v<*
Mantelcostumes en Complets, DE groote mode
uit mooi
Amersfoort
DË ËÊMLANDEU
AUTOOIENST VAN DOORN
UTRECHT
4000 EXEMPLAREN
L. J. LUYCX ZOON
Zaterdag 3 Maart 1934
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
32 e Jaargang No. 207
STAVISKY'S KNOEIERIJEN
SEVERING BEKEERD TOT
HET NAT.-SOCIALISME?
Driemaal per dag naar
MUITERIJ IN GEVANGENIS
Tel. 1788
VOGELS VOORKOMEN EEN
SPRINKHANENPLAAG
TAXI TAXI
ook 's nachts geopend
1093 Tel. 1830
GARAGE NIC. BOVÉE
KAMP 41
6 uur 8 min.
Fa. R.v.d. BURG
AMERSFOOMSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10. per maand 0.75, per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken' f 0.17VS.
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
PRIJS OER ADVERTENTIEN van 1—4 regels t 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
1 elke regel meer f 0.25 Ltefdadighelds-advertentiën voor de
helft van den prijs. Kleine Advertentlèn „KEITJES' bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f Bewijsnummer extra t 0.05
De strijd om de ontwapening.
Frankrijk handhaaft tal van
bezwaren.
Toen lord privy seal Eden als vredes-
missionaris zijn reis naar de vastelandsche
hoofdsteden Parijs, Berlijn, Rome on
dernam. herleefde weer ecnigszins de bijna
vervlogen hoop, dut er van de ontwapening
misschien toch nog iets terecht zou komen.
Vooral te Berlijn en tc Rome viel hem een
prettig onthaal te beurt, er heerschtc een
geest van tegemoetkomendheid en weder-
zijdscli begrijpen al was men het niet
eens ten aanzien van alle punten doch
de Fransehen namen een veel koeler en
afwijzender houding aan. Dit bleek Eden
vooral, toen hij op dc terugreis Parijs op
nieuw aandeed, teneinde op de Quai d'Or-
bay verslag uit te brengen van zijn bevin
dingen in Duitschland en Italië. Klaarblij
kelijk staan de Franschen op het stand
punt, dat na de uiteenzettingen van Eden
betreffende dc houding van Duitschland
en Italië ten aanzien van het Britsche ont-
wapeningsmemorandum als liet ware een
nieuwe toestand is ontstaan, die de raad
pleging van deskundigen vcreischt. Trou
wens: Frankrijk heeft nog steeds niet po
sitie gekozen, wat liet Engclschc memoran
dum betreft; dit is een uitvloeisel van do
beroering, die den laatstéh tijd in Frankrijk
is gewekt tengevolge van dc financjeelc
schandalen, waaraan do naam Slavisky is
verbonden, cn de bloedige relletjes, die te
Parijs hebbenplaats geliad. waarna ccn
kabinetscrisis volgde, die eindigde niet de
vorming der ï'egeering - Do u m erguc. Zoo
doende ontbraken do tijd cn de gelegenheid
om rustig aandacht te w ijden aan het En
gclschc document, dat nu niet lieclemaal
actueel is, aangezien het Engclschc stand
punt zekere wijzigingen heeft ondergaan,
sinds Eden contact heeft gezocht niet de
machthebbers in dc dicta,tuurstalen
Duitschland. en Italië.
liet gevolg van een en ander is dan ook
geweest, dat men Eden te Parijs beleefd te
verstaan heeft gegeven, dat de Franschc
regeering in dc onmogelijkheid verkeert op
staanden voet. haai- zienswijze inzakb liet
ontwapeningsvraogstuk te kennen te geven
Londen zal pas antwoord ontvangen, wan
neer de technische kant, der Kwestie eerst
door den oppersten verdedigiugsraad cn de
pol if iêlCc zijde der aangelegenheid door dc
ministers in bestudeerd.
Dc algcmccnc indruk is intusschcn dat
de Quai d'Orsay zelf niet gelooft, dat de
betrokken staten ten aanzien van de ont
wapening tot een vergelijk zullen komen.
Er zijn nog altijd vier punten, niet betrek
king waartoe het Fransche standpunt bi
komen afwijkt van dat der andere mogend
heden: dc bewapeningscontröle, de organi
salics van semi-militairen aard, liet tegen
woordige bëwapeningspcil van Duitschland,
dat. naar men tc Parijs van gevoelen ie,
noodzakelijkerwijze dient te worden vast
gesteld. en het vraagstuk dor sancties.
Deze laatste stiafmaatrcgolen tegen een
staat, die den euvelen moed mocht hebben
do ontwapeningsovcrccnkomst tc schenden,
die men van zins iè te onderteebertcn
ontbreken nog altijd cn dit acht men te
Parijs een leemte van uiterst grootc be-
teekenis. Eigenlijk is deze kwestie vooral
een Engclsch-Fransche aangelegenheid,
daar Parijs er in den loop der jaren her
haaldelijk bij Groót-Britanniü op heeft
aangedrongen, dat dit land ferme waar-
horgen zou bieden ten aanzien van Frank
rijk® veiligheid. Te Londen heeft men hier
nooit gul op in willen gaan, daal* dc Brit
ten liever in den vervolge niet weer willen
worden betrokken in gewapende vasteland
sche conflicten. Bovendien is er den Fran
schen bizondcr veel aan gelegen dc be
sprekingen over liet vraagstuk der ontwa
pening weer binnen een internationaal ka-
clpr terug te brengen, d.w.z. binnen het Vol-
kenbondsraam, doch dé Duitsclicrs denken
er in de verste verte niet aan naar Genèvc
terug tc keeren. Engeland voelt voorloopig
nog liet meest voor recbtstreeksch contact
tusschen tic mogendheden, in 't bizondcr
voor directe besprekingen tU6schen Duitsch
lancl en Frankrijk.
Het wachten is nu inmiddels op het ant
woord van Parijs, met de opstelling waar
van nog wel ecnigo tijd gemoeid zal zijn.
daar niet alleen dc bestudecring van de
zaak zelf veel hoofdbrekens Kost. maar ook
de meeningen der Fransche ministers met
elkaar in overeenstemming moeten worden
gebracht; dit. is geen lichte taak, wanneer
men bedenkt, dat het ministcrie-Doumer-
guc een coalitiekabinet ij^wclks leden Qver
*t vraagstuk der ontwapMing zeer uitccn-
loopende opvattingen huldigen. Overigens
koestert men in Engeland niet al te grootc
verwachtingen ten aanzien van 't Fransche
antwoord. Zelfs wanneer Duitschland den
inhoud der Engelsche cn Italiaanschc me
moranda mocht goedkeuren, dan zal er,
van Fransch standpunt bezien, toch nog
veel tc wenschen overblijven, Men voelt le
Parijs nog het meest voor t Italiaanschc
document, aangezien dit. Frankrijk dc mo
gelijkheid biedt zijn zware bewapening te
handhaven. De voorwaarde echter, dut
Duitschland in dat geval een partieclc her
bewapening moet worden toegestaan, valt
te Parijs niet in goede aarde, omdat dc
Franschen van oordeel zijn. dat dc herbe
wapening der Duitschors juridisch niet
kan worden afgebakend, omdat men niet
weet hoever zij reeds tot wedcrbcwapcning
zijn overgegaan. De Parjjsche correspon
dent van dc Times maakt dc opmerking,
dat de Fransche regccring thans voor d
keuze is geplaatst oin óf dc Britsche en
Italiaanschc voorstellen kortweg af le wij
zen of een vergelijk te aanvaarden, dat op
do beide memoranda is gebaseerd. Dc
eerstvolgende dagen zullen tooncn welke
richting de Franschc regeering inslaat.
Zu'are verantwoordelijkheid
voor Pressard
Pa rij s, 2 .Maart. (II. X.) Omtrent de huis
zoeking welke in liet filiaal 'vali het Credit
Anversois plaats had in verband niet de
Staviskyzaak, méldt le Journal nog, dat
Stavisky bij deze bankinstelling van Sep
tember tot October 1930 ccn rékening-éoü-
raiit had. In liet geheel zijn vijftig cheques,
die zich in het archief bevonden, in beslag
gcnonieii. De meeste dezer cheques waren
afgctcekend door personen, wier namen in
verband met de Staviskyzaak reeds ge
noemd werden. Een der directeuren deelde
nog mede, dat Stavisky zijn rekening eerst
opgewerkt had tot ccn actief van 10 mil-
lioén, doch daarna debet kwam te staan.
Men heeft toen een informatiebureau ver
zocht inlichtingen te verstrekken, die zoo
ongunstig uitvielen, dat Stavisky terstond
per aangcteckenden brief uitgenoodigd
werd zijn saldo aan tc zuiveren, wat ook
geschied is.
P a r ij 2 Maart. (V. D.) ilot rapport
van dcirpresident van het hof van cassatie,
Lescouvé, over do verantwoordelijkheden
inzake bet negentien maal uilstellen van
dc eeijste affaire van Stavisky tusschen
1926 cit October 1933 wijst op de noodzake
lijkheid van een grootere contróle cn be
treurt ook het feit, dat de vrijheid van han
delen van de rechters zoo vaak is beïn
vloed door buitenstaanders, waarbij vooral
de nadruk gelegd wordt op de campagnes
in de pers. liet verslag komt tot de ge
volgtrekking, dat de rechterlijke macht als
zoodanig zich niets te verwijten heeft en
geen handelingen in strijd met dc eer heeft
bedreven. De chef van het parket van dc
Seine is in laatste instantie de cenig verant
woordelijke persoon, aangezien daar, waar
het gezag ligt, ook de verantwoordelijkheid
gezocht moet worden.
Het tweede rapport behandelt het lot van
twee rapporten van dc gerechtelijke politic
van Maart 1930. waarin dc aandacht van
het parket gevestigd werd op Stavisky, „con
indi\idu met een twijfelachtig verleden, die
dc duistere bezieler was van dc Compagnie
Foncières d'Entreprises Générales dc Tra-
va ux Publics'".
Het rapport wijst er dan ook op, dat een
tragische gebeurtenis het wegvallen van een
kapitale getuigenis tengevolge heeft gehad
daar Prince met zijn verklaringen het volle
licht zou hebben kunnen doen vallen op de
op tc helderen 'feiten.
Vervolgens verhaalt hét rapport hoe men
tot dc overtuiging kwam, dat Pressard dc
zaak verscheidene malen had vertraagd on
der verschillende vqprwcnd6cls en vooral
door rapporten geruimen tijd onder zich le
houden, zonder er gevolg aan te geven. Dit
totaal van feiten, w aardoor Stavisky in staat
gesteld werd zijn misdadige handelingen
voort te zetten, hebben een zware verant-
w oordelijkheid op Pressard gelegd.
Berlijn, 2 Maart. (H. X.) Naar verluidt,
zal de vroegere Pruisische minister Seve
ring binnenkort een werk publiceeren, dat
ongetwijfeld opzien zal baron. Hij gaat
daarin de oorzaken na voor de ineenstor
ting van de sociaal-democratische partij cn
de overwinning van het nationaal-socialis-
mc. Voorts komt hij tot de slotsom, dat het
nationaal-socialismc dingen heeft vol
bracht. die onder een andere .regeering niet
mogelijk zouden zijn geweest. Severing
heeft na den val van dc sociaal-democratie
in Duitschland een tijdlang als metaalar
beider gewerkt, doch dp initiatief van Goe-
ring is hem de mogelijkheid gcge\en zich
aan litterair werk tc wijden.
NOG EEN KLEINE KLAUTERAAR.
Het treft wel toevallig, dat ik, na mijn
beide opstelletjes van boomklauteraars, een
schrijven van een belangstellend waarnemer
ontvang ,dal ik te aardig vind om het onver
meld te laten of te wijzigen. Zulke briefjes
zijn me altijd buitengewoon welkom: ze be
wijzen, dat onze jkleine stukjes succes heb
ben. Ziehier het aardige briefje.
„Toevallig heb ik vanmiddag de eerste
kleine bonte specht gezien: ik had nog niet
eer het genoegen gehad.
't Was op den Liendertschcn weg, juist
op den hoek, waar een linker zijweg naar
halte Liendert loopt. Er was daar in een
weiland, op den weg cn in de populieren
tegen drieën 'n druk gedoe van vinken cn
kepen door elkaar heen; er zaten sijsjes
in elzen en op afgekapte takken, 'n vink
sloeg, ik hoorde den geelgort zingen (den
eerste van 't jaar) en dan let je nu juist
niet op gewone meezen, die boven je hoofd
bezig zijn. Maar een der meezen tikte zoo
hard tegen een tak, dat het mij be\reemd-
de; die opmerking maakte ik dan ook tegen
mijn confrater. Ik zag 'm zitten: „kool
mees," denk ik, maar wil in den prisma
kijker toch even zekerheid. Dat lukt zóó
maar niet en als hij zijn rug naar me toe
draait, zie ik daarop een heele partij lichte
en donkere streepjes, 't Is geen mees, denk
ik; dan zeker de boomkruiper... maar dal
kon ook niet: iets tc groot en de vorm ook
foutief en daar zie ik plotseling dat het
de kleine bonte specht is. Bij nadere be
schouwing bleek £een rood te zien boven
op de kruin, dus was het een wijfje. Ik
schrijf u dit, omdat u hem ook nog slechts
ééns hier gezien had."
Zeker, dat is zoo. Ik zag hem vroeger
een bloeienden apoelboom inspecteeren in
de Heerenstraat, door een collega er op
attent gemaakt-
Zulke collega's moet je in. waarde houden,
nietwaar? Doe ik ook en met dank maak
ik van hun hulp gebruik.
A. JOMAN.
ZUIDSINGEL 66-67
Tel. 2118 401
Rangoon, 2 Maart. (V. D.) In de groote
gevangenis van Rangoon, waarin ongeveer
1500 misdadigers zijn gedetineerd, is een
brand uitgebroken, welke door cenigc ge
vangenen was gesticht, teneinde tijdens een
fiventucele paniek én dc algeruecne verwar-
rins: to kunnen uitbreken. Dc brand greep
met razende snelheid om zich heen, doch
de verwachting der gevangenen werd niet
vervuld, aangezien sterke afcleelingen po
litic en militairen met dc bajonet op het
geweer optraden tegen de uitbrekende ge
vangenen cn dezen in bcthvang hielden. Xa
eenige uren was dc brandweer 'liet vuur
meester.
DE VOIKSSTEMMING IN 'T SAARGEBIED
Gc n 6 v c, 2 Maart. (II. X.) In dc commis
sie van drie juristen, welke advies zal uit
brengen over de vraag, welke interpretatie
aan het verdrag Aan Versailles met betrek
king tot de volksstemming in liet Saarge
bied kan worden gegeven, zijn benoemd:
prof. Eugène Borel te Gonève. ml*. J. Kos
ters, vice-president van'den Hoogon Raad te
's Graven'hage cn prof. Marc von Württem-
berg, oud-ininistcr van buitenlandsche za
ken van Zweden te Stockholm.
Saarbrückcn, 2 Maart. (V. D.) De lei
der van liet Duilschc front van liet Saar-
gebied maakt bekend, dat tegenover dc
doeleinden van het front twee andere doel
einden staan. n.l. het referendum tc vertra
gen door provocaties enz. en de nooazaKc
lij kheid te bewijzen van een binnenrukken
van internationale jiolitictroepen. In ver
band daarmede moet ijzeren verbeten dis
cipline worden gehandhaafd. Wie deze dis
cipline overtreedt, wordt beschouwd als
handlanger van de tegenstanders en als
zoodanig behandeld. M ie dus door zijn op
treden de politic gerechtvaardigde aanlei
ding geeft tot optreden, wordt uitgesloten
als saboteur. Wat dat bcteckcnt, weet ieder.
Passagiers
verzekerd
DIT BLAD ÜEEF1 EEN DAGELIJKSCHM
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
6 ct. per K.M. Tel. 1788
Pretoria, 2 Maart. (V.D.) De sprink
haanvogel, die zich met sprinkhanen \oedt,
is op het juiste oogenblik den boeren van
Zuid-Afrika ter hulp gekomen en heeft
hen bevrijd van do zoozeer gevreesde
sprinkhanenplaag, die werd verwacht. On
metelijke zwermen sprinkhanen over ge
heel Zuid-Afrika zijn door de sprinkhaan
vogels in dc verdrukking gekomen. For
tuinlijke sprinkhanen waren gedurende tien
twaalf weken overgebleven in hun pleis
terplaatsen. doch milliocncn zijn door mid
del van vergiftigde takjes verdelgd. Twee
weken bleven dc regeering nog over om
haar campagne tot een krachtigo bestrij
ding van de sprinkhanenplaag te voltooien,
maar in enkele streken is het alleen te
danken geweest aan de komst der sprink
hanen-etende vogels, dat zij succes kon
boeken. Dc met sprinkhanen bedekte op
pervlakte is echter zoo kolossaal, dat niet
temin gevreesd wordt, dat. de verccnigde
krachtinspanning ten spijt de sprinkhanen
plaag over een groot gebied, bedekt met
welvarende boerderijen, den oogst geheel
zal verwoesten.
VERZOENING TUSSCHEN WEENEN EN
BERLIJN?
W e c n e n, 2 Maart. (II. X.) Men heeft op
gemerkt, dat dc toon der Duitsche bladen
na afloop van den termijn, in het ultima
tum van Habicht gesteld, tegenover Oos
tenrijk veel gematigder is geworden, wat
aanleiding heeft gegeven tot geruchten, vol
gens welke Duitschland contact te Weenen
en te Rome heeft gezocht. Volgens sommige
geruchten zoudèn ook onderhandelaars uit
Wfrenen te Berlijn zijn geweest. In politieke
kringen te Berlijn moet dc opvatting be
staan, dat de Oostenrijkschc kwestie opge
lost zal kunnen worden in den zin, zooals
'ook te Danzig bet geval is geweest.
Volgeiië de Rcicbspost heeft de bond van
Duitschers in Oostenrijk een adres tot Hit-
Ier gericht, waarin de wensch wordt uitge
sproken, dat aan dc campagne van Habicht
tegen Oostenrijk een einde zal worden gc-
juaakt. Het Duitöchc gezantschap meldt,
dat het ccn dergelijk adres niet heeft ont
vangen om dit naar Berlijn door te zenden.
Weenen, 2 Maart. (H. X.) De regeering
heeft de universitaire verccniging van
Duitsche juristen en de vereeniging van
Duitsche studenten in dc rechten onthon
den.
Zondag hebben dienst de doktoren:
Kolk, Berkenweg 15; Tel. 579.
Batenburg, Utrechtscheweg 18; Tel. 428.
Duyvis, Utrechtscheweg 145; Te!. 396.
Zondag cn de gcheele week 's nachts
heeft dienst de apotheek van de lima v. d.
Boven kamp, Utrechtschestraat 45a; Tel. 63.
BUITEN-RITTEN 6 ct. per K.M.
6 a 7 pers. auto met chauffeur
Vaste standplaats ter li-';erz\jde
van Hotel Monopole
-ANGESTRAA1 49-51 TELEFOON 190
Onze fantasie collectie
ZIJDEN STOFFEN
is aantrekkelijk en bevat alleraar
digste dingen in de meest uiteen-
loopende creaties
Bovendien goedkoop
BUITENLAND.
Roosevelt over den buitenlandschen han
del.
(Dcrdo Blad, pag.
BINNENLAND.
De Amsterdainschö wethouder Abrahams
treedt af.
(Tweede Blad, pag. 1.)
Bedreigde autobusdiensten in verband
met de tc wachten' opening der spoorlijn
GoudaAlphen.
(Derde Blad, pag. 3).
STADSNIEUWS.
Rumoerige vergadering van de N.S.B.
(Eerste Blad, pag. 2).
Het 45-jarig bestaan van de Amcrsfoort-
sche Muziek Vereeniging.
(Eerste Blad, pag. 2).
Medegedeeld door bet K. X. M. I. tc De
Bilt.
Hoogste barometerstand 770.1 te La Co-
runha.
Laagste barometerstand: 735.1 te Seydis-
fjord.
Verwachting: Zwakke tot matige Weste
lijke tot Noord-Westelijke wind, gedeeltelijk
bewolkt, waarschijnlijk weinig of geen
neerslag, kouder des- nachts cn dee och
tends, overdag waarschijnlijk iets kouder.
Zooals reeds gisteren werd verwacht, ie
de hooge druk in het Zuid-Westen zich
verder gaan herstellen. Thans ligt over
Zuid-Ierland reeds weer een 765-isobaar.
Het regenfront, met een scherpe scheiding
tusschen den warmen Zuid-Westenwind cn
den kouden Westen- cn Noord-Westenwind,
verplaatste zich in Oostelijke richting en
passeerde hedennacht cn hedenmorgen, dus
eerder dan gisteren verwacht werd, ons
land. Het bracht over onze omgeving ge
middeld 2 m.M. regen. De neerslag-hoe veel
heden, welke dit front over Engeland en
Frankrijk veroorzaakte, was tets grooter.
Hedenmorgen bevonden zich over ons land
en Frankrijk nog de warme luchtmassa's
(gemiddeldo temperatuurstijging in Neder
land sinds gisteren 5 gr. Celsius), doch over
Groot-Britannié en Ierland is onder invloed
van de koudere Westelijke tot Noord-Wes
telijke strooming do temperatuur een wei
nig gedaald. Intusschen is de kern van dc
IJslandschc depressie een weinig Oost-
Noord-Ooslwaarts getrokken, terwijl haar
invloed zich over Scandinavië uitbreidde.
Dientengevolge nam de hoogo druk over
Zweden cn Finland een weinig af. Verder
is de vorst in deze omgeving minder streng
geworden. De zware stormen, welke giste
ren aan de kust van Zuid-Noorwegen.
woeien, zijn bedaard. Thans waait het al
leen aan de Ier&che kust vrij krachtig. Over
de Fransche Rivièra is het minimum ver
dwenen. Voor onze omgeving mag opkla
rend weer met Westelijken wind worden
verwacht, des nachts wellicht eenige lichte
vorst Dc kans op een enkel buitje i6 niet.
uitgesloten, doch dc neerslag-hoe veelheid
zal de 1 m.M. wel niet overtreffen.
i
De kleine CHALLEN
M. 1.29 lang, mahonie of zwart
kost slechts f 795-
ARNH.STRAAT.
ARNHEMSCHE WEG 26