^di\dagsbla
Aniersfoorisch Dagblad
DE SNEEUWSTORM of .BLIZZARD
KEITJES
Als de zaak rust
werkt de
ADVERTENTIE
3 x plaatsen
voor f
Uitsluitend bij voor
uitbetaling.
DE OUDE TIJD HERLEEFD
LETTERKUNDIGE KRONIEK
\>ari hei
'AMERIKA A NSCIIE NOTITIES
Zware verkeersstoringen en
wonderlijke avonturen
In het jaar 1S3S necft er in New-Yorlt
cm omgeving eon sneeuwstorm of „blizzin'
plaats gehad, die sinds dat jaar telkens j\.
den zelf Ion datum herdacht is door Je
hónderden, die hem hadden mecgem.iiktJ
Officieel i6 de sneeuwbui van 1888 op 1?
inches hoogte of ongeveer 37 c.M. vastpe
sleld. maar hier komt nu juist de eigin
aardigheid van den Amerikaanschcn r>iz
swird op liet toonecl het lag op vele pi1
ken vijf en meer meters hoog. Ik heb in
de afgelo »pcn jaren vrij wat sneeuwbuien
in dit land meegemaakt en ik kan me ei
maar één keer van herinneren dat het
eenigszins op sneeuw bij ons thuis Istk
ri.w.z. groute, lui neerzijgende vlokken die
tiidcns het vallen mtt het oog te vo.gen
zijn. De sneeuw bier lijkt meer op zand,
bet is haast niet te zien, wanneer het ïl
dikke wolken als van mist komi aatme
atoven. Maar het is des te meer te voeen1
Als DuntiRC naalden worden de korrels op
het gezicht en ooron aangevoeld en z.'fs
het ademen wordt er door bemoeilijkt IV
'orkaan, d:e er achter zit speelt met deze
wolken Zc worden in kolommen naar ho
ven geworpen en weer neer gesmeten Waar
wervelwinden op hoc«en van gebouwen en
andere groote voorwerDen rendgieren blijft
de grond dikwijls acnecl onbedekt om dan
verderop een opeenhooping van ineu-s
dikte te veroorzaken.
Hetgeen in 188S" he«ft plaats gehad, was,
dat het twee dagen on een nacht zon'Ir r
ophouden doorsneeuvvde op deze manier en
dat de grilligheid van don wind het overal
onbegaanbaar en niet door te komen had
gemaakt. Tot jongstleden Dinsdag waren
we er allen van overtuigd, dat zooiets
leen maar in den goeden ouden tijd v.a r-
kwam en nu niet meer gebeuren kon In
elk gevat niet die govolgei zou mees.c-p
pen, die het karakter van een natuurramp
zouden aannemen. Ln 6inds Dinsdag witen
wij dat 1A1 beter. Net zj> lang geleien
trof ik in do Unite! Statos News" een
dagblad uit Washington, dn semi offiriee!
genoemd mag worden en waarin altijd oen
6chat van wetenswaardigheden te v-Doen
is, een berichtje aan onder het opschrift:
Opa Heef; Wel Gelijk. Waaronder te lezen
stond, dat zonder ceniücn tvvijfel de \viut.*r«
tegenwoordig heel wat zachter waren dan
in Opa's jeugd die de laatste tientallen
jaren niets gedaan heeft lm praten over
de wintcre, toen hij een jonnn was en t>?n
luj zich herinnerde, dat hot zooveel oti *cr
nul was, de grootste rivierer geheel dicht
lager, cn mé«r dergelijke fantastische heer
lijkheden, waar het tegenwoordige geslacht
geen idee van heeft cn die het al gauw ge
neigd is voor overdrijving aan te zien.
Volgens de officiceie thermoter-opname
van de laatste tientallen jaren heeft Opa
het bij bet rechte eind en zijn we inder
daad hoe langer hoe meer verwend geraakt
door zachte winters met een minimum aan
ijs cn sneeuw Kon jaar of vier geleden
hebben we zelfc een winter beleefd zonder
het een noch het ander! En dat niettcgen
staande eiken herfst de noodigo voortccke
nen werden waargenomen, ctnt het een rake
winter worden zoir een dikke vacht bij
bontdragers, liet vroeg wegvliegen van trek
vogels en een menigtf andere dingen, die
later bleken van niet de minste waarde te
zijn. Prccic6 hetzelfde gebeurde eenigc
maanden geleden. Ditmaal was het o.a. het
koortsachtige verzamelen van proviand
door eekhoorns cn «Ie dikke boomschors
die vclo weorprofeten op hol deed slaan
met angstige voorspellingen. En hot geluk
heeft gewild, dai zij gelijk hebben gekregen:
wc hebben sinds Kerstmis h portie koude
cn 6neeuw gekregen als kinderen zich niet
herinneren kunnen ooit gevoeld te hebben
Mijn dochtertje van tien Jaar is verrukt
over het feit, dat zij al weken achtereen
kan schaatsenrijden cn wanneer haar dat
gaat vervelen om eindeloos te sleden of
te ski'cn. We herinneren ons niet meer hoe
een regendruppel aanvoelt of hoe over
schoenen aan te trekken. Sneeuw valt en
blijft liggen tot het wegvrkst cn voor liet
geheel verdwenen is komt er -weer een
nieuwe blizzard overheen.
l)c ergste, die we tot dusver blccefd heb
hen. kwam eenigc dagen geleden en heeft
niet een dikte van nominaal 28 c.M. of in
de practijk wel ren inelcr op dc meeste
plaatsen niet alleen historie gemaakt, maar
veel schade cn ongemak aangericht. Het
begon den vorig cn middag bijna onmerk
baar Zoo bier cn daar woei wat wit zand
over den grond cn do wind was nog maar
matig aan den gang. 's Avonds hij. het naar
bed guan was a!!cs al aarJig bedekt, maar
nog gaf bet nioi den indruk, dat het zoo
erg worden zou. Dien beclcn nacht gierde
de orkaan cn om twee uur werd ik wakker
door de sneeuw, die door 'n raamkier pal
in mijn gezicht woei. Builen was het on
doorzichtbaar, behalve een dikke boomtuk
vlak bij liet venster, waarop een zware lang
vastgevroren lag Den volgenden morgen
was het een looversprookje en wc kwamen
lot de conclusie ingesneeuwd te zijn voor
de huisdeur ag een vracht, waar ik tot de
heupen inzakte cn ik behoor niet onder dc
kleinsten. De mrikboer was er niet geweest
en de nulobus reed niet. Op weg naar de
stad was do onaergrondscbo niet alleen
stampvol, maar reed in oen slakkengang
door een totaal ontwrichten dienst. In de
binnenstad, waar het nooit stilstaande ver
keer altijd ziin best doet intact le blijven,
ging het nog al, maar het was bedenkelijk
stil op de trottoirs. Het kantoor was leeg
en sommigen, die buiten de stad wonen,
zooals ik zelf clcn vorigen winter 1102 deed,
zijn dien dag niet eens gekomen
Pas later kwamen de verhalen los hoe-
koud het geweest was cn hoe diep Niet
minder dan 500.000 forenzen hadden dien
dag geen kans gezien zich uit te graven of
nog bijtijds ten kantore te komen, zoodat
het 1102 de moeite waard was. Maar dat was
het ergste 11 iet! Vooral op Lor.g Island heeft
de storm zoo huis gehouden, dat velen da
gen achtereen opgesloten zijn geweest en
met behulp van groote sneeuwploegen en
een legertie mannen met schoppen bevrijd
zijn moeten worden Dat het passagiers ver
keer zwaar te liiden had was desnoods 7.00
erg niet. maar dat het vrachtvervoer, c.if.
het bezorgen van levensmiddelen naar de
winkels in dorpen en kleine steden een paar
dagen geheel stil stond dat was erger
Direct begonnen de opschriften in de kran
ten te praten van het dreigement, van een
hongersnood. En ofschoon men hier graag
van schrille kleuren houdt of iets oen likje
erger voorstelt dan het werkelijk is. toch
is deze bewering niet bezijden de waarheid
gew eest. Op sommige plaatsen heeft men al
leenstaande boerderijen en huizen met man
cn macht moeten bereiken, waar de provi
siekast" in de keuken gebed leeg was cn
de bewoners al 6toelcn hadden kapot ge
slagen om in den kachel te stoppen.
Het aantal wonderlijke avonturen, dat dc
volgende dagen in de kranten werd opge
discht, gaf er een goed idee van wat wij
die er gelukkiger afgekomen zijn, gemist
hebben. Daar wérd een jong meisje, dut
aan acute appendicitis leed op een oude slee
met twee paarden er voor naar hot nabu
rige ziekenhuis gebracht, waar de dokter
constateerde, dm zij den dood een kwar
tiertje vóór was geweest. Daar was de ei
genaar van een groot buiten, die met zijn
chauffeur te paard naar het station reed
als in den goeden ouden lijd en deze dienst
knecht nam het losse paarj aan de hand
mee terug Men behoefde niet eens zoo ver
buiten de stad 10 zijn om t.el slachtoffer
le worden Midden in D rook lijn, hoewel op
een open weg, sneeuwden twee drukkers
van de „New York Times'' 111 en een van
hen bevroor terwijl een honderd meter
verder huizen met bewoners waren. Maar
op dat moment ♦varen zij totaal van de bui
ten wereld afgesloten. Ik hco eens iets der
gelijks meegemaakt in 1927 en het ccnige
antwoord, dat men op dien vraag van: hoe
is dat mögciijk? kan geven is: Amerika is
een land van de felste uitersten.
Op geen tien nieter van d-i plek waar ik
eens rnet een slee vol brandhout voor den
open haard mijn adem heb voelen begeven
legen een verblindenden sneeuwstorm heb
ik 's zomers do verstikkende warmte zoo
op me voelen vallen, dat het mij zwart voor
oogen werd. Trouwens, ruim een half jaar
geleden hebben wij in New York gebraden
bij 100 graden Fahrenheit cn drie weken
geleden was het 19 onder nul hetgeen
een niet onaardig verschil maakt voor het
menschelijke lichaam en het huiselijk com
fort Gelukkig is Amerika beter ingericht
op do bestrijding van koude dan het ver-
dragelijker maken van de warmte, maar in
erband met de voortschrijdende techniek
.nag men verwachten dat er in de toe
omst aan beiden dezelfde aandacht besteed
zal worden. Niet minden dan twintig dui
zend man extra personeel werd in New
York aangenomen om de stad op tc ruimen
Treinen, die nooit een Halve minuut le laat
aankomen, waren nu uren cn soms meer
dan halve dagen te laat. Wat precies dc
aangerichte schade zijn zal, is niet bij be
nadering te schatten! Wat zal een enkele
makelaar, die een dag onder de sneeuw in
zijn bungalow hoeft gezeten, aan verdien
sten gemist hebben! Hoeveel voedsel is be
dorven door bevriezing of niet aflevering!
En liet spookachtigste van aiics is, dat het
zoo onverwacht komt. Terwijl ik dit schrijf
zijn de straten een ijslaag en de voorspol
ling zogt: een nieuwe koudegolf cn moor
sneeuw op komst. We zouden haast de 100
raden terugverlangen!
Mijn kijk op het Leven, floor
Albert Einstein. (Geautori
seerde vertaling van T. Lan-
dré, Amsterdam, van Holte-
ma cn Warendorff X.V. 193 i).
Ten aanzien van dc volkswaardecring
bevinden de geleerden zich niet in gun
stige omstandigheden. Iiuii populariteit is
populariteit op het gezag van hen. die in
staat zijn hunne beteekeni6 le beseffen. En
ik lieb mij wel eens afgevraagd, of wij er
7.00 verstoord over moeien zijn. dat onze
jeugd dc helden van het voetbalveld beter
kent cn hoogcr acht dan dc helden van
kunst en wetenschap. Dc jeugd vertoont in
die waardeering dèzon wetenschappelijke!,
zin, dat zij waardeert wat zij beoordecler.
kan. Ik zou de dames 0:1 lieeren, a oor zoo-
cr zij niet in dc wis- cn natuurkunde
hebben gestudeerd, die Prof. D;\ Albert
Einstein het grootste genie achten van de
zen tijd. wel eens willen vragen, mij een
duidelijke, voor don leek begrijpelijke uit
cenzetting te geven van do relativiteits
theorie.
Aldus vertoeft dc groote wetenschappe
lijke figuur in eenzaamheid. E11 die een
zaamheid is voor hem moeilijker te dragen
dan voor den kunstenaar. Want de kunste
naar tracht dc menigte tc biologecren, oir.
hanr de gedachten- en gevoelswereld tc
doen aanvaadden, die zijne eenzame uren
bevolkt, maar dc geleerde biologeert nim
mer. Hij beroept zich op feiten en wetten,
en diè gerangschikt noch bevat ooit iemand
met spontaan gevoel; om het tcckenschrift
der wetenschap te kunnen verstaan, moet
men weten, en het vermogen in zich hebben
om te leeren weten.
Er is nóg een reden waarom de geleerde
ziel» eenzamer voelt dan dn kunstenaar. Do
geleerde gevoelt zich. vc-el meer dan dn
kunstenaar in het verband der gemeen
schap opgenomen. Zelfs de allergrootste
man der wetenschap beseft do betrekkelijk
heid van zijne functie, beschouwt de plaats
die hij inneemt als een onaanzienlijke
plaats in het heelal der plaatsen die wor
den bpzet. Dc kunstenaar, daarentegen, om
vat. in zijn verbeelding de millioenen, zoo
als Schiller het in zijn „Ode an die Freude'
zoo juist heeft geformuleerd.
Terwijl de kunstenaar dus meer indivi
dualist is dan dc geleerde, zich moeilijker
weet onder te schikken in het maatschap
pelijk verband, heeft hij in feite meer
aanrakingen met de gemeenschap cn voelt
hij zich meer in haar opgenomen dan de
geleerde, dio zich theoretisch gemccn-
schapsracnsch acht, inaar in feite buiten
die gemeenschap zich bevindt, die te dom
is om hem te begrijpen
Tenslotte zal do geleerde meer lijden door
ziin vereenzaming dan de kunstenaar.
Want hij leeft in het bewustzijn, ceno ge
meenschap tc dienen door zijn wetenschap
pelijk werk, terwijl die gemeenschap hem
niet toont dien dienst tc beseffen. waar
tegenover dc kunstenaar zijn vereenzaming
111 lyriek kan verheerlijken, en dc gemeen
zaamheid van zijn eenzaamheid kan laten
genieten, gelijk hij er zelf van geniet, zoo-
dra ze in kunst beklijft.
Het is begrijpelijk dat de geleerden en
vooral de geleerden van dezen t»jd, waarin
dc mythe der wetenschap bezig is tc ver
Hauwen, de begeerte krijgen, zich, buiten
hun wetenschappelijk werk. als „menscb*
aan ce massa te legitimccrcn, en dat heeft
Einstein dan ook in het voor mij liggende
geschrift gedaan. Die legitimatie heeft twee
voordeelen. Ton eerste, dat aan de inas
sa een inzicht wordt gegeven, dat er
niet alleen denkkracht, maar ook zedelijke
grootheid noodig is voor het verrichten van
baanbrekend wetenschappelijk werk. Het
zedelijke, dat in de sfeer van handelen cn
gevoelen ligt. heeft het vermogen dc massa
te imponccren. terwijl het logische om he
grepen tc worden een évenwaardige gceste
lijke ontwikkeling eischt als den onderzoo
ker eigen is. Omdat de massa snelle en
simplistische conclusies trekt zal zij uil
de moreele grootheid, welke den weten
schappelijken mensch eigen is, een ge
volgtrckking maken ten aanzien van zijn
wetenschappelijk werk cn haar waardee
ring zal minder leeg worden dan cene
waardeering die geboden wordt door een
courantenbericht over een Nobelprijs.
Het tweede voord cel, dat dc ge
leerde bereikt, die over algemeen maat
schappelijke vraagstukken, gaat praten in
plaats van zich te houden hij de leest van
zijn vakwetenschap is gelegen in het vol
gende: Dc beroemde wiskundige die wijs
heid ten beste geeft over oeconomip o'
recht of kunst, kan er vlak naast zijn. ranar
het is nooit, onbelangrijk wat hij zegt. 1 r
is (ik heb slechts het oog op de allergroot
sten der wetenschap) een q u a i i t e i t van
denken, die zich. onafhankelijk van het
object, waarop dat denken zich richt, open
Jmnrt
Om al deze redenen acht ik het boek
van Einstein voor iederen lezer belangwek
kend
Er is veel uit le loeren omtrent Ein
stein's wetenschappelijke, politieke, sociale
denkbeelden. En het biedt zoo groote ver
schcidcnhcid van stof. dat men het van
verschillende gezichtspunten uit, kan be
schouwen. Ik wil, ju deze kroniek, met
mijne lezers samen trachten den mensch
Einstein in zijn bekentenissen op te sporen.
E11 wat ons dan vóór alles treft, is de
tegenstelling tusschcn individueelc nei
ging: cn socialen plicht, waarop ik in
ietwat andere bewoordingen in den aan
vang van dit opstel doelde. Einstein
drukt haar uit op de volgende wijze
„Er bestond reeds een eigenaardige legen-
stelling luschen mijn hartstocht voor
sociale rechtvaardigheid en sociale plicht,
cn een uitgesproken gemis van do behoefte
tot aansluiting bij mcnschen en groepen
van mcnschen. Ik beu een echte „eenling",
die nooit van heeler harte tot een staat,
ccir vaderland, een vriendenkring, zelfs tot
een engcrcn familiekring behoord heeft, en
die tegenover al deze bindende elementen
een nooit aflatend gevoel van vroomheid
heeft gehad cn van verlangen naar een
zaamheid. welk gevoel met den ouderdom
toeneemt Men gevoelt precies, maar zon
der spijtigheid, do grenzen van cle overeen
stemming en de gelijkgestemdheid met an
dere raenschcn. Zoo iemand verliest wel
een deel van zijn obevangenhcid cn zijn
vrijmoedigheid, maar daartegenover slaat,
rint bij onafhankelijk is van dc meeningen,
do gewoonten cn het oordcel van zijn me-
domenschen. zoodat hij niet in de verlei
ding komt zijn evenwicht op een zoo onso-
ticden grondslag te verliezen'.
Einstein accentueert, waar hij maar kan,
het Primaat der Persoonlijkheid. Hij is
met al wat in hem leeft gebonden aan onze
humanistische cultuur. „Voor mij", zoo
schrijft hij. „ligt de waarde van het men-
schelijk raderwerk niet in den staat, maar
in het scheppende cn voelende individu, in
de persoonlijkheid. Deze alleen schept het
edele cn voortreffelijke, de kudde blijft
als zoodanig bot, in denken en in voele-
Dc ergste misgeboorte van den kuddegeest
aclit Einstein, het gehate militairisme. Hij
schrijft er bet volgende van: „Wie met
plezier op de maat van do muziek in de
rij kan loopen. die is voor mij reeds ver
achtelijk. Hij liccft slechts bij vergissing
zijn hersens gekregen, hij had kunnen vol
staan met zijn ruggemerg. Een dergelijke
schandvlek van dc beschaving moest zoo
spoedig mogelijk verdwijnen. Heldenmoed
op commando, doelloos geweld en het mis
sclijkc gcvadcrland, ik haat zc vurig 1'
Men ziet, deze geleerde is in zijn afkeer
van oorlogsgeweld duidelijk genoeg. Hel
opmerkelijke, dat aan Einstein's oordeel
ook voor hen, die geheel anders denken dan
luj waarde geeft, is hierin gelegen, dat
Einstein zich verre houdt van de lyriek
van liet gebruikelijk pacifisme, maar zijn
afkoer van oorlogsvoering cn militairen
geest aan een bepaalde levensbeschouwing
verbindt.
Een belangrijke plaats in het sociale ge-
dachtenlcven van Einstein wordt ingeno
men door zijn beschouw ingen over dc tech
niek. Het is merkwaardig, dat deze natuur
filosoof van den eersten rang, over den in
vloed van dc techniek op het sociale leven
niet al tc best te spreken is. In do tech
nische verbeteringen, die menschenarbcid
uitschakelen ziet liij een der voornaamste,
oorzaken van do crisis, en naar zijne mee
ning is het tegenwoordige verval een ge
volg van de o onomische cn technische
ontwikkeling, waardoor de strijd om bet
bestaan zoo is verscherpt, dat de vrije ont
wikkeling der individuen er zwaar onder
moest lijden. „Dc ontwikkeling van de
techniek", zoo schrijft Einstein, „heeft ten
gevolge, dat een ieder persoonlijk steeds
minder arbeid liccft te verrichten lor vol
doening aan de behoeften van het geheel.
Zoo wordt een nauwkeurig overwogen plan
van arbcidsverdeeling steeds dwingender
noodzakelijk, en deze arbeidsverdeeling
moet leiden tot materieel© verzekerdheid
van de individuen. Deze verzekerdheid en
dc voor elk individu vrijkomende tijd on
kracht zullen van gunstigen invloed zijn
op de ontwikkeling van de persoonlijkheid
Daardoor kan de gemeenschap weder ge
zond worden."
Wij kunnen uit hel bovenstaande conclu-
deeren, dat Einstein ten slotte een optimis
lische wereldbeschouwing beeft. Hij koes
tert geloof in cle ontwikkeling der mensch-
heid. Daarbij sluit zich zijn eigenaardige,
zc r persoonlijke religieusc opvatting aan.
Einstein ziet als laagste trap van religieus©
beleving den vrees-godsdienst, die hierin
bcotuai. dat do menschelijke geest inecr of
minder op den mensch gelijkende wezens
verzint, van wier wil en handeling ge
vreesde gebeurtenissen afhankelijk zijn.
Men stelt zich dan voor. de stemming van
die wezens gunstig - te beïnvloeden door
handelingen tc verrichten cn offers 10
brengen, welke volgens een van geslacht
op geslacht overgegaan geloof, deze wezens
verloederen cn gunstig voor den mensch
stemmen.
Hoogcr staat het godsdienstig begrip,
waarhij do god, die al naar gelang van
de wijdte van der mcnschen horizon, het
leven van den stam. het leven van do
mcnschen, dan wel het leven in het alge
meen. lief heeft en beschermt, de trooster
hij ongeluk cn onbevredigd verlangen, die
dc ziel der gestorvenen hoedt. Dit is, vol
gens Einstein, liet sociale of moreele gods
begrip. Beide vormen van religieuso bele
ving verwerpt Einstein. Hij aanvaardt een
derden graad van religiositeit, dien
hij de„ kosmische religiositeit"
noemt. „Het individu ziet dc abso'utc
onbelangrijkheid in van menschelijke ver
langens en begeerten, en aaartcgenover de
verheveznhcid en do wonderbare orde in do
natuur en in dc gcdachtenwcrcld. IliJ voelt
zijn persoonlijk bestaan als een soort van
gevangenis, cn wil het totaal van het zijnd©
zien als een doelbewuste eenheid".
De bedoeling van deze kroniek is uiti
sluitend te kenschetsen, niet te kritiseeren.
En haar bedoeling kan. wat den omvang
der kenschetsing betreft, niet verder gaan
dan een kenschetsing van enkele hoofd
momenten. die nauw verbonden zijn aan
den persoon van den auteur. Ik moet. bij
wijze van naschrift, nog even iets meedee-
len omtrent den merkwaardigen kijk. dien
Einstein heeft op de Vercenigde Staten*
Volgens Einstein is in het bij uitstek als ma
terialistisch uitgekreten Amerika do geest
ovcrheerschcnd, die van mcnschen. wier
arbeidsterrein uitsluitend op geestelijk en
moreel gebied ligt heroën maakt. Voor den
Amerikaan is het leven steeds worden,
nooit z ij n, terwijl hij minder indivudualist
is dan de Europeaan, althang als men hem
uit psychologicch, niet uit occonomsch
oogpunt beschouwt. De nadruk wordt stcr-i
ker gelegd op „wij" dan op „ik".
Dc uiterste maat der plaatsruimte, die
mij kan worden toegestaan voor deze ru-"
briek is eigenlijk al overschreden. Maar ik!
hoop dat gij, lezers, terstond, als vervolg
bezigheid op de lectuur van mijn artikel,
U zult gaan verdiepen in het rijke boek,
dat hiermede is aangekondigd.
P. H. RITTER JR,
WAT MENIGEEN NIET WEET.
Een tc Hampshire wonende Engclscliman
beweert ontdekt te hebben hoe de insect
in de lucht kan zweven. Hij is nu bezig
een aeroplaan te construeeren, gebaseerd
op het ontdekte principe.
Veertien dagen in de gevangenis is de
straf van een jongmensch te Schwarzcnau,
Oostenrijk, omdat hij naar do predikatie
van een bisschop luisterde met een sigaret
in zijn mond. Hij werd veroordeeld wegens
heiligschennis.
Speciaal voor het doel bereide verf heeft
voorkomen, dat de thans 45 jaar oude Eif-
fcllorcn tc Parijs gewoon weggeroest is. De
toren kwam den 31stcn Maart 1889 gereed.
De langste onderwater-tunnel der wereld,
de Merseytunnel hij dc stad Liverpool, za!
in Juli van dit jaar ingewijd worden. De
bouwkosten bedragen ruim 95 raillioen
gulden.
liet eerste hoogo gebouw in Amerika,
dat echter nog lang geen wolkenkrabber
was was het Taconagebouw in Chicago
(1887), dat 15 étages bevatte. In 1898 had
men in Xcw-York reeds het Park Row
Building (29 étages) cn thans is liet hoogste
gebouw in Amerika liet Empire State Buil
ding, ongeveer 380 meter hoog met 80 ver
diepingen.
In den 30-jarigen oorlog voerde oen Dult-
scher, Bomhard, hertog van Saksen-V/ei-
mar, de Fransche legers tegen dc Bult-
schcrs aan, terwijl een Franschman, gene
raal Frangois de Mercy de keizerlijke Duit-
sche strijdmachten tegen dc Fransche leger»
onder zijn bevel had.
