U.F.A.-FILM „VLUCHTELINGEN"
LUNCHROOM VONK
FIRMA W. VONK
DE INHOUD VAN
„VLUCHTELINGEN"
EENDER „STERREN"
Continental Schrijfmachine
compleet met koffer
en garantie f 125.
Fa. H. ELZENAAR
Concertgebouw
„DE VALK"
ZALEN TE HUUR
voor alle doeleinden
BALOTTA REINIGT ALLES.
Vuile handen, Closets, alle metalen en
sanitaire artikelen.
DROGISTERIJ „DE GAPER"
VONK'S BEROEMDE
BANKETKOEKJES?
1754 1934
180 JAREN
bakken wij reeds
ONTBIJTKOEK
SUCADEKOEK
GROVE DIRK
KEESJES
HEILIG MAKER
KNAPKOEK
Langestraat 97 Tel. 50
FILMRUBRIEK
EEN ONDERHOUD MET DEN
REGISSEUR
Vruchtbare samenwerking tusschen
den auteur van het boek en den
regisseur van het filnu
werk
Het verre Oosten in
Neubabelsberg
Hoe dikwijls ben lk reeds teleurgesteld,
wanneer ik tegenover do con of andere
vooraanstaande persoon van het tooneel of
van do film zat! „Star allures'* hebben
meestal tot gevolg, dat het vraag- cn ant
woordspel koud en onaangenaam blijft. Iloe
anders is dat, wanneer men met den be
kenden UFA-regisseur Gustav Ucicky in
aanraking kornt. Hier merkt men den kun
stenaar, de „ziel" van de film. Ja. wanneer
de uitdrukking op z'n plaats is. den dichter
van do film. Want alleen als do regisseur
de denkbeelden van den dichter werkelijk
voelt, wanneer liij door de stof „gepakt1* is.
dan zal bij aan don inhoud van het film
drama, van bet draaiboek, werkelijk vorm
kunnen geven. En dat Gustav Ucicky door
de stof van Gerhard MenzeFs „Vluchtcfïn
gen" werkelijk „gepakt" is. dat blijkt uit
ieder woord, uit elk geluid van zijn ver
telling. Ucicky is een regisseur, die ra het
nieuwe filmdrama meer dan een optische,
een technische aangelegenheid ziet. Hij is
een man, die de gedachten van deD dichter
optisch en acoustisch voor onzo oogen too-
vert, en wel zóó, dat het idecele cn dicb-
torlijke niet door bet technische wordt ver
dreven, doch geheel en al tot uitdrukking
komt.
„Weet U'\ zei Ucicky tegen mij, „dal ik
eigenlijk degene was, die Menzels roman
voor het moderne filmdrama ontdekt heb?**
Ik wist het niet. „Ziet U". ging hij voort,
„wij werken buitengewoon harmonisch sa
men. Menzel cn ik. Wo begrijpen elkaar
uitstekend, dikwijls, zonder dat we cr over
behoeven te spreken. Deze gelukkige 6a
menwerking zal en moet bij de film „Vluch
telingen" tot uitdrukking komen, want al
leen zóó is ccn aan het boek congeniale
bewerking mogelijk".
„Waarin onderscheidt zich de film van
den roman „Vluchtelingen"? Zijn er in
grijpende veranderingen noodig geweest?"
.„Eigenlijk is alleen het tooneel der han
deling veranderd. Om dramatische redenen
hebben wij de handeling van het eenzame
spoorwegstation Puhai naar het goederen
station der stad Charbin verplaatst. De
handeling van den roman is nagenoeg ge
heel dezelfde gebleven de personen even
eens. alleen moest de geschiedenis in ze
kere mate uit het epische in het dramati
sche „vertaald" worden. En deze taak bood
voor Menzel geen moeilijkheden. Het aan
brengen van de noodige dramatische span
ning is prima gelukt".
„Hebt U nu dc regie met de werkelijke
geschiedenis samengekoppeld?"
„Do film „Vluchtelingen" speelt in het
jaar 1928 gedurende den Chinceschen gene-
raalsoorlog. Terwijl do bewoners met hun
boeltje vluchten, zoeken de door Bolsjewis
ten vervolgde Wolga-Duitschers op het
goederenstation een laatste toevlucht. Nu
ontwikkelt de handeling zich bijna precies
volgens den roman".
„De mengeling van volkeren van het
Verre Oosten weer te geven, moet toch fil
misch een bijzonder dankbaar probleem
zijn geweest?"
„Zeker, en we hebben hierbij een geheel
nieuwen weg ingeslagen. We laten iedereen
zijn moedertaal spreken: dc Russen dus
Russisch, do I ransehen Fransch, de Engel
schen Engelsch cn de Chineczen Chineesch
Getcn woord wordt vertaald, en toch zullen
de toeschouwers alles begrijpen. Het zijn
totaal nieuwe wegen, die wf) bij „Vluchte
lingen" hebben ingeslagen."
De medewerking der Katern
drechtsche Chineezen.
„U laat dus echte Chineczen in deze film
optreden?"
„Natuurlijk! Het was niet makkelijk ech
te Chineezen tc krijgen. In de laatste jaren
zijn tengevolge van do economische crisis
bijna allen geëmigreerd, en zoo zagen vv
ons- gedwongen zo uit Rotterdam te halen.
Daar leven op het oogenblik ccn kleine
duizend zonen van het Hemelsche Rijk.
Ach. U zult dat wel in de kranten gelezen
bebben!P'
„Hoeveel Chineezen hebt U nu voor uw
film noodig gehad, hoo werden zij onder
gebracht en hoe zijn ze als filmacteur uit
geval len?"
„Ongeveer driehonderd Qhincezcu, waar
onder Ook vrouwen cn kinderen hebben
wij „geïmporteerd". Eerst waren zij erg
wantrouwend, ja. angstig. Om hen onder
te brengen had de UFA uitgebreide voor
bereidingen getroffen: zij raoeston alles zoo
veel mogelijk vinden als in hun vaderland
Een slaapgelegenheid vonden zij in een
Neubabclsbcrgsch restaurant, waar alle?
reeds in orde was gemaakt. Voor al het
andere: keuken, eetzalen, badgelegcnheden.
etc. werden bijzondere barakben opgericht
op de UFA-terremen. Zeer interessant was
do keuken. Niet minder dan aebt ketel:
moesten worden gemaakt in elk daarvan
werd dc rijst op een aparte manier bereid"
„Dan moeten de Chineezen zich bij V
toch wel thuis gevoeld hebben!"
„Buitengewoonf Hun wantrouwen ver
dween spoedig geheet. Vooral, toen zij de
voor de opnamen gebouwde stad Charbin
met bnür Cliineéachc opschriften zagen
schitterden hun oogen. cn met geestdrift
ontcijferden zij dc geheimzinnige lettcrtee
kens."
.Ondervond U geen moeilijkheden, om de
Chineezen iets duidelijk te maken?"
„We hadden tolken tol onze beschikking
interessant was het overigens clat ik bij
de eerste besprekiup met hen niet minder
dan zes tolken noodig had. Want de Chï
neczen stamden natuurlijk uit verschillen
de provincies van China en hun dialecten
waren zoodanig verschillend clat zij zich
onder elkaar alleen in het Ncderlandsch
konden uitdrukken. Leuk was het ook, toen
i voor het eerst de opnameapparaten za
gen, want nog niemand \an lien had tot
nu toe een opname-apparatuur gezien
Maar zij waren er buitengewoon gauw aan
Waf ik bijzonder sympathiek vond.
was de groote geestdrift voor hun vader
land van al deze Chineezen. Voor zij zich
voor de opnamen bereid verklaarden, wil
den zij weten, of de inhoud van do film
niet voor China bcleedigend was en de
reputatie van bun vaderland zou scha
den. Eerst toen ik hen er op gewezen had.
dat het opnemen van „Vluchtelingen" met
toestemming van het Chineesche gezant
schap geschiedde en dat de film pro-Chi
neesch was, verklaarden zij zich tot mede
werking bereid. Een aardige gebeurtenis
moet ik U nog vertellen Toen ik eens naar
hun chef-kok ging om ccn proefje te nemen
van de rijst, was hij overgelukkig on liet
me niet eerder weggaan, voordat ik hem
verzekerd had. dal ik 's avonds met den
geheelen opnamestaf bij hem zou komen
eten. En zoo waren we er dan werkelijk
allemaal: Hans Albers. Kathe von 'Nagy.
Klöpfer, de architecten, de operateurs, kort
om. de geheelo opnamestaf als gasten bij
de Chineezen voor een op Chinccschc wijze
bereid diner, en dc zonen van het Hemel
sche Rijk waren Mij als kinderen ons ook
cens te kunnen bedienen. Onze heel bijzon
dere lievelingen waren overigens dc iver
kelijk alleraardigste Chineesche kinderen
er waren er ongeveor twintig die
mot een waarlijk roerende vertrouwelijk
heid tot ons kwamen."
„Onder zulke omstandigheden moet den
Chineezen het afscheid van Neubabelsberg
wel zeer moeilijk zijn geweest?"
En of! Ze verzekerden ons steeds weer,
dat het hun in hun heelc leven nog nooil
EEN SCÈNE UIT „VLUCHTELINGEN".
Van 1. naar r.: Karl Rainer als Peter; Eugen Klöpfer als Laudy en KKthe von
Nagy als Kristja.
Püot. uu
De burgers verlaten dc brandende stad Charbin,
zoo goed was gegaan, en toen wij ten 6lotto
nog eenige van hen voor een paar dagen
langer noodig hadden dan de anderen, die
naar huis getransporteerd werden, meldden
zich alle driehonderd! Zóó goed was het
hun bij ons bevallen!"
„Denkt U„ dat dezo film succes cn voor
uitzichten zal hebben?"
„Als regisseur is het mij niet veroorloofd
een oordcel over oen film. die onder mijn
leiding ontstaan is. te vellen, dit is het
werk voor do critici, die ik niet wil beïu
vloeden Eën ding mag ik echter zeggen*
zelden hebben wij een film met zooveel ple
zier gemaakt, als de film .Vluchtelingen"
De wereld zal Hans Albers van een totaal
andere zijde leeren kennen. Doch ik wil
uict verder over de acteurs spreken; zij
hebben zich allen geestdriftig van hun taak
gekweten.
Hetgeen men in Neuoabelsbcrg op het
uitgestrekte DFA-tcrrein zag. was met de
uitdrukking „filmdécor" te zwak aange
duid. Hier was men in een vreemde we
reld. in de wereld van het Verre Oosten, die
hier zoo echt woe gemaakt, zoowel wat
bouwwerken als wat atmosfeer betrof dat
de bezoeker, wien bet vergund was. deze
Chineesche stad, de stad Charbin, .te zien.
zich voelde, als ccn reizger in een vreemd
land. Zelfs gedurende da opname-pauzen
behield men dezen indruk. Vooraanstaand*»
persoonlijkheden uit de voornaamste lan
den, vertegenwoordigers der wereldper*
globetrotters, dio in het Verre Oosten wor
kelijk geweest zijn. zij allen waren in be
wondering voor datgene, wal men hier ge
schapen had.
Het betrof hier de nieuwe UFA-ftnn
..Vluchtelingen", waarvoor Gerhard Menzel
het manuscript schreef
Het scenario
Het verhaal voert ons naar het jaar 1928
gedurende de Chineesche troebelen Ecu
kleine schaar Wolga-Duitschcrs weet op -een
avontuurlijke vlucht de stad Charbin bin
nen te dringen, die dicht hij de Russisch
Chineesche grens ligt. De aanvoerder van
dit troepje is de Duitsche ingenieur Laucty
dio door dc Sovjet-Staat gezocht wordt
Men wilde met hem een van die beruchte
processen onsccnecren, die men uit net
jongste verleden kent. Laudy is een oerster
ke kerel, een durfal, maar 'n organisator
is hij niet. Daarom is hij tamelijk hulpe
Inns, wanneer lnj met zijn zuster Kristja
en dc andere Duitscho vluchtelingen »n
Charbin komt, waar werkelijk de bel los
gebroken is. Dc troepen van het Chinecscno
Noordelijke leger bezetten Charbin. De he
volking vlucht. Bij dc reusachtige stads
poort verdringen zich de menachcn. Een
niet te remmen stroom van vluchtelingen
verlaat de stad, de kleine schaar DuitseL-
De Zuidpoort van Charbin.
vluchtelingen wil Charbin binnen. Na tal
rijke moeilijkheden gelukt het. Doch juist
in Charbin zijn de vluchtelingen bijzonder
bedreigd.
Een Sovjet-Commissaris mot soldaten*
uitgerust met tankwagens on machinege
weren. is op zoek naar de vluchtelingen,
daar hij niet wil, dat deze in de Europee
sche landen komen. We zién het deels
stukgeschoten station van Charbin, dnnr
Chineesche troepen (echto Chlneezcnï bezet
de straten van do stad met do verwoeste
huizen, het geweldige water-reservoir,
waarbij zich. daar do Chineesche wacht Jen
dorstige vluchtelingen den toegang weigert
liai tverscheurende tooneelcn afspecldon,
het imponecrende gebouw van de Russisch
Aziatische bank en daarachter, door prik
keldraad en zandzakken omgeven, het ge
bouw van de internationale commissie,
waarop clo vlaggen der grooto mogendheden
wapperen.
Laudy (Eug.cn Ivlopfer) komt met Katho
von Nagy, zijn zuster cn met de andere
Duitsche vluchtelingen, waaronder Ilans A.
v. Schlettow, Gcnschow, Maria Koppen-
höfer, in aanraking met den officier van
instructie Arncth, die werkzaam is bij het
Chineesche leger (Ilans Albers). Deze heeft
slechts bittere woorden over voor zijn land
genootcn, want hij heeft Duitschland ver
laten, omdat hem hun geweeklaag, nun
onmanlijke gedoe, tegen dc borst stuitte.
Hoe deze Arneth na langen strijd ztjn
landgenootcn den weg naar de zee en naar
hun land weet te banen, toont ons di-ze
nieuwe UFA-film.
Gesprek met Tientje de la
Mar over film en
tooneel
Do combinatie Ficntje de la Mar. Johan
Kaart, Jan van Ees, bet drietal dat reeds
het vorig seizoen de harten veroverd heeft,
is onlangs uitgebreid met een anderen be
roemden broeder-in-dc-kunst: met Louis
Davids. En gevieren dienen zij thans in het
Rika Hopper Theater te Amsterdam dc
veel-genoemde en eertijds in do jaren
toen het publiek In liet algemeen nog een
hechter bondgenootschap mei het tooneel
vormde zoo geliefde kunst, die men
„klein" pleegt te noemen, maar die in haar
?oort toch zoo gróót kan zijn. De tijden zijn
eranderd en do raenschcn met bén. Dat
ondervindt het artistieke kwartet, dat
met den immer-boeienden Louis Davids
aan hot hoofd - alle krachten inspant om
een verloren terrein voor de Muze te her
winnen. Of zij slagen? Wie weet! Men
maakt nog wel geen queue aan do cassa,
maar dc bolangstelling is wanneer al
thans met den hedendaagschen maatstaf
wordt rekening gehouden niet té zeer be
neden pari. Het gaat met dit fragment
Kleinkunst" om eens cene variatie te
bezigen op oen bekenden versregel van do
Gcncstet „al op en neer en langzaam
aan vooruit*. En dat is, góéd bekeken, al
héél wat!
Met Fientje do la Mar heb ik dezer
dagon tijdens dc pauzo zoo ccn cn ander
besproken. En in dc eerste plaats kwam
natuurlijk de met zoo veel succes opgeno
men film „Do Jantjes" tor sprake.
Men kan, vertelde do tooncelspeelster,
voilig aannemen, dat deze film qua film
con triomf voor den vaderlandschen bodem
geworden is. Onzo inheemschc filmindus
trie in zooverre men daarvan dau spro
ken kan raag zich met dezen geslaagden
inzet gelukwenschcn. Of echter do mode
werkers allen Noderlandscbc acteurs en
actrices op don duur roden lot vreugde
zullen hebben, is ecne vraag, die op het
oogonblik nog zéér moeilijk to beantwoor
den valt. Het klinkt misschien vreemd,
maar het blijft een probleem of de film een
ro c 1 a m o dan wel een mededinger
oor ons zal worden. Voor den bezoeker, dio
en laat ik zeggen: met instemming
do film gezien hoeft, zijn tweo redeneerin
gen mogelijk. Hij kan zeggen: nu wil ik ze
óók eens in werkelijkheid zien optreden. In
dat geval ztjn wij, als tooneclkunsteuaar en
dat zijn wij toch vóór alles, met do film
gebaat. Méér liij kon óók beweren: nu
ik ze op de film gezien hob, behoef ik uict
naar den schouwburg te gaan. Eu wanneer
doze laatste meening overwegend zal blij
ken iets wat heusch niot denkbeeldig
Is dan zijn wJJ niots anders geworden
dan de concurrenten van onszelf, en eeno
dusdanige positie heeft nog nimmer
Iemand voordeel gebracht. Integendeel! Het
oorloopige parool luidt dus: afwachtenl
Wat mij betreft, ik heb al blijven
film en tooneel naar mijn meening essen
tieel van elkaar gescheiden met genoe-
KANTOORBOEKHANDEL
Langestraat 84
Telefoon 52£
FIENTJE DE LA MAR.
gen voor do lens gestaan. Nu ik alles zoo
van nabij in dc studio beleefd heb. heb ik
bovenal begrepen en dat beschouw ik
voor mij persoonlijk als een groote winst
dat de creaties, die buitenlandsche film
kunstenaars en -kunstenaressen op het
witte doek gebracht hebben, alléén en uit
sluitend te bereiken geweest zijn dank zij
een zéér bijzondere artistieke potentie. Mijn
eerbied en bewondering voor de figuren
van Hollywood cn Berlijn is de laatste
maand grootcr en dieper geworden. Een
film wordt in tegenstelling met oen too-
noelstuk en dit is al dadelijk een be
langrijk verschil zéér fragmentarisch
opgebouwd. De filmspeler moet telkens op
nieuw in dc veroischto stemming komen,
terwijl het zielsproces, dat do tooneelkun-
stenaar heeft door te maken. logisch cn
rustig kan voortschrijden. Néén waarlijk,
voor groote rollen is de filmstudio zonder
genade en medelijden! Daarom eischt do
arbeid voor het filmapparaat ook het maxi
mum aan pliysicko cn psychische inspan
ning. Het lijkt mij onmogelijk om film- en
looneclkunstcnaar in één cn denzelfden
persoon te voreenigen. Of het één of hot an
der. De lens maakt doodmoe ou ongeschikt
om 's avonds monter en met de volle hon
derd procent voor het voetlicht te staan.
Dat heb ik nu zelf kunnen ondervinden!
Ik heb moeten vechten om mijn spon
taniteit te behouden. Do natuurlijk© opwel
ling, de innerlijke ontroering, die toch een
principieel en onontbeerlijk bestanddeel is
voor iedere kunst prestatie, wordt in dc
filmstudio, door het vaak eindeloos her
halen van allerlei kleine scènes, voortdu
rend bedreigd. Wanneer men niet op zijn
hoede is zoo was tenminste mijn erva
ring ontspant zich de ambitie. Maar
misschien moet uien ook in dit opzicht zich
gewennen aan dc sfeer der studio. Een
soort accliraatiseercn
HANS P. VAN DEN AARDWEG.
feletoon 281
JULIANAPLEIN 3, Amersfoort.
Hebt U al eens kennis
gemaakt met