijk kan 6lechls hervor
mingen goedkeuren, dio de internationale
samenwerking handhaven cn niet een soort
directorium instellen.
Bij het aanstippen van de Duitsch-Fran-
eche besprekingen verklaardo Chautemps,
dat men „met eenigc romantiek" van direc-
to onderhandelingen heeft gesproken en
getracht heeft, die te stellen tegenover de
grondgedachte van den Volkepbond. Dat is
niet juist, want do kwesties, die met
Duitschland zijn ontstaan, gaan alle landen
aan. Deze onderhandelingen zouden ook
niet kunnen worden voortgezet, wanneer
zij op herbewapening zouden uitloopen.
want dergelijke concessies zouden onver
mijdelijk voeren tot een gewapenden vrede
en derhalve in tegenspraak zijn met de be
ginselen van den Volkenbond.
Aan het slot van zijn rede deed Chau-
De Senaat ging daarna over tot do orde
van den dag. Senator Lemery had na de
verklaringen van Chautemps, die door den
geheelen Senaat met bijval waren ontvan
gen/ zijn motio ingetrokken.
Zij mag Zaterdag 27 Janu
ari niet uitzenden
De minister van Binnenlandsche Zaken
heeft de V.A.R.A. medegedeeld, dat zij Za
terdag 27 Januari van zendtijd uitgesloten
zal zijn.
Deze maali egel is bedoeld als straf voor
het feit. dat bekend werd gemaakt de ont
hoofding van Van der Lubbe, waarop een
pauze van vijf minuten is gevolgd. Deze
vijf minuten pauze maakten de mededee
ling daarmee tot een onderdeel van het
programma, een onderdeel waarmee de Ra
dio controle Commissie niet in kennis was
gesteld, aldus de Minister
Van de zijde der V.A.R.A. voegt men.
zoo lezen wij in Het Volk. hieraan toe. dat
deze op grond van bet radio-reglement
nieuwsberichten mag uitzenden, inits deze
afkomstig zijn van. een te goeder naam en
faam bekend slaand nieuwsbureau. Zoodra
do mcdedceling van de terechtstelling van
Van der Lubbe bekend geworden was.
heeft de V.A.R.A. zich tot het Persbureau
Vaz Dias gewend, dat deze mcdedceling be
vestigde.
Uit eerbied voor den doodc. cn om de
gevoelens van de groote massa luisteren
den te ontzien, is men» niet onmiddellijk
daarop doorgegaan met liet program, dat
vroolijkc muziek inhield.
Men kan vaak vaststellen, dat de beurs op
precies gelijke feiten geheel verschillend rea
geert al naarmate het tijdstip en de bij-om
standigheden. Om dicht bij huis tc blijven,
bleek in de afgeloopen week de met zooveel
spanning verbeide introductie \an aandeden
Philips Gloeilampen te Parijs ten slotte aller
minst een haussefactor. Integendeel liep dit
aandeel in snel tempo een tiental punten te-
rog. Nu is het een feit, dat men het slecht
trof, omdat de Parijsche beurs door het Sta-
v.nskv-schandaal niet zeer geneigd was om
nieuwe proposities welwillend aan te hooren.
Dat dit syndicaal zijn stukken weer aan het
Damrak spuide, omdat het te Parijs niet de
verwachte belangstelling vond, zou natuurlijk
niet strooken met de techniek van het vak.
Het is voldoende om vast te stellen, dat de
gevoelige internationale betrekkingen lus-
scben de verschillende beurzen geen verdere
aanleiding vonden als een hausscfactor te vcr-
disconteeren om de ten slotte in verhouding
tot de voorafgegane stijging toch tamelijk be
scheiden reactie te verklaren, temeer, omdat
de profcssionecle handelaren al spoedig be
reid zijn om hun medewerking aan een een
maal gemanifesteerde richting te verleenen.
Voor het overige waren de omzetten op de
aandeelenmarkt buitengewoon gering. De be
langstelling voor aandeden Arasterdam Rub
ber was plotseling weer verdwenen, nadat dc
zeer concrete feiten, die er aan ten grond
slag lagen, te voorschijn waren getreden. Nu
wacht men weer op de verdere ontwikkeling
der rubberrestricfic, die inderdaad staag haar
voltooiing nadert, getuige een nieuwe inter
nationale bijeenkomst van belanghebbenden tc
Amsterdam. Uit de statistieken blijkt, dat de
rubberproductie zich onder inperking binnen
kort boven de 1 millioen Ion 's laars zou
gaan bewegen, hetgeen zelfs 1 a 200.000 ton
boven de optimistische verbruiksschattingen.
Overigens is weer een nieuw rubberproduct,
n.l. in pocdervorm, verschecnen, ten aanzien
van welks toepassingen het natuurlijk van es
sentieel belang is. dat rubber goedkoop blijft.
Het is bij de rubberrestrictie weer de oude
divergentie tusschen hen, die meenen het
occonomischc proces rationeel te kunnen
beheerschen cn de anderen, volgens welke
do werelduitwisseling van goederen en dien
sten zoo ingewikkeld is, dat een regularisec-
nng daarvan slechts door het tastend zoeken
van millioenen enkelingen en vrije prijsvor
ming kan tot stand komen. Daar voor beide
standpunten iets te zeggen valt, zullen wij
ons hier van verder commentaar onthouden.
Duidelijk zijn naar onze opvatting slechts twee
dingen: ten eerste: dat men iels zal moeten
doen tegen ongebreidelde inlandsche rubber-
voorlbrenging, daar deze onder zoo andere
omstandigheden werkt als dc Europeesche,
dat hier dc wapens niet gelijk zijn; en ten
tweede, dat een restrictie nooit tot gevolg
J mag hebben dat rubber een solo heeft in prijs-
slilling nu de weliswaar geheimzinnige, maar
tastbare samenhang tusschen het prijsniveau
van vrijwel alle stapelarlikelen de laatste
jaren overduidelijk is bewezen Ten aanzien
van het eerste punt wordt weliswaar volge
houden, dat een veredelde cultuur met zeer
hcog oppervlakterendemcni het tegen de in
landsche primitiviteit wel kan bolwerken,
maar het voorbeeld van ,-Japan heeft wel be
wezen, dat legen een zeer lagen levensstand
aard piel veel Europeesche concurrentie be
stand is. In ieder geval zou het niet billijk
zijn om een inheemsche cultuur zonder com
pensatie de vruchten (c laten plukken van
een „white-mans" wereldorganisatie.
Voor tabaksaandeclen 'bestond doorloopend
vastere stemming. Dc Deecmberaanvocren van
-Debtabak-oogst 1933'gaveni «enig. inzicht in
een hoog picolrendementi cn betere hoedanig
heid, hetgeen niet is to verwonderen, sinds
d" minder gunstige ondernemingen buiten be
drijf zijn gesteld. Ook Javasoortea blijven met
goeden ondertoon.
De verkoopprijzen, die dc Besoekitabak be
kend maakte, geven ..n bevredigend beeld
Aandeelen Unilever daalden aanvankelijk
ia sympathie met Philips maar ontwikkelden
op hel verlaagde peil toch opmerkelijk veel
■weerstandsvermogen. Af en toe vond ook
cenige handel plaats in aandeelen AKU, die
door internationaal georiënteerde financiers
goedkoop worden geacht. Vast lagen ook
aandeelen Amerikaanschc Enkn, waarvan men
algemeen aanneemt, dat zij het eerste in
aanmerking komen voor een dividend. Dc 6%
(thans 2CAobligation British Bemberg hand
haafden zich op het verhoogd niveau van
33% (d.i. dus wegens dc depreciatie van het
J, op circa 50% reëel) omdat medio 1931
zal moeten blijken, hoe men verder dc ver
plichting tot 6% rente zal honorceren. Dc
verlaging tot 2% gold immers slechts voor
2 |aar, en sindsdien heeft het bedrijf in En
geland zich niet ongunstig ontwikkeld. Juist
dezer dagen kwam weliswaar hel bericht dat
Courlaulds haar productie met 30% zou uit
breiden tegen lagere prijzen
Interessant was het request der Europee
sche importhuizen in Indie, die verzet aan-
teekenen tegen de hand over hand toenemen
de commercieele penetratie van Japan, welke
nog geheel iets anders is dan do aanbieding
van goedkoope waren der importeurs.
Al behoeft men nief terug lot dc handcl-
monopolies van de V.O.I.C., zoo zal men te
gen een dergelijk gevaar toch snelle cn af
doende maatregelen moeten nemen, voordat
het kalf verdronken is. Van diverse waarden
memorecren wij een vaste stemming voor aan
deelen Pcrlak Petrol op gunstig productie-
totaal over 1933, alsmede voor gewone aan
deelen Oost Borneo op gelijken grond.
De bcleggingsmarkt bleef tamelijk actief.
De emissie der 5% leening Amsterdam werd
een zeer vaste, maar men kreeg toch den
indruk, dat er omruiltransacti&s werden uit
gevoerd in zuiver Nederlandsch papier, waar
van niet in de laatste plaats pandbrieven
profijt trokken. Voor sommige soorten werd
dc koers van afgifte verhoogd. Gelet op de
voortreffelijke organisatie en het voorzichtig
beleid van de overwegende meerderheid on
zer hypotheekbanken kan deze voorkeur ver
klaarbaar heeten
Een flinke sprong maakten dc 4% obliga-
tiën Kon. Petrol, en dc 4'^% obligaties Ba-
taafsche eenerzijds op de kooplust van Amc-
r kaansche zijde, aan den anderen kant ook
wijl de uitspraak in het goudclausulegcding
or» 15 Februari wordt verwacht. Gelijk bekend
is het verweer der tegenpartij *vooral ge
grond op haar vermeende volledige décharge
als zij slechts aan het Amerikaanschc betaal-
kantoor de rente he. t opgemaakt. Nu is hel
wel merkwaardig dat de rechtbank tijdens
de pleidooien feitelijk één enkele vraag heeft
gesteld, n.l. of de débitricc zich t.o.v. obliga
tiehouders dan ook gedechargeerd zou voe
len als het betaalkantoor voornoemd na ont
vangst der rentepenningen haar betalingen
staakte. Dit kon door de débitricc niet anders
dan worden ontkend. Het is verder van ge
wicht, dat débitrice tegenover de Nedcrland-
sche houders door haar belangen hier te lan
de voor de executie van een vonnis zeer
kwetsbaar is. Alle Europeesche ^-obligaties
mochten zich verder in buiten'andschc be
langstelling verheugen.
DE STERRENHEMEL 17-24 JANUARI 1934, 20 h MT.
Ster */d 3' grootte, of Uei»cr
Ster */d 2* grootte.
Ster 1« gr.
Zl-iMelkweq
Wettelijk ingeschreven bij hetj
Bureau "U Industrieclca'
Eigendom onder No.'
4 2 2 2
O EEK
©VOLLE MAAN
<3 LAATSTE KVAEILJER
lllEUVE HAAN
ZUID
VENÜS
HABS<S*
JUPITER 0
SAIUBNUS©
Sterrctijd 3 h 46 min.
In drukletters vermeld zijn de namen
van de sterre b e o 1 d e n; do eigennamen
van een aantal dor helderste sterren zijn
in s c h r ij f leltrs geteekend.
Twee maantjes op dit kaartje dc wassen*
de maan van den 20en in de Visschen,
het E.K. van 23 tusschen Ram cn Stier*
Het stormachtige weer cn do algemee-
nc wccrstocstand verdienen thans opnieuw
onzo aandacht omdat wij daarmede in een
leerperiode zijn gekomen, dio van groote
betcckcnis is met liet oog op de eventueel
overgebleven vorstkanscn in dezen winter
De groote omslag in den weerstoestand in
het begin der nu bijna afgeloopen week is
onze belangstelling des te meer waard om
dat wij nu weer eens te doen hebben gehad
met zulk een plotselingen overgang van
een niet actieven op een actieven weerstoe
stand als van tijd tot tijd, doch meestal
gëheel onverwacht optreedt.
Tot den tienden dezer maand lag eon
groot gebied van hoogen druk over Centraal
Europa cn was er geen bijzondere aanlei
ding een snellen overgang op stormachtig
weer te verwachten hoewel de depressies
in liet Westen hoe langer hoe meer naar
het Vasteland begonnen door tc dringen
Den volgenden dag was een zeer diep mini
mum (720 m.M.) ten Z.W. van IJsland ver
schenen en in plaats ah zich. zooals do
voorafgaande depressies, naar het ^Noord
oosten te verplaatsen, trok dezo in Ooste
lijke richting terwijl zich een nieuwe kern
ten Westen van Ierland vormde, die daar
na onder ontwikkeling tot een krachtic
stormveld naar dc Noordzee trok. Het was
deze nieuwe depressie, die 1.1. Zondag en
Maandag zwaar stormweer over de Brit
schc eilanden en de Noordzee, alsook over
ens land bracht. Het stormweer, dat wij
daarna hebben gehad staat in verband met
een opeenvolging van secundaire randde
pressies, dio zich aan de Zuidzijde van het
Iioofdrninimum ontwikkelden en voortdu
rend liet onstuimige weer in stand hielden
De hoofdzaak in deze reeks van meteoro-
'ogischc gebeurtenissen is niet zoozeer, dat
het telkens opnieuw tot stormweer komt
maar dat een geheel andere luclitdrukver-
dceling tot stand is gekomen, dan die
welke tijdens de vorstperiode hecrschtc en
dat daarmede een zeer krachtige stroom
van warm-vochligc lucht gaandeweg ge
heel Europa overstroomt. Deze warmvochti-
ge luchtstroom is uit den aard der zaak een
rijke bron van energie, die het arbeids
vermogen levert dat noodig en voldoende
is om de enorme actie (e ontketenen en
ccnigen tijd in stand to houden, dio tot
uiting komt in liet onstuimige en storm
achtige weer. Blijkbaar hebben wij te doen
met een zeer ruimen aanvoer van warme
lucht cn dus met een energie-bron, die nog
heel wat arbeidsvermogen kan leveren. De
ervaring leert, dat zulk een krachtige lucht
stroom in den regel gedurende langoren
tijd blijft waaien, zoodat er veel kans is,
dat het onstuimige weer niet zoo spoedig
geëindigd zal zijn al zullen kortdurende
verbeteringen telkens den indruk geven,
dat het uit is.
Dit heeft groote bcteekenis voor het ver
volg van den winter want als deze storm
periode inderdaad nog één of twee weken
aanhoudt is liet midden vun den winter
voorbij en kan dc algemecnc luchtdrukver-
decling, die gunstig is voor een nieuwe
vorstperiode niet meer of niet meer zoo
gemakkelijk ontstaan cn is liet ook niet
meer waarschijnlijk, dat het gebeuren zal.
Het is weliswaar nog te vroeg in den tijd
om dit met cenige zekerheid of groote kans
van waarschijnlijkheid te kunnen zeggen
maar het is ook waar, dat met eiken dag
onstuimig weer dc kans op een terugkeer
van vorst snel kleiner wordt. Dat sluit
evenwel niet uit. dat later, in Februari en
do eerste helft van Maart een korte perio
de van lichte vorst kan voorkomen, maar
dat heeft nooit dezelfde bcteekenis als de
vorst van heet type, dat December -ons
heeft gebracht.
(Nadruk verboden).
Een drama te Hommerts
Hommerts, 19 Jan. Na afloop van een
toonecluitvoering is alhier in den afgeloo
pen nacht door een zekere J. V., oud 31
jaar, dc 26-jarige J. Stcgenga vérmoord.
J. V. heeft J. S. met een mes den halsader
doorgesneden. Het slachtoffer stond niet
gunstig bekend. Hij had nog pas wegens
mishandeling tweo maanden gevangenis
straf ondergaan.
In verband met den moord te Hommerts
vermanen wij nog het volgende:
De families V. cn S. woonden vlak bij el
kaar. Tusschen hen bestond een vcetc, zoo
wel S. als V. hadden de uitvoering bezocht
cn nogal veel bier gedronken. Na afloop be
gaf men zich gezamenlijk naar huis. Er
was wel ecnig meeningsverschil tusschcn
de betrokkenen, doch zij gingen rustig naar
hun woning. Nadat heiden waren thuis
gekomen, verliet S. zijn huis weer. Hij ging
ruzie maken voor de deur vat* de familie
V., lichtte deze uit de hengels, waarop de
vader zich naar buiten begaf.
Ilij werd daar evenals de moeder, door
S. mishandeld. De vrouw raakte hierbij be
wusteloos. Hierop kwam ook de zoon J. V.,
die zich reeds ter ruste had begeven, naar
buiten. Wat zich daarop heeft afgespeeld,
weet men niet precies; gezegd wordt dat
ook S. een scherp voorwerp in de hand had
cn daarmee V. bedreigde. Vast staat echter,
dat V. S. vlak voor diens woning met een
gewoon zakmes een sleek in den hals heeft
gegeven, zoodat S. nog slechts de woning
kon binnen strompelen, waar hij op bed in
een zeeg. Na korten tijd is hij overleden.
Dc politie waarschuwde den burgemees
ter van dc gemeente Wijmbritseradecl. Do
dader werd van zijn bed gelicht en naar
liet gemeentehuis van Wijmbritseradecl
overgebracht.
Een eerste verhoor is hem reeds afgeno
men. liet parket uit Leeuwarden wordt ver
wacht. Het lijk is in do verzegelde woning
achtergebleven. De dader, die niet ongun
stig bekend staat, is ongehuwd. Dc versla-
gene, die gehuwd was, laat ccn vrouw cn
een kind achter.
DE „GOEBEN" VLOT.
Torncuzen, 18 Jan. Vanmiddag om
streeks twee uur is het nabij Terneuzen ge
strande motortankschip „Goeben" op eigen
kracht vlot gekomen, waarna het do reis
naar Ruhrort heeft voortgezet/
Ontslagen kassier in arrest
Dc rijkspolitie te Lemelervcld en tc
Raalto heeft ontdekt, dat de eerst in 1932
geschorst cn daarna ontslagen kassier van
do boerenleenbank te Dalmsterliolte, gem.
Dalfsen, de landbouwer H. R., sedert ja
ren verduistering heeft gepleegd.
Dit was mede mogelijk door het opma
ken cn ter contrólo overleggen van val-
scho schuldbekentenissen en door valsche
boekingen.
In totaal moet de man op die wijze on
geveer 119.000 hebben verduisterd. Een
deel der vcrvalschingen is verjaard.
R., die te Raalto woont, is gisteren naar
bet huis van bewaring to Zutfen overge
bracht.
1
-i >i -i/.. -4j A a
