Ernstige toestand ingetreden
DË EEMLANDÊU
4000 EXEMPLAREN
L J. LUYCX
OARAGE N!C. BOVÉE
Vrijdag 20 April 1934
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
32 e Jaargang No. 246
WISSELING VAN ONTWAPENINGSNOTA'S
WITBOEK TE LONDEN
GEEUBLICEERD
I NAAR BUITEN!
Frankrijks nota wekt
teleurstelling
7 uur 35 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
TAXI TAXI
6 CENT PER K.M.
TEL. 1830 en *093.
KAMP 41
AMERSFOORTSCfi DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10. per maand 0.75. per
week (met gratis verrekering tegen ongelukken) f.0.171/*
Binnenland franco per post per 3 maanden I 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
PRIJS OER AOVERTENTIEN vaa 1—4 re®dl105 met lnbe9rtP van eeo bewijsnummtt
elke regel meer f 0.25 Llefdadlghetds-advertenttën voor de
helft van den prijs. Kleine Advertentlên „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent elke regel meer 10 cent driemaal plaatsen f 1.—. Bewijsnummer extra t 0.05
Een overzicht van de standpunten
der verschillende staten
Do memoranda inzake ontwapening,
welke zijn gewisseld tusschen de rcgeerin
gen. overeenkomstig het besluit van het
bureau der, ontwapeningsconferentie, dat
aanvullende pogingen, om overeenstem
ming te bereiken langs diplomatieken weg,
moeten worden voortgezet, zijn Woensdag
avond te Londen in een witboek gcpubli
ceerd. Het witboek bevat de nota's, welke
gewisseld zijn tusschen de regeeringen van
Frankrijk, Duitschland un Groot Britannië,
de bij monde van Mussolini bij het bezoek
van Anthony Eden uitgesproken verkin
ring der Italiaansche regeering cn den
tekst van het memorandum, dat verleden
week is ontvangen van de delegaties van
Denemarken. Spanje, Noorwegen. Zweden
en Zwitserland ter ontwapcningsconfe
rentie
In laatstgenoemd memorandum in het
bizonJcr wordt do nadruk gelegd op hel
feit. dat een conventie tot een zelfs be
perkten omvang niet te verwezenlijken
schijnt zonder versterking van de veilig
beid, uitgaande boven de voorstellen van
het Britsche memorandum. Hieraan wordt
toegevoegd, da het, met het oog op den
ernst van den toestand, de plicht is van de
onderteekenaars ieder redelijk voorstel lot
uitbreiding van de waarborgen binnen de
grenzen der erkende verplichtingen van hét
statuut in ernstige overweging te nemen en
dat rekening moet worden gehouden met
den specialen toestand van een land in den
Volkenbond.
„In dit verband zou de terugkeer van
Duitschland in den Volkenbond ongel wij
feld een belangrijke bijdrage beteekeneri
tot de oplossing van het ernstige vraagstuk
der collectieve veiligheid". Te dezen aan
zien verklaart de Duitsche regeering in
haar mededeélfng aan de Britsche regee
»ing van 16 April, dat Duitschlands terug
keer in den bond slechts kan .geschieden;
na oplossing der ontwapeningskwostie en
in hot bizonder van de kwestie der Duit
sche rechtsgelijkheid. De Duitsche regee
r,nf> geeft uitdrukking aan haar bereidheid
Het Britsche memorandum to aanvaarden
als grondslag der conventie, behoudens
deze en andere belangrijke wijzigingen.
Het is onmogelijk twee jaar te wachten
op de noodige middelen voor luchtverdedi
ging. Zij verlangt een verdedigende lucht»
macht te hebben van machines met korten
radius, exclusief bómmen werpers vanaf bet
begin der conventie, en waarvan dé nume
rieke kracht niet groóter zal zijn dan 30
van het totaal der luchtstrijdkrachten van
de Duitsche nabuurlanden of 50 van de
militaire luchtstrijdkrachten die in 't bezit
zijn van Frankrijk, hetgeen zelfs nog min
dér is. Hierbij houdt dc Duitsche regeering
geen rekening niet het resultaat van de
luclitenquête, welke op zijn minst de bom
menwerpers behoort af te schaffen. Duitscb
land cischt, dat na dc eerste vijf jaar de
noodzakelijke verminderingen en vergroo-
tingen tot stand gebracht worden, zoodat
het volledige gelijkheid in aantallen krijgt
met de voornaamste luchtmachten aan bet
einde van 10 jaren der conventie. De Duit
sche regeering zou bereid zijn accoord te
gaan met een grondslag van reciprociteit
betreffende de instelling van nieuwe rege
lingen voor het verzekeren van het niet
militaire karakter van S.A. en S.S., hetgeen
door contróle zou worden geverifieerd. De
Duitsche regeering gaat ook accoord met
het uitstellen van de verminderingen ier
bewapeningen der andere mogendheden tot
aan het einde van het vijfde jaar der con
ventie en een mate van ontwapening, gelijk
die is vastgesteld in het Engelsche memo
randum, welke dan in het tweede vijftal
laren der conventie zou worden uitgevoerd
Alle andere voorstellen, gedaan in het En
gelsche memorandum, welke door deze wij
zigingen niet „beroerd" worden, gelijk bijv
de controle, worden door de Duitsche regee
ring aanvaard
Frankrijk verontrust door de
aanmerkelijke verhooging der
Duitsche militaire begrootin-
gem
De Fransche minister van buitenlandsche
zaken zet in een nota, die Woensdag te
Londen ontvangen is in antwoord op sir
John Simon's schrijven aan den Franschen
ambassadeur van de vorige week. betreffen
de de uitvoeringsgaranties voor de coriven
tie. uiteen, dat deze Britsche mededeeling
gelijktijdig is ontvangen met de publicatie
t'"» Berlijn van de Duitsche bcgrooting voor
1934/35, welke een vcrjiooging toont van
uitgaven voor de militaire ministeries tot
een bedrag van 352 millioen KM. De Brt-
S£bü.~xe££Cirt*>gis. nioj mindnr getroffen
door den omvang van deze -bog rooting- van
uitgaven dan rle Fransche, maar de verkla
ringen, die zij ontvangen beeft in antwoord.
">p stappen te Berlijn, bleken minder een
rechtvaardiging, dan oen bevestiging te zijn
daarvan. In werkelijkheid heeft de Do it
sche regeering, zonder de resultaten af te
wachten van de onderhandflingen. die ge
voerd worden, haar vastbeslotenheid willen
tonnen om voort te gaan met iederen vorm
Morgen collecte voor het
zwakke kind.
Zwakke, bleeke snuiten
Moeten sttaks naar buiten
Morgen vraagt men „duiten",
Wilt Uw beurs ontsluiten!
DiriBaiEroJccimacfflcmittDiPiiigagigifflggggg
van 'herbewapening binnen de grenzen,
waarvan zij het recht opelscht alleenreciiter
te zijn met overtreding van de bepalingen
van het verdrag, dat bij afwezigheid van
ccnigc andere conventie van kracht blijft.
Feiten van zulk een uitzonderlijken ernst
kunnen slechts tot een opmerking en ge
volgtrekking leiden. Zij bewijzen, dat de
Duitsche regeering, hetzij opzettelijk of niet.
de onderhandelingen onmogelijk heeft ge
maakt, welker basis zij door haar eigen
daad vernietigt. Nog voor getracht is over
eenstemming te bereiken over een stelsel
van waarborgen, die de ntftderteekening mo
gelijk maken van een conventie, welke een
belangrijke herbewapening van Duitsch-
and zou legaliseercn, moet Frankrijk op
den voorgrond van zijn overwegingen plaat
sen de voorwaarden voor zijn eigen veilig
heid, die het niet scheidt van die der an
dere belanghebbende, mogendheden. Het
terugkcercn van Duitschland in den Vol
kenbond, dat het zoo abrupt heeft verlaten
zou een gelegenheid hebben kunnen schep
pen voor het ten minste gedeeltelijk verdrij
ven van de héeëschcnde bezorgdheid. De
aanwezigheid van Duitschland te Genève
zou niet minder onvermijdelijk zijn voor de
verwerkelijking van een bevredigend sy
steem van uitvoeringsgaranties.
Op dit punt van kapitaal belang is Eden
echter niet in staat geweest uit Berlijn
ecrtigerlci oplossing mede te brengen cn
liet stilzwijgen, in dit opzicht bewaard in
den loop van de meest recente mededee-
lingen, geeft geen aanleiding tot betere
verwachtingen. De van don laat-
sten oorlog, welks 'afgrijselijkheden Frank
rijk meer dan eenig ander land heeft moe
ten verdragen legt bet den plicht op voor
ziclitig ie blijven. liet waardeert de vriend
schappelijke actie van dc Britsche regee
ing in het gezamenlijk willen zoeken naar
effectieve waarborgen voor de uitvoering
der conventie Hef betreurt, dat het op
treden van de derde partij op abrupte wijze
de onderhandelingen ijdel heeft gemaakt.
Pessimisme in Engelsche
kringen.
Naar aanleiding van de Fransche ant-
woórdnota schrijft de liberale News Chro
nicle. dat Frankrijk aan de ontwapenings-
besnrekineen een plotseling einde heelt ge
maakt en de Duitsche dofensiebegrooting
daarbil als voorwendsel heeft gebruikt. De
extremisten in het Fransche kabinet hebben
de gematigde leden met zich meegesleept
De nota. die naar Londen is gestuurd,
maakt in feite een einde aan alle bespre
kingen
Do diplomatieke medewerker van de
Daily Herald meent te weten, dat de Fran
sche nota een formeele toezegging van
Brltschcu bijstand aan Frankrijk in geval
van nood en de toezegging van militaire
actie in geval van schending der ontwa-
peningsovereenkomst door Duitschland
eischt en dat de toezegging van economi
sche sancties onvoldoende wordt geacht.
Het schijnt, drt het uiterste wat Frankrijk
wil toestaan, ten eerste een geringe uit
breiding van het Duitsche oorlogsmateriaal
is, die gecompenseerd moet worden door
reorganisatie van de rijksweer in een mili
tieleeer en ten tweede een begrenzing der
Fransche bewapening tot het tegenwoor
dige peil
Het blad voegt hieraan toe. dat er wei
nig kan6 is om op dezen grondslag tot
overeenstemming tusschen Londen en Pa
rijs te komen, om van overeenstemming
tusschen Berlijn cn Parijs maar gcheej
te zwijgen. Men schijnt van Fransche
zijde thans voornemens de ontwapening
geheel op zij te zetten en tot oen
bondgenootschap te komen met Groot-
Brittannië. teneinde de overweldigende mi
litaire meerderheid van Frankrijk tegen-
over zijn nabuurstalen te handhaven cn te
steunen
HERMANDAD ALS TOREADOR.
Stierengevecht op de eer
ste verdieping.
Madrid, 1 April. (V D.) In een hoofd
straat van Madrid is bij een transport
oen stier, bestemd voor stierengevechten,
losgebroken. Hij dreef de voorbijgangers
op dc vlucht en drong een buis binnen,
f lij wandelde zelfs de trap op naar de eer
ste verdieping, waar hij het meubilair
grondig vernielde Een politie agent narn
tenslotte den strijd tegen het woedende
dier op. Mij bleef overwinnaar en bracht
het publiek in verrukking, door den stier
volgens de regelen der toreadorskunst, tot
overgave te dwingen. De geestdriftige me
nigte droeg hem op de schouders door de
straten.
Er is vijftien jaar lang over ontwape
ning „gepraat". Terugkeer tot
de politiek van Delcassé
en Poincaré
De Morning Post schrijft boven het
hoofdartikel over de jongste Fransche nota
„Finis'1. Het blad onderschrijft het Fran
sche oordeel over de verhooging der Duit
sche dofensiebegrooting cn geeft toe, dat
het beginsel der gelijkheid Duitschland nu
eenmaal is toegestaan.
Zoolang geen overeenstemming is be-
ieikt, blijft Duitschland echter door bot
verdrag van Versailles gebonden De ont
wapening en de ontwapeningsconferentie
zijn dood. De tegenwoordige wèrdd is niet
rijp om van de wapens te kunnen afzien.
Het Duitschland van Hitler is niet rijp om
van de wapens te kunnen afzien. Wij zijn
weer in dezelfde positie als van 1912 tot
1914 en moeten een herhaling van dezelfde
fouten vermijden, wanneer wij dezelfde
lamp vermijden willen.
In een hoofdartikel, getiteld „De ineen
storting", schrijft de Times, na een over
zicht van den inhoud van de Duitsche nota
en «;cn samenvatting van de voornaamste
argumenten dor Fransche nota te hebben
gegeven, dat het werkelijk onmogelijk is
het Duitsche standpunt onvcistandig te
noemen. Mussolini heeft tegenover Eden
opgemerkt, dat Hitler's voorstellen een
bruikbaren grondslag voor een overeen
komst konden zijn. Gedurende de jarenlan
ge onderhandelingen van de voorbereiden
de commissie der ontwapeningsconferentie
en vervolgens gedurende de conferentie
zelf heeft de eene Duitsche regeering na do
andere erop gewacht, dat een algemeen
ontwapeningsplan tót stand zou Komen.
Tenslotte heeft Duitschland uit volkomen
begrijpelijk ongeduld besloten zich althans
van datgene te voorzien, wat het als ge
schikte verdedigingsmiddelen beschouwde
Sedert het begin van het kanselierschap
van Ilitler, wiens verovering van de macht
door de aarzelingen te Genève ongetvyij
feld vergemakkelijkt is, heeft het nooit den
geriiigsten twijfel gelaten omtrent dc be
doeling van Duitschland zich te voorzien
van die wapenen, welke de andere landen
na het sluiten' van een ontwapeningscon
ventie eveneens zouden willen houden
Duitschland doet thans wat het heeft aan
gekondigd. Daarvan getuigt dc hegrootings
post. Het wapent zich mét luchtafweerma
tcriaal en met een lucht'strijdrnncht van
machines met geringe actieradius. Boven
dien bereidt het zich, overeenkomstig het
herhaaldelijk uitgesproken verlangen der
ontwapeningsconferentie, erop vóór een be
trekkelijk klein, na de ontwapening toege
staan leger met langen diensttijd té r.eor
ganiscercn in een numeriek stérk legér
met korten diensttijd. Deze uitbreiding
eischt natuurlijk een overeenkomstige ver
meerdering van \vapcns en bewapening
Het lijdt geen twijfel, dat Duitschland.
door het ten uityo'er brengen an. deze wij
zigingen, zijn „verachting toont" voor de
ontwapeningsbepalingcn van het verdrKg
van Versailles, zoonis de Fransche nota
dat noemt. Het valt ongetwijfeld te betreu
ren, dat Duitschland. zpoals de Fransche
nota verklaart, talrijke vliegvelden in de
gedemilitariseerde zóne heeft, ingericht
Belangrijker is het echter dm blik voor
waarts te richten. De kwestie, waar hét
cm gaat, is of de. Duitsohe militaire voor
bereidingen vérder gaan dan de gerecht
vaardigde eischpn der nationale verdedi
ging of niet.
De Times acht het ondenkbaar, dat
Duitschland een conventie zal aanvaarden,
die het niet een zekere mate van bewape
ning toestaat. Dit punt is in beginsel dooi
de Britsche en de Italiaansche regeering
ten volle erkend. Kan bewezen worden,
dat Duitschland verder gaat dan met het
gezond verstand valt to vereenigen, wat
wordt uitgemaakt door het verschil, dal
de ontwerp-conventie maakt tusschen ver
dedigings- en aanvalswapenen.
Tot nu toe is hiervan gécn bewijs.
Het beste middel om de Duitsche bewape
ning te beperken, is ongetwijfeld een cón
trölcstelscl, dat slechts na het sluiten van
een* conventie tot stand kun komen. Zoo
'ring Duitschland slechts voor zijn ;eigen
verdediging zorgt, behoeft do openbare
meening in Engeland zich niét ongeruste Je
maken. Wat anders zou het zijn, wanneer
zou blijken, dat Duitschland zich zware
aanvalswapenen aanschaft als groote tanks
en bombardementsvliegtuigen, die andere
landen willen afschaffen.
Lakende woorden van En.
gelsche zijde.
De socialistische Daily Herald schrijft,
dat de Frunschc nota aan alle directe be
sprekingen over ontwapening een plotse
ling en onherroepelijk einde maakt. Thans
is de moeilijkste periode sedert het begin
der ontwapeningsconferentie ontstaan. De
Britsche regeering mag echter haar po
gingen niet opgeven en moet de aan
Duitschland gedane toezegging inzake de
rechtsgelijkheid nakomen. Zij moet er naar
streven, ook wanneer Duitschland niet
tan de onderhandelingen wil deelnemen,
een overeenkomst te laten aannemen, die
voor Duitschland aanvaardbaar is zonder
zijn eer te na te komen.
De Daily Telegraph schrijft o.a. in een
hoofdartikel, dat de Fransche nota een
groote teleurstelling is Achter do hoffc
lijke zinswendingen vindt men de verwer
ping van alle plannen voor begrenzing der
bewapening, waarvoor de Britsche en de
Italiaansche regeering gewerkt hebben. De
Britsche regeering heeft erkend, dat
Duitschland uit moreele overwegingen de
middelen tot zelfverdediging moeten wor
den toegestaan Naar de meening van het
Foreign Office is de keuze, tusschen een
beperkte herbewapening van Dnitsch'and
op grond van één overéénkomst der andere
mogendheden of éeri onbeperkte iierbcwa
pening in een atmóéfêer vhri algemeen
wantrouwen, geschied. De Fransche nota
schijnt den laatste» weg te kiezen en daar
mee aan alle denkbeelden over een waar
devoi einde der ontwapeningsconfer' ilt>
een pinde te maken. Indien de bcdoriiricr
ljcstaat, in afwezigheid en zonder toest0!»
ming van Duitschland een ontwapsrings
conventie uit te werken, dan zou dn tijd
verspilling zijn. Bovendien schijnt de Fran
sche nota een ontkenning te zijn van dc
verklaring der vier mogendheden van De
cember 1932 over de Duitsche rechtsgelijk
hoid. Niets zou Onverstandiger zijn dan den
ernst van den toestand 19 onderschatten
•tidien de F-ransohe nota het 'natste woord
zou zijn. Groot Brit tannic mag .zich ervan
bewust zijn, dat zijn staats Heden alles heb
heb gedaan om de optwapening te berei
ken en een groot risico op zich hebben ge
nomen. .Wanneer Frankrijk definitief he.
doten is zijn eigen koers te blijven volgen,
heeft Engeland de vrijheid alle maatrege
len te treffen, die het voor zijn eigen rust
noodzakelijk acht.
Felle kritiek der fascisti
sche pers.
Hoewel de Italiaansche pers weinig com
mentaar heeft op de jongste Fransche nota,
blijkt duidelijk, dat men in het algemeen
door deze nota teleurgesteld ls.
De Popoio d'Italia noemt de nota „een
bruusken stap achterwaarts door de her
haaldelijk bevestigde onverdraagzaamheid
van Frankrijk".
De Gazetta del Popoio schrijft, dat
Frankrijk haar oude impopulariteit dreigt
terug te krijgen.
De Turijnsche Stampa ziet in het Fran
sche optreden een manoeuvre, die zich ont
wikkelt, zooals te voorzien was. Vit deze
nieuwe nota van Frankrijk kan men
-dechts de conclusie trekken, dat het een
poging was tegenover de openbare mee
ning in binnen- cn buitenland de verant
woordelijkheid voor de mislukking der
conferentie op anderen af te wentelen.
Bnrthou tracht de Fransche houding tc
rechtvaardigen door zich achter dc Duit
sche herbewapening te verschansen. Men
mag echter niet vergeten, dnt deze Duit
sche herbewapening is veroorzaakt door dc
omstandigheid, dat de mogendheden reeds
15 jaar over ontwapening praten zonder
tot werkelijke ontwapening te besluiten
Als Frankrijk beweert, dat weigering om
den tegenwoordigen stand van bewapening
van Duitschland te legaliseeren, is ge
schied overeenkomstig den eisch van den
Franschcn generalcn staf. dan is dat een
der gebruikelijke informaties, die dc Quai
d'Orsay altijd op critickc oogenblikken in
omloop brengt. In werkelijkheid moet ech
ter degene, die aan zulke geruchten geloof
schenkt, de manoeuvres niet kennen, die
reeds in het begin van Februari zijn on
dernomen om Frankrijk te bevrijden uit
de compromissen, waarin het door Paul
Boncour cn tevoren reeds door Briand is
verstrikt, manoeuvres, die Frankrijk weer
óp den weg der gcweldpolitiek en militaire
bondgenootschappen, de politiek van Del
cassé cn Poincaré moet brengen.
Men kan zeggen dat de tekst aldus
een bericht uit Parijs der Fransche nota
de Fransche opvatting volkomen dekt,
want het kabipet heeft haar mat algemcene
stemmen goedgekeurd en wel een kabinet,
waarin vijf oud-ministerpresidenten, waar
onder tevens vijf vroegere ministers van
buitenlandsche zn.ken, zijn vertcgenwoor
digd en dat, politiek gezien, van Louis
Marin tot den nco-socialist Marquet reikt.
DIT BLAD HEEFT EEN DAGELIJKSCUM
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
BINNENLAND.
Zitting der Tweede Kamer.
(Tweede Blad, pag. 3.)
De crisispolitiek en de industrie.
(Tweede Blad, pag. 3).
Het verslag der Spellingcommissie.
(Tweede Blad, pag. 2).
STADSNIEUWS.
Kantongerecht.
(Eerste Blad, pag. 2.)
VOOR EERSTE KLAS
KLEEDING
NAAR MAAT
TELEFOON 243
UTRECHTSCHESTRAAT 26
Medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt.
Hoogste barometerstand 765.3 te La Co-
runha.
Laagste barometerstand 739.2 te Vestma-
nür.
Verwachting: Zwakke tot matige Weste
lijke tot Zuidelijke wind, tijdelijk opkla
rend, weinig of geen regen, kans op nacht
vorst, iets zachter overdag.
De depressie in Scandinavië trekt afne
mend naar het Noord-Oosten; in het Zuid-
Westen cn Zuiden herstelt de hooge druk
king zich. Nabij IJsland is een diepe nieu-
wo depressie verschenen. Na vandaag zal
dientengevolge de koude Noordelijke stroo
ming onderbroken worden cn kan een tij
delijke opklaring met zachter weer worden
verwacht. Indien de nieuwe depressie zich
echter Zuid-Oostwaarts begeeft, zooals de
scheepsberichten uit het Noord-Westen
Jocn vermoeden, zal zich, betrekkelijk spoe
dig weer toenemend, veel wind met nieuwe
regenkansen vertoonen. Op het oogcnblijc
waait het alleen ten Zuiden van IJsland
stormachtig. Frankrijk heeft zwakken wind
met meestal bedekte lucht en plaatselijk
regenbuien. In Duitschland waait een ma
tige Zuid-Westelijke wind, met vrij zacht
weer cn eenigen regen in het Oosten. In
Scandinavië nam de vorst verder af, maar
valt nog sneeuw in het Noorden. Aan de
Britscho Westkust begint weer regen te
vallen en neemt de wind uit het' Zuid
westen toe.
RIJDT VEILIG!
Niet schuins, maar steeds loodrecht
Een rijweg oversteken.
Nadat ge eerst geducht
De straat hebt afgekeken!
LANGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
Vlssco Artikelen. Organdi, Piqué
Voiles, Georgettes, Pepita's.
Smaakvolle Dessins.
VRAAGT PRIJS VOOR TOERRITTEN
IN BINNEN- EN BUITENLAND.
VRAAGT OOK PRIJS VOOR DE
LUXE 6 EN 7 PERS. WAGENS.
OOK DES NACHTS GEOPEND
VASTE STANDPLAATS TER LINKER
ZIJDE VAN HOTEL IYIONOPOLE.
