^oird. a ösj6] a ckJËk.
JoZ K mA
A-itiersfoorisch Daghlad
KEITJES
HET FEEST VAN MOEDER EN KIND
TYPISCHE MOMENT-OPNAMEN
Als de zaak rust
werkt de
ADVERTENTIE
3 x plaatsen
voor f 1."
Uitsluitend bij voor
uitbetaling.
ZORG DER OVERHEID DIE
NIET ONGEGROND IS
TALVAN NATIONALITEITEN
AANWEZIG
Kniest
ROLF GARDINER IN
ONS LAND
Gecostumeerd volksdansfeest
ROMEINSCHE BRIEVEN
Niet in de allereerste plaats ter wille
van oorlogsmateriaal
ln do laatste dagen van den advent, in
de dagen dat de stalletjes (presepi) in alle
kerken van Italië worden opgesteld, som
mige met heel eenvoudige maar des te
aandoenlijker poppetjes, andere met levens-
groote figuren van de heilige familie en
het kindeke Jezus, aan wier voeten her
ders en wijzen hun geschenken neerleggen
in deze dagen waarin het ecrete flauwe
schijnsel van de ster van Bethlehem den
nachtelijken hemel schijnt te verhelderen,
werd in Rome het feest gewijd aan: „Moo
ders en Kinderen" gevierd. Vier jaar ge
leden werd dit ingesteld in een stadje in
Calabne ter herdenking van een Cala
breesche vrouw, Carmela Borelli, die door
t> haar heldenmoed en liefde het leven van
haar twee kindertjes redde met wie ze op
een kouden winterochtend het huis verliet
om werk op liet land te gaan verrichten
In den loop van den dag werden zij daar
door een sneeuwstorm verrast en de moe
der wilde naar liuis terugkeeren. Maar al
heviger werd de wind, sneeuw versperde
haar den weg en de krachten begaven
Carmela; toen nam zij het besluit zich
van alles te ontdoen om het leven van de
verkleumende kleinen tc redden; zij wik
keldc hen in haar kleeren, gaf ze nog tot
liet laatste moment do warmte van het
eigen lichaam en werd langzaam met haar
kleinen onder de 6nceuvv begraven, waar
men den volgenden dag op het verslijfde
lichaam van de moeder de kinderen nog
in leven vond.
In de woonplaats van Carmela werd ecni-
ge jaren geleden voor liet eerst, om haar
nagedachtenis te eeren, het „Feest der
Moeders" gevierd; onder de bewogen me
nigte bevonden zich ook de kinderen, voor
wie ze het leven gaf cn nu heeft dit feest
zich uitgebreid over heel Italië. Wel in
tegenstelling met liet infame Rusland, waar
het gezinsleven van hoogerhand zooveel
mogelijk vernietigd wordt, doet zoowel de
Heilige Stoel als het hoofd van de regee
ring hier alles om de jonge menschen aan
te moedigen een wettig huwelijk aan tc
gaan cn in huwelijkstrouw met elkander
te leven. Mussolini reikte 24 December pre
mies uit aan de mocdei'6, dio er op moch
ten bogen het grootste aantal spruiten in
leven tc hebben, hetgeen dan tevens een
bewijs is, dat zij de kinderen goed ver
zorgden.
Uit elk der 93 provincies werd de moeder
naar Rome gezonden, die het rijkst door
kroost gezegend cn hier het beste op ge
past had. Br waren vrouwen dio 14. 16, ja
18 kinderen nog in leven hadden; zij wer
den door den Paus cn den Ducc ontvangen
cn hartelijk toegesproken; zij kregen ge
schenken en werden gefotografeerd, legden
in optocht een krans op het graf van don
onbekenden soldaat, werden toegejuicht
door de Romeinen cn keerden zeker heel
voldaan van de rei6 naar haar huis terug,
waar ze aan haar talrijk gezin verslag
deden over alles wat zij hier beleefd cn
gezien hadden.
Den 24en December werd in 7300 gemeen
ten van Italië een plechtige Mis opgedra
gen voor liet welzijn van „Moeders cn
Kinderen" (opcra-Nazionalc: Maternita-
infanzia). Ook in Rome werd lor viering
van dit nationaal geworden feest in alle
parochie-kerken een Mis voor do moeders
opgedragen, gevolgd door cenc voor ge-
huwden, die zich (looi- een voorbeeld]?
huiselijk leven dit jaar hadden onderschei
den; dezen ontvingen nog geschenken in
geld en kamcr-ameublcmcnten uit naam
van den Duce. Maar ook de oppassende
vaders van een grootc nakomelingschap
werden niet vergoten, zij kregen voor 193i
een vrijkaart op allo tramlijnen. Verder
werden nog premies uitgereikt voor de kin
deren, die fysiek in de gunstigste conditie
verkeerden, wan! sinds do laatste jaren
wordt hier veel gedaan voor do gezondheid
van liet kind cn de strijd tegen do tuber
culose krachtig aangepakt, terwijl er al
leen in Romo een half milliard besteed
werd voor het bouwen van huizen, waar
verlaten kinderen en zieke schepseltjes
worden opgenomen en verzorgd. Op het
„Opera Nazionale" rust een zware taak en
de premies, die dit jaar werden uitgeloofd
moeten worden opgevat als een poging om
de immoraliteit tecrcn tc gaan cn het gere
gelde gezinsleven tc bevorderen. Er zijn in
deze dagen statistische cijfers gepubliceerd,
die ons overtuigen, dat dc zorg van de
overheid in dezen niet ongegrond is. Het
getal van kinderen waarvan de vader on
bekend is of die te vondeling werden ge
legd is niet gering: 11,324 in 1928, 11,353
in 1929, 12,01G in 1933, maar door hygiéni
sche maatregelen nam dc sterfte van kin
deren beneden do vier jaar zeer af; in 1925
bedroeg dit. 176r215 en dit jaar 115,283. hoe
wel dc bevolking aanzienlijk toenam.
De Fascistische pel's verzwijgt niet, dat
in het grootc industrieclc Milaan het ge
boortecijfer de laatste jaren een sterke
daling vertoont, een feit dat met bezorgd
heid geconstateerd wordt door de idealis
ten, die Italië willen vernieuwen, cn liet
is niet genoeg, dat er van den persoon
van Mussolini een groote intellectuccle
kracht uitgaat, die de regeerendc staats
hoofden of hun vertegenwoordigers nu
naar Rome ter beraadslaging stuurt. Veel
wordt verwacht van de sportieve oefenin
gen van do jeugd, dc disciplineering van
de jonge Balilla's cn van de bescherming
van moeders en kinderen, dio aan dc zor
gen van de parochies wordt toevertrouwd;
Kerk cn Staat, werken samen voor de
fysieke en moreele verbetering van een
ras, dat zich geroepen gevoelt om, oven als
in de dagen van het Imperium, zijn wil
aan het overige Europa op te leggen.
Rome is nu eenmaal dc eeuwen door De
Eeuwige Stad en Mussolini heeft weer bij
dit feest getoond dal dc familie voor hem
de basis van oen machtigen slaat is. Gees
telijk erfgenaam van Cesar Augustus cn
Marcus Aurelius treedt hij op hun voet
spoor, wanneer hij door nieuwe wetten
moeder cn kind beschermt en tegen een de
cadcntic reageert, die aan Frankrijk zoo
noodlottig dreigt te worden.
Een gewichtig deel van Mussolini's poli
tick is do volksstatistiek; wanneer hij op
middelen peinst om dc bevolking van
Italië te laten toenemen, zeggen do cynici
schamper: ja natuurlijk, hij heeft solda
ten noodig! Maar al zal ontegenzeggelijk
een aanwas van jonge Italianen ook het
leger sterker maken, Mussolini is te veel
idealist, tc veel kunstenaar, mogen we
zeggen dan dal hij in eerste instantie in
zijn volk oorlogs-matcriaal ziet llij weel
dat dc natuur en de geschiedenis hun weg
volgens een mysterieus plan afleggen zoo
als het leven zelf; dien weg moeten wij
volgen, het heilige Leven mag niet ver
kracht worden. Mussolini zegt dat wij moe
ten handelen alsof wij cn alles om ons
eeuwig zal voortbestaan, anders wordt onze
daadkracht verlamd Hij weet niet wat het
lot van Italië in de toekomst zijn zal, als
filosoof weet hij dat het evenals andere
rijken na zijn hoogtepunt bereikt te heb
ben, weer dalen zal, Mussolini, die het le
ven in al zijn uitingen liefheeft, voelt als
een groot kwaad in tc gaan tegen de wet
ten der natuur. Bij de toename van een be
volking groeit haar levenskracht cn wordt
haar bewustzijn gescherpt, de kwaliteit stijgt
in evenredigheid met de quantiteit, dit is
een axioma voor den man die zijn volk
prikkelt tot daden, tot het bebouwen van
hun akkers, het ontginnen van moerassen,
terwijl hij hun toeroept: vermeerdert u en
ik zal zorgen dat gij tc eten hebt. En hij
beloont met geld cn vriendelijke woorden
do brave moeders van oen talrijk gezin.
Kon dc Duce een mooier dng gekozen
hebben om hel feest van „Moeder cn Kind"
in Rome tc laten vieren dan dén vooravond
van Kerstmis, toen de avondster zoo stra
lend boven dc stad stond, zooveel harten
met vreugde en nieuwen moed voor een
betere toekomst vervulde?
ETIIA FLES.
PERZISCHE REISBRIEVEN
De Chaldeeuwsche huis-
houdster
III.
Onlangs beleefden we weer iets heel
typisch.
't Was avond en ik zat op miju balcon
toen plotseling een geweldige knal weer
klonk en nóg eenen een paar seconden
later daalde kletterend cn ratelend een re
gen van grui6, zand en 6teencn op ons
dak neer. Iedereen schrikte, kinderen gilden
van angst en vlogen het huis uit.
Toen wéér een explosie en ecu hagel
bui van steenen en zand! De knechts ren
den op verkenning uiten spoedig ver
namen we het verrassend feit, dat men
bezig was een heuvel vlak achter onzen
tuin te doen springen, want zo wilden een
kanaat maken! En dat men ruim kruit ge
bruikte bewees wel die stecnenregen, die
óver het dcnnebosch aan die zijde cn over
dc geheele breedto van den tuin op ons
dak terecht kwam! Maar men had cr zelfs
niet aan gedacht ons even tc waarschuwen!
Toen de lieer des huizes protesteerde legen
deze zonderlinge handelwijze hielden de
mannen er mee op maar er moeten nog
een paar partijtjes kruit in den grond lig
gen; och, daar zullen wel geen ongelukken
mee gebeuren! En wie maakt zich nu toch
druk over zoon kleinigheid?
Nu wil je zeker weten wat een „kanaat"
is?
Een kanaat is een lange, zeker wel drie
meter diepe trechter met heel nauwe ope
ning in den grond gegraven; hij staat ver
tikaal op dc ondcraardsche gangen van de
waterleiding cn dient tot onderhoud van
dio watergangen. Men doet hier beter niet
met den neus in den wind te loopen, maar
eerder 6tccntjcs te tellen de kanalen,
zonder waarschuwing hier en daar gegra
ven, vormen verraderlijke vallen, waarin
je, zonder eenige hoop op redding, een jam
merlijken dood sterft, als je erin verzeild
raakt zonder dat iemand je heeft zien val
len! Zoo heeft kort geleden een man zeker
wel acht weken in een kanaat gelegen,
voordat zijn lijk. bij toeval nog, gevonden
werd. Dat gedeelte van de waterleiding
moest schoon gemaakt worden, iets wat
over het geheele net geregeld gebeurt. Twee
maanden lang was hij zoek, cn niemand
wist waar te zoeken, hoe te vindon. Geluk
kig dat ons water bronwater was. anders
hadden ook wij, net als honderden anderen,
van dat lijkenwater gedronken of cr ons
mee gcwassclicn! Brrr!
Na dat voorval is er order gegeven alle
pulten af te dekken er zijn echter nog
genoeg die aan dc aandacht ontsnapt zijn
cn daar als zwarte gapende wonden hun
vunzen stank uitwasemen.
Dat hondje waarvan ik jc in mijn vorigen
brief schreef had haar jonkjes in een soort
grot, een onderaardsch hol, ter wereld ge
bracht en gedurende bijna drie maanden
verborgen. Het heeft heel wat voeten in de
aarde gehad om die rakkers eruit te krij
gen het.was letterlijk: „to uneartli them".
Een tuinman is op gevaar af bekneld te
raken, in zoo'n kanaat afgedaald, cn heeft
de hondjes, ik weet niet hoe. opgejaagd
naar den uitgang.
Vanmorgen kwam een kameel onzen tuin
inwandelen, beladen met zakken graan.
Zoo n dier hoeft mooie donkere zachte oogen
met heel lange wimpers en zijn ncu6 is
heel vreemd. Klepjes zijn het eigenlijk, die
hij sluiten kan. Dc kinderen gaven hem
brood, maar toen zijn mond openging....
schrokken wc ervan! Lieve hemel wat een
lippen! grijptcngcls zijn het, en daar ach
ter liggen rcuzegroole, gele tanden! Zijn
meeslel-, alweer in lompen gehuld, gebood
hem neer lo knielen voor 't afladen van
liet graan. Ik maakte gauw een kiekje van
hem cn achteraf speet het me, dat ik
niet op zijn rug hen gaan zitten ik heb
nog nooit op een kameel gezeten. Komt nog
wel, wacht maar! Toen hij afgeladen was
moest hij weer opslaan cn wandelde sfatig
met sleependen pas weg.
En vanmiddag toen we theedronken in
den tuin, kwam er weer een rondreizend
koopman Armeniër ditmaal. Met twee
bundels over dc schouders cn verscheiden
pakken onder dc armen, komt zoo iemand,
reeds van verre buigend en glimlachend,
permissie vragen om aan onze theetafel te
komen, om ons al zijn schatten te laten
zien.
Allerlei doeken, kussens, sieraden, „anti
quiteiten" cn dergelijke haalt hij uit zijn
bundels te voorschijn en prijst elk voorwerp
aan, alsof dat nu het neusje van de zalm
was, en je den hemel danken mocht, als je
het geluk hebt dat precieuse ding van hem
tc koopen.
Deze man wou mij een versleten agaten
ketting aanpraten en begon met 10 toman
te vragen (ongeveer 10 gulden). Dc gang van
zaken is altijd dezelfde: wanneer jc iat
vriendelijke aanbod niet met blijdschap
aanneemt, wordt, met veel verontwaardigde
blikken zijnerzijds, de prijs op dc helft te
ruggebracht. En als jc dan nog niet be
grijpt dat je het om zoo tc zoggen
van hem cadeau krijgt en jc onsterfelijk
geblameerd hebt, door zóó af tc dingen
wat je intusschcn hcclemaul niet gedaan
hebt! ja, dan, met een minachtend ge
baar, biedt hij het je voor twee toman of
zoo, waarvoor je het ding nóg niet zoudt
willen hebben, zoo leelijk cn versleten is
het.
IK kan onmogelijk weergeven: zijn argu
menten, zijn kleurrijk taaltje het is tè
bespottelijk, tc ongelooflijk, te komiek en
soms zitten wc allemaal hartelijk tc lachen
en ik kén liet dan niet nalaten den man
een beetje te plagen.
IIwacht evenintermezzo! Een ta
rantula kornt kalm naast me den muur af
wandelen!
Ze zijn gevaarlijk, die bedaarde spinnen
met hun dikke lijven en uitpuilende oogen!
cn ze vliegen als razenden rond; waar
schijnlijk vangen ze op die manier veel
vliegen. Worden ze uangevallen of aange
raakt, dan bijten zo flink!
Zoo, hij is verwijderd. Zie je, zóóver strekt
zich mijn dierenliefde niet uit!
Hoeveel nationaliteiten heb ik hier nu
al niet gezien cn leeren kennen? Aan een
diner hier thuis waren negen verschillende
landaarden, dat was nog weinig; op twee
na allen Europeanen. Dan zag ik nog Ar
meniërs, Arabieren, Turken, Chaldeeuwen,
Syriêrs, Joden, Abessiniërs enz.
Onze huishoudster is een Chaldeeuwsche.
Zij heeft een eigenaardig uiterlijk; bepaald
Assyrisch vind ik. LIaar trekken zijn zoo
onbeweeglijk; do scheiding in het midden
van het haar cn dc lange koolzwarte lok
ken om haar gezicht géven iets stars, heel
symetrisch; dc uitstekende jukbeenderen,
het lage voorhoofd waarop de ronde wenk
brauwen zoo 6Cherp zich afteekencn boven
wijd uit elkaar 6taande donkere oogen
dc korte smalle neus boven de lange streep
van de dunne lippen, een korte hals cn een
massief lichaam dat alles geeft den in
druk van een bas relief, zooals je veel ziet
in boeken handelende over Mesopotamia,
dc bakermat der Chaldeeuën, oudste vo!k
van het land tusschen Euphraat cn Tigris.
Er zweeft ook iets ondoorgrondelijks, iets
mystieks om haar heen misschien ge
vormd door je eigen gedachte, teruggaande
naar dien oerouden lijd, de praehistorie
waarvan zij een remenicento is. In haar
loeft nog voort de Chaldeeuwscho zwaar
moedigheid 't is alsof zij op haar breedc
schouders nog draagt, met de gelatenheid
van een overweldigd volk, het iuk van on
derworpenheid dat haar weerhoudt cn dc
vrijheid ontnomen heeft tc leven en te den
ken zooals haar voorvaderen deden.
Nu leest zij stilletjes in haar Bijbel, on
leesbaar voor ieder ander; een schrift dat
veel overeenkomst vertoont met het Perzi
sche, vol streepjes, kruisjes, punten enz. en
van rechts naar links en van achteren naar
voren wordt gelezen. Zo spreekt alleen chal-
decuwsch als ze een rasgenoot ontmoet en
ze houdt er allerlei hokus-pokus-middcltjes
op na.
Haar levensverhaal is ook bizonder. Als
17-jarig meisje, wonende te Tabriz bij het
Urmia meer (een water waarin geen levend
dier voorkomt), is zij door haar man ge
schaakt, d.w.z. gestolen. Met behulp van
vrienden is hij het huis van haar ouders
binnen gedrongen cn voor de oogen van
haar hulpcloozc moeder is ze door dip
mannen opgepakt, weggevoerd en naar den
onwilligcn priester gebracht, die hen gauw
in den echt had tc vereenigen, waarna het
stel dc bergen in galoppeerde, om eenige
maanden later pas terug tc komen.
Jozef D. heette haar man, die twee
maal zoo oud was als zij en dc held van do
plaats was. Hij werd geadoreerd om zijn
durf. Zijn broer was priester, dus hij was
van welgestelde familie.
Acht jaren later werd hij op een danspar
tij door een vijand vermoord. Als wraak
hebben zijn vrienden de geheele familie van
den moordenaar uitgemoord dc moeder,
de broers en dc kinderen! Eén broer kon
vluchten en leeft misschien nog wel. Ven
detta hcerscht in dat verre afgelegen land
nog in al zijn verschrikkingen
Er zijn hier zooveel met ouzo opvattingen
tegenstrijdige zeden en gewoonten; ju iet
het tegenovergestelde van de onze. Bij voor
beeld worden in den bazar dingen gewo
gen, die men bij ons méét cn omgekeerd;
ze houden op straat links, maar stijgen
rechts op het paard; zc lezen van rechts
naar links en als ze in huis of op bezo-k
komen, trekken zij hun schoenen uit, maar
houden den hoed op het hoofd; leven be
nemen mag men niet, martelen tot (bijna)
den dood wél. zooalö ik al heb verteld; vrou
wen mogen volstrekt niet de haren laten
zien en moeten die zorgvuldig onder doeken
verstoppen! Omdat kinderen veelal zulke
Eert weeleend op den
Meihof te Oosterbeek
Rolf Gardiner, de Engelsclie schrijver en
leider in de Engelschc jeugdbeweging, zal
van 24 Februari in Nederland \ertoevcn
en op den Ooslerbcekschen Mcihof een
week-end leiden in volksdans en volksmu
ziek. Er is reden om den Engelschen gast
daar een feestelijke ontvangst te bereiden,
want hij is het geweest, die nu 7 jaar
geleden in 1927 voor het eerst in Ne
derland de Engelschc volksdansen in
strueerde in een week-cursus. Ook heeft
Rolf Gardiner in October 1929 aan de lei
ding van de Nederlandsche padvinders de
contra-, zwaard- en morrisdansen onderwe
zen evenals aan de A.J.O
In Rolf Gardiner eert het Nederlandsch
Centraal Bureau voor Volksdansen (N.C.
B.V.) den pionier voor do verbreiding der
mooie oude volksdansen in Nederland en
nu hij thans, zeven jaur na zijn eersten
cursus, terugkeert zal hij een groote schare
enthousiaste adepten uit allo oorden van
Nederland om zich verzameld vinden. Vrij
dagavond 2 Februari heeft er een bijeen-,
komst plaats uitsluitend met de Voordan
sers van den Mcihof, de keurtroep, waar
mede het N.C.B.V. in tal van plaatsen ook
in den komenden zomer bij feestelijke gele
genheden, demonstraties geeft. Zaterdag
middag 3 uur zal Rolf Gardiner op dc
dansdeel van „dc Mcihof" een voordracht
houden over „The Young English Genera
tion" in de Duitschc taal, omdat deze door
vele jeugdleiders cn -leidsters beter wordt
verstaan. Des avonds heeft er dan tc Oos-
terbeck in dc Concertzaal een gecos
tumeerd volksdansfeesl plaats, waarvoor in
alle dcelen des lands groote belangstelling
bestaat.
Voor belangstellenden uit Nederlandsche
jeugdlciderskringcn is een beperkt aantal
introducties op schriftclijko aanvrage toe
gestaan. Waar Rolf Gardiner als vlot en
geestig causeur niet minder verdiensten
heeft dan als leider van volksdans- en
volksmuziek, zullen vele „Vrienden van Do
Mcihof' dit week-end bijwonen, dat naast
verdiept inzicht in nationale en internatio
nale volkscultureelc problemen, ook dc
jolijt cn dc vreugd zal brengen van een
origineel gecostumeerd volksdansfeest.
RIKA HOPPER.
Amsterdam, 2G Januari. Naar wij
vernemen zal mevrouw Rika Ilopper het
Portugeesch-Israëlietisch ziekenhuis, waar
zij ecnigen tijd werd verpleegd vanwege
opgeloopcn brandwonden, mogen verlaten.
MARNIX GIJSEN ERNSTIG ZIEK.
Naar „De Tijd" uit Antwerpen verneemt,
is de Vlaain6chc dichter Marnix Gijscn (als
dl*. J. A. Goris kabinetschef van minister
van Cauwelacrt) ernstig ziek.
prachtige krullende haren hebben vermoed
ik dat dc vrouwen ook wel op een weel-
derigen, inooicn haardos kunnen bogen.
Perzen zijn geweldig knap, voor zoover je
ervan ziet en dat is eigenlijk alleen het
mannelijke gedeelte van het volk.
Ik kijk zoo graag naar mooie dingen; die
ren, planten, vogels, bergen, menschen en
mooip oogen! Maar als ik een of twee se
conden langer kijk, naar den glans, den
vorm of dc lange wimpers, dan begrijpen
zo me verkeerd en er gaat iets schitteren
in dc donkere kijkers, zoodat ik wel ver
plicht ben mijn oogen zedig neer te 6laau!
Jammer hoor! want de vrouwen kun jc im
mers zelden of nooit bewonderen!
Verleden zag ik een Mullah, herkenbaar
aan den tulband met groene 6treep of an
ders zwarte banden cn wijden fladdcrenden
kaftan, een bizondcr knappen kerel, met....
blauwgrijze oogen! Dat zie je wel eens meer
hier, maar het doet altijd even vreemd aan.
Ook veel Joden zie je hier, knappe men
schen met den gebogen arendsneus en dun
ne „flaircndc" neusvleugels, mooi gevormde
lippen, lange wimpers en golvend of krul
lend haar
