J. A. SCHOTERMAN Zn.
ST. EMILION
1928
VIJF JAREN RADIORAAD
Sport
WIJNHANDEL
per fiesch f 1.45, per anker f 58.
EEN FEESTELIJKE
BIJEENKOMST
EEN TAFELPARTIJ
TE BAKEL (N.B.)
Politie verjaagt de menigte
HET STERFTECIJFER
DAALT
Statistiek over 1932
Onze Postvliegers
onderweg
TOERISTISCH AUTO
MOBILISME
A. H. VAN NIEUWKERK N.V. - TELEFOON 543
COMPLETE WONINGINRICHTING
HUMORHOEKJE
GEVESTIGD 1878 - UTR.STR. 17
TEL. 145
Minister de Wilde en lui van
anderen voeren het woord
'a-O r a v o n h a g e, 31 Januari. Hedenna-
ruiddag heeft in de groote vergaderzaal
van het departement van hinnonlandsche
/aken ter herdenking van hot eerste lus
trum van den radioraad een gecombineerde
\ergadcring plaats gevonden van den radio-
uad, de algemeen programina-coinmisöie.
de radio-ouuoep-contróle-eornirussie en de
lndië-programma-eommiesie.
Ter vergadering waren mede aanwezig
de minister van binnenlandsche zaken, mr.
i. A. de Wilde; do secretaris-generaal van
het departement van binnenlandsche za
ken, mr. dr. K. J. Frederiks; de algemeen
^ecretariéJ der P.T.T., mr. .1. F. van Royen
die den directeur-generaal der P.T.T., Ir
M. H. Damme, vervin welke laatste dooi
lekte verhinderd was aanwezig te zijn; de
H'ferendaris dor P.T.T. de heer P. A. En
^erinck; de directeur der X.V.R.O., de heei
W. Vogt; de algemeen secretaris dei
V.V.R.O., de heer F. P. A. van Gheel Gil
iemec6ter; de voorzitter der K.R.O., pastooi
I-. H. Perqnin; de 2de voorzitter der N.C
R.V., ds. Van Leeuwen; de omroepleidex
Ier N.C.R.V., de heer P. C. Tolk; de heer
/.wertbroek van de V A.R.A.; de voorzitstei
\au den V.P.R.O, me.j. dr. N. A. Bruining
Ie secretaris van den V.P.R.O., ds. E. D
Spelberg; de vertegenwoordiger der Phohi
mr. A. J. Guépin; de voorzitter van den
bond van exploitanten van radiocentrales'
Ie heer C. J. P. Kuipers, met mr. II. J. Hel-
leina, vertegenwoordiger van genoemden
bond; de voorzitter van de vereéniging van
leiders van gemeentelijke radiodistributlo-
bedrijven, ir. H. W. Snijders, met den heei
Ueher, vertegenwoordiger van genoemdt
ereeniging; de radlo-omroepcontroleur, dt
heëren G. J. Landweer, W. J. M. Linde, J
t. Robitsch en R. D. Bouma; de heer P
M. Speet, algemeen bedrijfsleider vod
<kn K.R.O.; en de heer Van Heyningen
sous-chef van het bureau Rodi van dt
P.T.T.
De voorzitter, de heer H. van Boeyen
opende deze 78ete vergadering van den ra
ilioraad inet een woord van welkom.
Rode mr. de Gaay Fortman,
Vervolgens hield de plaatsvervangend
\oorzitter van d^n radioiaad, mr. B. dc
Gaay Fortman, een redek Hij zeide, dat hel
vijfjarige kind, dat de radioraad is, geen
verwijten bespaard zijn gebleven. Hij ant
woordrle er niet op, niet uit onaandoenlijk
heid, maar doordat bij tengevolge van een
behandeling, die men hem heeft doen on
dergaan, het spraakvermogen goeddeelé
verloren heeft, zoodat hij zich alleen in den
kleinen familiekring kan uiten, waar men
met instemming luistert naar wat hij sta
melt (Gelach).
Spr. vestigde er de aandacht op, dat het
jjubliek zoo weinig weet van het werk van
tien raJioraad. Een dagblad heeft ter gele
genheid van dit lustrum geschreven, dal
de radioraad eigenlijk nooit een goede pers
had gehad en niet populair was. maar spr
vestigde er de aandicht op, dat dit lichaam
veen gelegenheid heeft, aan de vox po-
pul i een juiste voorstelling \an zijn taai-
te geven.
De radioraad, eindigde spr., heeft nog
vele moeilijke vraagstukken te behandelen
inaar de leden zetten zich na hun herbe
noeming voor vier jaar weer met opgewekt
heid aan hun taak. (Applaus).
De Minister spreekt.
Hierna sprak minister De Wilde, die o.m
verklaarde, dat gelukkig beschaamd is de
vrees, dat ds. Dj Visser, de allerwegen
hooggeachte voorzitter, onvervangbaar zou
blijken. De minister huldigde den tegen-
woordigen voorzit te*-, den heer Van Boeyen.
Hij merkte cp, dat ons volk elke serieuze
mecning tot haar recht wil laten komen
v/at mogelijk als elke strooming in haar
bedding blijft en niet buiten haar oevers
treedt. Spr. bar] den radioraad toe, dat zijn
arbeid zou mogen strekken tot goede voor
lichting der regeering en tot. het waarach
tig welzijn van alle groepen der bevolking.
(Bijval).
Vsrdere toespraken.
Mr. Van Royen las een loespruak voor,
welke directeur-géneraal Damme had wil
len honden en waarin werd verklaard, dat
de samenwerking tusschen radioraad en
P.T.T. zeer aangenaam is en den laatster)
tijd nog is verlevendigd en versterkt, in
■verband met do vraagstukken nopens ver
deling der golflengten, den zenderbouw en
de regeling van den draadomroep.
Mevrouw^ B. Boon—Van der Starp, plaats
vervangend voorzitster van de algemeen
programma-commissie, zeide, dat, daar alle
menechenwerk onvolmaaktIs, zeker ook
genoemde commissie met de beste bedoe
lingen wel eens gefaald zal hebben.
Mr. W. II. M. Werker, plaatsvervangend
voorzitter van dc radio-omroep-contróle-
commjssie, stelde de noodzakelijkheid in
het licht van preventieve radiocontróle, ge
wagende van de criteria, veiligheid van
den 6taat, openbare orde en «goede zeden
Daar prof. dr. J. Sohniutzer, plaatsver
vangend voorzitter vun 'de Indië-program-
niu-commissie, verhinderd was aanwezig te
zijn, voerde namens deze commissie dr.
Kleyn liet woord, lfülde brengende aan
radioraad en regearing voor de wijze, waar
op zij dc onderscheidene rorporatiën doeD
werken
Melis Stokf- (de heer H. Salomonson. lid
van de Indië-prograinma-commissie) droeg
vervolgens een gedicht voor.
De toehoorders applaudisseerden harte
lijk, nadat Melis Stoke zijn gedicht had ge
reciteerd.
De heer E. P. Weber, socretaris van den
radioraad, herinnerde aan de installeering
van den raad door minister Van der Vegt
en merkte op dat de verhouding tusschen
voorzitter «*n leden en spr altijd is geken
merkt door saamhoorigheid.
Voorts hebben nog de vertegenwoordigers
van de omroepvereenigingen het woord
voerd.
De voorzitter van den radioraad, de heer
II. van Boeyen, dankte voor de gelukwen-
schcn.
1 Dorpelingen bombardeeren 'de
hoeve van ontrouwen
boerenzoon
Kanker en hartziekten treden
het meest op den voorgrond.
Sterfte aan tuberculose
afnemend
Het Centraal bureau voor de statistiek
publiceert een statistiek van de sterfte naar
den leeftijd en de oorzaken van den dood
over 1932.
Aan de inleiding wordt, liet navolgende
ontleend. De sterfte beweegt zich in dalende
richting. Van 26.56 per 1000 inwoners in de
jaren 1840/49, daalde hel sterftecijfer tot
21.27 in 1880/98, tot 13.40 in 1910/19 cn tot
8.99 in 1932. Dit cijfers is gunstiger dan tot
nu toe voorgekomen, het ligt nog 0.10
beneden dat van het gunstige jaar 1930
(909) en wijst tegenover 1931 (9.63) op een
daling van 0.64. Voor do mannen bedraagt
do sterfte 9.07, voor de vrouwen 8.92 per
1000 inwoners van ieder geslacht.
Voor een deel vindt de afneming der
sterfte zijn oorzaak in de afneming der zui
gelingensterfte. Deze bedraagt voor 1932
slechts 4.63 per 100 levendgeborenen en
daalde ten opzichte van 1931 (1.96) met
1.33
Uit het overzicht der storfto naar de
doodsoorzaken berekend per 10.000 der ge
middcldo bevolking, treedt evenals in de
laatste jaren, de sterfte aan kanker en aan
ziekten van het hart op den voorgrond.
Het stcrfte-cijfer aan kanker bedraagt
over 1932 12.24 tegen 12.38 in 1931. Voor
mannen zijn de cijfers voor 1932 en 1931
reep. 11.71 cn 11.93, voor de vrouwen 12.77
en 12.83.
rooi- ziekten van het hart geefi 1932 een
cijfer van 13.00 tegen 12,49 voor 1931. Voor
de mannen zijn de sterftecijfers aan deze
ziekte voor 1932 cn 1931 resp. 12.38 cn 11.87,
voor de vrouwen 13.74 on 13.11.
De 6terfte aan tuberculose, welke in vroe
gcro jaren de hoogste cijfers vertoonde, is
in do laatste jaren sterk afnemend. In 1932
\e het cijfer (voor alle vormen te zamon)
6.44, 6.11 voor de mannen cn 6 76 voor de
vrouwen, waarvan 4.52 voor rekening van
de tuberculose der ademhalingsorganen cn
der brortciaulkliercn komt, met resp. 4.22
voor de mannen cn 4.81 voor do vrouwen.
Voor 1931 was het tuberculose-sterftc
cijfer (voor alle vormen te zamon) 7.27, voor
:1e mannen 7.95, voor dc vrouwen 7.57.
Horsenbloeding (ombolie cn thrombose).
Puenmonio cn Ouderdom geven in de rij
der doodsoorzaken eveneens hooge cijfers te
zien en wijzen over 1932, beschouwd tegen
over 1931, alle op daling.
Gewelddadigo dood geeft in 1932 een cijfer
van 2.92 tegen 2.96 in 1931, voor de mannen
zijn dc cijfers resp. 4.27 en 4.37, voor de
vrouwen 1 58 cn 1.57. Verdrinking en ver
keersongevallen cschten dc meesto slacht
offers, terwijl onder de verkeersongevallen
automobielen en motorrijtuigen het grootste
aantal slachtoffers veroorzaakten.
Zelfmoord geeft voor 1932 eon cijfer van
0.90 tegen 0.84 in 1931, met resp. cijfers van
1.39 on 1.15 voor do mannen en 0.51 en 0 53
voor de vrouwen. Naar den burgerlijken
staat verdeeld, blijken de in weduwstaat
verkeerenden en gescheidenen de hoogste
cijfers te geven.
De sterfte aan besmettelijke en parasitai
re ziekten i6 voor 1932 in het algemeen
gunstig. De sterfte aan influenza is, hoewel
tot beneden de helft van 1931 gedaald, toch
nog hoog.
liet Brabantache dorpje Bakel is naar
we in de Telegraaf lezen den laatsten tijd
al eenige malen 't tooneel geweest van een zg.
tatelpartij. Het tafelen is'n oud provinciaal
volksgebruik, waarbij het gewoonlijk zeer
wanordelijk toegaat. Het heeft het karakter
van een volksgericht, waarbij in den regel
een groote groep dorpelingen des avonds
naar het huis van een gezamenlijken vijand
trekt en men dan uit wraak jegens het
slachtoffer in diens woning alles kort en
klein slaat.
In Bakel en omgeving waren de dorpsbe
woners den luatsten tijd ten zeerste verbit
terd op een landbouwerszoon, wonende in
het nabij gelegen gehucht Grotel. Deze jon
geraan had reeds langen tijd verkeering met
een boerendochter uit Bakel. Binnenkort
zouden de geliefden in het huwelijksbootje
stappen. Met de trouw scheen do toekom
stige echtgenoot het nochtans niet zoo nauw
te nemen, want onlangs werd het in het
dorp bekend, dat de bruidegom in spe er
in een nabijgelegen dorpje nog een tweede
Dulcinea op na hield. Begrijpelijkerwijze
spraken de dorpsbewoners over deze trou
welooshcid hun diepe afkeuring uit. Vol
gens oud gebruik werd unaniem besloten
dezen ontrouwen huwelijkscandidaat te
tafelen.
Bij hel. invallen van de duisternis trok
een groep van naar schatting tachtig per
sonen naar het huis van den boerenzoon; in
den stoet voerde de opgewonden menigte,
die onderweg met allerlei instrumenten een
helsch lawaai ontketende, een groote huif
kar mede, met welk voertuig eenige raaien
onder liet geschreeuw en gejoel van de
dorpsachare, rondom de boerderij werd ge
trokken. Doch dit was nog slechts het begin
van de vertooning. Met vereende krachten
werden de boomen van de kar tegen de
deur van de hoeve geplaatst, die met hevig
gekraak bezweek. De ramen van het per
ceel en verschillende meubelen werden kort
en klein geslagen, waarna de tafelaars in
den stal de varkens uit het hok drevon en
de kamers van de boerderij binnenjoegen.
Uit woede werd nog een groote partij stroo
in de verschillende vertrekken over den
vloer verspreid.
Vooraf hadden de boerenzoon en do ove
rige huisgenootcn een goed heenkomen ge
zocht. Eon der gezinsleden was naar de
politie goloopon en spoedig verschenen de
gomeepte-veldwachjors van Bakel en Mil
hecze. De tafelaars.werden door de politie
uiteengejaagd; er vielen hierbij rake klap
pen, doch vervuld met groote voldoening
trokken de menschen langzaam af. Tegen
de grootste belhamels werd proces-verbaal
opgemaakt. Den geheelen avond bleef het
nog zeer rumoerig in de omgeving van de
woning.
SCHAPENDIEVEN.
De Alkmaarsche rechtbank heelt, J. \V.,
slager te Enkhuizen cn C. van Z., chauffeur,
die herhaaldelijk schapen uit dc weide sta
len en slachtten, veroordeeld tot resp. 2 jaar
en zes maanden gevangenisstraf, en 1 jaar
voorwaardelijk met 3 proefjaren. Van den
heler, den 6lager A. de II., werd een psychi
atrisch rapport gevraagd.
30 APRIL NATIONALE
FEESTDAG?
Het Hoofdbestuur van het Verbond voor
Nationaal Horstel beeft aan den minister
president verzocht, in verband mot het feit,
dal. de a.s. verjaardag van H. K. H. Prinses
Juliana op 30 April a.s. een kroonjaar is,
dezen dag dit jaar tot eon Nationale Feest
dag te verklaren.
WIE WORDT GEMEENTE-SECRETARIS
VAN DEN HAAG?
De voordracht van B. en W.
Naur wij vornemen, hebben B. en W. van
Den Haag de volgende voordracht opgc
maakt voor de vacature van gemeente
secretaris, ontstaan door het vertrek van
mr. dr. G. A. W. ter Pelkwijk als burge
meester van Utrecht.
De voordracht luidt:
1. Mr. J. R. M. van Angcren, referendaris
aan het Dopartement van Justitie.
2. Mr. A. Koelma, gemeentesecretaris van
Alkmaar.
Mr. van Angeren is werkzaam aan de
tvveodo afdeeling van het Departement van
Justitie, Bureau C, Politie. Zijn werkzaam
heden daar omvatten: het personeel der
rijksveldwacht, de uitgave van het Alge
meen Politieblad, de Jachtwet, de Vuur-
wapenwet cn de grensbewaking.
WERKKAMPEN VOOR DE JEUGD
TE ARNHEM.
Te Arnhem is opgericht een comité, dat
zich onder leiding van den wethouder van
Socialo Zaken bezig zal houden met de uit
oering van plannen tot oprichting van
erkkampen voor de jeugd. Het plan van
het comité komt hierop neer, dat werkkam
pen zullen worden gesticht, waar een groot
aantal jongens zullen te werk worden ge
steld. Hierbij zal rekening worden gehouden
mot do verschillende richtingen. Bij uit
voering der plannen zullen een zestiental
twee-weekache werkkampen tot etand ko
men. waarvan er vier zijn voor de A JC
vier voor de R.-Katholieken, vier voor de
Protestant-Christelijken cn vier voor de z.g.
neutrale jeugd
O.Uc*
25—1
Amsterdam
Marseille
25—1
Rome
26—1
Athone
27—1
Mersamatruh
Cairo
Gaza
Rutbowells
2S—3
Bagdad
Boeshir
„5—1
Djask
Ke1—"'hi
30—1
Jodpoer
Allahabad
31—1
Calcutta
Akyab
Bangkok
Alor Star
Singapore
Medan
Batavia
Rijstvog
Snip
31—1
30—1
20—1
28—1
27-1
26— 1
25—1
31—1
24—1
31—1
24—1
Vertrek van liet eerstvolgende post
vliegtuig van Amsterdam/8 Februari.
BECROOTING DEPARTEMENT VAN
KOLONIËN.
Soc.-dem. hoofdambtenaren aan
hel departement?
Hei voorloopig verslag der Eerste Kamer
is verschenen over de begrooting van het
departement van koloniën.
Er wordt aan ontleend, dat verscheidene
leden het. betrachten van spoed gewenscht
achtten met betrekking tot wijziging van
de West-Indische regeeringsreglementcn, in
zonderheid met het oog op Curasao
Enkele leden betoogden, dat omigratio
naar de Wesl-Indiscbe gebiedsdeelen zeer
wel mogelijk Is, mits de betrokkenen vooraf
onvatbaar worden geinaaakt voor tropische
ziekten aldaar. Andere leden meenden to
weten, dat er in West-Indiö gebrek aan ka
pitaal is. zoodat voor emigranten geen em
plooi zou zijn te vinden.
Gevraagd werd of het juist is, dat aan het
departement van koloniën enkele hoofd
ambtenaren zijn benoemd, die geacht mo
gen worden, de sociaal-democratischo be
ginselen to zijn toegedaan. Zoo ja, dan
sprak men hierover zijn bevreemding cn te
leurstelling uit. Enkele leden, die zich bij
deze critiek aansloten, zouden gaarne ver
nemen, of aan dat departement nog 6teeds
in een hooge functie werkzaam is een amb
tenaar, dio, naar verluidt, lid is van de
communistische partij, althans een aanhan
ger van het communisme.
Eenigo leden drongen aan op een onder
zoek naar de mogelijkheid van bezuiniging
op de uitgaven voor het kantoor van hot
commissariaat voor Indische zaken ook hier
te lande
DE KILOMETERTELLER.
De 24-jarigo timmerman \V. v. D., wonen
de te Ede, had reeds eenige malen een auto
gehuurd bij een garage to Ede. Telkens was
het den garagehouder opgevallen, dat zoo
weinig K.M. gereden waren. O.a. wa6 ver
dachte eenmaal uitgeweest van Ede naar
Ooeterbcek en terug. De K.M.-teller gaf aan
dat 47 K.M. gereden was, wat wel ongeveer
uit kon komon. Later bleek echter, dat dien
dag de verdachte een aanrijding had gehad
in 's Heerenberg, zoodat hij veel meer K.M.
ereden moest hebben.
Bij een volgende gelegenheid was de ga
ragehouder op zijn hoede. Op 16 Juli reed
do verdachte naar Krommenie. Bij thuis
komst rekende hij af naar het aantal ver
bruikte K.M., dat de teller aangaf. Het aan
tal was nu veel te gering.
De verdachte stond nu terecht wegens
oplichting, omdat hij listiglijk, valschelljk
en bedriegelijk de K.M.-tellor buiten wer
king zou hebben gesteld cn aldus tc weinig
betaald.
Volgens een deskundige had de K.M.-tel
ler geen schuld, zooals verdachte beweerde.
De eisch luidde 3 maancbn gevangenis
straf.
De R.A.l. van 9IS Februari
Men schrijft ons:
De automobiel is de laatste jaren hue lan-
gej hoe meer geworden tot een gebruiks-
dipg: iets, dat men noodig heeft om in zou
kort mogelijken tijd zooveel mogelijk af te
kunnen doen.
Niet voor iedereen echter. En niet altijd.
Want daarnevens is de automobiel ook een
heel bruikbaar ding gebleken om iets meer
van de wereld te zien.
Om er mee te reizen, ermee te loeren door
het eigen land zoowel als door den vreemde.
En als zoodanig worden er aan een automo-
mobicl al woei andere eischen gesteld dan
men gewend is Ie stellen aan het gebruiks-
vehikel alleen. Want um werkelijk prettig
toeristisch te reizen, daarvoor moet dan de
auto ook wel heelemaai ingericht zijn. Moet
men er op rekenen, dat in afgelegen streken,
waar men misschien verzeild raakt op den
zomerschen zwerftocht, wellicht geen hulp
aanwezig is om mol kleine moeilijkheden in
te springen.
Moet er speciaal op gelei worden, dat het
reservemateriaal in orde is: op de eerste
plaats de bunden. Zijn er dozijnen kleinig
heden, waarvan de toerist zich dient, te ovei -
touigen. opdat hij straks niet door het onl-
breken daarvan, in een mogelijke impasse
raakt.
Toerisme per automobiel heeft een groote
bekoring, omdat meri zulke groot© afstan
den kan afleggen en zoodoende heele stuk-
ken, die minder interessant zijn, kan afsnij
den. Toerisme per automobiel moet echter
nooit ontaarden in het alleen maar verslin
den van een aantal kilometers. Want daar
voor is zelfs de auto te goed.
Autoraobilistiech toerisme is ontwikkeld
voor den geest; verruimt zonder twijfel den
gezichtskring en werkt sterk op de verbeel
ding. Als zoodanig is het een vacantiegenoi
als geen ander. Vooral als de wagen voor
dergelijk toerisme geschikt is.
Voor hem of haar, die zich wil overgeven
aan de genietingen van dergelijk toerisme,
moge het als een raad meegegeven worden,
dat in de eerste plaats de route, zooals men
die in hoofdzuak nemen wil, moet worden
uitgepaald; omdat er hier en daar altijd nog
wel papieren te verzorgen zijn, waarvan het
gemis onderweg tot onaangename ondervin
dingen aanleiding zou kunnen zijn.
Maar we hebben in Nederland eenige voor
treffelijke instanties, die voor dergelijke po
pieren op uitstekende wijze zullen kunnen
zorgen: in de eerste plaats de Koninklijke
Nederlandsche Automobielclub, welke er op
aanvraag zorg voor draugt, dat de papieren
in orde zijn. Dat is geen eerste eisch, zonder
welke toeristisch automobilisme maar heel
weinig vreugde zou bieden.
Maai' in de tweede plaats dient de toerist
zich nauwkeurig op de hoogte te stellen van
de omstandigheden van wegen en weer in
de streken, die bezocht zullen worden. Kijk.
dat is een vreugde op zichzelf: dat vooruil
reizen op papier, dat uitstippelen van de
oute en her kennis maken met de bijzon
derheden, dn* door reisgidsen en dergelijke
worden gegeven.
Onderweg dat is de praktijk wel
kijkt men dergelijke gidsen, niet veel meer
aan, daarom is het van waarde om zich
ooruil van een en ander op dc hoogte te
stellen.
Zoo heeft het toeristisch automobilisme
allerlei kanten: de meeste heel prettige. En
wat, zal men vragen, heeft dat nu te maken
met onze aanstaande R.A.l.-tentoonstelling.'
Het antwoord op die vraag is o. i. nogal
duidelijk. In de eerste plaats vindt de a.s.
autotoerist daar een ongekend aantal wa
gens, waarvan er vele op toerisme zijn inge
steld In de tweede plaats krijgt men daar
een duidelijk beeld van de noodzakelijke
onderdeelcn en gereedschappen, die moge
lijk moeten worden meegenomen. En dan
ten slotte kan men zich ter plaatse u-eds op
de hoogte stellen van datgene, wat de toe
rist straks als hij zijn zwerftocht gaat begin
nen, noodig heeft aan papieren en kaarten.
Dat alles vindt men van 918 Februari in
het R. A. I. gebouw aan dc Ferdinand Bol
straat bijeen.
ELK GEWENSCHT MEUBEL KAN NAAR EIGEN ONTWERP IN ONZE
FABRIEK WORDEN VERVAARDIGD.
BEEKENST. LAAN 10 OPGERICHT 190»
Bruins„Ik weet wel, dat ïooken niet goed voor me
is. Ik zou er alles voor over hebben, om er at te komen."
Jansen „Weet )e wat, kerelprobeer dan eens een
van die sigaren, die mijn vrouw me met m'n verjaar
dag heeft gegeven!" Haünv Mae.)
