DE WONINGBOUW
ONZE GEMEENTE
GEMEENTERAAD
HET SCHOUWSPEL
13ij het doen van voorstellen om te komen
tot den bouw van woningen, hetzij door do
gemeente, hetzij door woningbouwvereeni-
gingen kon tot voor oen tweetal jaren
steeds worden gewezen op een belangrijk
tekort aan woningen lot een huurwaarde
van ongeveer J G.per week.
Door het gereedkomen vlan de door do
gemeente gebouwde woningen op het tor-
rein Oskam, van do door Goed Wonen ge
bouwde woningen bij den Sooötepweg, van
de woningen van St. Bonifacius en van de
woningen van Volkshuisvesting II. ja het
tekort reeds verminderd. Dc snelle aan
bouw door particulieren van woningen mot
huren vanaf J 5.50 per vvcok en vooral de
economische omstandigheden, waardoor een
groot deel der arbeiders bezwaarlijk huren
van 5 tot 6.— en hoogor* per week
kan verwonen, hebben er toe samengewerkt
dat van een tekort aan woningen in die
huurklasscn niet meor kan worden gespro
ken. Wanneer er nog van eon tekort sprake
kan zijn, dan is dit in woningen met een
li uur waarde beneden" 4.50 per week en dit
tekort is steeds aanwezig geweest. Het is
voorts toegenomen door onbewoonbaarver-
klaring, door afbraak van oude woningen
en door de economische omstandigheden,
waardoor meerderen noodgedwongen naar
een goedkoopere woning zoeken.
Ter voorziening in dit tekort zal weldra
worden overgegaan tot den houw van 151
woningen achter dc woningen van de
Stichting do Poth. huurverlaging zal plaats
hebben, terwijl verder verwacht wordt, dat
dooi- de meerdere ruimte in het woning
aantal en dc huurverlaging do huren van
oude particuliere woningen tot dc categorie
van woningen met dc laagste huur zullen
gaan behooren.
Naast do aanwezigheid van voldoende
wopingcn in dc huurklasse van 5.tot
6.per week, valt een Overschot te con-
sta te oren vun ze. middenstandswoningen.
Deze gewijzigde omstandighedon op het
gebied der woning voorziening hebben reeds
geruimen tijd de aandacht van B. en W
gevraagd en gaven aanleiding in den Raad
tot het vragen van inlichtingen over den
verkoop van gronden in het Soesterkwar
tier voor den bouw van arbeiderswonin
gen, terwijl de Vereeniging van Huiseigena
ren in een adres zich tot den Raad heef!
gowend met verzoek regelend op to treden
door do stichting van goedkoopere wonin
gen tegen te gaan.
Wat het College betreft hoeft bet ge
meend deze beide punten te kunnen behan
delen, zoodra gereed zou zijn oen voorstel
dat eerst daarna kan worden vastgesteld
hoeveel woningen er na dio verlaging in
bepaalde huurklasscn bestaan en wvlke
maatregelen tot beperking of bevordering
van den -yoorraad in bepaalde klassen zul
len moeten worden overwogen.
Dc hiervoor genoemde inlfchfingch gé:
vraagd in den Raad en het adres der Huis
eigenaren zijn feitelijk terug te brengen tot
hetgeen in den aanvang is geconstateerd'
dat er in een bepaald soort woningen oen
teveel is cn maatregelen moeten worden ge
nomen cm regelend op te treden. In heide
gevallen schuilt voorts eenige critick op
verkoop van terreinen, bestemd voor arbei
derswoningbouw in het So es t eik wart ip r. -
Naai' aanleiding van de vragen, gestold
in de raadsvergadering van 30 Mei 1933
werd de toezegging gedaan, dat een nota
zal worden overgelegd omtrent dc nale
ving van de clausule betreffende de maxi-
mumhuur bij verkoop van gronden, be
stemd voor den bouw van arbeiders wo
ningen in het Socsterkwai'tier. Om te vol
doen aan deze toezegging, doelen B. cn W.
mede, dat dit punt reeds hun volle aan
dacht had, omdat ook hun was gebleken,
dat woningen, gebouwd op grond verkocht
met de bepaling, dat daarop geen duurdere
woningen mochten worden gesticht dan met
een huurwaarde van o.5Ü toch duurder
werden verhuurd. Btj oen nader onderzoek
in 1933 bleek, dat van 46 met deze bepaling
gebouwde woningen er 13 werden verhuurd
voor 5.50, 2 worden bewoond door den ei
genaar, 13 werden verhuurd voor 6.4
voor 6.25, 3 voor 6.50, 3 voor 9.— cn
1 voor 10.—, dc beide laatston tevens
winkels).
Alvorens daartegen maatregelen tc ne
men, diende te worden onderzocht op wel
ke wijze handhaving mogelijk zou zijn en
daarbij werd overwogen:
1. vestiging van een servituut;
2. oplegging van boete rnet een zgn. ket-
tingbeding;
Vestiging van een servituut kan niet
rcchtsgoldig geschieden, orndat het criteri
um, „ten gebruike cn ten nutte van bet
hecrscbend erf" ontbreekt.
Oplegging van een boete met kettingbe-
ding dient op practische gronden tc worden
ontraden, omdat le bet bewijs door dc ge
mcente moet worden geleverd, dat in der
daad als huur meer wordt ontvangen dan
toelaatbaar is; 2e het moeilijk, zoo niet on
mogelijk zal zijn, orn de boete tc innen van
den tweeden en volgenden eigenaar.
Nu het geval zoo staat, willen B. en W.
afwachten, of weigering van het verlecnen
van dispensatie van dc betrokken bepaling
van het raadsbesluit mogelijk voor de eige
naars zoodanige gevolgen kan hebben, dat
men toch aan liet raadsbesluit zal voldoen
De vraag zal worden gesteld, waarom niet
voor te stellen van dc bepaling dc mogelijk
heid van dc al of niet handhaving is over
wogen. B. en W. kunnen slechts antwoor
den, dat zij vertrouwden op do preventieve
werking. Voorts zijn zij van oordeel, dat op
neming van dc bepaling in zooverre gc-
volg heeft gehad, dat woningen zijn ge
bouwd, welke gezien den grondprijs, het
bouwplan en de bouwkosten voor 5.50
konden en kunnen verhuurd worden.
Alleen tengevolge van dc vraag naar
nieuwe woningen en gezien het feit, dat de
huren van oudere woningen zich niet snel
genoeg aangepast hebben aan de gewijzigde
economische omstandigheden, is het moge
lijk, de woningen duurder te verhuren. Dit
is een kwestie van vraag en aanbod en
hiertegen kan de gemeente bij verkoop van
grond aan particulieren geen afdoende
maatregelen nemen.
Tijdens het onderzoek naar een en ander
hebben B. cn W. een tweetal ingekomen
aanvragen van particulieren cn een aan
vraag van Good Wonen tot aankoop van
bouwgronden voor den bouw van arbeiders
woningen aangehouden cn hebben zij daar
bij do vraag naar voren gebracht, of al dan
niet tot verkoop van deze gronden moet
worden overgegaan.
Zij kwamen tot deze vraag, eensdeels om
dat zij met de bepaling van ccn maximum
huur van 5.50 voor den bouw door parti
culieren niet ten volle het resultaat konden
bereiken, dat zij booogdeu, anderdeels om»
dat tengevolge van don sneller aanbouw
door particulieren en bet tegelijk gereed
komen \an complexen woningen van Goed
Wonen, St. Bonifacius cn de gemeente «ter
rein Oskam) er plotseling zoodanig aanta
woningen aan dc ruarkt is gekomen, dat de
bewoners v,an oudere 'woningen dio wonin
gen gaan verlaten, om zich in dc niouwo Wo
ningen tc vestigen cn dit tengevolge heeft:
leegstaan van oudere woningen, hetgeen,
als dit eenigen omvang aanneemt, voor de
gemeente een belangrijk bedrag aan huur-
derving tengevolge zou hebben.
B. cn W. waren met do Financieelc Com
missie van oordcel, dat, zoover de gemeente
dit in de hand heeft, de verkoop vun grond
voor den bouw van arbeiderswoningen door
particulieren tijdelijk niet bevorderd inoo6t
worden voor de huren van bestaande wo
ningen zijn herzien en dc woningbehoefte
in de gemeente opnieuw is nagegaan. Ook
Goed Wonen wenschte haar aanvraag zoo
lang tc laten rusten.
Nu.de herziening dei* huren aan don Raad
wordt voorgesteld kan dc woningbehoefte
worden nagegaan.
Wordt vervolgd).
PELIKAAN-COLLECTE.
De opbrengst
Het Pelikaan-comité „Amersfoort" deelt
ons mede, dat do Zaterdag gehouden col
lecte heeft opgebracht de som van 363.73
Per.giro word ontvangen van den
heer L. G. 12.50, van den beer
B. A. V. 10.— 22.50
Van de Kamer van Koophandel,
alhier 50.-—
Door bemiddeling van do K. v. K.:
van Handel cn Industrie, le stor
ting 160
In totaal dus 601.23
Het comité vprzookt ons voorts opname
van bet volgende:
Als wij rekening mogen houden met de
algemecno tijdsomstandigheden en eenige
collecten niet lang geleden in onze ge
meente gehouden, dan mecncn wij een be
vredigend rèsuIfaalTTè kunnen vaststellen^
dank zij de belxmgloozo medewerking van
zeer velen.
Betuigen wij onze erkentelijkheid aan
allen die ons finantiécl steunden, wij wil
len daarnaast vriendelijk dank zeggen aan
do militaire muziekcorpsen en burgcr-mu-
ziekvercenigingen, die zoo welwillend ge
volg hebben gegeven aan ons verzoek in
verschillende wijken van onzo stad mu
ziek, d.i. vreugde tc brengen.
Een woord van dank ook aan onze plaat
selijke pers, die onzepropaganda krachtig
steunde.
Voorts vooral dank aan dc dames cn
hoeren collectanten zonder wier toewij
ding on arbeid wij het verkregen succes
stellig niot zou dep hebben bereikt.
Ten slotte goat onze ingenomenheid uit
naar den lieer, voorzitter der N. V.
Amcrsfoortscho Autobusdieist, door wiens
welwillendheid in. do Stads-Autobusscn
een opwekking aan de burgerij, allen mee
tc doen, mocht wordt aangebracht, zoo
mede aan eenige winkeliers en anderen
waar eenzelfde opwekking een plaats
mocht vinden.
Evenzeer den Stadsbciaardier dank voor
'zijn opwekkend spel van den toren, cn don
heer Sehwemmcr voor het belangeloos be
schikbaar stellen van zijn tuinzaal ten be
hoeve van ons Ccntraal-Bureau.
Voor vorderingen op het Pelikaan-Comi
té wordt men verzocht quitantic aan tc
bicden uiterlijk 21 dezer, adres Huygcns-
laan 20.
SCHOOLGELDREGELING.
De Verordening tot heffing van school
geld vóór dc verschillende gemeentelijke
onderwijsinrichtingen is bij Kon. besluit
goedgekeurd tot 1 Sept. '34. Deze schoolgeld-
regeling moet dus opnieuw worden vastge
steld. In dc daartoe door B. on W. ontwor
pen regeling is voor het Gymnasium cn de
Handclsdagschool het tariof genomen, dat
door de Ministers, van Onderwijs, Kunsten
cn Wetenschappen on van Financiën voor
dc Rijks hoogere burgerscholen is vastge
steld.
Het schoolgcldtariof voor de scholen voor
gewoon lager onderwijs, het buitengewoon
onderwijs en de Handelsavondschool is on
gewijzigd van dc thans bestaande regeling
overgenomen.
Volgens de tegenwoordige regeling be
draagt bet schoolgeld voor het uitgebreid
lager onderwijs IK maal het bedrog volgens
het tarief voor het g.l.o. Ingevolge art. 64
tweede lid der L.O.-wet moet in dc veror
dening tot heffing van schoolgeld zooveel
mogelijk rekening worden gehouden met
het beginsel, dat de bedragen, verschuldigd
volgens dc verschillende klassen van hef
fing voor scholen, bestemd voor uitgebreid
onderwijs, verhoogd worden in dezelfde
verhouding als het gemiddelde bedrag per
leerling vail do kósten van die soort van
scholen in de gemeente hoogcr is dan het
-rcmiddelde bedrag per leerling van dc kos
ten der scholen voor gewoon onderwijs in
de gemeente.
Blijkens een berekening van die kosten in
deze gemeente is bedoelde verhouding thans
I IK. Het komt B. en. W. daarom noodza
kelijk voor het schoolgeldtarief voor het
U.L.O. te bepalen op IK maal het tarief
voor het g.l.o.
Op Dinsdag 27 dezer.
Dc -gemeenteraad is in openbare verga
dering bijeengeroepen tegen Dinsdag 27
Maart as., des avonds om zeven uur.
De agenda vermeldt'dc volgende punten:
1. Ingekomen stukken en mededeel innen
2. Benoeming van een lid van de Com
missie van bijstand voor dc financiën en
voor het onderwijs.
3. Benoeming Van twee Regentessen en
twee Regenten vun het Burger Weeshuis.,
4. Voorstel van B. cn \V. om mcj. C. C-
qc Jager over tc plaatsen alw onderwijzeres
van school 9 naar de Meisjes U.L.O. school.
5. Voorstel van B. »m W. om aan Mcj. Dr.
J. Marx overeenkomstig haar verzoek eer
vol ontslag, te verjecnen uit de betrekking
van tijdelijk leerares in dc wiskunde aan
het gymnasium.
6. Voorstei van B. cn W. om oen bövch-
tallige betrekking van onderwijzeres aan de-
school voor bot "centraal Tc-cn 3e leerjaar
op tc heffen.
7. Voonstel van B. cn \V. tot vaststelling
der pensioensgrondslagen van dc onderwij
zers' bij het openbaar, lager onderwijs.
8. Voorstel van B. en W. tot vaststelling
van het verslag betreffende do besteding der
gelden ten behoeve van -dc scboolvocding
over 1933,
9. Voorstel-van R. en W. tot vaststelling
van gemeenschappelijke regelingen betref
fende de toelating van kinderen uit andere
gemeenten tot de openbare lagere scholen
alhier.
10. Voorstel van B. cn W. tot wijziging
van do vorordoning voor de inrichtingen
van Handelsonderwijs.
11. Voorstel van B- en W. tot vaststelling
van nieuwe «chooUeldverordeningen voor.
dc verschillende inrichtingen van onderwijs.
12. Voorstel van B. cn W. tot het vermin
deren voor 1934 van hel onderhoudsbedrag
der bij het Woningbedrijf ingebrachte wo
ningen, met uitzondering vau voormalig
Frisia.
13. Voorstel van B. cn W. tot wijziging
van de gemeenschappelijke regeling met
andere gemeenten betreffende de gemeen
telijke personeelsvraagstukken.
14. Voorstel van B. cn W. tot wijziging
van het Raadsbesluit van 26 April 1932 tot
aanvulling der verordening, regelende het
verhaal van pensioensbijdrage op gemeente
ambtenaren.
15. Voorstel van B. en W. tot verhooginz
der korting op salarissen en looncn van
het personeel dezer gemeente, ingaande 1
April 1931.
16. Voorstel van B. en W. tot verlaging
van dc huren van gemecnlewoninzen cn ri*
woningen van woningbouwverenigingen,
17. A. Mededeel,iogen van B. en W. naar
aanloiding van in Raadsvergaderingen gc-
Atoldr vragen over den verkoop van bouw
terrein voor woningbouw;
B Advies van B. ei: W. naar aanleiding
van het adros van dc Vereeniging van Huis
eigenaren, waarin wordt aangedrongen op
het beperken van den verkoop van grond
en den bouw van goedkoopere woningen
door particulieren, boüwvèroenigineon en
gemeente.
18. Voorstei van B. en W. tot wijziging
der gcmoontc-begrooting dienst 1934.
19. Voorstel van B. en W. betreffende
aankoop van het perceel Soéstcrweg 201.
20. Voorstel van B en W. tot overname
van stoepen aan de Teut.
21. Voorstel van B. cn W. tor overname
van stoepen aan het Havik.
22. Voorstel van B. en W. tot verlaging
van dc buur verschuldigd door dc Vereeni
ging Kinderwerktuinen voor een perceel
grond nabij don Isseltschon weg.
23. Voorstel van B. eu W. tot verhuring
aan S. R. den Ouden van' oen perceel wei
land aan den Randenbroekerweg.
24. Voorstel van B en W. tot verhuring
aan J. G. Pothoven van een perceel bouw
land aan den Randenbroekerweg.
25. Voorstel van B. cn W. tot verhuring
aan H. v d. Kieft c.a. van pcrccelon bouw
land nabij don Hoogewcg.
26. Voorstel van B. en W. tot verhuring
aan A. den Enting c.a. van perceelcn bouw-
land aan den Randenbroekerweg.
27. Voorstei van B. en W. tot verhuring
aan M. Klijnstra van een perceeltje bosch-
grond nabij dc Emmaloan.
28 Voorstel van B. en W. tot verhuring
aan W Kempkes van een fabrieksgebouw
aan de Kamp.
29. Voorstel van B. en W. tot verhuring
aan C. van Ginkel van een perceeltje grond
aan de Irisstraat.
30. Voorstel van B. cn W. tot verhuring
aan G. G. van Nieuwenhuizen van een per
ceeltje bouwland aan den Lcusderwèg.
31. Voorstel van B. en W, tot verhuring
aan E. Vos van oen perceeltje bouwland,
gelegen tc Leusden aan den Ilciligenbcrgcr-
wóg.
82. Voorstel van B. en W. tot verhuring
aan W. van Hoornen van eén gedeelte' van
hot Jaagpad onder Baarn cn een pcrcpcl
rieUrond met trekpad onder Hoogland
33. Voorstel van I>. cn W. tot verhuring
aan G. Snijders en W. Poterse van percee
lcn bouwland nabij den Randenbroekerweg
34. Voorstel van B. on W. tot verhuring
aan G. J. A. Vos van een winkel- en woon
huis aan de Blocmendalsclieslraat hoek Wc-
\ersssingcl.
35. Voorstel van B. cn W. tot verhuring
aan C. J. van Boek van een woonhuis c.a.
in do z.g. Bokkeduinon.
3(5. Voorstel von B. en W. tot verhuring
aan J. van Haselen van eén perceel 'grond
nabij dc Prins Frcdëriklaan.
37. Voorstel van B. en W. tot verhuring
aan O. van Putten van een perceel grond
aan dc Zwaaikom onder Hoogland.
35. Voorstel van B. en W. tot verhuring
aan Ph. v d. Hoek e.a. van perceelcn bouw
land nan don Randenbroekerweg.
39. Voorstel van B. en W. tot verkoop aan
J. H. Blom van een pcrcécl bouwterrein aan
dc A. Mauvestraat, groot 570 M\ voor
ƒ4900.
40. Voorstel van B. en W. tot verkoop aan
T. II. Blom van twee perceelcn bouw terrein
aan do A. MauvoMraat groot elk 600 M'.
voor resp. 4900 cn 5000.
41. Voorstel van B. cn W. tot verkoop aan
Mr. D. .1. \V. Muller Massis van een perceel
bouwterrein aan de Kcuchcniuslaun, groot
960 M5. voor 4500.
42. Voorstel van B. en W. tot. verkoop aan
J. G. Overcem van een perceel bouwterrein
aan de A. Mauvestraat hoek A. Hahnstraat
groot 032 M*. voor ƒ5200.
13. Voorstel van B. en W. tot verkoop van
een perceel grond nabij den Blsschopsweg,
groot S705 M-\ aan het „SporUondsenbad
voor ƒ1 .50 per M2. plus rente.
44. Brief Van B. en W. d.d. 20 Februari
1934, tifd. 1, No. 1577, houdende modedeeling
van de uitkomsten van de schatting van dc
waarde van dc in het Grondbedrijf aanwe
zige 'ironden op 1 Januari 1934.
43. Kohier schoolgeld voorbereidende
school dienst 1933/1934.
40. Aanvullingskohleron schoolgeld dienst
1933/1034.
47. Reclames schoolgeld gymnasium dienet
1931/1932.
48. Ontheffingen en reclames straat- en
rioolbclastip^ dienst 1932/1933.
U. L. O. SCHOOL VONDELLAAN.
Ouderavond.
Men schrijft ons:
Vrijdagavond werd de tweode Ouder
avond van de U. L. O. school aan de Von
dellaan gehouden.
- Te 8.15 uur opende de voorzitter, de beer
Kostensc, hoofd der school, dezen Ouder
avond cn wees op het nut daarvan. In het
kort memoreerde hij het ontstaan dezer
avonden als gevolg van het feit. dat toch
ook de ouders behooren betrokken to wor
den in het schoolleven. Was als begin bet
de openbare les, waarbij do ouders aan
wezig konden zijn, langaam groeide deze
interesse der ouders, totdat in 1020 bij de
Wet van Minister de Visser het aanzien ge-
geveu werd aan do Oudercomraissio als ver
tegenwoordiging der Ouders, waardoor een
vruchtbaardere samenwerking tusschen
school en ouders tot stand kon komen. Als
recente voorbeelden noemt spreker het
laatsto schoolreisje en dezen avond, waar
bij hij dank bracht aan do Oudercommissie,
die zooveel gedaan hacl ook dezen avond
weer to doen slagen.
Daarna sprak dc voorzitter der Ouder-
commissie dc heer v. Dorsscn, nog eenige
woorden tot do ouders cn wees daarbij op
bet groote nut van het schoolfonds, omdat
gebleken is tijdens het collecteeren ten be
hoeve van dit fonds, dat eigenaardige opvat
tingen bestaan bij vele ouders omtrent het
nut dezei gelden, en heel vaak een bijdrage
daarvoor geheel overbodig geacht wordt.
Waar nu het laatste schoolreisje ruim 3.50
bedroeg per leerling, zoo goed als alle leer
lingen daaraan deelnamen, en ook dc goe
de gewoonte der Oudercommissio den oud-
leerlingen een blijvend aandenken mede te
geven, om dergelijke vraagt, hoeft het geen
betoog dat. als' in .September dc inteckcn-
lijstcn gaan circulceren, een ruime bljdruge
verwacht wordt Maar ook bracht hij een
woord van dank aan die ouders, die wel bo-
grijjjen dat er zonder geld niets gedaan kan
worden, en spoorde dezen aan bet'school
fonds trouw te blijven. Ook de Oudoravon-
den vragen naast de bclanglopzc medewer
king der commissieleden, geiden om de on
kosten te dekken die, dank zij «^cnigc gif
ten, tot een minimum beperkt blijven.
1 lot woord was daarna aan den secreta
ris en den penningmeester, notulen werden
goedgekeurd cn rekening door twee der
aanwezigen nagezien en accoord bevonden,
waarna pauze. Theo word door eenige
dames aangeboden cn door vele ouders
werd gebruik gemaakt met alle aanwezige
leeraren van gedachten te wisselen over
het a.s. Fanschrapport
Tc ruim kivart over tien kwam hot twoe-
dc gedeelte van de agenda aan dc beurt.
Met oen speech van den hoor Kostensc,
waarbij naast dc ernst, do humor ook naar
voreo kwam, werden dc oud-locrlingen too-
g esproken-
Dc hoer Kostensc verklaarde gaarne ge
volg te willen '-geven aan hot verzoek der
Oudercommissie aan do scheidondo leerlin
gen een aandenken uit tc reiken in den
vorm van een boekwerk, voorzien van dc
Imndteekcning der leeraren. Hij sprak daar
bij den wensch uit, dat deze vraagbaak hun
behulpzaam zijn mocht, indien dc school
jaren daarin tekort geschoten waren. Ook
werd door 'mm nor» oen hartelijk woord
v»n «cricht aan dc Oudercommissie,
die, niettegenstaande de slochtc toestand
van het schoolfonds, toch kans gezion heeft
de uitreiking van een aandenken mogelijk
te maken. „Waardeer en beschouw dit ge
schenk als oen dierbare herinnering aan
een prettigen tijd" waren de woorden,
waarmede deze toespraak beëindigd werd.
Bij de rondvraag word door den penning
meester verzocht cóniga namen te noemen
van dames of hceren, die zich beschikbaar
willen stellen voor de nnjaarscollcctc van
het schoolfonds. Dc dames Zwagermnin «m
Ziincr stellen zich gaarne daarvoor be
schikbaar.
Nadat door den oud-leerling lan Wieg-
mink ook namms zijn mcdc-oudlecrtingen
bedankt werd voor deze prettigen avond en
mooie herinnering werd dc vergadering
gesloten.
Zij nog vermeld, dot. deze avond opgeluis
terd werd door een ensemble, van een tien
tal jongens en meisjes, wier muzikale
medewerking met een" spontaan applaus
word beloond.
LEZING OVER BAPHAfiU
Voor de R.K. Vereeniging Geloof
en Wetenschap.
Mej. Dra Lou Lamour houdt op Vrijdag
va.s. in Princess vodr de" atdeeling Amers
foort van do R.K. Vereeniging Geloof en
Wetenschap een lezing over: „Het leven
cn werk van naphael
PERSONALIA.
De architect J. B. v. d. Haar alhier is
benoemd tot lid van de schoonheidscom
missie Ie Nijmegen
Opvoering van Mademoiselle"
door het Centraal Tooneel
Voor de geabouneerden op de tooncel-
vooretcllingen van ..Het Schouwspel" gaf
het Centraal Tooneel Zaterdagavond in
Amicitia een voorstelling ven .Mademoi
selle" vail Jucque# Dcval.
„Mademoiselle" behandelt het moeilijke
onderwerp van het verlangen naar een kind
bij de vrouw van middelbaren leeftijd, die,
door welke omstandigheden dan ook, niet
getrouwd is. Dc vrouw in het «tuk van De-
val is gouvernante Het noodlot brengt du«
mee, dat zij, met haar groote verlangen
naar ccn eigen kind en met haar aangebo
ren geschiktheid voor de opvoeding van
kinderen, steeds voor dc kinderen mag zor
genvan Anderen. Als dc ktuderen, waar
aan zij zich gehecht heeft, groot zijn ge
worden, volgt haar ontslag cn kan zij zich
aan anderen gaan wijden.
Zij komt in dienst in het gezin van den
advocaat Galvoisier. bij do achttienjarige
dochter Christiane. Een gezin in den goe
den zin van het woord is dat van Galvoisier
niet. éénheid is er niet in. Galvoisier heeft
een groote practijk, hij is steeds op reis cn
hij heeft voor gezinsleven geen tijd. Hij ver
dient veel, maar het gezin ko6t meer. want
zijn vrouw is geen huishoudster en leeft al
leen voor genoegens cn uiterlijkheden. Van
opvoeding van de kinderen is in dit gozin
geen sprake: de kinderen Christiane en
Maurice zijn vroeg rijp, verwilderd cn cy
nisch.
CEES LASEUR.
Met baar ervaring cn menschenkennte
merkt Mademoiselle al spoedig, dat Chris
tiane iets verbergt. Het kost haar weinig
moeite achter het geheim to komon, Chris
tiane verwacht een kind. De gouvernante
wint haar vertrouwon en dan rijpt lang
zaam bet plan in mademoisello om dit kind
tot het hare te maken cn er voor tc zorgon-
Niet om bet mcisjo te helpen, dat gevoel
kont zij niet, maar om het verlangen naar
cen oigon kind te bevredigen. Vastbesloten
en met veel slimheid cn geslepenheid vol
voert zij haar plan.
Psychologisch is dc figuur van „Made
moiselle" zeker merkwaardig, al mag bet
een uitzondering hectcn. dut ccn vrouw dit
complex niet verdringt maar het langs de
zen weg tot werkelijkheid maakt. Om ge
stalte aan deze rol te geven kan men zich
seen botcre actrice denken dan Tilly Lus.
Maar middelen om een figuur uit te beelden
verschillen van de gebruikelijke, zij be
schikt over een geheel ümdero wijze van
transponeeren van de uit te boelden per
soon op het publick. De stilte van het onge
zegde is bij haar voelal welsprekender dan
woorden; dc nood van een men.schenziel
woct zij tot in de fijnste schakoeringen b'oot
te leggen, zonder dat men bemerkt welke
middelen zij daartoe gebruikt. Voor bepaa!-
do rollen waarvan die van Madomoiselle
cr één is moet bij haar een geestelijke ge
lijkgestemdheid bestaan, die zij voor den
toeschouwer tot oen tastbare werkelijkheid
wcot ie maken.
Ondanks den dramatischcn inhoud van *t
stuk, is „Mademoisollc" in do eerste plaats
comcdio en blijft het dramatische onderge
schikt. Dc rol van de gouvernante is ook
niet absoluut overwegend in het ensemble.
De oorzaak hiervan is de wijzo waarop Do-
val dc familie Galvoisier op dc planken zet
te. Do vier loden van deze familie met do
bijfiguren van dc bedienden, werden zoo
forsch cn zoo sterk persoonlijk in het ver
loop van het drama geplaatst, dat de aan
dacht voor een belangrijk doel werd getrok
ken'naar deze zeer individueelc en krachtig
opgezette figuren. De gesprekken zijn
scherp getroffen en steeds geestig, zc ma
ken hot stuk tot een 6terk speelstuk en de
acteurs van het Centraal Tooneel hebben do
rollen uitnemend vertolkt. Evenzeer al»
Tilly Lus kwam Mary DrcNselhuys op d«ö
voorgrond in do rol van Christiane- Voor
deze jonge actrico een volkomon rijpe en
mot intuïtie doordachte créatie. Prachtig
was naar terugvallen in do vlotte toon van
het gozin in do laatsto acte. Coes Laaour
«peelde de advocaat Lucien Galvoisier zeer
Fransch, dus zeer vlot en bovcnul scherp.
Men kent het gernak, waarmede hij zoo*n
rol uitbrengt en men kan bewondering heis
ben voor het tempo, waartoe hij zün sp»l
weet op tc voeren. Minder Fransch en tra
ger is de dispositie van MIcn van Kcrck-
hovcn, toch wist zij zich bovredigond aan
to passen. Joan Remmelts als Maurice en
Tourniaire als do huisknecht voltooiden op
waardige wijze de goede bezetting vaB
het stuk, met Frits v. Dongen in bat
vermakelijke rolletje van dc pseudo dokter
Boutin.
„Het Schouwspel" dood ren uitnemend»
keuze m^t dit stuk. de bezoekers van de*
voorstellingen Amicitia was uitver
kocht gaven blijk stuk en spel bijzonder
tc waardceren.
V.
