4000 EXEMPLAREN
GARAGE NIC. B0¥ÉE
DË EËMLANDEli
Donderdag 19 Juli 1934
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
33 e Jaargang No. 16
EINDE DER STAKING IN ZICHT?
GEEN INTERVENTIE
VAN ROOSEVELT
Het Turkseh-Britsche
incident
Tel. 1788 <4*
Tel. 17 88
SAMTER UITGELEVERD
AAN NEDERLAND?
jBuiteolandselh
Overzicht
ÏAX8 TAXI
6 CENT PER K.5V3.
TEL. 1830 en 1093
KAMP 41
Belanj
Nieuws
Weerbericht
9 uur 40 min.
L J. LUVOX ZOON
Groote overstroomingen
in Polen
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10. per maand 0.75, per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17'/*
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
rOSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 51J
PRIJS OER ADVERTENTIEN van inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f 0.25. Llefdadlghelds advertentHin voor df
helft van den prijs. Kleine Advertentlto „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regcla
50 cent elke reoel meer 10 cent driemaal olaatsen f I.—. Gewtlcnummer extra f 0.05
Bemiddelingsvoorstellen worden
besprokende voedselvoon
ziening wordt geregeld
San Francisco, 18 Juli (Reuter). Vol
gens een verklaring van een lid der arbitra
gecommissie van Roosevelt is dezo com
missie bezig met een voorstel, inhoudende
alle stakingskwestics na een onmiddellijke
hervatting van den arbeid voor te leggen
aan een speciale arbitrage-commissie.
Een aantal met base-ball-slaghouten ge
wapende mannen deden een inval in de
bureaux van het communistische orgaan
Daily Worker en vernielden, zonder dat zij
verzet ontmoetten, den gehcelcn inventaris,
waarna zij verdwenen.
De politie heeft het z.g. communistische
hoofdkwartier overvallen. De leden boden
eerst tegenstand, maar kozen daarna het
hazenpad. Drie communisten worden ge
wond.
De politie heeft 340 agitators gearresteerd,
die er van verdacht werden de stakers te
hebben opgehitst. Een groote hoeveelheid
pamfletten is bij de verschillende posters in
beslag genomen.
San Francisco, 17 Juli (V Dj. De aan
komst van verscheidene auto's met levcns-
minddelen heeft de hoop gewekt, dat er
verbetering in den toestand komt. doch
men vreest, dat herstel van don vrijen ver
koop vooreerst niet mogelijk zal zijn. Op
initiatief van burgemeester Rossi zijn com
missies gevormd, die de levensmiddelen-
voorziening der bevolking zullen verzorgen
liet gebrek aan transportmiddelen blijft
echter een ernstige belemmering voor de
uitvoering van dit plan. Bovendien vreest
men, dat radicale elementen bij dergelijke
transporten tot sabotage zullen overgaan
en roofovervallen op den levensmiddelen-
voorraden zullen doen.
New York, 17 Juli (V. D.) Te Koscius
ko in den staat Mississipi zijn door een
dyamiet-aanslag vier transformatoren van
een electrisch krachtwerk zwaar bescha
digd. De politie vermoedde, dat de aanslag
gepleegd was door radicale textielarbeiders
en arresteerde drie stakers.
San Francisco, 18 Juli (Reuter) Naar
aanleiding van berichten dat benden terro
risten van winkel tot winkel trekken, het
personeel schrik aanjagend, alle ruiten ver
brijzelend en trachtend ook den inventa
ris te vernielen, werd een afdeeling natio
nale garde met machinegeweren naar de
handels- en havenwijken gezonden. Overal
vluchtten de terroristen, waar de gewapen
de macht verscheen.
Arbitrage I
San Francisco, 18 Juli. (Reuter). Het
stakingscomité verklaarde er mede in te
stemmen, dat het conflict door arbitrage
wordt beslecht,
San Francisco, 18 Juli (V.D.). Het be
sluit van de stakingsleiding, te streven
naar arbitrage, wordt algemeen beschouwd
als een be\sijs voor het feit, dat de meer
bezadigde elementen de overhand weer ge
kregen hebben. Deze ommekeer is ontstaan
door het feit, dat gisteren een reeks com
munistische propagandacentra opgeheven
is, waarbij de minder radicale arbeiders
hun steun verleend hebben. Tot gisteravond
laat waren reeds ruim 300 communisten
door de politie gearresteerd. Eenige com
munisten zijn door het publiek zoo ernstig
mishandeld, dat zij naar het ziekenhuis
moesten worden gebracht. De autoriteiten
hebben bekend gemaakt, dat zij een onder
zoek zullen instellen naar de nationaliteit
van de gearresteerden en dat ieder buiten
lander, die daaraan heeft deelgenomen, ter
beschikking zal worden gesteld van de fe
derale autoriteiten ter uitwijzing.
San Francisco, IS Juli (Reuter). Het
stakingscomité doet opmerken, dat het be
sluit, hetwelk met 207 tegen 108 stemmen
is genomen, om arbitrage te aanvaarden,
nog geen onmiddellijk einde van de sta
king beteekent. Er is hier slechts sprake
van een aanbeveling aan de stakers. Het
comité heeft de gouverneurs van Califor-
nië, Oregon en Washington, alsmede de
burgemeesters van de betrokken havens
verzocht aan Roosevelt te vragen een evcn-
tueelc arbitrage wettig te verklaren.
Berkely, 18 Juli. (Reuter). In een rede
tot de studenten van de Californische uni
versiteit, noemde generaal Johnson ds al-
gemeene staking een burgeroorlog en een
blofedigen opstand. Tengevolge van een sta.
king van de taxi-chauffeurs keerde John
son Sn een huurrijtuig in Court-house te
rug, onder groote hilariteit van de toe
sohouwers
San Francisco, 18 Juli. (V.D.) On
danks het feit, dat het stakingscomité
eenige concedes gedaan heeft met betrek
king tot het rijden van de trams en het
openen van de restaurants was de toestand
gistermiddag laat in de stad nog zeer ge
spannen. De levensmiddelenvoorzienirig is
nog alles behalve in orde. Do stakers heb
ben, teneinde de sympathie van het publiek
niet te verliezen, het parool uitgegeven de
levensmiddelentransporten door te laten.
De totale aanvoer blijft toch nog gering.
De stakingsbeweging breidt zich uit en
is thans reeds overgeslagen tot Auckland,
Alameda, Berkeley en andere plaatsen aan
de Oostkust, waar thans ongeveer 100.000
arbeiders in staking zijn gegaan.
Afdeelingen nationale gardisten zijn naar
Auckland gezonden ter versterking van de
aldaar toch reeds uitgebreide politie, ten
einde orde en rust te handhaven en daden
van sabotage te voorkomen.
Den tweeden dag van de algemeenc sta
king zijn ondanks liet parool der stakings
leiding verschillende ruiten ingeslagen. De
stakers maken het vrijwel ondoenlijk voor
een werkwillige om aan den arbeid te gaan.
Langs de haven zijn 4GOO nationale gardis
ten achter barricades opgesteld.
Ook de wijk van den groothandel staat
onder zeer strenge bewaking van troepen,
die met machinegeweren, bajonetten en
revolvers gewapend zijn en aldus verzon
ding van graanvoorraden beschermen.
Ook in Minneapolis is de toestand ge
spannen. De 7000 chauffeurs van vracht
wagens, die eenigeji tijd geleden reeds een
loonslaking hadden aangekondigd, hebben
ook thans het werk neergelegd.
Er is militaire versterking naar de stad
gezonden en de bewaking wordt streng ge
handhaafd. Er kwamen ongeregeldheden
van weinig betcckenis voor.
In Alabama staken in totaal 22.000 textiel
arbeiders. Zij stellen eisehen met betrek
king lot loonen en werkuren.
Bij de groote Carnegie staalfabrieken to
Dequcsne dreigt eveneens een staking.
San Francisco, IS Juli. (Reuter). Het
probleem der voedselvoorziening schijnt te
zijn opgelost. Auto's voeren enorme hoe
veelheden levensmiddelen aan. 330 6lage
rijen zijn met toestemming der stakers her
opend. Voor het eerst van deze week wordt
wee fruit verkocht.
De door de burgers gevormde vcrweerco-
mité's hebben verschillende communistische
bureaux aangevallen. De procureur van het
district heeft toestemming gegeven de bui-
tenlandsche agitatoren die gearresteerd
zijn. ie deporteeren.
Nóg 69 restaurants zijn met instemming
der stakers geopend.
De reeders en andere werkgevers zijn
bijeengekomen om het bemiddelingsvoorstel
van het algemeene stakingscomité te be
spreken.
Ernstig incident te Seattle.
Seattle (Kust Stille Oceaan), 18 Juli.
(Reuter). 1200 stakers hebben met stcenen
gegoiod en zijn vervolgens tot den aanval
overgegaan op een steiger, waar niet aange
sloten bootwerkers onder bewaking der
politie negen schepen losten.
De politiecordons werden verbroken, doch
doordat de politie ten slotte van traangas-
bommen gebruik maakte, konden de aan
vallers worden teruggeslagen. Er i6 een ge
wonde.
San Francisco, IS Juli. (V.D.) Volgens
hier ontvangen berichten uit Honoloeloe
heeft president Roosevelt niet de bedoeling
naar San Francisco te gaan om zich te
mengen in de algemeene staking.
Intusschcn heeft de president van de
XIRA, generaal Johnson, den geheeien och
tend onderhandeld met vertegenwoordigers
der stakers en der werkgevers om zoo spoe
dig mogelijk tot overeenstemming to ko
men.
Woensdagochtend waren weer groente en
vet te krijgen.
Met het oog op het aanbod van de sta
kingsleiding de geschillen tusschen reeders
en havenarbeiders langs scheidsrechterlij
ken weg bij te leggen wordt thans een
spoedig einde van do staking verwacht,
ondanks den tegenstand van den linker
vleugel. De president der NI RA, Johnson,
noemde in een redevoering te Berkeley de
algemeene staking een bloedige opwekking
William Green, de president van het Ame-
rikaansche vakvereenigingsverbond, heeft
te Chicago verklaard, dat zijn organisatie
de algemeene staking te San Francisco
noch heeft geproclameerd, noch geadvi
seerd. De staking is van zuiver plaatselijke
bcteekonis.
Toestand nog niet gemakkelijk.
San Francisco, 18 Juli. (Reuter). De
stakingstoestand wordt steeds gecompli
ceerder, daar de reeders wel willen onder
handelen met de vak vereen igingen der
havenarbeiders, doch niet met de andere
vakvereenigingen, b.v. die der machinisten.
Overigens heerscht onder de reeders ook
nogal eens verschil van meening.
Instan boel, 17 Juli. (V.D.) Met be
trekking tot het Engelsch-Turksche inci
dent bij het eiland Samos verluidt, dat
langs diplomatioken weg overeenkomstig
den ei6ch der Britsche admiraliteit er op
is aangedrongen bij het onderzoek der
Turksohe autoriteiten een vertegenwoordi
ger dor Britsche marine te betrekken.
Hel Turksohe standpunt daartegenover is
nog niet bekend.
Athene, 17 Juli. (V.D.) Te Tigani op
het eiland Samos zijn zonder voorafgaande
aankondiging verscheidene Britsche oor
logsbodems binnengeloopen.
Woensdag wordt nog het slagschip Sove
reign Elisabeth met admiraal Fisher aan
boord verwacht.
Het binnenvallen der oorlogsschepen zal
vermoedelijk verband houden met het dood
schieten van een Engelschcn officier door
de Turksohe kustwacht.
Va thy (Samos), IS Juli. (Reuter). De
Britsche kruiser London ging voor anker
op 3 mijl afstand van hier. De kapitein ver
zocht, vergezeld van den Britschen vice-
consul, den Turkschen autoriteiten verlof
om nasporingen in het kanaal te doen naar
het lijk van den marine-officier Robinson.
Dat verlof werd verleend. De nasporingen
zijn begonnen; 12 Britsche oorlogschepen
liggen in dc haven van Tigani voor anker.
Londen, 18 Juli (V.D.). De Engelsche
pers kent het Engelsch-Turksche incident
te Samos nog geen sensationeel karakter
toe en neemt een afwachtende houding aan
Met door Engelsche oorlogsschepen inge
stelde onderzoek naar het lijk van den En
gelschcn marine-arts is tot dusverre zon
der resultaat gebleven.
Is tan boel, IS Juli. (Reuter). Uit Istan-
boel wordt gemeld, dat ln Turksohe rc-
georingekringen verrassing is gewekt,
door het feit, dat de Britsche ambas
sadeur in Turkije heeft verzocht, om te
komen tot een gemeenschappelijk onder-
ziek van het incident door Turksche amb
tenaren en Britsche officieren. In den la
ten avond liet men te Istanboel doorsche
meren, dat de Turksche regeering op dit
verzoek niet zou kunnen ingaan.
Het onderhoud tusschen den Br^schen
ambassadeur en den Turkschen minister
van buitenlandsohe zaken vindt Woensdag
morgen te Ankara plaats.
Do Turksche president zou in verband
Passagiers
verzekerd
6 ct. per K M,
Vraagt prijs van onze 6 7 pers. wagens.
Vaste standplaats naast het tramstation.
met het incident zijn vacantie hebben uit
gestald. De Turksche minister van oorlog
is naar dc plaats van het incident getrok
ken. Er bestaat nog steeds een aanzienlijk
verschil tussoiien de Engelsche en de
Turksche lezing van het geval. Terwijl da
Turksche autoriteiten verklaren, dat do
Engelsche officieren zich bij de schietpar
tij aan land bevonden, wordt door de En-
gelsohe vloot-autoriteiten gezegd, dat de
officieren aan boord van een zeilboot van
den kruiser Devonshire waren. Volgens
een bericht uit Athene zou de zeilboot niet
met geweervuur, maar met machinege
weervuur zijn aangevallen.
Naar de Telegraaf uit Amsterdam ver
neemt, heeft de officier van justitie mr. dr.
J. A. van Thiel aan dc Zwitsersche justi-
tieele autoriteiten telegrafisch verzocht den
Duitschen advocaat dr. Samter niet uit het
land te wijzen, doch voorloopig ter beschik
king tc houden voor de Nederlandsche jus
titie.
Zooals men weet, wist de Duitscher hier
ter slede drie Nederlanders en één Pool er
toe te bewegen de Duitsche deviezenbepa-
lingen te overtreden, waarna hij zijn
„slachtoffers" aan de Duitscho douane
autoriteiten overleverde.
Indien aan dit verzoek van den officier
van justitie wordt voldaan, zal onmiddel
lijk langs diplomatieken weg de uitlevering
van den Duitscher aan Nederland worden
gevraagd.
Mochten deze pogingen van de justitie,
om den man weer hier te krijgen, geluk
ken, dan zal hij wegens oplichting worden
vervolgd.
De kwestie van het Ooste
lijk Looarno. Een Duit
sche zienswijze.
Het „Oostelijk Locarno" is een vraagstuk,
dat de Europeescho gemoederen nog steeds
bezig houdt. Ditmaal komt het ons niet
ondienstig voor te dezer plaatse gewag te
maken van een Duitsche zienswijze en wel
van de opvatting, die wij tegenkomen in
de ondertusschen ook reeds volkomen ge
lijkgeschakelde Frankfurter Zeitung, die dc
opmerking maakt, dat Duitscbland er zon
langzamerhand al gewoon aan is geraakt,
dat een „zekere Wcstersche politiek'* tel
kenmale, wanneer zij over Duitschlands
hoofd heen dit land voor voldongen feiten
wil stellen, op het rijk een scherpe mo-
reele pressie uitoefent, de Duitsche „om
singelingsvrees" belachelijk maakt en
Duitschlands vrcdesgczindheid principieel
in twijfel trekt. Bij dc nieuwe Oostpact-
plannen meent men echter klaarblijkelijk
aldus het blad een stap verder te
kunnen gaan en Duitschland met over-
groote duidelijkheid te moeten dreigen. In
derdaad verklaart Engeland, als bcmidde
laar ten aanzien van dc Fransche bedoe
lingen, zoowel te Berlijn als te Rome, dat,
mocht Duitschland het Oostpact van do
hand wijzen, Frankrijk een bondgenoot
schap met sovjet-Rusland zal sluiten. Het
gebrek aan fairness, dat dergelijke onder
handelingsmethodes kenmerkt, wil het blad
voorloopig onbesproken laten en tevens
zich onthouden van conclusies met betrek
king tot de „vredeslicfde", die hier aan den
dag treedt. Alleen wil het kalm, maar dui
delijk vaststellen, dat het dreigement met
een Russisch-Fransch bondgenootschap
voor Duitschland niet beslissend is en
evenmin het kritisch standpunt ten aan
zien van de pactplannen op ecnigcrlei
wijze kan beïnvloeden. De Fr. Ztg betoogt
dan, dat Duit-schland hetgeen dikwijls
genoeg is gezegd niemand wil aanval
len: in verband daarmee heeft het tot op
den dag van lieden een consequente niet-
aanvalspolitiek gevoerd met betrekking lot
zijn buren, waarvan de resultaten, die den
vrede waarborgen, ook door de eventuali
teit van een militaire coalitie tusschen
Frankrijk en de sovjets niet eenvoudigweg
uit dc wereld zouden zijn te helpen.
Duitschland. aldus wordt verder verklaard,
heeft geen aanval in het Westen te vree
zen, want het is, evenals de tegenpartij,
langs de geheelo Fransch-Belgische grens
sinds 1925 beschermd door dc plechtige
verplichtingen van Locarno. En men kan
zich misschien juist te Londen do in dit
oer-Locarno vervatte Engclsch-Italiaansche
garantie nog wel herinneren, temeer daal
de naam I.ocarno tegenwoordig als een
geneesmiddel zonder weerga op de meest
uitecnloopcndo plaatsen tegelijkertijd op
duikt. Evenmin heeft Duitschland een aan
val in het Oosten te duchten. De betere
verhouding tusschen Polen en het rijk is
een voldoende waarborg tegen elke moge
lijkheid van een Russischen aanval op
Duitschland, alleen reeds omdat de daar
toe noodige opmarsch der sovjets door
Poolsch gebied onvcrecnigbaar zou zijn
met de eenvoudigste levensbelangen van
Duitschlands Oostelijkcn buurman. Te
Warschau en overigens ook tc Praag
heeft geen staatsman lust zijn land. na een
gemeenschappelijke operatie met de sov
jets op zekeren dag terug te zien als een
gebolsjcuiseerd Russisch aanhangsel. Het
dreigement uit het Westen aldus het ge
citeerde blad kan dus in het Oosten
evenmin schrik aanjagen, aangezien de
Duitsche vredespolitiek ook daar overeen
komt met de welbegrepen belangen van
Duitschlands buren.
Het zeer bedenkelijke voor Duitschland
en voor alle andere continentale volkeren
is volgens de Fr. Ztg. het feit, dat het ont
worpen Oostpact geheel „in de Fransch-
Russische schaduw zou liggen". Welk we
zenlijk verschil vraagt het blad be
staat er tusschen de Duitsche overeenkomst
van Rapallo, resp. het Berlijnsche verdrag
aan den eenen kant, waarin de vrede in
't Oosten in overleg met de sovjetunie
werkelijk werd gewaarborgd, en aan den
anderen kant de wijze, waarop Barthou
het revolutionaire Rusland met geweld
weer als interventiemogendheid be de
Europeesche politiek betrekt! Het oude
systeem van voor den oorlog, dat van den
ewapenden vrede, hetwelk twintig jaar ge
leden te gronde ging in een weergaloozc
catastrophe, beleeft zijn angstwekkende
opstanding. Daarbij is Frankrijk zoo beze
ten door dc noodzaak, zijn overwicht op
steeds drukkender wijze te verzekeren, dat
het zelfs de vroegere defensieve bondge
nootschappen met zijn vrienden Polen, Bel-
gie en de Kleine Entente van hun waarde
berooft.
Verleden Zondag heeft Barthou wel-is-
waar den Poolschcn ambassadeur bezwe
rend toegeroepen, dat het door Frankrijk
bepleite regionale pact in geen geval de
vriendschaj} met Polen kan verminderen
of den geest, de voorwaarden en con
sequenties van het Poolsch-Fransche bond
genootschap te niet kan doen, maar in
werkelijkheid aldus de gevolgtrekking
van het Duitsche blad zullen de ge
noemde staten, die tot dusver met Frank
rijk alleen waren verbonden, in dc toe
komst goedschiks of kwaadschiks moeten
vaststellen, dat zich achter hen sovjet-
Rusland als ongenood partner heeft
ingeschakeld; van geallieerden met gelijke
rechten, die zij steeds dachten te zijn, zul
len zij ondergeschikte trawanten worden,
„omdat Frankrijk zijn tegen den vrede
gericht veiligheidssysteem door hegemonie
plotseling een verandering laat ondergaan'
(„umbaut").
\DJT BLAD HEEFT EEN DAGELIJ KSCHM
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
Vraagt prijs voor toerritten
IN BINNEN- EN BUITENLAND
VRAAGT GOK PRIJS VOOR DE
LUXE 6 EN 7 PERS. WAGENS.
OOK DES NACHTS GEOPEND
Vaste standplaats ter linker zijde
van hotel Monopote.
BUITENLAND.
Groote overstroomingen in Polen.
(Eerste Blad, pag. 1).
Radio-rede van Doumerguc.
(Eerste Blad, pag. 2).
Einde van do staking te San Franciöco
in het zicht?
(Ecrsjc Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Dr. Ir. C. F. Stork overleden.
(Tweede Blad, pag. 1).
De wet op de handhaving van do open
bare orde door do Eerste Kamer aangeno
men.
(Tweede Blad, pag. 1).
Medegedeeld door het Kon. Ned. Met. In
stituut te dc Bilt.
Hoogste barometerstand 167.3 te Vardö.
Laagste barometerstand 754.5 te Lerwick
Verwachting: Matige tot zwakke Noord-
/estelijke tr>t Zuid-Westelijke wind, tijde
lijk opklarend, weinig of geen regen, later
iets warmer.
Geringe regenkansen.
Door het opvullen van de hoofddepressie
en het toenemen van de secundaire is deze
thans tot de voornaamste depressie ge
groeid met twee kernen ten Noorden van
ons land en bij de Noorsche kust. Een nog
weinig beteekenend hooge drukgobied na
dert uit het Zuid-Westen. De depressie gaf
weinig regen over dc Britsche eilanden en
heeft alleen in het Noorden van ons land
plaatselijk onweer gebracht. In Duitsch
land en Polen is de temperatuur nog zeer
hoog, maar de bewolking toegenomen en
kan heden onweer worden verwacht. Bij dc
Britsche eilanden, in ons land en Frankrijk
is de temperatuur sterk gedaald en de be
wolking toegenomen, doch de kans op re
gen is gering. Scandinavië heeft zeer hoo
ge temperaturen aan dc Noorsche kust. In
Zweden en Finland is verdere afkoeling
met eenige regen te wachten.
LANGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
GROOTE ZOS.1EROPRUIMIKG
Stoffen, Tricotage, Kousen,
Handschoenen, Corsetten.
K a 11 o w i t z, 17 Juli (V.D.). De over
stroomingen in de wojwod Krakau nemen
volgens de Kattowitzer Zeitung ernstige
vormen aan. De steden en dorpen langs de
Donajec en Poprad zijn geheel onder wa
ter gezet. Neusandec is geheel geïsoleerd.
Vooral de Kamieneca slaat zeer hoog.
Bij Tarnow is het peil van het riviertje
Wontok binnen enkele uren met meer dan
3 M. gestegen.