DE EEMLANDED
GROOTE MIJNRAMP IN ZUID-SLAVIE
4000 EXEMPLAREN
L J. LUYCX ZOON
GARAGE NIC. BOVÉE
Maandag 23 April 1934
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
32 e Jaargang No. 248
NOG 100 MAN ONDER
DEN GROND?
Methaangas ontploft
JAPANS TOON WORDT
DREIGENDER
DOUMERGUE SPREEKT
VOOR DE RADIO
7 uur 40 min.
3RAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
TAXI TAXI
6 CENT PER K.M.
TEL. 1330 en 1093.
KAMP 41
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS 3 a"adr.n Amtrsfoort 2.10 pe, maand 0.75. per
wc«k (mei gratis verzekering tegen ongelukken' f 0.I71/*
Binnenland Iranco per post per 3 maanden 3.-. Afzonderlijke nummera I 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERG 513
PRIJS DFR AOVFRTFNTIFN vaD 9el> 1,05 me' ,ob€9r,P van ceQ bewijsnummer
elke regel meer f 0 25 Llcfdadlghelds-advertcntlëo voorde
helft van den prijs. Kleine Advertentiën ,.KEIT]ES' bl) vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent elke regel meer 10 cent driemaal olaatseD f I.—. Bewilsnummer extra I 0.05
Een explosie op een diepte
van 200 meter
Belgrado, 21 April. (V.D.) In de
steenkolenmijn Senitze bij Sarajevo
heeft een ontploffing plaats gehad,
waardoor een deel der mijn is inge
stort. Volgens particuliere mededce-
lingen zijn lot nu toe achttien doo-
den geborgen. Men vreest echter,
dat het aantal slachtoffers aanzien
lijk grooter is. Ook het getal der op
gesloten mijnwerkers staat nog niet
nauwkeurig vast. Getallen van 80
tot 150 worden genoemd.
In een officieele mededeeling
wordt gezegd, dat de oorzaken der
explosie nog niet vastgesteld kon
den worden en dat, het reddings
werk is begonnen.
De eerste lijken geborgen.
Omtrent de mijnramp van Senitze bij Sa
rajewo wordt nader gemeld, dat de explosie
geschiedde op een diepte van 200 meter, op
een afstand van 2 K.M. van de hoofd
schacht.
De sirenen hieven den geheelen namiddag
loeien. Er zouden zich op het oogenblik
van de ontploffing 200 arbeiders in de mijn
hebben bevonden, waarvan een honderdtal
zich in veiligheid zou hebben kunnen bren
gen. De juistheid van dit aantal wordt ech
ter sterk betwijfeld. De explosie was zoo
hevig, dat de rails in dc mijngangen bijna
overal "doorbraken. Een uur na de ontplof
fing konden de eerste dooden naar hoven
worden gebracht. De lijken waren vree6e-
lijk verminkt, zoodat zij nauwelijks ge
ïdentificeerd konden worden. Onder de
slachtoffers bevinden zich vele vaders van
bezinnen, waarvan enkelen met elf kinde
ren. Men heeft weinig hoop, de nog inge
sloten mijnwerkers te kunnen redden, aan
gezien de geborgen lijken, naarmate men
dichter tot de plaats van de ontploffing na
dert, ernstiger verminkt zijn. De reddings
brigaden stuiten op reusachtige moeilijkhe
den, want vele gangen zijn geheel ingestort.
Hoewel de mannen door hel inspannende
werk 6oms geheel uitgeput zijn, geven zij
herhaaldelijk voorheelden van bovenmen-
schelijke moed en offervaardigheid. Arbei'
ders, die bewusteloos zijn geborgen, sluiten
zich nadat zij zich hebben hersteld, bij de
reddingsbrigades aan. De brigades worden
bovendien zelf voortdurend bedreigd door
de giftige gassen, die in de mijn hangen.
Voor den ingang van de mijn spelen zich
hartverscheurende tooneelcn af. Vrouwen,
kinderen en oude mannen staan jamme
rend en wecncnd voor de hekken. De ge-
heele bevolking uit dc omgeving is dag en
nacht op de been.
De mijn is staatseigendom en brengt
jaarlijks 2 millioen ton kolen op. Er wer
ken 1200 mijnwerkers.
Belgrado, 22 April. (V.D.) Tot beden-
avond was men er in geslaagd in de steen
koolmijn van Senitze 56 dooden te bergen
Aangezien vastgesteld is kunnen worden,
dat het totaal aantal arbeiders, die zich
niet meer in veiligheid hebben kunnen
bedragen, 136 heeft bedragen, bevinden
zich nog steeds 80 man onder den grond
Naar alle waarschijnlijkheid zijn deze 80
man reeds overleden.
Op het. moment van de ontploffing wa
ren 220 man aan het werk, zoodat dus 84
man gered zijp.
Geen verdragen van China mei
derden zonder Japans
goedkeuring!
Washington, 22 April (V.D.) Nog
steeds wijdt de Amerikaansche pers bijna
dagelijks beschouwingen aan de Japansche
verklaringen over de Cbineesche kwestie.
Men begint den toestand in het Verre Oos
ten, die zich sedert de erkenning van de
Sovjet-Unie eenerzijds en het begin \un
een vriendelijke notawisseling anderzijds
cenigszins scheen te ontspannen, opnieuw
als bu/itengewoon ernstig te beschouwen.
Tal van bladen wijzen erop, dat terwijl de
Vcreenigde Staten zich meer en meer uit
Latijnsch Amerika terugtrekken, Japan een
politiek proclameert, dio dc Monoe-leer
verre in de schaduw stelt.
Terwijl eergisteren nog twijfel hccrschtc
over de beteekenis van de Japansche ver
klaring en vele Amerikanen deze in woz-n
als niets nieuws en niet verontrustend be
schouwden, ziet men de zaak than9 in een
nieuw licht door een verklaring van d*n
Japanschen ambassadeur te Washington
Saito in een interview met. de „Washing
ton Star".
Saito verklaarde, dat Japan voor
taan aanspraak maakt op het recht
om te protesteeren indien China on
derhandelingen met andere staten
voerde. Japan zou elke overeen
komst, die een derde mogendheid
tegen het protest van Japan in met
China zou sluiten, als een onvrien
delijke daad beschouwen, wat volgens
het diplomatieke spraakgebruik de
laaste stap voor het afbreken der
betrekkingen beteekent. Japan
eischt, voortaan bij alle onderhan
delingen van derde staten of verte-
-woordigers daarvan met de Chinee-
sche regeering gehoord te worden,
want dc Cbineesche regeering is
niet in 6taat, haar eigen zaken te
regelen, zooals de chaotische toe
standen in China bewijzen.
Aanleiding tot de afkondiging van dit
Japansche protectoraat over China was
volgens Saito o. a. het plan van een groep»
Fransche bankiers tot verstrekking van een
leening aan China, die naar de meening
van Japan niet do pacificatie van China,
SAITO.
doch bet streven der Cbineesche generaals
ten goede zou komen en den vrede in
Oost-Azië bedreigen. Japan heeft niets te
gen liet leveren van Amerikaansche tarwe
en katoen aan China, hoewel het precies
weet dat de Cbineesche regeering goederen
voorraden, die zij op crediet krijgt, ver
koopt cn de opbrengst voor den aankoop
van wapens cn munitie zal gebruiken. Ja
pan weet ook, dat do met Amerikaansche
hulp aangelegde vliegvelden cn de uit
Amerika betrokken vliegtuigen tegen Ja
pan gebruikt zullen worden. In de toe
komst zal Japan in dergelijke gevallen Chi
na om rekenschap vragen.
HET RUSSISCH POOLSCHE NON
AGRESSIEPACT
Warschau, 22 April (V.D). De offi-
cicuse „Gazeta Polska" meldt uit Moskou,
dat de onderhandelingen over do verion
ging van het Poolsch-Russische non-agres-
iepact voor den duur van 10 jaren gun
stig verloopen zijn. Dezer dagen zou reeds
een overeenkomstig verdrag worden ge-
teckcnd.
VERKOOP VAN DEN NOORD-MANDSJOE-
RIJSCHEN SPOORV/EG.
Hircta brengt nieuwe voor
stellen aan Joercnef over.
In Japanse lie kringen hoopt men de on
derhandelingen voor den verkoop binnen
kort met succes to kunnen besluiten. Zater
dag had llirota, de Japansche minister van
buitenlandsche zaken, daarover een bespro
king met den ambassadeur der sovjetunie
Joerenef.
Dc Mandsjoerijsche tegenvoorstellen zijn
door den Mandsjoerijschcii gedelegeerde
Ohashi aan minister Hi rota overhandigd,
die ze Zaterdag ter kennis van Joerenef
bracht
Verdediging van de valuta. Weder
garanties gevraagd
P a r ij s, 21 April. De Fransche
minister-president Doumergue heeft
zich vanavond voor de tweede maal
per radio tot het Fransche volk ge
wend.
In het eerste deel van zijn rede
besprak Doumergue dc binnenland-
sche politiek. Ilij verdedigde de
maatregelen, die genomen zijn lot
economische cn financieele sanee
ring van het land. Hij sprak zich
vooral uit tegen iedere devaluatie
van de franc. „Ilc zal mijn uiterste
best doen aldus verklaarde bij
om een catastrophe te verhinderen.
Onze franc is goud waard."
Wij moeten alles doen om zijn waarde,
die ons zooveel offers gekost heeft, te be
houden. Het is ontoelaatbaar, dat zich klei
ne gemeenschappen, die 6lechls aan zich
zelf denken, in den grooten Franschen
staat vormen, om dezen eerst te behcer-
schen en daarna to vernietigen. Er mag
niet aan gedaoht worden, dat men zich zou
kecren tegen de maatregelen, die door ons
met bet oog op bet nationale belang zijn
getroffen."
Doumergue zeide verder, dat deze maat
regelen reeds eenige bemoedigende resul
taten hebben gehad. Het vertrouwen is te
ruggekeerd en dit vertrouwen komt tot
uiting in een geweldige hausse der Fran
sche renten, vooral de kleine spaarders
koopen staatsrenten. Ook de goudtoevlocd
is weer grooter geworden; hij bedroog in
vijf dagen tijd 119 milliopn francs.
De minister-president ging daarna over
op de buitenlandsche politiek en hij ver
klaarde dat Europa en de wereld, die door
den oorlog zoo ontzettend hebben geleden,
nog niet hun evenwicht hebben terugge
vonden. Frankrijk, dat meer dan ecnig an
der land reden heeft, om de handhaving
van den vrede hartstochtelijk te wen6Chen,
omdat geen ander land zoozeer heeft ge
leden van de verschrikkingen van den oor
log, koestert geen wrok legen degenen, te
gen wie het zich moet verdedigen. Frank
rijk wil niet anders dan in volkomen har
monie met de gelieele wereld leven.
Maar dit verlangen naar vrede en begrip
mag noch de lessen van het verleden, noch
dc voorzichtigheid doen vergeten.
Daarom verlangt Frankrijk te kunnen
nadenken, wanneer het wordt beziggehou
den met voorstellen, welker te snelle aan
vaarding het vergeten dezer lessen en de
zer voorzichtigheid mot zich mee zou bren
gen. A!o men Frankrijk voorstelt zijn be
wapening, die reeds sterk verminderd is,
nog verder te beperken, juist op liet oogen
blik, dat degenen, die zijn gebied verwoest
hebben en tegin wie het zich met wanho
pige energie heeft moeten verdedigen, bun
bewapening aanmerkelijk verlioogen en
wel in strijd met dc vredesverdragen en
zonder conige nnchtiging dan zal de
gelieele \yereld begrijpen, dat Frankrijk be
hoefte aan groot ere veilighc-id gevoelt, dat
het opheldering eischt en steeds nauwkeu
riger omschreven on belangrijker garanties
tracht te verkrijgen.
Frankrijk wil noch overhcersclien, noch
ondergaan, noch zich zelf offeren; het wil
ook niemand vernederen Frankrijk stelt
er prijs op de achting, het respect en da
vriendschap, die het van dichtbij en vaD
verre heeft ondervonden, te behouden.
DE ZEELIEDENSTAKING TEN EINDE
Kopenhagen, 22 April (V.D.) In een
gemeenschappelijke zitting van vertegen
woordigers der recdcrsorganisatio en de
zeeliedcnbonden is besloten, de staking
met ingang van morgen, Maandag 23
April, te eindigen. Tusschen de partijen
zullen nieuwo onderhandelingen worden
gevoerd.
De vriendschap tusschen Frank
rijk en Polen. Barthou's be
zoek aan Warschau.
Zondag is Barthou, die als minister van
buitenlandsche zaken deel uitmaakt van
het kabinet-Doumerque, in de Poolsche
hoofdstad aangekomen. Ilct uitstapje naar
Warschau kan niet als een plezierreisje
worden beschouwd, hetgeen niet uitsluit,
dat er plezierig gedronken en geklonken
zal worden. Ook 6taan er in de Poolsche en
Fransche kranten nu geestdriftige artike
len. waarin wordt gerept van een eeuwige
vriendschap. Gymnasiasten herinneren zich.
althans hoogstens drie maanden na hun
eindexamen, misschien nog, dat er vroeger
ook zooiets als een Eeuwig Edict heeft be
staan. E e u w i g is in dc politiek veelal ccn
zeer rekbaar begrip en aan de eeuwigheid
van dc Franscli-Poolschc vriendschap ge
looft alleen wie ziende blind en hoorendc
doof is.
Toen in 1921 tusschen Warschau en Pa
rijs liet verdrag werd gesloten, waarbij dc
contracteerende partijen op zich namen
steeds onderling van gedachten te zullen
wisselen ten aanzien van vraagstukken der
buitenlandsche ^taalkunde, wanneer deze
aangelegen) ie den beide staten aangingen of
betrekking hadden op de regeling der in
ternationale relaties, was dc toestand ge
heel anders dan thans.
Ruim een dozijn jaar geleden was liet
verdrag ongetwijfeld in het belang van bei
de partijen. Ilct was toen nog maar enkele
jaren geleden, dat, er een einde was geko
men aan den wereldoorlog, die de landkaart
volkomen veranderde. De vredesverdragen
gaven het aanzijn aan nieuwe 6tatcn of
brachten mede, dat sommige landen een
territoriale uitbreiding ondergingen. De
centrale mogendheden moesten genoegen
nemen met gebiedsverliès en zich neerleg
gen bij vredesverdragen, die hén in mi li-
air opzicht vrijwel machteloos maakten
Frankrijk verleende, om Duitschland cn de
andere centrale mogendheden nog kleiner
te krijgen en zoo mogelijk er voorgoed on
der tc houden, aan Polen en de staten der
Kleine Entente moreelen en stoffelijken
steun. Stoffelijke steun is een ander woord
voor geld. Voor dit geleende gefd kochten
Polen, Tsecho-Slowakije, Jocgo-Slavië cn
Roemenië kanonnen, geweren, munitie cn
verder wapentuig. Duit6chland werd zoo
doende omringd door tot de tanden gewa
pende 6taten. Dit gaf Frankrijk een beliage-
lijk en prettig gevoel.
Er kwam echter geleidelijk weg een kink
in den kabel. In Polen en de andere 6tatcn
begon men op den duur in te zien, dat dc
gulheid van Parijs een uitermate zelfzuch
tig karakter droeg. Men besefte, dat het
geld, hetwelk Frankrijk speciaal voor mili
taire doeleinden verschafte, wel-is-waai;
ook Polen en de Kleine Entente ten goede
kwam, maar toch in de eerste plaats Frank-
rijks veiligheid moest vergrooten. Boven
dien behandelde Frankrijk hen meermalen
als in vroeger tijden een leenheer zijn loon
knechten. Vooral toen het viermogend-
h oden verdrag tot stand kwam, hetwelk in
liuropa praclisch Polen en zooveel andere
staten uitscliukclde bij bet nemen der groo-
te politieke beslissingen, nam in het zelf
bewuste Polen de ontstemming zeer toe.
Naderhand is dit verdrag een vrij slap trac-
taatje geworden en ook bezwoer men de
Polen de zaak niet zoo erg op te vatten, om
dat zij onder geen beding liet kind van de
rekening zouden worden en er zonder hen
geen decisies van groote draagwijdte zou
den* worden genomen, doch dit alles ver
mocht de verstoordheid niet weg te nemen.
Trouwens: reeds voor de totstandkoming
van 't viermogcndhedenpact was Frankrijke
optreden van dien aard, dat er voor War
schau alle aanleiding was kregel te worden
Toen het er een tijdlang naar uitzag, dat de
Fransch-Duitsche toenadering een feit zou
worden wij denken hierbij o.a. aan den
tijd van Briand was men te Parijs niet
altijd even vriendelijk voor Polen.
Al deze feiten en omstandigheden teza
men hebben er tenslotte toe geleid, dat Po
len, zonder met Frankrijk op abrupte wijze
te breken, niettemin besloot het stuur om
tc gooien. Een zeer sprekend bewijs van
deze koerswijziging was de overeenkomst,
die Polen op 26 Januari j 1. met Duitschland
sloot en nog wel met het Duitschland van
Hitler. Beide partijen kwamen overeen tien
jaren lang elkanders grenzen tc zullen eer
biedigen, wat natuurlijk niet meebracht, dat
Duitschland voorgoed van wijziging zijner
grenzen afzag. Polen had echter zich voor
een betrekkelijk langen tijd van een bond
genoot verzekerd cn belangrijke voorwaar
den geschapen ten aanzien van zijn veilig
heid.
De reis van Barthou heeft nu blijkbaar
ten doel weer tc herstellen wat door Fran
sche onhandigheid cn Franschen moedwil,
waarvan men te Parijs dc gevolgen niet tij
dig overzag, is stuk gemaakt. Vooral is den
Franschen minister van buitenlandsche za
ken hieraan veel gelegen, omdat de ge
ruchten, dat er tusschen Duitschland en
Polen geheime overeenkomsten zijn geslo
ten, hoe langer hoe nadrukkelijker worden.
Blijkbaar wil Barthou thans uitvisschen,
wat daarvan aan is. Onwaarschijnlijk is het
evenmin, dat de Fransche minister, die op
het feit kan wijzen, dat do relaties tusschen
de sovjetunie en Rusland vrij innig zijn ge
worden, zul trachten do handen tusschen
Berlijn en Warschau losser tc maken. Of
Barthou zal slagen, moet dc toekomst loe
ren. Merkwaardig blijft het inmiddels, dat
Barthou, nadat hij onlangs eerst naar Brus
sel is gereisd, aangezien De Broquevillc in
't parlement, zich uitlatingen had veroor
loofd, die de conclusie wettigden, dat België
niet langer bereid was zich onder elke om
standigheid door Frankrijk op sleeptouw te
laten nemen, thans naar Warschau is ver
trokken en zich verder o.a. naar Praag zul
begeven, waar men ook al de voor Frank
rijk onprettige neiging aan den dag legt om
dc tegenstellingen met Duitschland zooveel
mogelijk uit den weg te ruimen. Men -krijgt
den indruk, dat Frankrijk, nu het blijkbaar
vreest zijn hegemoniepositio in Europa te
verliezen ook Italic draagt hiertoe bij
zich nog eens extra zal uitsloven om ver
loren terrein te herwinnen.
DIT BLAD HEEF7 EEN DAGELIJESCUM
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
BUITENLAND.
Mijnramp bij Sarajevo.
(Eerste Blad, pag. 1).
Radiorede van Doumergue
(Eerste Blad, pag. 1).
Japan voogd over China.
(Eerste Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
liet rapport van de Amslerdamsche
raadscommissie in de zaak Ur. Abrahams.
(Derde Blad,
SPORT.
De Arnersfoortsche Boys winnen ract 32
van Culemborg.
(Tweede Blad, pag. 1).
Medegedeeld door het K.N.M.I. tc De Bilt.
Hoogste Barometerstand 760.4 te Valentia.
Laagste Barometerstand 741.6 te Berlijn
en Reykjavik.
Verwachting: Matige, later tijdelijk
krachtige Noord-Westelijke tot Zuid-W'este-
lijkc wind, zwaar bewolkt tot betrokken,
waarschijnlijk tijdelijke regen, weinig ver
andering in temperatuur.
Over midden-Duitschland is thans een
depressie gelegen, welke zich vooral aan de
Noordzijde uitbreidt. Haar kern ligt thans
over Berlijn: Rondom deze kern waait het
vrij krachtig. In midden- cn Oost-Duitsch-
iand is nog slechts weinig neerslag gevallen
In Maastricht viel hedennacht 11 m.M.
Over het algemeen i6 in Duitschland de
temperatuur nog ver boven de normale
waarde. Tijdelijk zette de hooge druk in het
Westen op. Hij bracht bij Noordelijken tot
Noord-Westelij ken wind afkoeling over
Groot-Britannië, Ierland, Frankrijk cn ons
land. Echter nadert bij IJsland weer een
diepe depressie, welke ten onzent wel krim-
penden wind en hoogstwaarschijnlijk regen
achtig weer zal veroorzaken. De hooge druk
trekt zich naar dc Azoren terug. In Zuid-
Frankrijk vielen zware regens; ook nu is
het weer daar nog slecht. In Scandinavië
is het iets kouder geworden. Abisco meldt
met 9° Celsius heden matige vorst.
RIJDT VEILIG!
Wielrijders, rijdt niet op den rijs
weg als er een rijwielpad naast is.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
Vlisco Artikelen. Organdi, Piqué
Voiles, Georgettes, Pepita's.
Smaakvolle Dessins.
VRAAGT PRIJS VOOR TOERRITTEN
IN BINNEN- EN BUITENLAND.
VRAAGT OOK PRIJS VOORDE
LUXE 6 EN 7 PERS. WAGENS.
OOK DES NACHTS GEOPEND
VASTE STANDPLAATS TER LINKER
ZIJDE VAN HOTEL IVIONOPOLE.
