'AMERSFOORTSCH DAGBLAD
FEUILLETON
DE FREGATVOGEL
V
EETSERVIEZEN
Amerstoortsche Kunsthandel
Donderdag 30 Augustus 1934
33 e Jaargang No. 52
PROPAGANDA VOOR ZUID-AFRIKA
DE NIEUWE SPELLING
DE KONINGIN IN
NOORWEGEN
HET PLANKEN WAMBUIS
FILM EN FOTO TE HULP
GEROEPEN
Doel is een beeld te geven van de
wondere schoonheid van het
landteneinde den tourist
te trekken
(Van onzen verslaggever).
's-Gravenhagc, 23 Aug. Onder auspi
ciën van de Zuid-Afrikaansche legatie en
in tegenwoordigheid van Z. Exc. dr. H.' D.
van Broekhuizen, mevr van Broekhuizen,
de eerste, gezantschapssecretaris, de heer
A, J. Bosman, oo de kanselier de heer
Jórdaan werd heden in het City-theater
een aantal films vertoond, die betrekking
hadden op Zuid-Afrika Behalve vertegen
woordigers van de pers waren namens de
Vereeniging Vreemdelingen Verkeer aan-r
wezig de heeren Van Deventer en Quark's
van Ufford, namens de HollandAfrika-
Lijn de heeren Mook en Kreuger, alsmede
vertegenwoordigers van diverse reisbu
reaus en andere genoodigden.
Doel dezer voorstelling was, zooals de
gezant tijdens- de pauze ook met eenige
korte woorden uiteenzette, de belangstel
ling van den Hollander op te wekken voor
de Unie, die er zich op verheugde dat er
zulke nauwe banden tusschen haar en Hol
land bestaan. Nederland heeft altijd be
kend gestaan om zijn trekkersgcest, doch
nog veel te weinig hebben de Hollanders
kennis genomen van de groote schoonheid
van dit natuurland bij uitnemendheid.
Dank zij de moderne verkeersmiddelen en
sterk verminderde reiskosten behoort eeri
trip naar het Zuiden van Afrika niet rneer
tot do onmogelijkheden. Spreker uitte den
wcnsch, dat de films, foto's, lichtbeelden
en lectuur, die de legatie gratis voor ieder
beschikbaar stelt, aan dit doel op krachtige
wijze mede zouden werken, zoodat de Hol
landers ook naar het stamverwante land
zouden komen kijken.
Meer en meer gaat men inzien, dat de
film veel grootere mogelijkheden biedt, dan
men tot dusver gemeend heeft. Aanvanke
lijk alleen gebruikt als amusement, ging
men al spoedig inzien, dat een film ook
kunst kon zijn en nog later kwam men
ui,t den commorcieelen hoek, opdagen met
hot plan 4opr middel van de film. reclame
te maken. Momenteel neemt de omvang en
de mogelijkheid van het filmjournaal een
steeds grootere plaats in. Sommigen voor
epollen reeds, dat het journaal onze krant
zal doen verdwijnen, doch het wachten zal
hierbij nog wel op het groote genie zijn,
dat de zaak aan zal kunnen.
Uit reclame-oogpunt zijn de films echter
dankbaar te gebruiken. Zij geven toch een
nauwkeurig en suggestief beeld van het
geen men wil laten zien en men kan het
nog vrij goedkoop doen ook.
Het is dan ook een goede gedachte ge
wcest voor Zuid-Afrika propaganda te
gaan voeren in ons- land docr middel van
de film. Aan tal van personen zal men zoo
een indruk kunnen geven van hetgeen er
te genieten valt en wat er te leeren is, al
willen wij gaarne goloovon, dat er een
groote waarheid kan zitten in de woorden
van den gezant: „Gij hebt dit nu wel allés
gezien, doch in werkelijkheid is het nog
veel mooier en dus meet gij persoonlijk al
deze pracht gaan aanschouwen In het land
zelf.
In do voorstelling hedenochtend vertoon
de men een viertal films, die de wondere
schoonheid van het uitgestrekte land in
beeld brachten. Een typisch land, met
grootsche watervallen, geweldige bergmas
Vv-
-
V'/-
DR. H. D. VAN BROEKHUIZEN.
frievon, uitgestrekte vlakten, met zijn ver
menging van moderne techniek cn primi-
tievo beschaving, die allen hun bekoring
op den toerist niot zullen missen.
Twee natuurfilms „Die rook wat
donder' en ,0p reis in Suid-Afri-
k a", gaven een indruk van al het schoons
dat te zien valt, zoowel in de wilnernis,
als in de modern gebouwde steden. Schit
terende opnamen van de majestueuze wa
tervallen, de uitgestrekte stranden, de ber
gen en vlakten werden op het witte doek
gebracht en lieten niet na, met hun tegen-
telling cn verrassende afwisseling een
fraai beeld te geven van hetgeen den too-
rist hier te wachten is. Het leven der ne
gerstammen, met zijn dansen, zangen en
gebruiken werd in do rolprent In die
land van die rooi-kombcrs prach
tig weergegeven, terwijl men nn het zien
van Die wereld se grootste w ild
park zich eenigszins voor kon stollen,
welk een ongerepte dierenwereld bewaard
obleven is in het nationale Krugerpark.
Zelden zagen Wij ,:ulke schitterende opno-
men van wil le dieren in hun eigen orug±-
ving. Dagen kan de reiziger in dit park
rondtrekken op gebaande wegen, overal
vindt hij nachtverblijven, die hem in slaat
stellen volop le genieten van een stuk na
tuur, zoonis er weinigen te aanschouwen
zijn.
Vooral de -beide laatste lilins zullen niet
nalaten een geweldige propaganda voor het
land te maken, waarvan wij f.hans eenige
boelden gezien hebben cn'die bij ieder het
erlangen boven zullen' doen komen' meer
van dit wonderland le aanschouwen.
DE PCSTVLUCHTEN.
Amsterdam, 30 Aug. Hedenmorgen
om 5 uur is het K.L.M.-vliegtuig De Peli
kaan van Schiphol naar Indiè vertrokken
Vijf passagiers zullen,dc reis medemakon
Tc half acht is het toestel te Leipzig ge
land.
Aanvulling van de algemeene
maatregelen van bestuur in
de Staatscourant
afgekondigd
Do Staatscourant bevat de volgende
mededeeling vanwege liet Ministerie van
Onderwijs, K. en W.:
In de programma's voor het eindexamen
der gymnasia en het daarmede gelijkge
steld examen, vermeld in art. 12 der H.O-
wet, voor de eindexamens der hoogere bur
gerscholen, voor het onderwijzersexamen
cn het eindexamen der kweekscholen, en
voor het hoof londerw ijzersexamen is door
een aanvulling van de desbetreffende al
gemeene maatregelen van bestuur hel vol
gende opgenomen:
Bij hét schriflelijk werk volgt de can-
didaat de schrijfwijze voigens de Vries en
le Winkel met de navolgende afwijkingen
1. De e wordt aan het eind van open
lettergrepen niet verdubbeld. De ee blij It
echter aan het einde van oen woord, als
mede in aflei lingen en samenstellingen
van woorden op -ee;
2. De o wordt aan het eihd van open let
tergrepen niet verdubbeld De oo blijft cch
ter vóór ch in de woorden: goochelen,
goochem, loochenen, alsmede in hun aflei
dingen en samenstellingen;
3. Sch wordt alleen daar geschreven,
waai de ch gesproken wordt Echter be
houdt het achtervoegsel -isch de thans
gangbare spelling;
4 De verbuigingsuitgangen e on en van
het lidwoord een, van geen on van do bij
voeglijk gebruikte bezittelijke voornaam
woorden mijn, uw, zijn, hun, haar worden
weggelaten, behalve in staande uitdruk
kingen alt- Hare Hoogheid, te zijnen huize,
waar deze uilgangen in de beschaafde ge
sproken taal worden gehoord.,
5. De naamvalsuitgang -n bij lidwoorden,
voornaamwoorden, bijvoeglijke naamwoor
den of daarmee gelijkstaande verbuigbare
woorden, worJt behalve in staande uit
drukkingen, als onder 4 bedoeld, slechts
gebruikt in het enkelvoud, bij de namen
van mannelijke personen en. bij dc namen
van dieren, die uitsluitend een mannelijk
individu aanduiden;.
6. .Bij de voo rn a p m woord e 1 ij k o aandui
ding van zelfstandigheden, en hij het ge
bruik van genitief vormen aJs der, dezer,
des richt men zich naar het beschaafd
spraakgebruik.
in de sloot om de vlammen te blusschen.
Terugkomend bemerkte Verboomh, dat ei
ook in de schuur brand was uitgebroken,
terwijl het vuur zich snel verspreidde.
Geholpen door don wind vatten de vlam
men daarna een wagenschuur cn een hooi-
beg aan, waarin liet hooi van 21/: H.A. land
geborgen was. waarna eindelijk ook do wo
ning begon le branden.
De vrouw des huizes, die zich reeds te
bed bevond, vlucht to in nachtgewaad naar
buiten.
Dc varkens en de kippen, die zich in de
schuur bevonden, kwamen in de vlammen
Dc Officier van Justitie, mr. Meischke,
bevond ziclv Woensdagmorgen op hot
brandterrein. V. is den afgeloopen nacht in
hechtenis gesteld. De boerderij was liet
eigendom van een hypotheekbank, die even
eens tegen brandschade verzekerd is.
SMEEDIJZEREN LAMPEN
ENGELSCHE THEE- ONTBIJT- EN
UTRECHTSCHEWEG 36 TELEFOON 1758
Direct over 't spoor
Het eerste uitstapje Da ver
scheidene dagen.
Min schrijft uil Aasgaardslran,d in Noor
wegen, d.d. 28 dezer aan do Maasbode, dut
II.M de Koningin op dier. dag in gezel
schap van de P,rinses een korten tocht
heeft gemaakt In een open motorboot op
de Ocdofjord in de omgeving van Aasgaard-
strand Men had makkelijke stoelen neer
gezet in d boot, mpar i iervan wilde de
Koningin "niets weten II M stelde zich te
reden rnet e:n plaats op een houten bank
van de boot
De tocht is dc Koningin, die er opgewekt
uitzag, goed bevallen.
In den namiddag, maakte II.M. een tocht
per auto naar Ilogden, dat noordelijker
ligt en vanwaar zij met de veerpont naar
den anderen oever van de fjord overstak
om van het dorpje Moss uit nog eens op
nieuw von het uitzicht op Aasgnardstrand
te genieten Langs denzeifdon weg keerde
H.M. naar haar hotel terug
Dit is het eerste uitstapje geweest, dat
rlc Koningin sedert verscheidene dagen
heeft kunjicn maken, daarbij genietende
van het prachtige zomerweer, waarin men
zich 'lier reeds een'gen lijd verheugt.
Het ziet ernaar uit, dat ILM yoqrncniens
is, vocrlooplg nóg hier te blijven ten ein
de, nu zij herstellende is, nog van dit, lief
lijke land te kunnen genieten
BOERENHOFSTEDE IN DE ASCH
GELEGD.
Ruim 40 varkens omgekomen.
Gisternacht brak er con hevige brand uit
in een hooischuur, staande achtor de boer
derij van W. Verboom, tc Zevenhuizen.
Dc huurder der boerderij, W. V., bevond
zich voor een bezigheid in de. schuur, waar
in op den zolder hooi geborgen was. terwij!
beneden ruim 40 varkens waren gestald,
benevens ecnigo kippen.
Toen Verboom aldus lezen wij in de
Maasbode zich naar buiten wilde bega
ven, sloeg een deur door den krachtigcn
wind, die er stond, hem tegen hel lichaam,
Door deze oorzaak verklaarthij het, dal
eenige lucifers, dio hij los in .den zak droeg,
tegen bet doosje zijn geschuurd, waardoor
plotseling zijn jas vlam vatte. Hoe het pre
cies gebeurde, kon hij zelf niet zeggen,
doch plots bemerkte hij. dat zijn jas brand
de. De man rende naar buiten en sprong
Zal binnenkort worden
verkocht
Men schrijft aan de N.R.Ct.:
Den laatsten tijd wordt men telkens op
geschrikt dour berichten betreffende verka
veling en veiling van landgoederen, waar
onder almede de mooiste in ons land b*
houren. Zoo koint het uitgestrekte land
goed het Nijenhuis met zijn fraai, eeuwen
oud kasteel, gelegen ten Zuiden van Mcino,
binnenkort onder den hamer, en zal, naar
wij vernamen, weldra een deel van het
landgoed „de Poll" bij Voord hetzelfde lot
ondergaan. Omtrent verschillende andere
landgoederen, zoowol in de provincie
Utrecht als in Gelderland, loopen onheil
spellende geruchten, zoodat velen die het
wól ineenen mot het natuurschoon van ons
land, met groote bezorgdheid zijn vervuld.
Thans is bekend goworden, dat het land
goed ,hcl Planken Wambuis", groot ruim
2000 H.A. on gelegen tusschen den straat
weg Arnhem—Ede en den grintweg naar
Ottcrlo, binnenkort word» verkocht. Dit
eeuwenoude bezit bestaat uil uitgestrekte
heidevelden, afgewisseld met stuifzand en
voorts uit dennenbosch van allerlei leeftijd,
uit schilderachtig beukenbosch cn eiken
hakhout. Huizen zijn er schaarsch, een
eenvoudige herberg en eon paar met ouda
eiken omgeven boerenhoeven zijn vrijwel
de eenige gebouwen, die erop voorkomen.
Het geheel vormt een bezit van bijzondere
schoonheid, gelijk men slechts op do Ve-
luwe aantrekt. Dit alles zal half September
public"k worden verkocht in perceelen en
in massa; het opgaande hout. en de grond
worden afzonderlijk in veiling gebracht.
De verbrokkeling staat voor de deur; het
hout zal. vojr zoover het. eenige handels
waarde bezit, wal goeddeels worden ge
kapt bouwspoo.ulantcn maken zich voor
een groot dool van den grond meester.
Uw eigen huis aan den grooten ver
keersweg' heet t reeds in hot boekje,
waarin da veiling wordt aangokondigd en
elders- „Iedor half uur een confortabele
busverbinding met Arnhem". Lintbebou
wing kan hier over groote afstanden het
natuurschoon bedorven.
Ieder, die de zaken nuchter bok ij k t, be
seft dat de regeering thans niet zooveel
kan dopnals men gaarne zou wenschen.
maar toch vragen wij rns af moet niet
nauwgezet, worden nagegaan of er geen
termen bestaan om op c-cn goed als het
Planken Wambuis beslag tc leggen?
HET TOESTEL VAN DEN HEER
v. d. LEEUW GEVONDEN.
Het lijk verkoold.
Nairobi. 29 Aug.- (V.. D.) Inboorlingen
hebben medegedeeld, dat zj.j in dc bosschen
von de berghellingen van Zuid-Tanganayka
het puin van een vliegtuig bobben gevon
den. Dit toestel was dat van dr. J. ,T. v. d.
Leeuw, wiens lijk verkoold in het puin
werd aangetroffen.
Met betrekking tot het bericht, dat hol
sportvljegtuig van dr. J. J. v. d. Leeuw-
door inboorlingen is gevonden, kan nader
worden gemeld, dat dit plaats vond -bij
Mpika in Noord-Rhodcsin.
GEVAARLIJKE PROEVEN.
Ernstige ontploffing te Dordrecht,
Dohdreohf, 29 Aug.'In het pand Bd-
derdijkstraat 33 alhier, had hedenmiddag
omstreek^ hall een een ernstigo ontploffing
plaats. De 13-jar:gc leerling van het gym
nasium \V. Larigenbei'g die :taar woont,
was bezig met het nemen \an scheikundige
proeven, toen plotseling een geweldige ex
plosie ontstond, welke alle ruiten van het
huis dééd springen en do woning ernstig
beschadigde. Dc jongen kreeg ernstige won
den .aan hoofd en handen en werd in be-
wusteloozen toestand naar het ziekenhui
vervoerd.
Gewone
doos.
Pak flink aan en ge hebt veel kans van
glagen.
door
GEORGE OWEN BAXTER
naar den Amerikaanschen roman
bewerkt door J. M. P.
23
Deze zaak was dus geregeld. Geraldi zelf
bond Renney weer aan handen en voeten,
waarna zij hem op een deken m een hoek
van do hut neerlegden, ver van mes en
vuurwapen verwijderd. Daarop werd de
deur gegrendeld en de lamp uitgedraaid cn
legden de andere twee zich ook te slapen
Geraldi op verzoek van zijn gastheer op
het veldbed en Asprey zelf op den vloer bij
de kachel.
Geraldi draaide zich met het gelaat naar
den muur om en sliep dadelijk in. Ilij was
in het geheel niet zeker van zijn gevan
gene, maar vertrouwde er op, dat de slechte
berichten Asprey tot den morgen uit den
Blaap zouden houden en cr op deze wijze
een wacht zou zijn over den gebonden man.
Hij werd tegen den morgen wakker; de
zon was nog niet op, maar het koude, hel
dere licht stroomde door het kleine venster
en door de reten in de deur scheen en roo-
de gloed. Geraldi stond op en zag Asprey
bij de koude kachel zitten, de kin op de
hand gesteund. liet vuur werd aangelegd
en een ontbijt van spek, brood en koffie
klaar gemaakt, cn genuttigd, waarop Ren
ney naar buiten werd geleid. Zij zochten
een jongen den uit, die niet meer dan vijf
tig meter van het pad af stond en bonden
Renney er aan vast, waarvoor zij een ge-
hcele lengto louw- gebruikten. Henheys
luchthartigheid van den vorigen avond was
blijkbaar met de koude van don ochtend
verdwenen.
„Als ik vanmiddag nie| bevroren ben,
dan zullen de wolven mij legen den nacht
wél vinden. Verduiveld. Geraldi, je zeidc,
dat je mij eens kans zou geven met een re
volver; ben je bang geworden, mail?" Maar
zij bleven doof voor zijn klachten en sar
casme.
Zij hadden dien dag een lange rit voor
den boeg.
Geraldi nam liet paard van den moorde
naar, dat in de buurt aan het grazen was,
terwijl de bergbewoner een sterken knoki-
gen muilezel te voorschijn haalde en. na
dat zij haastig een bundel gepakt hadden
met proviand en ammunitie voor de reis.
aanvaardden zij dadelijk den terugtocht
over dc bergen.
HOOFDSTUK XIX.
Als iemand, die bedreigd wordt door on
afwijsbare rampen, was Louise Asprey in
het huis achter gebleven. Soms voelde zij
een hysterische neiging om le woenen en
met de vuisten tegen het voorhoofd te
slaan, maar zij beheersclilc zich cn hield
met groote moeite het hoofd koel. Tegen
over de zekerheid van dien dreigenden slag.
het huwelijk van haar moeder met neef
Edgar en hee! spoedig zou de beslissing
vallen kon zij slechts het vertrouwen
6tellen, dat zij had in den knappen, jongen
avonturier, die zoo luchthartig op zich ge
nomen had haar vader te zoeken. Even
luchthartig, zoo dacht zij, zou hij wellicht
de zaak opgeven en nooit weer lets van
ziclr laten hooren Ongetwijfeld was er
kracht in hem, maar het was dc kracht
van een dief. een zakkenroller, een roovcr
cn een vechtersbaas; alle hoop, op hem ge
bouwd, was gebaseerd op drijfzand
Aan t vaam van dc bibliotheek gezeten,
hoorde zij opeens oen geluid als van 'n
zucht. Zij dacht eerst, dut haar moee'er
was binnen gekomen om te sentimental i-
sceien over haarzelf en haar toekomst
als zij de vrouw zou zijn van neef Edgar.
Louise hield daarom het hoofd gebogen,
zich voorbereidend op wat komen zou,
maar- een oogenblik later voelde zij een
lichten tocht on toen zij opkeek, zag zij de
deur van de kast toeslaan en daarvoor
stond James Geraldi, het hoofd omhoog on
dien bekenden triomfantelijken glimlach
oin de lippen.
Haar eerste woorden waren de uiting
van haar gedachten: ,.U bent zeker in net
geheel niet uit. Sankeytown geweest,
meneer Geraldi!"
„Dat is niet het vertrouwen, dal bergen
verzet, is het wel?" vroeg hij. naderbij
komend. En toen hij uit de duisternis in
het \olle licht bij het raam kwam, zag zij,
dat hij nog dezelfde kleeren als den vorigen
keer aan had, maar zij waren veel veran
derd. Toen waren zij tenminste nog schoon,
maar, hoewel geborsteld, zaten zij nu vol
vetvlekken cn scheuren; zij zagen er uit, ol
hij een cycloon had meegemaakt.
Maar die glimlach kon ooit wijzen op al
geheel© mislukking en zij rees van haar
stoel op; hij liet haar geen oogenblik in
twijfel: „Ik heb hem gezien", zcide hij. „Hij
is gezond cn wel. Is dat een te erge schok?"
voegde hij cr bij. toen hij zag, dat zij ver
bleekte.
„Ik zal hier bij het open venster blijven
zitten", fluisterde zij. Hij hielp haar weer
in den stoel en ging achter haar, staan,
vlug antwoordende op haar vragen
„En die vijf jaren?" mompelde zij.
..Hij heeft regelmatig geschreven aan
u on uw moeder".
„Dat begrijp ik niot."
„Niet? En hij heeft u geld gezonden; hij
heeft hórd gewerkt om u voor armoede te
behoeden".
„Dat verwachtte ik wol; ik wist God
zegonc hem! Maar ik begrijp het nog ïliet".
„Natuurlijk niet. Hij zond brieven en
geld en u beiden zóndt hem brieven terug
om hem te laten weten, welk een strijd u
hadt tegen de armoede
„Neef Edgar!"
„Hij is een handige kerel" gaf do fregat-
vogel toe. „Ziet u, uw vader durfde niet
terug komen om u te bezoeken; hij moest
ver weg blijven en zijn leed verkroppen.
Als hij terug kwam en gevat werd. dan zou
cr niemand zijn om u en uw- moeder te
steunen. Hij zat in een val; hij durfde niet
eens navragen te doen over ij bij rnonschcii,
die in Sankeytown geweest waren Hij was
bang om belangstel'-,ng te toonen."
„Komt hij nu hier?"
„Neen, natuurlijk niet. hij zal eerst trach
ten den gouverneur te spreken".
„Dat begrijp ik, maar ik begrijp niet, hoe
u hom gevonden hebt.
„Neef Edgar meende, dat het tiicl werd
om zijn slag té slaan cn daarom zond hij
Renney uit om uw 'vader te dooden. Bent u
sterk genoeg om de feiten te hooren?"
„Ja."
„Wel, ik volgde Renney en deze bracht
mij' naar zijn woning."
Zij was weer zichzelf, zij stond op cn was
in staat zijn gelaat en zijn woorden tc be
grijpen.
„Het was een vrccselijko weg, nietwaar?"'
drong zij aan.
„liet was een gelukkige weg."
„Maar toen hij u den weg naar mijn
vader gewezen had - wat deed hij toen?"
„Renney verloor tijd met praten. ziet u en
eindelijk bonden wij hem vast dichtbij het
pad, waar hij zal worden opgemerkt. Hij
zal nog geen dag achter mij zijn."
„Waarom deed u dat?"
„Ik kon geen anderen uitweg vinden. Ilct
was dat, of dooden in koelen bloede."
Danbegon zij, een koude gloed in
haar oogen Dadelijk daarop echter bloosdo
zij- -Ik schaam mij er over zeidc zij.
„Met uw vader is allleen de rechte weg
mogelijkzeide hij.
„Dat weet ik, dat herinner ik mij." Er
kw amen trunen in haar oogen. Hoe ziet
hij er uit?"
„Het verdriet is op zijn gelaat te lezen,
maar hij is nog. sterk cn stevig; zijn haar
is grijs."
„Hoe doorstond hij het nieuws?"
„Als een rots, maar God helpe neef Ed
gar Maar ik moet vlug spreken."
„O, James GcraJdi, wat heb je voor mij
gedaan!"
.Niets, ik zou tienmaal zooveel doen om
een man als hij tc vinden, maar er zijn
geen andere. Luister nu!"
„Ik zal elk woord onthouden."
(Wordt vervolgd).
