BOEKHOUDEN
HENK MULDER
J. VERHEUVEL
UW MEUBELEN
MUURHUiZEN 27
SHELL VLOERGLANS
Cgrafwerk
SCtiSEïJAfVS
DE SCHfEDAMSCHE COURANT
Tuimelt je en Kruimeltje
in het Kabouterland.
Keest
Dudok over eigen
werk
Omtrek
INVOER VAN BELGISCH
PLUIMVEE
Bosch- en heidebrand
te Barneveld
DE VLIEGDAG TE
SOESTERBERG
Het programma
Oost^Iodië
Advertentiën
W. VAN OER MAAT
Net loopjongentje
HAVIK 18a
EVEN N0TEEREN
Een order voor
J. DE WINTER
Prijsverlaging!
HOTEL BIRKHOVEN - AMERSFOORT
FIRMA R. VAN DIJK
Bureaux: Lange Haven 141
Het komt in de kunst slechts
op weinig aan
Slechts één middel: verhouding
Toen de Vereenig ing van Directeuren van
Gemeentewerken onlangs in Hilversum ver
gaderde, is epn van de inleiders geweest
ir. W M. Dudok, stadsarchitect te Hilver
sum, die sprak over ervaringen en opvat
tingen inzake gemeentelijke architectuur en
uitbreidingsplannen.
Aan 't slot heef; hij zijn eigen architec
torale opvatting ontvouwd, en daar de
heer Dudok Vrijdag zijn 50en verjuardag
herdacht, is het misschien pikant voor
onze lezers om kennis te nemen van wat
Dudok gezegd heeft van ziclizelf. Het komt
voor in het jongste nummer van Publieke
Werken, en het volgende is er een belang
rijke greep uit:
„Het is logisch dat wij voor onze ruimte
omsluiting gebruik maken van alle daar
toe geschikte materialen; cn het is natuur
lijk, dat de kunstenaar zicö aangetrokken
gevoelt tot de meest moderne materfalen,
omdat een scheppende geest op vormver
nieuwing is gericht. Daar is ook niets te
gen, wanneer do nieuwe materialen maar
even doelmatig zijn als de oude. Wanneer
ik spreek van moderne materialen, dan
denk ik uiteraard in de eerste plaats aan
staal, gewapend-beton, glas en bitumineuze
dakbedekkingen en, voor zoover het boo-
gere gehouwen hetreft, aan isolatie-materia
len, welke het gewicht der muren (muren
die niets meer zijn dan weers- cn geluids
schermen tusschen het staal- of gewapend-
beton skelet) tot een minimum reduceeren,
waarvan men vroeger niet heeft kunnen
droomen. Sommige dezer materialen heb
ben inderdaad tot frappante vormvernieu
wing geleid: het gewapend-beton maakt de
horizontale lijn in steen mogelijk van veel
grooter overspanning dan in de klassieke
kunst bestaanbaar was; bitume schenkt ons
een naamloos dak, en daardoor de moge
lijkheid tot rigoureuze, horizontale afdek
king onzer gebouwen. De toegepaste wis
kunde maakt den raensch tot heerecher
over het materiaal: de technische mogelijk
heden zijn practisch ongelimiteerd. Bij
deze materieele oorzaken van de vormver
nieuwing komt nog de invloed der gewij
zigde opvattingen inzake technische hy
giëne, die ons de hygiënische beteekenis
van de zon hebben doen inzien: in over
eenstemming daarmede vergrooten wij het
raamoppervlak onzer woningen cn letten
wij, meer dan ooit, op den juisten 6tand
daarvan ten bate eener goede bezonning.
De planindeeling onzer huizen wórdt
voorts onderwerp van bedrijfs-economische
beschouwingen, waarbij beknoptheid in de
bediening wetenschappelijk wordt, nage
streefd. Ten gevolge van de zioh allengs
voltrekkende veranderingen in het familie
leven en de steeds toenemende nationali
satie van wat vroeger aan familiezorg
werd overgelaten (de zorg voor kinderen,
zieken en ouderen, vcorbere'dend onder
wijs, enz.) is de afmeting van de woning
in het algemeen gesproken, afgenomen; dc
arbeidsbesparende installaties nemen steeds
toe.
Gij ziet: de techhPek heerscht, het koele
verstand regeert en de technische mogelijk
heden zijn daarbij zoo overstelpend, dat
wij moeten cppast-en on6 hoofd niet kwijt
le raken. Is het daarom zoo te verwon
deren, dat wij leven in een tijd van leu
zen: futurisme, kubisme, functionalisme,
nieuwe zakelijkheid. Ik geloof niet dat dit
een teeken van leegheid is, in den zin
waarin Goctho dat bedoelde toen hij zeide:
„Wo die Gedanken fehlen, trifft, zu rechter
Zeit, immer ein Schlagwort ein." Het ont
breekt onzen tijtl immers allerminst aan
gedachten. Maar leuzen zijn gevaarlijk. Zij
zijn suggestief, maar zij zijn eenzijdig; zij
bezitten de voordeelen van de eenzijdig
heid: kracht, maar ook de nadeelen: zij
schaden de harmonische, evenwichtige ont
wikkeling der architectuur. Wanneer wij
de reproducties van voortbrengselen der
moderne architectuur in de verschillende
vaktijdschriften over de gcheele wereld be
zien, dan gaat ons daarin hoe langer hoe
mëer een oppervlakkige gelijkheid treffen;
dat duidt op het a priori aanvaarden van
een uiterlijk vormschema en deze aanvaar
ding is even zinloos als het kopieeren van
vormen uit een vroegere stijlperiode. Er is
navolging en er is overdrijving en beide
schaden de ontwikkeling onzer kunst. Mo
gen wij niet van overdrijving spreken, wan
neer wij overal glazen huizen zien ont
staan; het is m.i. meestal verkeerd, inte
rieur en exterieur als een geheel te be
schouwen, slechts door een glaswand ge
scheiden. Want wij hebben niet alleen een
goede omgeving nooc'ig voor onze longen,
maar ook voor onzen geest, en psychisch
willen w'ij ons in ons huis van de wereld
bevrijd gevoelen; wij 6tellen aan ons huis
den eisch van veilige beslotenheid.
En getuigt het niet van zinlooze navol
ging. wanneer wij beursgebouwen zien, die
evengoed fabrieken zouden kunnen zijn,
woningcomplexen die niet verschillen van
scholen of zieken- of warenhuizen? Men
is er niet mee klaar in al die gevallen oin-
delooze ramenrceksen toe te passen in vluk
afgedekte kubussen. Dit heeft met archi
tectuur niets te maken, zelfs niet wanneer
de planindeelingen aan do eischen zouden
beantwoorden. Want men schept eerst ar
chitectuur vvanne-er men den geest van het
bouwwerk karakteristiek tot uitdrukking
brengt: wanneer men een kerk bouwt, die
waarlijk een godshuis is,"de manifesteering
van een godsdienstig sentiment, een school
die daar gereed staat om dc kinderen met
open armen te ontvangen; een volkeren-
bondspaleis, dat de grootheid van de idee
eener wereldeenheid tot uitdrukking brengt.
In de architectuur is er slechts éón middel
om alles te zeggen: dat is: verhouding.
Verhouding in massa en in kleur. Evenzeer
al6 in de muziek. De bouwkunst kan
slecht^ tot schoonheid worden door dat
eene middel: karakteristieke verhouding."
„Ik meen in mijn werk in het alge
meen te hebben gestreefd naar de karak
teristieke verhouding, en heb mij daarom
niet willen binden aan een bepaalde for
mule Zeker niet uit gebrek aan overtui
ging. Ik weet wel dat er van dit werk daar
door niet de suggestie uitgaat van de bouw
kunstige uiting eener bepaalde idee. Ik
weet wel dat dit werk moeilijk te etiquet-
teeren is. Te spreken van een romantische
opvatting zegt immers feitelijk niets; ik
heb daar trouwens vrede mede in zoo
verre als men daarmede de beteekenis van
het gevoelselement in dit werk erkent
Wanneer u de verschillende afbeeldingen
nader beschouwt, dan zult u zien dat ik
hoe langer hoe meer naar vereenvoudiging
van den vorm zoek. Want het komt in de
kunst slechts op weinig aan en het is wel
vreemd, dat het steeds een menschenleven
kost om liet weinige te bereiken. Niet met
een overvloed van middelen, maar in uiter
ste beperktheid wordt het meest pregnante
en het blijvende effect verkregen. Ik weet
dat ik in dat opzicht nog niet ver genoeg
ben gegaan, en dat ik niet voldoende heb
beseft tot welk een geweldige schoonheid
uiterste orde en 6impcle herhaling leiden
kan. Daarom betreur ik het, dat eenige
nieuwe projecten, waarin meer bereikt zou
zijn, thans niet tot uitvoering zijn gekomen.
En wanneer ik terugzie op hetgeen ik tot
nog toe tot stand heb gebracht, dan is er
heel veel waaraan ik mij destijds met
vreugde heb gegeven, maar waarvoor ik
thans nog slechts weemoedige critiek over
heb; een critiek, die alleen daardoor geen
obsessie voor rnij wordt, omdat ik hoop,
dat mijn levenservaring mij in de toekomst
tot betere dingen in staat moge stellen."
Ontstemming te
Barneveld
Barneveld, G Juli. Het bestuur der af-
deeling Barneveld der G. O. Mij. van "Land
bouw heeft het volgende adres aan het
Dagelijksch Bestuur der G. O. M. v. L. te
Arnhem gezonden:
liet bestuur van genoemde afdeeling
neemt de vrijheid hiermede onder uw aan
dacht te brengen, dat hedenmorgen op de
pluimvcemarkt alhier een zwaar beladen
vrachtauto arriveerde, afkomstig uit Sprang
(N.-B.);
dat de lading bestond uit een grootc hoe
veelheid kisten, elke kist inhoudende 75
jonge hennen, in totaal ongeveer 3000 stuks
uitmakende cn afkomstig uit België.
Daar de regeering bevolen heeft, den
pluimveestapel te beperken en deswege de
broedmachines op 3 Mei heeft stopgezet,
heeft deze invoer van Belgisch pluimvee
een heel vreemden indruk gemaakt op de
talrijke kuikenbroeders en pluimveefokkers
in deze omgeving. Door deze stopzetting is
namelijk groot geldelijk nadeel toegebracht
aan de fokkerijen cn houders van broed
machines, terwijl door den invoer van Bel
gisch pluimvee dc hoenderstapel niet ver
minderd, doch veeleer uitgebreid wordt.
Ook in de Noordelijke provincies en te
Purmerend moeten reeds groote partijen
Belgische hennen ten verkoop zijn aange
boden.
Onder de landbouwers-kippenhouders ont
staat dan ook groote ontevredenheid over
deze tweeslachtige houding der regeering,
waardoor de Nederlandsche fokkerijen in
hooge mate belemmerd worden.
Redenen, waarom het bestuur van rneer-
enoemde afdeeling zich tot u wendt, met
het beleefd doch dringend verzoek, bij de
regeering op stopzetting van dien invoer
aan te dringen.
De voorzitter der afdeeling heeft boven
staand adres persoonlijk ter hand gesteld
aan den secretaris der Maatschappij, den
heer M. van Doorninck, te Arnhem, die het
adres zoo belangrijk vond. dat hij het di
rect doorgezonden heeft aan het Ko
ninklijk Nederlandse!) Landbouwcomité. dat
steeds in contact staat met de regeering.
Barneveld, 6 Juli. Tegen half zes he
denmiddag liet de sirene haar luguber ge
luid hooren. ten teeken dat er in de gemeen
te brand was uitgebroken, en al spoedig
bleek, dat de hulp der vrijwillige brandweer
werd ingeroepen om een heidebrand te
blusschen, die door onbekende oorzaak op
de hofstede „Bielder" was uitgebroken. De
brandweer stond echter voor 'n moeielijke
taak. Immers water was in geen velden of
wegen te vinden, zoodat de strijd tegen het
vernielende element met takken en schop
pen werd aangebonden Doordat do vuur
gloed in den veenachtigcn bodem reeds diep
was doorgedrongen, ging het niet gemakke
lijk den vuurhaard te bereiken, doch einde
lijk mocht het aan het tactisch optreden der
brandweer, bijgestaan door buren en andere
toeschouwers, gelukken de vlammen te
blusschen. Toch zijn voor den nacht nog
wachten uitgezet, ingeval de brand in den
veenbodem opnieuw mocht uitbreken.
Een oppervlakte van ongeveer 2 H.A. hei
de en dennen i6 een prooi van het vuur
geworden
De generale repetitie is vlot verloo-
pen. Talrijke bezoekers ivor.-
den uit alle deelen van het
land verwacht
De bijzondere omstandigheid, dat in
verband niet het overlijden van den
Prins, de vliegdcmonstratie te Soester-
berg. welke was bepaald op Zaterdag 14
dezer, niet behoeft te worden uitgesteld,
toont duidelijk het neutrale karakter aan
van deze belangwekkende cn ook bijzondere
gebeurtenis.
De 2e generale repetitie heeft alreeds
plaats gehad. En ook deze repetitie gaf op
nieuw weer een aangenamen indruk van
een smaakvollen eenvoud, welke den Soes-
terbergschen dag kenmerken zal, een een
voud, die onder de gegeven omstandigheden
rustig cn weldadig aandoet.
De uitvoerders van het progarinma bezit
ten blijkbaar de gave hot publiek onder alle
omstandigheden te trekken. De belangstel
ling voor hun vliegkunst was ook bij deze
generale repetitie weer bijzonder groot. En
de spanning lag weer duidelijk op de ge
zichten van de toeschouwers te lezen. Een
zucht van verlichting kon daarom niet wor
den onderdrukt toen een jachtvliegtuig,
hoog in de lucht, op het oogenblik waarop
het door zijn vijand scheen te worden neer
geschoten, plotseling pijlsnel, door duiken,
zwenken en wenden, aan zijn vervolgers
ontkwam. Een dankbaar applaus was een
welverdiende belooning.
Ook de bommenwerpers deden het weer
goed. Ilun verschijnen aan den horizont was
opnieuw een imponeerend schouwspel. Met
schijnbaar wiskunstige zekerheid zag men
het gevaar langzaam, maar zeker naderen.
Men waande zich een oogenblik in de wer
kelijkheid. Het al dichter cn dichter bijko
men werd een sensatie. Een gevoel van be
klemming kon door velen niet worden ont
kend. Toen hoorde men opeens het gedon
der van onze kanonnen. Men herademde.
En bijna tegelijkertijd hoorde men tal vuil
motoren aanslaan. Nog enkele oogenblik-
ken en een zwerm jagers vloog liet vijan-
delijke luchteskader tegemoet, bestookte het
van onder en van boven en verdreef het
hoog in de lucht. Toeschouwers kwamen uit
de hangars naar voren en zagen hun
vlucht, door de Jagers achtervolgd als een
roofvogel door een zwerm spreeuwen.
Ook de luchtacrobntiek bracht weer de
oogenblikken van sensationeele opwinding.
En zonder eenige overdrijving kan gerust
gezegd worden, dat een passagier ongetwij
feld veel rustiger zit in een verkeersvlieg
tuig der K. L. M., dun in zoo'n draaienden,
tollenden, vallenden, stijgenden, duikenden
oorlogsjager van Soestorberg. De hoeren van
Soesterberg denken er misschien anders
over. Zij zitten cr in als wij op onze fiets.
En zij doen er schijnbaar mee precies wat
zij willen.
De toegangskaarten voor liet bijwonen
van deze demonstratie op Zaterdag li dezer
van 25 uur zijn grootendeels al uitver
kocht. Er komen nog plaatsen bij. Het ter
rein van dc Luchtvaartafdeeling is geluk
kig groot genoeg en de drukkerijen kunnen
nog kaarten genoeg leveren. Uit alle deelen
van het land worden tal van autobussen
verwacht. Schier overal organisceren de
autobusondernemers een autotocht naar
Soesterberg. Net belooft een zeer bijzondere
dag te worden.
Het programma voor dien dag.
Het programma voor de vliegdemonstra-
tics, dat ontworpen is door den kapitein-
vlieger A. K. Steup, omvat:
1. Estafettevlucht.
2. „Piek up" oefening.
3. Formaticvlucht.
4. Radioverbindingen met vliegtuigen.
5. Luchtacrobatiek.
6. Aanval van bommenwerpers.
7. Parachutes werpen.
8. Patrouille-oefeningen.
9.
10. Aanval op gronddeel.
Kaarten zijn in beginsel tot 12 Juli a.s.
verkrijgbaar bij het Pelikaan-Comit, Anna
Pawlownastraat 6, Den Haag, bij de K.L.M.,
haar agentschappen, bij de meeste plaatse
lijke vereenigingen voor vreemdelingenver
keer. bij vele vliegburcaux, enz. enz. Daarna
aan het vliegkamp.
VOETGANGER AANGEREDEN.
Hilversum, 7 Juli. Gistermorgen had
in de Koningstraat een aanrijding plaats
tusschen een vrachtauto cn een handkar,
doordat de bestuurder van de auto drie
achter elkaar rijdende fietsers wilde inha
len. De 67-jarige M. Krant, wonende alhier,
die met een ander de handkar bestuurde,
werd bij de botsing tegen den grond gesla
gen. Ernstig aan het hoofd gewond werd hij
bewusteloos naar de R. K. Ziekenverpleging
overgebracht,. Zijn toestand ^*as hedenmid
dag hopeloos.
GROOTE BRAND.
Batavia, 7 Juli. (Ancta). In den nacht
van Donderdag op Vrijdag is in de dessa
Sidoko in het district Blaradja een brand
uitgebroken, waarbij 85 ataphuizen en 27
padischuron zijn vernield. Eenig klein vee
kwam in de vlammen om.
Heden overt eed, tot
onze d'iope droefheid,
onze lieve Vader
JOHANNES
LAMBBRTUS
DE LOOZE,
Weduwnaar van
Mevr. Beltske Nijland,
in den ouderdom van
71 jaar.
Middelburg,
G. DE LOOZE
cn Verloofde.
Amersfoort,
A. P. J. DE LOOZE.
Apeldoorn,
W. G. BEAUFORT—
DE LOOZE.
Amersfoort, 7 Juli 1934.
H'uy&cnslaan 30.
De teraardebestelling
zal plaats hebben
Woensdag 11 Juli op
de Abremecne Be
graafplaats aan den
Soes ter weg te Amers
foort. Vertrek van het
sterfhuis 2 uur n.m.
Volstrekt eenige
kennisgeving
Voor de vele bewijzen van
deelneming ontvangen bij het
overlijden van mijn beste
Man,
HERMAN GERARD JANSEN
betuig ik hierbij mijn harte
lijk en dank.
M. E. JANSEN—
VAN HENGEL.
Amersfoort, Juli 193-i.
Mevr. PRINS
v Campenstraat 10
Tel, 927
(bij de Kapel weg)
Hoogtczon, Voetverzor
ging, Diathermic enz.
Specialiste voor de
Electr. Ontharing.
Werkt met recomman
datie van huidarts van
naam. Spreekuur \an
12, behalve Maandag.
Opleiding voor verschil
lende examens
Priv. doe handelsweten
schappen.
P. Pijperstfaat 47.
gevraagd. Zich aan te melden
tusschen 910 uur Arnh.
Poort wal 52.
De tering naar de nering!
Dat moeten we allemaall
3egint met het voorwerp wat
U dagelijks noodig heeft. Uw
rijwiel. Laat het repareeron
bij HUIB HOLSTEYN. Goed
vlug billijk.
VULCAN-FIBRE
KOFFERS
Enorm steTk en licht.
20 jaar garantie.
Laagste prijzen.
TEN CATE.
hoek Langestraat
Varkensmarkt 17
Telefoon 273.
Heerenkappcr
Langestraat 53. Tel. 957.
DE ZAAK WAAR GIJ UW
VRIENDEN en KENNISSEN
ONTMOET.
Het goedkoopste adres voor
Telefoon 1189.
Je adres voor levering van
alle soorten vloerbedekking,
gordijnstoffen enz.
Bebangerij Stoffeerdorij
Verhuizingen.
Beleefd aanbevelend.
voorheen:
1/4 Liter L£45Ö
1/2 Ut^<A.40
1/Vuter 2.50
thans:
1/4 Liter f. 0.55
1/2 Liter 0.95
Liter1.65
Werkt reinigend bovendien!
Neemt alle vette vlekken weg!
APARTE MAALTIJDEN IN ALLE PRIJZEN
Pension tot half Juli f 100.- per mnd.
KORTER VERBLIJF NAAR RATO
ARNHEMSCHEWEG 6-8 - TEL. 405
WIJ LEVEREN GOEDVERZORGD
In de hard-groeiende stad
thans c.a. 60.000 inwoners
tellend verschijnt slechts
één zelfstandig dagblad:
dat er tevens het meest verspreide is:
Bedenkt dit bij het samenstellen van uv* reclame-campagne
gS Telefoon 68103; 68617 en 68923
133. Gelukkig waren de kleintjes nog al vlug ter been. Zei
liepen zoo hard ze konden mee, maar konden er toch niets
aan doen. toen ineens een groote roofvogel uit de boomen op
hen afkwam en de torretjes wilde opopeuzelen. Gelukkig kan:
Tuimeltje de vogel nog bijtijds met zijn beil dreigen cn zoo
werden de diertjes in een hollen boom gebracht, waar zQ
niet meer nat konden regenen.
136. Nadat Kruimeltje en Tuimeltje dc torretjes in veilig-»
heid hadden gebracht, zouden ze maar weer zien aan deii
anderen kant van? het water te komen, maar dat zou zoo ge
makkelijk niet gaan, want de rat en de waterlelies waren
al lang weer weg. Ik zal de rat eens roepen, missohien hooiü
het wel, zei Tuimeltje en hij nep zoo hard hij kon, maar si
kwam taal nocli teeken. - -4
