E FINANCIEELE TOESTAND
VLOOTBEZOEK AAN NEW-YORK
KEITJES
Als de zaak rust
werkt de
ADVERTENTIE
3 x plaatsen
voor f 1."
Uitsluitend bij voor
uitbetaling.
&ENS DIE VERZET
WORDEN
EEN TRIOMFALE
INTOCHT
VARIA
)1SCHE KRONIEK
Een bom in de ambte
lijke wereld
Batavia-Centrum, 12 Juni 1934.
en 6impel berichtje in het „Bat. Nieuws-
1"| is gelijk een bom in de ambtelijke
eld geweest. Er stond namelijk in, dat
overgangsbezoldigingen met 1 Januari
1. zouden worden ingetrokken, indien
fluitend maken van de begrooting
eilijkheden opleverde.
u is over deze overgangsbezoldigingen
JL-- -te doen geweest Zooals bekend, zijn
jttbibtenaren eerst 10, daarna 17 pet. ge
it jen bij de nieuwe salarisregeling, de
B. B. L., zouden de bezoldigingen van
Bij veel van hen nog meer achteruit-
in, waarom bepaald werd, dat niemand
er dan 25 pet. minder zou mogen ont
leen dan krachtens de vorige regeling,
o volgens de H. B. B. L. b.v. 40 minder
iving, krijgt gedurende zijn in dienst
1een bijslag, waardoor de teruggang
25 pot. blijft beperkt Om een voorbeeld
geven. Een onderwijzer, die 400 ver
ende en thans 210 zou ontvangen,
t elke maand als cvergangsbezoldi-
90, omdat hij niet meer dan 25 pet
ruit mag gaan en dus 300 moet ver-
Jen. Het voorbeeld hier genomen, is
keurig genomen. Er zijn honderden
^obtenaren, die meer dan 2ö pot. achteruit
heejnjj gesteld en dus een bijslag krijgen.
het invoeren van de H. B. B. L. heeft
egeering bij herhaling in den Volks-
verklaard, dat het thans met de kor-
n van salarissen voorloopig uit was.
mbtenaren hadden behoefte aan rust,
dit betreft. Te veel gezinnen hadden
ndenlang volkomen in onzekerheid
.flrkeerd, wat hun aanstaand inkomen be
'eft Voorloopie zou daarom niet aan de
mHarissen worden getornd. En nog geen 2
p.iaanden later overweegt de regeering om
overgangsbezoldigingen toch in te
rekken.
l£* Ie het te begrijpen, dat er een soort ont
ploffing in de ambtelijke wereld ont
stond?
ïr^ Voorzitters van vereenigingen trokken
a-,iaar Buitenzorg om te informeeren en al-
ir- en kregen de mededeeling, dat de over-
te^angsbezoldigingen zouden blijven be-
t'rt staan
V.
ffimiddels had het lid van den Volks-
de heer Van Ardenne, een vraag tot
do regeering gericht, omtrent de juistheid
van het bovenbedoelde bericht en gege-
ven het antwoord, dat de vakvereenigings-
menschen bij hun persoonlijk bezoek had-
J den gekregen, leek het samenstellen van
j hetgeen de regeering op deze vraag te zeg-
gen had, buitengewoon eenvoudig. Het
- woord kon uit vier letters bestaan, samen
gevat in het woordje „neen".
Maar wat ook kwam, geen antwoord tot-
dat na ongeveer 'n week, terwijl de geheele
ambtelijke wereld nog zat te springen, de
regeering liet weten, dat zij nog deze week
zou antwoorden en dat het antwoord vol
komen duidelijk zou zijn, wat de vraag
doet rijzen of de regeering zelf de over
tuiging bezit wel eens niet-duidelijke ant
woorden te geven
De week verliep echter en Buitenzorg
zweeg, naar officieus verluidde, omdat het
zoo uiterst moeilijk was den juisten tekst
voor het antwoord samen te stellen.
Dit lijkt wat vreemd, doch wie bekend is
l met de geschiedenis, welke zich achter de
schermen heeft afgespeeld, zal minder ver
baasd zy'n.
Het denkbeeld om de overgangsbezoldi
ging stop te zetten is afkomstig van mi
nister Colijn en het werd naar Indië ge
bracht door zijn gedelegeerde, den heer
Hardeman.
In de begrootingsvergadering onder lei
ding van den gouverneur-generaal heeft
de heer Hardeman dit denkbeeld voorge
bracht, doch toen de geheele Raad van In-
dié, alle directeuren en alle andere ambte
haren wiens positie hun recht geeft deze
vergadering bij te wonen, zich onder pro
test verklaarden, kon van een doorvoering
lastig iets komen.
Bij het samenstellen van het antwoord
iop de simpele vraag moest nu met de vol
gende omstandigheden rekening worden
gehouden.
Minister Colijn ken niet worden ge
desavoueerd, zoodat een definitieve mede
deeling, dat van intrekking geen sprake
was, niet in het antwoord was op te no
men. De achterdeur om in latere jaren wel
tot intrekking over te gaan, diende te wor
den opengelaten en tenslotte moesten alle
ambtenaren uit het antwoord opmaken,
dat van intrekking nimmer sprake zou
zijn.
Is het wonder, dat de geheele secretarie
zich het hoofd gebroken heeft om de puzzle
tot oplossing te brengen?
Het antwoord bleef dan ook uit, net zoo
lang tot de heer Hardeman zich weer in
de lucht bevond. Ongeveer tegelijk met het
opstijgen van het Hollandsche toestel van
Tjililitan, kwam het los. Het luidde, dat
bij de samenstelling van de begrooting 1935
niet met do intrekking was gerekend.
De puzzle is dus te groot geweest. Voor
een jaar zijn do ambtenaren veilig, doch
wat voor 1936 op gebeuren staat, is volko
men open gebleven De regeering heeft de
ze gelegenheid om de uitgaven te vermin
deren, waarschijnlijk niet willen uitsnij
den, nu de inkomsten voor 1935. op niet
meer dan 243 millioen zijn gesteld, terwijl
zij twee jaar geleden nog op ruim 400 wer
den geraamd.
En deze teruggang moet geconstateerd
worden ondanks tal van middelen om
meer geld in het laad je te krijgen. Het is
voor den directeur van finanoiën dan ook
niet prettig te bemerken, dat van zijn 3
groote voorstellen om de belastingbron be
ter te doen vloeien, geen enkele aan de
verwachting heeft, beantwoord. Heelemaal
zonder schuld is hij en met hem de regee
ring daaraan niet, want in den Volksraad
is met klem gewaarschuwd tegen hetgeen
op gebeuren stond, als de ontwerpen wer
den ingevoerd in den vorm, waarin zij wa
ren ingediend. Maar naar goeden raad
werd niet geluisterd en de schatkist draagt
thans den last.
In de eerste plaats de tabaksaccijns. Er
is op gewezen, dat het te hoog opvoeren
daarvan den kleinen man zou brengen tot
't maken van strootjes van zijn eigen ver
bouwde tabak en dit is waarheid gewor
den. De accijns bracht millioenen minder
op dan geraamd was, en hoewel hiervoor
ook andere oorzaken zijn aan te wijzen, is het
rooken van het eigen product toch wel het
voornaamste.
Verhooging tarief van invoerrechten. Op
alles wat maar eenigszins als luxe kon
worden gerekend, b.v. ontbijtkoek, kaas,
jams enz. enz. werd een stevige verhooging
gelegd. Gevolg, dat de invoerrechten, on
danks de verhooging, minder opbrachten
dan een jaar te voren.
Zooals de inlandsche wereld voor een
deel tot de ouderwets-die huishouding te
rugkeert, zoo hebben de Europeanen de ba
kens ook wat verzet en veel wordt aan
„luxe" van bet eigen land gegeten, dat nog
niet lang geleden slechts een voorwerp van
gebruik van inlanders was.
Motorvoertuigenbelasting. Ingediend om
z.g. de spoor te helpen in de concurrentie
tegen de auto. De belasting werd zwaar
opgeschroefd, en in den Volksraad was ge
zegd, dat dit zou leiden tot een 'geweldige
vermindering van het getal auto's. De re
geering luisterde niet en de gevolgen deden
zich weldra voor. Er ontstond eerst een
groote markt in tweede-handswagens, doch
toen daar voor een behoorlijken wagen
geen prijs meer te behalen was bij exe
cuties gingen zeer goede auto's voor 10
en 15 kwam het verzoek, wagens te
mogen opleggen, natuurlijk onder eenige
officieele contróle, waarna geen belasting
zou behoeven te worden betaald. De regee
ring moest wel aan dit verzoek voldoen en
volgens een matige taxatie, zijn er thans
in geheel Indië een 15.000 opgelegd. Gevolg:
weinig werk voor reparatie-ateliers, gewel
dig terugloopen van den handel in banden,
werkloosheid, enz.
De Indische Motorclub heeft toen een
onderzoek ingesteld wat de aulo-eigenaars
verkozen: een verhooging van den benzi-
ne-accijns in dier voege, dat de regeering
uit die verhooging het bedrag zou halen,
dat de motorbelasting thans opbracht, of
het voortzetten van die belasting.
Met nagenoeg algemeene stemmen zoo
iets van 9S'/« procent van het uitgebrachte
aantal werd de verhooging van den ac
cijns gekozen en de-ze zal dan binnenkort
worden ingevoerd. Er zijn slechts twee
moeilijkheden. De accijns zal met 3 centen
per liter omhoog gaan, waardoor echter
de zware vrachtauto's, die jui6t de wegver-
nielers zijn, te laag getroffen zouden wor
den en de Dieselwagens vallen er buiten.
Doch een matige belasting op vrachtauto's
en een boogere op de Dieselwagens, zoodat
zij naar verhouding betalen, lijkt geen
heksenwerk om samen testellen en zoo
bestaat de hoop, dat voor het derde kwar
taal de motorvoertuigenbelasting ter ziele
zal gaan. Tot welk een verlichting dit zal
brengen, blijkt uit een eenvoudig voor
beeld Voor een gewone Ford wordt thans
80 belasting betaald. Verdwijnt deze be
lasting en komt een verhooging van 3 cent
per liter benzine, dan wordt bij 10.000 km
rijden per jaar, wat de meeste bezitters
van een wagen niet doen, slechts een klei
ne 40 betaald. Het geweldige aantal op
gelegde auto's, dat dan weer in de vaart
zal komen, compenseert echter hetgeen de
regeering minder dreigt te ontvangen.
Uit deze voorbeelden wordt wel duidelijk,
dat de directeur van financiën niet een
man i6 met een juisten kijk op Indische
toestanden, wat niemand den heer De
Leeuw kwalijk zal nemen. Doch wel is hem
euvel te duiden, dat hij nimmer naar raad
wil luisteren, in hoofdzaak uit vrees we
gens zijn onbekendheid met Indië „geno
men" te worden. Het is dan ook geen wonder
dat namen van zijn opvolger bijna dage
lijks opduiken.
AMERIKAANSCHE NOTITIES
De overheid zorgt voor het
vrouwelijke element
Het bezoek van de heele oorlogsvloot
aan New-York dezer dagen is een onge
hoord succes geworden, veel en meer dan
de autoriteiten hadden verwacht, want de
heele geschiedenis was hoofdzakelijk vlag
vertoon voor New-York en groote omge
ving, terwijl het daarenboven een welkom
aan wal voor de 40.000 opvarenden was als
zij in lang niet beleefd hadden. In dit land
wordt voor alles reclame gemaakt. Ook om
meer te telegrafeeren of om meer electri-
citeit te gebruiken of te teekenen bij de
marine onder het motto van iets van de
wereld te zien. Maar daarmee is het nog
niet afgeloopen! Zulke dingen als leger en
vloot, die uit de penningen der belasting
betalers bekostigd worden en niet in het
dagelijksch gebruik voorkomen als de te
lefoon of de brievenpost. Daar wordt dan
ook braaf voor gezorgd door de pers altijd
zoo nauwkeurig mogelijk op de hoogte te
houden van manoeuvres e.d. en bovenal
zijn fotografen en filmopnemers altijd wel
kom, tenminste wanneer zij niet on
bescheiden zijn en dingen vereeuwigen
die niet bekend mogen worden zoo
als het landingsdek van de Sarato
ga en de Lexington, twee moeder
schepen voor vliegtuigen en dat de
toestellen op een klein bestek tot stilstand
brengt, niettegenstaande de landingssnel
heid. Het filmjournaal in alle bioscopen
zorgt er altijd voor, dat leger en vloot re
gelmatig voor de oogen van het publiek
worden gebracht.
En dezer dagen, nu het overal in de we
reld broeit en het Roosevelt-regiem beslo
ten heeft met de Hoover-politiek te bre
ken door bijbouwing van een aantal oor
logsschepen als het verdrag van Washing
ton destijds heeft toegestaan, nu er dus
vele tientallen millioenen dollars besteed
zullen moeten worden, nu is het meer dan
ooit zaak om de belastingbetalers te laten
zien welke waar zij voor hun geld krijgen.
De binnenkomst van de vloot in do New-
Yorksche haven en de aanwezigheid van
de 110 oorlogsschepen op de majestueuze
Hudson was op zich zelf meer dan genoeg
om de nieuwsgierigheid en de kinderlijke
belangstelling van het publiek tot het
kookpunt op te voeren. Natuurlijk is het
ook iets buitengewoons, wat men moeilijk
ergens anders zoo zal aantreffen. Een we
reldstad aan den oever van een rivier, die
zoo diep is, dat de allergrootste dread
noughts over een afstand van eenige uren
makkelijk kunnen binnenvaren niet alleen,
maar zelfs aan wal komen. Wat het laatste
betreft moet ik even opmerken, dat men
hier om plaatsruimte te winnen schepen
nooit met stuur- of bakboord langs de kade
meert, maar langs in het water uitgebouw
de pieren, zoodat alleen boeg of achterste
ven vlak bij den wal liggen. Maar dan toch
is het merkwaardig om te zien hoe de zoo
even genoemde Lexington en Saratoga met
hun neus vlak tegen het drukke New-
Yorksche verkeer van taxi's en vracht
auto's aanliggen en de groote kanonnen
dreigend de zooveelste verdieping van pak
huizen en fabrieken binnenstaren.
De triomfale intocht van de vloot, geïn
specteerd door den president in zijn quali-
teit van opperbevelhebber van leger en
vloot, werd aan beide kanten van de rivier
gadegeslagen door honderdduizenden men-
schen en de films hebben er de wereld
mee in kennis gesteld via het witte doek.
En toen de schepen goed en wel voor anker
lagen en bekend was geworden, dat het pu
bliek die op bepaalde uren van den dag
mocht bezichtigen, toen kwamen de men-
schen in zulk een grooten getale opzetten,
dat tegen het eind van het bezoekuur dui
zenden teleurgesteld weggestuurd moesten
worden. De politie schat dat j.l. Zondag
niet minder dan 150.000 menschcn aan
boord hadden willen komen, waarvan het
maar aan de kleinste helft gelukte. De
grootste belangstelling bestond voor de
moederschepen van vliegtuigen, die eer
stens makkelijker bereikbaar waren en
verder een drijvend raadsol voor den land
rot zijn met hun scheeven bovenbouw en
verder de enorme slagschepen, terwijl de
kleinere kruisers en torpedojagers vrij
eenzaam liggen. De moeilijkheid was na
tuurlijk om al die mcnschen naar en van
boord te transporteeren, hetgeen weliswaar
kosteloos geschiedde, maar waarvoor de
noodige barkassen vereischt werden. Die
dan ook tot aan het randje belast heen en
weer voeren.
Wie op het oogenblik 's avonds een bus
neemt langs Riverside Drive, kan een
wonderschoon en uniek schouwspel genie
ten van de schepen, die hun reusachtige
zoeklichten over elkaar en de heele om
geving laten spelen en aangezien we hier
maar zelden regen of wind genieten, zijn
deze zoele zomeravonden ideaal om dat
met eigen oogen te gaan zien, zoodat de
New-Yorksche oever van de rivier een
wriemelende pot met pieren is, waartus-
schen vooral de grappige witte matrozen
mutsen opduiken. Want even hard als de
New-Yorkers aan boord klimmen gaan de
zeelui aan het passagieren en het blijft
een onbegrijpelijke geschiedenis, waarom
we maar zoo weinig van de opvarenden in
de stad zien. Natuurlijk met uitzondering
van het hartje van de City, waar de thea
ters gelegen zijn en waar de lichtjes en
vroolijkheid een onweerstaanbare magneet
vormen. Van het eerste uur af aan heeft
New-York zich als een royale gastvrouw
laten kennen. Terwijl de officieren al naar
gelang van hun rang gefêteerd werden
de vlagofficieren door de millionairs op
Long Island en zoo trapsgewijs naar be
neden kon het mindere personeel in een
aantal gelegenheden terecht, waarbij hun
uniform als toegangskaartje dienst deed.
Anderen zonden bundels entréebiljetten
naar den vlootcommandant met het ver
zoek die te laten verdeelen. Het Globe
Theater od het Times Square zond er al
28.000 en staat bovenaan in de achting der
zeelui.
Om nog een klein staaltje te geven ver
tel ik hoe de stad New-York een bal aan
bood in het hotel Astor en daarvoor de
muziek, de ververschingen en de jonge da
mes leverde. Dit laatste gebeurde omdat
de matrozen uitdrukkelijk den wensch
hadden te kennen gegeven niet met hun
eigen vrouwen of aanstaanden te willen
dansen, maar met onbekend vrouwelijk
New-York. En derhalve zorgde de gemeen
te voor een 2500 jonge dames, die gerecru-
teerd werden (en met zorg!) uit de groote
warenhuizen als Macy, Stern e.d., terwijl
er verder genoeg te vinden waren in de ge
meentelijke bureaux en kantoren. Het bal
was een inslaand succes waar hectoliters
limonade en roomijs en tonnen cake ver
werkt worden, aangezien de vloot nog al
tijd „droog" is en niet op spiritualiën ge-
tracteerd mag worden. Een belangrijk
vraagstuk, waar New-York zich al eenige
weken voor de aankomst der schepen
druk over had gemaakt was: hoe zullen
al die mannen zich hier gedragen? Zullen
ze de beest spelen of correct voor den dag
komen? En deze vraag was nog een
beetje aangedikt door do beruchte schilde-
rijen-quaestie in Washington.
Onder de Blauwe Adelaar was het vorig
jaar aan een paar honderd Amerikaansche
kunstschilders opgedragen een of meer
dere doeken, muurschilderingen e.d. te
maken, die alleen Amerikaansche tafree-
len mochten voorstellen. Bij de tentoon
stelling van eenige weken geleden bleek er
een werk te zijn, getiteld „The Fleet is in"
of „De vloot is thuis", voorstellend een
aantal matrozen en jonge meisjes in het
park van Riverside Drive en die daarop
niet bepaald afgemaald staan als verdiept
in een pbilosophisch gesprek, zonder daar
om rauw realistisch te zijn. Het departe
ment van marine diende echter een offi
cieel protest in en het aanstoot gevende
doek werd verwijderd tot groot ongenoe
gen van den schider, die beweerde dat zijn
lafreel aan eiken New-Yorker bekend was,
wanneer er een of meerdere oorlogssche
pen op de Hudson lagen en wanneer er
menschen aan mochten twijfelen, dat zij
zich bij het eerstvolgend bezoek daarvan
konden overtuigen.
Die het schilderij gezien hebben, waren
verbaasd over de lichtgeraaktheid van de
hoogere marine-autoriteiten en het is nu
eenmaal niet te ontkennen, dat waar dui
zenden matrozen en mariniers van alle
rangen rondloopen het jonge vrouwendom
zich onweerstaanbaar aangetrokken voelt
om acte de présence te geven en zoo is het
langs Riverside Drive dezer dagen een
enorme herhaling geweest van het zoo af
gekeurde schilderij. Maar er zijn nog an
dere dingen als dronkemans- en vechtpar
tijen, die al gauw voorkomen, wanneer
zooveel jonge kerels met vrijen tijd en wat
geld op zak door een stad als New-York
loopen, waar zij eerder verkeerd terecht
kunnen komen dan niet. Op het oogenblik
is de vloot al twee weken binnen en een
officieel communiqué van de politie ver
klaart, dat de gemeentelijke overheid haar
stoutste verwachtingen overtroffen heeft
gezien en dat tot dusver geen enkel geval
van ongepermitteerd optreden door zeelui
bekend is geworden noch dat de politie er
gens heeft moeten ingrijpen. Ter verster
king van de stadspolitie liepen er ook pa
trouilles matrozen als militaire politie
rond, die ook al niet veel te doen gehad
hebben. En zelfs de gemiddelde New-Yor
ker heeft dezer dagen kunnen opmerken,
dat do matrozen van de Amerikaansche
vloot niet alleen een stel knappe kerels is
om te zien, maar dat zij zich als gentle
men gedragen en zeker de eer van hun
land in een buitenlandsche haven zullen
hooghouden.
De laatste reden, waarom New-York zoo
in spanning naar dit vlootbezoek uitkeek,
was dat de bemanning een gezamenlijk
spaarduit van een klein millioen op zak
had en daar allicht het noodige van zou
uitgeven aan biertjes, theaterbezoek, sou
venirs en wat er verder na aan het hart
van den passagierenden zeeman ligt, zoo-
als zelfs roeitochtjes op het meer van Cen
traal Park! En waarschijnlijk hebben de
New-Yorksche winkeliers. caféhouders,
autobuslijnen naar Coney Island e.d. het
noodige extra verdiénd dezer dagen, het
geen toevallig voorkwam in den tijd dat
de zaken altijd op bun slapst zijn. De
vloot verdwijnt over een paar dagen, gaat
nog wat manoeuvreeren in de Caraibische
Zee, dan door het Panama Kanaal terug
naar de Stille Oceaan, waar zij ten slotte
het meest noodig is en thuis hoort.
CULIN ARISCH GENOT,
Ieder zijn smaak! De een kan geen lever
„zien" en de ander vlucht voor uien. De
een is zijn leven lang dol op appelmoes
met krenten en de ander kan er zelfe den
reuk niet van verdragen. De Chinees ver
heugt zich al bij voorbaat op zijn gemario-
neerde regenwormen en de negers van het
dal Cherbin in Fazi (Afrika), ja, deze ne
gers hebben weer een andere, bizondere
lekkernij. Het loont de moeite niet daar
over te 6trijden of te zeggen „dat men niet
begrijpt, hoe iemand dé&raan nu iet#» lek
kers kan vinden". „Dan smaakt dit of dat
toch veel lekkerder!" Waarom dan eigen
lijk? Ieder zijn 6maak. Laat ons eens bij die
negers in het dal Cherbin gaan zien om ons
over hun smaak vroolijk te maken. Wij zul
len er beslist onzen eetlust bij verliezen,
maar wij behoeven niet bij hun te dinee-
ren; wij hebben in Europa reeds ontbeten.
Alzoo: In Fazi vindt men een meer, dat
Bahr es Dud of Wormenmeer heet. Het
wemelt van kleine, roodachtige wormen.
Wij zien de negers met groote vaardigheid
die wormen uit het water vlsschen en ze
met volle emmers naar hun hutten bren
gen. Daar worden de wormen met versch
geplukte dadels tot een Diet te dikke brei
verwerkt en als een groote delicatesse ge
geten.
Zooals gezegd, ieder zijn smaak!
WAT MENIGEEN NIET WEET.
Volgens het laatste onderzoek zijn er in
Duitschland tegenwoordig 12.942 kwakzal
vers.
Indien iemand in een tramwagen of auto
bus een krant of boek leest, doet hij dat 12
procent langzamer dan thuis.
In Japan is chrysantensalade en in China
leliebloesemsoep zeer geliefd.
De Hottentotten bereiden een soort brood
uit het merg van palmvarenkruid.
De „schoenlapper", een soort dagvlinder,
is het eenige insect, dat achteruit kan vlie
gen.
