Chamberlain oefent fe lie kritiek
Onvriendelijke woorden aan
Duitschlands adres
Het Duitsche concordaat
met den paus
zv: v
DE BULGAREN NOG
STEEDS NIET VRIJ
Hij voelt er niet voor Berlijn de
rechtsgelijkheid in elk op:
zicht toe te staan
Londen, 6 Febr. (V. D.) In liet verder
verloop van de Lagerhuisdebatten juichte
de conservatief Graves het Duitscli-Pool-
sche pact uitdrukkelijk toe. Cocks (labour) I
oefende felle critiek op het tegenwoordige
Duitschland. Mander (liberaal) noes op het
^oorncmon van Oostenrijk een beroep tel
doen op den Volkenbond. Wanneer de aan
gelegenheid voor den raad komt, zal't moei
lijk blijken bewijzen te brengen, die ieder I
tevreden stellen. Spr. stelde derhalve voor I
een commissie te doen benoemen, die een I
onderzoek moet instellen naar de feiten.
Toen sir Austen Chamberlain het woord
EDEN.
Eden roert het DuiUch*Ooiten<
rijkiche conflict aan.
Londen, G Fobr. (V. D.) De debatten in
X LT.Vh h i3 uJ1 i w<;er het Lagerhuis werden besloten met een rede
Tk'ar"ï dat va„ den lord-privy seal, Eden. Ucrc ver
I »k gehouden had, dat klaardc inzakc oostenrijk, dat de toestand
ll„ I in g van Versailles 3e(iert de verkIarin van 'den minislcr van
d„n.t»n2g™ H 0n va^cn'ng buitenlandsche raken op 21 December j.i
tot den stand van de overwonnen landen I veranderd is
Oostenrijk staat op het punt zijn conflict
met Duitschland aan den Volkenbond voor
van de overwonnen landen
geölscht zou worden. Spr. heeft nooit aan
Duitschland het recht toegestaan op volle
rechtsgelijkheid met do niet door het ver-
drag van Versailles getroffen landen. Spr. Ite lcgrgen. hetgeen de aangelegenheid in
uitte zijn bezorgdheid over de veiligheids- if"8™ ,ot ccn yechtskwesHo maakte
patagrafen van het Engelsclie meinoran- Pe h,,Bclscllc ""egeerlng zal deze kwestie
dum. Volgens zijn meening zal het Engel- ovorJe* m,ct dc a"dclc raadslede» m0°
sclic volk nooit bereid zijn zich tc vorplich- en onderzoeken en overwegen, boo zij be
ten tot bijzondere maatregelen onder om- l,andcld moet worden. Iedere in te stellen
standigheden, die men op geen enkele wijzei actie moet cen gemeenschappelijke actie
kan voorzien. Ieder, die dezo wijze van|
waarborg van Engeland verwacht, zal te
vergeefs wachten, daar geen Engclsche re-
zijn, waartoe besloten wordt door den Vol
kenbondsraad en die niet dc démarche
van een afzonderlijke regeering vormt Het
standpunt van do Engelsclie regeering is
reeds in December door sir John Simon
uiteengezet. De beginselen van dit stand
punt zijn bekend. Er is niets, dat de En
gelach e regeering aanleiding zou kunnen
geven zich te mengen in de binncnlandsche
aangelegenheden van een ander land. maar
ook Oostenrijk heeft het recht, dat Enge
land volledig erkent, te eischen, dat geen
inmenging in zijn binncnlandsche aange
legcnheden door welk ander land ook plaats
vindt.
De bezorgdheid van sir Austen Cham
berlain over den toestand in Oostenrijk
wordt door de Engelsche regeering gedeeld
Al is dc toestand in Oostenrijk sedert
1 December ook veranderd, dc principes
der Engelsche politiek tegenover Oosten
rijk zijn niet gewijzigd. Op het oogcnblik
weet de Engclsche regeering nog niet, iu
welken vorm do Oostcnujksehe regeering
een beroep zal doen op den Volkenbond, of
wal de aard der bewijzen zal zijn. waarop
zij haar klacht tegen Duitschland zal fun
decron.
De lord privy seal over de
bewapening van Duitsch
land.
Op de opmerkingen van den labouraf-
gevaardigde Cocks, dut Duitschland zich
reeds herbewapent, antwoordde Eden:
AUSTEN CHAMBERLAIN.
geering die kan aanbieden. Krachtige bij-1
val weerklonk, toen Chamberlain verklaar
de, dat volgens den algemeonen indruk deze I
kwestie met te weinig realiteitszin behan-1
dehl wordt en zonder begrip voor de funda-
menteele voorwaarden, die alleen een ont
wapening kunnen rechtvaardigen. Ontwape
ning bctcckent niet alleen vermindering van I Wanneer dit waar zou zijn, zou dat dan
bewapening, maar aldus spr. nabuur-1 niet juist een motief vormen om te trach
schappelijke betrekkingen tusscheu de sta-[ten een overeenkomst to sluiten, in plaats
ten. In dit verband uitte spr. zijn genoeg- van het streven daarnaar wanhopig op te
doening over het sluiten van het Duitsch- geven? Wanneer alles, wat Cocks te borde
Poolsche pact. Dit is een groote zaak voor] brengt, juist zou zijn, zouden wij beter in
de wereld, echter steeds onder voorwaarde,gelicht zijn, wanneer wij de internationale
dat het niets wegneemt van dc vroegere controle hadden, die wij op het oogcnblik
verplichtingen, maar daar iets aan toe- niet hebben. Cocks interrumpeerde hier
\oegt. Spr. zou echter veel meer bevredi-j Die krijgen wij ook nooit", waarop Eden
gend zijn geweest, wanneer Duitschland er antwoordde: Tot dusverre heeft de Engel
naar zou streven hetzelfde met Oostenrijk sche regeering dat niet gezegd, doch inte
tot stand te brengen, wat het met Polen gendcel verklaard, dat zij do contröle wilde
bereikt heeft. Wat de concessie aan Duitsch-1 accepteeren wanneer deze algemeen aan
land betreft, is spr. van meening, dat men j vaard werd. Wij moeten voortgaan in do
reeds tamelijk ver is gegaan. De tijd is ge-1 veronderstelling, dat dc verklaring van de
komen, dat men volkomen duidelijk moet| Duitscho regeering moet worden opgevat,
aangeven, dat er grenzen zijn. Chamberlain zooals zij is gegeven. In zeker opzicht
meende de zinsnede van sir John Simon, [zeide Eden, slaat het Engelsche ontwape
volgens welke dc Duitsche eischen inzake ningsontwerp dc richting in van de Duit
rechtsgelijkheid niet kunnen worden gewei-[sche bcwapeningsci6chcn. bijv. wat het ge-
gerd, gevaarlijk to moeten noemen. Ilij [schut betreft. Dc Franschc cn Duitsche
wenschte voorde beëindiging der debatten regcering hadden de meening verkondigd,
een verklaring betreffende deze zinsnede. dat do grens, waartoe zij kunnen gaan,
Spr. eischt, dut Simon iedere dusdanige in-1 het 13 c.M. geschut is. Het is dus niet
terpretatie zijner woorden, als zou hij de onverstandig, wanneer Engeland verklaart,
Duitsche gelijkheid ter zee hebben aan- dat men een overeenkomst moet trachten
vdard of zou willen accepteeren, afwijst.] tc sluiten op zoo laag mogelijken stand,
Spr. acht het zeer belangrijk, dot Duitsch- wanneer men geen verlaging tot op den
land in deze aangelegenheid geen misver- Duitschen stand kan bereiken,
standen opvat. Het is verder van groot be- Op de vraag van cen labourlid of de En-
lang voor den vrede, dat de gedemilitari- gclsche regeering bereid was te ontwape-
seerde zone in stand wordt gehouden. ncn tot den Duitsche stand, wanneer
Sir John Simop onderbrak hier Chamber-1 andere regeeringen daartoe bereid zijn
lain met de opmerking, dat het niet in het antwoordde Eden. dat do politiek van het
voornemen van dc Engelsche regeering lag Engelsche ontwerp in zekeren zin tot den
of de bedoeling was van iets, dat hij gezegd j Duitschcn stand afdaalde. Wanneer met
had, ccnigerlci verandering aan te brengen deze vraag echter bedoeld wordt, of de
in den toestand met betrekking tot de ge Engelsche regeering bereid is de Engclsche
demilitariseerde zone. Wanneer hij den term vloot morgen tot zinken tc brengen, luidt
„bewapeningsgclijkhcid" gebruikt heeft, het antwoord: „Neen De Engelsche regce-
moet dat per abuis zijn geschied. De term, ring heeft steeds duidelijk gemaakt, dat
die in het witboek is gebruikt, luidt: „ge- zij een diensttijd van acht maanden voor
lijkheid der rechten in de aangelegenheid l het leger met algemccncn dienstplicht pre
der bewapeningen". Dit is duidelijk neerge- fereert maar met het oog op het standpunt
legd in paragraaf 10 van het witboek. Spr. van andere mogendheden zegt het Engel-
is niet van plan daar buiten te gaan. Wat sclio memorandum slechts, dat. wanneer
de kwestie der bewapening ter zee betreft, een overeenkomst voor een diensttijd van
evenals die van alle bewapeningen, hopen 12 maanden bereikt kan worden, Engeland
wij in staat te zijn over een nieuw verdrag zul toestemmen. Wat den terugkeer van
te onderhandelen. Wat de ylootbewapening Duitschland in den Volkenbond betreft,
aangaat, deze vormt in paragraaf 17 van het vestigt Eden cr dc aandacht op, dat niet
witboek oen volkomen afzonderlijk onder- alleen de Engclsche regcering van dezo
werp cn is behandeld als cen zaak voor vol-| opvatting is. maar dat ook Mussolini deze
komen gescheiden onderhandelingen. deelt. Deze heeft gezegd, dat de principieele
Sir Austen verklaarde ten slotte, dat hij tegenprestatie van de aanvaarding van de
de in het witboek door Engeland gestelde Duitsche eischen zou zijn een belofte van
eisch, dat Duitschland naar den Volkenbond Duitschland om naar Genèvc terug te kee-
zou terugkeeren, zeer belangrijk achtte, ren. De Italiaansche regeering streeft er
Engeland moet een ontwapeningsverdrag in het bijzonder naar de aandacht te vesti
niet onderteekencn, wanneer Duitschland pon op het zeer groote belang van een der-
daar niet aan wil voldoen. 1 gelijke gebeurtenis. De Engelsche regce
ring stemt ten volle in met dc door de
Italiaansche' regcering uitgedrukte opvat
tingen.
Welke voordeelen het Britsche
memorandum biedt.
Voortgaande vatte Eden het standpunt
van het Lagerhuis aldus samen, dat dc
afgevaardigden dc voorstellen van het En
gclsche memorandum toegejuicht hadden,
niet omdat het cen eigen verdienste bezat,
maar omdat hel cen nieuw initiatief vormt,
Het is zeer goed mogelijk voor deskundigen
fouten in het memorandum te ontdekken
Spr. hoopt echter, dut do buitenlandsche
regeeringen mettertijd minder enthousias
me zullen tooqên in het vinden van die
fouten. Dc Engclsche regcering gelooft, dat
do algemcenc lijn van het document juist
is en niet uit liet oog verloren moet wor
den. Wanneer de Engelsche voorstellen
aangen <mcn worden, zou dat van groot
nut zijn. Geen land kan dan zijn bewape
ningen sterk vcrgröoten. maar velen zullen
in staat zijn dezo ten zeerste tc verlagen.
Er zal geen bewapeningswedloop ontstaan.
De staten zullen hun eigen verplichtingen
en die hunner naburen voor den tijd van
10 jaar kennen. Reguleering zou komen in
de plaats van rivaliteit en beperking in
plaats van het laisser faire. Dit zouden be
langrijke winstposten zijn en het netto
resultaat zou een belangrijke mato van
ontwapening vormen. De plannen van het
Engelsche memorandum, waarvan do re
peering hoopt, dat liet huis het met alge-
mecnc stemmen zal aannemen, vormen den
uitweg en het eenigo alternatief zou een
catastrophe zijn. Wanneer do staten der
wereld de Engclsche voorstellen of iots van
dien aard niet aannemen, komt het niet
tot cen ontwapeningsovercenkomst. De re-
gceringen. dio aangespoord hebben tot
aanvaarding van dc voorstellen, hebben
een zeer groote verantwoordelijkheid te
dragen. De Engclsche regcering doet een
beroep op de regeeringen om deze voorstel
len met zoo gering mogelijke vertraging
aan tc nemen cn wel niet, omdat deze of
pene regcering ecnigc kleine voordeden
zou krijgen, maar omdat door het aanvaar
den. en alleen door het aanvaarden op dit
ernstige oogcnblik. de wereld dc grootste
weldaad zou oogsten van de staatkunde,
n.l. cen grooter vertrouwen tusschen de
volkeren.
Dc debatten werden hierop zonder stem
ming geëindigd.
De R.K. kerk in Duitschland biedt
het heerlijk schouwspel van een
soitvereine eensgezindheid en
\'an een prachtig zelf be:
wiistzijn"
Dc Duitsche rijks-vice-kunscliei' Franz
on Papen zendt over het Duitsche concor
daat met den paus en de geestelijke bewe
ging in Duitschland aan dc buitenlandsche
pers de volgende beschouwing:
Dc gansciic Katholieke wereld heeft inct
bevrediging, voor enkele maanden, het vol
gende feit vernomen van liet tusschen den
paus en liet. Duitsche Rijk afgesloten con
cordaat. Onderteekend werd deze kerk
rede; van Duitsche zijde, door den vice-
kanselicr Von Papen, terwijl dc onderdee-
len der regeling waren toevertrouwd aan
den Boicr dr. Rudolf Buttmann, bestuurder
bij het ministerie van binncnlandsche zaken
tc Berlijn.
Ilocl de middeleeuwen door duurde dc
6trijd tusschen dc pausen en dc Duitsche
keizers. Dc hervorming van Lutlici ver
scheurde 111 dc Duitsche landen dc eenheid
an geloof cn luidde cen langdurig tijdperk
in van haat en strijd. Zelfs Bismarck nog
bond den zoogenaamden „Kulturkampf*
aan, waartegen het Duitsche Katholicisme
zich met goed gevolg w ist te verweren. Toch
was dc toestand voor dc Katholieke kerk tot
a den oorlog in Duitschland verre van be
nijdenswaardig. Zelfs een Brüning vermocht
het niet eindelijk den vrede te sluiten door
een definitief concordaat met den Heiligen
Stoel.
Het streven der Duitsche Katholieken
naar volkomen gelijkheid in rechte en in
feite en naar volslagen onafhankelijkheid
in geloofzaken werd eindelijk met succes
bekroond door het initiatief van den nicu-
en rijkskanselier Adolf Hitler. Zelf uit een
ntholiekc familie in het Zuiden gesproten,
had hij in zijn jeugd in Oostenrijk de gc-
aarlijke teekenen gadegeslagen een er nei
ging naar afzondering van het Oostcnrijk-
sche Katholicisme tegenover dc Roomschc
kerk. Het valt dus niet tc verwonderen dat,
bij het overnemen van de macht, een der
eerste zorgen van Hitler is geweest tc ge-
aken tot den godsdienstvrede, als nood
zakelijke voorloopcr tot den binncnland-
schen politicken vrede. In artikel 2-ic van
het program der nationaaï-socialistische
partij staat tc lezen, dat het nieuwe Duitsch
land 111 beginsel dc ruimste gewetensvrij
heid in zake godsdienst wil handhaven, op
oorwaarde dat de zedelijke gevoelens cn
liet staatsbelang niet worden aangetast.
Buitendien vorderde.de partij cen positief
Christendom in tegenstelling tot de belijde
nis met dc lippen, practische naastenliefde,
zonder onderscheid van geloofsbelijdenis.
Bij het woord „positief christendom"
schrokken vele angstvallige gemoederen,
die daarin dc aankondiging meenden te
moeten lezen van een nieuwe haeresle. Wel
iswaar is dc wecrgalooze overwinning van
het nationaal-socialisme in Duitschland dc
uiting van een nieuw „geloof maar dit in
zuiver politieken vaderlandschen zin, zon
der ook maar in het minst afbreuk te doen
aan do leer en aan het gezag der Katholieke
kerk.
DE STERRENHEMEL VAN 7-14 FEBR. 1934, 20 h MT.
Ster */d 3' grootte, »lkki»cr
O Ster */a 2* grootte.
Ster '/a 1« gr.
Melkweg
Wettelijk ingeschreven bij bet
Bureau Va Induatrieelen
Eigendom onder No.
64222
CEEBST
VDL1E HAA1I
LAATSTE KVAET1ER
OllUTJVE MAAK
VEHUS
MACS
JUPTTECQ)
SATURNUS©,
Bovenstaand kaartje stelt voor den ster
renhemel in Nederland, des avonds te acht
uur Middelbare Tijd, gelijk aan 3 li 9 min.
Sterrctijd.
In tegenstelling met gewone landkaarten
vindt men hier liet Westen rechts, liet Oos
ten links van den beschouwer geteekend.
Dat is bij sterrekaarten noodzakelijk en 'ge-
ruikelijk, teneinde te verhoeden, dat de
beelden in spiegelschrift zouden verschij
nen.
Wanneer men in het oog houdt, dat de
hemellichamen, die ïn het Oosten opkomen,
naar het Zuiden stijgen en in liet Westen
ondergaan, en wanneer men verder slechts
dat kwadraat van de kaart voor zich neemt
aarnaar de blik aan den hemel gericht is,
dun is de oriëntatie eenvoudig genoeg.
Op dit kaartje loopt, van het Z.O. naar
het N.X.W., door de sterrebecldcn Groote
tioud, Tweelingen, Wagenraan, Perseus.
Cassiopeia en Zwaan een gebogen stippel
lijn, zij duidt dc ligging van den Melkweg
an.
In drukletters vermeld zijn de namen van
de sterrebeeklen; do eigennamen van een
aantal der helderste sterren zijn in schrijf
letters geteekend.
Dc middaghoogte van dc 7.011 verandert
deze maand van 21° tot 30°. dc dagboog
dc tijd dat zij boven den horizont stoat),
an 9 uur tot 10% uur.
Dc schijngestalten der maan zijn:
L.K.: 7 Febr.; N.M.: 11 Febr.; E.K.: 21
Febr.; cen volle maan valt er niet in Fe
bruari 1934!
De planeten.
Op onze kaartjes volgen nvij den loop der
vier planeten Venus, Mars, Jupiter en Sa
turn us.
Venus (m 3.7) i6 in het begin der
maand te dicht bij de zon nog, oin voor
observatie geschikt te zijn; later is zij mor
gen-ster, in den Steenbok.
Mars (m 1.4) staat eveneens te dicht
bij de zon, om waargenomen tc worden.
Jupiter (m 1.8) is morgenster in
dc Maagd.
Sa turn us (m 0.09) is tc dicht bij de
zon om waargenomen te worden.
Omdat geen enkele der planeten deze
maand des avonds om 8 uur al op of waar
neembaar is, geven wij hieronder wederom,
alt* de vorige maand, een afzonderlijk kaar
tje, waarop Mars, Saturnus cn Venus in
hun onderlingen 6tand geteekend zijn.
(m magnitude helderheid, vergele
ken met cen ster van dc le grootte, die
m 1.0 liccft.)
Morgenster wil zeggen: dc planeet
komt éérder op dan dc zon; avondster:
zij gaat na dc zon onder.
Bijgestaan door den lieer Von Papen,
heeft rijkskanselier Hitler, terstond 11a de
aanvaarding van het bewind, met alle
macht er naar gestreefd den Duitschcn
Katholieken in dit opzicht geruststelling cn
zekerheid te verschaffen cn hij is erin ge
slaagd dc onafhankelijkheid van hun geloof
tc vrijwaren cn hun tevens gelijke rechten
binnen het Rijk toe te kennen ten overstaan
an hun Protcstantschc medeburgers. Ter
ijl deze laatste nog op zoek zijn naar de
bcstmogehjke eenheidsorganisatie, in den
schoot van den staat, der Protcstantschc ge
loofsbelijdenissen, biedt dc Katholieke kerk
in Duitschland het heerlijk schouwspel van
een souvereine eensgezindheid, van een
prachtig cn triomfeerend zelfbewustzijn.
Men heeft werkelijk het gevoel, dat dc af
zonderlijke politieke organisatie, der Katho
lieken overbodig is geworden. De oude Cen
trumpartij heeft uitgediend cn heeft zich
zelf opgelost.
Aldus beteekent het Duitsche concordaat
met den paus cen gewichtig keerpunt in
de geschiedenis van liet Katholicisme. Tot
op den laatstcn stond trachtten Joodschc,
Protcstantschc cn vrijmetselaarskranten
aan het grootschc werk afbreuk tc doen,
zonder evenwel dc voltooiing ervan te kun
nen beletten. Daar waar Hamlet Brüning
hopeloos treuzelde, heeft Fortinbras Hitler
den gordiaanschcn knoop met een macht
oord doorgehakt. Zijn krachtige wil heeft
gezegevierd tot liet welzijn der Duitsche
Katholieken."
Hoe moet het coucordaat worden
vertolkt?
R 0 111 e, G Febr. (V. D.) lieden zijn opnieuw
onderhandelingen geopend met Duitschland.
Naar het schijnt, wenscht dc Heilige Stoel
een aanvullenden tekst op het concordaat,
aardoor liet mogelijk zal worden een
nauwkeuriger bepaling van de rechten der
erdragspartijen te verkrijgen. Op deze wijze
zou men tevens kunnen komen tot een
definitieve regeling van de verschillen in
interpretatie van het concordaat, welker
list dagelijks duidelijker wordt.
B e r 1 ij n, 6 Febr. (V. D.) Gisteren hebben
Dimitrof's moeder en zuster en de verloofde
van Tanef cen onderhoud gehad met een
hoofdambtenaar der geheime politic, dio
verklaarde, dat do drie vrijgesproken Bul
garen, nu zij uit Leipzig naar Berlijn waren
overgebracht, daar in hechtenis werden ge
houden, wat naar hij vermoedde nog wel
„ecnigen tijd" zou duren
Dc verwanten der Bulgaarscbe gevange
nen mogen hen voortaan tweemaal per
weck, op Dinsdag en Vrijdag, bezoeken. Om
trent hun vrijlating kon niets worden mede
gedeeld.
DE STROMBOLI IN WERKING.
Messina, 7 Februari. (V.D.) De Strom-
boli is plotseling hevig in werking getre
den, doch de eruptie duurde slechts eeni-
ge minuten cn heeft geen schade aange-
iclit.
STRENGE DIENSTORDERS VOOR DE
CONCENTRATIEKAMPEN.
\V e e 11 c n,7 Februari. (V.D.) Vice-kan-
selicr Fey heeft als leider van den veilig
heidsdienst ccnige nieuwe verordeningen
uitgevaardigd over dc mobilisatie van
groote afdeelingcn van dc vrijwillige bur
gerwacht.
Voorts heeft vicc-kansclicr Fcv een
nieuwen strengen dienstorder uitgegeven
voor de concentratiekampen.
DE JONGSTE AARDBEVING
IN INDIË.
Een gilt voor 't herstel der
schade.
Londen, 7 Febr. (V. D.) Uit Patna
wordt gemeld, dat de maharadja van
Dharbangha voor 't herstel der schade,
die de jongste aardbeving in Dharbangha
heeft aangericht, een bedrag van 187.500
pond sterling heeft geschonken.
DE AARDSCHOKKEN IN ALBANIË.
Rome, 7 Febr. (If.N.) Volgens een be
richt uit Durazzo zijn Dinsdag in AlbaniA
nieuwe aardschokken waargenomen. De
Durazzo is veel schade aangericht. Tien
huizen zijn ingestort, terwijl er 120 onbe
woonbaar zijn geworden. De bevolking ver
toeft onder den blooten hemel. De regee
ring heeft tenten beschikbaar gesteld en.
laat ook levensmiddelen uitdeelon.
