Laatste hulde aan Hindenburg
Piantenkw. „Horse Weide"
4000
GARAGE NIC. BOVÉE
L. J. LUYCX ZOON
DË ËEMLANDEü
Woensdag8 Augustus 19341 Uitgave: VALKKOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 33e Jaargang No. 33
litler houdt een rede
EENZAAM
itKUïSKAMP 10» AMERSFOORT
Tel. 1788
te*"1**
TAXI
6 CENT
PER
TAXI
K.M.
TEL. 1830 en 1093
KAMP 41
JBelaogrijkste
lieows
Weerbericht
Licht
9 uur 8 min.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS 3 maand" Amcn/oort 2.10. pa m.aod 1 0.75. va
week (met gr.tl, veriekeitog tegen ongelukken) 0.17'/»
Blnn.nl.od franco per po« par 3 meenden J.-. Afzonderlijke nummert I 0.05.
TELEFOON INTERC. 319
rOSTREKENING 47910
PRIJS DER ADVERTENTIEN v"1-4 rc9tU'-05 m* ra bewiisoummt»
1eJlcf regel meer f0.25. Llcfdadlghelda-advertcntita voord*
helft van den prija Kleine Advertentlto „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regel*
SO cent elke read meer 10 cent driemaal olaataen f I.—. Bewllaoumoer extra f 0.05
ft,De generaaU veld maar schalk heeft
zelf nog de poort der Duitsche
vernieuwing geopend"
I Als de gchcelc binnenplaats van het Tan-
"enbergmonunient gcliecl omzoomd is met
delegaties der nationale organisaties,
cmt in het achterste gedeelte de landspoll-
stelling. Twee stormen van de lijfstan
[aard van Adolf Hitler marcheeren binnen
jen stellen zich naast de landspolitie op. De
beschouwers verheffen zich van hun plaat-
n om de met rouwfloers omhangen vaau-
Jels te groeten, dan rukte de rijksmarine
[binnen cn bezet de transen van twee muur
gedeelten. Op do overige muren staan rijks-
weersoldaten opgesteld. Plotseling hoort
Epen hot geronk van motoren en een esca
drille vliegtuigen met zware rouwlinten aan
'den staart vliegen laag over het monument,
.Tegen tien uur arriveeren do leden van de
rijksrcgecring. Generaal Mackensen legt een
krans bij de katafalk neer en even later
Boet aartshertog Ernst van Brunswijk het
zelfde. Dan arriveeren de diplomaten, clio
loot een extra-trein naar Holienstein cn
vandaar met auto's naar liet gedenktccken
zijn gebracht. De meeste diplomaten leggen
kransen met linten in nationale kleuren van
hun land neer. In paradepas marcheeren
|len marine- en een rijkswccrbataljon bin
'®en cn tenslotte arriveert de familie van
'$len overledene, overste Von Ilindenbur
jEfK-t vrouw en kinderen en ook de andere
kleinkinderen, van wie de jongste meisjes
j in het wit zijn gekleed. Alle vaandels staan
hijeen op een verhoogd podium, tusschen de
atafalk cn het liooge kruis in het midden
[an liet gedenktccken. Te 11 uur preciei
riveert Hitler, die door do aanwezigen,
[taande met opgeheven hand, onder diep
jlzwijgen wordt begroet. Uit den veld-
(cerstorcn dragen officieren de kussens
t ordeteekenen naar buiten, voorafge
[aan door een officier met den maarschalk-
[taf, dan volgt, gedragen door zes officie
de kist met het stoffelijk overschot;
allen staan zwijgend van hun plaats op cn
oclen den doode met opgeheven arm. Als
Ie kist wordt neergelegd, klinken gedempt,
locli machtig de toonen van Beethoven's
Troica. Als de tonen daarvan zijn verklon
ken, neemt dc Evangelische veldbisschop
jan de weermacht, dr. Dohrmann, het
■voord naar aanleiding van Johannes 2 vers
10; „Wccst getrouw tot den dood cn ik zal
U; geven den kroon des levens". Dc bisschop
schelste dc kwaliteiten van den doode, die
eens van zich zelf had gezegd: „Ik heb
biets anders gedaan dan dc gaven toepas
sen die God heeft gegeven. To loven en te
prijzen heb ik slechts Gods genade". Dit
leven was er een van echt soldatendom, ge
utorteld in Pruisische aarde, ontplooid ge
durende drie mcnsclienlceftijden, gevormd
door dc school van het oude leger, beproefd
in ontelbare veldslagen; zijn leven was
trouw en trouw is het stempel, dat op al
wai bij deed. werd gedrukt. Deze trouw be
rustte op liefde, die in den ernst des levens
is beproefd. Deze trouw was liefde jegens
huis cn grond, jegens keizer en rijk, jegens
"volk en vaderland. De zegen van wat dc
overledene voor het Duitsche volk heeft ge
Baan, zal blijven bestaan wanneer het volk
zijn voorbeeld volgt. Lof en roem wilde dc
Bverlcdcne niet aan zijn baar, doch dank-
Baarheid en liefde kan hij niet afwijzen.
Dc veldprediker eindigde zijn toespraak
loet het „Ónze Vader", waarna machtig een
koor het door dc aanwezigen overgenomen
lied inzette: „Een vaste burcht is onze
.God".
Hitier houdt een rede.
Dan treedt Adolf Ilitler naar voren, om
zijn redevoering te houden. Twee maal in
j zijn leven wordt de soldaat meestal met
-êcie genoemd, zegt hij: na een overwinning
en na zijn dood. Toen de naam van den
gcncraal-veldmaarschalk cn rijkspresident
voor dc eerste maal tot het Duitsche volk
kornt, was reeds een afgesloten leven van
Werken achter hem. Als jong officier van
den grooten koning streed hij in den slag
van Königgraz en kreeg hij zijn eerste
verwonding. Vier jaar later was hij getuige
van de proclamatie van zijn koninklijken
rijgsheer. Ilitler schetste de verdere offi-
icrsloo'pbaan van von Hindenburg, zijn af
treden als generaal in 1911 en zijn bcnoe-
ing tot opperbevelhebber van het Duit-
fche leger in Oost-Pruisen in 1914. In de
Rvaarste uren had de keizer hem uit zijn
rust geroepen en had hem het bevel over
het leger in Oost-Pruisen opgedragen; zes
j dagen later dreunde dit schoone landschap
van de kanonnen en na drie dagen luid
den dc klokken door geheel Duitschland;
de slag van Tannenberg was gewonnen.
Een overwinning was bevochten, zooals de
Wereldgeschiedenis nauwelijks een tweede
kent. Reusachtig waren dc gevolgen. Een
jerbaar Duitschland wordt voor verwocs-
Jug gespaard. Wat is er al geschied in de
*•0 jaren van 28 Augustus 1914 tot heden,
ecu oorlog, die alle herinneringen uit het
verleden in het niet doet verzinken. Hevige
spanning cn vrecsclijk© crises volgen elkaar
op. Hoop strijdt met ontmoediging, ver
trouwen met wanhoop; het bestaan van dc
natie wordt bedreigd en trouw en gehoor
zaam doen millioenen Duitsche mannen
hun plicht. Voor een gcheele volgende
eeuw zal het Duitsche volk het niet noodig
hebben zijn wapencer te rehabjliteeren.
Nooit zijn soldaten dapperder geweest,
nooit volhardender, nooit meer tot offers
bereid dan in deze -U'a jaar. Wat er ge
presteerd is. zal onbegrijpelijk zijn. wanneer
men geen rekening houdt met de kracht
der persoonlijkheid.
Er lag zooveel kracht in den naam van
den generaal-vehlmaarschalk. die met zijn
leger in het toenmalige Rusland de grootste
militaire macht ter wereld tot bukken
dwong en toen dc keizer hem helaas te iaat
aan liet hoofd van het geheele slaatslcger
stelde, slaagde hij er in met zijn geniale
modewerkers niet alleen dc crisis van liet
oogenblik te overwinnen, doch nog 2 jaar
lang overwinningen te boeken. Het tragi
sche einde van dezen strijd zul historisch
niet ten laste van dezen veldheer komen,
doch slechts een vooroordccling der politici
zijn, en liet is een der wonderbare beschik
kingen van een raadselachtige, wijze voor
zienigheid, dat in liet presidentschap van
dezen eersten soldaat, cn dienaar van on»
volk do voorbereiding tot verheffing -van
liet Duitsche volk kon worden begonnen en
hij zelf nog dc poort der Duitsche vernieu
wing heeft geopend. Als rijkspresident werd
de generaal-vcldmaarschalk beschermer van
dc nat.-soc. revolutie en daarmede dc We
dergeboorte van ons volk. Ilitler eindigde
rnet de woorden: „Doode veldheer, gaat nu
het Walhalla binnen"', waarna hij langzaam
van het spreekgestoelte terugtrad.
De muziek speelt zacht het soldatenlied
,Ich hatt' cihcn Kameraden. De armen
verheffen zich weer ten groet. Tegelijl.<v
tijd dondert liet cerétc salvo van de in de
nabijheid opgestelde batterijen Het
„Deutschland, Dcutschland fiber Alles'
weerklinkt en wederom treden de off»
eieren met maarschalksstaf en ordekussen
aan. Achter dc kist schrijdt de eenige nou
levende Duitsche -veldmaarschalk uit den
wereldoorlog, Von Mackensen in vredea-
uniform cn met den maai-scalksstaf in
ile rechterhand.
S.S. groepleiders dragen een reusachtige
krans van Ilitler. Dan volgt Ilitler zelf om
op dc kist in den maarschalkstÖrcn de
krans neer te leggen. ITij wordt gevolgd
door den veldbisschop, rijksministers, dc
familie van den overledene en in volgorde
van rang dc andere autoriteiten.
Inmiddels speelt dc muziek het Horst
Wcssellied. dat overgaat in den marsch
van Hindenburg's eerste regiment, het der
de garderegiment te voet.
Als Ilitler het gcdenktcekcn verlaat, ron-
ken boven de ministers dc vier motoren
van liet groote Junkcrvlicgluig Hinden
burg. Langzaam verlaten de aanwezigen de
binnenplaats van het monument. De beide
generaals cn de beide admiraals, die de
laatste cercwacht bij de katafalk hadden
betrokken en dc kist in den maarschalks-
toren hadden vergezeld, treden naar bui
ten. Dc vaandclcompognieën van ac rijks-
weer, gevolgd door dc andere uprcforma
ties.
Alleen de schildwachten bleven met het
geweer aan don voet op de muren staan.
Een stroom van mcnschen defileert nu
langzaam voorbij den toren om een blik
naar binnen te werpen, een défilé van hon
derdduizenden. dat vermoedelijk nog ceni
ge dagen zal duren.
„ICH HATT' EINEN
KAMERADEN"....
De generaal-vcldmaarschalk
te ruste gelegd
(Van onzen specialen verslaggever.)
Ostc n rode (per lel.). 7 Aug. Op dezen
zonnigen zomcrschen dag die liet vlakke
Oost-Pruisische land, waar bet koren staat
:e rijpen, nog schooner maakt dan het
reeds is, hebben met het allereerste ochtend
gloren duizenden mcnschen DuTtschlands
ïationale heldenfiguur vergezeld naar zijn
uatstc rustplaats, liet is worm in den
.Ehrcnhof" van dit, met dennengroen en
Jwarte doeken versierde, massale monu
ment. Docr de plechtigheid, die vooral een
militair karakter droeg, werd de indruk
gevestigd, dat hier niet zoozeer de rijks-
president werd te ruste gel nul. als wel de
generaal veldmaarschalk. Alles was tot :n
dc kleinste kleinigheden geregeld, op den
toevloed van oen groot aantal iner.schen
- gerekend, ook voor de journalisten
en verschillende maatregelen petrcf-
die echter niet konden verhinderen
telefoongesprekken met ie redactie
tast niet konden plaats vinden. Eenige
ren wachten was geen zeldzaamheid.
Tijdens de plechtigheid stonden er een
vierduizend menschen in den binnenhof,
levendig aan een vesting doet denken
do verschillende torens cn wallen. De
war
fen
dat
haa
die
met
HET PLANTEN VAN IRISSEN
In een Engclsch tuinbouwblad las ik dezer
dagen een artikel over irissen onder het
opschrift „Orchideeën der kleine luiden".
Inderdaad wijkt dc bloemvorm zoodanig
van die van de meest voorkomende bloemen
at, dat ze direct opvalt. Dc losse en elegante
bloemvorm en de veelal zeer mooie kleuren,
die tegen het karakteristieke stijve blad
fraai afsteken, trekken bijzonder de aan
dacht, waar ze ook staan. De meeste iris-
soorlen bloeien in Mei tot Juni; sommige
bloeien al vroeger cn enkele pas in Juli.
nu is dc bloei dus ten einde en naar het
uiterlijk der planten te oordeelcn slaat de
groei op het oogenblik ook nagenoeg stil cn
zijn ze in rust. Dat is juist dc goede tijd om
ze te verplanten, of indien ge ze nog niet
in uw bezit hebt ze aan Ic planten. Wel
kunnen wc ze ook nog later planten tot in
September, maar als wc dal nu doen zullen
ze voor den winter nog flink aangroeien en
een volgend jaar reeds beginnen te bloeien.
Rijke bloei kunnen wc pas verwachten na
2 of 3 jaar. Planten, die al jaren vastslaan,
gaan op den duur minder bloeien. Ze wor
den dus opgenomen, gescheurd cn opnieuw
geplant We zijn nogal eens gewoon om
irissen op een vochtige plaats aan te plan
ten. Immers groeien in onze polders, langs
dc sloolcn ook irissen, n.l 1 pseu acoris
of lisch, Evenwel moeten wc er aan denken
dal de in onze tuinen meest voorkomende
1 germanica op noogere plaatsen groeit.
Deze verlangt een meer droge standplaats.
De in het vroege vooriaar omstreeks April
Mei bloeiende I. pumila is een bergbewoon-
stcr cn die planten we dus ook niet op een
niet te vochtig plekje. Deze wordt slechts
1015 c.m. hoog. Wat vochtiger standplaats
verlangt I. sibirica. Deze wordt 6080 c.m.
hoog, heeft veel smallere bladen cn bloeit
met meer platte blauwe ol witte bloemen.
De Japansche iris of I Kaempferi groeit
evenals onze inlandsche lisch langs het
water. Dit is wel de mooiste iris, maar deze
heeft van onze strenge winters veel te lijdeo
en moet dan worden gedekt. Bovengenoem
de soorten zijn alle plant-irissen. Een geheel
andere groep vormen de bol-irissen. Elke
bol geeft een stengel aan welks einde de
bloemen komen. Ze' sterven dan ook elk
jaar tot aan den grond weer a£ in tegen
stelling met plant-irissen. T ze bollen kun
nen we nu bestellen en in het najaar, om
streeks Sept.Oct uitplanlcn. Ook deze
verlangen een droge standplaats
Als ge U zoo voelt, zal een
prachtige bloementuin U
wanner stemmen.
Het juiste adres voor aan
leg cn plantenlcvering
weet U?
militairen, vvieii men het aanzag dat zij
tot in het diepst hunner zielen geroerd wa
ren, gaven een levendige kleur aan de
plechtigheid. Vele uniformen uit lang ver
vlogen tijden werden onder die van thans
opgemerkt.
Militairen en burgers, onder welken Lu-
dendorff ontbrak, bewaarJen in ademloos
zwijgen een plechtige stilte. l)e intocht van
de stoet, langs hel bronzen kruis, waaron
der twintig onbekende soldaten uit den
Tannenbcrgslag liggen, langs de inuren
waarop stijf en stram matrozen een eere-
wacht vormen, is onbekend aangrijpend.
Achter de baar loopen zij die de eeretee-
kencn, het ijzeren kruis, de verschillende
orden, op fluweelep kussens meedragen.
Wanneer de familie is aangekomen,
houdt de veldprediker zijn aangrijpende
rede, dan Hitler, die in de S.A.-uniform
gekleed is en kort. doch met veei warmte
spreekt. Onder kanonschoten wordt de
kist dan naar den veldheerstorsn overge
bracht. Zachtjes klinkt het: „Ich hatt ein
Kameraden"
Duitschlands grootste zoon is onder de
klanken van dit aangrijpende lied naar
zijn laatste rustplaats gebracht.
ERANDENDE AUTO BEDREIGT
ZIEKENHUIS.
Londen, 7 Aug. (V.D.). Gisteren geraak
te voor Queens-Hospital, het kinderzieken
huis te Ilackney, een auto, die juist voor de
Röntgen-afdeeling 6tond, in brand. Tenge
volge van de hitte sprongen de ramen van
de Rüntgcnkamer en blakerde het schilder
werk van de muren. In de onmiddellijke na
bijheid bevond zich de kast met films van
Röntgen-opnamen en wanneer deze zouden
hebben vlam gevat, was het leed niet te
overzien geweest. Het ziekenhuis-personeel
hield met emmers water alles in de Rönt-
gen-kamer zooveel mogelijk nat en 6poedig
kwamen twee brandweerauto's die het vuur
doofden. De chauffeur van de brande auto
moest in het ziekenhuis verbonden worden,
aangezien hij eenige brandwonden had op-
geloop en.
Passagiers
verzokerd
6 ct. per K.M. Tel. 1788
Vraagt prijs van onze 6 7 pors. wagons.
Vaste standplaats naast het Tramstation.
VON PAPEN AANVAARD
Ween en, 7 Augustus. (V.D.) De
ministerraad heeft Dinsdagavond,
naar van toonaangevendo zijde
wordt medegedeeld, liet agrement
voor den liocr v. Papen verleend.
Een officieel communiqué is nog
niet gepubliceerd, aangezien de mi
nisterraad nog tot laut in den
avond bijeen was.
VON PAPEN.
DE OVERVAL OP DE BONDSKANSELARIJ
VOOR HET GERECHT.
We.cn.cn, 7 Aug. Voor den Wecnsehéh
krijgsraad staat heden terecht de infante
rist Ernst Fcike. dc eenigo actieve soldaat
van het boudslcger, die aan den overal op
de bondskan6elarij deelnam. Beklaagde ver
klaarde. dat hij in den ochtend van 25 Juli
een briefje onder het raam van zijn woning
vond, waarin hij werd opgeroepen om naar
dc lumbal in het 7de district te komen. IIij
had aangenomen, dat het om eon legalo
actie ging. Dc beklaagde verklaardo voorts,
dat hij nooit politiek actief was cn ook geen
lid van de Nationaal-socialistische partij
was geweest.
De krijgsraad heeft Fcike veroordeeld tot
den dood door den strop.
Later meldt men neig:
Nadat liet verzoek om gratie voor Fcike
was afgewezen, werd deze om 17 uur 55
opgehangen.
„VREDESOFFENSIEF VAN HITLER".
Rome, 7 Aug. De Ilaliaansche pers wijdt
groote aandacht aan het Interview van de
Daily Mail met den Duitschcn rijkskanse
lier Adolf Hitler. Sommige bladen publi-
ceeren letterlijk dc antwoorden op verschil
lende vragen, vooral de passages over Oos
tenrijk en Hitler's uitlatingen, die betrek
king hebben op den vrede
De Stampa zet als kop boven liet desbe
treffende bericht „Vredesoffensief van Hit-
Ier".
HET VERBOD VAN „DER STUERMER".
Berlijn, 7 Aug. Nadat cenige dagen
geleden gemeld werd, dat het blad van Ju
lius Streicher „der Stucrincr" in Duitsch
land verboden was, hebben verschillende
berichten de ronde gedaan omtrent Je re
denen van dit verbod. Er werd gezegd be-
leediging van president Masaryk, beleedi-
ging van president Roosevelt, enz. Het
blijkt nu inderdaad verband Ie houden met
een beleeuiging van president Masaryk. In
het geïncrimineerde blad werd dc presi
dent beschuldigd dat hij gezegd had Tsje-
cho-Slowakije aan het internationale Jo
dendom te hebben verkocht.
GROOTE BRAND TE CAIRO.
12 dooden.
Cairo, 7 Augustus (V.D.). In een kelder
te Cairo heeft een hevige brand gewoed,
waarbij twaalf personen om het leven zlju
gekomen Dc lamp, welke het kcldcrvcr-
trek verlichtte, viel op tafel, waar de fami
lie juist zat to eten. Er ontstond brand,
waarbij een vat benzine, dat in een hoek
van het vertrek 6tond, ontplofte.
17 DOODEN TE BIG STONE GAP.
New York, 7 Augustus (V.D.). Bij de
gasontploffing in de kolenmijn van Big
Stone Gap (Virginia) zijn 17 personen om
het leven gekomen.
DIT BLAD HEEFT EEN DAGELIJKSCMM
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
EXEMPLAREN
Vraagt prijs voor toerritten
IN BINNEN- EN BUITENLAND
VRAAGT OOK PRIJS VOOR DE
LUXE 6 EN 7 PERS. WAGENS.
OOK DES NACHTS GEOPEND
Vaste standplaats ter linker zijde
van hotel Monopole.
BUITENLAND.
Von Papen aanvaard.
(Eerste Blad, pag. 1)
BINNENLAND
Herdenking van Von Hindenburg te I)en
Hang. (Twoodo Blad, pag. 1).
STADSNIEUWS.
Het nieuwe Centraal Bclastinggcbouw.
(Eerste Blad, pag. 3).
Verfraaiing van het stadsbeeld.
(Eerste Blad, pog. 3).
Vijf'inbrekers geknipt.
(Eerste Blad, pag. 3).
UIT DEN OMTREK.
Gemeenteraad van Hoevelaken.
(Eerste Blad, pag. 2).
SPORT.
A. Z cn P. C. speelt gelijk tegen Star.
(Eerste Blad, pag. 2).
Medegedeeld door llict Kon. Ned. Met,
Instituut to Do Bilt.
Hoogste barometerstand 704.9 te KorU
stadt.
Laagste barometerstand: 714.8 te Ve6t-
monör.
Verwachting: Zwakke tot matige Ooste
lijke tot Noordelijke wind, licht lot half
bewolkt, waarschijnlijk droog weer, warm.
Onweerskanscn kleiner geworden.
De strook van lageren luchtdruk op
Frankrijk en Centraal Europa bleef 6ta-
tionnair cn evenzoo do beide gebieden van
hoogen luchtdruk over Scandinavië cn in
bet Westen op den Oceaan. Langs de Zuid
zijde van do verbindingslijn der vlakke
minima, die over Normandie, de Pfalz en
de Beiersche hoogvlakte loopt, vallen
plaatselijk nog onweersregens en is het in
de bergen tot 3000 M. hoogte bewolkt met
een temperatuur om het vriespunt.
Langs de Noord-zijde i6 het overal helder
weer met hoogerc temperaturen in dc at
mosfeer en brengen dc Oostelijke winden
de groote warmte van Finland cn Oost-
Europa naar onze omgeving. Gallavüre
binnen den poolcirkel meldde gisteravond
29 gr. Celsius. Bij IJsland gaf een door
het Noord-Westen trekkende depressie
6terke dalingen van den luchtdruk met
storm aan de Zuidzijde van de eilanden en
regen tot aan de kusten van Schotland en
Ierland.
Het karakter van het weer is in dc laat
ste 2-4 uur stabieler geworden en de kans
op on-weersstoringen beperkt zich tot het
Zuiden van ons land.
LANGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
De Opruiming van
ZOMERSTOFJES en COUPONS
wordt nog eenige dagen voortgezet.
Nog zeer mooie koopjes ook ln wollen
stollen.
