DE EEM LANDED
„GEEFMIJ EEN BOVEETJE"
4000 EX EM PLAK EN
Belamj
Weerbericht
L. J. LUYCX ZOON
Vrijdag 14 September 1934
Uitgave: VALKHOFF Go. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
33e Jaargang No. 65
DE BESCHERMING DER MINDERHEDEN
POLEN ONTEVREDEN
REVOLUTIEPLAN IN
IN SPANJE?
Tel. 1788
SCHEPEN IN NOOD
TEL. 1830 TEL. 1093
MACHTSMISBRUIK
VAN EEN RADJA
EEN „KRANT" VAN
MARMER
TAXI
TAXI
Nieuws
BESPEELDE PIANO'S
Firma R. VAN DEN BURG.
7 uur 48 min.
HAARDEN en HAARDKACHELS
ra?rr=ry.Ta
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10. per maand 1 0.75. per
week (met gratis verrekering tegen ongelukken» f 0.177*
Hlnneoland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers I 0.05.
fOSTREKENlNG 47910 TELEFOON INTERC 513
PRIJS OER ADVERTENTiEN wao 1-4 reyeU l 0t ®c! mbcyrtP een bewusnumni*
elke regel meer f0 25 Liefdadigheids adverteotlèo voor (Ut
belft van den prl|s Kleine Advertentiên „KEITJES bi) voorultbetaHng 1-5 regel)}
50 cent elke reael mee» 10 cent drieman! oleatseo f I.—. Bewtlcnummei extra I 0MM
BETHLEN.
Eenzijdige beschouwing.
Tovoren had minisfer Beek in langdurige
uiteenzettingen verklaard, dat Polen de
slechts aan eonige staten eenzijdige opge
legde minderheden-bescherming beschouwt
als een onrechtvaardigheid en een discri
mineering, die noch in harmonie zijn met
de rechtsgelijkheid van alle leden van den
Volkenbond, noch met de. democratische
grondwet van den Volkenbond. Bovendien
is de minderhedenbescherming volstrekt
niet een uniform geheel, maar iets wille
keurigs en toevalligs, aangezien hier en
daar gedeeltelijk en elders weer in het ge
heel niet desbet-effende bennlincren bestaan.
Bij eenige staten beeft men er in het ge
heel niet naar gevraatrd, boo daar ook do
positie der minderheden was. Overigens is
de toepassing van de tot dusverre vigeeren-
de minderbedenwet volkomen teleurstel
lend gebleken. Zij heeft den minderheden
zelf geen nut gebracht, maar heeft gediend
als middel voor een omlaanrhalcnde propa
ganda Jegens die staten, die aan do hena-
lingen waren onderworpen en bovendien
als middel tot het uitoefenen van politie
leen druk, dat toegepast is door staten, die
zonder zelf door deze verdragen gebonden
te zijn, bet recht voor zich opeischen aan
de contrólo erover deel tc nemen.
Het gaat er thans om en in deze rich
ting doet spreker een beroep op de ver
gadering de vroeger begane fouten uit
den weg te ruimen en een duurzame duide
lijke en uniforme basis tc schepnen, waar
op de internationale minderhedenbescher
ming in oen systeem van definitieve en
duurzamen aard kan worden opgericht,
De Hongaarsche minderheden.
In een verklaring aan de Hongaarschc
pers heeft graaf Bctlilen uiteengezet, dat
Een definitieve en uniforme basis
lol internationale bescherming
bepleit
Genèvc, 13 Sept. Dc Poolsche
minister van buitcnlondscbc zaken
Bock, beeft in een lieden in do ple
naire vergadering van den Volken
bond uitgesproken redevoering de
practische medewerking opgezegd
van Polen aan de uitvoering der
bepalingen betreffende dc minder
heden in Polen.
Polen heeft in zijn voorstel aan dc Yol-
konbondsvergadering dc \eralgemcening
van deze verplichtingen gcëischt. Ilct
houdt aan dezen eisch vast en verwacht
een duidelijk en helder antwoord. Wanneer
het antwoord positief is, zal liet medewer
ken aan de uitwerking der bepalingen voor
een algemeciio overeenkomst inzake de
minderheden, waarbij dc Poolsche regcc-
ring het natuurlijk aclit, dat daarbij de bij
zondere omstandigheden der andere gebie
den onder oogen worden gezien. Weliswaar
heeft Bock den indruk gekregen dat bij de,
meerderheid der regeeringen de afwijzende
houding tegenover het Poolsche voorstel,
welke reeds verleden jaar geleid heeft tot
een afwijzen dor Poolsche oischen, in niets
veranderd is. Onder deze. omstandigheden
heeft spreker nog liet volgende te verkla
ren: „In afwachting van liet, van kracht
doen worden van een algemeen en gelijk-
geaard systeem van minderheden-bescher
ming ziet mijn regeering zich genoodzaakt
van heden af iedere samenwerking met de
internationale organisatie af te wijzen voor
zoover het de conlrólo der rnindorheden-
Iieschorming door Polen bctrcfl."
Beek voegt hier nog aan toe, dat. deze
beslissing dor Poolsche regeering niet ge
richt is tegen het belang der minderheid.
Deze belangen konien verder door dc groot
moedige gestie van Polen tot, uiting, door
wetten, waarin aan de minderheden vrije
ontwikkeling en rechtsgelijkheid met. be
trekking tot taal en godsdienst wordt ver
leend. Aldus kan de werkelijke situatie der
minderheden ook niet veranderen.
BECK,
do positie van do Hongaarecho minderhe
den veel slechter is geworden in alle lan
den der Kleine Entente en dat deze min-
'icrhedcn worden onderworpen aan een re
gime van rcgecringsonderdrukking, welke
dagelijks mcedoogenloozer wordt. Hij doet
een beroep op dc Hongaarsche rcgcering,
om zich te bedienen van alle beschikbare
diplomatieke middelen om een verbetering
te brengen in do positie der Magyaarsche
minderheden.
In dc Pcsti Nnplo is een opmerkelijk ar
tikel verschenen van graaf Bethlen, wien
men nog steeds veel invloed op do Ilon-
gsarsche politiek toekent. Hij schrijft, dat
de toenadering tusschen Frankrijk en Ita
lië en het slechter worden van dc lta-
laansch-Duitscho betrekkingen voor Hon
garije een verontrust en den factor vormt.
Italië is in beweging in de richting van
een sterke groep, welks leiders gekant zijn
tegen do Ilongaarsclio doeleinden in de
kardinale kwestie der Hongaarsche poli-
liek. Wanneer de Haliaansch-Fransche on
derhandelingen lot een overeenstemming
mochten leiden over de Donauproblemen,
zonder dat een wijziging zou worden ge
bracht in de iiiinderherlcnpolit.ick der
vroegcj'e bondgetiootcn, dan zon, aldus
graal Betlilcn, de Jtaliaansch-IIongaarsche
vriendschap' een zware wonde hebben ge-
kregon. Graaf Bethlen brengt nadrukkelijk
in herinnering, dat do protocolion van
Ronio niet tot stand badclcn kunnen komen
zonder do medewerking van Hongarije, en
concludeert, dat liet algemccne Europcc-
sclio belang een verzoening tusschen
Duitsrhland cn Italië cischt.
Nog geen antwoord van Rus
land.
Gerieve, 13 Sept. Hedenmorgen vroeg
was nog geen antwoord van Rusland be
treffende het toetreden tot den Volkenbond
ontvangen.
Bevestigd wordt, dat I.itvvinof dc beslis
sing aan Moskou heeft gelaten.
Genèvc, 13 Sopt. (V. D.) Men neemt in
Volkenbondskringen aan, dat de grootste
moeilijkheden voor Ruslands toetreding tot
den Volkenbond uit don weg zijn geruimd
en dat de situatie op zijn laatst aan het
einde der weck geheel opgehelderd zal zijn.
België onthoudt zich van stom-
ming.
Geneve, 13 Sept. (Reuter). Het Belgi
sche Telegraaf Agentschap is gemachtigd
mede te deelen, dal Belgic zich hij do stem
ming over de toelating van Rusland zal ont
houden.
De indruk van Beck's verkla
ring.
Genèvc, 13 Sept. (V. D.Ï Dc verklarin
gen van den Poolschcn minister van bui-
tonlandsche zaken Beek hebben te. Genèvo
groot opzien gehaard. Men wijst er op, dat
een dergelijke verklaring in dezen vorm
nog nooit in den Volkenbond is afgelegd.
Londen, 13 Sept. (Reuter). Volgons de
Daily Telograph heeft, de Poolsche minister
van buitcnlandschê zaken Bock de Brilsche
regecring via lord Eden medegedeeld, dat
Polen definitief heeft besloten niet deel te
nemen aan het Oost-Locarno-pact,
De houding dor kleine Oost-
zeestaten.
Londen, 13 Sept. (Reuter.) De Daily
Telegraph bericht, flat de kleine Baltische
landen hun toetreding tot het Oost-Locar-
nopact afhankelijk maken van het toetre
den van Duitschland en Polen. Waar
schijnlijk zullen zij dus thans, nu deze
beide landen niet toetreden, eveneens wei
geren toe te treden. Naar evenwel van an-
dcro zijde te Gcnève wordt vernomen blij
ven Estland, Letland en Litaucn aanhan
gers van het Oost-Locarnopact niettegen
staande Duitschland officieel het pact van
de hand heeft gewezen. Omtrent de hou
ding van Polen is officieel nog niets be
kend.
Gelijk reeds kort is medegedeeld, meldt
de politieke medewerker van de Daily Tele
graph, dat Polen definilief besloten hoeft
geen deel te nemen aan het Oost-Europec-
sclic pact tot wcder/.ijdschen bijstand. De
correspondent van dit blad, wiens inlich
tingen, naar het schijnt, voor een deel uit
Poolsche bron afkomstig zijn, meldt ver
der, dat de kleine Baltiscno landen hun toe
treden lot dit pact afhankelijk hebben ge
steld van dc deelneming van Duitschland
cn Polen. Het is dan ook zoo goed als ze
ker, dat Estland, Letland cn Litaucn onder
do tegenwoordige omstandigheden eveneens
de voorstellen voor dit pact zullen verwer
pen cn deze zekerheid wordt nog vergroot
door het bericht uit Gcnéve betreffende het.
Baltische pact. Van dc oorspronkelijke
deelnemers blijven dus nog slechts over
Frankrijk, Rusland cn Tsjecho-Slowakije.
Daar Engeland er aan vasthoudt, dat een
Oost-Europeesch pact1 wederzijdschc garan
ties voor Duitschland moet bevallen, is het
onwaarschijnlijk, dat een Brilsche toestem
ming tot een of andere overeenkomst zal
kunnen worden vorkregen, welke deze
landen thans misschien onder elkaar zou
den sluiten.
Do bijzondere correspondent gaat dan
als volgt verder: De houding van Polen
wordt ingegeven door de overtuiging, dat
het land eerder zou verliezen dan winnen,
wanneer het zou toetreden tot een Oost-
pacL Het heeft reeds non-agressieverdra
gen met Duitschland in het Westen en met
Rusland in het Oosten. Polen staat op het
standpunt, dat het, wanneer zulke pacten
eenige practische waarde hebben, in dit
opzicht reeds voldoende beveiligd is.
Betreffende do verhouding tusschen
Polen en Frank;rijk zet de correspondent
liet volgendo uiteen: Het feit, dat Polen
niet. toegeeft aan dc verlangens van het
geallieerde Frankrijk, behoeft niet tc wor
den beschouwd als een toeken van ver
vreemding tusschen heide landen, maar
wel als ccn toeken van de toenemende
vastbeloftenhcid van Polen, om erkend tc
worden als een volstrekt rechtsKcliike cn on
afhankelijke staak Deze betrekkingen tus
schen Frankrijk en Polen zijn in overeen
stemming met de traditie, maar zij zullen
niet volkomen worden hersteld, zoolang
Frankrijk nalaat Polen het recht toe te
kennen zoo to beslissen over zijn politiek,
als dit volgens zijn eigen meening in over
eenstemming is,met zijn eigen belangen.
Dc correspondent besluit als volgt: Het
niet tot stand komen van een overeen
komst inzake het Oost-pact heeft geen
direct effect voor Engeland, welke houding
gedurendo den gchcelen tijd niet geïnte
resseerd en welwillend is geweest. Dc En-
gélsche regeering zal "echter zonder twijfel
haar invloed gebruiken om iedere nieuwe
poging tot een ingrijpen van Duitschland
door verdere maatregelen te ontmoedigen.
G ct. per K.M. Tel. 1788
Vraagt prijs van onze 6 7 pers. wagens.
Vaste standplaats naast het Tramstation.
Een wijdvertakte organisatie der
linksche partijen zou
ontdekt zijn
II a dl' id, 13 Sept. IV D.). Do bladen
brengen mot groote, alarmeeren-de opschrif
ten het bericht, dat hel de politic gelukt
is, in verband met de wapcnsmokkelarij,
die gisteren gemeld werd, een wijd vertakt
revolutie-plan der linksche partijen op het
spoor te komen.
De minister van binnenlandschc zaken
heeft verklaard, dat de regcerlng voorloo-
pig de baar bekende details nog niet kan
pubiiceeren, daar het onderzoek, dat ge
voerd wordt door in geheel Spanje benoem
de speciale rechtere-, niet bemoeilijkt mag
worden De minister zal echter binnenkort
alle bijzonderheden bekend maken
De bladen malden, dat het schijnt'vast te
staan, dat linksche ambteneren er naar
gestreefd hebben, wapens le smokkelen uit
de stnalswapenfnbriek en groote menigten
machinegeweren, geweren pistolen, hand
granaten cn munitie over geheel Spanje te
verdoelen. Het plan zou geweest zijn. op
een bepaalden dag ongeveer honderddui
zend arbeiders te verzamelen, die dan den
eeretcn stoot moesten geven.
Zeer belangrijk ook is in dit verband het
feit, dat hierdoor de oplossing der kabi
netscrisis belangrijk moeilijker wordt, zoo
dat zelfs rekening moet worden gehouden
met reorganisatie of aftreden van het ka
binet. Men neemt aan, dat nog heden een
beslissing zal vallen. In Lerroux cn Gil
Robles ziet men candidaten voor de functie
van minister-president.
Twee eenheidsfronten.
Madrid, 13 September (Reuter). Het
centraal comité van de communistische
partij heeft besloten tot het werkliedenver
bond toe te treden, waarin reeds de socia
listen en andere groepen van de uiterst-
llnkerzijdp zich vereenig*»* hebben. Zoo is
een eenheidsfront geschapen.
De radicaal-socialisten en radicaal-demo
craten hebben zich eveneens samengevoegd
tot een eenheidsfront, met den naam: „Re-
publikein6che Unie".
Passagiers
verzekerd
Los Angeles, 13 Sept. (V.Ü.). Het Ja-
pansche stoomschip „Tansan Maroe", op
weg naar Boston, heeft S.O.S seinen uit
gezonden. De juiste redenen zijn nog niet
hekend.
Vrachtschip geeft S.Q.S.-seincn.
S a 1 i n a Cruz, 13 Sept (V D.). Het Ame-
riknansche vrachtschip „Hawaiian", dat
met een bemanning van 42 koppen onder
weg is van Boston naar Los Angeles, geeft
S.O.S.-scincn.
Het schip bevindt zich ongeveer 40 zee
mijl van Saliua Cruz (Mexico) in zinken
den toestand. Do oorzaak der averij is on
bekend.
Betrouwbare Onderneming
Wagens en Passagiers verzekerd
Naar buiten 6 cent p. K.M.
STANDPLAATS STATIONPLEIN
LINKERZIJDE HOTEL MONOPOLE
Hoofdkantoor KAMP 41.
Simla, 12 Sept. (Reuter). De radja van
Jh-ab ia, een staat mei ruim 80.000 inwo
ners in het district Bhopowar, heeft, inge
volge den wensch \an de Brilsche regee
ring, zijn land voor onbtpaalden tijd ver
laten, tenein-ie elders te gaan wonen, aan
gezien hij zien blijkens een officieel be
richt zou hebben schuldig gemaakt aan
machtsmisbruik cn verwaarloozihg van
het beheer van 's lands zaken.
Ilei beheer zal thans worden opgedra
gen aan den eersten rn nister, die waar
schijnlijk een Britsch Indiër zal zijn en
wiens aanstelling door de regeering zal
worden goedgekeurd, die cok toezicht zal
blijven uitoefenen op zijn werkzaamheden
Reods eerder haeft men de rnaebt van den
radja moeten beknjllen, acch in 1931 heeft
mon hem zijn volle ma ebt hergeven.
De radja heefl in tusschen echter niet ge
toond, dat hij voor zijn taak berekend is
en de regeering stond dan ook voor geen
andere keuze dan tot den thans gevolgden
weg haar toevlucht te nomen, teneinde den
staat van bankroet en machtsmisbruik to
redden, aldus het officieelc berichf.
Journalistiek in hei
oude Rome
Rome, 12 Sept. (Reuier). In de buurt
san de oude havenstad Oc-tia zijn doorpio-
fessor GuIda Cabza die dc opgravingen al
daar leidt, een drietal marmeren platen
gevonden, dio deel uitmaken van helstaats
blad van het oude Rome, do „fastj annali",
hetwelk opgehangen werd aan de muren
van tempels en andere publieke gebouwen
in de groote steden van het Roraeinsche
keizerrijk en Ie legen woord ige kranten
reeds zeer nabij komt.
Het „blad" werd in het bijzonder gebruikt
voor het doen van mededcelingon omtrent
den Romeinscnen keizer, gebeurtenissen te
Rome en de leien van de keizerlijke farrii
lie. Een der gevonden marmerplaten ver
haalt van do eeretc zege van Trajanus op
de Parthen in het jaar 110 na Chr. cn van
de publieke spelen en feestelijkheden waar-
mode deze te Rome werd gevierd. De twe
de plaat bevat mo ledeelingen omtrent het
huwelijk van Annia Faustina met Marcus
Aurelius, voor deze keizer werd en geeft
een opsomming van de feestelijkheden, die
Anthonius Pins bij deze gelegenheid liet
organiseeren, o.a een stierengevecht in het
Circus Flaminius.
Het derde frogment vertelt van de her
stelling van de Cestiusbrug over de Tiber
door Antonius Pius.
ERNSTIG ONGELUK OP VLIEGVELD
VAN KATTOWITZ.
Kattowitz, 13 Sept. Op het vliegveld
alhier is gisteren een vreeselijk ongeluk
gebeurd. Een vliegtuig, welks motor voor
den start aangezet was, zette zich plotse
ling, zonder dat men dc oorzaak daarvan
kent. in beweging en reed in een razende
snelheid op een groote menigte toeschou
wers toe. Vier personen werden door de
vleugels van het toestel gegrepen en zoo
zwaar gewond, dat zij onmiddellijk naar
liet ziekenhuis moesten worden overge
bracht. Een 21 jarige jongeman uit Katto
witz overleed spoedig, na te zijn opgeno
men. De tweede gewonde brak een heen,
Ier wijl de beide anderen gelukkig iets lich
ter gekwetst zijn.
DIT BLAD HEEF! EEN DAGELIJKS CJtt
GECONTHOLBERDE OPLAAG VAN
BUITENLAND.
Verklaring van den Poolschcn minister
van buitcnlandschê zaken inzake de be
scherming der minderheden.
(Eerste Blad, pag 1);
Revolutieplannen in Spanje ontdekt.
(Ecrsto Blad, pag 1).
BINNENLAND.
Economische cn politieke beschouwingen
van minister Slol°n?öker.
(Tweede Blad. pag. 2).
Do Vrcdcsteinfabrioken In vlammen.
(Tweede Blad, pag. 1).
STADSNIEUWS.
Lastig na tc komen verplichtingen. (Kan
tongerecht).
(Eerste Blad, pag. 3).
Opvoering van „Dc Huizen van don
weduwnaar."
(Eerste Blad, pag. 3).
Een Vischtcntoonstelling in dc Markthal.
(Eerste Blad, pag. 3).
Uitgebreide collectie bespeelde piano's:
Ibach Forst-er Adam enz.
Vraagt onze prijslijsten aan.
ARNH.STRAAT.
Medegedeeld door het K. N. M. I. tc Do
Bilt.
lloogsto barometerstand 776.7 tc Shna.
Laagste barometerstand 752.2 te Isafjord.
Verwachting: Zwakke tot mnlige Ooste
lijke tot Zuidelijke wind, licht tot half bo-
w olkt, droog warm weer, behoudens kans op
onweer.
Nog steeds gunstige vooruit
zichten.
Over Scandinavië bleef de kern van hoo-
gen druk zich handhaven, doch over Frank
rijk daalde do barometer. Do depressie bij
IJsland vulde op. Het is over het geheele
waarnemingsgebied rustig weer. Voel sta
tions melden windstilte cn ochtendnevel.
Op sommige plaatsen is de ochtendtempera-
tuur wat gestegen, on andere iets gedaald.
Slechts in het hooge Noorden viel regen van
betcekenis. De vooruitzichten blijven gun
stig. Slechts nemen do onweerskansen bij
hot toenemen van de vochtigheid in de hoö-
gcre luchtlagen een weinig toe.
LflllGESTRAfll 49-bl
TELEFOON 130
Onze MANTELSTOFFEN
zijn MOOI en NIET DUUR
Patroon gratis.
Zender verplichting geven wij D lnlich'-i—
gen over
