AMERSFOORTSCH DAGBLAD
BESCHERMING OPENBARE ORDE
DE SNELTAX
FEUILLETON
Vrijdag 17 Augustus 1934
33e Jaargang No. 41
CIRCULAIRE VAN
DEN MINISTER
TWEEDE BLAD
DROOGTE IN EUROPA
EN AMERIKA
VERKAPT STRAPERLO-
SPEL
Tel. 1354
Tel. 743
en
VADER EN DOCHTER
VERDRONKEN
DE FREGATVOGEL
STEEDS GEREED,
VAN OMMEN'S SLAGERIJ TEL. 89
Mededeelingen inzake strek:
king en toepassing
'3 Graven hag e, lü Aug. De minister
van Justitie heeft aan de procureurs-gene
raal bij de gerechtshoven een circulaire ge
zonden, waarin hij in verband met hot feit,
dat de wet van 19 Juli 1934, houdende na
dere voorzieningen Ier bescherming van de
openbare orde. met ingang van 10 Augus
tus in werking treedt, voor wat de strek
king en eerste toepassing ervan betreft,
bet volgende onder hun aandacht brengt.
Verspreidingsmisdrijven.
De wet wijzigt eenigszins den opzet van
de bestaande verspreidingsmisdrijven en
voegt drie nieuwe toe.
Bij al deze wijzigingen is er. overeen
komstig de vaste opvatting van weten
schap en rechtspraak, van uit gegaan, dat
„verspreiden" in deze delicten nialerieelc
beteekenis heeft en houdt. liet woord duidt
aan het in omloop brengen van „mindere"
exemplaren van een geschrift of afbeelding,
niet, een veel ruimer begrip, het rucht
baarheid geven aan den ideeelcn inhoud
van het geschrift of de afbeelding.
De journalist, die een opruiende of be
leed igende uitlating van derden in zijn
dagblad of periodiek citeert, zal dus, in
dien bij niet tevens zich met de materiöele
verspreiding belast, door de verspreidings
artikelen niet worden getroffen. Wel be
staat „onder omstandigheden" de moge
lijkheid, dat zijn artikel zelf, bijv door
een instemmend bijschrift, weder een
nieuwe opruiing of beleediging vormt en
hij rechtstreeks wegens deze delicten wordt
vervolgd.
In dit verband is het wellicht nog goed,
onder de aandacht te brengen, dat de ver
spreidingsmisdrijven van liet wetboek van
strafrecht in zekeren zin een subsidiair
karakter bezitten,, Indien bij ecnig druk
persdelict rechtstreeksche vervolging van
den schrijver, redacteur of uitgevers mo
gelijk is, verdient het aanbeveling, in de
eerste plaats aandacht te wijden aan een
vervolging van dezen.
Artikelen 137a—137d wetboek
van strafrecht.
Het begrip „uitlatingen in beleedigenden
vorm" in de nieuwe artikelen 137a—137d is
enger dan het begrip beleediging in de be
staande titels II, III en XVI van het tweede
boek van het wetboek van strafrecht.
„Uitlatingen in beleedigenden vorm" om
vat alleen formccle beleediging, beleediging,
welke bestaat in woorden of feitelijkheden,
welke door hun vorm de eer of goeden
naam van den beleedigde aantasten; zulks
tegenover materieele beleediging, het door
woorden of anderszins te laste leggen van
eer of goeden naam aantastende feiten.
Om van beide vormen nog een voorbeeld
te geven: formeele beleediging is aanwezig,
als men van een bepaald staatslichaam zegt,
dat het bestaat uit een verzameling „schur
ken"; materieele, indien men in overigens
zakelijken vorm mededeelingen doet om
trent het voorkomen van omkooping bij dat
lichaam.
Uiteraard kan een uitlating van beleedi
genden inhoud tevens in beleedigenden
vorm worden gekleed; men legt dan feiten
te laste op kwetsende wijze.
Onder de termen „het openbaar gezag",
„een openbaar lichaam", „eene openbare in
stelling' in de artikelen 137a en 137b wor
den mede het gezag in de overzeesche ge-
biedsdeelen en de daar gevestigde publiek
rechtelijke lichamen en instellingen ver
staan.
„Groep van de bevolking" moet worden
uitgelegd aan dc hand van het nieuwe arti
kel 83bi<* van het wetboek van strafrecht.
„Bevolking" omvat ingevolge dit artikel
allen, die zich, zij het wellicht tijdelijk, op
ons territoir bevinden. Wil een „groep" aan
wezig zijn, zon is tweeërlei vercischl:
1. de beleedigendo uitlating moet „meer
dere" personen betroffen;
2. deze personen moplen in de uitlating in
een gemeenschappelijke aanduiding zijn
samengevat.
Het is hierbij niet noodzakelijk, dat do
aanduiding betrekking heeft op een objec
tief bestaand gemeenschappelijk kenmerk of
een gemeene eigenschap of functie. Zij kan
ook berusten op een subjectieve samenvat
ting door hem. die zich belecdigcnd uit
spreekt.
Artikel 67a wetboek van straf
recht.
Het artikel geeft voor misdrijven van be
leediging, alleen op klachte vervolgbaar,
een nieuwe bevoegdheid aan het openbaar
ministerie, „indien het vervolging wonsche
lijk acht op gronden, aan het algemeen be
lang ontleend".
Gedacht is in liet bijzonder aan gevallen,
waarin het aanzien van den staat, van
staatsorganen of het staatsgezag door de be
leediging wordt aangerand.
Aanvulling van artikel 61 wet
boek van strafvordering.
Deze aanvulling opent de mogelijkheid,
ook bij het misdrijf van artikel 137a van
het wetboek van strafrecht preventieve
hechtenis te vorderen.
liet zal geen beloog behoeven, dat liet
wenschelijk is, van deze mogelijkheid bij dit
nieuwe delict waaraan de bevolking nog
eenigszins moet gewennen en dat ook, lot
zekere hoogte, samenhangt met de vrijheid
van drukpers, alleen in ernstige gevallen en
hij zeer bepaalde noodzakelijkheid gebruik
te maken.
De minister verzoekt den procureur-gene
raal, het vorenstaande (er kennis te brengen
van de parketten en politie-autoritcilen.
Gewone
doos.
Onze weerkundige medewerker schrijft
ons:
De regens, welke in den laatsten tijd in
Europa en in sommige streken van Ame
rika gevallen zijn, kunnen den indruk heb
ben gegeven, dat het in beide werelddeelen
met de droogte is gedaan.
Wat Amerika betreft zullen wij nadere
berichten moeten afwachten. De mededee
lingen over afkoeling na de buitengewone
hitte cn over zware regens in sommige
streken kunnen de beteekenis hebben van
een lijdelijke onderbreking, veroorzaakt
door min of meer lokale storingen, maar
zij behoeven daarmede niet het einde te be-
teekenen van een periode van minder regen
val dan gewoonlijk.
Wat Europa betreft, hier heeft zich een
geleidelijke wijziging van dc algemeene
luchtdrukvcrdeeling voltrokken, die tenge
volge heeft gehad, dat er weer actie in den
dampkring is gekomen en dat een krach
tige Westelijke luchtstrooming is doorgeko
men, die vochtige lucht uit den Atl. Oceaan
aanvoert. Daarbij is het over groote gebie
den gekomen lot lichte en zware, regens en
tot een meer regenachtigen weerstoestand.
Of deze de beteekenis heeft van het defini
tieve einde van den drogen tijd in ons
werelddeel is vooralsnog niet te zeggen Er
zijn intusschen over den abnormalcn weer-
toestand in beide werelddeelen nadere gege
vens bekend gemaakt, die eenige ophelde
ring geven over de uitgebreidheid cn, wat
Europa betreft, van de rechtstreeksche oor
zaak der droogte.
Hoewel regentekorten reeds eenige maan
den eerder in verschillende deelen van
Europa voorkwamen, wordt als begin der
droogteperiode Juli 1933 aangenomen. L'it
een publicatie van de Staatliche For-
scliungsstelle für langfristigc Wittcrungs-
vorhersage te Frankfort a.M. blijkt, dat in
de periode Juli 1933 tot Juni 1934 over ge
heel Midden-Europa liet regentekort 20 10
procent van dc normale regensom bedroeg.
Skandinrrië had 10—20 procent meer dun
de normale hoeveelheid neerslag, terwijl Z.
en ZO.-Europa ongeveer de normale hoe
veelheid had. De algemeene. gemiddelde
luchtdrukvcrdeeling gedurende deze periode
vertoont een positieve afwijking over de
Britschc eilanden en de Noordzee en een
kleine negatieve afwijking over Groenland
cn de Noordelijke IJszee zoowel als over
Zuid-Europa. De beteekenis hiervan is, dat
over Noord-Europa de Westelijke lucht-
strooming versterkt wa§,' hetgeen de over-
normale regenval over Skandinavië ver
klaart, terwijl over Midden- en Zuid-
Europa de aanvoer van Oceaan lucht ver
zwakt en die van continentale cn polaire
lucht versterkt was Tusschcnlijds kwamen
wel maritieme luchtstroömcn voor, die on
derbrekingen van do droogte veroorzaakten.
Dit verklaart het regentekort in dat gedeelte
van Europa.
Of iets dergelijks in Amerika het geval
was, blijkt nog niet uit gelijksoortige ge
gevens. In den laatsten tijd werden dc er-
cenigde Staten beheerscht door een gebied
van groote positieve Icmperatuur-afwijkin-
gen, liet grootst ongeveer 10—15 graden F.,
in dc middenstaton, waar maximum-tempe
raturen van 110 gr. F. werden geregistreerd.
De grootste droogte viel samen met dc
Westelijke helft van dit hittc-gebied.
Gedurende de zeer droge, lieelc maand
Juli vertoonde de algemeene luchtdrukver-
deeling over dc Ver. Staten een negatieve
afwijking over het centrale gedeelte, tegen
over een kleine positieve over Canada. Hier
uit zou volgen, dat de middenstalcn over
wegend luchttoevoer uit het Oosten zouden
hebben gehad, waarbij dc Westelijke Staten
met den geringsten regenval aan de droge
zijde van het depressiegebied lagen, de Oos
telijke, die over hel algemeen een normalen
regenval hadden, in dc regenzijde. Hoewel
wij dus hiermede eenige opheldering heb
ben gekregen over de naaste oorzaak der
droogte in beide werelddeelen, weten wij
tot dusverre niet welke do diepere oorzaak
is van deze abnormale luclitdrukverdecling
en wij zullen er stellig ook niet zoo gemak
kelijk achter komen.
(Nadruk verboden).
De politie doet een inval in
een Katwijksch café
Woensdagavond omstreeks elf uur heeft
de politie onder leiding van den inspecteur
oen inval gedaan in het café „Klein du
Rhin" in hei. Waaigat, te Katwijk aan Zee.
Alle toegangen tot het café werden afge
sloten, waarna de politie het café binnen
drong. In een hoek van de zaal werden
twee speeltafels aangetroffen, die waren
ingericht op de wijze van het bekende Stra-
pcrlo-6pcl met dieri verstande, dat op de
tafel6 25 speelkaarten waren bevestigd en
aan weerszijden., een roode en een zwarte
kaart. De bankhouder was in het bezit van
een spel van 25 corrcspondoereiide kaarten.
De spelers moesten om beurten aangeven
de hoeveelste kaart getrokken moest wor
den, dc onderste en de bovenste kaart
mochten niet worden getrokken; indien een
kaart werd gelrokken, die overeen kwam
met de kaart waarop de speler een fiche
had gezel, dan werden hem 2i fiches uitbe
taald.
Overeenkomstig liet Straperlo-spel waren
ook combinaties mogelijk, waardoor ver
schillende bedragen konden worden uitge
keerd. naar gelang de spelers hun fiches
hadden geplaatst. De fiohes werden ver
kocht voor den prijs van 5 ct. per stuk; per
trek werd aan ieflerén speler niet meer
dan 3.20 uitbetaald Ook was het mogelijk
.rouge" of „noir" Ie spelen. De speeltafels
de kaarten ui de fiches zijn in beslag geno
men. lerwiji de bankhouders en de spelers
onder politiegcleide naar het bureau van
polilie werden overgebract, waar zij gedu
rende den nacht door don inspecteur aan
een uitgebreid verhoor werden onderwor
pen.
Bij hel onderzoek kwam vast te slaan,
dal er in hel bewuste café hazardspel werd
gespeeld. waarhij verschillende personen
belangrijke bedragen hebben verloren. De
beide verdachten, de café-houders C. J. K
en C. van B beiden wonende in het Waai
gat hebben volledig bekend
JONGEN VERDRONKEN.
D o i* d r e e h t, ifi Aug. Hedenmiddag be
gaf zich de elfjarige W. F., wonende aan
de Varkensmarkt, alhier, in het Wantij te
water met de bedoeling om te gaan zwem
men De jongen verstond dc zwemkunst
echter niet voldoende en verdronk.
Met lichaam werd spoedig opgehaald,
doch de levensgeesten bleken reeds te zijn
geweken.
De Goedkoopste en Ruimste taxi te dezer
stede. Naar Uw vacantieoord, maakt dan
gebruik van onze speciale Reisauto's met
kofierrekkon.
Zeer lage tarieven. Naar buitenland vraagt
prijs.
Luxe 4 en 7 pers. auto's te huur.
Betrouwbaar personeel hekend in binnen-
en buitenland
De ondernemer
G. LENSINK.
AMERSFOO II T.
24 Aug., Markthal, verknoping van gras
gewas, 10 uur.
BAARN.
5 September. Dc Pauw, Verknoping van
twee bouwterreinen in liet Pekingpark.
2 uur n.m.
II O O G LA N D.
30 Aug, Koffiehuis J. v. Zoldert, verkoop
v an de hofstede „De Fok kamp" mot 2 per-
ccelon weiland, 11 uur.
SOEST.
22 Aug. Café Sukel, Laanstraat, verkoop
van dc huizen Laanstraat 7 en 7a. 8 uur.
Wisse kerke, 16 Aug. Hedenmiddag te
twaalf uur was aan het 6trand van dén
Anna Frisopolder dc heer G. Flipsc, hoofd
onderwijzer te Kamperland met zijn 13 ja
rig dochtertje aan het zwemmen. Op een
gegeven moment verdween het kind in de
diepte De vader trachtte zijn dochtertje te
redden. Dit mislukte evenwel zoodat beiden
verdronken. De lijken zijn nog niet opge
haald.
ONDER EEN TREIN GERAAKT.
Amsterdam, 16 Aug. Dc hoofdgeleidcr
van een trein, hoofdzakelijk bestaande uit
tankwagens die van dc Petroleumhaven
werd gedirigeerd naar de Rietlanden is
hedenmiddag op den Ilemvvcg van ccn der
wagens gevallen. Hij kwam onder den trein
terecht en was onmiddellijk dood.
TE WATER GERAAKT EN VERDRONKEN
Gorinche m, 16 Aug. Hedenavond is
het driejarige zoontje van de familie P. M.
Bogerd aan dc Emmastraat alhier, in een
onbewaakt cogenblik in een achter de wo
ning gelegen öloot gemakt cn verdronken.
De meest tijdroovende bezigheid is het
I niets doen.
door
GEORGE OWEN BAXTER
naar den Amcrikaanschen roman
bewerkt door J. M. P.
- »Je wilt tienduizend geven voor deze
|Je zegt, dat het meer is. dan ik ooit ge-
Inregen beb, wel, dat is zoo, maar hier wil
|ik een grooter percentage hebben".
>,Ik zou graag willen, dat je mij dat zoudt
■uitleggen", zeide neef Edgar.
I Mn de eerste plaats", verklaarde Ren-
jBey, „is het een leclijko zaak. Iemand, die
deen neef vermoordt, moet meer betalen en
jimand, die zijn neef laat vermoorden
■door een gehuurden man, moet nog meer
^betalen".
>.Dat klinkt filosofisch", merkte neef Ed-
[8ar glimlachend op.
Me leeft hier vet en lui in zijn huis",
8*ng Renney voort. „Zijn geld kleeft aan
U® vingers."
..Waarom zeg je dat?" interrumpeerde
^dgar Asprey eenvoudig.
Me behandelt zijn geld, is het niet? En
je regelt alles voor dc Asprey's, hè? Ieder
een weet, hoeveel die bosschen do laatste
jaren opbrengen. Ik weet, dat als je je
neef naar dc andere wereld zendt., je de
neele bom krijgt, wel, ik wil een grooter
aandeel, dat is alles. En daarbij is het geen
gemakkelijk werk; Asprey is een flinke
kerel, verduiveld, ik heb hem hier in deze
stad gekend! Ik wil vijfentwintig dollars,
dat is mijn prijs".
„Met spijt me", zeide neef Edgar koel
„liet spijt je, hè? Neem eens aan. dat ik
alles, wat ik weet. aan Asprey ga verkoo-
pen? Je hebt me verteld, waar ik hem zal
kunnen vinden."
„Dat zou niet gaan", zeide Edgar Asprey,
„omdat ik de middelen heb om hem uit
de verte te kunnen waarschuwen, Je zoudt
hem niet vinden, als je zijn verblijfplaats
bereikte."
„Je bent glad!" gaf Renney toe. „Kijk
eens hier, je weet, dat ik je wel mag en
bewondering voor je heb; maak het rond
twintigduizend, op handslag".
Tot Geraldi's verwondering antwoordde
de ander prompt: „Het is een groot bedrag,
maar ik boud van een man, die zijn eigen
waarde kent. Laat het dus twintigduizend
zijn". De groote, slappe hand van Asprey
sloot zich om de kleine, beenige hand van
Renney.
„Iets anders", zeide neef Edgar. „Je hebt
zeker gehoord van dien jongen leeglooper,
die Chalmers bestolen heeft."
„Alleen wat ik in het kotel gehoord heb",
antwoordde Renney. „Verdorie, die Chal
mers is wild! Hij zou zijn ziel geven om
dien jongen op zijn nummer te kunnen
zetten!"
„Diezelfde jonge man", zeide neef Edgar,
„is in deze zaak betrokken; hij is ook be
zig om dien je man te zoeken".
Renney grinnikte met boosaardige
nieuwsgierigheid.
„Je noemt zijn naam niet graag, hè?"
vroeg hij. „Wel dat is zoo verduiveld ver
wonderlijk niet".
„Om dien jongen Geraldi", ging neef
Edgar voort, Renney's opmerking negee-
rend. „Ais je dien zoudt ontmoeten
„Dan zend ik hem per postpakket terug".
Neef Edgar schudde glimlachend het
hoofd.
„Mijn waarde jonge vriend", zeide hij,
„mijn handige, actieve, dappere en gedul
dige jonge vriend, vergis ie nu niet, deze
jongen is heel gevaarlijk!"
„Hij liep als een haas van Chalmers weg;
hoe zou hij dan gevaarlijk kunnen zijn?"
„Hij houdt niet van onnoodig risico; daar
hij zeer intelligent is. zal hij nooit dooden
om het plezier van het. dooden. maar al
leen als het absoluut noodzakelijk is. Zulke
mannen zijn altijd te vreezen, omdat zij
nooit iets doen zonder goed overleg."
„Goed", zeide Renney, „ik ken hem, ik
dacht, dat. hij alleen maar een handige val-
sche speler was, maar als ik hem tegen
kom, zal ik hem wel onschadelijk maken".
„Doe dat", zeide de ander ernstig. „Doe
dat. want anders kan hij groote moeilijk
heden veroorzaken".
„Ik zal wel een vracht lood door hem
heen jagen", zeide Renney op overtuigen
den toon.
„Een oogenblik nog", zeide neef Edgar.
..Ik mag dat enthousiasme wel, Renney.
Ik houd van die algeheele toewijding,
waarmee je de zaken aanpakt. Het is een
bewijs van den artist werken uit volle
overtuiging, maar deze jongen Geraldi
als hij zoo heet
„Wel, ga voort, wat is er met hem?"
„Je hebt in je tijd je man gestaan, Ren
ney".
„Ik heb mijn deel gehad", knikte deze,
de schouders ophalend.
„Het zal je interesseeren te hooren, dat
Geraldi's deel nog grooter geweest is."
Renney fronste dc wenkbrauwen. „Dat is
een leugen; iemand heeft je dat op de
mouw gespeld."
„Niemand speldt mij iets op de mouw, zoo
als je dat noemt. En, wat meer zegt, al zijn
slachtoffers werden met open vizier ge
dood, Renney!"
„Wat bedoel je daarmee?"
„Dat, als hij je pad kruist, je die twin
tigduizend dollars zult moeten verdienen,
mijn waarde vriend. En dat eindigt onze
besprekingen", zeide hij, opstaande.
HOOFDSTUK XI.
Geraldi smolt weg langs den gevel van
het huis, bereikte den voortuin en dook
weer in dc schaduw van de geraniums neer
Nauwelijk was hij daar, of Renney kwam
op zijn beurt uit het raam, klom onhoor
baar omlaag en ging door het tuinhek naar
buiten.
Hij ging de straat in en de fregatvogel
volgde hem, na luchtig over de geranium
heg en het hek op het trottoir te zijn ge
sprongen. Het was moeilijk om Renney
daar te volgen, want, hoewel bet trottoir
beschaduwd was en van de straat geschei
den door een rij hoornen, waren de stam
men zoo dun, dat een man gemakkelijk tus-
schen hen zou kunnen gezien worden.
Daarbij stroomden bundels lamplicht uit
de open deuren en vensters, want de nacht
was warm en de stad was nog wakker.
Toch slaagde hij er in om Renney in het
oog te houden, tot dat deze aan het sta-
tionscmplacement kwam. Daar verdween
hij in de schaduw tusschen de stapels pas
gelost hout, maar de fregatvogel voelde,
dat hij de bedoeling van dezo nieuwe rich
ting begreep. Renney was besloten om met
een trein de stad te verlaten en dadelijk
it de uitvoering van zijn opdracht te be
ginnen. Hij was, zooals neef Edgar gezegd
had, voortvarend in zijn werk.
De fregatvogel zag vanuit de schaduw
van een houtstapel den goederentrein bin
nen donderen, terwijl vonken uit de wielen
spatten cn een hecte gloed van de vuur
plaat scheen. Ilij wachtte, tot de trein zich
weer in beweging zette, zag, dat do rem
mer met zijn lantaarn op zijn wagon klom
en merkte toen op, hoe een figuur van den
zijkant aanrende en do ijzeren ladder van
den derden gesloten wagen achter dc loco
motief opklom. Hij volgde het voorbeeld
bij den op een na laatsten wagon van den
trein.
(Wordt vervolgd).
hetzij om mode te nemeri op een tochtje,
hetzij om in huis te hebben alls er gaslten
komen, hebben wij dagelijks versch gebra
den balletjes gehakt van 12 ot. per stuk.
