•t FILM PUBPIEK
BIJKANTOOR TE AMERSFOORT
IV1EDEDEELING
„Wonder Bar", de vijfde groote musical
van de Warner Bros. Het fel bewogen
leven van Dolores del Rio.
DOLORES DEL RIO
LETTERKUNDIGE KRONIEK
VARIA
ADV&RTENTIËN
ABONNEMENTEN
J. LAMBRECHTS
P. PIJPERSSTRAAT 10
en
Oude Soesterweg 93
De Amerikaansche producten uit de
eerste jaren der geluidsfilm liggen nog goed
in ons geheugen. Muziek en liedjes vierden
den boventoon, de rest kwam er weinig
opaan; als er maar geluid was en een
vroolijk schouwspel om te zien. De revue-
film werd een walging en gelukkig wendde
men zich af van dezo wanproductic, die
geen enkel nut had en slechts antipathie
wekte.
Onze film is echter nog steeds amusemont
en dus was het te begrijpen, dat het revue-
element terug zou moeten lteeren, zij het
dan dat de rolprent door een sterker, veel
sterker scenario gedragen zou moeten
worden. Inderdaad is dit genre teruggo-
keerd en met een daverend succes. De
Warner Bros brachten, na de wedergeboorte
van de musical zooals The jazz sin
ger en Singing Fool, de producten
4 2 n d street, Golddiggers en
Footlight parade, die een overwel
digend succes over de gansche wereld be
haalden.
Wij willen hier geen nabeschouwingen
meer houden over deze werken, die, dat
staat als een paal boven water, bij het
publick geweldig opgang maakten. Ilot zoo
bezadigdo Nederlandsche publick kwam er
in diverse theaters toe te applaudiseeren
en dat zegt voor een rolprent commercieel
zeer veel.
Helaas liep men dood in het genre,
Footlight parade was veel zwakker
dan haar twee voorgaande fims. Het ver
rassende clement ontbrak, de scènes waren
prachtige intriges van een technisch kun
nen, doch ook al door het rommeligo ver
haal kon men deze show niet zoo goed
geslaagd noemen. Los van dit alles was de
rolprent als amusement dankbaar te ge
bruiken en viel zij bij bet publiek in een
goeden smaak.
Het valt daarom niet te verwonderen,
'dat men met verlangen uitkijkt naar dc
nieuwe producten van de Warner Bro9.
Wij hebben in ons ochtendblad van Woens
dag j.l. uitvoerigo berichten gegeven over
de werken, waarmede men een aanvang
gemaakt heeft, of waarmee men beginnen
zal. 1 hans willen wij het een en ander
vertellen van de Wonderbar, een film,
die men binnen korten tijd zal kunnen
zien.
chorusgirls, die onder regio van Busby
Berkeley stonden, terwijl Lloyd Bacon de
dlgemeene regie in handen had. Dc muziek
en tclcst der songs werden natuurlijk weer
verzorgd door Harry Warren en Al Dubin.
De Wonder bar is do vijfde musical
van groot formaat van de Warner Bros
en werd voorafgegaan door de overbekende
films 42nd street, Golddiggers.
F o o t r i g h t parade en 20 million
sweothearts. Wat inhoud betreft ver
schilt zij echter van de voorgaanden; wij
krijgen een handeling te zien, die zich
afspeelt in een Parijsche nachtclub. Het ts
cabaret-kunst met een spannend cn (ro
mantisch gegeven, waarin natuurlijk weer
tal van, reeds door de radio en grnrno-
phoon bekend geworden songs voorkomen.
Al Jolson, de conférencier van de nacht
club, geeft met zijn geestige invallen en
zang, leiding aan de afwikkeling van het
programma.
Kay Francis vervult een dramatische
rol, doordat zij als echtgenoote van een
rijken bankier, haar man ontrouw wordt
en verliefd wordt op een dainseur uit de
„Wonder Bar", waardoor zij in moeilijk
heden komt.
Dolores Del Rio, een danseres, en part
ner van Ricardo Cortez, eveneens verliefd
op hem, vervult de tweede dramatische rol.
Dick Powell vertegenwoordigt do rol van
kapelmeester en zanger. Do overige ster
rollen zijn bezet door Guy Kibbee, Ruth
Donnelly, Hugh Herbert, Fifi d'Orsav cn
Henry O'Neill.
Men ziet hieruit dus wel, dat de film
met een all star cast uit de tooneel- en
filmwereld wordt uitgebracht. De zang- en
dansnummors worden uitgevoerd door 300
Als Dolores Del Rio geen filmloopbaan
bad gekozen, zou ze nu ergens door den
een of anderen uithoek der wereld zwer
ven, want reizen is haar lust cn haar leven.
Dezo jonge vrouw werd to Durango in
Mexico op den 3en Augustus 1003 geboren.
Haar meisjesnaam is Dolores Ascunsolo.
haar vader was een bekend Mexicaansch
bankier. Durango is toevallig ook de stad
waar Ramon Novarro geboren werd on is
de geboorteplaats van Pancho Villa. Del
Rio is de naam van haar eerste echtgenoot
én zij heeft dezen naam behouden. Ofschoon
haar ouders beide in Mexico geboren zijn,
is zij van Spaansche afkomst. Als ecnig
kind van rijke ouders had zij practisch
gesproken alles wat zij wenschto en toen
zij haar grootc liefde voor het dansen ken
baar maakte, een liefde, die zich openbaar
de nadat zij op een Zondagmiddag met
baar moeder do onvergetelijke Pavlowa
zag dansen stonden haar de beste leer
meesters ten dienste.
Gedeeltelijk voltooide zc haar opvoeding
te Parijs. Fen liefdadigheidbal was aan
leiding, dat zij in het huwelijk trad met
James del Rio een zeer rijke en vooraan
staande figuur in Mexico. Met hem reisde
zo voel en werd ter gelegenheid van een
dezer reizen aan bet Spaansche hof gcin-
Iroduceerd Door de vriendschappelijke
verhouding met haar gezant te Washing
ton, Senor Pcsuicra, maakte ze kennis met
Edwin Carewc, een Ilollywoodsche regis
seur, die zijn vacanfie bij vrienden in
Mexico City doorbracht, om daar tevens
tegenwoordig te zijn bij bet huwelijk van
Bert Lytell en Claire Windsor. Een vriend
van de familie Del Rio, die wist, dat Doio-
ros een enthousiaste filmbewonderaarster
was. introduceerde haar bij Carowo. Dolores
inviteerde alle filmspelers voor een tea bij
baar thuis.
Carewe getroffen door haar schoonheid
cn chaimc, stelde haar voor om naar Ca!i-
fornië te komen. Haar man, die wist, dat
Dolores zich in Mexico City doodelijk ver
veelde, vergezelde haar naar California,
heilig overtuigd als hij was, dat zij binnen
een maand weer naar Mexico City zoud?n
terugkeeren en dat Dolores' filmplannen
dan weer tol liet verleden zouden behoo-
ren. Iloe geheel anders kwam alles echter
uit, want haar eerste film Joanna, waar
in ze met Dorothy MacKaill samenspeelde,
bewees duidelijk het talent van de schoont
Mcxicaansche. Haar opkomst voltrok zich
dan ook in een zeer snel tempo. Haar be
langrijkste rol was die als Charmaine in
dc stille film What Price Glory een
rol, die zij te spelen kreeg naar aanleiding
van een kennismaking mot Raoul Walsh,
toen hij op zoek was naar een meisje, dat
voor deze rol in aanmerking kon komen.
Vanaf dat oogenblik was baar naam ge
maakt. Velen beweren echter, dat haar
vertolking als Katuska, in de film Op
standing naar het boek van Leo Tol
stoi, eveneens een stomme film, die van
What Price Glory overtrof.
In 1928 stierf haar man, eenigo jaren la
ter hertrouwde ze met Cedric Gibbons. Zij
bewonen een schitterend huis te Santa Mo
nica Canyon. Toen kwam echter de spre
kende film, waarvoor zij niet geschikt
bleek te zijn. Ze trok zich gedurende een
heel jaar van de film torug, liever dan een
rol tc vertolken, die haar niet lag cn waar
van zij van te voren wist, dat zij er geen
perfecte uitbeelding van kon geven.
Zij maakte reizen naar Europa met de be
Ben vroolljke ontmoeting in de „Wonder Bar", Ricardo Cortez, Dolcres Dol Rio,
Al Jolson, Kay Francis en Dick Powell.
doeling, den indruk, die dc sprekende film
op het publick maakte, te besludceren en
kwam tot het besef, dat do sprekende film
oen eind maakte aan haar loopbaan en be
skot in Europa tc blijven. Op een tea maak
te zij kennis met een jongen man, die van
mecning was, dat haar stem te zwak was,
doch dat er een bijzondere bekoring in lag.
Ofschoon deze medcdceling onbelangrijk
leek, koerde ze naar Amerika terug, om
alsnog een poging te wagen. Door de ken
nismaking met Dahiel Reed, leerde zij do
dictie en uitspraak van het Engelsche per
fect kennen, waardoor zij met deze taal geen
verdere moeilijkheden meer ondervond en
zij voor Warner Bros kon optreden in films
als Wonder Bar en in de costuumfilm
Madame D u b a r r y. Naast het filmen
gaat haar belangstelling uit naar het dan
sen. Zij wordt evenals Kay Francis als een
der best gekloede vrouwen van Hollywood
beschouwd. Zij is een groote bewonderaar
ster van Greta Garbo cn van wijlen Rudolph
Valentino, wiens plaats zij als onvervang
baar beschouwt, omdat volgens haar er
geen beter acteur bestond.
Zij is thans onder contract bij Warner
Bros voor wie zij in Wonder Bar cn M
dame Dubarry voor het eerste in spre
kende films optreedt en door wie zij zich
in C a 1 i e n t o, een film, die binnenkort in
productie komt, de hoofdrol ziet loegewc
zen.
Ilya Ehrenburg,
Scheppingsdag.
Tweede
Dolores Del Rio en Ricardo Cortez in een
zweepdans, in „Wonder Bar".
gauche ,zgn.
Bij het lezen van llya Ehrenburg's
„Tweede Scheppingsdagheb ik aldoor
moeten terugdenken aan literatuur, die
misschien weinigen met dit Russische
boek zullen Vergelijken: aan liet werk van
Sinclair Lewis. Er zijn Hermann Key-
serling heeft dat reedt.- opgemerkt in an
der vc-rband merkwaardige punten van
overeenkomst tussohen primitief, opstrc-
vend Amerika en primitief, op6trevend
Rusland. Er zijn ook merkwaardige pun
ten van ovêreenkomst tu?schen de moder
ne Amerikaansche en de moderne Russi
sche literatuur. Korte, afgebroken, zegging.
Vermoeiende opeenstapeling cn onderlinge
doorkruising van menschen en motieven.
Verwa'arloozing van aesthetische vormge
ving voor psychische waarden.
Het is een reusachtig probleem, waar
voor Ilya Ehrenburg ons stelt. Het is eigen
lijk het centrale probleem van de Russi
sche samenleving. Er beslaat een vijfjaren
plan, en Ilya Ehrenburg laat ons zien. boe
dat vijfjaren-plan wordt verwezenlijkt in
de buurt van een kleine plaats in de on
metelijke Siberische Steppe. Hij toont het
oii6 eerst van buiten, liet onmcnsciielijk
zwoegen van hecle menigten, die geen be
hoorlijke woonplaatsen bezitten, geen be
hoorlijke kleeding, die moeten strijden te
gen ongedierte cn moordende kou. De
strijd om den bouw» van een nieuwe stad,
en om den bouw van een hoogoven-bedrijf.
Ik citeer enkele regels uit dc uiterlijke
beschrijving om U deze hel te doen gewaar
worden door de eigen woorden van den au
teur.
„Luizen marcheerden in dichte drom
men, vlooien huppelden vroolijk, wandluizen
kropen onvermoeibaar. De kakkerlak be
greep, dat bij liier niet op ander voedsel
kon rekenen en begon de menschen te bij
ten. In barak 28, evenals in andere barak
ken gooiden de menschen liet hooi uit hun
matrassen en gingen zelf in de gestreepte
zakken liggen. De roodgebetcn ruggen
brandden. Maar menschen zijn geen bees
ten; ze wisten hun ellende zwijgend te ver
dragen. Overdag groeven ze in den grond
of droegen eteenen. 's Nachts* sliepen ze".
Waarom doorstonden ze al die ellende?
„Ze bouwden aan eon reus." De stad cn
de hoogoven echoot op onder hunne han
den. Er brandde in hen de hartstocht om
het vijfjaren-plan nog sneller te verwezen
lijken, dan dat uit Moscou werd gedecre
teerd. Hier heeft Ehrenburg gelegenheid,
om ons de geweldige kracht en het alles
overwinnend enthousiasme te toonen, dat
door den opbouw van eenc nieuwe ge
meenschap wordt opgewc/kt. Maar naar
mate zijn verhaal \oortgang vindt, wordt
het gesplitst. De schrijver gaat al meer en
meer onderscheiden en ontdekken in dc
eenvormige, collectivistische massa, die
bij ons ten tooneelo voert. Het is een on
derscheiding van individuen, die uit do
vormlooze menigte naar voren treden, het
ie eene onderscheiding ook naar begrip
pen en gevoelens.
Wij beseffen het opeens, dat wij verkeerd
doen, door te gelooven, dat het Russische
communisme dc individuoclo ziel naar zijn
gebruik6aanwij-ging heeft gemodelleerd.
Wij beseffen hot opeens, dat het individu-
eele leven van den mensoh een zoo onver
woestbare, een zoo eeuwige waarde is, dal
zelfs een communistisch dwang-systeem
baar niet kan vernietigen. En wij heseffen
ook, dat de verscheidenheid van men6ohe-
lijke inzichten en neigingen tot het wezen
zelf behoort van iedere gemeenschap, óók
wanneer er rechtelooze of onderdrukte
minderheden bestaan.
Hot valt niet te ontkennen, dat het Sov
jet-regime een bepaald grond-type heeft
geschapen. Het is een type, welks ethische,
religieuze doelstelling samenvalt met de
doelstelling van den staat. Maar dat grond
type projecteert zijn afwijkingen. Afwijkin
gen, die zoowel door traüitioneelc en reac
tionaire als door revolutionaire oorzaken
kunnen worden verklaard.
Traditioneel is bet diep in dc ziel van
liet Russische volk gewortelde, oudo ge
loofsleven. De Sovjet-Staat is in zijn ge
zindheid a-theistiscli, bet is deze ideolo
gie, waartegen zich ten gedeelte der in dit
bock gekenschetste individuen verzet. De
vrouw, die sterft, cn 'die aan haar ster
venssponde heimelijk den priester laat ko
men, dc oude vromen, die in alle stilte
hun kaarsjes branden voor verborgen iko-
nen.
Reactionair is de eigen-baat, dc oude Tsa
ristische verdorvenheid, het heimelijk ste
len van Jiet gemeenschappelijk eigendom,
het kwanselen, het alleen maar sluw uit
zijn op persoonlijk gewin Revolutionair i6
de 'wilde dorst naar kennis en weten, on
samenhangend weten dikwijls, die wij. in
een der hoofdfiguren van liet boek, den
jongen VoJodja Safonow aantreffen. Het
is do geesj van hen, die de voltrokken re
volutie niet als een gesloten dogma willen
zien, maar die zoeken naar nieuwe vor
men van ontwikkeling, de revolutionairen
van morgen, die zelfs in een bereikt vijf
jaren-plan niet anders zien dan een doo-
den fetisoh, een resultaat dat niet de reu
zenkrachten rechtvaardigt, die er als in
zet aan zijn gesteld. Deze verdeeling ls
bet sociaal-psychologisöhe schema, waaruit
Ehrenburg zijn figuren ontwikkelt.
Tue6chen do Russische en Amerikaan
sche ziel bestaat de overeenkomst der col
lectieve levensvormen, maar cr bestaat tus-
sclicn beide ook een esscntieele tegenstel
ling. Die tegenstelling ligt in den levens
ondergrond. De Amerikaan i6 kinderlijk,
maar ook kinderlijk-oppervlakkig, do Rus
beeft een psycnischen ondergrond van heel
oud leed en van wereld-verzakende ge
voeligheid. Het kind-zijn van den Ameri
kaan zien wij als een ontwikkelings-6ta-
dium, liet kin I-zijn van den Rus als een
ingeboren kinderlijkheid. Komt dc figuur
van Sinclair Lewis tot inkeer, dan beseft
hij hoe leeg zijn leven is. komt do figuur
van Ehrenburg tot inkeer, dan voelt hij
weer de aanwezigheid van gemoed cn ziel
onder het kommervolle leven.
Ehrenburg zou niet de belangrijke
schrijver wezen die hij is, indien niet
gaandeweg uit zijn vermoeiende en
verwarrende moticvenveclvuldigheid een
va6t-omlijnde éonstructie te voorschijn
kwam. Het is daarbij merkwaardig dat,
naarmate de schrijver dieper doordringt in
zijne personen, het geweldige motief der
menigte, die aan den hocgovon bouwt als
aan een soort toren van Babel, op don ach-
lergrond treedt, en verbleekt tot décor, en
hoe wij hoe langer zoo meer den Indruk
krijgen van een beschrijving van het Rus
sische leven in het algemeen, naarmate wij
verder lezen in het verhaal.
Waar ligt nu die vaste constructie? Zij
ligt in de tegenstelling tu6schcn twee jon
ge mannen: Volodja Safonow cn Kolka. Zij
zijn beide minnaar van een meisje, Irina,
maar de verhouding, noch van Volodja,
noch van Kolka tot Irina krijgt vaste vor
men. Het lijkt wel of de schrijver in Irina
het symbool heeft willen kiezen van het
eelwig vrouwelijke leven, waaraan wij on
zen twijfel en belijdenis willen openbaren.
Het is van bot uiterste belang, dat zoo
wel Volodja als Kolka uit de eigenlijke
communistische gemeensohap zijn voortge
komen. Beiden vertegenwoordigen eene
mogelijkheid van ontwikkeling der com
munistische gedachte, terwijl de teekening
d$r andere, traditionalistische cn reactio
naire figuren in het boek, oen meer illus
tratief karakter heeft.
Volodja vertegenwoordigt den scepticus,
en tegelijkertijd de gedachte eener ontwik
keling van de revolutionaire idee tot per-
EEN UITKOMST VOOR IEDERE
VROUW.
Orient Henna Shampooing
Verft door gewoon wasschen elk haar
in elke gewenschte tinL
Onschadelijk t 0.60.
DROGISTERIJ „DE GAPER"
JULIANAPLEIN 3, Amersfoort
soonlijker levensvormen. Kolka vertegen
woordigt den dogmatisclien idealist, die
zij het met ccnige reserve, in de kruistocht
der Sovjet, waarmee het vijfjaren-plan kan
worden vergeleken, volkomen levensbe
vrediging vindt.
Dc lezer ziet in de boven-gcformuleerdo
tegenstelling de grondgedachte van den
roman weergegeven. Zij eisohtc de geheele
plaats die aan dit opstel is toegewezen; in
een volgend artikel zal ik trachten mijne
beschrijving te voltooien en mijn kritiek t«
ontwikkelen. Ik wil mij, eer ik voor heden
eindig, met den lezer samen, rekenschap
geven van den titel. Het boek draagt tot
motto don bekenden tekst uit Genesis:
„Daar zij een uitspansel in het midden
dor wateren... .En het was alzoo
Toen was het avond geweest, en het was
morgen geweest, de tweede dag". Het ie
het uitspansel, het is de levende Idee, die
Ehrenburg naar het mij voorkomt in dit
boek zoekt, boven de vloeden der koortsige
werkzaamheid van het nieuwe Rusland.
Het is het grootc probleem dat hem kwelt,
of wij dat uitspansel moeten zien in do
overkoepeling van de communistische leer
door de communistische daadkracht, dan
wel den wijderen hemel eener verdere,
persoonlijker getinte ontwikkeling van de
communistische Idee, die meer beteekent
dan machines, hijsch'kranen cn staal.
P. H. RITTER Jr.
DE GODSDIENST VAN DEN CHINEES.
Do Chineezen zijn in het algemeen mis
schien het minst godsdienstige volk ter
wereld; zij hebben zelden een bepaalde
godsdienstige opvatting. Wel is de grond
slag van hun dagelijksch leven religieus,
maar die grondslag komt voort uit een
mengeling \an leerstukken en voorschrif
ten van allerlei religieshet confucia
nisme, het taisme en het boeddhisme.
Dezo drie zijn zoo nauw aan elkaar verbon
den geraakt, dat men de denkbeelden niet
meer uit elkander weet te houden en do
mcestp Chineezen beschouwen Confucius,
Lao, Tse en Boeddha als gelijkwaardig.
De leer van Confucius wordt geraadpleegd
wanneer men een maatschappelijk vraag
stuk heeft op te lossen, of een vraagstuk
betreffende betrekkingen tusschen bloed
verwanten; het persoonlijk loven van den
enkeling wordt door de beginselen van Lao
Tso beheerscht; het ritiuecl, dat bij begra
fenissen of verjaardagen gebruikt wordt, is
boeddhistisch. In ieder huisgezin worden
Amitabha en Koeun Yin geëerbiedigd; deze
stellen boeddhistisch© denkbeelden voor;
het aanbidden van eigen voorvaderen be
hoort tot hot confucianisme, terwijl de al
om verbreide idee van een „keuken-god" of
beschermgeest zijn oorsprong vindt in «Ie
leer van Tao. Deze drievoudige basis van
hun godsdienst is weer duidelijk te bespeu
ren in de volksfeesten, waarin het verschil
an begrip voortdurend tot uiting komt.
STROOPTOCHTJES DOOR DE
ENCYCLOPAEDIE.
Wie wist, dat er een \eeuwerik is, die in
den winter 6oms naar Nederland komt? En
toch is er onder de 200 ons bekende
leeuwcriksoorten een, de zoogenaamde Al-
pcnleeuwerik, die in het hooge Noorden van
Azië en Europa broeit en bij gelegenheid
een „warm" winterkwartier in ons land en
Duitschland betrekt.
Waar komt de uitdrukking „Lynchwet"
van daan? Do naam kan teruggevoerd wor
den op den „rechter Lynch", die in het
laatst der 17e eeuw geleefd zou hebben,
maar omtrent wiens werkelijk bestaan nog
al eens gestreden is. Hem zou van hoogcr
band opgedragen zijn de rondzwervende
misdadigers, zooals paardendieven, oplich
ters cn koppelaars, maar vooral negers, die
zich aan blanke vrouwen vergrepen had
den, zonder vorm van proces té straffen.
Aan dit „systeem" zijn in Noord-Amerika
tusschen 1885 cn 1926 niet minder dan 4250
menschen ten offer gevallen.
Wat kost hot, om eon schip bij moer dan
200 jaren bestaande maatschappij voor zee
verzekering, zeehandel en classificatie van
zeeschepen, de wereldbekende „Lloyd's" te
Londen te doen inschrijven. Om weinig be-
teekendo cn minder voor hot lidmaatschap
geschikt geachte firma's op een afstand tc
houden, heft Lloyds een inschrijvingsgeld
van 500, en bovendien een cautie van gemid
deld 10.000 pond sterling.
worden ook aangenomen
door ons
