HET LEVEN VAN PRINS HENDRIK
ENKELE PERSSTEMMEN
Weinigen zullen, tijdens do droeve dagen
na het overlijden van de Koningin-Moeder,
rekening gehouden hebben met de mogelijk
held dat binnen eenigc maanden daarna
ons Vorstenhuis opnieuw door een sterfge
val zou worden getroffen. Na de geliefde
Vorstin, die de broosheid had bereikt van
den ouderdom, ontvalt onze dynastie plut-
scling de stoere figuur van den Prins-Ge
maal; inderdaad, wie zou, hem ziende, maar
verondersteld hebben dat de dood ook hem
binnen een korte spanne tijds van ons zou
wegnemen?
Prins Hendrik vóór zijn huwelijk met
onze Koningin alléén: Hertog Wladimir
Albrecht Krnst van Mecklenburg, vorst Von
Wenden, Schwcrin en Hatzeburg, graaf Von
Scliwerin, heer van de landen Rostock en
Stargard ie? den 19en April 1876 geboren
ais vierde kind uit het derde huwelijk van
Friedrich, Franz, Hertog van Mecklenburg-
Sch'.verin en Marie van Schwarzburg
Rudolffstadt. De Prins is dus ach', en vijf
tig jaar oud geworden.
Uit het eerste huwelijk van zijn vader
waren zes, uit het lv\eede was er slechts
één en uit het derde waren vier kinderen
geboren. Prins Hendrik was de jongste van
deze elf. Hij genoot zijn opleiding aan het
gymnasium te Vilzthum en daarna aan do
Krijgsschool te Melz. Op 12 September 1S93
legde hij met 6ucces het pfficiersexamen af
en werd hij benoemd tot luitenant bij 't Gar
de Jagerbataillon te Potsdam. Wij zien hem
in onze herinnering nog onze langsgrenzen,
in 1900, het jaar zijner verloving, over
schrijden, een toen nog baardelooze, rossige,
rijzige jonge man.
Het huwelijk van Koningin Wilhelmina
is, naar als vrij zeker mag worden aange
nomen, geen aangelegenheid geweest, waar
bij motieven van dynasticken of internat io-
naal-politiekcn aard voorzaten, doch een
uitvloeisel geweest van zuivere inspraak
des harten en tal van typische trekjes die
uit de eerste huwelijksjaren van Koningin
en Prins tot ons gekomen zijn, hebben ons
volk in dezen indruk kunnen versterken.
Wij zullen, onmiddellijk na het vernemen
van de doodstijding van den Prins ons niet
vermeien in herinneringen over de feeste
lijkheden, waarmede ons volk de vorstelijke
verloving en later het huwelijk van het
jonge paar, heeft gevierd; wellicht zal daar
toe dezer dagen hot wel eens een gelegen
heid zich voordoen; wij kunnen constatee-
ren dat het in die dagen aan tal van be
tuigingen van sympathie, zelfs van enthou
siasme, uit breede kringen van ons volk
niet heeft ontbroken.
Het huwelijk van Koningin en Prins is
den 7en Februari 1901 ingezegend in de
Groote of St. Jacobskcrk te ,-Gravenhage.
Bij de wet van 2G Januari 1901 was inmid
dels aan Z.H. den Hertog van Mecklenburg
de hoedanigheid van Nederlander verleend,
terwijl hem bij Kon. Besluit van 6 Februari
1901, den. dag vóór de huwelijksvoltrek
king do titel van „Prins der Nederlan
den" met het praedicaat „Koninklijke Hoog
heid" werd verleend.
De Prins-Gemaal heeft zich in den loop
der jaren aan het Ncderlandsche volk doen
kennen als een eenvoudige, trouwhartige
persoonlijkheid niet alleen, doch ook als
iemand met een warm hart voor zijn mede-
menschen. Niet het minst op het Loo, de
zomerresidentie onzer Koninklijke familie,
genoot hij een groote populariteit.
Vreesde men aanvankelijk dat dc nieuwe
Meester, wiens plannen tot reorganisatie
van de jacht en tot het ter hand nemen
van ontginningen, welke beido aangelegen
heden zijn groote voorilefde hadden, nood
wendig technisch goed onderlegd personeel
vereischte, een groote opruiming onder dc
„oud-gedienden" zou houden, deze ver
wachting is ongegrond gebleken. Integen
deel heeft de Prins met eerbiediging van
langbestaande toestanden, veler positie nog
verbeterd, en ook getoond oog te hebben
voor de belangen van het personeel. De re
putatie van een edelmoedigen en zorgza-
men Meester te zijn, was Prins Hendrik
trouwens reeds uit Schwerin en Rabenstein-
veldt de familie-residenties, en uit Pots
dam, waar hij aan het hoofd stond van het
Pruisische Garde-Jager-batallon, naar Ne
derland voorgegaan.
Een werkzaam aandeel heeft dc Prins
genomen in de verfraaiing van oude ge
bouwen en bosschen op Het Loo, doch meei
nog in de uitgestrekte ontginningen in do
omgeving aldaar, die getuigen van een
praktiscbcn blik in bosch- en landbouw
aangelegenheden.
Corporaties die de ontginning van Neer
lands bodem in hun program hadden, de
Ncderlandsche Heide Maatschappij bijvoor
beeld genoten dc bizondere bescherming
en sympathie des Prinsen. Deze, een zoon
van het landelijke Mecklenburg, was in dc
eerste plaats 'n agrariër, die bovendien ge
reid was om alles wat dn Ncderlandsche
Volkskracht en het helaas nog zoo
dikwerf ontbrekende, gevoel voor tucht, kon
bevorderen, te steunen. Men mag hiermede
ongetwijfeld ook in verband brengen zijn
sympathie voor bewegingen als dc bijzon
dere vrijwillige landstorm, dc padvinderij
onze meer en meer ontwakende zin vo«
eigen folklore c.d.
Nog meer beeft echter de echtgenoot onzer
Koningin in ons land een levensdoel ge
vonden, en daarmee een zijner beste karak
trekken geopenbaard, in alles wat betrek
king had op de bevordering van het red
dingswezen, te land en ter zee.
Wat dit laatste betreft zal menige landge
noot zich nog herinneren, 's Prinsen warme
belangstelling voor do slachtoffers van de bc
kende ramp van het stoomschip „Berlin
aan den Hoek van Holland, waarbij Z.K.II
zelf kloekmoedig met dc reddingsboot zee
koos. Iets dat in de harten der Nederlanders
den uiterst sympathieke reactie wekto niet
alleen, doch nog belangrijker en van heei
wijder strekking is geweest dan dit, op zich
zelf loffelijk feit alléén, omdat het ten ge
volge gehad heeft dat onder 's Prinsen lei
ding, het initiatief genomen is tot de reor
ganisatie van ons reddingswezen en tot dc
opheffng van de gebreken die het nog ver
toonde, door do oprichting van „Het
Oranje-Kruis", dat alle organisaties omvatte
op het gebied van hulpbetoon ten deze. „Con
stante toewijding in dc hulpverleening en
liefde voor den mcdemensch" zoo schreef
de Utrechtsche arts G. A. Prins in „De Sama
ritaan" het officieel»» orgaan van het Roode
cn van het Oranje-Kruis „zouden wij als
hoofdpijlers willen noemen waarop het le
venswerk van Z.K.H. den Prins rust." „Geen
gebeurtenis van trngisehen aard," zoo zegt
deze schrijver nog, „in den lande, geen oefe
ning (van het Roodc Kruis) van eenig be
lang of Z.K.H. was tegenwoordig, gedreven
door Zijn onverflauwde toewijding."
Toen op 16 December van bet vorige jaar
Prins Hendrik vijf en twintig jaar voorzitter
was van bet Nederlandsche Roodc Kruis,
mocht Z.K.H. dan ook van tallooze kanten
betuigingen van sympathie, ontvangen mei
dit heugelijke feit. Niet alleen dat op de re
ceptié die in het gebouw van het Roode
Kruis te den Haag gegeven werd, niet min
der dan 700 personen hunno gelukwcnschen
kwamen aanbieden, waarhij Hem ook ge
schenken van Koningin en Prinses werden
aangeboden, doch op de hoofdbestuursverga-
dcrig welke daaraan was voorafgegaan werd
aan den Voorzitter warme hulde gebracht
voor diens tocgewijden arbeid. Het was dn
eerste onder-voorzitter, luitenant-gen. b.d
jhr. Rocll die daarbij de aandacht vestigde
op dc groote plaats, die Z. K. H. niet alleen
zijn hoedanigheid van Voorzitter
doch van echt Roode Kruisman in de
harten van alle leden en vrienden van
het Roode Kruis in binnen- cn buitenland
innam. Dit dailkt u zoo zeide Jhr. Roëll
onder meer aan de niet enkel waardige,
doch ook zoo bijzonder innemende wijze,
waarop Ge Uw taak vervult, geen onder
scheid makende tusschcn verschillende per
sonen, of zij hoog geplaatst zijn dan wel
een nederige rol in het maatschappelijk
leven vervullen; daarbij steeds bereid dat
gene uit te voeren, wat in het belang van
het Roode Kruis dient verricht to worden
Onlangs heeft een geacht lid van het Be
stuur van den Nederlandschen Journalisten
kring het zoo juist uitgedrukt toen hij tol
Uwe Koninklijke Hoogheid zcide: „dat Uwe
voortdurende belangstelling voor alles waf
Volk en Volksleven betreft, U recht geeft op
elks eerbiedige waardeering".
Zoo wenscht het geheclc Ncderlandsche
Roode Kruis met allen, zoowel in binnen- als
buitenland, die deze vcreeniging gevoelens
van vriendschap en genegenheid toedragen
U toe, dat het Uwe Koninklijke Hoogheid,
die aan een betrekkelijk jeugdigen leeftijd,
een voortreffelijk en gezondheidstoestand
paart, mogo gegeven worden nog zeer vele
jaren aan het hoofd onzer Verceniging te
staan."
Wat een droef contrast: de hoopvollo ver
wachting die aan het einde dezer rede word
uitgesproken en de werkelijkheid van thans!
Annex aan de bovenvermelde functie van
Rouw tn do hoofdstad. Nadat het overlijden van Z. IC H. Prins Hendrik bekend
was geworden werd overal de vlag halfstok geheschen. De Nleuwendljk te Amsterdam
De vlag aan het sterfhuis, Paleis Noordeinde, te den Haag hangt halfstok en de
gordijnen zijn gesloten
den Prins cn zijn beschermheerschappen van
tal van verecnigingcn op het terrein van
maatschappelijke liulpverlecning, willen w
volledigheidshalve nog aanstippen dat Prins
Hendrik commendator was der Johannitcr-
orde cn eere-baljuw-grootkruis der Souve-
reine Ordo van Malta. Z.K.H. was luitenant
generaal la suite van het Nederlandsche le
ger cn voorts ook vice-admiraal a la suite
der Ncderlandsche zeemacht, doch de daar
bij behoorende uniformen droeg de Prins
slechts hij de meest noodzakelijke officicclc
gelegenheden. Dc Prins was wij gaven het
reeds te kennen in de eerste plaats agra
riër cn géén militair. Het bewijst ons boven
dien naar ook Dr. P. II. Ritler terecht i
zijn aan den Prins gewijd hoofdstuk in bel
Gedenkboek „Trouw aan Oranje" opmerkt
dat de Prins geenszins zijn kracht heeft ge
zocht in legerschouwen en militair vertoon,
maar dat hij heeft uitgemunt door mensch
lievendheid cn goedhartigheid, die hem de
aangewezen verrichter deed zijn van de wcr
ken des vredes. En wij willen ook niet nala
ten iels te citeeren van hetgeen dezelfde
schrijver Ier kenschetsing van den Prin
zegt: „De echtgenoot van de Koningin heeft
hier te lande een hooge, maar ook een zéér
delicate positie. Hij staat in liet licht, maar
hij staal naast den troon. Aan de Koningi
de eerste eer, aan den Prins een iets terug
wijkende houding. De Prins heeft deze moei
lijke positie met meesterschap ingenomen en
de oorzaak van dit meesterschap ligt in den
eenvoud en de hartelijkheid van zijn natuur,
Aan mindcr-strakke verplichtingen is hij on
derworpen dan dio het ceremonieel voor
schrijft voor het Hoofd van den Staat. De
Prins weet dit gemakkelijke verkeer rnet de
onderdanen der Kroon te bezigen op een
wijze, welke dé liefde voor het Koninklijk
Huis te inniger maakt."
Inderdaad: de thans overleden Prins-Ge
maal heeft dc representatieve plichten welke
zijn positie hom oplegde in binnen- en bui
tenland, waar hij eveneens een geziene fi
guur was, hetgeen bij verschillende bezoe
ken en reizen is gebleken, op een uitne
mende wijze vervuld, waardoor hij velen
voor zich innam. Hij was ccn mensch met
deugden en gebreken, zooals ieder ander
maar dio door een aangenamen omgang
veler harten had gewonnen.
Uit den aard der zaak bevatten nog wei
nig avondbladen van gisteren beschouwin
gen over den dood des Prinsen.
In de Maasbode treffen wij een artikel
aan dat Prins Hendrik prijst om zijn na
tuurlijken, ongeveinsden, ccht-hartelijkcn
cn jovialen eenvoud. Prins Hendrik zoo
zegt het blad was in dit opzicht een
ware zoon van het tegoedertrouwe Mecklcn-
burgsche volk, en daarom kon Hij zich ook
bij on6 zoo spoedig cn zoo gemakkelijk
thuis gevoelen. Hij acclimatiseerde snel.
Zijn accent bleef Duitscb, zijn hart werd
volop-Nederlandsch.
En zoo snel verworven genegenheid ging
spoedig over in liefdevolle hoogachting,
toen bleek hoe levendig de Prin6 zich voor
allerlei volksbelangen ging Interesseeren.
De positie van Prin6-Gemaal had zoo ge
makkelijk kunnen verlokken tot een „het
er gemakkelijk van nemen", tot het zoeken
van een maximum aan geneugten, een mi
nimum aan lasten.
Maar dat was niets voor Prins Hendrik.
Werken wilde Hij, cn dat bovenal, of
liever enkel en alleen in het waarachtig
belang van den naaste tot heil vooral van
den behoeftigen, van den lijdenden even
mensch. De Prins bezat een edelmoedig
hart, dat hij van zijn vader geërfd had.
Men6Chen helpen, zonder te letten op
rang of stand: dét werd het levensdoel van
den Prin6, dat hij nastreefde met zijn ge
zonden werklust en onveranderlijk goed
humeur.
En Hij gaf niet alleen met gulle hand uit
eigen middelen, maar Hij gaf geheel Zijn
persoon, en dat op de meest pretentielooze
innemende wijze, klein met de kleinen, met
wie Hij zoo verbluffend gemakkelijk kon
omgaan.
Door geen tegenslagen liet Hij zich terug
houden van het pad, dat de nobelste men-
schenliefde Hem al6 het Zijne voorhield.
Het Roode Kruis teekent dit levenspad
met het adelsmerk van de meest verheven
Christelijke charitas.
Prins Hendrik, de Gemaal van Koningin
Wilhelmina, de vader van Prinses Juliana,
de eenvoudige weldoener van zijn volk, de
edele menschenvriend, zal bij de Neder
landsche natie in dankbare cn liefdevolle
herinnering blijven voortleven.
D c Nieuwe Rotterdamse li c C o u
rant constateert dat ZK.II. een in het
volksleven, wij mogen wel zeggen, bekende
figuur was. Hij had zich do sympathie ver
worven van velen, met wie hij in den loop
der jaren was in aanraking gekomen cn
met wie hij op menig gebied naar beste
weten heeft samengewerkt.
Prins Hendrik was allerminst ccn man
die dc dingen deed om zich bemind to ma
ken. Hij deed zc uit inncrlijken drang
Dééraan vooral dankte hij zijn plaats in de
harten der Nederlanders. Men voelde dat
het Z.K.H. niet te doen was om populariteit,
maar dat bij hem eenvoudig de wensch
voorzat om voor liet volk iets te mogen
zijn.
In den vroegen ochtend van 22 Februari
1907 strandde de Berlin aan den Hoek van
Holland, Iloe sprak liet tot do verbeelding,
dat Prins Hendrik, die zich zoo spoedig hij
kon naar den Hoek bad begeven, eenige
malen den Waterweg uitvoer tot dicht bij
het wrak. waar zich nog menschcn op be
vonden. In het verloop van uren en van
dagen, van eindelooze zwarte nachten, waar
doorheen de sneeuwstormen gierden over
het wrakstuk, werd een klomp wanhopend
samengestrengelde schipbreukelingen met
bet voorschip mee verzwolgen door de zee.
Maar op het andere brpk leefden nog ver
scheidene menschcn. Langzaam aan wer
den telkens andere schipbreukelingen, door
kou en ontbering bevangen, in stortzeeën
van liet wrak afgevaagd. Dc reddingsboot,
die wonderen van onversaagdheid deed.
dag en nacht voort, in do branding, mocht
er niet in slagen, verbinding te krijgen. Tot
eindelijk, den middag van den derden dag,
de matrozen van het loodswezen de helden
daad hebben verricht, aangevuurd door
Prins Hendrik. Want Klaas Ree was het.
met dc makkers die hem volgden door de
branding op do pier, die dan eindelijk het
waagstuk, waar dc wereld op wachtte, vol
brachten. En toen, op het voorbeeld van de
kranige loodsjongens, is Sperling er des
nachts heengegaan om de prachtige daad
te voltooien.
Twaalf dagen later Werden dc redders,
wier namen door heel Europa gingen, ge
huldigd aan boord van dc Hellevoetsluis.
Prins Hendrik was met zijn Moeder daarbij
tegenwoordig; hij sprak hen too en reikte
hun uit naam van de Koningin de versier
selen van de huisorde van Oranje uit.
Als dc geschiedenis van de verschrikke
lijkste aller scheepsrampen, die ooit aan
onze kust zijn voorgekomen, zal mede de
naam van Prins Hendrik verbonden blijven.
Als van een man, die door medeleven troost
wist to brengen in doffe ellende; als van
een vriend der menschcn.
Wie het voorrecht hadden, hem persoon
lijk te kennen, spraken over hem met gene
genheid. Het waren er velen, want de Prins
vertoonde zich zeer veel in het openbaar.
Het Centrum zag den Prins meer
malen: ongedwongen, vrij zichtbaar cn
daadwerkelijk hartelijk, gemoedelijk,
minzaam, vroolijk, jolig zelfs soms.
„In vele kringen bewoog hij zich; met
voorkeur echter bij sportsmen, waarbij de
paardensport cn dc zcilsport zijn voorliefde
hadden cn ook heel gaarne cn vaak onder
dc studenten.
En dan bewonderde men telkens weer in
dc uiterlijk stijve en stramme figuur de
warme, echt-menschclijko eigenschappen
van een goed en edel karakter.
Een mensch was hij. Als Koninklijke
Hoogheid moest hij zijn menschelijke
eigenschappen vaak, te vaak naar zijn ge
voelens verborgen houden, maar werd hem
dc gelegenheid geschonken zich als mensch
te geven, dan deed bij dat met een rond
borstigheid en gulhartigheid, die alten, aan
wien het genoegen geschonken werd daar
mee kennis te maken, nog lang zullen bij
blijven.
Een volmaakt mensch was hij niet. Dit-
zal niemand beweren, maar ieder die men
schelijke gevoelens weet to waardeeren en
te schatten, zal zijn nagedachtenis toch
hoog houden als die van ccn, dio de wei
nige oogenblikken dat liet hem gegeven
was werkelijk mensch tc zijn, nog verdeel
de tusschen zijn medemcnschcn.
Hij zocht gezelligheid, omgang en
vriendschap, maar hij paf zc ook ruim cn
breed roncl zich heen."
ENGELSCHE PERSSTEMMEN.
Herinnering aan de Berlin-
ramp.
Londen, i Juli. (Reuter.) De dapper
heid van Piins Hendrik waarmede hij het
reddingswerk leidde toen liet Engelsche
stoomschip Berlin in 1907 bij Iloek van.
Holland was gestrand wordt door alle bla
den hedenmorgen in berinnering gebracht.
De Times verklaard dit Koningin Wilhel
mina en prinses Juliana dc sympathie en
deelneming van alle landen zullen ont
vangen.
Onder het opschrift „Een ware Prins
gemaal" verklaart dc Daily Telegraph dat
Prins Hendrik gedurende den oorlog nim
mer heeft getracht Holland te doen afwij
ken van do strikte neutraliteit en dat hij
een eervolle plaats zal blijven innemen in
bet huis van Oranje. Dc morning Post
wijst op de manhaftige cn recht op het
doel afgaande redevoeringen en dc diplo
matieke bekwaamheden waarmde de Prins
Gemaal alle misverstanden onder de onaf
hankelijkheid van Nederland heeft uit den
weg geruimd.
Dc populariteit van prinses Juliana in
Engeland is een onderpand van langen
duur voor de groote bewondering en hoog
achting voor het koninklijk huis en het
volk van Nederland.
Rouwbezoek. De Deensche gezant Herald de Scavenlus (links) an de Duitsche gezant
graaf Jullu» «en Saeh Burkersroda bij het verlaten van het sterfhuis, Palols Nqordtlnd»
te den Haag