BECK WIERP EEN BOM
„GEEFMIJEENBOVEETJE"
DE ÊEMLANDER
4000
L. J. LUYCX ZOON
Zaterdag 15 September 1934 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoartwal 2a 33e Jaargang No. 66
ZIJN REDE WEKT
GROOT OPZIEN
Zijn houding door Polen
toegejuicht
Tel. 1788
EXEMPLAREN
TeB. 1788
MASARYK ONGESTELD
OVEREENSTEMMING
BEREIKT
NIEUW WAPENVERBOD IN
OOSTENRIJK
„DOORKNEEDE
VAKLIEDEN"
HET „INCIDENT" TE
SPALATO
TAXI TAXI
TEL. 1330 TEL. 1093
7 uur 48 min.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS t*' 3 Qaar«hn v°<» Amersfoort 2.10. per maand I 0.75. par
m wcek gr.tii verieltering tegen oogalokken! t O.W/r
f,anco p" pp" V 3 maandea I 3.-. Afionderll|ke nnmmara f 0.05.
fOSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC 513
PRIJS OER ADVERTENÏIEN vaD |-"*re9eli l.03 met inbegrip van een bewijsnummtf
11 elke regel mee» (0.25 Llefdadlghetdi-ndveitenMta voor da
helft voo den prijs. Kleine Advert en tlto „KEITJES" by vooruitbetaling 15 regels
50 cent elk» regel mee» 10 cent driemaal olaatscs f I.—. Be*11 «nummer extra f 0X5
Er wordt gesproken van een aanslag
op den Volkenbond
De rede van den Poolschcn minister van
buitenlandscho zaken over liet minderhe
denvraagstuk heeft dc Engelscho bladen
volkomen verrast. De Daily Herald 6preekt
van een Poolsch ultimatum, de News Chro
nicle een tegen den Volkenbond gerichtcn
slag, dc Time# van een ernstigen stap, ter
wijl do Morning Post een zekere genoeg
doening over deze nieuwste ontwikkelin,
van den toestand toont. Algemeen wordt
verwacht, dat dc Engelschc minister van
buitenlandscho zaken, sir John Simon,
eveneons zijn standpunt za' uiteenzetten
inzake do verklaringen van Beek. Volgens
de dagbladcorrespondenten in Genöve zou
aldaar over het a-gemeen de indruk gewekt
zijn, dat Polen de minderhedenovereen
komst eenzijdig opgezegd heeft, doch zou
de Poolsche delegatie zich tegen deze op
vatting verzetten met dc verklaring, dat
de verwerping van de overeenkomst 6lechts
voorwaardelijk en niet absoluut is. De bij
zondere correspondent van de News Chro
nicle is vau meening, dat de verklaringen
van Beek voor een deel in verband staan
met het toetreden tot den Volkenbond van
sovjet-Rusland met zijn tallooze nationale
minderheden. Overigens, aldus deze corres
pondent, is Poien bereid zich aan iedere
contróle te onderwerpen, die ook geldig is
voor alle andere landen met groote natio
nale minderheden. Do redevoering is ook
tegen Italic gericht; dc behandeling der
Oostenrijker# in Zuid-Tirol wordt door
geen enkel verdrag aan banden gelegd.
Alle landen,, die gebonden zijn door min
derheden-verdragen, zullen de grootste ver
ontwaardiging doelen.
De bijzondere correspondent van de Daily
Herald schrijft, dat de redevoering van den
Poolschen minister van buitcnlandsche za
ken den Volkenbond bedreigt. Een groot
deel der leden van den Volkenbond met
andere minderheden zuilen misschien liet
Poolsche voorbeeld volgen
De correspondent van de Times echrijft,
dat zich in de annalen van den Volkenbond
nog nooit zoo ietc. heeft voorgedaan en
merkt op, dat de feiten inzake do ongelijk
lieid van het systeem werkelijk zijn, zooals
Beek ze uiteen gezet heeft. Er bestaat geen
meeningsverschil met betrekking tot het
recht van Polen eenzijdig zijn vcrplichtin
gen jegens den Volkenbond (wanneer Beek
dit bedoelde) op te zeggen.
Dc rede van minister Beek wordt door
de Berlijnsche bladen een gebeurtenis van
ver-strekkende betcekenis voor de Europee-
sche politiek genoemd.
De Völkischer Beobachter schrijft: „Hoe
verheugend het ook zijn mag, dat de rede
voering van Beek de geheele gespletenheid
van den VolkcnbonJ met een 6lag in liet
licht stelt, hoe verheugend liet ook is, dat
een in zekeren zin oneerlijke toestand zal
worden beëindigd, toch kunnen de moge
lijke effecten bedenkelijk stemmen. Het i6
zeker te wcnschen, dat do bescherming dei-
minderheden door betere methodes gewaar
borgd wordt dan de in Genève gebruike
lijke, maar tegenover dc Poolscho poging,
een bestaande methode uit den weg te rui
men, ontstaat noodzakelijkerwijze do vraag
of de zekere garantie aanwezig is, dat wer
kelijk een betere toestand wordt geschapen
en of niet integendeel de aanval op de on
volkomen en oneerlijke procedure van Ge
nève gericht zal blijken te zijn tegen de
bescherming der minderheden als zoodanig.
Voor dc Poolsche staatsleiding bestaat
thans een unieke gelegenheid den Volken
bond beschaamd te zetten door van haar
zijde wegen in te slaan om een nieuwe
methode op te bouwen, die beter is dan die
van den Volkenbond.
De Berliner Lokal-Anzeiger merkt op.
dat de Poolsche aanval allereerst gericht
is op den Volkenbond en de mogendheden,
die de overeenkomst betreffende bescher
ming der minderheden hebben ondertee
kend Wanneer de Poolsche regcering haar
optreden er mede motiveert, dat een algc-
meene overeenkomst inzake besohorming
der minderheden door de andere mogend
heden ie geweigerd, o'an treft dat niet de
kern van dc zaak. Het essentiecle is veel
eer, dat Polen zich losmaakt van een ver
drag, dat in plechtigcn vorm als voorwaar
de gesteld is voor het 6tellen van onder
danen, die een vrccirde taal spreken, on
der zijn souvereiniteit. In de eer6le plaats
ontstaat dus de vraag: Hoe zullen de Vol
kenbond en de „geassocieerde voornaamste
mogendheden", de garanten van het be
schermingsverdrag, reageeren op het op
treden van Idolen?
De Berliner Böisenzeitung legt er den
nadruk op, dat de Duitsche regeering
steeds principieel voorstandster is geweest
van de veralgemeening der minderheden
bescherming op vo >rwaarde, dat ook do
andere mogendheden daarin zouden toe
stemmen. In Duitschland is nooit iets ge
beurd. dat nadeel zou hebben kunnen toe
brengen aan de bescherming der minder
heden. De Volkenbond heeft in deze kwes
tie vaak en principieel gefaald. Do Bond
heeft wederom gelegenheid te bewijzen, dat
hij nog eenigo practische waarde heeft
De Deutsche Zeitung is het met Beek
eens, dat de beperking van de tot dusver
geldige bepalingen inzake minderheidsbe
scherming volkomen teleurstellend is ge
bleken Jui6t Duitschland heeft op dit ge
bied in den loop der laatste vijftien jaren
zeer droeve ervaringen opgedaan.
De Deutsche Algemeino Zeitung wijst er
op, dat do Duitsche regeering metterdaad
bet bewijs geleverd heeft, dat de minder
heden ook zonder plechtige beschcrming6-
bcpalingen op grootmoedige cn ruime wijze
levensruimte kunnen krijgen.
Het Berliner Tageblatt schrijft: Op de
bilaterale minderheids-verdragen van Po
len, b.v. met Duitschland, zal do Poolsche
stap geen invloed uitoefenen, gelijk ook dc
Poolsche gedelegeerde in Gcnèvo uitdruk
kelijk erkend heeft. De Volkenbond en de
vroegere geallieerde mogendheden zijn door
dit optreden voor nijzoncjer moeilijke pro
blemen gesteld. De minderhedenbescher
ming was in de overeenkomsten van Ver
sailles genoemd als een essentieel bestand
deel van bet toenmalige vcrdragssy6teem;
het sterkst kwam dit tot uiting in het
schrijven van Clemenceau van 24 Juli 1919
aan den Poolschen minister-president Pa-
dcrewski. Hierin was dc verplichting van
Polen tot bescnerming der minderheden te
genover de verdragspartijen als voorwaar
de voor het plcbiciet in Opper-Silezic ge
noemd.
De Franschen ontstemd.
Parijs, li Sept. De verklaring van den
Poolschen minister van buitenlandscho za
ken inzake de minderheden-bescherming
wordt door de overgroote meerderheid der
Fransche bladen scherp gecritiscerd.
Slechts het Journal toont ecnige sympathie
met de. houding van Polen, doch betreurt,
dat men Frankrijk niet tevoren op de hoog
te gesteld heeft van het voornomen deze
stappen te doen.
Genève, 14 Sept. Nadat de Kngelsche
minislcr van buitenlandsche zaken, sir
John Simon een verklaring had afgelegd,
legde ook de Fransche minister van bui
tenlandscho zaken, een verklaring af, wel
ke evenals die van Simon uitsluitend be
trekking had op de rede van Beek van
gisteren.
Uit deze beide verklaringen welke in
hoofdzaak dezelfde gedachtengang volgen,
concludeert men, dat de beide ministers
tevoren overleg hadden gepleegd. Barthou
sloot zich geheel akn bij cle meening van
Sir John Simon en wees erop, dat het
voorbeeld van Polen de autoriteit van de
vredesverdragen zou kunnen ondermijnen
cn andere 6titcn aanleiding zou kunnen
geven op gelijke wijze te handelen. Spr.
kon niet geloo-'en, dat het de bedoeling van
Beck was, op deze wijze een fait accompli
in het lc\en te roepen. Op dc juiste wijze
geïnterpreteerd kon bet initiatief van Po
len dan misschien de ontstane onrust en
dc verleiding die voor ander© staten ont
staan was. uit de wereld geholpen worden
Na Barthou voerle de vertegenwoordiger
van Italië baron Aloisi het woord IIij stel
de zich op het standpunt, dat. dc verdragen
zoolang van kracht moeten blijven,-tot zij
door een herziening kunnen worden gewij
zigd.
Warschau, 14 Sept. (V.D.). Dc rede
voering van Beek tc Genève over dc weige
ring van Polen om mede tc werken aan dc
uitvoering van do bepalingen betreffende
bescherming der minderheden, heeft alhier
een buitengewonen weerklank gevonden.
De rede wordt algemeen toegejuicht wegens
het feit, dat men het land eindelijk bevrijd
ziet van een aantal verplichtingen, die men
als een inbreuk op dc Poolsche waardig
heid gevoelt. Tevens wordt, er in Poolsche
kringen op gewezen, dat Beek uitdrukke
lijk heeft verzekertI. dat de feitelijke toe
stand der minderheden in Polen geen wij
ziging zal ondergaan en dat Polen bereid
is loc te treden tot een algemeen conventie
inzake bescherming van minderheden.
NOG EENS: BOLETEN
Er zijn nog een paar eetbare soorten, die
we geregeld in ons Mooi Amerstoort aan
treffen. Ten eerste: de Kastanjeboleet, een
zeer algemeen voorkomende soort in de den-
nenboschen, kenbaar aan de eigenschap, dat
de geelachtige buisjes bij druk groen kleu
ren. Ze is een zeer smakeijke soort.
En dan.... dc Heksenboleet, die vroeger
als een vergiftige, ten minste als een ver
dachte soort bekend stond en nog altijd bij
vele menschen met een huivering wordt be
schouwd. Dit komt voornamelijk omdat het
vleesch bij doorbreking aan de lucht bloot
gesteld buitengewoon sterk cn vlug blauw
kleurt. Dit wijst, vinden velen cr op, dat
zij niet te vertrouwen zijn, die prachtige
stevige zwammen met de roode steel en
buisjes. Toch is dit niet het geval: de zwam
behoort tot de zeer goed eetbare soorten.
Hiermee hebben wc nu wel alle Amcrs-
foortsche delicatessen de revue laten pas-
seeren, want een der allerlekkerste, de
Melkboleet, waaruit witte druppels te voor
schijn komen is hier nog niet gevonden.
Mocht iemand haar ontdekken, dan houden
we ons voor bericht aanbevolen.
Volledigheidshalve willen wc nu nog wij
zen op dc oneetbare soorten, tenminste on
smakelijke. Ze zijn geen van alle vergiftig
noch heet of bitter, maar ongeschikt voor
de consumptie. Zooicts als gras of boom
bladeren dus Daartoe behoort jammer de
Geschubde boleet, die erg veel voorkomt en
kenbaar is aan de kleine schubjes op den
hoed, die hem liet aanzijn geven of er zand
over gestrooid is. Dan de taaie koeienboleet
met zijn zeemleerkleurigen hoed en wijde
hoekige buisjejs. Verder nog de Fluwcel-
bolect met zijn villigen hocdhuid en de
daaraan verwante Chrijsenteron met zijn ge
barsten hoed. Dit zijn wel de meest alge-
meene.
A. JOMAN
Passagiers
verzekerd
DIT BLAD HEEFT EEN DAGELIJKSCMê
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
6 et per K.M.
Vraagt prijs van onze 6 7 pers. wagens
Veste standplaats naast bet Tramstation.
Praag, 13 Sept. (Reuter). Sedert ecni
ge dagen is Masaryk, dc hoogbejaarde pre
sident der Tsjccho-Slowaakscho republiek
ongesteld. Zijn ziekto is echter niet van
ernstige» aard en men verwacht, dat do
president weldra geheel hersteld zal zijn.
Een waarschuwende stem' van China
tegen Ruslands toetreden tot
den Volkenbond
Genève, li September (V.D.).
Gemeld wordt, dat ecnige minuten
ria middernacht overeenstemming
is bereikt inzake het toetreden van
de Sovjet-Unie tot dm Volkenbond.
De Chinecsche gedelegeerde zcidc, dat
China nooit de eupprematio van Japan in
ManJsjoerije zal toelaten Zoo lang de vier
Noordelijke provincies van Mandsjoerijc
nog onder den naam Mandsjoekwo onder
Japan hooren, kan dc vrede in het Oosten
niet bestendig zijn. De Chinëescha gedele
geerde waarschuwde verder, dat het toe
treden \an Rusland cr toe zal leiden, dat
de geschillen uit het verre Oosten nu dich
ter voor de deur van den Volkenhond zul
len worden beslecht Rusland zoekt alleen
aansluiting bij den Volkenbond om de Ja-
pansctic agressie.
rockefeller stervend?
Lake wood. 11 Sept. (V.D.). Van welin
gelichte zijde wordt medegedeeld, dat men
zich ernstig bezorgd maakt voor het leven
van John Rockefeller Sr., wiens krachten
geleilelijk steeds meer afnemen.
bergbeklimmers vermist.
München, 13 September (VD.). Sedert
ecnige dagen wordt een vrij talrijk gezel
schap bergbeklimmers, die uit München
waren vertrokken cn onder wie zicli drie
vrouwen bevonden, vermist. liet onderzoek
van twee reddingsbrigades heeft nog geen
e.-ultaat gehad. Men vermoedt, dat de
ergbcklimmera in een grot gevlucht zijn
om bescherming tc zoeken tegen dc nach
telijke koude of legen liet slechte weer.
Ween c n, 13 Sept. (V.D.). Dc staatscou
rant \an heden publiceert een nieuwe wa
penwet, die geldt tot 30 Juni 1933.
Volgens deze wet mogen personen, die
hebben deelgenomen aan do révoltes van
Februari of Juli 1931, alsmede dc leden
van partijen, aan welke iedere actie in Oos
tenrijk is verboden, noch wapens noch mu
nitie in bezit hebben. Het verbod geldt ook
dan, wanneer dc betreffende personen een
recht zouden kunnen ontlcenen aan de be
palingen van het wapenkartel of aan an
dere instituten. Overtreding van deze wet
wordt gestraft met gevangenisstraf van ten
hoogste een jaar cn geldstraffen tot 20.000
schilling.
het communisme in frankrijk
Reval 13 Sept. (V.D.). Naar uit Moskou
wordt gemold, publiceert dc sov jet pers van
daag een dankbetuiging van dc l-Tanschc
sectie der communistische partij aan het
I ranschc proletariaat, waarin dit opgewekt
wordt in massa's toe Ie treden tot dc com
munistische partij om gemeenschappelijk
met hot wercldprolclariaat te strijden tegen
het burgerlijke regiem in Frankrijk.
Dc Russische pers bevat verder artikelen
naar aanleiding van den zestigsten verjaar
dag van den leider der Fransche commu
nistische partij, Cachin, die door de sovjet-
pers gevierd wordt als dc voorvechter der
Fransche communistische revolutie.
THOMAS MASARYK.
Niettemin kan men, met het oog op den
hoogen leeftijd van den president, ecnige
ongerustheid niet van zich afzetten. Do ge-
neesheeren, die Masaryk behandelen, heb
ben het volgend communiqué gepubliceerd:
Tijdens het gchccle ziekteverloop heeft
zich geen enkele wijziging in den toestand
voorgedaan, welke het leven van den pre
sident zou kunnen bedreigen.
Do patiënt is bij volkomen bewustzijn.
Zijn algcmcene toestand cn de vooruitzich
ten zijn goed.
Worosjilof over hef
Russische
leger
Srno lenz, 14 Sept. (V.D.). Voor zijn ver
trek naar Moskou heeft de Volkscommis
saris van defensie Worosjilof voor 20 dui
zend toehoorders een redevoering uitge
sproken, waarin hij dc balans opmaakte
van dc oefeningen en dc opleiding der mi
litairen in dc Oekraine cn Wet-Rusland. Hij
verklaarde, dat in de laatste jaren het leger
tot een schitterend geheel was opgebouwd
en dat het thans het moderste leger was
dat gebruik maakt van de meest recente
ontdekkingen der wetenschap cn der tech
niek.
„Onze luchtvaart, onze genie-troepen cn
andere troepen, kunnen zich bedienen van
iedere techniek, waarover zij beschikken,
gelijk dit behoort bij in hun vak doorknee-
de lieden." Zich tenslotte wendende tot de
gedelegeerden van fabrieken en kolchozen
wekte Worosjilof hen op onvermoeid te ar
beiden in overeenstemming met de strij
ders van het Roode Leger aan den opbouw
\an het groote land der Sowjets.
liet had niet al ie veel
om het lijf
Milaa 13 Sept. (V.D.). De Popoio
d Italia publiceert een mededeeling van
maarschalk Balbo naar aanleiding van de
incidenten, die tijdens zijn bezoek aan Spa-
lato in Zuid-Slavié zouden hebben plaats
gehad. Balbo verklaart daarin, dat hij, na
de stad bezichtigd tc hebben, zich naar
een Italiaanschc vóreeniging had begeven,
waar vele leden der Italiaansche kolonie
bijeen waren. Bij het verlaten van het lo
kaal uitten twee jongelui anti-Italiaanschc
kreten, waarop cenigc Italianen antwoord
den met een „Leve Italië!" Dat was alles
Balbo heeft daarna nog een dag te Spalato
(Split) doorgebracht, zonder dat een enkel
ncidtcii plaats greep.
v/egens spionnage ter dood
veroordeeld.
M o c k d c n, 14 Sept. (Reuter.) De krijgs
raad heeft zes Chineezen wegens spion-
nage voor een vreemdemogendheid ter
dood vp.-oordecld.
Betrouwbare Onderneming
Wagens en Passagiers verzekerd
Naar buiten G cent p. K.M.
STANDPLAATS STATIONPLEIN
LINKERZIJDE HOTEL MONOPOLE
Hoofdkantoor KAMP 41.
Zondag hebben dienst do doktoron:
Kok, Langcgracht 11; TeL 55.
Lubsen, Snouckaertlaan 12; Tel. 290.
Kamerling, Utrechtscheweg 35; Tel. 142.
Boodschappen, behoudens spoedgovallen,
Zondags vóór 10 uur v.m.
Zondag en do geheelo weck 's nachts
heeft dienst de apotheek van de lirma
Cramer, Paulus Buyslaan 93; Tel. 902.
Zondag hebben dienst de vroedvrouwen:
Mevrouw Daams, Punlenburgerlaan 21 a.
Mej. de Leeuw, St. Anfridusstraat 5.
BUITENLAND.
De indruk van Beck's redo in het buiten*
land.
(Eerste Blad, pag. 1).
Overeenstemming inzake Ruslands loe«
treden tot den Volkenbond.
(Eerste Blad, pag. 1).
SPORT.
Bij den aanvang der voetbalcompetitie.
(Derde Blad, pag. 2).
STADSNIEUWS.
Vergadering van de Kamer van Koop»
handel. (Eerste Blad, pag. 3).
Do S.D.A.P. en het N.V.V. weer in actie.
(Eerste Blad, pag. 3).
Medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt.
Hoogste marometerstand: 773.6 to Sarna.
Laagste barometerstand: 756.6
te Isafjord.
Verwachting: Zwakko tot matige wind
uit Zuidelijke richtingen, toenemende be
wolking, toenemende kans op regen of on
weer, koeler.
Kans op koeler weor.
De hooge druk over Scandinavië is in
beteekenis afgenomen. In het Westen is
vooral over dc Britscho eilanden de lucht
druk dalende, maar doet zich vooral over
Ierland een Oceaandcpressio met zware
regens gelden. Deze depressio strekt zich
ook tot over Frankrijk uit, waar de lucht
druk niet veel veranderde, doch in het
Zuiden een neiging tot barometerstijging
bestaat. Op het oogenblik is daar het weer
nog goed, behalve to Biarritz, waar ma
tige regen viel. De drukvcrdeeling doet
echter onweder in Frankrijk verwachten.
Deze onweders kunnen ook ten onzent
hun invloed wel doen gelden; toenemen-
do bewolking cn koeler weer is voor onze
omgeving waarschijnlijk.
LANGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
EFFEN FLUWEEL
In alio kleuren 70 c.m. broed
f 1,45 per mat 90 c.m. f 2.75.
de uiterlijke vormen.
kunt U zelf beoordeelen. Wij vertellen U
iets over tic constructie. Koopt een haard
ot een haardkachel niet alleen op haar
mooien vorm.
Vraagt zonder verplichting inliohtin.gen bij
