DE EEMLANDEü
4000 EXEMPLAREN
L. J. LUYCX ZOON
PRIMA GABARDINE REGENMANTELS VANAF f 20.50
Dinsdag 30 Januari 1934
Uitgave: VALKHOFF Co. «a» Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
TAXI TAXI
TELEFOON
1210 1211
Het MEEST VERTROUWD
en GOEDKOOPSTE
adres voor TAXI'S
DALADIER ONDERHANDELT
Een voorloopig schema
gereed
32 e Jaargang No. 179
5 uur 10 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
TAXI TAXI
ook 's nachts geopend
1093 TeS. 1830
GARAGE NIC. BOVÉE
KAMP 41
BONTMANTELS 25% KORTING, MANTELS 20% EN HOOGER
Firma DUIM BURGER
55 DAMES-MODE ZAAK =H
ARNHEMSCHE WEG 26 55
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
.ABONNEMENTSPRIJS p" 3 maandco vo°' Amersfoort 2.10. per maand I 0.75. L
p week (mei gratis verzekering te9en ongelukken) 0.17'/,.
Binnenland franco per port per 3 maanden 13.-. Afzonder!l|ke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC 51J
PRIJS OER ADVERTENTIEN van 1—4 regels t 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f 0.25 Llefdadlghetds-advertentiëa voorde
helft van den prijs. Kleine Advertentlèn „KEITJES" bl) vooruitbetaling 1—5 regelt
50 cent elke regel meer 10 cent» driemaal plaatsen f I.—. Bewijsnummer extra f 0.05
Nu het derde rijk een jaar be
staat. Een vluchtige terug
blik.
Het is heden een -jaar geleden, dat dc
stuwende macht der omstandigheden en
feiten rijkspresident Hindenburg, die zich
tevoren hier hardnekkig tegen had verzei,
noopte Hitler, den lcicfcr der nationaal
socialisten, liet rijkskansclierschap aan tc
bieden. Dit was de aanvang van het derde
rijk, de wedergeboorte, zooals de fanatieke
aanhangers van het nieuwe bevyincl het
voorstelden, van het DuiUcho volk.
Inderdaad vertoont liet Duitschland van
thans, sinds de revolulicgolvcn er overheen
zijn geslagen, een geheel ander beeld dan
de republiek in den tijd, toen rle nazi's zich
nog niet van dc macht hadden meester ge
maakt. Opzienbarende veranderingen heb
ben zich voltrokken, liet parlementaire
régime, hetwelk, evenals in het tegenwoor
dige 1 rank rijk, werd gekenmerkt dooi- de
talrijkheid der kabinetscrises werd vervan
gen door dc dictatuur. Met bestaan van
andere partijen dan de nationaal-socialis-
tische werd door Hitler en diens geestver
wanten niet langer gedoogd: eerst werden
dc Marxistische politieke gröepceringen
ontbonden en daarna werden 'ook dc burger
lijke partijen weggewerkt. Kortom: aan do
oppositie werd een einde gemaakt. Formeel
werd de rijksdag gehandhaafd, maar zijn
functie veranderde in die van een adviscc-
rend lichaam, dat maar af «n toe bijeen
wordt geroepen. Aanvankelijk heeft Hitier
de macht nog met dc Duitsch-nationalen
moeten dcclcn, doch hei duurde niet lang,
of Hugcnberg werd naar huis gestuurd
Von Papen, ofschoon van Katholieken huize
werd gehandhaafd, daar hij zich meermalen
plus royaliste que le rol betoonde. Kortom
de nationaal-socialisien hebben thans prac-
tisch een jaar lang de alleenheerschappij
gevoerd en in dit betrekkelijk korte tijds
bestek een activiteit ontplooid, die verba
zingwekkend is. Dat zij erin slaagden par
tijen met een geweldigen aanhang als de
sociaaldemocraten en communisten tc
overvleugelen en feitelijk te vernietigen
mag als een prestatie worden beschouwd,
die nauwelijks haar weerga liccft. De leven
digheid en het doordringende hunner pro
paganda vond echter vooral zijn uitdruk
king in hit plebisciet, dat na Du'itsdïlaiids
breuk met Genève werd -gehouden en dat
een uitslag te aanschouwen gaf, welke dc
gcvolgtrekTUng wettigde, dat. nagenoeg ge
heel Duitschland zich heeft verecnigd met
Hitler's binnen- cn buitenlandschc politiek
Een vraag, die onmiddellijk rijst, maar
welker beantwoording uiterst moeilijk is,
omdat een jaar tijds een tc korte periode
is om conclusies le trekken, die meer zijn
dan gissingen en vermoedens, is deze-
draagt de geweldige ommekeer, die zich in
Duitschland heeft voltrokken, bij tot liet
geluk van het Duitschc volk? Een feit is
in elk geval, dat er in Duitschland weet
wordt geregeerd na een tijdvak, die liet
euvel kende van vele regeeringserises. I r
bestaat thans geen parlement meer, dut
dringend noodigen arbeid kan sabotccren
on onmogelijk maken. Maar heeft dc regee-
ring-Hitlcr voorwaarden geschapen, waar
door aan dc sociale ellende mettertijd een
einde kan worden gemaakt? Dc toestand
is momenteel zoo, dat niet minder dan een
vierde der Duitsche bevolking van steun
leeft. Krachtige maatregelen zijn genomen
om dc werkloosheid door uitvoering van
groote openbare werken en anderszins te
bestrijden en wanneer men de Duitsche
autoriteiten mag g'elooven, zijn op dit stuk
van zaken belangrijke successen bereikt
Maar zijn dc desbetreffende berichten be
trouwbaar? Wie kan dc juistheid der des
betreffende statistieken nagaan?
Een belangrijke factor is in elk geval,
dut de klassestrijd is uitgeschakeld en dat
ook do stakingen en uitsluitingen tot het
verleden behooren, nu op den grondslag
van een gereorganiseerd arbeidsrecht werk
gevers en werknemers nader tot elkaar zijn
gebracht en zij in theorie niet meer als
vijanden tegenover elkaar staan, maar ge
zamenlijk werken tot heil van den Duit-
schen cconomischen opbouw.
Maar nuchtere buitenstaanders, die we
ten te waardeeren, dat er in Duitschland
een eind gekomen is aan een pari amen ta-
isme dat hoe langer hoe meer een carica-
turaal karakter ging dragen en die even
eens do bétcekenis kunnen inzien van het
feit. dat het nalionaal-socialismc het bolsje
wisme in Duitschland; dat bij dc grenzen
niet pleegt halt te houden, heeft vernietigd,
zijn aan den anderen kant niet blind voor
wat zij als «le fouten van het nationaal-
socialisme beschouwen: het al te onverbid
delijk het al te Russisch, optreden tegen
politieke tegenstanders; de concentratie
kampen. waarin ongetwijfeld misdadigers
zijn ondergebracht, maar waarin ook dui
zenden te hoop zijn gedreven, wier eenige
zonde hierin bestond, dut zij de nationaal-
socialistische wereldbeschouwing niet kon
den otriln lzen, vormen een aanklacht tegen
het regime van Hitier, dat geen eerbied
heeft voor de persoonlijke vrijheid cn dat
alleen heil verwacht van een systematische
en buitensporige gelijkschakeling, waarvan
kerk, pers cn wat niet al liet slachtoffer
worden
Eveneens heeft liet nationaal-socialismc
zich van zijn onsympathieken kant leeren
kennen door de excessieve, verheerlijking
van al wat Arisch is en zijn feilen strijd
tegen de Joden, van wie sommigen liet in
derdaad in Duitschland tc bont hebben ge
maakt. maar die in het algemeen niet dc
veelal ergerniswekkende behandeling, die
hun te beurt viel, verdienden.
Het is juist dit optreden tegen personen
van niet-Arische afstamming en tegen mcn-
schen, die oen andere gedaöhtenvvereld met
zich omdragen, geweest, waardoor liet bui
tenland onaangenaam getroffen werd: dit
kwam vooral ook tot uiting bij het proces
tegen do drie Duigaren, den Duilsclien com-
munist Torgler en den Nederlander van der
Lubbe, die ervan beschuldigd werden den
rijksdag in brand te hebben gestoken. Dij
deze gelegenheid' werd hot z.g. Duitsche
recht toegepast, dut indruischtc tegen dc
opvattingen van het jneerendeel der overige
beschaafde landen en dat niet zelden den
indruk maakt pasklaar tc zijn gemaakt
voor de nationaabsocialistischc wereldbe
schouwing.
Ook het aan banden leggen van de pers,
waardoor b.v. de malle toestand in 't leven
wordt geroepen, dat Duitschcrs Engelsche
kranten moeten koopen, pillen zij ingelicht
worden over den kerkdijken strijd in
Duitschland, hel smoren van liet vrije
woord cn het degradeeren van het par
lement tot een vnj zinloos schijn-
instituut waardoor elke gezonde con
trole van cn elke gezonde critiek op
het doen en laten der regoering bij voor
baat is uitgesloten mogen worden aange
duid als schaduwzijden van het Hit
lcriaansch bewind.
Ondertusschen is het billijk af tc wachten
of de Führer en zijn medewerkers er in het
tweede of derde jaar in zullen slagen de
gouden bergen, dio zij het Duitsche volk in
vele opgewonden redevoeringen hebben be
loofd, als een blijde, klinkklaro werkelijk
heid te doen verrijzen.
Neemt hij zelf de portefeuille van
Buitenlandsche Zaken?
F a r ij s2 0 Jan. D.) De vroegere
minister-president Daladicr, die belast is
met de vorming cencr nieuwe regeering,
heeft direct de besprekingen aangevangen j
niet de vooraanstaande politici en eerst dc
gebruikelijke bezoeken gebracht aan de
presidenten van Senaat en Kamer.
Daladier hoopt op z'n laatst zijn kabinet
Dinsdag tc hebben samengesteld. Mij zal
nog Maandag in den loop van den ayond
den president der republiek qp. dc hoogte
stellen van de door hem gevoerde bespre
kingen.
Buitenland: Daladier.
Dinncnbind: FroL
Financiën: Piétri.
Jusilic: Henri Roy.
Onderwijs, de Jou venei.
Oorlog: overste Fabri.
Luchtvaart: Pierre Cot.
Openb. Werken: Pagaiion.
Handelsmarine: Guy dc Cliambrc
Oorlogsmarine: Chajjpcdclainc.
Handel: Palmade.
Koloniën Cathala.
Welvaart: Auray.
Een definitieve beslissing is echter nog
niet genomen.
DUITSCHLANDS „FÜHRER".
DALADIER.
Men meent dat Daladier do bedoeling
heeft dc belangrijke portefeuilles in zijn
kabinet met geheel nieuwe bewindslieden
te bezetten, om op die wijze dc bij dc open
bare meening hcerscbendc verontrusting
weg te nemen. Waarschijnlijk zal Daladicr
zelf dc portefeuille van Binnenlandscbc Zu
ken nemen. Het schijnt dc bedoeling van
Daladier tc zijn zoo weinig mogelijk minis
tors en onderstaatssecretarissen in zijn re
geering op tc nemen, doch wel om de basis
van zijn kabinet zoo breed mogelijk tc
maken.
In politieke kringen verwacht men dat
een nco-socialist tot zijn regeering zal toe
treden. In zekere kringen beweert men
zelfs, dat Daladicr zijn kabinet zal uitbrei
den tot de groep-Marin.
Maandagmiddag verluidde weer dat Da
ladicr buitenlandsche zaken zou bezetten
en voor binnenlandsche zaken een senator
zou benoemen.
Par ij 6, 29 Jan. (V.D.) Nu hedenmiddag
met verschillende politieke persoonlijkhe
den te hebben onderhandeld, heeft Daladier
hedenavond een bezoek gebracht aan Le
brun, teneinde hem mede tc dcclcn, dat hij
dc opdracht tot vorming van een kabinet
definitief aanvaardt.
In politieke kringen verwacht men, dat
Daladier zijn medewerkers nog in den loop
van den nacht zal aanwijzen. Voor dc func
tie van minister van buitenlandsche zaken
wordt o.m. Caillaux genoemd, terwijl ook
do verwachting wordt uitgesproken, dat
Daladier zelf deze functie op zich zal rie
men, in welk geval Frot, die tot dusverre
minister van handel was minister van bin
nenlandsche zaken zou worden.
-
Parijs, 30 Jan. (V.D.). Daladier heeft
dc besprekingen over dc kabinets-formatio
tot laat in den avond voortgezet. Omstreeks
middernacht werden de volgende namen
genoemd:
S.A.-MAN NEERGESCHOTEN
Keulen, 29 Jan. (V.D.) De S.A.-mun
Gottfried Knciss uit KeulenDinnwald is
hedenmiddag tegen 2 uur, toen hij per rij
wiel den Birkcnwcg in Keulen—Dinnweg
langs reed, door een langs den weg staan-
clen man met een schot in den rug ernstig
gewond. Do dader, die, naar dc politie me
dedeelt, een donkere jas onbruine manches
ter broek droeg, zou in het naburige bosch
zijn gevlucht. Hij kon tot dusverre nog niet
gearresteerd worden.
DE CODEX SINAITICUS VAN DIEFSTAL
AFKOMSTIG?
Cairo, 29 Januari. (V.D.) De aartsbis
schop van Sinai. die thans to Cairo .vertoeft,
heeft het Britsclie Museum te Londen tele
grafisch verzocht het beroemde bijbelhand
schrift Codex Sinaiticus, dat liet Britsche
Museum onlangs van dc Sovjetrcgcering
heeft gekocht, uit tc leveren. Dc aartsbis
schop verklaart dat de Codex Sinaiticus
toebehoort aan het klooster op den berg
Sinai cn dat hij de bewijzen heeft, dat dc
Codex in liet jaar 1844 uit het klooster is
gestolen. Z-n voorgangei's hadden zich na
do revolutie alle rechten voorbehouden je
gens dc Sovjetregeering. De aartsbisschop
geeft te kennen, dat hij eventueel op een
schadeloosstelling rekent, wanneer het Brit
sche Museum zou weigeren hel kostbare
geschrift terug te geven.
PARIJSCHE STRAATBETOOGERS
VEROORDEELD
Parijs, 29 Jan. (V.D.) Hot Parijscho gc-
rechtshof heeft eenige der bij de laatslo
straatbetoogiiigen gearresteerde personen
reeds veroordeeld.
Vonnissen werden uitgesproken wcgen6
beschadiging van publieken eigendom, be
schadiging van hoornen, verboden dragen
van wapens en handtastclijheden jegens do
politie. Een demonstrant werd veroordeeld
tot 2 maanden, een tot twee weken, 7 tot
een week, een tot 4 dagen, allen voorwaar
delijk. Een arrestant werd tot twee dagen
onvoorwaardelijk, veroordeeld.
Parijs, 29 Jan. (V.D.) Do beide officieel
aangestelde experts in de Stavisky affaire
hebben hun werkzaamheden voltooid
zijn lieden weer naar Parijs teruggekeerd.
Zij verklaarden, dat de in Bayonne beleen
de sieraden een waarde hadden van onge
veer 700.000 francs, terwijl zij door den
taxateur vandc leenbank, die op het oogen-
blik in voorarrest zit, geschat waren op 15
milliocn.
Parijs, 29 Jan. (II.X.) Volgens oen be
richt uit Bayonne is thans gastgseteld, dat
de oplichtingen, door Stavinsky en zijn aan
hangers gepleegd, in totaal 285 millioen
francs bedragen. liet is mogelijk, dat en
kele oplichtingen nog niet bekend zijn,
doch men neemt aan. dat het bedrag in geer
geval boven dc 300 millioen zal stijgen.
Boonaure voorloopig op vrije
voeten.
Parijs, 30 Jan. (V.D.) Het kamerlid
Bonnaurc. die gisteren door den rechter
van instructie te Bayonne in verband met
dc Stavisky-affaire is verhoord, is voorloo
pig op vrije voeten gesteld, doch moet zich
ter beschikking van de justitie houden.
Bonnaurc verklaarde van. Stavisky geen
andere bedragen te hebben ontvangen dan
dc honoraria voor zijn rechtskundig ad-
ies in de kwestie der Hongaarsche land-
bouwbonds, Toen Bonnaurc na het verhoor
op straat verscheen, nam dc bevolking een
dreigende houding aan, zoodat de politie
hem in een particuliere auto liet plaats
nemen, waarmede hij onder het gejoel der
menigte verdween. Hij heeft zich per auto
naar Biarritz hegeven.
In -dc straten van Bayonne was liet tot
middernacht zeer levendig. De menigte
kwarn zelfs» in botsing met de politic, die
twee personen arresteerde.
Te Nice werden gisteravond nieuwe pro-
tostbctoogingen gehouden door de ambte
naren en de organisatie van belastingbe
talers, waarhij men wederom met de politio
in botsing kwam. De menigte sloeg ver
scheidene vensterruiten in. Vijf politie
agenten werden gewond, 15 personen wer
den gearresteerd.
DIT BLAD HEEFT EEN DAGELIJ KSCHt
GECONTItOLEERDE OPLAAC VAN
BUITENLAND.
Daladicr vormt een niedw kabinet.
(Eerste Blad, pag. IV.
STADSNIEUWS.
De gemeenteraad aanvaardt dc bezuinig
gingsvoorstellen van B. en \V.
(Eerste Blad, pag. 2).
Vertooning van de Prins Willem vaiï
Oranje-film.
(Eerste Blad, pag. 3).
Medegedeeld door. het Kon. Xcd. Met. In*
stituut te de Bilt.
Hopgstc barometerstand 779.3 tc Va leut ia*
xLaagste barometerstand 738.6 tc Ingö.
Verwachting: Zwakke tot matige
Westelijke lot Noordelijke wind, afnemende
bewolking, wellicht nog eenige regen of
sneeuwbuien; aanvankelijk zachter, later
koucler.
De depressie in het Noorden trekt, in bc-
tcekenis afnemend, Oostwaarts, cn breidde
zich verder over liet Oostzcegebied uit, zoo
dat ook hier le lande .Ie w ind tijdelijk naaf
het Zuiden liep en na ruim 4 gr. vorst in
het midden van ons land, dooiweer met
motregen inviel. Daarna heeft echter de
hooge druk, welke bij Ierland bijna 780 rn.M.
bereikte, zich tot boven 83 uitgebreid cn
begint ook in Zuid-Noorwegen de barometer
le stijgen. Een zeer koude Noord-Westelijke
wind volgt op de warme Westelijke stroo-
miqg. In Scandinavië valt. weer veel
sneeuw en wanneer de wind door het Noor
den loopt, kan opnieuw vorst volgen. Thans
kwam alleen in Midden-Zweden strenge
vorst voor. Het geheelc vaste land had lichte
vorst, behalve op enkele plaatsen in Zuid-
Frankrijk. waar de vorst matig werd.
De vochtige Westelijke strooming breng!
nu mist en motregen in de omgeving van
ons land, alleen Zuid-Frankrijk heeft nog
helder weer. Aan dc Noorsche kust waait
cn stormt het uit het Westen en Noord-
Westen, in dc Golf van Biscayo een krach
tige Noord-Oostelijke w ind. Overigens is het
bijna overal kalm.
RIJDT VEILIG!
Wielrijders, rijdl niel op den rij
weg als er een rijwielpad naast is.
BUITEN-RITTEN 6 ct. per K.M.
6 a 7 pers. auto met chauffeur
Vaste standplaats ter lir!:erz\jde
van Hotel Monopole
LANGESTRAA1 49-51 TELEFOON 190
Voor Avondkleeding
Crêpe Satin, Crêpe matte, Lamé
Aardige Fantasie dingen
Tafzijde
