DE EEMLANDEü
4000
L. J. LUYCX ZOON
Woensdag 14 Maart 1934
Uitgave: VALKKOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
32 e Jaargang No. 216
DE JAPANSCIIE DUIK
BOOTRAMP
DE DOODSOORZAAK
VAN PRINCE
VOOR EEN STABIELE
REGEERING
NOODWEER TEISTERT DE
LIGURISCHE KUST
EEN POGING TOT
ZELFMOORD
Tel. 1788
DE BEROERING IN
SPANJE
ENGELSCHE VLOOT-
POLITIEK
Begrooting door 't Lagerhuis
aanvaard
EXEMPLAREN
6 uur 31 min.
Fa. R.v.d. BURG
TAXI TAXI
ook's nachts geopend
1093 Tel. 1830
GARAGE NIC. BOVÉE
KAMP 41
AMERSFOORT3GH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maandeo voor Amersfoort 2.10, per maand 1 0.75, per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.l7'/««
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f0.25. Liefdadigheids-advertentlën voorde
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—. Bewijsnummer extra f 0.05
De ontmoeting tusschen Musso
lini, Goemboes cn Dollfuss.
Een kwestie met een economi*
schen en politieken kant.
Ongetwijfeld mag het Donauproblccm, of
nog nauwkeuriger uitgedrukt: het Midden
Europeeschc vraagstuk, gerekend worden
tot do meeste „brandende" kwesties in ons
werelddeel, waarvan de juiste oplossing een
belangrijke factor is voor rlen vrede. Het is
vooral Mussolini geweest, die naar deze
aangelegenheid steeds zijn grootc belang
stelling beeft laten uitgaan, hetgeen onge
veer een half jaar geleden reeds bleek, toen
bet Italiaansche memorandum betreffende
bet Donaugebied werd opgesteld. De strek
king van dit memorandum was de econo
mische eenheid der Donaustaten, die ver
broken was door de vredesverdragen, welke
Oostenrijk en Hongarije van elkaar scheid
den en de beide staten in territoriaal op
zicht mutileerden, opnieuw tot stand ie
brengen. Men herinnert zich ook, dat na
dien tusschen dc staatslieden van Italië,
Hongarije en Oostenrijk zonder ophouden
van gedachten is gewisseld. In den loop der
talrijke besprekingen is de grondslag ge
legd voor een nauw economisch samengaan
tusschen dc betrokken landen. Thans bevin
den zich de. Hongaarschc premier. Cïoein
boe>, rn zijn Oostenrijkschc ambtgenoot
Dollfuss die bondskanselier wordt ge
noemd zicli opnieuw te Rome, waar zij
reeds voeling hebben gezocht met den ducc.
In Frankrijk, de landen der Kleine En
tente cn nog enkele andere staten, heeft
men tegenover de besprekingen, waaraan
Mussolini blijkbaar zeer veel is gelegen,
steeds een beetje wantrouwend gestaan,
daar men vreesde, dat de ducc het er op aan
zou sturen in de Donaustaten ten behoeve
van zijn land zicli een stevige politieke
machtspositie te verzekeren.
Ongetwijfeld heeft de kwestie ook een
politieken kant; m Italië is men ervan
doordrongen, dat alleen wanneer Oosten
rijk en Hongarije in economisch opzicht
weer stevig op de bcciicn slaan en daardoor
minder afhankelijk worden van buitenland-
sche mogendheden, hun zelfstandigheid
minder kans heeft aangetast te worden
door vreemden. Niet in de laatste plaats
denkt men daarbij aan Duitscbland, dat
gaarne den Anschluss zag verwerkelijkt
Noch Frankrijk, noch de Kleine Entente zal
ooit gedpogen, dat de aansluiting van Oos
ten rijk bij Duitschland waarvan de tegen
woordige regeering te Weenen trouwens
tevens een tegenstandster is een feit
wordt. Hetzelfde standpunt neemt men
bovendien tc Rome in, waar men er niet
voor voelt door een Duitsch-Oostenrijkschc
politieke vcroeniging Italië binnen het al te
rcchtstrcekschc machtsbereik van Berlijn te
brengen.
Deze korte uitweiding was noodzakelijk
om aan te tooncn, dat, al mogen dc be
sprekingen tusschen Goemboes, Dollfuss en
Mussolini in dc eerste plaats economische
doeleinden dienen, niettemin de onderhan
delingen voor Italic ook van groot politiek
belang zijn. Rome heeft steeds laten uitko
men, dat de belangstelling, die Italic- voor
Oostenrijk en Hongarije koestert, met een
imperialistisch streven of wat nog erger
zou zijn annexaticzucht niets te maken
heeft. Om dc juistheid van deze opvatting
aan te tooncn, wijst men er te Rome ofï, dat
tot het te sluiten pact naderhand eveneens
andere staten zullen kunnen toetreden.
Deze mededecling kan ertoe bijdragen, dat
dc staten der Kleine Entente een lan
dengroep. die op haar beurt weer wordt
geprotegeerd door Frankiijk gerust wor
den gesteld. Zelfs schijnt liet, dat van Oos
tenrijkschc zijde reeds een poging is gedaan
om mettertijd de staten der Kleine Entente
bij het economisch pact, dat te Rome wordt
voorbereid, tc betrekken, hetgeen weer vooi-
Pa rijs aanleiding moet zijn geweest er in
de hoofdsteden van Tsjecho-Slowakije, Roe
menie en .Toego-Slavie op aan te dringen
niet terstond afwijzend te staan tegenover
dc Oostenrijkschc stappen.
Het. initiatief van Mussolini, dat schijnt
te zullen leiden tot economische regionale
Verdragen, die voor uitbreiding vatbaar
zijn, aangezien gelijk gezinde staten niet
buiten dc deur worden gehouden, moet dan
ook als zeer belangrijk worden beschouwd,
daar stellig dc kansen op ernstige politieke
Wrijvingen zoo niet uitgesloten zijn, dan
toch aanmerkelijk worden verkleind, wan
neer dc pogingen tot economische pacifi
catie van hot Midden-Europeesche gebied
met welslagen worden bekroond. Via eeo
nomische verdragen w il Mussolini geraken
tot een opbloei van het bedrijfsleven in de
door crisis geteisterde kleine Middcn-Euro-
peesche staten, waardoor de kans op sociale
lust tevens grootcr wordt en mogelijkheden
worden geschapen voor verhooging van
't welvaartspeil, hetgeen dc zwakke staten
er eerder van zal weerhouden zich in de
armen te werpen van grooler landen en
zoodoende hun onafhankelijkheid tc ver
spelen.
betaling aan de oorlogs
veteranen.
Washington, 12 Maart. (V.D.) In het
huis van afgevaardigden is ondanks het
verzet van de regeering een voorstel aan-
grnomen, waarhij aan oudstrijders een
som van in het geheel 2 200 000 000 dollar
zal worden uitbetaald.
°ogingen tot redding van de
overlevenden
T o k i o, 13 Maart (V.D.) Dc drie uit liet
wrak van den torpedojager van den geken-
terden torpedojager „Tomotsuru" 'geredde
matrozen verklaren, dat zich nog 8 andere
overlevenden in de machinekamer hadden
bevonden. Met snijbranders worden thans
gaten in de scheepsromp gebrand om de
ingeslotcnen zoo mogelijk nog te redden.
Z-joals reeds* 'gemeld werd, was dc tor
pedojager van een geheel nieuw type,
waarvan men zeer veel verwachtte. Er zou
den binnenkort nog 1G schepen van hetzelf
de type op stapel worden gezel.
Parijs, 13 Maart (II.N.). Na de nieuwe
schouwing van het lijk van rechter Prince
hebben de geneeeheeren vastgesteld, dat
Prince nog levend moet zijn geweest, toen
hij op de rails werd gelegd. Dc dood moet
veroorzaakt zijn. doordien het lichaam inet
een tivin in aanraking is 'gekomen. Wel is
vastgesteld, dat tevoren een verdoovings-
middel toegediend was.
De Fransche oud;strijders
stellen eischen
Par ij s, 12 Maart. (V. D.) Het bestuur van
den bond van oud-strijders cn oorlogeslacht
offers cischt het herstel van een stabile
autoriteit binnen het kader der republiek
waardoor gcrcgHdc werkzaamheden wor
den gewaarborgd. Dc nationale cconomisciic
kringen moeten daarbij worden betrokken.
Een dergelijke maatregel is evenwel van de
tegenwoordige partijen cn elkander bestrij
dende politieke groepen niet te verwach
ten. Daarom zijn de oud-strijders van mee
rling, dat een onafhankelijke gezonde macht
moet worden geschapen.
Milaan, 13 Maart. D.) Aan de gc-
hcelc Ligurischc kust heeft gisteren een
orkaan gewoed, welke op vele plaatsen
overstroom inigen heeft veroorzaakt. De
schepen in de havens moesten bijzondere
voorzorgsmaatregelen treffen cn hun anker
ketting versterken. Tc Savona sloeg een
motorschip los cn tegen den haveninuur
stuk. De clcctrischc centrale hij Ventimiglia,
welke dc spoorlijn Ventimiglia—Genua van
stroom voorziet, raakte door onbekende
oorzaak in brand. Gisteravond laat is op
den weg langs dc kust van Savona naar
Albissola een grootc lawine naar beneden
gekomen, waardoor het verkeer geheel is
onderbroken. Te Finale werd een man, die
naar de zee stond te kijken, dooi den storm
in het water geslingerd, zoodat hij ver
dronk. Tc Genua slaat het zeewater zoo
hoog, dat op vele plaatsen dc perrons van
de liaveristations onder water staan.
Een uitvloeisel van de
zaak:Prince
Parijs, 12 Maart. (V.D.) Groot opzi *n is
heden gebaard door een poging tot zelf
moord. die in verband schijnt tc staan met
de zaak-Princc. Mej. Taris, die Prince
voor zijn tragisch verloopen reis op het
station te Parijs zegt te hebben gezien cn
beweert to hebben vastgesteld, dat hij ge
volgd werd door een verdacht persoon,
heeft heden gepoogd zich in een zijkanaal
van dc Seine te verdrinken. Men is er ech
ter in geslaagd dit tc verhinderen Op het
politicbureau, waarheen zij overgebracht
werd, vond men in haar handtaschje een
brief, waarin zij aankondigt zich van liet
leven tc willen hcroovcn.
vóórtdurende onlusten op cuba.
New-York, 13 Maart (H.N.). Uit Havan
na wordt gemeld, dat de onlusten op Cuba
voortduren. De politie heeft gevuurd op
stakers, die werkwillige havenarbeiders
aanvielen. Een stoker werd 'gedood, terwijl
er drie gewond zijn.
Passagiers
verzekerd
6 ct. per K.M. Tel. 1788
De ministers beraadslagen
over den ernstigen
toestand
Madri d, 12 Maart (V.D.) Onder voor
zitterschap van Lcrroux is heden dc minis
terraad bijeengekomen ter beraadslaging
over den toestand. Dc minister van binnen-
landschc zaken bracht verslag uit over den
algcmcenen toestand, die rustig is, met uit
zondering van enkele onbelangrijke inci
denten. Wat echter dc staking hij de dag
bladen en in de grafische vakken betreft,
hier wordt de toestand ernstiger. De minis
terraad sprak zijn vertrouwen uit in den
minister van binnenlandsche zaken, die ne
noodigc maatregelen zal nemen om de orde
te, handhaven cn de vrijheid van arbeid zal
w aarborgen.
In de hoop daardoor onderhandelingen,
welke tot een oplossing zouden kunnen lei
den, te vergemakkelijken, zijn thans dc sta
kingsleiders van de stakende bouwvakarbei
ders in vrijheid gesteld. Men heeft zelfs den
indruk, dat nog hedenavond dc oplossings-
formtilc van de regcering door de partijen
zal worden aanvaard, zoodat dc werkzaam
heden dan zouden kunnen worden hervat.
Teneinde te voorkomen, dat. dc verkoop
van wat er nog aan dagbladen verschijnen
kan, aanleiding geven zal tot incidenten,
heeft dc regeering bepaald, dat deze ver
koop zal plaats v inden in dc politicburcaux
en dergelijke officiecle localitcitcn.
El Debate, het katholeikc blad «lat het
ecnigc is, dat Dinsdag zal kunnen verschij
nen. heeft heden, bekend gemaakt, dat het
besloten heeft dc uitgave van Dinsdag niet
door da. krantentooper^bij de ahonue's tc
doen bezorgen, teneinde tc voorkomen, dat
de bezorgers worden gemolesteerd. Dc ver
koop van liet blad zal op bepaalde plaatsen
georganiseerd worden.
Madrid, 13 Maart (V.D.) Zooals te ver
wachten wuë is gisteravond tc Madrid geen
dagblad verschenen. Hedenmorgen zullen
naar hun eigen aankondiging slechts liet
Katholieke dagblad El Debate cn het socia
listische partij-orgaan El Socialista ver
schijnen. Het eerst genoemde blad zal op de
politicburcaux in dc stad ten verkoop lig
gen.
L it Barcelona wordt gemeld, dat de Cata
laanschc regcering de extremistische dag
bladen heeft verboden.
Dc politic te Barcelona heeft uitgebreide
voorzorgsmaatregelen getroffen, aangezien
dc syndicalistische vakbonden voor heden
de algemeenc staking hebben aangekon
digd. De politic hoopt deze echter te kun
nen verhinderen
Madrid, 13 Maart (V.D.). In een voor
stad van Madrid hebben sterke groepen
syndicalisten geprobeerd de arbeiders uit
de bedrijven, w aar nog niet wordt gestaakt,
te dwingen den arbeid neer tc leggen. Te
gelijkertijd verspreidden zij vlugschriften,
waarin wordt opgewekt tot sociale revolu
tie. De spoedig ontboden politieafdeelingon
werden met pistoolschoten ontvangen. De
politie beantwoordde het vuur, waarbij een
syndicalist ernstig cn verscheidenen licht
werden gewond.
Iu het centrum der stad werd een vracht
auto, waarmede kranten werden vervoerd,
door stakers met steenon bekogeld en ge
plunderd. De kranten, het was een gedeelte
der editie van het Katholieke dagblad El
Debate, werden op straat verbrand. Pogin
gen om in verschillende drukkerijen brand
tc stichten, konden tijdig door de politie
worden verijdeld.
redden van schipbreukelingen
uit duikbooten.
Londen, 12 Maart. (V. D.) Dc minister
van marine heeft in het lagerhuis de be
langrijke beslissing der admiraliteit mede
gedeeld t. a. v. het probleem van het redden
van menschcn uit gezonken duikbooten. Ilij
verklaarde, dat na nauwkeurig onderzoek
is gebleken, dat de meest zekere en eenig
practischc methode is die met het DavU-
reddingstoestcl voor duikbooten, dat thans
aan alle duikbooten is aangebracht.
stoffelijk overschot van prince
opnieuw geschouwd.
Parijs, 12 Maart. (H. N.) Uit Moulins
wordt gemeld, dat vanmiddag het lijk van
den vermoorden rechter Prince opgegraven
is. Het zal naar Parijs worden vervoerd,
waar een nieuwe lijkschouwing zal plaats
hebben.
ürool=Britannie tracht nog steeds
tot beperking der bewape
ning te komen
Londen, 12 Maart. (V. D.) De nieuwe
begroolingsvoorstellcn voor de Britschc
vloot zijn Maandagmiddag door den eersten
lord der admiraliteit, sir Bolton Eyres
Monsell, in het Lagerhuis ingediend. De mi
uister verklaarde o.m., dat de Britsdie ma
rinc dit jaar nog niet, zooals velen geloo-
vcn. bevrijd is van de beperkingen van het
Londcnsche vlootvcrdrag. De tonnage der
kruisers, .welke in 1931 op stapel zullen
worden gezet, bedraagt ongeveer 32.000 ton
Dit is ongeveer een derda van dc vcor de
drie jaren 1934/36 beschikbare 86.350 ton cn
komt overeen met de zorgvuldig overwogen
politiek van een jaarprogram, dat in ge
leidelijke aanvulling voorziet. Engeland
probeert nog steeds een beperking der be
wapeningen tot stand te brengen en vol
gens de mecning van den minister is het
daarom geheel onmogelijk, dat het Engel
sche kruiserprogram zou worden verhoogd
aan den vooravond der vloolconfcreniie van
1935 in de onderstelling, dal de conferentie
zou kunnen mislukken. Bovendien is de
Engelsclie regcering bereid voorstellen in
tc dienen voor ecu qualitatievc beperking.
Engeland zal einde 1936 dc geheel toege
laten kruisertonnage bezitten. Dc theorie,
welke Jhans wordt gehuldigd, dat dc vloot
geen groole gevcclitswaarde meer zou be
zitten, doch haar plaats zou hebben afge
staan aan dc luchtstrijdkrachten, komt niet
met dc feiten overeen. Beide wapens zijn
vitaal voor dc verdediging van het Biitschc
imperium. Dc cisch, dc tonnage der slag
schepen tc begrenzen tot 100.000 ton, moet
van dc hand worden gewezen. Het slagschip
moet de ruggegraat der Engelsclie vloot blij
ven. Het is volkomen onvermijdelijk, dat de
Engelsclie slagschepen veel sterker zijn dan
het daarop volgende schccpstype, waar
mede zij in geval van oorlog in strijd zou
den komen. Wat dc ten gunste van een
fönnagcverlaging tot 10.000 ton aangevoer
de onderscheiding tusschen aanvals- cn
verdedigingswapens betreft, kan slechts
worden gezegd: do cenige definitie, welke
te Gcnève algemeen werd goedgekeurd, was
deze: een wapen is offensief wanneer men
er voor staat cn defensief, wanneer men er
achter staat. Een vermindering der tennage
van slagschepen tot 10.000 ton zou een aan
sporing zijn voor den aanvaller en de ver
dedigingskracht van liet aangevallen land
ernstig verminderen.
In den loop der debatten wees dc kort ge
leden bij dc tusschcntijdsche verkiezing in
Portsmouth gekozen conservatieve afgc
vaardigde admiraal sir Roger Keyes op de
noodzakelijkheid van strategische uitbrei
ding van Singapore, welke voor een effect
rijke ondersteuning van Australië cn Nieuw
Zeeland in geval van oorlog onvermijdelijk
is. Het Londcnsche vlootvcrdrag vormt een
gevaarlijke beperking van de Engelsche
vloot.
De labour-afgevaardigde Gocks verklaar
de te zijn vóór samenwerking tusschen d«
Engelsche, Italiaansche cn Fransche vloot.
Een liberaal van dc groep-Sarnuel uitte
ernstige ongerustheid in verband inet de
Fransche duikbootvloot. Frankrijk heeft
1650 vliegtuigen, die tezamen met de Fran
sche duikbooten den Engelschen handel in
liet Kanaal kunnen stilleggen. Frankrijks
macht schijnt tc steunen op onderzeeërs,
vliegtuigen cn den Volkenbond.
Londen, 12 Maart. (V. D.) Dc v.ootbc-
grooting is door het Lagerhuis aangenomen
a
Londen, 13 Maart (V.D.) Als laatste
spreker bij het vlootdebat in liet Lagerhuis,
sprak dc parlementaire secretaris der admi
raliteit lord Stanley. Hij verklaarde, dat dc
Britsche vlootvoorstcllcn geen provocatie
tegenover cenig ander land bcteokonen,
doch een belangrijke bijdrage waren tot de
veiligheid van Engeland. Zooals reeds werd
gemeld, werd vervolgens de voorgestelde,
bcgrootingspost voor dc Britsche vloot goed
gekeurd.
DIT BLAD HEEFT EBN DAGELIJ KSCHi
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
aanslag op moskee.
Sofia, 12 Maart. (V. D.) In den nacht op
Maandag heeft een onbekend gebleven man
in het plaatsje Koeklen (Zuid-Bulgarije),
een handgranaat in een moskee geworpen
Er werd slechts aanzienlijke stoffelijke
6chade aangericht, aangezien zich geen per
6onen in het kerkgebouw bevonden.
communistische organisatie
ontdekt.
Boedapest, 12 Maart. (V. D.) De poli
tieke afdecling der politie is een nieuwe
organisatie van communisten op het spoor
gekomen, welke over het geheelc land ver
spreid is. Tot nu toe zijn twintig personen
in hechtenis genomen, meestal jongelieden
van 18 tot 25 jaren, waarbij eenige studen
ten. Zij zouden voornemens zijn geweest op
21 Maart, den loden verjaardag der uitroe
ping van het roode bewind in Hongarije,
een omwcntelingsactic in te leiden.
binnenland.
Voortzetiing der Onnes-zaak voor de Am-
sterdamsche rechtbank.
(Tweede Blad, pag. 2).
stadsnieuws.
Nieuwe directeur van de Rijschool.
(Eerste Blad, pag. 3).
Verdachte van diefstal van een geldkistje
uit een café voor de rechtbank.
(Eerste Blad, pag. 3).
Dr. Scheurcr spreekt voor Patrimonium
o\cr „Bedrijfsorganisatie."
(Eerste Blad, pag. 3).
Dc zwemgclegenheid bij Randenbroek
(Eerste Blad, pag. 3).
Medegedeeld door het K. X. M I. te Dd
Bilt.
Hoogste barometerstand 757.2 te Jan
Mayen.
Laagste barometerstand 732.0 tc Valentia.
Verwachting: Matige, tijdelijke wellicht
toenemende Zuidelijke tot Oostelijke wind,
tijdelijk opklarend, later waarschijnlijk
regen, aanvankelijk zachter.
De vorige depressie trekt langzaam
Xoord-öóstwaarts. De nieuwe op den
Oceaan nam in beteekenis toe en geeft bij
Ierland, waai' dc barometer rced6 nabij 730
m.M. is, een daling van 7 m.M. in drie uur,
welke daling vooral in Zuid-Oostelijke rich-<
ting schijnt te trekken. In het Kanaal bc-
gint het uit, het Zuid-Oosten te stormen, el
ders is de windkracht over het algemeen af"
genomen. De vorst is op IJsland, in Zuid"
Scandinavië cn Oost-Duitschland afgeno
men, in Noord-Scandinavië toegenomen en
in Schotland cn Engeland opnieuw ver
schenen.
Op het vasteland kwam in onze omge
ving mist voor, welke echter spoedig voor
opklaring zal wijken. De nieuwe depressie
zal daarna weer tocnemcnden wind en be
wolking brengen cn waarschijnlijk later
weer regen, aanvankelijk met iets zachter
weer.
LANGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
Van alle modellen uit het Modeblad
„ELITE"
hebben wij dc knippatronen in voorraad.
Prijs 40 a 65 cent
Bij aankoop van stoffen boven zeker bedrag
GRATIS.
De kleine CHALLEN VLEUGEL
M. 1.29 lang, mahonie of zwart
kost slechts f 795.
ARNH.STRAAT.
BUITEN-RITTEN 6 ct. per K.M.
6 a 7 pers. auto met chauffeur
Vaste standplaats ter linkerzijde
van Hote! Monopole