ZANDBERGEN BESTAAT 60 JAAR
M.V.
90a
iezen
„EEN THUIS VOOR
DE WEEZEN"
Mooi sociaal werk
IN
n' I I
CALV. JURISTEN
BIJEEN
Referaat van Dr. J. Donner
nader toegelicht
WAT ETEN WIJ MORGEN?
HET MENU VOOR ZONDAG
NUTRICIAbereidtZUIGELINGENVOEDSEL
Firma OOSTERVEEN
Langestraat 42 TEL. 77
Advertentiën
'TING
IS-
Hoe deze instelling van weldadigs
heid is gegroeid en hoe zij thans
den druk der crisis voelt
Op 16 Mei a.s. zal „Zandbergen" Maat-
;chappij tot Opvoeding van Weezen en an-
lere Minderjarigen in het Huisgezin, ge
vestigd te Amsterdam, doch welke haar
ïoofdwcrkzaamheden in onze stad beeft,
jaar bestaan.
in Ondanks het feit, dat deze instelling van
veldadigheid reeds haar diamanten feest
jenaderd is, zijn er nog velen, die van den
nooien arbeid van Zandbergen weinig of
ïiets weten; en deze arbeid is.ten volle
zidfeders belangstelling waard!
Wij hebben dezer dagen een onderhoud
?aniscujehad met den directeur van Zandbergen
agavonJen heer D. Q. R. Mulock Houwer, die ons
5 „Hsien en ander uit de historie en-over het
van Zandbergen vertelde. Hierbij
én wtfbleek ons, dat Zandbergen ontstaan is uit
Ni?ie „Vereeniging in het Belang der Weezen-
aanlei*erpleging", doch later, toen gebleken was,
aar butiat het beginsel der gezinsverpleging meer
3ók deilp den voorgrond trad, is uit deze vereeni-
bfing ontstaan de „Maatschappij tot opvoe-
nuding Van Weezen in het Huisgezin, opge
luficht 10 Mei 1874 door Ds. M. \V. Schelte-
op s;ina, Vrijzinnig predikant te Dokkurn, waar
aar hardde het eerst met de gezinsverpleging is
)eeltuiLbeSormen- In 187G reeds werd to Dokkurn
ntt ü\het eerste doorgangshuis opgericht voor
gaat (hen, die speciale verzorging of observatie
ai,noodig hadden. Men bekende bierbij, dat
c,:in die dagen de toestand nog zóó was, dat
ivricn?£ez'nnen verpleegden opnamen en deze uit-
ilen ^sluitend als winstobject beschouwden; het
was dus niet to verwonderen, dat er toen
weczen weinig leiding werd gege-
en bli^en' hetgeen tot gevolg had een vrij aan-
enschwhmlijke criminaliteit en een 6lechte ge-
j zondheidstoestand. Men vond aanvankelijk
tóoneelS1 ,10t °Prichten van het doorgangshuis een
en backen van het. beginsel, dat gezinsver-
De n,pl8&ing voorslond, doch Ds. Scheltema was
van oordeel, dat het eene (het doorgangs-
J. huis) noodig was om het andere (de ge-
,';ziiisvcrpleging) goed te kunnen aanpakken.
In 1880 werden directie en doorgangshuis
0 s van Dokkurn verplaatst naar het landgoed
„Zandberg" alhier; met deze verhuizing is
kcbec.^ na'am ontstaan: „Zandbergen, Maat-
1 schappij tot Opvoeding van Weezen en an-
waa '(fero Minderjarigen in het -Huisgezip", Ds.
AniScheitema werd toen definitief directeur en
sPCfi zei het predikambt vaarwel om zich goheel
höel aan liet werk van Zandbergen te kunnen
Hen geven. Ds. Scheltema, die tot 1898 directeur
racdt is geweest, was de groote voorvechter voor
de gezinsverpleging: zijn ideaal was „den
wees een nieuw thui6 te geven".
Nadat van 1898 tot 190S de heer Woud-
drevre'tra de directie óver Zandbergen had ge-
gci voerd, kwam in 1909 Jhr. W. A. Ortt aan
rk ede directie, welke hij tot 1 Mei 1933 in han-
kwan den heeft gehad. Het is vooral deze dircc-
t en teur geweest, die Zandbergen tot gewei-
opva' digen bloei heeft gebracht; onder zijn direc-
eci tio heeft het aantal verpleegden de vier-
linget honderd bereikt!
'V/'"
n|ji Zandbergen is de inrichting,- welke in het
I bijzonder- bekend i6 om het opnemen van
ni: Staatsweezen (1S75). Deze staatsweezen zijn
e'J kinderen van in het buitenland gestorven
n Nederlandsche ouders of die in het buiten-
land door het verlaten der ouders armla6-
geworden zijn en dientengevolge door
het buitenland zijn uitgewezen. In 1909 werd
111 besloten om in beperkten getale vqogdij-
kinderen op te nemen. In 1910 werd opge-
elibn richt „^lein Zandbergen", op grond welke
r on; ïnen te Nunspeet ter leen kreeg; de bedoe-
- ling was daar een klein herstellingsoord
^E|in te richten voor tuberculeuse of prae-
tuberculeuse kinderen. Het voordeel hierbij
,\vas, dat de kinderen direct konden worden
erdc-'jopgenomen, dat het goedkooper was dan
'lijk: opname elders en bovendien, dat het gezins-
df'fiverband behouden bleef. Deze proef vol-
fl' deed uitstekend en in 1913 werd onder ge-
ir< -weldigé belangstelling het herstellingsoord
„Het Treeker Bergje" aan den Leusderweg
c h- alhier geopend, met een capaciteit voor 35
diflpatiënten. In 1927 werd hieraan een t.b.c.
d. barak toegevoegd, terwijl in 1928 een pavil-
joen voor open t.b.c.-patiënten erbij werd
gebouwd. In verband met den goeden staat,
waarin, het sanatoriumwezen zich tegen-
3tcw|woordig bevindt, is de opname van t.b.c.-
jwfïj patiënten opgeheven; het Treeker Bergje
is nu de afdeeling, waar kinderen opgeno-
- men worden, die extra medische of licha-
melijke verzorging noodig hebben en deze
Y(y;j aldaar 'ontvangen onder leiding van zuster
Muller, die geassisteerd wprdt door nog
twee gediplomeerde verpleegsters en een
vaf .controleerend arts. Het Treeker Bergje staat
e3 gjdaar als een van de groote werken van
'Jhr. Ortt, onder wiens uitnemende leiding
vid ook het eerste tehuis (doorgangshuis) werd
721. uitgebreid tot een capaciteit van 35 ver-
-pleegden. Het is dan ook niet. te verwon
deren, dat men bij het vertrek van Jhr.
Ortt op 1 Mei 1933, het werk van dezen di
recteur niet beter heeft weten te waardee-
ren dan door diens naam blijvend aan Zand
bergen te verbinden; men gaf toen het eer
ste tehuis den naam W. A. Ortt-huis".
'Sfl Zandbergen is de oud6te instelling in den
'■j, lande waar de co-educatie wordt toegepast
a ën voor alle leeftijden grondig wordt door-
t gevoerd. Dit systeem, hoe vaak ook aange-
nk' vochten, heeft op Zandbergen nog nimmer
bezwaren opgeleverd, welke tot opheffing
''daarvan moesten leiden. In 1916 is Zand
ig bergen begonnen met het oprichten van een
cn tuindorp, dat gesticht werd aan de Schel-
'c? temalaan; in de aldaar gebouwde huisjes
moesten gezinnen komen te wonen, die tot
taak zouden krijgen het opvoeden van kin
deren uit zoogenaamde onvolledige gezin
nen. Dit is echter op een teleurstelling uit-
geloopen, daar het qua exploitatie te duur
was. In 1918 werd overgegaan tot het in
voeren van een officieele inspectie, welke
gezinnen zocht voor verpleging der kinde
ren en welke ook voor werk zorgde voor
de verpleegden, die geen onderwijsinrich
tingen meer bezochten.
Het karakteristieke van Zandbergen is,
dat het alle kinderen opneemt, zonder
daarbij te zien naar stand of godsdienst;
de kinderen worden zooveel mogelijk uit
besteed bij men6chen van gelijk milieu, van
gelijken godsdienst en wonende in de 6treek
waar de kinderen vandaan komen. Er
wordt voor gezorgd, dat de verpleegden in
de tehuizen alhier ook steeds hun gods
dienstplichten waarnemen.
De groei van Zandbergen is voortdurend
toegenomen; zoo werd. in 1923 het tweede
tehuis voorloopig opgericht, dat in 1924 de
finitief werd gesticht.1 Dit is het tehuis
„Zandwijk" met 33 kinderen. In 1926 werd
liet derde tehuis geopend, waar kinderen
kwamen, die een speciale psychische in
stelling behoefden; dit is het tehuis „Kor
hoen". Thans heeft Zandbergen in de ge
zinnen en tehuizen tezamen ongeveer 250
verpleegden, bestaande uit staatsweezen,
gewone weezen, voogdijkinderen, kinderen
uit ontwrichte gezinnen (z.g.n. „nieuwe wee
zen"), en observatiekinderen. Aan het hoofd
van het eerste tehuis, 6cdcrt 1 Mei 1933
W. A. Ortt-huis, staan de heer cn mevrouw
Vos, die zorgen voor de opvoeding der ver
pleegden boven 13 jaar; de kinderen bene
den 13 jaar worden in het algemeen ver
pleegd op „Zandwijk", waar mej. Verstijnen
haar 6cepter zwaait. Helaas is het tehuis
Korhoen in Maart j.l. wegens geldgebrek
gesloten moeten worden, zoodat het thans
alleen dienst doet als dépendance van
Zandwijk. De slechte tijdsomstandigheden,
drukken zelfs zóó op deze instelling van
weldadigheid, dat de directeur in 1934 niet
minder dan 20.000.moet bezuinigen!
Overbodig te vermelden, dat iedere gift wel
kom is. Het gironummer van Zandbergen
is 15 42 6.
Wij willen nog even met een enkel woord
gewagen van de wijze waarop de inspectie
is geregeld. In de verschillende plaatsen
van het land, waar verpleegden van Zand
bergen in gezinnen zijn uitbesteed, zijn cor
respondenten gevestigd, die de belangen
van de aldaar verpleegden belangeloos be
hartigen en via de inspectie in voortdurend
contact met Zandbergen staan. Zij zijn dus
het oog en oor van Zandbergen ter plaatse.
Bovendien i6 er nog een centrale inspectie,
welke buiten de correspondenten om, drie
k vier maal per jaar de gezinnen bezoekt,
ter-wijl daarnaast nog is de afzonderlijke
inspectie van den directeur. Indien zich in
de gezinnen ernstige, niet ter plaatse op
losbare moeilijkheden met de kinderen
voordoen, worden deze terug gebracht naar
een der tehuizen van Zandbergen, waar
een nadere bestudeering volgt. Deze obser
vatie geschiedt zeer nauwgezet; van iedere
nieuw aangekomen verpleegde wordt een
afzonderlijk dossier aangelegd, waarin
nauwkeurig alle notities omtrent hem
(haar) worden vermeld. Op deze wijze
wordt een zeer uitvoerig en nauwkeurig
rapport omtrent iederen verpleegde verkre
gen.
Tenslotte nog een en ander omtrent de
verpleging in dc tehuizen. Wie hierbij denkt
aan gestichtsleven, aan kinderen in een be
paalde kleedij, die onder geleide naar school
gaan en 's avond6 uit school weer naar het
tehuis worden geleid, heeft het vér mis! De
tehuizen van Zandbergen zijn „open" tehui
zen en inderdaad een „tehuis" voor de kin
deren. Zij dragen geen uniform, zoodat zij
op geen enkele wijze te herkennen zijn als
verpleegde van Zandbergen". Zij mogen
in hun vrijen tijd alleen de stad in op be
zoek bij vriendjes en vriendinnetjes (tenzij
bij onderzoek gebleken is, dat zij daarbij
niet in een goed milieu komen) en mogen
ook zelf vrienden of vriendinnen ontvangen.
Vele kinderen hoven 13 jaar hebben hun
eigen kamertje, dat zij zelf naar eigen
keuze mogen sohilderen of beplakken. Hier
bij heeft men hijzonder aardige resultaten
verkregen, waarbij teven6 gebleken is van
een bepaalden aanleg bij de kinderen.
Dienstboden als hulp in de eigen huizen
kent Zandbergen niet; al het werk wordt
door eigen krachten gedaan. Dc ouderen,
die niet meer op school zijn en geen werk
hebben, onderhouden de gebouwen en om
geving, maar ledigheid, die nog steeds des
duivels oorkussen is, bestaat op Zandber
gen niet. Op vrije middagen kan de jeugd
de 6port beoefenen, waarvoor een speciaal
voetbal- en korfbal veld is, terwijl des zo
mers de zwemsport wordt beoefend. Het
personeel van Zandbergen, dat zoowel pae-
dagogisch en psychologisch is onderlegd,
is er steeds op uit om de beste resultaten
van zijn arbeid te verkrijgen. Op Zandber
gen zijn stepds verschillende volontairs van
de school voor Maatschappelijk werk en
van do scholen voor Kinderverzorging en
-opvoeding werkzaam. Moet een dergelijke
inrichting, welke van een zoo groot sociaal
belang 16, ten slachtoffer vallen van den
slechten tijd, welken wij thans doormaken?
Wij gelooven, dat ieder, die deze regelen
gelezen heeft, van het nut van Zandbergen
doordrongen zal zijn en zij, in wier ver
mogen het is, het hunne zullen storten op
gironummer 15 426.
Betere hulde bij dit diamanten feest-kau
er voor Zandbergen niet zijn!
GARNIZOEN.
Majoor J. de Ronde Bresser, chef van het
Geniebureel, alhier is per 1 Juli in gelijke
functie overgeplaatst naar 's-Gravenhage,
terwijl luit.-kolonel van Rooyen, vandaar
naar Amersfoort zal komen.
EXAMENS.
Te Amsterdam slaagde voor het diploma
Rekening-courant boekhouden van het Insti
tuut „Mercurius", Amsterdam, de heer J.
.Voskuilen, alhier»
De rechtsbescherming tegen de
overheid, de administra-.
tieve rechtspraak
Woensdag kwam de Calvinistische Juris
ten Vereeniging te dezer stede in Hotel
„De Witte" in algemeeno ledenvergadering
bijeen. Meer dan de helft der vereeniging
was ter vergadering gekomen en ongeveer
60 leden waren aanwezig. O.a. waren er do
professoren Anema, Dooyeweerd, Gerbran-
dy en Rutgers; Minister De Wilde; de oud-
Ministers Bijleveld, Donner en Terp6tra; de
Kamerleden Van Dijken en Schouten; het
lid van Ged. St. Utrecht Diepenhost; en
vole anderen.
Om 11 uur opende de Voorzitter, Prof. Dr.
A. Anema, de vergadering en ging voor in
gebed. Hij verwelkomde de leden op het be
kende Arnensfoortsche „Meiveld", om sa
men te beraadslagen over de groote vraag
stukken op gebied van recht en 6taat voor
ons land en volk. Maar ook zijn wij, zei
spr., bijeen gekomen, om te versterken den
onderlingen broederband, om met opge
wektheid cn veerkracht onze levenstaak
voort te zetten, waarin wij niet elk alleen,
maar 6amen moeten zien te slagen.
Spreker wij6t op de zóér gelukkige ont
wikkeling der Vereeniging, die calvinisti
sche juristen van allerlei kerk cn stand en
beroep bijeen bracht, en die bij alle mee
ning6variatie bij de behandeling der vra
gen vrij gebleven i6 van het onzalig groeps-
en persoonlijk particularisme, dat zoo vaak
heeft geknaagd aan de centrale zenuw van
de calvinistische levenskracht.
Met weemoed herdacht hij de dooden
uit den kring, Dr. H. W. Hovy, Dr. J.. A.
de Jager en Dr. H. v. d. Vegte.
Prof. Anerna wilde dan enkele inleidende
opmerkingen maken over het onderwerp,
dat deze vergadering op dc dagorde staat,
de rechtsbescherming tegen de overheid, do
administratieve rechtspraak. De theorie
heeft hier ware hacchanalen gevierd, waar
door veel practici op dit gebied wankel
moedig dreigden tc worden. Het overschat
ten der formcele wetshandhaving heeft bij
dit leerstuk hare triomfen gevierd. De ra
tionalistische opvatting van het proces
recht heeft zich hier voor de laatste maal
uitgeleefd, maar er gelukkig tevens een
roemloos einde in gevonden.
Dan heeft de leer van den rechtsstaat in
de administratieve rechtspraak haar glorie-
punt gezocht. De nieuwe liberale staatsop
vatting zou het toonbeeld worden der ge
rechtigheid, nu de maatschappij onmachtig
werd en een woestijn van belangenstrijd
was geworden, nu de staat alleen nog bij
machte was, om de liberale Idealen hoog
te houden, die deze toegedacht had aan het
vrije spel van de maatschappelijke krach
ten. Welk een scherpzinnigheid ls er ge
toond aan het zoeken van de scheidslijn
tusschen rechtmatigheid en doelmatigheid,
een onderzoek met negatieve uitkomst,
maar daarom nog niet vruchteloos. Hoe
hartstochtelijk was de strijd tusschen Loeff
en Struycken.
Na een tijd van bezinking is er thans
ruimte gekomen voor evenwichtige over
weging en zoowel het rapport-Kooien als
het referaat van thans brengen de noodige
rustige sfeer.
De roep van den dag is anders: meer be
scherming van de overheid tegen het recht
van den burger. Dat voor die roep reden
bestaat, is niet de schuld der Calvinisten,
hetgeen hij nagaat bij Calvijn, Beza, Du
Plessi6Mornay, Althusius, Cromwell,
Groen en Kuyper. De Nederlandsche leiders
hebben steeds op evenwichtige wijze gezag
en vrijheid verdedigd.
Dc rechtsbescherming van de overheid
tegen den burger ontbrak nooit» Maar om
gekeerd is er de bescherming van het recht
van den burger tegen de overheid eveneens
steeds geweest; alleen het is nooit door ons
verdedigd ten koste van een krachtig over
heidsgezag. Wanneer wij than6 aan een
krachtig overheidsgezag steun verlecncn,
beteekent dat voor ons geen wijziging van
gedragslijn, maar regelmatige voortzetting
ecner eeuwenoude overlevering.
Maar het opkomen voor rechtsbescher
ming van den burger is van even ouden
datum. De bedreiging van dat recht van
den burger heeft in de historie niet in de
eerste plaat6 gespeeld op het terrein van
het administratieve recht; de staatsadmini-
stratie is pas in dc 19de eeuw tot grooten
omvang ekomen. Maar het staatsgezag, dat
naar absolutisme neigde, tastte de rechten
van den burger voornamelijk aan in be
knotting der onafhankelijke strafrecht
spraak, de rechten der volksvertegenwoor
diging e.d. Ook die herleven beiden. Men
wil met de moderne middelen der techniek
den vrijen burger stoffelijk en geestelijk ge
heel beheerschen en maken tot willoos
werktuig van statelijke machtspolitiek.
Er schuilt een element in van krachts
betoon en nationale concentratie, waarvoor
men rechtmatige bewondering kan hebben.
Met name in Italië en Duitschland, waar
door revolutie de burgervrijheid kunstmatig
was ingevoerd tegen volkskarakter en his
torie in, moest de reactie wol lievig" zijn en
bestaat de mogelijkheid, dat zij een natio
naal herstel tengevolge heeft; dat hangt
af van de vraag, of de tijdelijke machtheb
bers de staatsmanswijsheid en zelfverloo
chening zullen toonen, om het als zoodanig
onhoudbare regiem van thans te benutten
voor de opvoeding van hun volk tot een
duurzame goede verhouding van gezag en
vrijheid, passende bij geschiedenis en aard
dier volkeren. Napoleon en Bismarck ver
stonden die kunst niet. Of de mannen van
thans het kunnen, zal de historie leeren.
Ten onzent is voor een dergelijke kracht
proef geen aanleiding. Niet, omdat on6 volk
van alle, euvelen vrij gebleven is. Onder
Fransche revolutieinvloeden, door het Libe
ralisme wat getemperd, heeft ook bjj ons
de persoonlijke vrijheid wel een6 dc gren
zen der rechtmatigheid overschreden, wat
geen krachtig gemeenschapsleven op den
duur kan verdragen. Het parlement van
Engeland werd op het vasteland vaak om
gezet tot een spreekorgaan der soevereine
individuen, de regeering willende maken
tot zijn willoozen mandataris. Het budget
recht werd een middel, om het gezag onder
den duim te houden. De machtdeeling door
de trias politica diende voor gelijksoortige
doeleinden. Ook ons volk heeft zich min of
meer hierover te herzien.
Doordat echter het recht van personen
en groepen in de vorige eeuw op valschen
grondslag is gevestigd en dus tot misbruik
leidde, dreigt nu gevaar, dat men onder
de leuze van gezagsversterking en nationale
eenheid alle recht onder den voet zal loo
pen. Voor gezag en nationale 6aamhoorig
held komen wij op grond der Heilige Schrift
op; beide liggen in onze historie verankerd.
Maar wij mogen ons niet laten voeren door
de leuze van den dag cn mogen niet do
persoonlijke rechten in staatsleven, kerk,
maatschappij, wetenschappen, enz., die el
ders" in den grond worden getrapt en die
met bloed en tranen werden verworven, in
dezen macht6stroom onzer dagen laten mee
sleuren. Wilde loten moeten gesnoeid; maar
verminking van wortel en tak dulden wij
niet.
Wij moeten niet vergeten, dat dc tegen
stelling van recht van overheid en onder
danen enkel een onderscheiding, geen
scheiding is, twee kanten van de nationale
gemeenschap, die volk en overheid omvat
Rechtsbescherming tegen de overheid is te
gelijk rechtsbescherming van de overheid.
(Applaus).
Nadat de financieels zaken der vereeni
ging waren afgehandold, waarbij dc con
tributie voor 1933/34 werd verlaagd tot
5.50, kwam dc bestuursverkiezing aan dc
orde wegen6 periodiek aftreden van de hee-
ren Anema en Dc Vries, die statutair niet
herkiesbaar waren. Gekozen werden Prof.
Gerbrandy en Mr. v. Dijken, waarna bij
acclamatie tot voorzitter gekozen werd oud-
min. Donner, thans lid van den Hoogen
Raad.
Hierna gaf de heer Dr. J. Donner een
korte mondelinge toelichting op zijn refe
raat over „Rechtsbescherming tegen de
Overheid", welke referaat den leden tevo
ren in druk was gezonden.
Een breede en zéér geanimeerde discus
sie volgde hierop, waarbij verschillendo be
schouwingen geuit werden over het al of
niet wenschelijk en noodige eener admini
stratieve rechtspraak. Ook werd gedispu
teerd, of bij een adminstratio rechtspraakre
geling, deze moest berusten op een alge-
meenc formule ofwel op een enumeratie.
Er werd door een debater gewezen op het
feit, dat een beroep op dc gemeenschap ve
len gemakkelijker brengt tot het "oen van
onrechtmatige daden. Deze woordvoerder
wilde ook liever zien gesproken van be
scherming tegen de overheid door het recht.
Anderzijds werd betwijfeld, of de admini
stratieve rechtspraak een onmisbaar sluit
stuk voor den rechtstaat is dan wel een
wenschelijke completeering ervan. Enkelen
wilden wel administratieve rechtspraak
voor terreinen waarop de behoefte gebleken
was, maar niet algemeen. De vraag werd
gesteld, of het niet meer tijd was, om tegen
te gaan het endossecrcn van macht aan
adm. organen, wat in de wet geregeld had
moeten worden.
Gevraagd werd naar de principieele raoti-
veering van het adminstratieve recht, nl.
dat macht cn gezag, in één menschenhand
vereenigd, steeds gevaarlijker i6 en dU6
rechtsbegrenzing behoeft. Besproken wer
den de verschillen tusschen rechts- en doel-
matigheidsvragen. De twijfel werd geop
perd, of naast De Hooge Raad nog een ap-
part college voor administratief recht
noodig is. Verschil van meening heerschte
over de vraag, of het tegenwoordige opt.ro-
den der administratieve ambtenaren admi
nistratief recht noodig maakt of niet. Ook
kwam ter 6prake de onderwerping van uit
spraken der Kroon aan de administratieve
rechtspraak. Verschillende meeningen wer
den geuit over de interpretatieverruiming
van art. 1401 B. W. en het verschil tus
schen privaat- en burgerlijk recht. Er werd
op gewezen, dat administratieve ambtena
ren niet altijd vrij zijn yan politieke in
vloeden.
Na-dat de referent in groote trekken de
vele vragers beantwoord had cn de Voor
zitter hem, onder levendige instemming der
vergadering, dank gebracht had voor zijn
knap stuk werk, ging de referent-voor in
dankgebed en sloot de Voorzitter de zeer
geslaagde bijeenkomst.
Het secretariaat der vereeniging blijft ge
vestigd hij Dr. Joh. H. Scheurcr, alhier.
BURGERLIJKE STAND.
9 Mei.
Geboren:
Johanna Josepha Maria d. v. Gerardus
Josephus Vriens en Johanna Sophia Bos
man.
Petrus Wilhelmus Maria, z. v. Petrus Wil
helmus Zeijlmans en Jacoba Johanna Maria
Neerings.
Ondertrouwd:
Bernardus Cornelis Bolwerk en Gijsberta
Hendrika van Beek.
Josephus Joachim Eduardus Leliaert en
Dirkje Josina Bouw.
Jacob Willem van Hartskamp en Wijntje
Maria Brink.
Gehuwd:
Jan Dirk' van Burgsteden en Jannetje
Reintje Bos.
Hendrikus Theodorus Josephus Kraanen
en Rika van der Linden.
Hendrik Bitterling en Anna Willemina
Wery.
Overleden
Jean Jacques van Pellecom, oud 72 jaar,
echtgenoot van Anna Hubertina van Affelen
van Saemfoort.
Engclbertus Jacobus de Greeff, oud 72 jaar,
ongehuwd.
Pieter Dakke, oud 76 jaar, weduwnaar van
Hendrika van den Bos,
5 Voor do KoliietaleL
Leverpastei op geroosterd brood.
Voor de middagtafel.
Gebakken spcklappon.
Snijbletschotel met aardappelen cn kaas.
Grutjes in karnemelk mot stroopsaus.
Bereiding middagschotel: VA K.G. snij*
biet (bladribben), 1 K.G. aardappelen, 3 uien
80 gr. boter, 50 gr. bloera, Y* melk of bouil
lon, 50 gr. oude kaas, 6 gram zout, wat pe
per.
Snijd de bladribben in stukken en kook
ze enkel© minuten in ruim kokend water,
schil de aardappelen, laat ze 15 min. koken,
giet zo af en snijd ze in dikke schijven.
Snijd eveneens de schoongemaakte uien in
schijven.
Maak van £0 gr. van dc boter, dc bloem
en de melk of dc bouillon een sausje.
Meng hierdoor de geraspte lcaas.
Smelt in een vuurvasten schotel dc rest
van do boter, leg hier op een laag aardap
pelen, vervolgen© de helft van de uien,
strooi er peper en zout over, daarna dc
helft van do snijbüct, vervolgens meer een
laagje aardappelen enz., maar zorg er voor
dat de bovenste laag uit aardappelen be
staat. Giet ten slotte de saus over het ge
recht cn laat het in den oven 1 it 1X uur
stoven.
Voor de koffietafel.
Ham in schelpen.
Bereiding: 200 gr. gekookte, gerookte ham
100 gr. gaar kalfsvlecsch (b.v. soepvleesch),
2 d.L. peper, zout, 10 gr. boter, paneermeel,
bloem.
Breng de melk aan den kook. Hak de
ham en het vleesch en meng dit door de
melk. Bind het vocht met wat bloem en
breng het op smaak met wat peper en zout.
Verdeel de massa over de schelpen, bedek
ze met paneermeel en leg er kleine stukjes
boter boven op. Laat de schelpjes in een
warmer oven met veel bovenwarmte vlug
bruin worden.
Voor de middagtafel,
Asporgesocp.
Gestoofde kip.
Aardappelen.
Gemengde vruchtencompote.
Aardbeien bavarois.
Bereiding: Vi pond aardbeien, 100 gr. sui
ker, sap van Yi citroen, V* L. slagroom, 2
eiwitten, 15 gr. gelatine;
Wasch de aardbeien en wrijf zo door een
haren zeef (houd enkele aardbeien achter
en bestrooi zo met wat suiker). Vermeng
het aardbeien moes met de rest van dc sui
ker en het citroensap. Klop de room en de
eiwitten stijf en vermeng ze met het aard
beien moes. Los do-geweekte gelatine op in
zoo weinig mogelijk warm water, voeg dit
met de achter gehouden hecle aardbeien bij
de massa en vul hiermede een met eiwit
oragespoclden puddingvorm zopdra de mas
sa stijf begint te worden.
voor elkon leeftijd, zoowel voor zieke als
gezonde zuigelingen. Vraagt inlichtingen
bij ons depöt.
In plaats van kaarten.
Ondertrouwd:
J. J. E. LELIAERT
cn
D. J. BOUW.
Amersfoort, 9 Mei 1934.
Huwelijksvoltrekking 24 Mol
a©. 11 uur.
Reccptio 21 Mei 36 uur
Aldegondestraat 62.
Tock. adres: Vlasakkerweg
52e.
De Heer cn Mevrouw
RICHARD VAN OOSTVEEN-
VAlN RiANDWIJCIC
wen k-eirnds van dc geboor
te van een zoon
Le« Pilcïades Sur Vevey.
9 Mei 1934.
Gisteren overleed in
het St. Elisabeth's
Gasthuis onze lieve
Moeder, Behuwd- cn
Grootmoeder
Mevrouw de Weduwe
MÉLANIE,
LÉONTINE
BRUNNARIUS
geb. RAUX,
dn den ouderdom van
bijna SI jaar.
J. M. M. LUDERT—
BRUNNARIUS.
A. L. E. A. LUDERT.
JEAN LUDERT.
Amersfoort,
11 Mei 1934.
Groote Koppel 1.
De teraardebestelling
zal plaarts hebben op
Maandag 14 Mei om
2% uur njii; op de
Begraafplaats „Rust
hof" te Amersfoort
Volstrekt eenige
kennisgeving.
