VONK
K. DIKKESCHEY
DAMESKAPPER
BITTERGARNITUUR
Een vaste partner van Greta Garbo
LUNCHROOM VONK
m
Lewis Stone als haar
tegenspeler
Koelbloedige girls
FLYING DOWN TO RIO
LETTERKUNDIGE KRONIEK
V
CONTINENTAL
SCHRIJFMACHINES
Fa. H. ELZENAAR
Concertgebouw
„DE VALK"
ZALEN TE HUUR
voor alle doeleinden
LILIA DAMESVERBAND
DROGISTERIJ „DE GAPER"
H.v. VI ANDENSTRAAT 20
Hebt U al eens kennis
gemaakt met
VONK'S BEROEMDE
BANKETKOEKJES?
LUNCHROOM
Nieuwe Uitgaven
FILMRUBRIEK
Dolores del Rio ireedt op in
een groote muzikale come
die der Radio Pictures
In de nieuwe Greta Garbo film van Metro
Goldwyn Mayer, Koningin Christina
vertolkt Lewis Stone wederom haar vrien
delij ken raadgever. Dit is de zevende maal
dat hij met de Zwetdscho actrice samen
speelt.
„Het is eigenaardig .merkte de oude nc
teur op," dat ik op één uitzondering na
steeds een rol kreeg, weike min of meer
die van een vaderlijken vriend was.
LEWIS STONE.
De eerste maal dat ik met Garbo samen
speelde was in 192§ï in Een vrouw van
e e r. Hierin was ik haar ouderen vriend
cn weldoener, die haar in stilte vereerde.
De tweede maal, dat ik het genoegen had
met haar samen te wérken was eènige
maanden later in Wilde Orchideeën
Hierin speelde ik haar echtgenoot, door het
verschil iii leeftijd eveneens min of meer
vaderlijk.
Ons derde samenspel was ongeveer twee
jaar later in 1930. In de film Romance
wat ik wederom Garbo's raadgever cn aan
bidder.
In Inspiration, welke film wij in het
zelfde jaar maakten, speelde ik een soort
gelijke rol.
Hierop volgde Mata Ilari waarin Gar
bo de rol van de beruchte spionne speelde
en waarin ik de chef was van den spio
nagedienst die Mata Ilari in zijn macht
bad.
De eenigo film waarin wij beiden spoel
den maar voor de lens elkaar nooit ont
moetten was Menschen in 't II o t e 1
waarin ik de rol van den cynischen dok
ter speelde.
In b<«ar nieuwe film Koningin
Christina speel ik Kanselier Oxenslicr-
na, de trouwe raadsman, die reeds drie ge
neratie;» de familio van Christina gediend
heeft. Hierin moet ik de Koningin raad-
geven in al haar moeilijkheden en even
eens aandringen op haar huwelijk met
Prins Karei waardoor de Zweedsche kroon
zal komen aan een opvolger van zuiver
Zweedsch bloecl cn tevens haar beïnvloe
den om ha«\r idylle met John Gilbert, die
de Spaansche gezant Den Antonio di Pi
mintclli speelt, te verbreken.
Hoewel lk reeds vele jaren in verschil
lende f»lm* met Garbo samengewerkt heb,
geloof ik, dat ik haar nog niet beter ken
dan den eersten dag waarop ik haar ont
moette. Ik ken alleen haar filmpersoonlijk
heid in de verschillende rollen, die ik haar
heb zieri uitbeelden, maar juist doordat zij
ender deze uitbeelding haar persoonlijk
heid zoo geheel en al weet weg to cijferen
heb ik eigenlijk nooit kunnen kennismaken
wet haar eigen ik, met de Garbo van het
alledaagsch leven.
Haar spel is steeds weer een openbaring
voor ons „ging Stone verder," haar btw
gingen zijn impulsief, zelfs na de meest ge
repeteerde scènes. Zij reageert op haar emo
tics, opgewekt door het inleven in haar rol
oven sterk als of alles om haar heen wer
kelijkheid was.
Meestal raken wij gewend aan de manier
waarop andere spelers werken. Wij wen
nen aan do verschillende gewoonten, die
ons in de gelegenheid stellen tijdig te rea
geeren, maar in samenspel met Garbo moe
ten wij geheel op de wachtwoorden van de
dialoog letten. Haar actio is spontaan cn
daardoor is haar uitbeelding zoo frisch cn
zoo sterk persoonlijk. Iedere rol speelt zij
verschillend. Het is eigenaardig dat zij niet
alleen haar eigen rol geheel en al kent
maar ook alle rollen van haar tegenspelers
waardoor zij in de gelegenheid is zuiver
den tijd te berekenen, die anderen noodig
bobben voor hun tekst."
De Metro Goldwyn Mayer film Kon ln
gin Christina, gebaseerd op het leven
van dc Zweedsche Koningin, die in de Ze
ventiende eeuw regeerde, is opgenomen on
der regie van Rouben Mamoulian; de
hoofdrollen worden vervuld door Greta Gar
bo, John Gilbert en Lewis Stone bijgestaa:
door: Ian Keith, C. Aubrey Smith, Eliza
both Young, Reginald Owen, David Tor
rcnce, Lawcrence Grant, Gustav Von Sey
ferrtitz en Edward Norris.
Een grootsche muzikale co
medie met danseressen en
parachutes.
In de studios van Radio Pictures werkt
men momenteel aan een muzikale comedie
„Flying down to Rio", welke film
buitengewoon grootsch wordt opgezet. Het
succes, dat diverse andere filmmaatschap
pijen wederom mochten hoeken met het
revue-genre, deed Merian C. Cooper, de be
langrijkste productieleider van Radio Pic
tures ertoe besluiten eveneens een dergc
lijke film te vervaardigen, maar dan ook
een, die aan de hoogste eischen zal kunnen
voldoen. Het scenario speelt zich af te Rio
de Janeiro, zoodat de heele Radiostaf naar
deze, om haar schoonheid geroemde stad
vertrok. Dit is op zich zelf reeds iets zeer
bijzonders, aangezien Rio de Janeiro nog
nimmer als opnameterrein voor films heeft
gediend, met uitzondering natuurlijk van
cultureele films over Zuid-Amerika.
Voor dc bezetting der hoofdrollen werden
hoofdzakelijk typen aangewezen van
Spaansch-Latijnscbe afkomst. Wij zien in
deze film dan ook Dolores dol Rio,
Gene Raymond, Ginger Rogers,
Raul Roulien do belangrijkste rollen
vertolken. Dolores del Rio, die na een kor
te periode van niet-filmen, wederom in de
studio's is teruggekeerd, zal voor de eer
ste maal in haar filmloopbaan optreden in
moderne kleeding en heel Amerika ziet dit
optreden met groote belangstelling tege
moet. Het mag als bekend worden veron
dersteld, dat Dolores steeds die figuren uit
beeldde, waarbij zij nimmer moderne klee
ding behoefde te dragen. Men denke slechts
aan „Rascha's wraak", „Evangeline"
„Verboden paradijs" om eenigo van haar
films te noemen. Een buitengewoon groot
aantal „girls" werkt aan de film mee.
Na een uiterst zorgvuldig© selectie enga
geerde men circa 30 meisjes, die niet al
leen over goede kwaliteiten als danseres,
maar ook over een flinke dosis moed moes
ten beschikken. Zij zullen n.l. optreden in
een bijzonder sensalioneele scène. Wij zien
ze gezamenlijk een moderne dans uitvoe
ren op den vleugel van een enorm vlieg
tuig van het nieuwste type, dat door dc
Americaansche regecring tijdelijk werd af
gestaan, Onlangs kregen de koelbloedige
meisjes elk een parachute met de bood
schap, dat zij zich in het parachutespringen
moesten bekwamen, niet het oog op even-
tueele ongevallen tijdens hun optreden.
Vincent Youman, wiens naam o a. beroemd
werd door „Tea for two" en „I want to be
happy", zorgt voor de muziek. In deze film
van zang, dans en sensatie zien wij nog een
bijzondere figuur als Enrico Caruso Jr.,
den zoon van den grooten Italiaanschen
zanger. De jonge Caruso zingt weliswaar
niet in deze productie, maar naar men zegt
beschikt hij over een prachtig stemgeluid,
zoodat hij naar alle waarschijnlijkheid nog
wel van zich zal doen spreken.
Kent uw Dichters. Houder
Gedichten van honderd Dich
ters. Een poëtisch Stalenboek.
J. Greehoff Meulenlioff.
Amsterdam.
De literatuur en het boek, dat zijn
grootheden, waaromtrent men zich voor
durend opnieuw vergist. Komt men bij
uitgevers, dan kan men van deze hceren
vaak den uitroep vernemen: „Uitgeven
een loterij!" Niemand kan bij voorbaat zeg
gen of een boek zal gaan, en dc successen
liggen vaak verscholen in boeken, waarvan
men het heelemaal niet zou verwachten,
Daarom behoeft men niet ui te pessimis
tisch te zijn ten aanzien van de nieuw
onderneming, die de ondernemende Jan
Greshoff heeft bestaan, en waarin hij door
G. II. 's Gravesandc die aan den bundel
een bibliographie toevoegde is geholpen, de
onderneming om honderd verzen uit het
werk onzer hedmdaagsche Nederlandsche
dichters te kiezen en ze voor het publiek te
verzamelen. Indien-men oppervlakkig oor
deelde, zou men zeggen: een dergelijk boek
heeft geen kans, en de geest van onzen tijd
is het best gekenschetst door het. gedicht
van Charivarius, dat op biz. 3G van dezen
bundel Ls opgenomen
Het eene noodige.
Mijn jonge, slanke, blonde knaap, vol
jeugdig* idealen,
Ga nu in 't heerlijk lenteweer langs veld
en wegen dwalen,
En droom, 'gij dichter, die gij zijt, en
schrijf uw poczie,
Laat zich ontplooien uw talent, uw zin
voor harmonie,
Bezing der nachtegalen slag, 't gezang der
leeuwerikken!
Nel, ik mot na de ruizemots, na
de ruizekornerkikken!
Mijn jonge slanke, blonde knaap, gij
die u kunt verheffen
Op vleugelen van muziek, gij, die ons
weet te treffen,
Te roeren door uw zachte kunst, aan
grijpend door de macht
Van uw gezang, uw snarenspel, met
onweerstaanb're kracht,
Zoolang het tijd is, speel of zing om
't harte te verkwikken!
N e i, ik mot na de ruuemets, na
de ruizekornerkikken
Mijn jonge, slanke, blonde knaap, gij,
die toonecl kunt spelen,
Ontwikkel dezegave Gods, begunstigd
boven velen.
Gij voelt de vréugde van het spel, van
't spel én van het woord,
Wanneer de zaal u gadeslaat, en naar
uw klanken hoort,
Wanneer ge nu eens zacht ontroert, cn
dan weer fel doet schrikken
N e i, ik mot na de ruizemets, na
do ruizekornerkikken!
Mijn jonge, slanke, blonde knaap, uw
vader is verslagen.
Omdot gij nimmer werken wilt, en hij van
dag tot dagen
'O aanspoort, vraagt, bedreigt, bezweert
te werken, zooals bij
Om eens uw plaats u te verovYen in de
maatschappij
Doe wat hij zegt, en leer u naar zijn
reed'lijk eischen schikkenl
Nei, ik mot na de ruizemets, na
de ruizokornerkikken!
Mijn jonge, slanke, blonde knaap, uw
moeder ligt te sterven,
Moet zij de laatste dagen droef uw zonnig
aanschijn derven
Ga, troost de kranke, koel haar 't hoofd.
dat van den koortsgloed brandt,
Zit aan haar sponde, spreek haar toe,
streel haar de rimp'le hand,
Vertroost dc stervende, verlicht haar
laatste oogenblikken
Nei, ik mot na de ruizemets, na
de ruizekornerkikken!
Men late zich echter, bij het stellen zij
ner verwachtingen omtrent dezen bundel,
niet door dc boven afgedrukte boutade van
Charivarius uit het veld slaan. Onze tijd
is nog niet zóo vcrvoetbaliseerd, als Chari
varius het doet voorkomen, en de bloem
lezingen en inleidingen die Dirk Coster
heeft gegeven omtrent onze jongere
oudere Nederlandsche poezie hebben een
erheugend aantal lozers gevonden. En
zoo is het best mogelijk, dat onze hart
grondige vvensch, dat ook deze bundel van
Greshoff een succes wordt, in vervulling
gaat.
Wij gelooven goed te doen, wanneer wij
Greshoff zelf eens even zijn bedoelingen
aan onze lezers laten uiteenzetten. Gres
hoff dan schrijft in zijne inleiding liet vol
gende:
Vrijwel alle bloemlezingen mij bekend,
dienen om des samenstellers persoonlijke
opvatting van poëzie met voorbeelden dui
delijk te maken. En wanneer die samen
steller een boeiend man is kan daarom zijn
erzameling van veel nut en betcekenis
oor ons zijn. Maar wij vergeten nooit dat
zijn boek, hoe belangwekkend het ook zijn
moge, altijd een «lecl, dikwijls een zeer ge-
ing gedeelte, van de litteratuur vertegen-
oordigt; en dat het deswegen veeleer
dient om den verzamelaar te leeren ken
nen, dan om een breede schare van begin
nende belangstellenden in een eerste con
tact n)et de dichtkunst te brengen.
De bundel, welke hier wordt aangebo
den, is geheel buiten de voorkeuren van den
samensteller om gemaakt. 1-Iet doel er van
eenvoudig dit: men wil aan hen, die
niet op de hoogte zijn van dc subtiele on
derscheidingen waarmede de ingewijden
hun discussies voeden, laten zien wat er
op dit oogenblik aan lierdicht in do Ne
derlanden voortgebracht wordt. Het is een
erkje voor leeken, voor het groote pu
bliek van onbevangen lezers, die nog wol
at anders dan do litteratuur aan hun
hoofd hebben, maar die toch zoo nu en dan.
in een rustig oogenblik, wel eens ccnige
regels poczio willen lezen; en die er prijs
op stellen om, zoo in hot algemeen, op do
hoogte te blijven van wat or in onze let
teren omgaat.
Men is uitgegaan van do overweging dat
er voor iederén lezer een poëzie is, welke
hem past; een poëzie, die uitspreekt wat
hem naan het hart ligt op oen toon
welke aan zijn spreektoon verwant is.
Zulk een verwantschap gevoelt men spoe
dig, na de lezing van slechts enkele stro
plien. Zij die tot A. Roland Ilolst gezind
zijn, behoeven, om zich daarvan bewust te
worden, zijn gansche oeuvre niet te bestu-
deeren. En zij die zich niet met Slauerhoff
verstaan kunnen, bemerken dat aan de eer
sic regels welke zij van hem onder de
oogen krijgen. Wanneer zij clan, door recht
vaardigheidszin of de noodzakelijkheden
van litteraire studie gedrovon, het verzu
melde werk van den schrijver consulteeren,
dan is het mogelijk dat zij komen tot een
vollediger en een behoorlijk gemotiveerd
oordeel, maar slechts zelden groeit hier
door hun gevoel van gelijkgezindheid rnet
den dichter. Onervaren lezers hebben dit
met fanatieke littcratuursverslindcrs ge
meen, dat zij beide, bijna onfeilbaar, intuï
tief bij het éersto contact met een dicht
werk gevoelen of „liet iets vóór hen is." De
vonk springt dadelijk of hij springt niet
over. De liefde voor een schrijver, voor een
dichter vooral, is bijna altijd liefde op het
eerste gezicht.
Wat ik hier zeg geldt voor onbevooroor
deelde, eerlijke lezers, voor lien die alleen
afgaan op hun eigen reacties. Zij die op
commando met een dichter dwepen, omdat
hij in de mode is, kunnen buiten beschou
wing blijven, want dit boekje is alleen ge
maakt voor oprechte belangstellenden, die
volkomen disponibel zijn en van gooden
wil. De gebruiksaanwijzing is deze: neem,
telkens wanneer gij, moede van de dage
lijksheid, verlangt naar levonsverheffing,
deze collectie ter hand, blader er in tot gij
werkelijk getroffen wordt door een accent
dat het vermogen heeft om door te dringen
tot de verborgenheid van uw wezen. Ont
houdt den naam van den dichter der ver
zen,waarin gij uw waarheid hebt herkend,
en treedt zoo spoedig mogelijk in inniger
verbinding met zijn werk.
De verzamelaar wil niet anders doen
dan lezer on schrijver aan elkander voor
stellen. Wanneer er, bij de eerste woorden,
een begin van sympathie ontstaat, dan
moeten zij op eigen gelegenheid de kennis
making verdiepen. 1-Iet spreekt dus vanzelf
dat men er niet aan denken mocht per
soonlijke voorliefden in het geding te bren
gen. Dichters, waar wij niets voor voelen,
kunnen voor anderen een indringende be
koring hebben. Gedichten, welke wij ge
ringschatten, blijken soms voor lieden die
geenszins onze minderen zijn, een onschat
bare waarde te vertegenwoordigen. En hoe
kan het ook anders. Schoonheid is geen
absolute waarde; schoonheid is een fictie,
welke voortkomt uit persoonlijke gemoeds
ervaringen, afhankelijk van bepaalde ont
moetingen op bepaalde oogenblikken. Men
heeft er dus alleen naar gestreefd om zoo
volledig mogelijk te zijn. Toch moet men
zich niet voorstellen, dat alle levende Ne
derlandsche dichters hier voreenigd zijn,
Wij hebben ons. om dit boekje niet te dik
en niet te duur te maken, tot een lion
lerdtal moeten beperken. Het zou geen
moeite gekost hebben om er, bescheiden
geschat, nog een honderdtal naast te vin
den. Van de bijocngebrachten kozen wij een
goed gedicht, een gedicht dat hen duidelijk
karakteriseert en voldoende vertegemvoor
digt. Voorts werd er naar gestreefd om de
erschillendo genres, thans beoefend, te la
ten zien. Daarom kozen wij van dezen
dichter een ballade, van geenen een saty-
iscli gedicht, van weer een ander een iro
nische fantasie, van zijn tegenhanger een
sentimenteele minneklacht. Zoo kwamen
ook alle richtingen, alle scholen, alle theo
rieën tot uiting, zonder dat aan één ervan
een waarde boven do andere wordt toege
kend: poézie pure en ds directste bekente
nislyriek; vrije rhythmen en parnassiaan-
sclie vormgestrengheid; gedichten geschre
ven volgens de ouclc tradities van onze lit
teratuur en brutale molornismen. Van
alle schakecringen. van alle mogelijkheden
biedt deze collectie een voorbeeld.
Om de bedoeling zoo zuiver mogelijk te
handhaven geven wij van eiken dichter
één gedicht en plaatsen wij ze in alphabe-
tische volgorde. Dat het eene gedicht om
vangrijker is dan het andere wil niets zeg
gen omtrent de waarde ervan. Wie durft
beweren dat al deze kunstenaars van ge
lijke grootte zijn en een gelijke beteekenis
voor ons geestelijk leven hebben, alleen
omdat van allen slechts één bijdrage werd
opgenomen, geeft blijk van te groote naïve
teit of van kwade trouw. Men moet dit
bock niet anders beschouwen en bcoordee
len dan, gelijk de titel aangeeft, als een
stalenboek, en monstercollectie. En wij den
ken hier aan de dikke boeken met behang
selpapieren, waarin het zoo vermakelijk te
bladeren is. Al deze papieren zijn van de
zelfde afmeting. En er is naar ieders smaak
en voor ieders behoefte. Er zijn er in die
.ij mooi vinden en andere noemen wij
horreurs. Onze buren echter zijn gelukkig
in een kamer met die horreurs bekleed cn
lachen om onze keuze.
Zoekt uit ontdekt den dichter naar
uw eigen hart.
Er zijn er honderd hier aanwezig. En
onder die honderd zijn er zeker eenige,
io op een wijze welke u aangenaam in
de ooren klinkt, formuleeren wat er ver-
horgen leeft in uw geest, in uw gemoed
ooral.
Wij willen, na deze eigen oriëntatie van
den dichter-verzamelaar van dezen hun-
del nieuwere Nederlandsche poëzie, er on
ze waardeering over uitspreken.
Alles wat Greshoff doet, is oorspronke
lijk en frisch. Hij is de minst dogmatische,
theorieën en inzichten verstarde mensch
die er in het kamp onzer schrijvers en kri-
tici bestaat. Ge kunt er, wanneer go u door
hem laat leiden van verzekerd zijn, dat hij
niet op een stokpaard rijdt langs dc dich-
COMPLEET MET KOFFER
EN GARANTIE 1 125.—.
KANTOORBOEKHANDEL
Langestraat 84
Teletoon 52F
Telefoon 281
Hygiënisch Voordeelig
Vraagt brochure.
JULIANAPLEIN 3, Amersfoort, g
TELEFOON 1681
ers zijner uitverkiezing Dat hij alleen
maar geneigd is, om een praktisch ant
woord te geven op de vraag, hoe lnj den ver
borgen schoonheidsdrang, die er ook in
nuchtersten zakenman leeft, in beweging
kan brengen. Vandaar dat dez© bundel het
toonbeeld geeft eener frisschc verscheiden
heid. En hoo rijk, hoe levend, hoo afwisse
lend blijkt onze moderne poëzie, nu wij
zo eens als algemeen verschijnsel van het
Nederlandsche geestelijke leven, en niet
de hokken der schoolschc onderscheidin
gen voor ons zien.
Greshoff heeft, met d© uitgave van dit
bock niet alleen voortreffelijke poëzie ge
leverd, maar ook de waardeering van den
Nederlandschen lezer vrijgemaakt. En
daarom is dit boek een goede daad, goed
voor de Nederlandsche poëzie, goed voor
den Nederlandschen lezer en goed voor
Greshoff zelf!
ProL Mr. A. C. J. Jitta: Moeien
wi| aan de Democratie vasthou
den.
Bij een Gocrcum en (lomp., Assen, ver
scheen in de serie: Vragen van nu, de ge
drukte rede van Prof. Mr. A. C. Josephus
Jitta uitgesproken in dc feestvergadering ter
eerc van het 10-jarig bestaan van de Vrij
zinnig Democratische Jongeren Organisatie
te Haarlem, getiteld: „Moeten wij aan do
Democratie vasthouden".
KunsthandwevOn.
In do serie „Weten en Kunnen" uitgave
Kosmos, Amsterdam, is verschenen no. 167:
Kun6thandweven volgens de rozengangtech-
niek. door mevrouw Riek van der Heyden,
direcrice van do Leidsche Kunstweefschool.
Dit met 66 oorspronkelijke ontwerpen ver
luchte boekje is niet zoozeer bedoeld als
handleiding voor het weven, als wel om die
weefmethode te behandelen, waarondermen
zuiver Rozengang verstaat.
