AMERSFOORTSCH DAGBLAD
Zaterdag 9 Juni 1934
32 e Jaargang No. 287
RESOLUTIE VAN DRIE MOGENDHEDEN
UNANIEM AANVAARD
„Duitschland moet vrijwillig
terugkeeren"
DERDE BLAD
NOODWEER IN SAN
SALVADOR
LICHTE ELECTRISCHE
MOTORTREINEN
GOEMBOES TEGEN OORLOG
EN OORLOGSOPRUIERS
DE VERKORTING VAN DEN
ARBEIDSTIJD
JAPANS BREUK MET
DEN VOLKENBOND
KERKELIJKE STRIJD
IN DUITSCHLAND
Onze Postvliegers
onderweg
TEGEN „MOSKOU EN
HET GHETTO"
DE STRIJD IN DEN
GRAN CHACO
ONTWA PENINGSCONFERENT1E
'Als basis is het kort geleden door
Barihou ingediende werk=
programma genomen
Genève, 8 Juni (V.D.). Even nu 1 um
hedenmiddag werden omtrent den inhoud
van de gcrnemschappélijk'c resolutie dn
drie mogendheden, welke hedenmiddag zal
worden voorgelegl aan de ontwapening**
commissie, nog de volgende bijzonderheden
bekend:
Do basis voor de resolutie zal in uiter
lijken vorm on essentieele punten het out
werp vormen dat Barihou kortgeleden ais
werkprogram he>ft Ingediend. Kr zijn ech
ter ecnige belangrijke wijzigingen in aan
gebracht Zoo zou het veiligheidsvraagstuk
niet worden behandeld door de politieke
commissie, maar door een kleiner comité
Daarnaast zai een bijzonder comité d«-
kwestie van da militaire luchtvaart en een
derde comité h?t problpem van wapenfa
bricage en wapenhandel bespreken. D«zt
comités zouden naar verluidt eerst Dins
dag as. door de dan nogmaals bijeen U
roepen hoof Icom missie van de conferentie
worden benoemd. In tegenstelling met de
voorstellen van Barihou zou het nieuwe
ontwerp vooral gaan in de richting van
de ontwerpen van Italië, Frankrijk en En
geland en derha've weer neerkomen in de
richting van het oorspronkelijke ontwerf,
van Henderson. Tenslotte ia op een zeker*
plaats in het ontwerp van Barthou inge
laschi. „Met het oog op den terugkeer van
Duitschland".
De tekst der nieuwe resolutie
Genève, 8 Juni (V D.). De op grond
van het Engelsclv Fransch Amerikaanc-che
accoord door de Franschc delegatie uitge
werk-e resolutie, welke Vrijdagmiddag bij
het presidium der Ontwapeningsconferen
tie is ingediend, heeft den volgenden tekst:
De Hoofdcommissie neemt de resoluties
welke haar zijn voorgelegd door de dele
gaties der zes mogendheden, de delegate
van Turkije on d« delegatie van de Sovjet
Unie in overweging;
houdt rekening me1 de bemerkingen vdp
het Fransche memorandum van 1 Januar
1934, liet Ital'siascho memorandum van 1
Januari 193V het Er.gelechc memorandum
van *9 Januari en de Duitsche verklaring
van 10 April 1934;
is overtuigd van de noodzakelijkheid, dat
de conferentie haar w erkznamheden voort
zet om te komen tol een algemeene over
eénkomst in zake de vermindering en be
perki ig dor bowapcnir.gon;
heeft besloten de leeds aangevangen on
derzoeken onverwijld voort te zetten.
I.
De Hoofdcommissie wekt het presidium
op met de door hem geschikt geachte m«1
delen en met het doet een ontwapenings
conventie algemeen to doen goedkeuren
eon oplossing te zoeken van hangend ge
bleven kwesties, ongeacht do bizondore be
sprekingen, welke de ïegeorinaon mochten
willen inleiden om het resultaat te verge
makkelijken door den terugkeer vari
Duitsch'and ter conferentie.
II.
Het bizondere belang, dat de bestudce-
ring eener oplossing van zekere sedert den
aanvang der algemeene beschouwingen
naar voren gekomen probicmon biedt, ge
constatcerd hebbende, neemt de Hoofdcom
missie de volgende resolutie aan:
1. V e i l i g h e i d.
a) Aangezien de resultaten van \roegere
studies der conferentie sedert eon jrtar het
sluiten van zekere regionale veiligheids
overeenkomsten in Europa hebben verge
makkelijkt, besluit de Hoofdcommissie een
bizondere sub-commissie te benoemen wel
ke tot taak zal hebben die voorstudies
voort te zetten, welke zij noodig oordeelt
om het sluiten van nieuwe overeenkomsten
van gelijken aard. welke buiten de confe
rentie in behandeling zouden kunnen wor
den genomen te vergemakkelijken.
Het zal do taak der Hoofdcommissie zijn
dc evcntueele betrekkingen dezer overeen
komsten met de algemeene conventie te be
palen
b) De Hoofdcommissie besluit een bizon
dcre sub-commissie Ie benoemen met de
taak de kwestie der uitvoeringsgaranties te
bestudeeren on de werkzaamheden nopens
de controle te hervatten.
2. Luchtvaart
Dc Hoofdcommissie draagt de commissie
voor luchtvaartaangelegenheden op direct
de studie aan te vangen van de in haar
resolutie van 23 Juli 1932 onder de rubriek
„Luchtstrijdkrachten" genoemde kwesties
3. Wapenfabricage en handel
in w a p e:n s.
De Hoofdcommissie wekt zijn bizondere
commissie voor de wapenfabricage en den
handel in 'wapens op. direct haar werk
zaamheden te hervatten en in het licht der
verklaring, welke de \merikaansche ver
tegenwoonliger op 30 Mei 1934 heeft afge
legd, in den kortst mogelijken tijd rapport
uit te brengen over de oplossingen, welke
zij aanbeveelt.
Deze commissies zullen naa6t elkander
werken. Het bureau heeft dc taak dc resul
laten samen te vatten.
III.
De Hoofdcommissie laat het aan het pre
sidiurn over op het geschikte oogcnblik de
noodige maatregelen te nemen, opdat de
commissie, wanneer zij door den president
wordt bijeengeroepen voor zoover mogelijk
een volledig ontwapening6-ontwerp aan
treffe.
«V,
In aanmerking nemende, dut het voorstel
der Hussische delegatie de conferentie on
■Ier den naam „vredesconferentie" perrna
nent te verklaren een nauwkeurige studie
vercischt, verzoekt de Hoofdcommissie den
oresident dit voorstel Ier kennis van de
regeeringen Ie brengen.
Barthou spreekt in de Hoofd
commissie.
In dc beslissende zitting der Hoofdcom
missie van de Ontwapeningsconferentie
sprak ecrsi Barthou. die de samenwerking
van Engeland cn Frankrijk een belangrijke
basis voor den vrede noemde Barthou
wees er op. dat Duitschland vrijwillig de
conferentie heeft verlaten en nu ook vrij
willig moet terugkeeren „Wij willen geen
politiek van insluiting, dat ligt niet in onze
bedoelingen en daden". Frankrijk heeft
slechts ter verzekering van dpn vrede be
trekkingen aangeknoopt met ecnige staten
Ten slolip wees Barthou op het belang van
Frankrijk bij een vermindering der uit de
lucht dreigende gevaren.
Eden spreekt
Eden juichte de opmerkingen van Bnr
thou over de vriendschap lusschen Enge
land en Frankrijk toe Deze is een waarde
vol element van den vrede in Europa
Thans is een oplossing gevonden, welke dn
conferentie over de naasto toekomst heen
helpt De moeilijkheden zijn in hooge mat**
het gevolg van de afwezigheid van een
groote mogendheid, welker medewerking
essentieel is.
F.dpn constateerde dat de Britsche regee
ring haar meening over hel uittreden van
Duitschland niet heeft gewijzigd De zaak
der ontwapening en overeenstemming heeft
1oor dit besluit geleden Te hopen is, dat de
wijziging vrfto de atmosfeer ook op de.hou
ling der Duftsche regeenng van invloed zal
zijn en haar. aanleiding zal geven weer aan
de beraadslagingen deel te nemen.
Norman Davis aan het woord
Norman Davis, de gevolmachtigde der
Vereenigde Staten wijdde waardeeronde
woorden aan de Engelsch Fransche over
eensternming De overeenstemming in zake
een gemeenschappelijk werkprogram is een
belangrijke bijdrage tot het resultaat der
conferentie cn tegelijkertijd voor den vrede
De meening van Litwinof.
Litwinof, de Volkscommissaris van Bui
tenlandsche Zaken der Sovjet Unie, ver
klaarde dat men niet kon verwachten, dat
hij enthousiast zou zijn over de resolutie
Hij zaj haar evenwel ook niet verwerpen
Rusland is niet tegen don terugkeer van
Duitschland. Zonder ecnige resolutie heeft
de Sovjet regeering meer dan alle andere
staten er voor geijverd Duitschland naar
deze conferentie cn misschien de andere
organisaties terug to brengen. Litwinof
meende, dat bij de bepalingen over de vei
ligheid de kwestie der definicering van het
begrip ..aanvaller" niet kan worden over
het hoofd gezien.
Sandler spreekt namens
neutralen.
De Zweedsche minister van Buitenland
sche Zaken, Sandler, sprekende namens de
zes neutralen, zag de waarde der resolutie
laarin, dat door een politiek compromis
lat nieuwe mogelijkheden biedt voor het
tot sta nel brengen van een overeenkomst.
Ie mislukking der conferentie op dit oocen
blik is verhinderd Spr. wenscht niet te cn
tiseeren. doch wel moet hij er op wijzen,
dat de ontwapeningskwestie niet voldoende
op den voorgrond is geschoven. De neutrale
stoten hadden een beteren balans lusschen
le beide groepen ontwapening cn veilig
hoid gewcnscht en behielden zich voor hun
opvattingen kenbaar to maken in den loop
der beraadslagingen.
Nadat nog ecnige vertegenwoordigers het
woord hadden gevoerd, werd de resolutie
met algemeene stemmen door de conferen
tie aangenomen, evenwel met voorbehoud
van Italië, Polen en Perzië.
BOMAANSLAG OP JAPANSCHE ZAAK
TE TSINANFOE.
Peking, 7 Juni. (V.D.) Te Tsinanfoe
heeft een onbekende een bomaanslag ge
pleegd op een Japansche zaak, waardoor
de eigenaar werd gedood en twee personen
werden gewond. Naar verluidt, zou de aan
slag gepleegd zijn door c-en lid van een
Chineesclie nationale organisatie, die den
Japanschen handel in China bestrijdt.
„GRÜNE POST" MAG WEER
VERSCHIJNEN.
Berlijn, 7 Juni (V.D.) Het verbod van
het orgaan „Die Grünc Pest" is met ingang
van lieden opgeheven.
New York, S Juni (V.D.). Dc directie
der Pan Amerikaunschc Luchtvaartmaat
schappij heeft van haar vertegenwoordiger
op het vliegveld te San Salvador radiogra
fisch bericht ontvangen, dat San Salvador
door een ontzottdnden orkaan Is geteisterd
'lal van gebouwen zijn gedeeltelijk ver
woest. In de woonwijken zijn verscheidene
huizen geheel in puin gestort. Aangezien
de verkeersmiddelen volkomen zijn stilge
legd on de clectrische centrale en de gas
voorzieningen niet verken, heeft de regee
ring zich genoodzaakt gezien den staat van
beleg af te kondi ?en. Voor zoover bekend
zijn tot nu toe bij het noodweer acht men
schen om het leven gekomen. Het aantal
dakloozen bedraagt 300 De schade wordt
op anderhalf millioen dollars geraamd.
Nieuw materiaal bij
de Zwitsersche
spoorwegen
Bern, 8 Juni. (V D.) De Zwitsersche
Spoorwegen hebben besloten een proef te
nemen met de exploitatie van lichte molor
treinen In tegenstelling met het buiten
land. waar Diesel electrische treinen in be
drijf worden genomen, zooals ook in Neder
land. komen in Zwitserland in de eerste
plaats electrische motortreinen in aanmer
king.
De Zwitsersche spoorwegen hebben op
dracht gegeven tot den bouw van twee
lichte motorwagens met vier assen, die
gebruikt zullen worden voor personen ver
voer. Zij zullen dienen zoowel voor aanslui
lingen op sneltreinen als voor lusschen
diensten en lichte sneltreinen. Voor liet
verkrijgen van groote snelheden is het noo
dig hel eigen gewacht zooveel mogelijk te
verminderen cn geen bijwagens le gebrui
ken. De nieuw e wagens ^ujien 69 zitplaat
sen en 3D staan plaa'isén "krijgen en het
eigen gewicht zal ongeveer 32Vï ton bedra
gen. De beide motoren van elk 173 PK
zullen den trein een snelheid van 125 K M
per uur geven.
Het mechanische gedeelte van de wagens
wordt vervaardigd door de Schweizcrische
Lnkomotiv-und Maschinenfabrik te Win
lerthur De electrische motoren worden ge
leverd door dc Maschinenfabrik Ocrlikon
cn Brown Boveri en Co. te Baden.
Verder zullen de Zwitsersche spoorwegen
>p de niet geëlektrificeerde lijnen lichte wa
gons met ruw olie Dieselmotoren in dienst
stellen Ook van deze wagens zijn er twee
besteld. Zij wegen 32 Ion en hebben 52 zit
plaatsen en ten hoogste 47 staanplaatsen
De snelheid van deze wagens, die uitgerust
worden met een 290 J.K. Sulzer-Dieselrao-
tor. zal eveneens 125 K.M. per uur bedra
gen.
Boedapest, 8 Juni. (V.D.) Tijdens een
feestelijke bijeenkomst van het gemeente
bestuur van, de koninklijke vrijstad Haab.
heeft ministerpresident Goemboes gisteren
een groote redevoering gehouden, waarin
hij om. zeide:
Mijn opvatting ten opzichte van de thans
overheerschende oorlogspsychose is, dat de
vrede zal triomfeeren. aangezien slechts
bekrompen mannen onder de tegenwoordi
ge moeilijke omstandigheden naar de wa
penen zouden grijpen Mot het vuur van
den oorlog spcplt slechts diegene, die niet
heeft deelgenomen aan den oorlog. Ik ge
loof fanatiek, dat de wereld alleen kan
worden gered door een politiek, welke op
gebouwd is op het gevoel van rechtvaar
digheid. De grenzen van een land zijn niet
geschapen om Chinecsche muren te vor
men, maar om de landen politiek van
elkander le scheiden, doch ze economisch
nader tot elkaar to brengen. Het bestaan
van Hongarije beteckcnt voor Oostenrijk
een ipvensbelang en evenzoo beteekent het
bestaan van Oostenrijk voor Hongarije een
vitaal belang Daartegenover moeten wij
het als buitengewoon belangrijk levensbe
lang beschouwen met Duitschland en Italië
de nauwste economische betrekkingen in
stand te houden. Iedere binnenlandsch
politieke overtuiging of wereldopvatting
moet daartegenover op den achtergrond
treden en wij moeten er naar streven per
lijk in den geest van geven cn nemen de
doeleinden te bcreiRcn, welke de belangen
van ons land bevorderen.
Geen besluiten te Genève
genomen
Genève, 8 Juni. (V.D.). Bij do bespre
kingen van de internationale arbeidsconfe-
rentie, welke heden werden voortgezet, cri
tiseerde do Engelsche arbcidersgcdelegccr
de Hayday do dubbelzinnige houding van
de Engclscho regeering. welke tegen ver
korting van arbeidstijd is. ofschoon Mncdo
na ld zich in December van het vorig jaar
ten gunste daarvan had uitgesproken De
Fransche werkgevers-gedelegeerde Lambert
Ribot, lid van het bestuur van het comité
des forges rnamde het duurder worden van
de productiekosten bij invoering van de
40 urlge werkweek op 15 lol 20%. O.m. zou
naar zijn meening de door ecnige regce
ringen gevoerde verstandige politiek van
lastenvermindering voor do groote steden
en terugbrengen van dc bevolking naar het
platteland erdoor worden benadeeld.
Genève. 7 Juni. (VI).). De internatio
nale arbcidsconfcrentio heeft do debatten
over do verkorting van den arbeidstijd ge
sloten. Een resolutie van den Belgischen
werknwmersvértr gen woord iger Mortens
werd aangenomen, inhoudende, dat do het
vorige jaar uitgewerkte ontwerp-conventie
den grondslag der beraadslagingen van de
conferentie vormt en wordt verwezen naar
een bijzondere commissie, die verslag zal
uitbrengen. Daarmede is rekening gehou
den met den wensch der werknemersgroep,
die verlangde, dat de kwestie der arbeids
tijdverkorting op do agenda zou blijven In
verband met den sterken tegenstand van
werkgeverszijde cn van do zijde van tal
rijke regeeringen zijn echter geen practi
sche besluiten genomen
Een nieuwe scherpe
verklaring
Tokio, 8 Juni. (V.D.) Dc definitieve
breuk van Japan met den Volkenbond
werd vandaag zoo mogelijk nog soherper
:n het licht gesteld door een verklaring van
den woordvoerder van het departement
var: buitenlandsche zaken, die met betrek
king tot de uitnoodiging van den Volken
bond, om zich aan te sluiten bij het em
bargo op wupenultvoer naar Bolivia en
Paraguay o m. het volgende zeide:
Wij weten niet of wij zullen antwoorden
op de mededeeling van den voorzitter van
do volkenbonds-commiösie inzake het con-
flicl over den Chaco, in welke me
dcdeoling deze de Japansche regeering
vraagt deel te nemen aan het embargo op
wapenen, dat door den Volkenbond wordt
overwogen met betrekking tot Bolivia en
Paraguay. Japan wenscht zich niet in to
laten piet de politieke aspecten van de
werkzaamheden vari den Volkenbond. Dit
16 de definitieve politiek, welke door Japan
is aangenomen sinds het zijn uittreden uit
den Volkenbond bekend maakte.
De juiste weg is du^ waarschijnlijk voor
Japan in liet geheel geen antwoord te
even aan de Volkenbondscommissie.
Wij hebben echter nog geen besluit ge
nomen omtrent ons definitief optreden. Het
is mogelijk, dat. de Japansche consul in
Genève mondeling dezo medcdceiing zal
overbrengen.
BEMANNING DER TSJELJOESKIN
TE WLADIWOSTOCK.
Moskou, 7 Juni. (V.D.) Alle geredde
leden van de expeditie der Tsjeljoeskin en
de vliegers, die aan de reddingsactie heb
ben deelgenomen, zijn met het stoomschip
Smolensk te Wladiwostock aangekomen
In dc stad hecrscht een feeststemming.
Z r i c h, S Juni. (V.D.) Dc Neue Zür-
cher Zei lung meldt uit Berlijn:
De strijd tusschen de protestantsclie be
lijdenisbeweging er de officiecle kerkre-
coring grijpt steeds verder om zich heen.
De Westfaalsche belijdenis-synode, waar
bij zich alleen reeds in deze ééne provin
cie 290 gemeenten hebben aangesloten,
roept haar aanhangers op te weigeren de
kerkbelasting te betalen. In plaats van aan
de van Berlijn afhankelijke instanties moe
ten de belastinggelden worden afgedragen
an den voorzitter van de belijdenis-synode
Koch.
Dit zich financieel zelfstandig maken zou,
wanneer het in andere provinoies werd na
gevolgd, leiden tot uithongering van dc
Bcrlijnsche kerkregeering, welke een groo
te behoefte aan financiën vertoont.
De Westfaolsche belijdenis-synode roept
alle predikanten op, die gestraft worden
met gedwongen overplaatsing, geen gevolg
te gevén aan zoodanige beschikkingen, daar
het met het recht in strijd zijnde maatre
den betreft. Do van Berlijn afhankelijke
kerk-autoriteitcn moeten geboycot worden
Te dien c:nde neemt dc voorzitter Koch
net verkeer met de, tot de belijdenis-synode
behoorende, gemeenten zelf ter hand.
Een nieuwe haard van oppositie heeft
zich gevormd in Sleeswijk-IIolstein, waai
de landskerk sedert April reeds samenge
smolten is met de rijkskerk. Een overeen
stemming lusschen de „Duitsche Christe
nen" en de aanhangers van den Pfarrer
notbund, welke de landsbisschop voor.eeni-
ge weken tot stand had gebracht, is thans
weer uiteen gevallen.
De Pfarrer Notbund verklaart een samen
werking met (le „Duitsche Christenen", die
de leiding van den andsbisschop dwars
boom en,-als onmogelijk en werptde6chuld
voor dc verstoring van den kcrkelijken
vrede op. rijksbisschop Müllér.
7—o
7—G
8—6
Kwartc
Amsterdam
Boedapest
Belgrado
Athene
Mei^amatruh
Cairo
Gaza
Rut ha wells
Bagdad
Boeshir
Dinsk
Karachi
Jodpoer
Allahabad
Calcutta
8— G
Akyab
Rangoon
Bangkok
7—6
Singapore
G6
Medan
Batavia
G
(I
het eerstvolgende
post-
vliegtuig van Amsterdam li Juni.
Mosley eisclit op een rumoerige ven
gadering versterking der
Britsche weermacht
Londen, 7 Juni. (V-D.) Hedenavond
heeft de partij der Engelsche fascisten een
tweede massale vergadering gehouden in
Olympia Hall te Londen, waar de leider,
sir Oswald Mosley, een rede heeft gehou
den, die herhaaldelijk werd onderbroken
door interrupties van de talrijk opgekomen
socialistische en communistische tegen
standers. Reeds voor den aanvang der ver*
adering was het voor het gebouw rumoe
rig toegegaan cn moest een groote politic
macht te voet en te paard de ordo hand
haven. Tijdens de vergadering kwam het
herhaaldelijk tot vechtpartijen met do af-
weertrocpen der fascisten Verschillende
tegenstanders waren in de ijzeren dakcon
structie geklommen en tegen het einde der
vergadering Werden vele ruiten van het
glazen dak door steenworpen van buiten
ingegooid.
Mosley. die zicli af en too minutenlang
niet verstaanbaar kon maken, weet de or
deverstoringen aan „Moskou en het Ghet
to" en waarschuwde Engeland vorder tegen
de plannen van Litwinof. Engeland diende
zich niet er toe te Iconen do Russische
grens tc beschermen cn diende geen soldaat
te offeren voor conflicten op hot Europeè-
sche vasteland. Slechts een sterk Engeland
kon invloed op de wereld uitoefenen, want
het recht behoorde nu eenmaal den sterke
en niet den zwakke. De Engelsche lucht
macht diende onmiddellijk te worden uit
gebreid cn het leger moest gemechaniseerd
cn gemoderniseerd worden.
Londen, S Juni. (V.D.) De ernstige on
lusten, die gisteravond hebben plaats ge
vonden bij do groote fascisten-vergadering
in de üiyrapia-hall, hebben tot na midder
nacht aangehouden.
Volgens berichten in de bladen zijn 23
personen, w.o twee vrouwen, gearresteerd.
Zeven personen, die verwondingen hadden
opgeloopen, zijn in het ziekenhuis verbon
den. Een jongeman, wiens toestond ernstig
is, moest ter verpleging worden opgeno
men.
Ook na afloop van de vergadering zijn
botsingen ontstaan. Talrijke stinkbommen
werden geworpen. Kort voor middernacht
marcheerde het grootste gedeelte der fas
cisten, in het geheel ongeveer 5000 man,
onder bewaking van bereden politie naar
het hoofdkwartier naar Chelsea. Tal van
hen zagen er gehavend uit. De politie ver
hinderde de menigte de fascisten tc vol
gen, zoodat er in Chelsea geen incidenten
meer voorgevallen zijn.
Ook Japan zal geen wapens
leveren
Tokio, 7 Juni. (V.D.) Volgens een ver
klaring van liet departement van buiten
landsche zaken is Japan bereid zioh aan
te sluiten bij het embargo op wapen uit
voer naar Bolivia en Paraguay. Dc woord
voerder van het departement van buiten
landsche zaken, die dezo verklaring afleg
de, kecide zich daarbij nog tegen Italië,
dat het toetreden van Japan en Rusland
tot voorwaarde had gesteld voor eigen
deelnoming aan het embargo. Italië, aldus
verklaarde de woordvoerder, mag zeker an
dere landen niet beschuldigen, dat zij met
wapenen handel drijven.
Assuncion, 8 Juni. (V.D.) Een officieel
communiqué deelt mede, dat de Para-
guaansche troepen in Canada Carmen den
vijand hebben verslagen. De Bollviaansche
troepen hebben zich in wanorde terugge
trokken.
