NUTRITOL
VICTORIA-WATER
JCunnenwij.
Omtrek
...maah
k mbtdjMflnckm
APELDOORN VRAAGT DE AANDACHT
HET DORP JMET DE MILLI-
OENEN PLANNEN
Een dorado voor liefhebbers
van natuurschoon
PIJNLIJKE VOETEN
BOTTINGA
150-JARIG GASTHUIS TE
BARNEVELD
SIERKUNST N.V.
De verontreiniging der
Luntersche Beek
CONGRES VAN INT.
JAARBEURZEN
Boscnbad Apeiuoom. Het groote oassln yoor gemengde baden.
Verbluffende resuUaien van hetgeen
als werkverschaffingsobject
is opgezet
Het gemeentebestuur van Apeldoorn
beeft deze wools een aantal journalisten
van Nederlandsche dagbladen genoodigd,
teneinde vla de dagbladpers het Nederland
sche publiek een idee te geven van de vele
vele schoonheden, welke dit „dorp" midden
op de Veluwe, biedt.
Burgcmoester \V. Roosmale N e p-
veu zou het kwalijk nemen, als wij schre
ven over de „stad" Apeldoorn. Immers, zoo
vertelde hij, Apeldoorn is een dorp, geheel
gebouwd als zóódanig, en al moge bet dan
in oppervlakte de grootste gemeente van
ons land zijn (31.000 H.A.), het blijft het
cachet houden van een dorp. in den goeden
zin des woords. De charmante burgervader,
wiens ambtsperiode tot spijt van velen
morgen afloopt, beeft de Krantenmenschen
ontvangen en rondgeleid op een wijzo, wel
ke respect afdwingt. Hij, die gedurendo 21
jaar do zomer-residontie van ons land heeft
bestuurd, die Apeldoorn heeft zien groeien
tot een plaats, die wat schoonheid on so
ciale voorziening betreft, met vele andere
gemeenten in ons land kan wedijveren, zou
ons „iets" zeggen en laten zien, waarin wij.
krantenmenschen. ongetwijfeld belang zou
den stellen. Inderdaad hebben wij van deze
uitgestrekte gemeente, welke niet minder
dan 318 K.M. verharden weg in onderhoud
heeft, „iets" gezien. Ondanks, dat wij in
vele gemeenten verbaasd hebben gestaan
over de groote werken, welke daar worden
uitgevoerd, over de wijze waarop de vraag
stukken der werkverschaffing en steunre
geling worden opgelost, hebben wij deze
week weer met klimmende verbazing ken
nis genomen van hetgeen in dat „dorp"
Apeldoorn tot stand gebracht is en thans
nog bezig is te ontstaan.
Wij denkon bierbij allereerst aan de uit
voering van het groote rioleeringsplan,
welke niet mindor dan zeven milliocn kost.
Alles wordt uitgevoerd door werkloozen;
Apeldoorn kent góén stempelaars! Bij ons
bezoek aan de z.g.n. „betonloods", dit ië de
plaats waar tal van werkzaamheden ten
behoeve van de werkverschaffing plaats
vinden, zagen wij het vervaardigen van de
betonnen rioolbuizen, tegels, palen, plan
ken, putten, trottoirbanden, enz. Hier wer
ken regelmatig ongeveer 60 arbeiders in
accoordloon. Ook worden hier alle gereed
schappen door eigen mensclien vervaar
digd. Op deze wijzo wordt productief werk
verricht door hen, die anders leeg zouden
loopen en do gemeente alleen geld zouden
kosten; thans wordt voor het steungeld
iets verkregen, waar Apeldoorn tientallen
van jaren gemak van zal hebben: een goed
riolenstelsel.
Men zal zich afvragen waar men dan al
het grint vandaan haalt, dat men voor het
maken van beton noodig heeft. Zoowel let
terlijk als figuurlijk kunnen wij zeggen, dat
men ook dat maar voor het oprapen heeft,
zij het dan wat verder van de kom der ge
meente dan de betonloods. Daarvoor heeft
men de Loenermark, waarvan Apeldoorn
in 1803 ongeveer 900 H.A. kreeg toegewe
zen; pas in 1932 deden do bewojiers van de
buurtschap Locnen afstand van hun rech
ten op deze gronden ten behoeve der go-
meentc. Daarna werd een door de Ned.
Heide Mij. ontworpen plan voor ontginning
in bebossching dezer gronden ontworpen;
thans werken daar reeds gedurende bijna
2 jaar 300 iï 400 arbeiders. Ongeveer 550
bunders dezer gronden worden gebruikt
voor grintafgraving; daar zijn. ondanks dat
rnen nog aan het begin i6. reeds bijna
20.000 kubieke meter grint gegraven, dat
behalve voor het maken van beton, wordt
gebruikt voor den aanleg van wegen op do
Loenermark. Dc terreinen, welke niet grint-
houdend zijn, worden boboscht, waardoor
niet alleen do gemeente in den loop der
jaren een prachtig bosch rijker zal worden,
maar ook de toeristen eon zeldzaam mooi
oord voor ontspanning. Voor deze beplan
ting heeft men noodig 16000 dcnnenplailtjes
voor 1 II.A. grove dennenbosch en voor
iedere HA gemengd bosch 10 000 planten.
In totaal zullen er noodig zijn 4 milliocn
dennetjes en circa 11/« milliocn andere
houtsoorten. Ziehier dus naa$t het riolee
ringsplan nóg een millioenenplan. De
plantjes worden zooveel mogelijk op eigen
kweekerij in werkverschaffing gekweekt.
De vijver ca hel bad in Eerg an
Bosch.
Pas sedert kort heeft de derde plaats der
provincie Gelderland een natuurlijke vijver,
ondanks dat zij reeds enkele vijvers in haar
bijzonder fraaie parken bezat. Het is .ook
alweer dc werkloosheid geweest, welke
aanleiding is geweest tot het graven van
dezen vijver. Hoewel daarbij do opzet was
het verkrijgen van een geschikt werk
object, is daarbij tevens gebleken, dat door
het graven van dezen vijver dc aantrekke
lijkheid van Berg en Bosch in niet onbe
langrijke mate werd verhoogd. Door uitvoe
ring te geven aan het plan, om er een vijver
te graven, bij wijze van werkverschaffing,
heeft men Apeldoorn een brok natuur
schoon erbij gegeven, waarvan de schoon
hcid weldra over heel ons land bekend zal
zijn. Het merkwaardige van hot heele ge
val is, dal men nimmer een plan of tee
kening heeft ontworpen; het gchcele werk
is uitgevoerd naar persoonlijke aanwijzin
gen van den opzichter bij de werk verschaf
fing, den heer W. Berkhoff, die daar in
derdaad met het uitgegraven zand „een
berg geplant heeft".
Ruim 2 jaar is daar door 500 arbeiders
gewerkt, die thans als resultaat van hun
arbeid een aantrekkingspunt voor het wan
delend publiek zien liggen, dat reeds méér
belangstelling heeft dan men had ver
wacht. Het geheel wordt verlevendigd door
een viertal kunstmatige watervalletjes ge
maakt, waarvoor het water wordt opge
pompt. Achter dezen vijver ligt het bijzon
der fraaie boschbad, dat tot een der mooi
ste en best geoutilleerde baden van ons
land gerekend kan worden. Het water in
den boschvijver wordt daaruit weer weg
gepompt naar het verderop gelegen en door
een strook bosch van den vijver gescheiden
boschbad geleid. De vijver is dus vóórver
warmer van het boschbad. Men is aan de
andere zijde van den vijver bezig met het
maken van een verbinding van den vijver
met de Sprengenkoppen en het z.g. Walter-
bosch je; hierdoor ontstaat een afvoer voor
het vijverwater, welke het water voortdu
rend in beweging houdt.
Het geheel geeft een schier onbeschrijf
lijken aanblik; men staat een moment per
plex van het schoons, dat hier „uit don
nood der tijden" geboren is en in schoon
heid niet behoeft onder te doen voor me
nig gerenommeerd plekje in het buiten-
WEEK-END WEERKANSEN.
Onze weerkundige medewerker schrijft
ons:
Het verleden weck geuite vermoeden, dat
de weersgesteldheid thans langzamerhand
een meer actief karakter zou gaan aanne
men, is door de meteorologische gebeurte
nissen der laatste dagen werkelijkheid ge
worden. Vooreerst heeft het niet alleen in
ons land maar over eon groot gedeelte van
Europa weer geregend. ïn sommige stre
ken waren het onweersregens, die vielen en
die nog geen bewijs waren, dat de groote
droogte-periode ten einde was. Later heeft
het ook meer algemeen geregend waarbij
toch nog de regen van korten duur Is ge
woest. Blijkbaar was de regenneiging onder
normale regenomstandigheden nog niet tot
de normale grootte teruggekomen. Even
wel schijnt de regenneiging niet onaanzion
lijk gestegen to zijn.
In de afgeloopen week trok een onweers
depressio uit Zuidelijke richting over ons
land en veroorzaakte zware onweders en
regen. Deze depressie werd later gevolgd
door een tweede, die veel regen bracht. Het
kwam daarbij niet tot de ontwikkeling van
een krachtig depressie-gebied over NW-
Europa zooals In regenrijko zomers.
Bij de beoordeeling van de verdere weers
vooruitzichten moeten wij rekening houden
met een nog heerschcnd tekort aan activi
teit In den dampkring. Do algemeenc voor
uitzichten zijn, dat vanuit den Atlantischen
Oceaan in het Zuidwesten het gebied van
hoogen druk zich weer over West- en Mid
den-Europa zal uitbreiden. Daardoor zal
gedurende de eerstvolgende dagen de aan
gevoerde lucht nog van oceanischen oor
sprong zijn. Het vochtigheidsgehalto zal
daardoor voorloopjg nog hoog blijven. De
temperatuur zal, na eerst iets onder de nor
male te zijn geweest, spoedig weer boven
de normale stijgen en kan tegen en op Zon
dag vrij hoog voor den tijd van het jaar
worden Of het weer dan heet zal zijn is
nog niet zeker. Overigens kunnen wij aan
het eindo der week over het algemeen
droog, mooi weer met zwakken, verander
lijkon wind verwachten. Aanwijzingen voor
het optreden van onwedere aan liet einde
der week doen zich nog niet voor
(Nadruk verboden).
5os:h'oaC Apeldoorn. Dc kanohaan -die zich om w heu-ei slingert.
VRAAGT INLICHTINGEN BIJ
Supinator Sarvice
IAKGESTRAAT 20 - TEL. 59.
land. Over het boschbad willen wij kort
zijn; het is technisch geheel uitgevoerd
overeenkomstig de adviezen van den Ned
ZwemboDd. Het geheole bad, dat zoowel
voor sport- als zonnezwenuners, voor lief
hebbers van gemengde on gesepareerde ba
den gelegenheid biedt, is voor de geheels
omgeving en niet het minst voor dc bewo
ners van Apeldoorn een dorado.
Wanneer men groote werken als de hier
boven genoemde in oogenschouw neemt,
komt men onwillekeurig tot dc vraag: Wat
eigenaardig, dat daar niet eerder de aan
dacht op gevestigd is. Inderdaad, maar nü
heeft Apeldoorn goed laten zien wat daar
tot stand gebracht i6 en in uitvoering is.
Burgemeester Roosmale Nepveu zal on
getwijfeld met eenigen weemoed het be
stuur over deze gemeente neerleggen; hij
zal dit doen op een moment, dat verschil
lende werken, welke onder zijn gewaar
deerd beleid op stapel zijn gezet, nog niet
zijn beëindigd. MaarApeldoorn verliest
hem niet als burger; hij hoopt nog vele Ja
ren to genieten van het vele schoons, dat
zijn gemeente hem biedt.
En.... hij hoopt óók, dat vele hondcr
den Ja duizenden, van elders mèt hem dit
schoons zullen komen genieten!
Wij kunnen, na een excursie als deze,
welke ons zooveel schoons geboden heeft,
gerust een bezoek aan Apeldoorn aanbeve
len, want niemand zal daar worden teleur
gesteld.
De journalistendag werd aangevangen
met een hartelijke ontvangst ten gemeente-
huize, waar de heer Holsboer, hoofdredac
teur van het Deventer Dagblad, namens de
aanwezige gasten den burgemeester dankte
voor de ontvangst. Des middag6 werd de
excursie onderbroken voor een lunch in het
schitterend gelegen Hotel Zilven, terwijl de
dog besloten werd met oen diner in Hotel
Bloemink, waar burgemeester Roosmale
Nepveu allereerst een dronk uijdde op H.M
de Koningin. Ook hier was do heer Hols
boer weer de tolk van de uitgenoodigdon,
die dezen dag zoo volop genoten hadden
van het schoone van Apeldoorn.
Ter gelegenheid van het vertrek van don
burgemeester is een boekwerk uitgegeven,
waarin al het werk en alle schoonhedon
van Apeldoorn worden gememoreerd en
waarvan ook de ga6ten een exemplaar ont
vingen. Een prachtwerk, dat niet alleen
voor den burgemeester, maar ook voor de
gasten een mooie herinnering is en tevens
een goede propaganda voor Apeldoorn.
Barneveld. Het Proveniers- en
Armenhuis alhier, in den volksmond kort
weg Gasthuis genoemd, bestaat 150 jaar.
Immers een in den voorgevel aangebrachte
steen bevat het volgende opschrift„Pro
veniers- en Armenhuis, gesticht uit liefde
giften, 1784." Aangezien deze inrichting tot
de nuttigste stichtingen onzer gemeente be
hoort, meenen wij in den geest der lezers
te handelen, door van stichter en stichting
eenige nadere bijzonderheden mede te doe
len. Destijds was hier namelijk als predi
kant werkzaam Ds. J. Mcnsinga, wien de
nooden van armen en ongelukklgen na aan
het harte lagen, en al spoedig zag hij in,
dat afdoende hulp alleen van een gesticht
verwacht kon worden, waarin bedoelde
categorie van personen een menschwaar
dige behandeling kon worden verschaft
Zelf was de edele man bereid den voor •en
gebouw noodigen grond van zijn pastorie-
tuin af te staan, terwijl zijn gemeentenaren,
uit liefde voor hun beminden herder «»n
leeraar, zich beijverden de noodige gei len
bijeen te brengen, zoodat al spoedig aan
den hartewensch van den voorganger kon
worden voldaan on het gebouw in 1784
worden geopend. Dat deze vriend v-an
armen en ongelukkigen algemeen geacht
en bemind was, bleek wel bil zijn overlijden
'In 1796 en bij zijn begrafenis in de kerk
alhier: korten tijd daarna werd op zijn graf
een monument aangebracht, dat thans noe
dc bewondering van inwoners en de kerk
bezoekende vreemdelingen opwekt.
UTRECHTSCHEWEG 90a
OPHEFFING HANDWERKAFDEELING
RESTANTEN HANDWERKEN, WOL,
SMYRNAGAAS mei groote reductie
COUPONS (Libert/ stoffen)
KLEURECHTE GORDIJNSTOFFEN
vanaf 65 ct per meter 120 c.M. breed
Behalve meergenoemde voorganger had
den in het stichtingsjaar in den korkcraad
zitting de ouderlingen Hossel Romevn,
Teunis van den Ham, C. Sonnoveld en J.
L. Cozijnsen en de diakenen T. Irnrnon-
kamp. H. Scholtcn, G. van Boojen en K.
Hcineman.
Vermelding verdient nog, dat wijlen Ds.
Mcnsinga in zijn mooieu pastorietuln,
laatstolijk bewoond door I)s. Batelaan, om.
vier boompjes heeft gepoot, en wol twee
bruine beuken, een kastanje en een cypres,
waarvan er thans nog drie, Intusschen uit
gegroeid tot ware woudreuzen, een sieraad
van den tuin uitmaken. Alleen één bruine
beuk, die voor de bewoners gevaar begon
op te leveren, i9 eenige jaren geleden onder
de bijl des houthakkers gevallen.
Sedert zijn bestaan is het anderhalve
eeuw oude Gasthuis honderdon en nog
maals honderden ten zegen geweest, zoodat
de naam van Ds. Mcnsinga nog btj talloos
velen in eerbiedige bewondering en dank
baarheid voortleeft
llltfH.'W/VTnR
Warme Bron: 30,1° C
NEDERLANDSCHE MIJ.
Diepte: 380 Meter
Opgericht 18 8 7
„Het open riool der Celdersche
Vallef' blijft bestendigd
Woudenberg. Den laaU-ten lijd is de
vcroniteiniging vin de Luntersche Beek
weder een bron van ergernis voor de om
wonenden. Deze vervuiling, die een gevolg
is van de loozing van het afvalwater der
fabrieken te Ede on Veenendaal in genoem
de beek, Is thans weder van dien aard, dat
de atmosfeer tot In wijden kring wordt
verpest. Mede als gevolg van den lagen
waterstand is de stank tot op grooten af-
6tand merkbaar. Van plantengroei Is al se
dert Jaren geen sprake meer. De vischstand
i6 verdwenen. Het water ziet als inkt, zoo
dat niet genoeg gewaarschuwd kan wor
den de beek els zwemgelcgcnheid to be
nutten Vorige jaren i9 reeds voorgekomen
dat zij, die in het water hadden gebaad,
zich daarna onder geneeskundige behande
ling moesten stellen.
Enkele jaren geleden vormde zich
een Comité van Actie tegen genoemde
vervuiling Vc'c onderzoekingen werden
verricht en zelfs werden toen met finan
cieelen steun der gemeenten nabij de Greb
be werken uitgevoerd, waardoor inlating
van Rijnwater mogelijk zcu worden.
Eenige verbetering viel te constateeren,
doch afdoende was het nog geenszins
De actie van genoemd Comité heeft cr
echter toe ge'eid, dat het vorige jaar de
Gedeputeerde Staten van Utrecht bereid
werden gevonden een voorstel aan de Sta
ten te doen, om tot verbetering van den
toestand der beek te geraken, mits de di
verse gemeenten een door Ged. Staten bp-
paal le som in de uit lo voeren werken wil
den bijdragen Aangezien niet alle gemeen
ten hiertoe wenschten over te gaan, was
van Ged. Staten toen geen medewerking
meer te verwachten.
Nadien is de treurige toestand bestendigd
gebleven en draagt de zoo mooie Lunter
sche Beek nu weer terecht den naam van
het „open riool der Gcldersche Vallei".
WETHOUDER G. SCHIMMEL f.
In den ouderdom van 58 jaar
overleden.
Hoogland, 28 Juni. Heden is in het
Sint Elizabeth's gasthuis te Amersfoort na
oen vrij korte ongesteldheid in den ouder
dom van 56 jaar overleden de heer G.
Schimmel, wethouder onzer gemeente. Do
ontslapene was sedert 2 September 1919 lid
van onzen gemeenteraad en 6edert 1 Sep
tember 1931 wethouder. Do heer Schimmel
is gedurende vele jaren lid geweest van het
kerkbestuur der parochie Sint Jozeph te
Hooglanderveen, voort6 was hij bestuurslid
van de Boerenleenbank en van de Coöpera
tieve Maalderij.
RAAD VAN HOOGLAND.
Hoogland, 28 Juni. Heden kwam de
raad dezer gemeente in vergadering bijeen
onder voorzitterschap van den burgemees
ter, den heer L.O.U.I.S. Grippeling.
De voorzitter deelde mede, dat wet
houder Schimmel en dc heer Knottenbelt
wegens ziekte afwezig waren.
Blijkens procesverbaal van kasopname
bij den gemeenteontvanger waren cr 19 Juni
j.l. f 12.336.85 in kas. Voor verpleging van
A. Veldhuizen werd overeenkomstig het
verzoek van het R.K. Armbestuur van den
H. Martinus een subsidie verleend. De
nieuwe verorderingen op do heffing en in
vordering van schoolgeld werden ongewij
zigd goedgekeurd, evenals dc voorgestelde
wijziging van de begrooting 1933.
Bij de rondvraag vroeg de heer Smink of
er op het. gevaarlijke punt Nijkerkerstraat—
Holleweg een lichtpunt kan worden aange
bracht. De voorzitter zegde toe hierover een
technisch advies te zullen inwinnen.
Do heer v. d. Hengel vroeg of de wegen
niet wat breeder gemaakt konden worden
in verband met het toenemende verkeer;
bedoeld is de straatweg in de buurtschap
Zevenhuizen.
Aan het 6lot van de vergadering deelde
de voorzitter mede, dat het circus en de
kermis dit jaar f 5552.82 aan vermakelijk
heidsbelasting hebben opgebracht en dat
an 1931 tot en met 1935 f 16.603.49 aan
ermakelijkheidsbelasting is binnengeko
men, zoodat, zooals 6preker zeide, de bur
gemeester van Hoogland niets kost»
Hei verdient dus niet olleet»
Uw voorkeur omdat er geen
beier bestrijdingsmiddel be-,
jtaot voor kwolen die uit
zenuwziekte voortspruiten,
ols prlkkelbaorheid. slope
loosheid en vermoeidheid,
maar ook omdol NEDER
LANDSCHE hond on hef
maakten.. Het ls een product
van,
Nutricia uit Zoetermeer!
PrIJe vanaf 70 oents.
Verkrijgbaar bij H.H.
Apothekers en Drogleten.
Wordt 4 Juli ie Utrecht geopend
De Union des Foircs Internationales,
waarvan dc zetel gevestigd is te Milaan,
houdt dit jaar een congres van internatio
nale jaarbeurzen in Nederland. De openings
zitten zal plaats hebben te Utrecht in de
nieuwe Raadzaal van het Stadhuis op
Woensdag, 4 Juli, de sluitingszitting Zater
dag 7 Juli in de Ridderzaal te Den Haag.
De leden van het congres zullen op Donder
dag, 5 Juli Amsterdam en Vrijdag, 6 Juli
Rotterdam bezoeken. In Amsterdam zal
het congres in het Koloniaal Instituut ont
vangen worden door de Kamer van Koop
handel: in Rotterdam biedt de gemeente de
congresi3ten een rondrit door de stad en
een boottocht, door de haven aan. onderbro
ken door een lunch, waar de. Kamer van
Koophandel als gastvrouw zal optreden.
Bij de sluitfngszitting zal de Minister van
Economische Zaken. mr. M. P. L. Steen-
berghe, een rede houden.
Het congres zal worden besloten met een
maaltijd in het Palace Hotel te Schevenin-
5on»
