DE EEMLANDEü
4000 EXEMPLAREN
GARAGE NIC. BOVÉE
Belangrijkste
Nieuws
Weerbericht
Licht
L. J. LUYCX ZOON
Maandag 3 September 1934
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
33e Jaargang No. 55
UNIFORMEN, PARADES EN MUZIEK
NIEUWE PANIEK IN
CAMPANA
BEZUINIGING BIJ HET
FRANSCHE LEGER
Zoekt Mussolini contact
met socialisten?
HONGAARSCH DORP DOOR
HAGEL VERWOEST
Tel. 1788
SPOORWEGONGEVAL IN
HET GARE DE L'EST
DE TREINOVERVAL
BIJ CHARBIN
TAXI TAXI
6 CENT PER K.M.
TEL. 1830 en 1093
KAMP 41
8 uur 14 min.
AMERSF00R15CH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS pc/ 3 maanden voor Amersfoort 2.10. per maand 0.75. per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/»
Binnenland franco per post o*r 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERG JIJ
PRIje OER ADVERTENTIEN vmn "0*1* L05 met inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f0.25. LlefdadigheldsadvertcntHtn voorde
helft van den prijs. Kleine AdvertenUto „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cant elke regel meer 10 cent driemaal olaatsen f 1.Be wil «nummer extm f 0.05
UIT BERLIJN
T DUITSCHE RIJK EEN
,LAND ZONDER VRIENDEN'
De politieke vereenzaming thans
bijna volkomen geworden
(Vo.n onzen correspondent).
Berlijn, 30 Augustus.
Nog overheorscht in Duitschland de
geestdrift en dé hoop, die leven doet. Straks
komen weer honderdduizenden van deze
enthousiaste nationaal-socialisten in Neu
renberg hijeen om hun partijdag te vieren.
Zeven dagen lang zal het gejubel in
om deze oude 6tad oorverdoovend zijn. En
al deze zeven dagen zal een dagelijkscho
groote rede van Adolf Hitler vernomen
worden. Een prestatie, die eerbied afdwingt.
Het eigonaardigo geval zal zich voordoen,
jdat een politiek partijleider spreekt, die te
gelijkertijd minister-president cn hoofd van
staat is, en die in deze laatste kwaliteit
midden in de politicko arena zal treden
lots, wat natuurlijk alleen mogelijk is dank
zij de bizonderheid, dat zijn land geen an
dere dan zijne eigen partij meer kent.
En toch: het feit teckcnt alweer do zeer
bizondere situatie, die het Duitsche experi
ment van tegenwoordig zoo belangwekkend
maakt.
Deze partijdagen, sinds 1933 als jaarlijks
en steeds in Neurenberg vastgelegd, zijn
een soort bijeenkomst, waarbij een reek.
ernstige voordrachten op tal van maat
schappelijke, cultureelo cn staatswetcn-
6chappelijke gebieden in afdeelingcn en in
plenaire zittingen gohouden worden, maar
- voor „het volk waarmede deze regeering
zich naar haar eigen plechtige verzekering
v meer dan innig verbonden voelt, dan toch
de hoofdschotel gereserveerd blijft. En die
bestaat uit dagelijksche massa-betoogingen
en défilé's. Elke afdccling beeft haar eigen
dag; de jeugd, de S A. en S.S., de P.O. (amb-
tenaren der partij-organisatie), de rijkswocr
sn politic, de arbeidsdienst, de luchtvaart.
Uniformen cn nog eens uniformen. Parades
en weer parades. Muziek en weer muziek.
Badcnweilcr Marsch on Fridericus-Marsch,
tromgeroffel en gemeenschappelijk gezang.
Deutschlandlicd cn Horst-Wcssel-licd. Stan-
p'daarden en vlaggen, vaandels en fanions
Alles natuurlijk van niet te onderschat-
ten beteekenis om de geestdrift brandende
te houden.
Maar voor ons. buitcnlandsche waarne
mers en voor do regeering zelf niet min
der toch niet de hoofdzaak.
Veel, oneindig veel belangrijker is de
Vraag, hoe het er met de nuchtere feiten
uitziet. En dan moeten we alweer, cn dit-
kjvmaal nog een beetje nadrukkelijker, neer
schrijven, dat alle geestdrift, allo gloeiende
vaderlandsliefde, alle opoffering ten koste
Uvvan de gezondheid van duizenden leiders
en tienduizenden onderaanvoerders het na-
tionaal-socialismc in Duitschland in ander-
half jaar tijds naast enkele kapitale her-
vormingen ten goede (clie we waarlijk ui ai
willen onderschatten en dio elk objectief
denkend mensch op het conto van Hitler
behoort goed te schrijven!) een toestand
geschapen heeft, die voor het Duitsche volk
weinig goeds verwachten doet.
Duitschland bevindt zich om zoo te zeg
gen: in oorlogstoestand. Het heeft eind
Augustus 1934 buiten zijn grenzen geen
werkelijk bevriende staten meer. De vriend-
i 6chap met Italic is geworden tot wat ieder
tot oordeelen bevoegd mensch zonder moei
te voorspellen kon: tot een vijandschap, die
vormen aangenomen heeft, waarmede men
de Italiaanschc publiciteit nauwelijks kan
gelukwenschen. De politieke wapenstilstand
met Polen is voor dit land een voordeeitje,
voor Duitschland een straks zichtbaar wor
dende teleurstelling op groote schaal. Een
verbetering van de verhouding tot Oosten
rijk is nauwelijks te verwachten. De kleine,
maar vroeger hartelijke vriend Finland
heeft bij de Duitsche mduGtrio kwaad bloed
gezet, sinds do Finsche bosschen Duitsch
land op het gebied der viscosc-fabricatie
een alleronaangenaamste concurrentie aan-
>doen. Scandinavië wil van Duitschland
niets meer weten. Zweden vooral ontwik-
kelt zich tot een natie, die vooraan gaat
i staan in het gelid der anti-Duitsehe staten
in Europa.
De rest ishuilen. We kunnen er geen
ander woord voor vinden.
DuitfiGhland voert met heel de wereld een
oorlog, waarbij weliswaar niet geschoten
wordt, maar de gevolgen op den duur wei
nig van die van 1911—IS zullen blijken af
I te wijken. En in dezen wereldoorlog heeft
het geen bondgenootcn en geen neutralen
meer. Dat is het opmerkelijke en pijnlijke
■verschil met 1911!
i Misschien zien we, te dicht bij de Duit
sche gebeurtenissen staande, do dingen te
somber? We willen dat zelfs hartelijk ho-
pen. Want het Duitsche volk is oen hard
werkend, hoog-ontwikkcld cn met vele ta-
j lenten gezegende massa in liet hart van
i Europa, en van zijn welvaren han^t het ge
luk van vele andere volken, niet in de
laatste plaats van Nederland, af. De poli
tieke koers echter, dien dit volk met zoo
indrukwekkende beslistheid ingesiagen
heeft, dank zij de groote gaven van één
enkelen man, schijnt voorloopig toch meer
debacles dan voordeden gebracht te heb
ben en beeft in elk geval cén totale isola
tie van bet Rijk der Duitschers uitgelokt.
De hecren in Berlijn moeten wel met
blindheid geslagen zijn als zij dit ook he
den nog niet inzien, oi, wat juister is, het
wel degelijk inziende, daar, volgens het be
roemde spreekwoord „Viel Feind, viel Ehr!"
nog een soort onderscheiding in mcenen te
kunnen ontdekken.
De winter staat voor de deur.
Deze winter zal een nieuwe toename der
werkloosheid brengen, nadat men er eerst
in geslaagd was, ruim vier milliocn werk-
loozcn aan arbeid te helpen. Een succes,
dat oppervlakkig zeer groot lijkt, maar dat
toch een geheel ander aspect krijgt, indien
men bedenkt, dat een deel dezer nieuw
arbeidenden aan onproductief noodwerk ge
zet is, terwijl een ander deel aan de werk
gevers opgedrongen is ten ko6te van werk-
vermindering (en dus loonvermindering!)
der nog niet werkloos gewordencn en ook
ten koste van dc rentabiliteit der aldus on-
gezond-ovcrbelasle bedrijven. Een succc6
verder, dat voor den Duitschen staat de
noodzakelijkheid met zich bracht, vrijwel
alle buitcnlandsche 6chuldeiscbers ad ca-
lendas graccas teleur te stellen.
Nu is intusschen de goad- cn deviezen-
dekking tot weinig meer dan niets ineen
geschrompeld. Deviezen voor den zoo hard
noodigen invoer (Duitschland mist tal van
grondstoffen als wol, katoen, ertsen, caout
chouc, enz.) kan de Rijksbank niet meer af
geven, zoodat nog slechts zooveel vreemde
geldsoorten ter beschikking voor de impor
teurs komen als door de Duitsche expor
teurs tegelijkertijd als betaling voor Duit
schen uitvoer worden ingenomen. Een situa
tie, die prnctisch hierop neerkomt, dat de
invoer tot een onrustbarend minimum in
een zal schrompelen.
En als gevolg daarvan dreigt den Duit-
scher thans opnieuw het hem uit de dagen
van clen wereldoorlog zoo bekende „Ersatz".
En zijn binnenlandsche strijd tegen het ont
breken van buitcnlandsche grondstoffen is
reeds in vollen gang! Op de markten der
levensmiddelen stijgen de prijzen met 30 tot
50 pet. De geleerden 6teken de koppen bij
een om Duitschland aan nieuwe vetbron-
nen te helpen, maar zien in, dat er nog
jaren overheen zullen gaan, alvorens de
lupine, de varkensteelt en andere mogelijk
heden voldoende Duitsch vet zullen leveren.
De „Leuna-Werke" zullen veel meer syn
thetische benzine moeten leveren. De olie
bronnen bij Hannover hebben nog niet de
minste beteekenis. Straks zal de rubber
voor autobanden enz. nauwelijks meer te
krijgen zijn, terwijl do Duitsche kunstrub
ber veel te duur is en in zeer onvoldoende
boeveelheid vervaardigd wordt. Viscose cn
cellulose zijn "nog in het stadium der fa-
brieksexperimenten, en liet zal nog gerui-
men tijd duren, alvorens de kunstzijde alle
kwaliteiten van natuurlijke zijde on wol
voor menschelijke klceding zal hebben over
genomen.
Dit alles is somber; en Jiet is ook onge
zond. Maar er zijn hier in Duitschland ver
standige menschen, die ondanks alios mee-
nen, dat men geduld moet hebben, op-lat
zich dit ongezonde tot een crisis ontwik
kelen kan. een crisis minder op financicel-
economisch of politiek gebied, dan wel van
algemeen menschelijk karakter.
Een, die ruimte moet geven voor terug
keer van het gezond verstand, dat tegen
woordig overal in dc wereld zoo hopeloos
zoek is.
ROLAND.
Zelfs de brandweer ver
laat haar post
Buenos-Aires, 1 Sept. (V.DHet ge
vaar voor uitbreiding van hot nog steeds
niet gebluschte vuur bestaat onverminderd
voort. Gisteren heeft men de verkoolde res
ten van een arbeider kunnen bergen. In
middels beeft men geconstateerd, dat nog
15 personen worden vermist.
Iloewel wordt gevreesd dat ook deze in
de vlammen zijn omgekomen, zal vandaag
worden getracht hen op te sporen.
Buenos Aires, 1 Sopt. (Reuter). We
derom zijn een aantal petroleumreservoirs
tc Campana ontploft. De stad is thans vrij
wel geheel verwoest en do bevolking is
door een paniek getroffen en gevlucht. Ook
do brandweerlieden hebben de stad ver
laten, aangezien dc hitte ondragelijk is ge
worden.
P a r ij s, 31 Augustus. (Reuter). Het breed
voerige exposé van Barthou is met instem
ming door den raad van ministers ont-
ontvangen.
LEBRUN.
De president der republiek. Lebrun, heeft
het bezuinigingsbesluit getcckend, waarbij
zes hooge functies bij liet leger en de
luchtmacht zullen worden afgeschaft en
een decreet, waarbij de verkoopsvoorwaar-
den voor den graanoogst van 1933 worden
vastgesteld.
In verband niet de behandeling
van arbeidersvraagstukken
Londen, 1 Sept. (Reuter). De Daily
Telegraph geeft op opvallende wijze een
bericht van zijn correspondent le Milaan,
waarin wordt gemeld, dat van toon aan
gevende socialistische zijde verluidt, dat
Mussolini thans voornemens is een der
stoutmoedigste daden van zijn binnenland
sche politiek te volvoeren.
Hij zou stappen hebben gedaan bij ver
scheidene vooraanstaande leden der door
hem onderdrukte socialistische partij van
Italië met het voorstel, dat zij zich bij
hem zouden aansluiten en een nieuwen
socialistischen vleugel der fascistische par
tij zouden vormen. Zij zouden dan in de
partij belangrijke posten krijgen vooral in
die instanties, die de arbeidersvraagstuk
ken behandelen.
Een der betrokken socialisten is de voor
malige burgemeester van Milaan Caldara.
Een definitief antwoord is nog niet ge
geven.
Caldara reeds lang niet meer
als socialist beschouwd.
Parijs, 1 Sept. (V.D). Het secretariaat
der Italiaanschc socialistische partij, dat
alhier is gevestigd deelt naar aanleiding
van dc onthullingen in de Dailv Telegraph
mede. dat Caldara reeds lang niet meer
als socialist wordt beschouwd. Hij heeft
inderdaad besprekingen met Mussolini ge
voerd over het oprichten van een tijdschrift
hetgeen natuurlijk ten rloel had een socia
listische beweging in Italic te scheppen
om aldus de agitatie der verbannen Ita
liaanschc socialisten te verlammen De
Italiaansche socialisten hebben een offen
sief en defensief verbond met de commu
nisten gesloten
De Tok aye r wijnoogst
vernield
Boedapest, 1 Sept. (Reuter). Vrijdag
avond heeft zich boven de in het wijnge
bied van Tokaye gelegen gemeente Tarcal
binnen enkele minuten een ontzaglijke ha
gelbui, gepaard met een feilen storm, ont
last. De geheclc streek was plotseling in
dc diepste duisternis gehuld. Er vielen ha-
golsteencn van 50 tot GO gram. In enkele
seconden had het geheele landschap een vol
komen wintersch uiterlijk. De wijnoogst is
vernield, zeer veel vee is om het leven ge
komen, een boer werd, met zijn paarden,
door de hagclsteencn gedood. Talrijke dorps
bewoners hebben voor een deel zeer ernstige
wonden opgelopen. Do door het plaatsje
woelende watermassa's zijn o.m. een tegelfa
briek binnengedrongen, waar de ketel ont
plofte. Door den luchtdurk werdefi 18 huizen
volkomen vernield. Honderd andere wonin
gen werden door het noodweer .verwoest.
Passagiers
verzekerd
8 CL per K.M. Tel. 1788
Vraag! prijs van onze 6 7 pers. wagens.
Vaste standplaats naast het Tramstation,
Het steeds hoogcr stijgende water dwong
do bewoners hun toevlucht te zoeken op
boomen, daken c.d. waar zij den gehcelen
nacht hebben doorgebracht. De lager gele
gen declen vormen één groot meer.
Eenige hulpexpedities cn het tc Tokaye
gelegerde bataljon pioniers is naar Tarcal
vertrokken.
De laatste berichten meldden, dat men het
nlaatsje als vrijwel geheel verwoest kan be
schouwen.
De Hongaarsche regecring heeft maatrege-
ste gevolgen van de ramp tc behoeden.
34 min of meer ernstig
gewonden
Parijs, 2 Sept. (V.D.) Zondagmiddag le
gen 12 uur is op het Gare dc J'Est een spoor
wegongeluk gebeurd, waarbij volgens dc tot
dusverre bekende gegevens, 34 personen min
of meer ernstig gewond werden.
Een rangeerendo locomotief is tegen dat
tijdstip met groote kracht tegen een in het
station staande personentrein aan gereden.
Van de dertig uit hout gebouwde wagons
werd een groot gedeelte in elkaar gedrukt
cn vernield, vooral die wagons, die zich aan
den kop van den trein bevonden. Gelukkig
waren er nog slechts weinig passagiers in
den trein. Er werden ongeveer 34 personen
naar het ziekenhuis overgebracht, van wie
6 ernstig zouden zijn gewond. Een groot
gedeelte der gekwetsten is nog op hei sia-
tion verbonden, waarna zij zicli naar huis
konden begeven.
Men heeft kunnen vaststellen, dat de ran-
geerende locomotief rijdende op den perso
nentrein is gereden, zonder dat zich een
stoker of een machinist er op bevonden.
Cbarbin, 1 Sept. (Reuter). Omtrent den
overval op den trein nabij Charbin wordt
medegedeeld, dat op initiatief van den lei
der der Japansche militaire missie te Char
bin een onderzoek wordt ingesteld, dat
door Japansche cn Mandsjoerijsche politie
zal worden verricht daar de uitslag van
groot belang is voor de verdere ontwikke
ling van den toestand aan den Chineescben
Oosterspoorweg. De Japansche militaire
autoriteiten verklaren, dat thans meedoo-
genlooze maatregelen zullen worden getrof
fen om het Chineesche banditisme met
kracht te onderdrukken. De opperbevelheb
ber der Japansche troepen te Charbin heeft
versterking gekregen van Tsjangtsjoeng
ter bescherming van den Oosterspoorweg.
De Mandsjoerijsche politie verklaarde, dat
de aanstichters van den aanslag moeten
worden gezocht onder de beambten van den
spoorweg.
21 daoden.
Sjanghai, 31 Augustus. (V.D 4 Om
trent den 6poorwegaanslag bij Charbin
wordt gemc-ld. dat in het geheel 21 reizigers
zijn gedood en 25 gewond.
NAT. SOC. PARTIJ IN DENEMARKEN
VERBODEN.
Kopenhagen, 1 Sept. (Reuter). De
Deenschc nat.-socialistische partij is ver
boden. Gisteren zijn elf leden van de partij
gearresteerd.
TWAALF CHINEESCHE VLIEGTUIGEN
DOOR BRAND VERNIELD.
Shanghai, 31 Aug. (V.D.) Op het Chi
neesche vliegveld Nantsjang, het centrum
der door Tsjang Kai Tsek gestichte Chinee
sche luchtmacht, heeft een brand twaalf
zware bombardementsvliegtuigen vernield,
die korten tijd geleden uit dc Vere.enigde
Staten waren aangekomen. Men vermoedt,
dat brandstichting de oorzaak is. Zeventig
personen zijn gearresteerd en een uitgebreid
onderzoek wordt ingesteld. De plannen om
over te gaan lot stichting van een Chinee
sche luchtmacht zijn hierdoor voorloopig
van de baan, en ook dc luchtmanocuvres,
die tegen het najaar gehouden zoudcD wor
den, zijn afgelast.
IDJT BLAD HEEFT EEN DAGKLIJ KSCÊfM
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
Vraagt prijs voor toerritten
IN BINNEN- EN BUITENLAND
VRAAGT OOK PRIJS VOOR DE
LUXE 6 EN 7 PERS. WAGENS.
OOK DES NACHTS GEOPEND
Vaste standplaats ter linker zijde
van hotel f.lonopole.
BUITENLAND.
Spoorwegongeluk aan liet station Gare
de 1' Est in Parijs.
(Eerste Blad, pag. 1.)
De textielstaking in Amerika.
(Eereto blad, pag. 2).
Felle wervelstorm in Z.W. Frankrijk.
(Eerste blad, pag. 2).
BINNENLAND.
Bij een brand le Ernst zijn drie kinderen
in de vlammen omgekomen.
(Tweede Blad, pag. 1.)
Felle brand te Rotterdam.
(Tweede Blad, pag. 1).
De begrafenis van bet te Arasterdam ver
moorde meisje.
(Tweede Blad pag. 1).
Tal van verkeersongelukken.
(Tweede Blad, pag. 1.)
KUNST.
Overleden do heer P. D. van Eysden, oud
directeur van het Rotterdamsqh Tooneelge-
zeischap. (Dcrdo Blad pag. 2).
SPORT
Robur et Velocitas wint het Quick-lour-
nooi.
(Derde Blad, pag 1.)
STADSNIEUWS
Bonte avond van de V.A.R.A.
(Eerste Blad, pag. 3)
Medegedeeld door hetK.N.M.I. tc Do Bilt.
Hoogsto barometerstand 770.9 te Vardö.
Laagste barometerstand 740.4 te Ttaors-
bavn.
Verwachting: Kraöhtige tot matige Zui-
delijko tot Zuid-Westelijke wind, zwaar be
wolkt met opklaringen, kan6 op regen
buien, later koeler.
STORMWAARSCHUWINGSDIENST.
Geseind van Do Bilt om 9.20 uur öan de
posten van Hoek van Holland tot Nieuwer-
sluis „Wecst op uw hoede".
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
HERFST NIEUWS. KOM en ZIE!
Onze prachtige collectie
MANTEL STOFFEN
voor het najaar tegen zeer matige
prijzen.
