AMERSFOORTSCH DAGBLAD
Zaterdag 17 Maart 1934
32 e Jaargang No. 219
DERDE BLAD
GEEN ONNOODIGE HUL
DIGINGEN VAN
HITLER!
Autogrammenjagers
vangen bot
DE BESLISSING TE ROME
GEVALLEN?
STAKINGSACTIE IN
SPANJE VERLOOPEN
HEVIGE BRAND IN DORP
IN BOSNIË
GODSDIENSTIGE SECTE
MET GEVAARLIJKEN
INSLAG
FRANCQUIPRIJS VOOR
PROF. LEMAITRE
INSULL IN VOLLE ZEE
GEARRESTEERD
Schiphol wachtte vergeefs
ARRESTATIES IN ESTLAND
DUREN VOORT
AANSLAG OP EEN
TREIN
Gezantschapssecretaris
als smokkelaar
BLOEDIG GEVECHT MET
ROOVERBENDE
KANS OP STAKING BIJ DE
GENERAL MOTORS
Kinderen, die door het opzeggen
van gedichten het programma
in de war stuurden
13 r 1 ij u, 1 C M a ar t. (V. D.) De adju
dant van Ilitlcr, Brückner. deelt mede: In
den laatsten tijd hebben zich bij voorstel
lingen, welke door Ililier werden bijge
woond, de volgende onverdragelijke ge
beurtenissen voorgedaan:
1) Door het veehverf opzeggen van ge
dichten, in het bizonder door jeugdige per
sonen, hebben zoodanige vertragingen in de
programma's plaats, dat iedere tijdsbepa
ling gewijzigd moest worden.
2) Lvenzoo zijn door het tallooze malen
per dag vragen van aulograrnmen van Hit-
Ier dezelfde onverdraaglijkhcden naar
voren gekomen. Alle in aanmerking komeu-
do instanties van partij en S.A. krijgen den
plicht dergelijke gebeurtenissen in de toe
komst onmogelijk te maken.
3) Voorts bestaat reden er op te wijzen,
d.it tijdens theater-voorstellingen, welke
door Hitier werden bijgewoond, luide ova-
lies tijdens de pauzes met het oog op de
plaats cn de uitvoering van kunstwerken
niet gcwenscht zijn.
Boedapest, 16 Maart. (V. D.) De
Vrijdagavondbladcn melden algemeen, dat
de besprekingen der drie staatslieden te
Home lot een goed einde zijn gevoerd. Bi
zondere voldoening geeft een uitlating
van den Hongaarschen minister-president
Goemb§es, dat de politieke cn economische
onderhandelingen -in principe, hebben ge
leid tot een geheel bevrodigende overeen
komst.
Londen. Uit Rome wordt gemeld, dat
Vrijdagavond tusschen Mussolini. Dollfuss
cn Goemboes een economisch cn politiek
verdrag voor het Donaubekken is gesloten.
Deze overeenkomst zal Zaterdag worden
onderteekond.
Madrid, 15 Maart. (V.D.) De stakings
beweging in de grafische vakken is ten
einde. De arbeiders hebben het werk her
vat. Ook in de staking der bouwvakarbei
ders en der metaalarbeiders is een oplos
sing vrijwel tot stand gekomen. De rcgce-
ring publiceert dan ook een communiqué,
waarin zij verklaart, dat, wanneer deze
sociale geschillen niet in Madrid waren
ontstaan. Spanje een der rrustigstc perio
des zou doormaken sedert de instelling van
de republiek.
GESPANNEN TOESTAND
IN CHILI.
Santiago, 16 Maart. (V. D.) Te San
tiago zijn vijf bommen ontploft
In de provincie is de staat van beleg af
gekondigd. Cafés en theaters zijn gesloten.
AARDVERSCHUIVING BIJ VILLACH.
Weencn, 15 Maart. (V.D.^. Volgcii6 be
richten uit Klagenfurt is door het smelten
van dc 6noeuw in Korinthic de grond op
verschillende plaatsen dermate losgeraakt,
dat in de nabijheid van Villach een massa
aarde van 10.000 kubieke meter in bcwe-
ging is geraakt. De bosschcn zijn door deze
verschuiving zeer ernstig beschadigd. Een
locomotief is ontspoord. Het spoorwegver
keer is gestremd Pioniers en leden van
den vrij willigen arbeidsdienst zijn gcrequi-
reerd. De zijrivieren van de Drau stijgen
nog 6teeds, zoodat men Areest voor verdere
schade.
EEN DOODE EN TWEE ZWAAR
GEWONDEN BIJ HUISINSTORTING.
Mannheim, 1 G Maart. (V D.) Nabij
de grens van den Elzas is te Nicdcrschlct-
tenbacli bij een verbouwing do muur van
eeri buis ingestort. Een 48-jarige metselaar,
vader van drie kinderen, werd op slag ge
dood, en twee zoons van den opzichter wer
den ernstig gewond.
40 SLACHTOFFERS TE
BEYROETH.
B e y r o e t h, 16 Maa r t. (V. D.) Het aan
tal dooden bij dc huisinslorting bedraagt
4ü, het aantal gewonden 18.
MIJNONGELUK IN 'T SAARGEBIED.
Saarbrücken, 16 Maart. (V. D.) Op dc
Knausholzermijn 6tortte vannacht kort voor
het wisselen der ploegen een gedeelte van
een mijngang in. Lcn mijnwerker werd zoo
zwaar gewond, dat bij korten tijd later
overleed. Een tweede mijnwerker werd ern
stig aan den rug gewond. De instorting had
een zoodanigen omvang, dat de volgende
ploeg niet naar beneden kon gaan.
Een ander dorp door misdadigers
in brand gestoken
Belgrado, 16 Maart. (V. D.) Vol
gens een bericht in de Prawda is het dorp
Janja in Bosnië door een vernietigenden
brand geteisterd. 80 huizen zijn een prooi
der vlammen geworden. De bewoners van
liet plaatsje'moesten werkeloos toezien, dat
de brand, welke door een krachtigcn storm
hevig werd aangewakkerd, zich snel uit
breidde, aangezien liet bluschmateriaal in
buitengewoon slechte conditie verkeerde.
Pas na aankomst van militairen kon dc
blussching krachtig worden ter hand ge
nomen. Vrijdagochtend brandde het nog.
Het Roode Kruis heeft hulpmaatregelen
genomen ten behoeve van de dakloozen.
Een tot nu toe rijk grondbezitter is door
den brand tot den bedelstaf vervallen. Ilij
verloor vijf huizen cn bovendien 360.000
goud-dinar, welke bij in zijn woning had
verborgen.
De Prawda meldt voorts, dat het dorp
Soertschhia bij Belgrado op zes plaatsen
tegelijk in brand is gestoken. De misdadi
gers w ilden tijdens de verwarring hun slag
slaan. Een brandwacht werd op straat over
vallen cn geraakte gewond. De bevolking
slaagde er evenwel in den brand te blus-
schen en jle plunderaars te verdrijven.
Het boerenwerk prijsgegeven
Auckland, 10 Maart. (V D.J Een
nieuwe godsdienstige secte, met een ge
vaarlijken inslag, is in Manaia (Nieuw
Zeeland) ontstaan. Een lid van de Maori-
stam, Toroa Ngatau, is profeet van deze
secte. Toroa Ngatau is klaarblijkelijk be
roemd geworden door de wonderbaarlijke
genezing van een 19-jarigen jongeman, die
lijdende was aan een kwaadaardige ziekte.
De aanhangers van do secte ongeveer
veertig personen, verkeeren in een staat
van extase. Zij hébben alle werk op hun
boerderijen laten liggen. Het gras wordt
niet gemaaid, dc koeien niet gemolken, ter
wijl verzuimd is den wintervoorraad aard
appelen binnen te halen.
Toroa was tot dusver een zeer rustig per
soon, zoodat de verrassing onder hen, die
de inboorlingen kennen, vrij groot is. nu
hij plotseling optreedt als hoofdpersoon in
deze vtcemde geschiedenis!
De correspondent der N.R.Ct. te Brussel
meldt:
De Francqui-prijs, ten bedrage van 500.000
francs, is ditmaal toegewezen aan prof. G.
Lemaitrc van de Kath. Universiteit te Leu
ven, voor zijn hoogstaand wetenschappelijk
werk op het gebied der cosmogomie. De ju
ry bestond uit prof. Dc Donder, van de
unhersiteit te Brussel, prof. Dehaler, van
de universiteit te Luik, prof. P. Langevin,
vun liet College de France en prof. sir Ar
thur Eddington, van de universiteit te Cam
bridge.
Men weet, dat dc vorige maal dc Franc
qui-prijs aan den Belgischen historicus
prof. Pircnnc, voor zijn globaal werk op ge
schiedkundig gebied werd toegekend.
DE STAKING IN SPANJE.
Madrid, 16 Maart. (V. D.) Uit Barce
lona wordt gemeld, dat de pogingen, om
overeenstemming te bereiken tusschen de
arbeiders en werkgevers in het elcctrici
teitsbedrijf te Barcelona, zijn mislukt De
arbeiders in dc groote electrischc centrale
en van de fabrieken zijn in den afgcloopen
nacht in staking gegaun. De Catalaansche
regecring heeft voor de instandhouding van
het werk dor bedrijven specialisten \ati lc
ger cn marine gerequireerd om te voorko
men, dat Barcelona zonder licht cn electri-
citcit zou blijven. De electrische centrale
te Barcelona voorziet niet alleen geheel Ca-
talonie, doch ook een groot gedeelte van
Aragon en Saragossa van stroom. Tot on
lusten is het nog niet gekomen. Alleen te
Madrid hebben stakende bouuvakarbei
ders op een bijna gereedzijnd bouwwerk
twee bommen tot ontploffing gebracht, wel
kr- weinig materièele schade hebben aan
gericht.
Aan boord van een Grieksch
stoomschip op u eg naar
Port Suid
Londen, 16 Maart (V.D.). Uit Athene
wordt gemeld, dat dc uit Amerika uitge
weken voormalige leider van het Insull-
concern Samuel Insull uit Chicago, die gis
teren kort voor zijn uitwijzing uit Grieken
land plotseling op geheimzinnige wijze ver
dween, aan boord \an liet Grieksche stoom
schip „Ncoclis" gearresteerd is Hij was gis
termiddag uit Griekenland vertrokken en
bevond zich op weg naar Port Said.
Men hoopt, dat de kapitein van dc „Nco
clis" bereid is naar Piraeus terug te keeren.
Schiphol vergeefs in afwachting.
Amsterdam, 16 Maart. Toen Insull
gistermiddag plotseling op geheimzinnige
wijze door een achterdeur van zijn hotel
verdween deden te Athene onmiddellijk ge
ruchten de ronde, dut hij aan boord van
een Nederlandsch schip zou zijn gevlucht,
waarna daar weldra van werd gemaakt,
dat hij pc; vliegtuig Griekenland zou heb
ben verlaten cn 'crmoedclijk via Neder
land naar Londen zou reizen
Toevalligerwijze waren de omstandighe
den zoodanig, dal liet gerucht dat een
schijn van juistheid kreeg, doordat jui6t
gistermiddag het K.L.M -retour-vliegtuig uit
ïndië, de „Snip", te Athene was gearriveerd
en hedenmorgen zijn vlucht naar Amster
dam voortzette
Dientengevolge verkeerde Schiphol he
denmiddag ccnigszins in afwachting en ont
braken ook de onvermijdelijke journalisten
en persfotografen niet, die de kans niet wil
den missen den veelbesproken Amerikaan-
schen financier op Ncderlandschcn bodem
te ontmoeten. De K.L.M.-officials meenden,
dat zich aan boord van de „Snip" slechts
twee passagiers vo ir Londen bevonden, die
echter reeds te Singapore aan boord waren
gekomen. Echter weet men nooit met ze
kerheid, wat voor passagiers de Indic-vlieg-
tuigen- op het laatste oogenblik tijdens de
tusscheniandingen meenemen, zoodat de
mogelijkheid bestond, dot de gezochte in
derdaad te Athene aan boord was gekomen.
Te kwart voor één kondigde de sirene de
komst van het Lidife-vliegtuig aan en na
eenige cirkels boven Schiphol te hebben be
schreven, zette TepasJtfe P.I! A.I.S keu
rig aan den grond cn stapten drie pasSi-
giers uit het toestel, doch niet Samuel In
sull
De heer Tcpas deelde ons op onze vraag
mede, dat bij ook te Athene geen passa
giers voor MarSci'le had meegenomen, cn
dat te Athene o:>k geën enkele aanvraag
voor passage was binnengekomen.
Hot even later ontvangen bericht uit
Athene bevestigde dat alle geruchten om
trent het reizen van Samuel Insull mot een
Nederlandsch schip of een Nederlagdsch
vliegtuig uit do lucht waren gegrepen.
Grieksch minister afgetreden.
Athene, 16 Maart (V.D.). De vlucht van
Insull, welke imusschen is verhinderd,
heeft tot gevolg, dat dc Grieksche minister
van Binncnlandsche Zaken ontslag heeft
gevraagd.
De Neoclis keert naar Piraeus
terug.
Athene, 15 Maart (V.D.). Volgens een
verklaring van den minister van Binnen-
landsohc Zaken zijn de radiografisch over
gebrachte instructies der regeering reeds
beantwoord door den gezagvoerder van het
stoomschip Ncoclis.
De kapitein heeft medegedeeld, dat hij
het schip naar Piraeus zal terugbrengen en
dat bij reeds- Zaterdag daar denkt aan te
komen. De kapitein heeft opnieuw beves
tigd, dat Insull zich nog aan boord van zijn
schip bevindt.
De Iosulls zullen worden uitge
leverd.
Athene, 16 Maart (V.D.) Na den terug
keer van het stoomschip Neoclis to Piraeus
zal Samuel Insull direct naar Amerika wor
den gezonden.
Toronto. Het Hof van Beroep heeft
thans na een juridisch geschil van 17
maanden dc uitlevering'aan Amerika be
paald van Martin Insull. Martin is- een
broer van Samuel en hij wordt beschuldigd
van groote bedriegerijen tezamen met zijn
broer. Deze operaties hebben geleid tot de
krach in dit concern.
DE MOORD OP ADVOCAAT CLERICI
OPGEHELDERD?
P a r ij s10 Maar t. (V. D.) Dc geheim
zinnige moord op den uit Italië gcimmi
geerden vrocgcren advocaat Clerici, die,
zooals gemeld te Parijs op straat is dood
geschoten. schijnt thans te worden opge
klaard.
In een communistische vergadering,
welke Donderdag is gehouden, heeft een
jonge man zich doodgeschoten. Op hem
werden legitimatiepapieren in liet Fransch
cn in liet Italinansch gevonden, zoomede
een brief, waarin hij te kennen geeft de
misdaad op Clerici te hebben gepleegd
Aangezien Clerici socialist was. schijnen de
vermoedens, dat politieke overwegingen
aanleiding tot don moord zijn geweest, te
worden bevestigd.
JAPANSCHE SCHOENER IN RUSSISCHE
WATEREN.
Meu denkt aan spionnage.
Wladiwoslok, 15 Maart (V.D.) In de
sovjet-Russische territoriale wateren is
een Japanschc schoener waargenomen. Na
dat acte was opgemaakt van dc aanwezig
heid van het Japanschc schip werd door de
Russische autoriteiten don schoener bevo
len onmiddellijk dc territoriale wateren te
verlaten.
Volgens dc meening van zeelieden hier is
deze schoener een Japansch verkennings
schip geweest, dat waarschijnlijk spion-
nagewerkzaamheden verrichtte.
Generaal Laidoner schrikt terug voor
al te scherpe maatregelen tegen
de officieren
T a 11 n n, 15 Maart (V.D.) De opperbevel
hebber der Estlandschc troepen, generaal
Laidoner, heeft gisteren dc pers ontvangen
cn verklaard, dat in de buitcnlandschc pers-
tal van overdreven geruchten do ronde
doen. De gehecle regceringsactie tegen de
vrijheidsstrijders is zonder bloedvergieten
verloopen. Naar de mccning van den gene
raai had de staat zich echter in groot ge
vaar bevonden en was het snelle ingrijpen
der regeering onvermijdelijk geweest.
Generaal LAIDONER.
De verwachte groote zuiveringsactie in
het Estlandsche officierscorps is niet ge
schied op zoo groote schaal als men ver
wachtte. Men heeft den indruk, dat geno
raai Laidoner er voor terugschrikt door al
te scherpe maatregelen het officierscorps
tegen zich in te nemen. Uit militairen
dienst ontslagen zijn een kapitein van het
lankregiment te Talinn cn de regiments
dokter tc Pernau, die den rang van majoor
had, alsmede twee andere militaire gences-
hceren te Talinn cn con eerste luitenant
van een der militaire bureaux. Naai ver
luidt, zijn deze officiebon onmiddellijk na
hun ontslag gearresteerd. Gearresteerd is
verder de vroegere commandant van het
tankregiment overste Lutsar. Vooral*in het
tankregiment schijnen de vrij hcidst rij ders
veel aanhangers te hebben Tenslotte zijn
nog vele officieren hij wijze van straf over
geplaatst. Naar verluidt, heeft men niet de
bedoeling den candidoat voor het president
schap dor vrijheidstrijders, generaal Larka.
tc arrestceren.
Twaalf dooden te be:
treuren
Moek den, 16 Maart (V.D.) Op een per
sonentrein op het traject MoekdcnHai-
loeng is gisteren met behulp van springstof
fen een aanslag gepleegd, tengevolge waar
van 12 personen om het leven kwamen.
Sofia, 15 Maart. (V D.) Volgens berich
ten in de bladen is een hooggeplaatst amb
tenaar van de diplomatieke vertegenwoor
diging te dezer stede van een groote West"
Europccschc rnogcndhcd eenige dagen ge
leden zonder medeweten van zijn superieur
plotseling vertrokken. De bladen leggen
verband tusschen dit overhaaste vertrek
cn de ontdekking van een groote valuta
smokkelarij
Naar verluidt, zou het hier een secreta
ris betreffen van het Fransche gezant
schap. Gcrardy genaamd, van wien reeds
geruimen tijd verteld werd. dat hij onder
den dekmanlel van diplomatieke rechten
zich op groote schaal bezig hield met het
smokkelen van deviezen cn ook goederen
Zelfs zou hij hiervan een geregelde zaak
hebben gemaakt.
Verder verluidt dat in dc laatste dagen
door een uit Parijs herwaarts gezonden fi
nanciecl inspecteur de kas van liet gezant
schap, welke Gérardv beheerde, zou vvor
den nagekeken. De Bulgaarse he regeering
zou met klem terugroeping van den diplo
maticken arhbtcnóar hébben geëischt en
deze zou inlusschcn reeds van zijn functie
ontheven zijn.
Niet bepaald een succes voor
de gendarmerie
Constantinopel, 15 Maart. (V.D.)
Nabij Bitabli in liet Nazipgcbicd in Oost-
Anatolie heeft een treffen plaats gehad
tusschen een detachement van de gendar
merie cn een bende gewapende roovers.
De bandieten hadden dit gebied reeds
langen tijd onveilig gemaakt en in de laat
ste twee jaar een aantal misdadige aansla
gen gepleegd. Dc bende, die reeds vele ma
len met de politie in aanraking is geweest,
was er tot dusver steeds in geslaagd zich
uit de voeten te maken.
Het laatste treffen is voor de gendarme
rie niet bepaald een succes geweest. Het
spoor van de bende, dat liep naar een afge
legen huis nabij het dorp Bitabli, werd
door een sterke weermacht, onder aanvoe
ring van een kolonel, gevolgd. Zij omsingel
de het leger van dc bandieten en opende
op korten afstand het vuur. dat door de
laatsten met eer regen vau kogels werd
beantwoord, tengevolge waarvan drie van
dc aanvallers, een boschwachter en de
dorpsburgemeester werden gedood
Dc troepen bestormden hierna het huis.
Een langdurig gevecht ontstond en hield
tot donker aan. De roovers drongen door
het politiecordon heen. waarbij hun aan
voerder Ahmet Kauli. bijgenaamd „dc bloe
dige" gevangen werd genomen. De overige
bandieten vluchtten, toen de gendarmes
met hun gevangenen naar het buis terug
keerden.
Tijdens den nacht ondernamen de ban
dieten een onverhoedschen aanval om hun
hoofdman te bovrijden. Tot het aanbreken
van den dag vochten zij Tijdens den strijd
werd de rooverlioofdman, die als gevange-
no in de gelederen van de politie werd me
degevoerd, gedood door een kogel in bet
hoofd. De politie heeft verscheidene dooden
en gewonden te betreuren.
Bij het aanbreken van den dag was het
gevecht geëindigd cn waren dc roovers ver
spreid.
Thans wordt een nieuwe expeditie uitge
rust om de roovers op to sporen, wier laat
ste wapenfeiten do schrik onder do bevol
king weer in hooge mate hebben doen toe
nemen.
Washington. 15 Maart. (V.D.) De Ge
neral Motors beeft dc National Labour
Board botweg medegedeeld geen enkele
vakvereeniging te erkennen, dio in contact
staat met dc Amcrikaansehe federatie van
den arbeid, noch contracten te zullen slui
ten met zoodanige organisaties ten behoeve
van de employés. Green, de voorzitter van
do federatie, heeft dc arbeidscommissie van
den senaat in verband hiermede er van in
kennis gesteld, dat als gevolg van dit op
treden dc automobielindustrie een der
grootste stakingen in de Amcrikaansehe
geschiedenis tegemoet gaat.
CIVIELE LIJST VAN LEOPOLD III
VERHOOGD.
Brussel, 15 Maart. (H.N.) De Kamer
heeft vandaag met 94 tegen 69 6temmen bij
één onthouding de verhooging van de ci
viele lijst van den koning tot 12 millioen
francs cn het toekernen van een jaarlijk-
sche donatie van 2 millioen aan koningin
Elisabeth goedgekeurd Ook de senaats
commissie heeft haar goedkeuring aan deze
voorstellen reeds gehecht. Hij de beraadsla
gingen hadden de socialisten tc kennen ge
geven, dat zij verschillende p06tcn van de
civiele lijst bij andere hoofdstukken van de
begrooting ondergebracht wilden zien. Van
rcgecringszijde werd er echter op gewezen,
dat dit in 6trijd met dc grondwet zou zijn.
Voorts werden nog verschillende toelich
tingen verstrekt, waaruit blijkt, dat het
vermogen van koning Albert tijdens zijn
regeering met ruim 50% is verminderd.
Opgemerkt wordt ook, dat het vermogen
van koning Leopold belangrijk minder dan
dat van zijn vader zal zijn, aangezien dit
vermogen onder de erfgenamen verdeeld
moet worden. Koning Leopold zal dienten
gevolge gedwongen zijn verschillende voor
werpen als automobielen, rijtuigen enz. uit
de nalatenschap van koning Albert terug
te koopen.
CHINEESCH STOOMSCHIP GEZONKEN.
Acht en tachtig dooden.
Sjanghai, 15 Maart. (V. D.) Een Chi-
neescli stoomschip, dat Dinsdag uit Foctsjau
naar Sjanghai was vertrokken, is tijdens
een bevigen storm gezonken; 88 personen
zijn om liet leven gekomen.
BALKANPACT DOOR DE GRIEKSCHE
KAMER AANGENOMEN.
Athene, 15 Maart. (V. D.) Do Kamer
heeft liet Balkanpact aangenomen in den
vorm, waarin het 9 Februari j.l. tc Athene
is ondcrtcckcnd.
PRELAAT KAAS APOSTOLISCH EERSTE
SECRETARIS.
Rome. 15 Maart (V.D.) De Osscrvatore
Romano maakt bekend, dat prelaat Kaas
door den paus benoemd i6 tot apostolisch
eerste secretaris.
Prelaat Kaas vertoeft op het oogenblik te
Rome. Uit deze benoeming leidt men af,
dat hij voor goed te Rome zal blijven.
