AMERSFOORTSCH DAGBLAD
Vrijdag 2 Februari 1934
32 e Jaargang No. 182
KRACHTIGE NATIONALE EENHEIDSSTAAT
EEN LAATSTE POGING TOT REDDING
DERDE BLAD
TROONREDE VAN KONING
CAROL
NIET LANGER SOEVEREINE
RECHTEN DER LANDEN
TWEE VLIEGEN IN
EEN KLAP
ROOSEVELT'S VERJAARDAG
OOSTENRIJKSCHE GEZANT
BIJ VON NEURATH
Radiorede van Dr. Frick
CORRUPTIESCHANDAAL
IN ESTLAND
ONNOODIGE OPERATIES?
STRENGE MAATREGELEN
TEGEN NATIONAAL-
SOCIALISTEN
DE ONTWAPENING
Het memorandum waarborgt Frank*
rijk veiligheid en komt tegemoet
aan den Duitschen
parit eitseisch
Het Britsche memorandum inzake de
ontwapeningskwestie wordt met grooten lof
door de Engelsche bladen ontvangen. Alge
meen is men het er over eens, dat de voor
stellen zoo goed doordacht zijn als bij een
zoo ingewikkelde en lastige kwestie moge
lijk is. Verscheidene bladen mecnen, dat
dit een laatste poging is om de ontwape
ningsconferentie te redden. Zij spreken van
concessies tegenover Duitschlnnd, terwijl
anderzijds de hoop wordt uitgesproken, dat
Frankrijk zich door de voorgestelde bepa
lingen inzake de wederzijdsche contróle ge
drongen zal zien zich met deze concessies
accoord te verklaren. Slechts de News
Chronicle oppert ernstige bezwaren tegen
het Britsche plan. dat naar de mecning
van het liberale blad ten aanzien van de
ontwapeningsvoorstellen voor de zwaarst
bewapende landen niet ver genoeg gaat.
De Times noemt het Engelsche memoran
dum reeds in het opschrift een forschen
stap voorwaarts. Met gaat verder dan alles,
wat tot nog toe inzake dc ontwapening is
voorgesteld. Het blad staat zelfs op het
standpunt, dat het memorandum ondanks
het karakter van een compromis beslissen
der en daarbij nauwkeuriger is dan het bij
na tegelijkertijd gepubliceerde Italiaansche
memorandum. Wat Engeland voorstelt,
doet den Duitschen eisch van gelijkheid
evenzeer recht als Frankrijks verlangen
naar veiligheid. Het blad wijst er op, dat
de Britsche regeering bereid is zich te ver
plichten tot onmiddellijke beraadslaging
met de andere mogendheden, wanneer de
nieuwe overeenkomst geschonden zou wor
den. Naar te hopen is, zal men op het vaste
land erkennen, dat de Britsche regeering
daarmee de lijn der traditioneele Engelsche
politiek verlaat cn gevaar loopt scherpe
critiek van haar eigen volk uit te lokken
Echter mag men van het gezond verstand
der Engelschen hopen, dat zij noodzakelijk
heden van den tegenwoordigen toestand be
grijpen. Het blad huldigt de regeering
Macdonald, die wederom een belangrijke
bijdrage tot dc internationale verzoening
heeft geleverd.
Dc conservatieve Morning Post spreekt
eveneens van een laatste poging. Het En
gelsche voorstel is stoutmoedig. Engeland
loopt er een ernstig risico door. Misschien
is het dit echter waard, vooral wanneer
men in ruil voor dit offer voor de komende
tien jaar op een zekeren vrede en de ver
mijding van een kostbaren bewapenings
wedstrijd kan rekenen.
De socialistische Daily Herald herinnert
zijn lezers eraan, dat het morgen twee jaar
geleden is sedert de ontwapeningsconferen
tie begon. Het blad is evencpns voldaan
door de nieuwe Engelsche voorstellen. De
toestand wordt erin behandeld zooals hij in
werkelijkheid is. Het komt er thans op aan,
wat Frankrijk doet. Houdt het vast aan
een proeftijd, dan zal de ontwapening defi
nitief mislukken. Aangezien de andere mo
gendheden klaarblijkelijk niet wcnschen te
ontwapenen tot den stand van Duitschland,
zal men moeten toelaten, dat Duitschland
zijn bewapeningspeil verhoogt.
Ook de Daily Mail spreekt met lof over
de voorstellen der Engelsche regeering.
Zelfs wanneer deze pogingen mislukken,
heeft lilngeland gedaan wat het kon, doch
dan zal het zich tenslotte van de ontwape
ningsconferentie moeten terugtrekken.
De liberale News Chronicle spreekt van
de voorstellen van een „eerlijken make
laar". Geestdriftig kan men voor deze
voorstellen niet zijn, doch ongetwijfeld is
het Engelsche plan minder onbevredigend
dan de voorstellen van Italic.. In wezen
stelt Rome slechts voor, dat ieder zal hou
den wat het heeft. Het is te betreuren, dat
de Engelsche regcering geen vermindering
der toelaatbare grootte van tanks heeft
voorgesteld. Eveneens had het kaliber van
het toelaatbare zware geschut verlaagd
moeten worden. Wat geschieden zal in ge
val van schending der ontwapeningscon
ventie, blijft cenigszins vaag. Frankrijk zal
wel duidelijker toezeggingen verlangen en
de Engelsche regeering zal zich in dit ver
band op verdere concessies moeten voorbe
reiden.
De Franschen leggen weinig
geestdrift aan den dag.
In officicele Fransche kringen had men
tot nog toe geen gelegenheid zich uit te
laten over de Engelsche cn Italiaansche
memoranda. Niettemin heeft men het En
gelsche memorandum, welks betcekenis
men grooter acht dan het Italiaansche,
reeds uitvoerig bestudeerd. Toch wijst men
er op, dat de minister-president pas Woens
dag de portefeuille van buitenlandsche za
ken heeft overgenomen cn dus nog geen
tijd heeft '|ïehad zelf het memorandum te
bestudeeret.
Het oord'el der Fransche pers over de
beide memtranda is niet bepaald bemoedi
gend. Men tan het voorstel over de Engel
ache voorstellen beschouwen als een afwij
ling, al pogei eenigo bladen deze afwij
zing door verschillende vormen van voor
behouden te camoufleeren.
De Petit Parisien wil de Engelsche bij
drage tot oplossing van de ontwapenings
kwestie niet zoo maar uitschakelen, aange
zien de verstandhouding tusschen Parijs en
Londen overeenstemming op tal van pun
ten mogelijk maakt. Gaat men echter op
détails in, dan blijken vele zeer ernstige
meeningsverschillen. Frankrijk eischt een
ingrijpende ontwapening van de sterkst be
wapende legers,' niet echter de bewapening
van Duitschland.
De Oeuvre noemt het Engelsche docu
ment weinig bevredigend voor Frankrijk,
aangezien het Duitschland wederbewape-
ning aanbiedt en tegelijkertijd dc overige
mogendheden wil dwingen zonder proeftijd
te ontwapenen. De z.g. nieuwe garanties,
die Engeland aanbiedt, zijn reeds meerma
len door Engeland aanvaard als conse
qucntie van de artikelen van het volkcn-
bondspact en van het pact-Briand Kellogg.
Een gelukstelegram van
138.000 woorden!
New York, 1 Febr (V.D.) De 52ste ge
boortedag van president Roosevelt heeft
aanleiding gegeven tot talrijke feestelijkhe
den en huldeblijken, die een sterk voor
beeld vormen van de groote populariteit
wplke president Roosevelt in het geheelc
land geniet Den gehcelen dag werden lan
ge telegrammen, brieven, geschenken in
het Witte Huis gedragen en des avonds
werd het aantal daarvan op 300.000 geschat
Een gelukstelegram uit Alabama was ge-
teekend dooi 40 000 personen en bevatte
138 000 woorden. Vier telegrafisten waren
gedurende tweo dagen onafgebroken bezig
geweest het telegram naar Washington
over te seinen alwaar twee telegraaf jon
gens het naar het Witte Huis brachten. De
lengte van het telegram bedroeg ongeveei
een kwart mijl.
ROOSEVELT.
Gisteravond zijn meer dan zesduizend
banquets en bals door het geheele land ge
geven ter ecre van den jaardag van den
president, waarbij het in de bedoeling lag
gelden te zamelen voor zijn liefdadigheids
werk, de Warm Springs Foundation vooi
de behandeling van verlamde kinderen. Of
schoon het totaal bedrag der ingezamelde
gelden eerst over eenige dagen bekend zal
zijn, neemt men aan, dat het niet mindei
dan 200.000 dollar zal bedragen.
ONGELUK MET VEERBOOT.
23 boeren verdronken.
Mockde n, 1 Februari (V.D.). Volgens
een bericht uit Korea is op een zijrivier van
de Jaloe in de buurt van het Koreaansche
dorp Tosjin een veeiboot gezonken. Daarbij
zijn 23 boeren verdronken. Eenige stuk6 vee
zijn om het leven gekomen.
NIEUWE PROTESTACTIE VAN
TAXI-CHAUFFEURS.
Parijs, 1 Febr. (V.D.) Als nieuw protest
tegen de verhooging der benzine-belasting
hebben de taxi-chauffeurs hedenmiddag ge
durende korten tijd op de Place de l'Opéra
cn de groote boulevards in de omgeving het
werk gestaakt en getracht met behulp van
hun wagens het verkeer 6top te zetten.
Eenige chauffeurs werden door de politie
toen zij geen gevolg gaven aan dc aanwij
zingen om door te rijden, gearresteerd. In
den loop van den ochtend vond een protest
vergadering plaats die door ongèveer twee
duizend chauffeurs werd bezocht.
GEVANGENISDIRECTEUR
NEERGESCHOTEN.
Madrid, 31 Jan. til. N.) Te Sevilla is
de directeur van de gevangenis op struut
door een schot uit een revolver in den rug
zwaar gewond. De dader is ontkomen Men
noemt aan, dat men met een wraakneming
heeft te doen.
FRANSCHE CONCESSIE AAN ENGELAND
Parijs, 31 Jan. (II. N.) De Fransche re
geering heeft voor de maand Januari de
vermindering van het contingent van den
Engelschen koleninvoer met 10 inge
trokken.
Het nieuw gekozen parlement
bijeen
Boekarest, 1 Februari. (V.D.) Het
nieuwgekozen parlement van Roemenië ie
Donderdag plechtig door koning Carol ge
opend.
KONING CAROL.
In zijn troonrede herdacht de koning aller
eerst den door moordenaarshanden om het
leven gebrachtcn minister-president Duca
dien hij een groot patriot noemde. Vervol
gens besprak Carol de kwesties van binnen
landsche politiek, waarbij hij er den nadruk
op legde dat het in de eerste plaats nood
zakelijk is te zorgen voor volkomen orde en
rust in het binnenland. Slechts in een at
mosfeer van bereidwillige samenwerking
van alle burgers kan de taak van den naiio-
nalen opbouw, waartoe in het bizonder be
hoort het sluitend maken der begrooting.
worden opgelost.
De koning behandelde vervolgens den
buitenlandschen politiekcn toestand en ver
klaarde met nadruk, dat de lijn der buiten
landsche politiek van Roemenië geenszins
is gewijzigd. Zij beoogt als steeds de band
having van den vrede cn staat op de on
schendbaarheid der Roemcenscho grenzen
Als middel voor deze politiek noemde de
koning het 6luiten van verdragen van bond
genootschap met alle staten zonder onder
scheid. Koning 0arol herinnerde in het ver
derp verloop van zijn redevoering aan de
verdragen welke Roemenië in den laatslen
tijd heeft gesloten met de Sovjet Unie cn
met Turkije, aan de reorganisatie der Kleine
Entente, aan de bezoeken der koninklijke
families van Bulgarije cn Jnego Slavië, ter
wijl hij zijn uiteenzettingen besloot met een
gelofte van trouw aan den Volkenbond.
Afwijzing van Oostenrijk's
protest
Berlijn, 1 Febr. (V.D.) De Rijksminister
van Buitenlandsche Zaken, baron v. Neu
rath, heeft vanmiddag den Oo6tenrijkschen
gezant, Tauschitz bij zich verzocht en hem
het antwoord overhandigd der Rijksregee
ring op de op 17 Januari j.l. overhandigde
nota. waarin de Oostenrijksche regeering
protesteerde tegen kennelijke inmenging van
Duitschland in aangelegenheden van Oos-
tenrijkschen binnenlandschen aard.
Het Duitsche antwoord stelt nog eens de
principicele houding der Rijksregeering no
pens liet Oostenrijksche probleem vast en
weerlegt op grond van het ingestelde onder
zoek de verschillende Oostenrijksche bezwa
ren. Tegelijkertijd wordt in hel antwoord
tot uiting gebracht, dat naar de meening
der Rijksregeering het probleem, niet ge
schikt is voor een internationale behande
ling cn langs dien weg niet kan worden
opgelost.
HET STOFFELIJK OVERSCHOT DER
STRATOSFEERVLIEGSRS TE MOSKOU.
R e val, 1 Februari (V.D.). Naar uit Mos
kou wordt gemeld, is het stoffelijk over
schot der drie verongelukte stratosfeervlie-
gers Donderdag aldaar aangekomen. Op
het station bevonden zich duizenden per
sonen om de onderzoekers de laatste eer
te bewijzen. Ook een eerewucht van het
Itoode Leger bewce& den dooden dc laatste
eer. De bijzetting zal plaats vinden op Vrij
dag op het Roode Pléin te Moskou. Don
derdagav nd zal een rouwplechtigheid
plaats vinden, welke zal worden bijge
woond door vertegenwoordigers van regee-
ring en partij.
PROPAGANDA TEGEN VACCINATIE
VERBODEN.
Berlijn, 31 Jan. (V. D.) De Pruisische
minister van binnenlandsche zaken heeft
in Pruisen de vei eenigingen welke tegen
vaccinatiedwang zijn, ontbonden en verbo
den.
Elk separatistisch of federalistisch
streven wordt constitutio
neet tegengegaan
Berlijn, 31 Jan. (V. D.) De rijksminister
van binnenlandsche zaken, dr. Frick, heeft
Woensdagavond voor de radio gesproken
over de reconstructie van het rijk en daar
bij verklaard, dat ten tijde van de Saksische
en Frankische keizers een sterke nationale
staat bestond, welke bij machte was de
kracht vau het volk tegen zijn vijanden aan
te wenden om naar buiten zijn grenzen te
beschermen en naar binnen den vrede te
dienen. Na het verval van het rijk bouwde
op de daden van de groote Pruisische ko
ningen, in het bizondcr Frederik den Groo
te, en op de offers van het volk van Prui
sen in de vrijheidsoorlogen Bismarck zijn
tweede rijk. Wij welen thans wat het in de
Duitsche geschiedenis beteekende. Het was
een rijk van macht, van eer en waardigheid,
een rijk, dat de verwezenlijking van den
ouden droom van den besten Duitsclier be
naderde, doch niet voltooide. De grootste
fout van het tweede rijk was het. dat men
ondanks vérgaande matcrieele voorzorgen
niet begreep de massa's der Duitsche arbei
dersklasse innerlijk met den staat te ver
binden cn te zamen met den Duitschen boer
te maken tot dragers van den nieuwen
staal Aan deze fout stortte het tweede Duit
sche rijk tenslotte op 9 November 1918 in
een.
Revoluties na verloren oorlogen hebben
slechts dan een historisch gerechtvaardig
den zin, wanneer zij worden gemaakt om
de kracht van een volk tot het laatste zelf
behoud, tot den uitersten tegenstand te con-
centreoren en zonder pardon met nieuwe
groote ideeën de reconstructie van den
staat te beginnen. Van dergelijke ideeën was
bij de mannen van November niets waar te
nemen. Corruptie, baantjesjagerij, landvcr-
Gerechtelijk onderzoek ingsi
steld tegen generaals
T a 1 i n n, 1 Febr. (V.D.). Zooals bekend
is, heeft liet onderzoek naar den verkoop
van eenige Kstlandsche schepen aan Peru
een aantal prnstige corruptiegevallen aan
het licht gebracht, De regeering van Est
land heeft in dit verband besloten den on
derminister van defensie en chef van den
gencralen staf, generaal Tocrwand, uit zijn
functie te ontslaan en een gerechtelijk on
derzoek tegen hem in de stellen wegens het
misbruiken van zijn functie; eveneens is
een onderzoek ingesteld tegen dpn oud
generaal Lebedew en een vooraanstaand
ambtenaar van de rekenkamer Het mate
riaal, waarover de regeering beschikt,
wordt ter beschikking gesteld van een par
lementaire commissie van onderzoek, die
een beslissing zal nemen in hoeverre par
lementsleden en leden der voormalige re
gccring-Tocdisson, onder welke de verkoop
tot stand kwam, aan de corruptie deel
hadden of er bij betrokken waren. De aan
klacht tegen den chef van den generalen
staf Toerwand heeft in Estland groot opzien
gebaard. Generaal Toerwand gold als een
bekwaam officier, die zich groote verdien
sten voor de ontwikkeling van de Estland
sche weermacht had verworven. Tijdens
den wereldoorlog bekleedde hij als chef van
den staf van verschillende Russische leger
corpsen belangrijke fkuncties.
Waarschuwend woord van
een medicus
Pretoria. 31 Jan. (V. D.) Een merk
waardig protest is door zekeren dr. T.
Woolridgc uitgesproken in een adres, dat
hij zond aan de afdeeling van de British
Medical Association in Oost Transvaal. In
dit adres verzet hij zich tegen het al te
veelvuldig voorkomen van operaties, voor
namelijk bij blindedarmontsteking. Hij ver
klaart n.I., dat verschillende leden van ge
noemde organisatie in de praktijk methodes
toepassen, die schrikbarend dicht bij de
methoden staan van de kwakzalvers, die
zoo hartgrondig door dc doktoren veracht
worden. Vaak gebeurde het, dat een kind, dat
alleen maar oen bedorven maag had, naar
liet ziekenhuis vervoerd werd en daar ge
opereerd werd ter wille van twintig guineas
honorarium.
De dokter verklaarde tenslotte, dat het
publiek „het vertrouwen in ons heeft verlo
ren en dot hebben wij uitsluitend aan ons
zelf te danken."
JGEGO-SLAVISCH MINISTER
AFGETREDEN.
Belgrado, 31 Jan. (II. N.) De minister
van financiën heeft zijn ontslag ingediend,
daar een door hein voorgestelde weeldebe
lasting verworpen is. Het kabinet heeft zich
teruggetrokken om te beraadslagen.
raad e.d. kenmerkten den lijdensweg van
Duitschland in de laatste jaren. Er waren
zelfs tijden onder dit systeem, waarin de
rijkseenheid zelfs in gevaar werd gebracht.
Vervolgens besprak Frick de prestaties
van Hitier, waarna hij verklaarde, dat de
historische taak van onzen tijd is de schep
ping van den krachtigen nationalen een
heidsstaat in de plaats van den tot nu toe
bestaan hebbenden bondsstaat. Voor landen
cn landsgrenzen is in bet nieuwe Duitsch
land geen plaats meer. Niemand zal ont
kennen, dat ook de landen zich historische
verdiensten, in het bizonder op cultureel
gebied, hebben verworven. De nationaal so
cialisten willen een sterken gesloten volk6-
staat waarin men niet zal vasthouden aan
instellingen cn vormen, die tot andere tij
den behooren cn onder andere omstandig
heden werden geschapen uit piëteit, senti
mentaliteit of lieve gewoonte Zij zouden
thans als aansporing voor volksvijandige
monarchistische partij-oogmerken schadelijk
werken. De wel inzake reconstructie van
het rijk geeft aan dezen wil de uiterlijke
staatsrechterlijke uitdrukking.
Vervolgens verklaarde dr. Frick, dat door
de ontbinding van den rijksdag op 14 Octo
ber 1933 de ontbinding van de landdagen
wettelijk volgde. De verkiezing van nieuwe
landdagen bleef achterwege. Met dc ophef
fing der landdagen hebben de landen hun
souvereine basis geheel verloren, nadat do
oorspronkelijke dragers hunner souvereini-
teis, de bondsvorstcn, reeds in November
1918 waren verdwenen. De souvereine rechten
der landen gaan over op het rijk en de re-
seringen der landen zijn ondergeschikt aan
de rijksregeering. Voor altijd wordt daar
mede eenig separatistisch of federa
listisch 6trevcn constitutioneel tegengegaan.
Duitschland is van bondsstaat eenheids
staat geworden, ook al zou de practische
uitvoering der wet nog jaren cischen De
landtregeenngcn zijn van nu af aan nog
slechts uitvoerende organen van het rijk.
Zij Dchouden wel is waar voorloopig nog
hun bevoegdheden, doch zij zijn verplicht
verordeningen der rijksregceringen uit te
voeren. Van nu af aan bestaat geen zelf
standige 60uvereiniteit van de landen meer.
Drager van de staatsmacht is uilsluitend
het rijk.
Door deze wet heeft de rijksregeering vol
gens den wil van het Duitsche volk een
machtsbevoegdheid gekregen, zooals geen
regcering voor haar ooit heeft gehad.
Verlangens der Tiroolsche
Heimwehr
Weenen, 1 Febr. (V.D.) De leiders der
Heimwehr in Tirol hebben den landscom-
mandant Dr. Stumpf verzocht, dat hem een
van de partijen onafhankelijke landelijke
commissie ter zijde wordt gesteld, die sa
mengesteld zou worden uit vertegenwoordi
gers der Heimwehr, van de stormschaar der
.Ostmark" en van den boerenbond.
De leiders verlangden verder onverbidde
lijke zuivering in allo ambten van alle
elementen, die verdacht worden van nat.-
soc. gezindheid. Alle 6taatsvijandigc organi
saties moeten worden ontbonden en de
nationaal-socialisten moeten worden ver
plicht tot vergoeding van alle op eenigerlei
wijze veroorzaakte schade. Het schijnt, dai
de regecring neigt tot inwilliging van dezo
eischen.
In Tirol zijn sedert 'Dinsdag in totaal 8000
man Heimwehrleden opgeroepen voor de
uitvoering van de aangekondigde strafactie.
Een dergelijke actie heeft men dok voor
Opper-Oostenrijk in den zin. Naar verluidt,
is de regeering van plan, veiligheidscom-
missarisscn te benoemen bij alle districts-
besturen. Men verwacht o.a., dat weldra
een regeeringscommissaris voor Graz zal
worden benoemd en dat de gemeenteraad
daar zal worden ontbonden.
Voor Bad-Gastcin heeft vice-kanselier
Fey persoonlijk een strafactie verordend.
Ken dergelijke actie zou later over geheel
Salzburg worden uitgebreid. De gendarme
rie te Gastein is door troepen versterkt Te
Gastein zijn 30 vooraanstaande nat. socialie
ten gearresteerd en naar een concentratie
kamp overgebracht.
VIJF MILLIOEN FRANCS GEWONNEN.
Parijs, 31 Jan. (II. N.) Het lot der na
tionale loterij, waarop Dinsdagavond de
prijs van 5 millioen francs is gevallen, werd
te Roubaix door een tabakswinkelier ver
kocht Dc winnaar heeft zich nog niet aan
gemeld. De tabakswinkclier kan zich niet
herinneren, aan wien hij het lot heeft ver
kocht. Hij vermoedt, dat het iemand is ge
weest, die zijn winkel toevallig passeerde.
TSJECHISCH FABRIKANT OVER DE
DUITSCHE GRENS GELOKT?
Praag, 31 Jan. (H N.) Naar dc Narodnt
Listy meldt, zou een Tsjechisch fabrikant,
Kolinski genaamd, door Duitschers over de
grens gelokt en daarna weggevoerd zijn. De
fabrikant had relaties met een fabrikant t«
München, die zijn medewerking moet heb
ben verleend om Kolinski in een hinderlaag
le lokken.
