U WEET AL
FALCON
RINTEL
DE EEMLANDEIi
L. J. LUYCX ZOON
4000 EXEMPLAREN
GARAGE NIC. BOVÉE
Licht op
9 uur 21 min.
Woensdag 1 Augustus 1934| Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 33e Jaargang Ho. 27
HET GRATIE-VERZOEK
AFGEWEZEN
"li
Succes
Tel. 1788
dat
„DE TOOVERBAL''
UZONDAG
AMUSEEREN ZAL?
EDUARD VETERMAN'S
nieuwe
KUNST-CABARET
Zie de groote adver
tentie in dit Blad
TAXI
6 CENT
PER
TAXI
K.M.
TEL. 1830 en 1093
KAMP 41
VOOR
AMERSFOORTSOi DAGBLAD
abonnementsprijs per 3 maanden voor Amersfoort 2.10. per maand 0.75. per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.l7Vr
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
prijs oer advertentien vaa *-05 met labcgrip van een bewijsnummer
11 elke regel meer f 0.25. Ltefdadighelds-advertentléa voor d*
helft van den prijs. Kleine Advert en tién „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent elke regel meer 10 cent driemaal plaatsen f 1.—Bewllsnammer extra I 0X5
DE TWEE REBELLEN TERECHTGESTELD
Het requisitoir en
de pleidooien ter
terechtzitting
Ween en, 30 Juli. (D.N.B.). lieden hield
het militair gerechtshof zijn eerste zitting,
waarin de zaak werd behandeld van den
34-jarigen Otto Planetta, den moordenaar
van Dollfuss en den 29-jarigen Franz Holz-
weber, de leider van den overval. Beide
zijn van hoogverraad en moord beschul
digd.
De zitting begon kort na 5 uur onder pre
sidium van overste Kubin. De zaal staat
onder militair toezicht. Tot de aange
klaagden worden de gebruikelijke vragen
gericht, waaruit blijkt, dat zij beiden een
blanco strafregister hebben.
Ilicrop wordt de aanklacht voorgelezen,
waarin o.a. wordt gezegd
Op 25 Juli kwamen op het Ballhausp'ein
een personenauto en elf vrachtauto's met
ongeveer 150 a 200 als militair verklccde
personen aan. De personenauto met 4 per
sonen reed den tuin in der bondskanse-
larij. De personen, die op de vrachtauto's
zaten, sprongen eraf, overweldigden de
wacht en de beambten en drongen met pis
tolen het gebouw binnen. De torenwach
ter, het lawaai hoorende, trachtte eerst
voor de veiligheid van den bondskanselier
te zorgen.
Hij snelde naar de Zuilenzaal en verzocht
den bondskanselier hem snel te volgen,
maar de deur werd verbrijzeld en 10 h 12 op
roerlingen drongen de zaal binnen, zoodat
vluchten niet meer mogelijk waö. daar zij
met hun pistolen dreigden.
Do torenwachter Hedvicek plaatste zich
voor den bondskanselier, maar er knalden
twee schoten. De bondskanselier bracht do
handen aan hét hoofd, maar wat er verder
gebeurde, kan Hedvicek niet zeggen, daar
hij gedwongen werd aan het einde der zaal
met het gelaat naar den muur te gaan
staan.
Uit de latei-3 onderzoekingen is gebleken,
dat Dollfuss, ofschoon zwaar gewond, nog
eenige uren leefde en ook gedeeltelijk bij
kennis bleef. 6choon hij eerst na 20 minu
ten werd verbonden.
Hij 6tierf ongeveer kwart voor vieren aan
zijn verwondingen. Op het lijk werden twee
kogelwonden gevonden.
Volgens den rechterlijken arts. prof. Werk-
garlner, drong een schot links in den hals,
drong door het ruggemerg en tot in de
rechter okselholte. Het andere schot drong
links den hals binnen en veroorzaakte
slechts een vleeschwonde.
Geen der beide schoten was onmiddellijk
doodelijk, maar de dood is door verbloeding
ingetreden.
Generaal-majoor Pummerer verklaarde,
dat in totaal 69 9 m.M. Steyr-zelflaad-pisto-
len, type 12, een gewone trommelrevolver en
4600 schoten 9 m.M.-munitie in de bonds-
kanselarij zijn gevonden. Slechts van twee
wapen.cn kon met zekerheid worden vastge
steld, dat zij waren afgevuurd. Eén dezer
twee wapenen was de revolver van Panet
ta Door een anderen deskundige werd ver
volgens de doodsoorzaak van Dollfuss me
degedeeld.
De verdenking was gew ekt, dat de schoten
waren gelost door Planetta, die zulks toe
gaf, doch verklaarde, dat het niet zijn be
doeling wa6 geweest, den bondskanselier te
treffen, laat 6taan te dooden, vooral waar
het parool w;as uitgegeven, dat geen geweld
daden gepleegd mochten worden, behoudens
in dringende noodgevallen.
Na een korte onderbreking op verzoek
van do verdediging, wordt de beklaagde
Planetta aan een verhoor onderworpen. Op
de vraag van den president, waarom hij de
bondskanselarij binnendrong, antwoordt hij:
„op bevel". Hij deelt echter niet mee op
wiens bevel. Het blijkt, dat hij tot het bonds-
leger behoorde, tot hij in 1932 ontslagen
werd wegens verboden actie voor de natio-
naal-socialisti6che partij. Op 25 Juli was hij
reeds des morgens te vijf uur begonnen de
menschen, die als troepleider onder zijn be
vel stonden, te waarschuwen, dat zij zich
moesten verzamelen in een turngebouw in
het 7do district, waar hij zelf des middags
tegen half één was gearriveerd. Een kwar
tier later vertrokken de auto's naar den
Ballhausplatz. Planetta verklaart dan hoe
hij op den bondskanselier geschoten heeft
Toen hij Dollfuss zag vallen, heeft hij nog
getracht verbandwatten te vinden. Aan het
slot van zijn verhoor verklaart hij, dat het
hem ten zeerste spijt, dat hij den bondskan
selier heef neergeschoten.
Bij het verhoor van den beklaagde Holz
weber komen de onderhandelingen over den
vrijen aftocht der opstandelingen ter spra
ke en vraagt de president, of minister Fey
reeds wist, dat Dollfuss zwaar gewond was,
toen hij met de opstandelingen over hun
•vrijen aftocht onderhandelde. De beklaagde
antwoordt hierop bevestigend en zegt, dat
ook minister Neustadter-Stürmer daarvan
op de hoogte was. Minister Fey had zijn
soldaten-cerewoord gegeven voor het waar
borgen van een vrijen aftocht en had daar
geen enkele voorwaarde aan verbonden.
Minister Fey bevestigde deze lezing in zijn
daarop volgend verhoor. Hij wist toen reeds
dat de bondskanselier overleden was. De
laatste woorden van Dollfuss waren: „Geen
bloed vergieten: er moet vrede komen". La
ter was minister Neust&dter-Stürmer voor
het gebouw verschenen, die een vrijen af
tocht beloofde, als het gebouw ontruimd
werd cn dreigde, het anders te laten bestor
men.
Ook toen wa-s aan de toezegging van vrij
geleide geen enkele voorwaarde verbonden.
Fey deelt mede, hoe hij van het balcon af
met minister Neustüdter-Stürmer onier-
handeld heeft cn hoe de bemiddeling werd
ingeroepen van den Duitschen gezant dr.
Rieth. Een vraag van één der verdedigers
aan Fey, of deze zijn cerewoord had gege
ven, dat de oproerlingen vrij gelaten zou
den worden, wordt door den president niet
toegestaan.
Fey verklaart echter, legen beantwoor
ding hiervan geen bezwaar te hebben om
dat hij zijn woord niet gegeven heeft en
wel, omdat hij geen overeenkomst kon tref
fen. Op een vraag van den president, hoe
Fey dan verklaart, dat de opstandelingen
tenslotte niet ongehinderd konden aftrek
ken, antwoordt de minister, dat de voor
waarden later door de overige leden der
rogeering ter sprake zijn gebracht
Vervolgens werd minister Neustadter-
Stürmer gehoord, die mededeelde, dat
bondsminister Schuschnigg, toen deze op
den Ballhausplatz kwam en van den dood
van den bondskanselier hoorde, verklaard
had, dat daardoor een geheel nieuwe si
tuatie was ontstaan. Er was een moord ge
pleegd en daarom werden de opstandelin
gen in verzekerde bewering genomen.
Eén der verdedigers wenscht te con-ta-
teeren, dat in ieder geval, los van den
toestand van den bondskanselier. vrijgHei-
cie was beloofd. Minister Neustadter-Stür
mer merkt daar tegenover op, dat hij zijn
soldaten-eerewoord slechts aan soldaten
geeft en het aan het hof wil overlaten te
beoordeelen of soldaten een doodelijke ge
wonde geestelijken en medisclien bijstand
OTTO PLANETTA.
Nadat nog verschillende andere getuigen
gehoord zijn, verzoeken de verdedigers ook
den Duitschen gezant dr. Rieth en bonds
kanselier dr. Schuschnigg te hooren. Na
tien minuten in raadkamer te zijn ge\v;est.
wordt dit verzoek door het hof afgewezen.
De verdedigers verzochten vervolgens de
zitting te willen verdagen, aangezien het
volgen ervan groote inspanning kostte.
Toen de president weigerde hieraan 'e vol
doen, kwam het tot een heftig incident
neer.
Zoowrel de president als do verdedigers
kondigden aan, zich bij de Kamer van Ad
vocaten te zullen beklagen.
De zitting moest nu wel opgeheven wor
den. Zij wordt Dinsdagmorgen te 9 uur
voortgezet. Met de advocaten wordt onder
handeld over hervatting van de verdedi
ging.
Planetta en Holzweber ter
dood veroordeeld.
W e e n e n, 31 Juli. (Reuter.) in
het prcces legen de moordenaars
van Dollfuss zijn de beide hoofdbe-
klaagden Otto Planetta en Franz
Holzweber ter dood veroordeeld.
De behandeling der processen te
gen de overige opstandelingen zal
pas over eenigen tijd plaats vin
den.
Wc en en, 31 Juli. Nadat de behandeling
van hel proces togen de moordenoars van
Dollfuss voor een half uur onderbroken
was, nam dr. Tuppy het woord voor het
houden van zijn requisitoir. Daarin zeide
hij o.m.:
De beide beklaagden worden beschuldigd
van dr ontzettende misdaad van hoogver
raad en een van ben wordt beschuldigd
van de ontzettende misdaad van moord.
Beide beklaagden zijn schuldig aan hoog
verraad daar zij op 25 Juli iets hebben on
dernomen dat opsitnd en een burgeroorlog
in het binnenland ten doel had, in het bij
zonder door bezetting van de bondskanse
larij en de daar gepleegde daden van ge
weid.
Het O.M. gaf een uitvoerige uiteenzelting
van de gebeurtenissen van 25 Juli. Toen
IN DEN
Tuin
HET ZAAIEN EN STEKKEN VAN
BLOEMPLANTEN VOOR HET VOLGEND
JAAR.
Wie tuinieren wil moet steeds zorgen, dat
alle werkzaamheden op tijd gebeuren. Dit
geldt vooral waar het zaaien en stekken
betreft van tal van planten. We genieten
nu van onzen mooien bloementuin, maar in-
tusschen zorgen we ook weer voor de toe
komst. We zaaien in deze maand viooltjes.
Viola tricolor maxima en het overblijvende
viooltje V. cornuta worden nu gezaaid. We
zaaien op een beschaduwde plaats en zor
gen vooral dat de aarde steeds vochtig
blijft totdat het zaad opkomt. Het droog-
worden van den bovengrond gedurende het
kiemingsproces heeft vrij zeker mislukking
ten gevolge. De jonge plantjes worden op
45 cm afstand verspeend in humusriiken
grond, b.v. bladaarde, opdat we ze later
met een kluitje kunnen overplanten. We
gaan nu ook geraniurps stekken. We snijden
de stekken ter lengte van circa S cm onder
een bladknoop af. Bij deze verdikking is
reservevoedsel opgeslagen en daardoor
worden hier gemakkelijk wortels gevormd.
Om sterke verdamping en dientengevolge
slap worden van de stek te voorkomen
snijden we de groote bladeren geheel weg
en halveeien de blijvende. We plaatsen de
stekken stevig maar zeer ondiep in met
veel zand vermengde bladaarde. Bij zonnig
weer zorgen we voor schermmateriaal.
waarvoor we horren, fijn rijs en schermriet-
matten kunnen gebruiken. We kunnen de
stekken in den vollen grond plaatsen om
ze. wanneer ze geworteld zijn op te potten
in stekpotjes. Ook kunnen we de stekken
direct in deze potjes plaatsen, waarbij we
de aarde stevig aandrukken. Met gieten en
sproeien zij men voorzichtig; men moet
steeds zorgen dat des avonds de stekken
droog zijn. Bij regenval kunnen we een
raam boven de stekken aanbrengen, anders
is dit niet noodig. De in Mei gezaaide twee
jarige planten als: Campanula medium, Di
gitalis of vingerhoedskruit, Dianthus barba-
tus of duizcndschoonen, Agrostemma of
prikneusje e. a. zijn nu zoo groot, dat ze
met kluitjes kunnen worden overgebracht
naar de rabatten in den kweektuin, waar
vandaan ze in het najaar weer een plaats
zullen krijgen in den bloementuin. We
zaaien nu ook Myosotis of vergeetmeniet-
jes. Deze groeien gemakkelijk en behoeven
niet die zorg als viooltjes. Misschien vindt
ge voldoende zaailingen in uw tuin ter plaat
se waar ze dit voorjaar bloeiden. Indien de
ze goed van kleur waren kunnen deze
zaailingen worden opgenomen en verspeend.
Passagiers
verzekerd
6 ct. per K M. Tel. 1788
Vraagt prijs van onze 6 7 pors. wagens.
de beklaagden zagen, dut de hulp die van
buiten verwacht was, was uitgebleven en
inzagen, dat hun daad zonder 6ucccs bleef,
hebben zij zich overgegeven en zijn zij ge
arresteerd Er is -gpen twijfel aan dat de
bedoeling burgeroorlog ie geweest. Daar
valt niels tegen in te brengen. Weliswaar
verklaren de beklaagden, dat zij de regee
ring legaal hadden overgenomen en dat de
bondspresident aernter hen 6tond. De be
klaagden zijn echter geen onintelligente
mannen cn men vraagt zich dan oak af,
hoe zij ook slechts één seconde hebben
kunnen denken, dat een zoodanige onder
neming legaal zou zijn.
Zij kunnen niet gedacht hebben, dat de
bondspresident zich van hun hulp zou be
dienen om zion van de regeering te ont
doen. De bei Je beklaagden hebben bij de
bevolking een leidendp rol gespeeld. Holz
weber heeft zonder twijfel, zooals hij zelf
ook toegeeft, hij beroept zich op een on
bekenden leider, die hij niet kan of wil
noemen in het Huis zelf een leidende
rol gespeeld. Wij weten hoeveel dooden in
het land gevallen zijn Een vonk zou vol
doende geweest zijn en men had in Oos
tenrijk vreemde militairen, vreemd volk cn
vreemde machten. Is hoogverraad niet het
ergste? Daarenboven wordt Planetta nog
belast met de misdaad van moord op den
bondskanselier. Planetta heeft het doode
lijke schot gelost. Ook de rapporten der
deskundigen en verklaringen van getuigen
hebben het bewijs geleverd. De voorstelling
van z* ken, zooals die door de beklaagde
gegeven wordt, i# zoo onmogelijk en on-
gerij-md, dat daaraan geen geloof kan wor
den geheoht. De beide beklaagden hebben
cr met bijzonderen klem op gewezen, dat
hun in zekeren zin vergiffenis ten deel
was gevallen. Daarvan kan in het geheel
geen sproke zijn. In de geheele wereld be
staat geen wet, die een dergelijke vergiffe
nis mogelijk zou maken. Door onzalige da
den van geweld is den minister de belofte
afgeperst van vrijen aftocht. En zou deze
belofte moreele betcekenis en kracht he-b
ben?
Hierop eischte het O.M. voor beide bc
klaagden het 6ohuldig uit te spreken, cn
hun veroordeeling tot de doodstraf.
Planetta's laatste woord.
Na het requisitoir van het O.M. kregen
de verdedigers het woord.
De verdediger van Holzweber, Ruehrer
zeide o.a.: Er zijn in Oostenrijk twee groe
pen, waarvan de eene opkomt voor de on
afhankelijkheid vin Oostenrijk, terwijl de
andere een aanslu:ting wil met het Duit-
sche rijk en het Duit6che volk. Degenen,
die opkomen voor deze aansluiting, houden
niet minder van hun vaderland dan de
verdedigers der onafhankelijkheid. (Hier
werd de verdediger tot dc orde geroepen).
De verdediger beriep zich verder op het
toegezegde vrijgeleide cn op den wensch
van Dollfuss, dat zoo weinig mogelijk bloed
zou worden vergoten.
Daarna werd den beklaagden gelegen
heid gegeven voor het laatste woord. Pla
netta zeide dai-bij: Ik ben geen moorde
naar, ik wilJe Dr Dollfuss niet dooden,
ik vraag mevrouw Dollfuss vergiffenis."
Holzweber verklaarde, dat hij onschuldig
was aan den dood van Dollfuss. Hij zeide:
„Wij meenden, dat Rmtelen met de honds-
kanselarij tot overeenstemming zou komen,
toen wij binnendrongen. Dat was den vo-
ngen dag gezegd. Ik kan nog slechts dit
zeggen: Ik heb gehmdeld in het belang
van mijn vaderland. Ik zie een rechtvaar
dige boctendoening tegemoet."
Planetta en Holzweber terecht
gesteld.
Even voor vijf uur in den middag
zijn Planetta en Holzweber op de
binnenplaats- van de gevangenis
door den 6trop terechtgesteld. Het
gratieverzoek aart den bondspresi
dent was afgewezen.
Motiveering der uitspraak.
In de motiveering van het doodvonnis te
gen Planetta en Holzweber wordt onder
andere gezegd:
liet feit, van hoogverraad, dat den ba
klaagden ten laste was gelegd, is overtui
gend bewezen. De beklaagden zijn lid van
de N.S.D.A.P. Zij hebben bekend, dat zij
hebben deelgenomen aan de actie tegen
Bondskanselier Dollfuss, en Dollfuss heb
ben vermoord. Het 16 hun bekend geweest,
dat het de be Joeling was, dat de regeering
omvergeworpen zou worden.
In totaal zijn 150 personen in de bonds
kanselarij binnengedrongen, zoodat daar
door de oogmerken van oproer vaststaan.
De beide beklaagden moeten beschouwd
worden als aanvoerders. Wat betreft de
beschuldiging van moord tegen Planetta,
deze heeft zelf bekend. Het opzet om to
dooden blijkt uit het gebruik van een ab
soluut doodelijk wapen en uit het schieten
van zeer nabij Het gerechtshof heeft daar
om het opzet om te dooden bewezen geacht
Bij Planetta moeten als verzwarende om
6landigheden worden beschouwd «hef. delict
van hoogverraad, het lossen van twee
schoten, en de belangrijkheid van de ge-
doode persoonlijkheid, die beschouwd is als
vertegenwoordiger van het geheele vader
land. Verzachtende omstandigheden heeft
rnen niet in aanmerking kunnen nemen.
Bij Holzweber zijn zeer verzwarende om
standigheden aanwezig. Als verzachtende
omstandigheid kan zijn oprechtheid cn het
feit dat hij t.ot dusverre een goeden naam
had, worden beschouwd.
Hun laatste woorden:
Hitier".
„Heil
Omtrent de terechtstelling van Dollfuss'
moordenaars Holzweber en Planetta wordt
officipel medegedeeld, dat Holzweber, die
liet eerst werd terechtgesteld, toen hem
werd medegedeeld dat het verzoek om gra
tie was afgewezen, uitriep :„Ik sterf voor
Duitschland! Heil Hitier!" Ook Planetta
riep tot het laatste moment voor de te
rechtstelling: „Heil Hitler!" Beiden hadden
om geestelijken bijstand verzocht en spra
ken geruimen tijd met de geestelijken.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
De Opruiming van
ZOMERSTOFJES en COUPONS
wordt nog eenige dagen voortgezet.
Nog zeer mooie koopjes ook in wollen
stoffen.
DIT BLAD HEEFT EEN DAGELIJ KSCMM
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
Vraagt prijs voor toerritten
IN BINNEN- EN BUITENLAND
VRAAGT OOK PRIJS VOOR DE
LUXE 6 EN 7 PERS. WAGENS.
OOK DES NACHTS GEOPEND
Vaste standplaats ter linker zUde
van hotel Monopole.
BUITENLAND.
Moordenaars van Dollfuss terechtgesteld.
(Eerste Blad, pag. 1).
De gebeurtenissen in Oostenrijk.
(Eerste Blad, pag. 2.)
Hindenburg's toestand wekt bezorgdheid.
(Eerste Blad, pag. 2.)
BINNENLAND.
T%adiorede over de steunregeling.
(Tweede Blad, pag. 2).
Onteigening voor het AmsterdamRijn
kanaal.
(Tweede Blad, pag. 2.)
STADSNIEUWS.
Een zeer waardeerend oordeel in ,,1-ia
Technique des Travaux" over ons nieuwe
gymnasium.
(Eerste Blad, pag. 3.)
Het optreden van liet Kunstcabaret De
Tooverbal.
(Eerste Blad, pag. 3.)
Medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt
Hoogste Barometerstand 765.9 te Vardö.
Laagste Barometerstand 745.2 te Vest-
manoer.
Verwachting: Zwakke tot matige Zuid-
Westelijke tot Zuidelijke wind, gedeeltelijk
bewolkt, aanvankelijk weinig of geen regen
waarschijnlijk iets warmer overdag.
Kans op tijdelijke weer»,
verbetering.
Do stijging van den luchtdruk in het
Zuid-Westen zette door, zoodat zich over
Frankrijk do hooge druk een weinig her
stelde. Ook over het zuiden van de Brit-
schc eilanden steeg de barometer. Intua-
sclien passeerden met veel regen en onweer
de gisteren genoemde sccundairen gister
middag en hedennacht ons land. Groningen
tapte 20, Do Bilt 13 m.M. af. Ook over Zuid-
Scandinavië deed zich de invloed van deze
secündaireri nog gelden. Blaavandshuk had
19, Skudesnaes 17 m.M. neerslag. Over
Noord-Scandinaviö versterkte zich de hooge
druk. Het weer is overal rustig, behalve in
Noord-Duitschland en hier en daar in
Scandinavië is 't over 't geheele gebied kou
der geworden. Vooral over ons land zijn
dc ochtendtempcraturen lager. Het laat
zich aanzien, dat een tijdelijke weersver-
betering zal intreden.