J. A. SCHOTERMAN Zn. or F Mil If) M wijnhandel 1928 De zaak Onnes van Nijenrode uiLtlfllLilxjn gevestigd ms - utr.str. u tel. 145 per flesch f 1.45, per anker f 58. NIEUWE SECRETARIS VAN DEN HAAG BULLDOG A. H. VAN NIEUWKERK N.V. - TELEFOON 543 COMPLETE WONINGINRICHTING HUMORHOEKJE De voorgeschiedenis van deze omvangrijke zaaktens lastelegging en houding der verdachten Amsterdam, 10 Februari. Nu maan den van instructie, na hoor en wederhoor van een schier eindelooze rij getuigen, die in den loop van het vorige jaar en in Ja- ■uari van dit jaar door den recbter-com- missaris mr. Smits, zijn gehoord, is ten slotte de datum dóór, waarop do rechtbank hier ter stede een aanvang maakt met de behandeling van een der meest 'geruchtma kende strafzaken van de laatste jaren: de Onnes-zaak. Het betreft hier niet een zaak, waar het om millioenen gaat; de uilkceringen door de verzekering gedaan beloopen een be drag van ruim 72 mille. De belangstelling voor deze zaak is dan ook niet gebaseerd op het financieele re sultaat, dat de manipulaties tegenover de verzekeringen heeft opgeleverd, maar wel op de manier waaróp door de verschillen de groepen acteurs deze comi-tragedie is op-gevoerd. De hoofdpersoon. De heer Onnes van N ij e nr o d e heeft in verschillende kringen van standing, vooral in de financieele wereld een rol van heteekenis -gespeeld. Hij gold langen lijd als een zeer rijk man, die zicb op het prachtig gerestaureerde Kasteel Nijenrode onder Breukelen vorstelijk had geïnstal leerd. Verschillende financieele klappen bleven echter .^k hem niet gespaard. Reed* m 1923 heeft hij een gedeelte van zijn kunstschatten geveild, en die verkooping bracht toen circa acht ton op. Later kwam de heer Onnes in connectie met don heer Goudstikker, voor wien hij vóór do beruchte „inbraak" optrad als een soort „vertegenwoordiger". Het Kasteel Nijenrode werd waar het zich prachtig voor leenxlo" vöo'c' een deel ingericht al6 toonk&mer van de kunstschatten van de firma Goudstikker. Wat er gebeurd is. Om een overzicht te krijgen van de hoofdpunten, waarom dit proces draait, la ten we hier nog eens kort de historie van dezo cause célóbre volgen. Het ander© zoo rustige dorpje Breukelen, waar misdrijf vrijwel onbekend is, werd in den nacht van 29 Februari op 1 Maart 19324(dus bijna twee jnai geleden) bezocht door oen drietal inbrekers, die per fiets vanuit de hoofdstad naar Kasteel Nijen rode waren getrokken Op professionele wijzo wisten zij binnen te dringen in de vertrekken van het kaseel. Even stil en discreet als zo gekomen waren, vertrokken /e weer, met zich voerend een niet onbe langrijker! buit aan kostbare miniaturen, schilderijen cn kostbare sieraden liet ge stolen© vertegenwoordigde oen hooge waarde cn den volgenden morgen, toen de inbraak werd „ontdekt", was Breukelen in rep en roer. Al heel gauw liep het ge rucht waar d"zo geruchten vandaan kwamen is moeilijk te zeggen dat de zaak niet heelmaa! pluis was, de diefstal zou „een kunstje" geweest zijn, do kasteel heer zou er meer van weten cn de verze keringen zouden de dupe worden. Iloe liet ook zij, do praatjes liepen ten slotte dood op de houding van den heer Onnes, liet onderzoek van de clorpspolitie noch van het Utrechts oh parket leverde eenig materiaal op, waaruit zou kunnen blijken, dat hier een „foefje" gebruikt was. Ontdekkingen. In het begin van het vorige jaar echter word do zaak nieuw leven ingeblazen en wel door de Amsterdamsche recherche, die het werk met do meeste energie aanpakte. Dg beide rechercheurs Lom an en do Wei 16 hebben hier uitstekend werk in geleverd. Naar aanleiding van geruchten óver val- •chc Turmac-cadeaubons werd bij den de tectivc Johanknecht, wonende aan de Stad houderskade, alhier, een huiszoeking ge daan. En... bij die huiszoeking kwamen miniaturen te voorschijn, die uit het Kasteel Nijenrode waren „gestolen". Het eerste aanknoopingspunt was gevonden. Voorzich tig toog /ccher-he en justiüc onder Ie? ling van Mr. van Thlcl, aan het werk om deze kluwen te ontwaren cn later „netjes op gerold" aan de rechtbank voor te zetten. Bij Johanknegt waren bovendien brieven ge vonden waaruit de opzet van het spelletje voor een groot deel bleek. Ook dc assistente van Johanknegt, juffrouw Nöggerath, die overigens in het stuk 6lechts een zeer onbe duidend rolletje heeft gespeeld, werd gear resteerd. Zoowel door dc verklaringen van J. als juffr. N. ging de justitie er loc over om een stap verder te gaan, Een huiszoe king bij Koning in Den Haag cn bij den bloemenhandelaar Witbraad te Amsterdam, leidde tot beider arrestatie. Bij Witbraad werden achter een spiegel verstopt twee chantagebrievcn gevonden, gericht aan On nes; korte inhoud* „geld of we praten. Via de heeren Koning en Witbraad komen we bij de „aannemers" van het werk. Biesing cn Mees Gerritsen verschenen voor het niet flattcercnd voetlicht der ASn- stcrdamsche Justitie. Zij zijn in donker Am sterdam „kopstukken" cn „mannen van 't vak" spraken lot voor kort slechts eerbiedig over „Moes en Blees". W itbraad dan had zich tot dit tweetal in het bijzonder tot Frits Biesing gewend met het verzoek hem een „krakerscombinatie" te leveren. Deze combinatie cn nu komen we tot dc „uit voerders" van het werk bestond uit Maag, van Binsbergen en Grotjohan. Dc lijn, welke dc instructies voo^ dit drie tal volgden, liep dit kunnen we nu reeds met zekerheid vaststellen van Koning, via Witbraad, ia Moes Gerritsen en Ble- sing naar dc inbrekers. De instructies waren nauwkeurig en met een situatietcckcning gewapend toog het drietal „verhuizers" zooals ze zich sedert hun insluiting in het huis van bewaring bij voorkeur noemen, naar Breukelen. Het gestolen goed kwam terecht bij het geestelijk hoofd van de bende, Biesing. Nu was het wachten op geld! Geaccordeerd was dat de inbrekers tien mille te verdeden zouden krijgen, uit te betalen, uadat de ver zekering over de brug was gekomen. Het geld liet op zich wachten en de in- brekerscongsic, die dringend om contanten verlegen was, werd ongeduldig. Tenslotte de verschillende onderhandelingen kun nen we hier gevoegelijk laten rusten tot de zitting van de rechtbank wendden zij zich tot Johanknegt een „detective" met connecties iri „boven" en „onder"-worcld. „Als er geen geld van de zijde, van-Ko- ning-Onnes komt, dan is het maar het beste om wat te verdienen aan de verzekerings maatschappijen", aldus redeneerden de heeren verhuizers. Ze hadden hiervoor bij den rechten man aangeklopt. Johanknegt is een man, zooals we ze soms in een detee tive-story aantreffen: slim in sommige op zichten. handig, een man met relaties, ta melijk ijdel cn uitgerust met een grooté dosis fantasie. - De detective aan het werk. Hij zet m zijn fantasie complete hoofd stukken uit oudervvelsche griezelromans in elkaar, zooals gemaskerde conferenties, ont moetingen op donkere wegen in auto's etc Dit alles orn de verzekerings-maatschap- pijen, waarmee hij zich in verbinding had gestold te doen gclooven, dat hij hard aan het werk was om de buit terug te krijgen, die... waarschijnlijk toen al door de dieven bij hem was gebracht. Jntusschen lekte er wat van uit dat dc verzekeringsmaatschappij en dieven aan 't onderhandelen zouden zijn en eorstgenoem-" de vond 't toen maar beter hier niet mee door ie gaan. Inmiddels was er een jaar verstreken en de verzekeringsmaatschappij moest uitbe talen, een dading van 72.000 werd geslo ten, welk bedrag aan Onnes werd uitbe taald. Later kwam ook het tweede deel van dc gestolen voorwerpen via Johanknegt te' voorschijn en werd aan dc verzekering ge geven. Op het oogenblik van de arrestaties waren bijna alle gestolen voorwerpen in handen van de verzekeringsmaatschappij. Tenslotte besloot de Justitie over gaan tot arrestatie van Onnes (9 Mei 1933). Met Huis van Bewaring herbergde toen: Onnes, Koning, Witbraad, Mees Gerritsen en Biesing, het trio: Maag, van Binsbergen en Grotjohan en dc detective op zijn secre tarcssc. Deze laatste is meer als slacht offer ie beschouwen van clc omstandigheid, dat zij Johanknegt's secretaresse was. Na eenige maanden werd zij op verzoek van haar verdediger mr. P. van 't Hoff Stolk, in vrijheid gesteld; deze invrijheidstelling had echter plaats, toen zii zich bereid ver klaarde zich to houden aan ccn aantal voorwaarden. Bekentenissen. Dn instructie, gevoerd door den rechter commissaris mr. Smits, werd ingezet, en met succes. Do eenc bekentenis volgde wel dra op de andere. Behalve de hoofdpersoon Onnes! Hij toch bleef en blijft nog steeds hardnekkig ontkennen schuldig te zijn. We hebben onlangs een onderhoud gepubliceerd met zijn verdedigers, mr. Th. Muller Mas sis en Cappcyne v. d. CoppeUo, die oris het standpunt van hun cliënt uiteenzetten. Over dc houdbaarheid van diens stellingen waarvan de inhoud is tc comprimeeren in een paar woorden: „Niet ik. maar Ko ning zal de rechtbank moeten oordee 'Ion. Volgons Onnes zou de heele comodic op zijn gezet door Koning, die pas later aan Onnes zou hebben verteld, hoe de vork in den steel zal. Onnes beweert voorts, dat. liet verschil tusschen verzekerde som minus belooning handlangers eenerzijds en actu- eele verkoopwaarde anderszijds, veel te klein zou zijn om zóóveel risico te loopen Voorts bestrijdt hij, dat hij op het oogen blik van de inbraak aan den grond zat Van zijn financieelen toestand zullen we pas op de zitting een overzicht kunnen krij gen, wanneer de deskundigen (accountants) hun rapporten dienaangaande zullen heb ben uitgebracht. Koning contra Onnes. Koning, vriend van Onnes, heeft een vrij wel volledige bekentenis ufgelegd. Hij schuift alle schuld op Onnes. In hoeverre zijn verklaringen in het vooronderzoek af gelegd, betrouwbaar zijn, zal de moeilijke taak van de rechtbank zijn om to onder zoeken. Zijn verleden is niet zeer fraai. Ko ning bekende in dc instructie, nadat Onnes hem van chantage had beschuldigd. Oor spronkelijk zou er het is hier Koning, die spreekt een afspraak zijn geweest om te zwijgen door dik en dun. Witbraad is minder volledig in zijn be kentenis. 11ij hult zich in een waas van on wetendheid. „Pas toen de inbraak al lang was gepleegd, werd het me duidelijk, dat Onnes de verzekeringen wilde oplichten". De inbrekers noemen zich bij voorkeur „verhuizers". Het middernachtelijk uur was hen niet als erg vreemd opgevallen, „want dat komt in Amsterdam wel meer voor". Ook de detective Johanknegt legde een gedeeltelijke bekentenis af betreffende zijn rol als „tusschen-pcrsóön". Met de inbraak zelve had hij natuurlijk niets tc maken. Bij het onderzoek legen Johanknegt is zijn connectie met verschillende commissarissen van politie hier les* stede naar voren geko men. Dit onderdeel kunnen wc thans echter gevoegelijk F»ten rusten evenals het „bij rolletje" van i n agent van poliUe, die terwille van Johanknegt een der gestolen voorwerpen cenigen tijd heeft bewaard. Johanknegt is nog niet als verdachte ge dagvaard evenmin als zijn secretaresse. Juffrouw Xéggerath. die naar als zéér waarschijnlijk wordt, aangenomen, buiten vervolging zal worden gesteld. Verwacht wordt, dat Johanknegt pas in Maart zal terechtstaan. Dc omvangrijke dagvaardingen tegen de verdachten beslaan li getikte foliovellen, de inhoud hebben we onlangs uitvoerig ge publiceerd Aan Onnes wordt oplichting van de verzekeringen ten lasle gelegd en aan dc andere dramatis personae mede plichtigheid aan oplichting, behalve aan Mees Gerritsen, die zich bovendien wegens heling zal hebben te verantwoorden. In verband met het feit, dat niet over de gehccle linie volledige bekentenissen werden afgelegd in het vooronderzoek, wor den de zaken afzonderlijk cn niet gevoegd behandeld, zoodat de verdachten als ge tuigen in eikaars zaken worden gehoord De Rechtbank zal op Dinsdag 13 Februari ie 10 uur, eerst alle verdachten een inlel dend verhoor afnemen, behalve aan Onnes Dc zaken vvorden dan geschorst cn de een r.a flo ander afgewerkt. Onnes zelf zal pas op 22 Februari terechtstaan. De verdedigers. Onnes wordt, verdedigd doou. Mr Th. Muller Massis cn Mr. N. J. C. M. Kappeyne van dc Coppello, Koning door Mr. Max Le venbach. Wifbrnarf"dóór mr. Wilhelm Loob Biesing door mr. F^_A. Kokosky. Mees Ger ritsen door Mr. ThTEskcns. Grotjohan door Mr. Dj*. s Ben no. Stokvis. Maag door Mr. J L. f'rankenhüis en Van Binsbergen door Mr. I W. Schrgudgr. Voor Johanknegt zal optreden rnr Fr Kokosky en voor juffrouw Nöggcrath (als zij ter zitting moetverschijnen) Mr. P. van 't Hoff Stolk Het justitieel onderzoek in doze zaak is geleid door den Officier van Justitie Mr Dr. l A. van Thiol en den subs. Officier Mr A. A. L. F. van Du Hemen, welke laatste het O.M. ter zitting waarneemt. Dc rechtbank is als volgt samengesteld President mr. J G. de Vries, rechter mr B. de Gaay Fortman, mr. J. J. ter Maten en Mr M. II. Dregstein (bijzittend rechter), griffier mr. J. Spanjaard. In totaal zullon ongeveer 80 getuigen hun verklaringen komen afleggen HERDENKING MOBILISATIE. Een tentoonstelling op het kasteel Doorworth. liet ligt in het voornemen der directie van genoemd Museum om ter herdenking der mobilisatie in 1911, dezen zomer een tentoonstelling in hot Museum tc houden COLIJN VLIEGT NAAR INDIë. Oiflcieele bevestiging, onder voorbehoud. Naar aanleiding \an in dc pers versche nen berichten over een voorgenomen reis van minister Colijn naar Xederlandach Indic. kan worden medegedeeld, dut indien do minister zich zal kunnen losmaken, hij het voornemen koestert om een kort be zoek per vliegtuig aan Indiö to brengen, teneinde maatregelen te bespreken, die noodig zouden kunnen worden tot verla ging van het. ultgavencïjfcr, nadat dit op do begrooting voor 1935 tot 312 milliocn gulden zal ziju teruggebracht DE ONREGELMATIGHEDEN BIJ DE R. E. T. Dc advocaat-generaal bij het gerechtshof tc 's Gravenhage, mr. dc Visser, heeft ccn jaar gevangenisstraf met aftrek van vier maanden voorloopige hechtenis geeischt tegen den 55-jarigen J. H. S.. gewezen hoofdinspecteur bij de Rottcrdurnschc Elec- trische Tramwegmaatschappij, die door de rechlbank to Rotterdam wegens voortgezet misdrijf van oplichting was veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf. Volgens de tenlastelegging heeft S. den hoofdcontroleur P. oen bedrag van 13 000 afhandig gemaakt en had hij onder ver schillende voorwendselen van den conduc teur R. een bedrag van 1000 ontvangen. Het verzoek van den verdodigcr om ver dachte onmiddellijk in vrijheid te stellen werd afgewezen. Arrest over 1 4 dagen. VERTRAGING „CHRISTIAAN HUYGENS". Amsterdam, 12 Februari. De „Chris- tiaan Huygens" van de Stoomvaart Maat schappij „Nederland", die Dinsdagochtend om zes uur to IJmuiden en te tien uur tc Amsterdam werd verwacht, zal waarschijn lijk luter binnenkomen wegens vertraging door mist. Mr. dr. Boasson builen de voordracht om benoemd 's-G r a v e n li a g e. 12 Fobr. In do Ge meenteraadszitting van hedenmiddag was aan de orde de benoeming van ccn gemeen tesecretaris in dc plaats van inr. dr. Ter Pelkwijk, die gelijk bekend, deze functie heeft neergelegd wegens zijn benoeming tot burgemeester van Utröcht. Op do voordracht van B. on W. aan den Raad waren geplaatst mr. J. R. M. van Angeren, referendaris bij het Departement van Justitie en mr. A Koelmn, secretaris der gemeente Alkmaar. Nadat de Raad vooraf in geheime verga dering was bijeen geweest kwam dc benoe riling van een nieuwen gemeentesecretaris aan de orde. Bij eerste stemming werden uitgebracht 44 stemmen. Daarvan verkregen mr. J. R. M. van An geren 19 stemmen; mr. J. J. Boasson, refe rendaris, chef der afdeeling Sociale Zaken ter gemeente secretarie 18 stemmen cn mr. A. Koelma 7 stemmen, zoodat een tweede vrije stemming noodig was. Bij deze tweede stemming verkreeg mr. van Angeren 19 stemmen, mr. dr. Boasson ook 19 stemmen cn mr. Koelma fi stemmen Hierna had een herstemming plaats tus schcn de heeren van Angeren cn Boasson. Deze herstemming had tot uitslag dat op den heer van Angeren werden uitgebracht 20 stemmen en op den lieer Boasson 23 stemmen, zoodat gekozen is mr. Boasson. Bij deze herstemming werd één stem blan co uitgebracht. De nieuwbenoemde gemeente-6ecretaris, mr. dr. J. J. Boasson is op 2 Augustus 18S2 te Middelburg geboren. Hij doorliep daar de Openbare Lagere school en vervolgens het gymnasium, dat hij in Juli 1900 verliet om le Leiden in staatsrecht en rechtswe tenschappen te gaan studeoren. In zijn stu dietijd van 19001900 studeerde hij in staatsrecht bij prof. Oppenheim, in de rechtsfilosofie bij prof. van der Vlugt, in dc algcmccne wijsbegeerte bij prof. Bolland, bij wien hij voor het eerst de groote waar de van de religie ook van dc intellectueelc zijde leerde beseffen. Na in 1906 te zijn benoemd tot adjunct commies aan het Departement van Kolo niën, promoveerde hij in 1908 op stellingen in de rechten cn in 1911 in de staatsweten schappen op een disertatic over het vrije goedvinden van de administratie. Vervol gens kwam hij als hoofdcommies aan dc afdeeling Arbeid van het Departement van Landbouw, Nijverheid en Handel, waar hij van 1911—1913 werkzaam is geweest, toen hij werd uitgenoodigd om over te gaan in gemeentedienst ter behandeling van so ciale zaken. Als hoofdcommies in dienst der gemeente 's-Gravonhagc gekomen werd hij in 1917 bevorderd tot chef van de afdee ling Arbeid, welke later is uitgebouwd onder den titel afdeeling Sociale Zaken. Do heer Boasson is secretaris geweest van dr; in 1920 ingestelde Staatscommissie tot herziening van do gemeentewet (z.g. commissie Oppenheim). Op politiek gebied is dc heer Boasson de vrijzinnig-democratische beginselen toege daan, doch is tegen eenzijdige ontvvape- Ds. A. G. H. v. HOOGENHUYZE BEDREIGD Brief van een „geheim agitatie* comité." Ds. A. G. II. van Hoogenhuyze te Amster dam deelt aan de Tel. mede, dat hij dezer dagen per post een brief ontving waarin hem werd medegedeeld, dat „volgens be sluit van een geheim agitatie-comité hem binnenkort voor altijd het zwijgen zal wor den opgelegd." Ds. Van Hoogenhuyze toekent daarbij o.m. aan: „In verband met het feit. dat verleden Jaar mijn zoon bewusteloos is geslagen, is het niet onmogelijk dat deze brief meer i* dan een laffe bangmakerij DIE MAN DRAAGT GÉÉN BULLDOG HAKKEN Schoefloopen en uitglijden Ziedaar de twee euvels van de gewone soorten rubber- hakken. Maar op BULLDOG loopen is heel wat anders. Die taaie, stroeve, bijna on- vorslijtbare rubber kan alleen de Wood-Milne Fabriek pro- duceeren door haar geheim procédé. En ze gaan onein dig veel langer mee dan de gewone soorten, maar let vooral op de naam. RUBBER-HAKKEN ANTI-SLIPPING GEWELDIG STERK OPGELET... dat Uw schoen maker Bulldog Hakken zet. MOTIE VAN WANTROUWEN TEGEN EEN BURGEMEESTER In de dezer dagen gehouden gemeente-' raadsvergadering van Didam heeft wet houder Loeters een uitvoerig© rede gehou- den, waarin hij weer tal van beschuldigin gen uitte aan liet adres van den burgei meester, als het niet uitvoeren van raads besluiten, het verduisteren van stukken* enz. Aan het eind van zijn rede steldo de wet houder een motie van wantrouwen tegen den burgemeester, welke motio met één stem tegen werd aangenomen cn welke met de rede van den wethouder ter kennis van de Regeering zal vvorden gebracht. Do gemeenterekening 1932 werd aange boden met een nadeelig slot van 1730; de gemeentcbcgrooting 1934 met een nadeelig slot van 29,678 op den gewonen dienst. HET CONFLICT IN HET MAATBEDRIJF. Staking op 17 Februari? A m s t e r d a m, 12 Febr. Wij vernemen van do zijde der samenwerkende bonden in de kledingindustrie, dat hedenmorgen de dagelijkschc besturen der vakbonden in de kledingindustrie vergaderd hebben voor het treffen van maatregelen naar aanlei ding van dc uitsluiting door den Bond van Klccrmakerspatroons, den gcorgani6cerden maatklecrmakers tegen 17 Februari a**, aangezegd. Over de te treffen maatregelen bestaat tusschen do hoofdbesturen volkomen over eenstemming. Als antwoord op dc uitslui-. ting der georganiseerde kleermakers zal door do vier vakbonden tegen 17 Februari bij verschillende maatzakon de staking vvorden afgekondigd. De afdeelingen deri vakbonden zijn reeds in kennis gesteld, bij welke firma's de staking op 17 Februari rnoct ingaan. Bij een der ongeorganiseerde maatconfcc- ticzak.cn, n.l. dc firma Gebroeders Bcrvoets dreigen eveneens moeilijkheden te ont staan. Deze firma wil de kleermakers laten werken voor stukloonen die afwijken van dc bestaande tarieven. Wanneer de firma bij dit 6tandpunt blijft, is het zeer vvaari schijnlijk, dat ook voor de zaken van deze firma tegen Maandag a.s. de staking wordt geproclameerd. Eiken slaapkamers, eiken ombouwkasten, eiken ledikanten. BEEKENST. LAAN 10 OPGERICHT 1909 WIELRIJDER RIJDT TEGEN AUTO. De gevaarlijke stoomtram. Hulst, 12 Febr. üo den Provincialen weg tusschen Hulst en Kloostcrzando is hedenmorgen een ernstig ongeluk gebeurd. De 70-jarige J. van Iiuffel uit Ter Hole reed op zijn fiets naar Hulst. Uit de tegen overgestelde richting naderde hem een auto. Ook de goederentram kwam hem te gemoet. De stoom van do locomotief bleef tengevolge van het nevelachtige weer over den weg hangen cn belemmerde zoodanig het uitzicht, dat de heer van Huffel tegen dc auto, die met zeer matigen gang reed, botste. De lieer van ITuffol werd over de uuto geslingerd. Hij is in deerniswekkende toestand naar het Liefdegesticht te Hulst vervoerd. Men vreest voor zijn leven. De fiets werd totaal vernield. LEIDSCH STUDENTENCORPS. Leiden, 12 Febr. Bij enkele candidaats- stclling is heden gekozen tot praeses van liet Leidsch Studentencorps de heer W. C. S. Lam&n Trip, Den Haag. „Laten wc zijn hals en zijn ooren niaaü voor dc volgende week bewaren." (Passing Show)*

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1934 | | pagina 6