J.A. SCHOTERMAN Zn. CT FMH ION 1928 ZILVEREN CHR. HISTORISCHE UNIE HERDENKINGSSAMEN KOMST TE DEN HAAG Geschiedenis en toe komst der partij ACCOUNTANTSKANTOOR SNAPPER per flesch f 1.45, per anker f 58. DE AFFAIRE ONNES VAN NIJENRODE Onze Postvliegers onderweg PIJNLIJKE VOETEN?? JOH. BOTTINGA Géén valsche democratie, maar ook Seen gelijkschakeling en géén heerschersslandpunt 's Gravonhage, 24 Jan. Het 25-jarig bestaan der Christelijk-Historisché Unie is hedenavond in de met vlaggen gelooide feestzaal van Twee Steden Palace feestelijk herdacht. Nadat Ps. 99 1 (God de Meer regeert) was gezongen en de voorzitter, het Kamer lid II. Tilanus, in het gebed was voorge gaan, sprak deze een vaak door applaus onderbroken welkomstwoord. Deze stelde de vraag of er reden is het 25-jarig bestaan van een partij feestelijk te herdenken, waar in het naburige buitenland millioencn kiezers in enkele maanden zijn verdwenen. Gelukkig, aldus spreker, leven wij in Nederland te midden van een volk met eigen aard, eigen karakter, eigen gods dienstige, staatkundige en nationale r.pvat* tingen. en stroomt het Nederlandsche bloed nog vrij door onze aderen. Spr. herinnerde er vervolgens aan hoe in 1908 de drie stroomingen der C. H. Partij in 1908 zijn samengevloeid onder de leiders Dc Savprnin Lohman, De Visser en Schokking en bracht vervolgens eveneens hulde -aan den arbeid door mannen als Slotemaker de Bruine en De Geer voor de christ.-hist. beginselen verricht. Na mr. H. Verkouteren, jarenlang de secretaris der Unie, te hebben herdacht en dankbaarheid en waardeering te hebben be tuigd aan den heer Snoek Henkemans, den Haagschen oud-voorzitter, en meer nog, dc Unie secretaris, die na dc invoering der Evenredige Volksvertegenwoordiging dn or ganisatie heeft opgebouwd, sprak de heer Tilanus een bizonder kort woord van wel kom tot baron De Vos van Steenwijk, die de -hitte des daags en de koude des nachts in het politieke leven gedurende vele jaren li.eöft medegemaakt. Nadat een dameskoor een drietal liederen had gezongen, was hot woord aan prof. jhr. mr. B. C. de Savornin Lohman, die over „Iets uit geschiedenis der G.-tL Unie" sprak. •- Hij herinnerde: aan het conflict-De Savor nin Lohrcian-^-Kaypoi', -da.t, zijn oorzaak "vin dende. iji aart,, diepgaand v,ersch.il van in zicht in do fgrondslagen van ons staalsbc-' stiel,- d&Wdo tot-/een deccssip van eerstge noemde HTet- 3ijn volgelingen uit .-de A.-R, I?aryj. Eersl-vinden elkander inv-<ie Kamer Lobman en De V-jeser, \va,t in 1003c tot. de samensmelting der V ry- Anti rev. - Partij en don Christchjk-Hist. Kiezersbond in één Chr.-Hist. partij leidde. Daarna kwam .na langdurige onderhandelingen in 1908 de fusie tusschen laatstgenoemde partij en den door dr. Schokking geleiden Bond van Kies- vereenigingen op C.-H. grondslag in Fries land en werd de Christ.-Hist. Unie geboren. De leiders der drie groepen bleken een juist inzicht tc hebben gehad in den poli tie ken:-toestand. Wel groeide-uit-de samen- binding niet een volkomen eenheid, wel bleef in de praktijk mecningsverschil niet steeds uit, maar toch is nimmer ernstig oycrwogen de oude groepeering te herstel len De ervaring leerde, dat doordoor ook nim mer afbreuk is gedaan aan de beteekonis van de. Unie voor ons volksleven,, of aan den invloed onzer richting op den gang van ons politieke leven. De Unie is geen kerkelijke partij en haar beginselen verbieden een in menging der kerk als zoodanig in de staat kunde. Maar dat neemt niet weg, dat feite lijk de C.-H. Unie het middel is geweest tot ont-liboraliseering van groote massa's her vormde kiezers, die door haar actie oog hebben gekregen voor het verband tusschen christendom en politiek. En wat het tweede aangaat herinnerde hij aan de groote rol, door Lohman als lid der Bevredigingscom missie en dooi* De Visser als minister bij de oplossing van den schoolstrijd gespeeld. Is dus de arbeid der Unie niet ijdcl ge weest, toch is er aanleiding voor de vraag, of niet op hcrceniging van chr.-hist. en anti-rev. moet worden aangestuurd. Hij erkende, dat, al is nader verband en wel licht fusie het ideaal, groote voorzichtig heid met het oog op ban en achterban van beide partijen, hier eisch is. Geforceerde eepheid kan veel bederven. Voorshands zullen beide partijen haar eigen weg moeten gaan. Heeft die weg voor de C.-H. Unie toekomst? Zonder twijfel zal de Unie in de komende jaren een vuurproef hebben tc doorstaan. Erfvijand blijft het Marxisme van alle gading, ook de S.D.A.P., al beleeft zij, geschrikt door de débacle der groote Duitsche partij, voor de zooveelste maal een periode van schijnbare gematigd heid. Maar daarnaast zijn nieuwe groepen cn partijen opgekomen, die aan do Unie bepaaldelijk afbreuk doen. Daaruit blijkt zeker niet, dat de C.-H. beginselen faalden. Eerder, dat ook in deze partij het beginsel niet altijd met volkomen consequentie is toegepast. Wachtwoord zij dus: ralliöment om het beginsel. D'aai' is allereerst dc Iraditioriccle laak der uit hot conflict der jaren negentig gebo ren partij om het constitutioneel beginsel der zelfstandigheid van Regeering en Volks vertegenwoordiging hoog te houden. De his torie gaf hier Lohman gelijk. Allee wat den waan zou kunnen voeden, alsof het volk, dht wil practisch zeggen, de politieke partij, het recht zou hebben door lusschenkomst van afhankelijke volksvertegenwoordigers die op hun beurt Ministers der Kroon de wet stellen, te regeeren, zij verfoeilijke'ketterij. Do mooistg tijxl van programma's, van actie als concept-regceriiigsprogrumma's is_vooj> bij. Kabinetsformatie, practisch in samen werking. met parlementaire fracties, heeft uitgediend. liet eigen recht der Overheid op gezag-wordt nauwelijks meer betwist. Ten tweede wees hij op de opvattingen omtrent de antithese die door de Chr. Histo- rischen nooit anders dan als een noodzake lijk kwaad is gezien. Het ideaal der volks eenheid Jigt den Chr.-Historiscben dus na, al verwerpt de urtie alle gelijkschakeling. In de derde plaats vatte hij in liet oog de in het program zoo Scherp geformuleerde verwerping der volkssouvereiniteit (niajori teit) eenerzijds en do belijdenis van het ge zag van het beginsel (autoriteit) anderzijds. Hij ziet van dit denkbeeld in het tegeinvoor dige Kabinet, dat niet past in een partijen staat, een verwezenlijking. Maar prof. De Savornin Lohman wil niet weten van hen, die den door partijen geëxploiteerden Staat bestrijdende, den duivel door Beélzebul wil len uitwerpen door ons met den éénpartij staat gelukkig te maken. Jn de vierde plaats bepaalde hij "do aan dacht bij den eisch van den Christelijken Staat, ündor handhaving van de geestelijke vrijheid vandaar en daarom alleen ..in protestantschen zin" wordt hier niette ruin positief stelling genomen tegen lïet thans allerwegen bestreden staatsdifferen li6me, dat tegenover elke meest goddelooze, zeden ondermijnende leer practisch niet houdbaar en theoretisch niet tc vcrdedi gen is. Eindelijk stelde spr. in het licht; dat de C.-H. Unie altijd orangistisch cn Christc- lijk-nationaal was. (Applaus). Het door vrijzinnige staatsrechtelijke spitsvondigheden en revolutionair-demo cratische practijken tot een schaduw ver vluchtigd Koningschap heeft zijn tijd gehad; het christelijk ideaal van een wezenlijk constituioncel Koningschap van het 1-Iuis van Oranje als vrucht van den leiding gevende» God in dc historie hoeft meer kans op verwezenlijking dan ooit te voren. Mij besloot zijn rede met een herinnering aan het vroom Vermaan: „ziende in het ge hod, blind in dc toekomst". Van meer be lang'dan dc groei of de afneming der Unie is trouw aan het beginsel. Het dameskoor opende het tweede deel van den avond met liederen, waarna minis ter prof. dr. J. R S I o tc.ma.ke r d B r ii n c over de toekomst der C.-H Unie sprak. Mén moei reken scluip geven van dn komende .roeping aldus spreker o m U&t - staat iutus yschen vasi, dat dit - i ï7)d •-H j'.'--.-slcctds »!L oon. ba v t.'oalden- -zin nipge HHH 1 héden .yan den toe stand vyisselqn dage v - lijks. Een gedetail U11S»?Dr rt loJpmii'iCr leerd program voor rU-?e* een ietwat afgelegen toekomst is vol trekt onmogelijk, gesteld al dat het go- wenscht ware. Het gansdie leven is trou wéns. nationaal en internationaal in volko men gisting zonder dat iemand weet, wat uit het- proees to voorschijn zal komen Menigeen vraagt zich af, of we op weg zijn nüar een herorientecring dan wel naar de ineenstorting. En wie zich gravend en nauwkeurig rekenschap geeft van wat zich oltrekt, die wordt omvangen van be nauwdheid, zoo hij zich niet door twee hui tenwereldlijke factoren gedragen weet Daar is eenerzijds het geloof in dc voorzie- igheid Gods. Daar is aan den anderen kant bet geloof in eeuwige beginselen, die ook voor Staat en Maatschappij beslissen zijn, waardoor wij vastheid van gang ver krijgen kunnen. Van die beginselen uit moet ook de toekomst der Christ.-I-Iist. Unie worden bezien. ITier dreigt intusschen onmiskenbaar een gevaar. Want beginselen hebben als zoi danig dit eigenaardige, dat zij splitsing aanbrengen. Roomsch-Katholiek is niet Protestant, individualist is niet solidirist Christelijk is niet sccularistisch. Zoo kan men voortgaan. Moet ons volk dus vanwege do beginselen worden uiteengeslagen moet telkens een antithese vooropgaan? Is het dan niet juist, dat meer dan ooit in onze dagen behoefte bestaat aan nationals samenbinding? Dan moet echter dit nationale een inhoud hebben. Op zichzelf mist het een inhoud en levert het alleen den vorm. die nog met een inhoud moet worden gevuld. Zegt men het anders en acht men het nationale jp zichzelf voldoende, dan leidt dit onmiddel lijk tot het begrip van staatsalmacht; een nationalisme, dat zich slechts handhaven kan door gelijk3chaking van alle krach ten en waarbij dus het geestelijke in den breedstcn zin volstrekt ondergeschikt wordt. Waarloe dit leidt, hebben in de oudheid dc onderscheiden staten duidelijk getoond. Het helderst "wellicht het Romeinsche Rijk, met. zijn macht, die alles beheerschte, alles mocht en alles vermocht. Het is die macht die in beginsel door Christus gebroken werd, toen-hij eisch te, dat men Gode geven zal wat Godes is en niet enkel den Keizer geven wat des Keizers is, toen Hij derhalve een terrein proclameerde, waarop de Staa' niet beslissend of alvormogend zijn mag. De jongste geschiedenis bij onze Ooste* buren wijst duidelijk aan. wat er gebeuren zal, wanneer dit klassieke voorbeeld tot 20c-eeuwsch ideaal wordt en het woord van Christus gehalveerd wordt en slechts zegt „Geef den Keizer wat des Keizers is". En spreker kon er niet zonder ontroering aan denken, met welken moed cn klaarheid op dit oogcnbliK zijn Duitsche vrienden en geestverwanten in de kerk alles wagen óm Prof. Jlir. Mr. B. C. DE SAVORNIN LOHMAN. het kostelijkste goed te doen bewaren in bun volk. Al deze gevaren verdwijnen, wanneer hel nationale het kader is, dat gereed staat om gevuld to worden en bezield te worden door beginselen. Ieder, die aan dc toekomsi denkl, zal dan op beginselen zich,moeten bezinnen. Ook de Christ. Ilist. Unie onr komt allerminst aan dien eisch En slechts zij, die aldus principieel zijn gesterkt en daarna hun "kracht ten dienste stellen van het geheel cn van dc samenwerking met d« anderen, kunnen hun volk waarachtig hel pen. liet is een zonderlinge verwachlino clat men een krachtig stuk menschheid ver krijgt door het aantal bleekneuzen tot in het oneindige te vergrooten. Verder is er de overtuiging, wat wél on derscheiden worden moot tusschen volk en Overheid. Hot standpunt van een valsche democratie, die het volk zichzelf laat re geeren, is op dit oogonblik wel algemeen overwonnen. Maar een hcerschersstonl punt, dat mot rechtmaligcn volksinvloed niet rekent, ware een ruil die niemand mag bekoren. Daar is eindelijk de onderscheiding tu.« schen Staat en maatschappij; en. in verband daarmede de besliste overtuiging, dat de staatstaak, juist om aan staatsalmacht fe ontkomen, moet vergezeld gaan van een maatschappijtaakv Wi'o echter maatschap pijtaak zegt, cisclit daarmede organisatie van de bestaande, maar nog niet in onder ling verband geordende krachten; zij ver werpt elk atomisme met klem. Het zijn vooral de laatste vragen waar bij woorden als parlement, organische ge leding e. d ons onmiddellijk op de lippen komen die in c/é naaste toekomst alle aandacht vragen zullen. De C.-H. Unie heeft in haar van den aanvang af beleden overtuigingen een middel van waarde om aan een betere toekomst fneo te bouwvn •zij- heeft-dooi- d-cn^tmrnjükenharen naiiona len inslag, die van den aanvang af naar heeft gekenmerkt, een aanmoediging om datgene wat zij! ztlL-bbzit, wat haar ken merkt, met hartstocht ten dienste te stm len van het volk-^ils ^geheel. Elk zichzelf en dan allen te zamen, uit eigen diep-beseft karakter* zich wjjdfcnd aan wat allen be hoeven en zicli scharend naast allen, de door hetzelfde nationale willen gedragen worden. Na deze rede, welke met luid applaus is ontvangen, werd den Minister spontaan toegezongen: Dat 's I-Iceren zegen op u daal', waarna hel Wilhelmus werd aange heven. Daarna sprak oud-Minister mr. dr. 1 S c h o k k i n g eep opwekkend slotwoord tot het jongere "geslacht om het begonnen werk voort te zetten, dat hij besloot met een: God zegene cn spare ons Vorstenhuis en Volk. Do avond is besloten met liet gemeen schappelijk zingen van Gezang 180 1 en f ('k Wil U, o God, mijn dank betalen, I.' prijzen in mijn. avondlied) en het door mr Schokking uitgesproken Onze Vader. (LID V. D. NED. BOND VAN ACCOUNTANTS) AMERSFOORT Snouckaertlaan 8 - Tel. 873 ACCOUNTANT en BELASTINGCONSULENT Adviezen i.z. Omzetbelastingwet 1933 WILLEM VAN ORANJE'S STERFDAG. Herdenking in 1934. In verband met het feit, dat het den lOen Juli 1934 350 jaar geleden zal zijn dat Prins Willem van Oranje te Delft overleed, heeft zich een nationaal hcrdenkings-comité ge vormd, dat reeds oen oproep tot het Neder landsche volk heeft gericht betreffende een op genoemden datum te Delft tc houden herdenkingsplechtigheid DOODELIJK ONGEVAL IN DE ROT. TERDAMSCHE HAVEN. Rotterdam, 24 Januari. Vanoch tend is de 59-jarige metaalbewerker P. van der W., gewoond hebbende in de Mijdrecht straat in Dok II van de Rotterdamsche Droogdok Maatschappij aan do Heiplaat van een 6V« Meter hooge stelling gevallen, 'engevolge van een duw van een lucht 1 ruk hamer; De man sloeg achlerover naar enedon en liep ernstige inwendige kwets •iren op. Per particuliere auto is hij naar het Tro isch Ziekenhuis vervoerd, waar hij bij aankomst reeds bleek te zijn overleden. Ui* Lilril&jAlSll GEVESTIGD 1878 - UTR.STR. 17 TEL. 145 Amsterdam, 25 Jan. Ook de dagvaar ding tegen de drie inbrekers J. K. M., 39 jaar oud, timmerman van beroep; J H. van B., 34 jaar oud, los-werkman on 11 G.. 25 jaar, steenzetter van beroep, ailen wo nende te Amsterdam en thans gedetineerd in het. huis van bewaring, is uitgebracht. Ook aan hen is medeplichtigheid aan op lichting ten laste gelegd De dagvaarduig. die in dgeze drie zaken, die gevoegd zullen worden behandeld, op 20 Februari a.s. voor de 5e kamer der urrondissenieiits-ivt ht bank, is gelijkluidend; zij zullen worden gevoegd. In deze zaak zijn gedagvaard 12 getui gen van de zijde van het openbaar mi nisterie. G. zal worden verdedigd door mr. dr. B. J. Stokvis, M. door mr J. L. Franken huis on V. B door mr. J. W. Schreuder. Wat dc dagvaarding betreft wordt in de eerste plaat9 gesteld dat de drie verdach ten den heer Onnes dc gelegenheid hebben gegeven de 5 verzekeringsmaatschappijen op te lichten voor een bedrag van in totaal f 72.000. De wijze waarop wordt omsohre ven zooals dit in de reeds gepubliceerde dagvaardingen is gedaan Zij zouden hebben moeten begrijpen, dat het weghalen van de goederen waarmee zij waren belast door lusschenkomst van Koning diende om een ander wederrechtelijk verzekcringspennin- gen voor die z.g. gestolen goederen te doen uitkccren door de verzekeringsmaatschap pijen. Koning zou opzettelijk ten dienste van zijn handlangers of handlangers van Onnes hebben meegenomen een schets kaartje, waarop de verschillende toegangs wegen naar hel kasteel vanaf den open haren weg waren aangegeven. Voorts wor den in de dagvaarding gesteld de ver schillende instructies die aan de „inbre kers" waren gegeven. Koning had een handlanger gezocht en gevonden in den persoon van Witbraad, teneinde door mid del van diens hulp de opgegeven rn tegen diefstal verzekerde goederen uit liet ge -.loten kasteel op fle met Onnes afgespro ken wijze te doen wé«fruFor! Déze' Wit braad zou, terwijl hij moest begrijpen, dal iij meedeed aan de voorbereiding 01 de uil oéring van de oplichting, instructies bf»b ben doorgegeven aan Gerritsen en Frits Biesing. Deze zou volgens dc dagvaarding wetende met welk doel de instructies wa ren gegeven deze weer hebben doorgegeven aan de verdachten M., van B. of aan een hunner. In den nacht van 29 Februari 1932 op 1 Maart 1932 hebben zij, M. en van B. opzettelijk ter voorbereiding of uitvoering van die oplichting, althans wetende, beg rij pende of moetende begrijpen, dat hetgeen zij deden de voorbereiding of de uitvoering van de oplichting mogelijk kon maken met behulp van cn in samenwerking inel II. G., ingebroken in het kasteel Nycnrode. Hierop wordt in de dagvaarding omschreven wat zij uit de Ridderzaal, dc hall en de hallnis hebben weggehaald, nadat zij door verbre ken van een tweetal ruitjes waren binnen gedrongen. Door hun handelingen zou het Onnes mo elijk zijn geweest het geld van de verze keringsmaatschappijen los te krijgen. De wijze waarop wordt omschrcvon zooals dit reeds in de andere dagvaardingen is ge beurd. Ook wordt in deze dagvaarding weer uitvoerig gesteld, welke houding >n nes tegenover den burgemeester van Breu kelen, tegenover do politie cn tegenover do verzekeringsmaatschappijen heeft aangeno fen, tengevolge waarvan het rapport van der Dussen tot stand kwam. Van der Dus- sen was, zooals uit zijn rapport blijkt, m den waan gebracht dat er een werkelijke diefstal had plaats gehad. Ook het be wuste rapport in wederom wat de zatce- lijke inhoud betreft in de dagvaarding op genomen. Mede op grond van dit rapport werd do verzekeringssom uitbetaald. Oehoe Pe iluar Kwartel 25—1 IS-1 Amsterdam 18-1 Marseille 25—1 25—i 19-1 Rome 19-1 Athene 24-1 Mersamatruh 20-1 Cairo 23-1 Gaza 21-1 Rutba wells Bagdad 22-1 Boeshir 21 22—1 Dj ask Karachi 20-1 23-1 Jodpoer Allahabad 24—1 Calcutta 19-1 Akyab 25-1 Bangkok 18-1 Alor Star Singapore 17- Medan Batavia 7-1 25J Vertrek van het eorstvolgende post vliegtuig van Amsterdam 1 Februari. Snjp DE OEHOE VERTROKKEN. 's-G raven li a g e, 25 Jan. Met hpt vlieg tuig Oehoe, dat hedenochtend van Schiphol is vertrokken naar Ned. Indië, werd 317 K.G. 359 gr. bruto luchtpost verzonden, met een netto-gewicht van 280 K.G. 940 gr. De zending bevatte 375 briefkaarten en postwissels, 15160 brieven tot en met 5 gram, 1545 brieven tot en met 10 gram en 2399 stuks zwaarder dan 10 gram; v-ji rts 1SS drukwerken, akten en monsters, zwaar der dan 5 gram cn 5369 stukken, bestemd voor tusschenliggende landen, in totaal 25336 stuks, benevens 16 postpakketten met een brulo-gew icht van 36 K.G. 425 gr De Oehoe is heden te 12.57; to"Mar«oj)1e geland en heelt, te 13.28 de reis .voortgezet. VRAAGT INLICHTINGEN BIJ Supinator Service LANGESTRAAT 28 - TEL. 59. HET DRAMA TE AMSTERDAM. De toestand van den dader be- vrociigond. Amsterda m, 25 Jan. De jongeman, die gisteravond in een perceel aan do Bonaire- straat zijn 17*jarige verloofde heeft, dood geschoten en zich daarna zelf in de borst schoot, is in het Wilhelmina-Gasthuis ge opereerd. De doktoren hebben de gang van den kogel nagegaan en geconstateerd, dat verschillende deelen geraakt zijn. Men is er echter niet in geslaagd, den kogel te verwijderen. Voor zoover te constateeren valt, is de locstand van den jongeman be vredigend DR. COLIJN. Ambtsbezigheden hervat. 's-Gr a venh age, 25 Jan. Dc minister president Dr. II. Colijn is van zijn verblijf in liet buitenland teruggekeerd cn heeft zijn ambtsbezigheden aan het departement van koloniën hervat. Man „Waarom ben je toch opeens zoo veranderd, liefste Vanochtend zei je nog. dat Je tedere haar op mijn hoofd lief had Vrouw „Maar niet iedere haar op je schouder." (Humorist).

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1934 | | pagina 6