J.A. SCHOTERMAN Zn.
ST. EMILI0N
UKrtfi
Ï«tp3»
1928
NaarNeerlands kleu ren festijn
VEREENVOUDIGING VAN DE SPELLING
ONTWERP VAN REGELEN
VAN OVERHEIDSWEGE
Onze Postvliegers
onderweg
SMOKKELAAR GEDOOD
UIT DE STAATSCOURANT
WIJNHANDEL
GEVESTIGD 1878 UTR.STR. 17
TEL 145
per flesch f 1.45, per anker f 58.
Prachtige tochten langs
de bollenvelden
HUMORHOEKJE
é.s.
m --j j L.
9
Verslag van de door de regeering
ingestelde commissie
Men schrijft ons:
Zoooven is het tweede nummer van de
„Modedeelingen" verschenen. Hot beslaat
meer dan 100 bladzijden druks en bevat
tul van gegevens, welke voor ieder, die
rechtstreeks of zijdeling met het onder
wijs te maken heeft, van belang zijn. De
uitgave is goed verzorgd. De indecling van
de stof maakt het gemakkelijk zich in kor
ten tijd op de hoogte te stellen van het
voornaamste, dat zich in de eerste twee
maanden van dit jaar heeft voorgedaan.
Als nasla-werk zal het to zijner tijd van
groote waarde blijkon te zijn. Wij verheu
gen ons er over, dat Minister Marchunt
voor de verschijning van dit periodiek
heeft zorggedragen. Wij kunnen hot slechts
botreuren, dat daartoe niet reeds veel eer
der is overgegaan.
Met 2e nummer van do „MededeoHngen"
bevat o.m. het verslag van de „Commissie,
ingesteld voor het ontwerpen van regels
van overheidswege, teneinde te komen tot
vereenvoudiging in de schrijfwijze der Ne-
derlandsche taal".
(Dit verslag is in de voorgestelde nieuwe
spelling geschreven).
Op voorstel van de Minister van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen nam de
Ministerraad in September 1933 het besluit
te zullen trachten, door het stellen van
regelen van overheidswege een einde te
maken aan de wanorde, welke In de
schrijfwijze van do Nederlandse taal
heerst.
Om daartoe te geraken achtte de Minis
ter het wenselijk een kleine commissie bij
een te roepen ten einde te komen tot een
compromis. Het aanvaarden van het lid
maatschap dezer commissie zou in zich
sluiten de bereidheid om tot een compromis
mede te werken. Do Minister zou de com
missie persoonlijk presideeren.
De heren Dr. J van Ginneken, hoog
leraar aan de Rooms-J\atholieke universi
teit to Nijmegen, Dr. C. B van Haeringen,
leraar aan een gemeentelijke hogere bur
gerschool te 's-Gravenhage, Dr. A. A. Ver-
denius, hoogleraar aan de gemeentelijke
universiteit te Amsterdam, Dr. A. Verwey
hoogleraar aan de Rijksuniversiteit te Lei
den, en Dr. C. G N. de Vooys, hoogleraar
aan de Rijksuniversiteit te Utrecht, wer
den, behoudens door een hunner gemaakt
principieel voorbehoud, bereid bevonden,
deze commissie te vormen, welke dan ook
bij beschikking van do Minister van 31
October 1933 werden ingesteld.
De beraadslagingen, waaraan ook de Di
recteur-Generaal van het onderwijs heeft
deelgenomen, zijn alle geleid door de Mi
nister, die bij de aanvang nog eens de na
druk er op legde, dat de commissie niet
was ingesteld voor het voeren van prin
cipieel wetenschappelijke vertogen, maar
voor het volbrengen van een practlsch-
opportunistische taak. Dit bracht mede,
dat elk der leden bepaalde wensen, die
hij persoonlijk voorstaat, moest laten val
len, zo men gezamenlijk tot een compro
mis wilde komen.
Inderdaad is dit laatste na uitvoerige
bespreking bereikt.
De commissie is bij haar beraadslagin
gen uitgegaan van de regels der Vereni
ging tot vereenvoudiging van onze spel
ling en heeft er naar gestreefd te komen
tot een aannemelijk compromis tussen
deze regels en die van do spelling en bui
ging naar De Vries en Te Winkel.
Het vorkregon resultnat volgt hieronder.
De regels, die verandering brengen in het
stelsel van De Vries en Tc Winkel, als
mede de uitzonderingen op die regels, zfjn
vet gedrukt.
1.
De e wordt aan het eind van open letter
grepen niet vordubbold. Men spelt dus,
benen, delen, lenen, leraar, teken, enz.
De ee blijft echter, ter onderscheiding
van de klank in de, me, ze, e.c. aan het
einde van een woord, b.v. gedwee, mee,
twee, vee, zee. enz., alsmede in afleidingen
en samenstellingen van woorden op .ee
als meeleven, meewarig, tweede, in tweefin,
veevoeder, zeetje, zeeën, zeeschip.
Voorts blijft ee in de achtervoegsels
ooien en eoren, b.v. kantcelen, krakeelen,
loneclen, houweelon. abecien, boudeeron,
halvecren. hanteeren. regecren, alsook in
de afleidingen van de hiermede govormde
woorden, als: hanteering, regeering.
2.
Do o wordt aan het einde van open let
tergrepen niet verdubbeld. Men spelt dus:
bomen, boze, broden, dromen, kopen, ogen,
oren, stoten, stro, vloLzo, stropop, zodanig:
maar strootje, Catootje, enz.
De oo blijft echter vóór ch in goochelen,
goochem, loochenen.
3.
Voor do spelling le-i (bezien, neuriën
naast drieën, knieën) blijft de regel van
De Vries en Te Winkel onveranderd gel
don Daar deze regel grotendeels betrek
king heeft op bastaardwoorden (fabrieken
fabrikant, genieën maliën), zij ver-
der verwezen naar 7. Over het achtervoeg
sel -isch zie onder 5.
4.
De door do Vereniging tot vereenvoudi
ging van onze spelling verlangde schrijf
wijze -lik(s) is niet aanvaard. Mon blijft
schrijven: -lijkte) in behaaglijk, sierlijk;
jaarlijks(e); mogelijke, vergemakkelijking,
enz.
Sch wordt alleen daar geschreven, waar
de ch gesproken wordt, dus in schaveD,
schip, schoen, schrikken, verschonen, op
schuiven, enz. Daarentegen schrijft men
mens mensen, vis, vissen, kikvors, wen
son, tussen, preuts, trots (bijv. naamw.),
netoldoeks, lakens (bij. naamw.). Het
grotendeels kunstmatige onderscheid
tusson adjectief met en adverbium zon
der ch vervalt dus: dagelijks, wekelijks,
ras. Men zal schrijven: Vcnloso, Venloos,
Bredase, Bredaas, weergase jongen.
Uitzondering: het achtervoegsel -lsch In
logisch, practisch, tragisch, enz. behoudt
de thans gangbare spelling. Men schrijft
dus: Duits, Engels, maar Pruisisch, Rus
sisch, eventueel Armenisch naast Armeens,
in verborgen vorm: komische, tragische
Russische, enz.
6.
Ten aanzien van het gebruik der z.g.
tussenletters" n en s in samenstellingen
als besseboom bessensap, hondekar
hondenbrood, kippenhok, schapebout
schapenmelk, tijdsbepaling tiidaanwij
zing tijdsein, handelsmaatschappij,
mansnaam manslag mannenwoord,
zijn geen algemeen geldende regels te geven
Daarom zal een zo nauw mogelijk bij de
bestaande regeling aansluitende Woorden
lijst door een van Rogeeringswogo te be
noemgn commissie moeten worden opge
steld. Het Is te voorzien, dat deze Woorden
Mjst niet zelden tweeërlei schrijfwijze zal
toelaten, al of niet met voorkeur voor één
van beide.
Zolang de nieuw© Woordenlijst niet tot
stand gekomen is, houdc men zich in dit
jopzicht aan de Woordenlijst voor de spel
l/ng naar De Vries en To Winkel.
Ook voor de schrijfwijze van bastaard
woorden zal de Woordenlijst de norm moe
len aangeven. In de opeenvolgende druk
ken van deze Woordenlijst zal de spelling
moeten weerspiegelen, maar niet vooruit
lopen op de geleidelijke vernederlandsing
van het vreemde woord, geliik ook de Woor
denlijst voor de spelling naar De Vries en
Te Winkel heeft gedaan. Men zal daarhli
dus conservatief te werk moeten gaan en
niet door te radicale vernederlandsing het
traditioneel© beeld van dezo vaak interna
tionale woorden te zeer aantasten.
In afwachting van de nieuwe Woorden
lijst blijft de schrijfwijze van de bestaande
Woordenlijst gehandhaafd
8.
De naawvals-uitgang -n bij lidwoorden,
voornaamwoorden, bijvoeglijke naamwoor
den of daarmee gelijkstaande verbuigbare
woorden, wordt niet meer geschreven. Men
schrijft dus met prijzenswaardige moed;
in do zevende hemel: op die mooie zomer
morgen hebben wij onze eerste tocht ge
maakt: op de stoel van de voorzitter, in de
bin"we auto van de dokter1)
Dit geldt niet voor oude, vaststaande
naamvalsvormen in staande uitdrukkingen
als: met dien verstande, uit dien hoofde
te mijnen huize, uit den boze. c d. Deze
zijn te vergelijken met in der minne, in
dier vooge, te goeder trouw, te gelegener
lijd, waarin ook oude, overigens niet meer
gebruikelijke, naamvalsvormen voortleven
In enkele gevallen zal twijfel kunnen be
staan, of de n al of niet tot de werkelijke
taal behoort. Zo zullen sommigen in uit
drukkingen als voor den den boer op
op den duur de n niet willen missen, en
er is niet het minste bezwaar tegen, dat zl'
de uitgang blijven schrijven. Tot deze twij
folachtige gevallen kan ook de adresfor
mule Den Heer worden gerekend.
Literaire kunstenaars, dio de n in de
voordracht van hun werk wensen te horen
zullen dezo natuurlijk ook In de spelling
handhaven.
9.
19—4
19-4
12-4
12-4
13-4
14-4
15-4
16-4
17-4
18-4
19-4
KwlrKJ
Snip
Amsterdam
19—4
Marseille
Homo
18-4
Alliens
Mersamairuh
Cairo
17-4
Gaza
Hutlia wells
Bacdad
16-4
Boeshir
Diask
15-4
Karachi
Joilpoer
14-4
Allahabad
Calcutta
13—4
Akyab
RnrU'X'D
12-4
19—4
Banakok
Singapore
11-4
18-4
Medan
Datavlo
11-4
T
1
OO
Vertrek van het eerstvolgende post
vliegtuig van Amsterdam 26 April.
1934 aanvangt, wordt ingevoerd op alle
scholen, waarvoor de Regeering bevoegd
heid heeft dit voor te schrijven.
Men mag aannemen dut. wanneer do Re
geering met haar ambtelijke stukken voor
gaat. de andere overheidsorganen zich
daarbij zullen aansluiten. Hetzelfde mag
worden verwacht van de pers.
Ook kan er op worden gerekend, dat de
ovprgrote meerderheid ook van die scholen,
waarvoor de nieuwe regels niet kunnen
worden voorgeschreven, zich spoedig daar
naar zal richten.
Aangenomen mag worden, dat de Regee
ring In staat zal zijn te voorkomen, dat
het invoeren van de nieuwe spelling voor
het onderwijs te grote kosten met zich zal
brongen.
Aldus vastgesteld in de vergadering der
commissie van 7 Maart 1034
Lijk van een 30;jarigen arbeider
gevonden in de Wouwsche
Plantage
De spelling van Nederlandse geografische
namen, voor zover daarvoor een vaste
schrijfwijze bestaat, ondergaat voorlopig
geen wijziging.
Het is de commissie gebleken, dat de
Vereniging tot de vereenvoudiging haar
propaganda zal staken, indien haar regels
betreffende de e en o, de sch en de ver-
buiglngs-n door de Regeering worden over
genomen. Men inag aannemen, dat de in
het compromis neergelegde uitzonderingen
op de regels aangaande e. o en sch in deze
beslissing geen yerandering zullen brengen
De commissie heeft het nodig geacht,
zich er van te vergewissen, in hoever dit
samenstel van regelen aannemelijk zol zijn
in de kringen van wetenschap en onderwijs
in België.
Uit het dienaangaande ingestelde onder
zoek is gebleken, dat do leden van het bc
stuur der Zuidnederlandse vereniging voor
spellingvereenvoudiging, op 9 Januari 1934
in vergadering bijeen, allen hoogleraar of
oud-hoogleraar aan Belgische universitei
ten, de verklaring hebben afgelegd, dat zij
zich met de bovenstaande conclusies kun
n^n verenigen en dat zij bereid ziin, do in
voering van deze spelling in ambtelijk ge
bruik en bij het onderwijs te bevorderen
Verder is uit een bespreking op 10 Januari
met een commissie uit de Verbeterinesraad
(d. i. wat hier te lande de Onderwijsraad
s) gebleken, dat ook deze commissie met
liet compromis meegaat, al gaf zij er de
voorkeur aan, dat t. a. v. een enkel punt
verder zou worden gegaan. Maar zij is van
mening, dat in elk geval op eenheid met de
Nederlandse regeling aangestuurd zou moe
ten worden. Zij besloot om, zodra in Neder
land de beslissing genomen is. er bij de
Belgische minister van Onderwijs op aan
te dringen, dezelfde gedragslijn te volgen.
De commissie stelt zicb voor, dat de nieu
we schrijfwijze zo spoedig mogelijk zal wor
den voorgeschreven voor allo stukken, die
an de Regeering uitgaan, en dat zij bij het
begin van de cursu6, die met September
Prof. Van Ginneken wenst uitdrukke
lijk te zien vastgelegd, dat hij voor bet al
geheel vervallen van de naamvals-n de ver
nntwoordeliikheid niet wenst le aanvaar
den.
Bergen op Zoom. 19 April. Heden
morgen werd in de bosschen van de Wouw
scho plantage nabij Bergen op Zoom het
lijk anngelroffen van den 30-jarigen arbei
der M. W.. wonende onder de gemeente
Halsteren W. was gisteravond per fiets
naar de grens gereden, waar hij twee K.G.
suiker in ontvangst had genomen, waarna
hij do terugreis naar Bergen op Zoom on
dernam. Vermoedelijk is W. gestruikeld
toen surveilleerende commiezen eenige scho
ten op hem hebben gelost. Uit hot feit dat
hot rijwiel niet in de onmiddellllKo nabij
heid van het slachtoffer werd gevonden,
kan worden afgeleid dat W.. na getroffen
le zijn geworden, nog eenige honderden
Meters is voortgeloopen, waar loor de com
miezen hem uit het oog verloren. W. werd
in een der longen getroffen en moet kort
na het schot zijn overleden. Het parket te
Breda is van het gebeurde In kennis ge
9teld. Het slachtoffer was getrouwd en
vader van twee kinderen.
Bij K. B. is benoemd tot notaris te Zwolle
C. C. Ilermsen, thans notaris te Zuidbroek.
In de plaats van D. Bloemcrs, eervol ontsla
gen.
Bij K. B. zijn benoemd tot ontvanger dor
registratio en domeinen te Grave J. van
Nes, surnumerair dor registratie en domei
nen ten kantore der registratie No. 2, suc
cessie en domeinen te Rotterdam;
te Harlingen B. J. Roze, surnumerair der
registratie on domeinen ten kantore der
successie No. 1 te 's-Gravenhage;
te Oud-Beijerland II. Wilhelmij, surnume
rair der registratie en domeinen te Doe-
tinchem;
tot ontvanger der directe belastingen en
accijnzon te Boxtel de rijksklerk der di
recte belastingen. Invoerrechten en accijn
zen W. P. Erasmus, ten kantore der directe
belastingen te 's-Gravenhage, buitenge
meenten.
GELDLEENING DOOR DE GEMEENTE
AMSTERDAM.
Amsterdam, 19 April. Van een ban
kiersconsortium iö door B. en W. een aan
bieding ontvangen tot overneming van een
geldleoning ten laste van do gemeente,
groot tien mlllioen gulden. Aangezien het
tijdstip voor de uitgifte eener leening B. cn
W. geschikt voorkomt en de geboden voor
waarden aannemelijk zijn, mecnen B. en
W. dat vun de aanbieding gebruik moet
worden gemaakt. De opbrengst der leening
zal worden bestemd tot dekking van uitga
ven. welke reeds zijn gedaan voor den aan
koop en het tot bouwterrein gereed maken
van gronden; In verband hiermede zal de
leening in 50 Jaar op annuïteitsbaste wor
den afgelost.
De gemeenteraad heeft over het aangaan
van de leonlng In comité generaal verga
derd on In openbare zitting de leenln?
goedgekeurd zonder debat of hoofdelijke
stemming.
Men ga op een rustigen dag/
Ga op een rusllgen dag!
Weer zijn de geestgronden achter de
blonde duinen bedekt met een overweldi
gende kleurenpracht, weer maken tien
duizenden uit eigen land en van ver bui
ten de grenzon zich op om het jaarlijkscho
bloemfestijn mede te maken. Weer
zal het op de wegen benoorden en ten zui
den van Haarlem overweldigend druk zijn,
zoodat men op bepaalde uren meer afge
werkte autogassen ruikt dan bloemengeu
ren. Daarom beginnen wij dezo tochtbe-
schrijving mot een ernstige waarschuwing
om, wanneer zulks eenigszins mogelijk is,
niet don drukken „Bollenzondag" uit te
kiezen voor een bozoek aan het domein
van narcis, hyacinth en tulp. Ga liever
op een rustigen dag den tocht maken, ook
al staat u dan misschien minder tijd ter
beschikking!
Tusschen Haarlem en Wassenaar
strekt zich het vanouds bekcende gebied
uit. Langs den grooten weg, dus rijdende
van Haarlem over Ilillegom, Lisse en Sas-
scnlieim treft rnen een rijke bloemen
pracht aan, maar de mooiste doorzichten
vindt men toch langs de minder bekende
route, den prima weg, welke dicht achter
de duinerij slingert over Vogelenzang, via
den Ruigcnhoek naar Noordwijkerhout.
Deze weg is echter zeer bochtig, zoodat
men er op de drukke dagen tijdens de
hollenbloei terdege moet oppassen! Bijzon
der mooi is de omgeving van de binnen
wegen, welke van den bovengenoemden
Rijksstraatweg naar het westen gaan. Van
Lisse uit voert een prachtige weg o.m.
langs het bekende kasteel Keukenhof, ter
wijl ook de verbinding SasscnheimIlil
legom langs de smalle landwegjes bijzon
der aanbevelenswaardig is voor hen, die
de bloembollenvelden op hun mooist wil
len zien. Aan de hand van het bijgaande
schetskaartje, ons toegezonden door den
A.N.W.B.-Toeristenbond voor Nederland
zal het niet moeilijk vallen een schitteren
den tocht te ontworpen.
De noordelijk* route
Hot is in ons land veal minder bekend,
dat men ook ton noorden van de bloemen^
stad Haarlem veel mooie bloembollonvel-
den vindt. Sommigen prefereeron zelfs
deze streek boven het traditioneel* bollon-
gebied ten zuidon van Haarlem, omdat in
dit laatste bloemendomoin do meer weten
schappelijke kweekmethoden ertoe hebben
geleid de velden af to scheiden met oter-
niotcn of zeildoeken heiningen, wat na
tuurlijk voel minder pittoresque is dan dö
levende hagon, welke men vroeger uit
sluitend zag. In het noordelijke bollenge-
bied nu vindt men over het algemeen klei
nere velden, terwijl do streok boschrijker
is. Van Haarlem uit begint men den tocht
door over Aerdenhout door een zeer mooie
streek naar Zandvoort te rijden. Een aller
aardigste weg dwars door de duinen leidt
dan naar Overveen, via Bloemendaal gaat
het noordwaarts naar Velson, waar een
jkostelooze!) pont over het Noordzeekanaal
gaat. Langs Beverwijk en Castricum voert
een zeer goede en afwisselende weg hetzij
rechtstreeks don wel via Egmond, Bergen
en Schoorl naar Alkmaar. Deze streek is
rijk gezegend met natuurschoon, de ontlui
kende natuur en do bollenvelden govon
aan een tocht in dezen van het jaar bij
zondere bekoring. Bovendien is men in do
gelegenheid om verschillende bekende
plekken (Ruino van Brederode bij Drie
huis; Kopje bij Bloemendaal) alsmede tal
rijke rustige badplaatsen te bezoeken.
Wanneer men het zoo aanlegt, dat men in
Alkmaar een kaasmarkt kan zien (welke
iederen Vrijdag gehouden wordt) zal men
dubbel tevreden zijn, deze aloude stad te
hebben bezocht. Tenslotte moet gewezen
worden op de uitgestrekte bollenvelden
geheel in het Noorden (bij Breezand in den
Anna Paulownapolder). Deze contreien be
reikt men door van Alkmaar uit de A.N.
W.B.-wegwijzers naar Den Helder te vol
gen en bij De Stolpen rechtsaf te slaan
naar don genoemde polder (zie ook het
kaartje).
SMOKKELAUTO AANGEHOUDEN.
Twee Utrechtenaren gever,
baliseerd,
Chaam, 19 April. Hedenmorgen nader
de met groote snelheid uit de richting Bel
gië een auto. Aan het bevel om te step
pen werd niet voldaan, waarop de wagen
door de commiezen van Chaam onder vuur
werd genomen De bestuurder en twee an
dere inzittenden sprongen uit de auto,
waarna de auto tegen een boom reed. Bij
onderzoek bleek de personenauto 400 K.G.
Belgische margarine te bevatten, welke men
over de grens wilde smokkelen. De bestuur
der en de eigenaar konden worden aan
gehouden. Tegen deze beide personen, die
uit Utrecht afkomstig zijn, werd proces
verbaal opgemaakt. De auto en de hoeveel
heid margarine zijn in beslag genomen.
VERVAARDIGING VAN VALSCHE
BANKBILJETTEN.
Den Bosch, 19 April. De rechtbank te
Den Bosch deed heden uitspraak in de
zaak tegen den fotograaf J. W. te Eind-
hoven, wien ten laste was gelegd, dat hij
drie koperen platen voor de vervaardiging
van de voorzijde van bankbiljetten van
honderd gulden einde October 1933 le Eind
hoven in voorraad had. De rechtbank ver
oordeelde den verdachte tot drie jaar ge
vangenisstraf. De eisch was 4 jaar gevan
genisstraf.
TERUGKEER VAN DR. MENGELBERG.
Amsterdam, 19 April. Dr. Willem
Mengelberg die op het oogenbl^ in Frank
furt am Main vertoeft, wordt Zaterdag
avond met de D-trein, aankomende te 9.14
uur aan het station W.P., In Amsterdam
terug verwacht.
„Daar is die man van het afbetalings
magazijn weer, lieve."
„Goed; ik kom binnen een minuut be*
neden. Geef hem een stoel"
„Dat heb ik al gedaan, maar hij zei, dat
hij de piano moest hebben"
(Humorist^, _j
