R.O.H.Y.P."
DE NIEUWE DOUGLAS DEE K.L.M.
DE ZILVEREN VOGEL
KRIJGT VLEUGELS
HET BETALINGSVERKEER
MET DUITSCHLAND
C. VAN DIJK
Mr. BESIER VOLGT
Mr. TAK OP
Mr. LIGHT TE AMSTERDAM
Landbouwtentoonstelling
te Hemmen
Zij kan ook automatisch
bestuurd worden
Rotterdam, li September. Een vrien
delijke uitnoodiging van de K L.M. bracht
ons heden naar Waalhaven, waar wij in
de gelegenheid werden gesteld de nieuwste
aanwinst van de K.L.M.-vloot, de Douglas-
machine, die door Parmentier uit Amerika
is gehaald en die Woensdagnacht met de
Statendam te Rotterdam is aangekomen,
om den volgenden dag hangende aan een
kraan naar Waalhaven te worden ver
voerd, in oogenschouw te nemen. Nog in
denzelfden staat, als waarin wij het toestel
aan boord van de Statendam hadden ge
zien, stond hei. thans in de groote hangar,
met dit verschil, dat werklieden thans be
zig waren het laagje vet, dat aangebracht
was ter beschutting tegen de invloeden van
de zeelucht, met behulp van zeep en warm
water, weg te wasschen. Van het achterge
deelte, dat die reinigingekuur reeds had
ondergaan, kwam de blinkende huid te
voorschijn. De vleugeluiteinden, die gede
monteerd waren, om vervoer mogelijk te
maken, ontbraken ook nu nog. Ze lagen
ter weerszijde van den zilveren vogel,
waardoor wij de niet weerkeerende gelegen
heid hadden een blik in het inwendige te
slaan. De inwendige constructie van den
vleugel is zeer bijzonder. Het groote opper
vlak is door een groote menigte schotten
in cellen verdeeld, waaraan dit type vleu
gel zijn naam van multicel-vleugel ont
leend Het voor de vervaardiging gebezigde
metaal is dur-alum>nium, dat op zichzelf
al licht is. Toch heeft men door het uit
sparen van een groot aantal gaten in die
schotten het noodzakelijk gewicht van den
vleugel aanmerkelijk teruggebracht. Rond
die uitgespaarde gaten loopt een ingeperste
rand, waardoor het metaal een grootere
stijfheid heeft gekregen, dan zelfs zonder
deze gaten het geval zou zijn. Die stijfheid
van materiaal en dus van vleugel heeft
bijzondere voordcelen, want daardoor wordt
het fladderen van de vleugeluiteinden voor
komen. Ook de verticale doorbuiging is ge
ring, waardoor gevaar van vermoeidheid
van het materiaal, met als gevolg vleugel
breuk of het vastloopcn van de aillerons
uitgesloten is. Mat een groot aantal bouten
zullen deze vleugeleinden aan het vleugel
middenstuk worden bevestigd De boven
kant van dit middenstuk bestaat uit zware
gegolfde platen, waarover de gladde huid
geklonken is. Dit gedeelte draagt de beide
motoren, waardoor extra versteviging noo-
dig was. Do langsschotten in dit gedeelte
zijn dan ook van sterke beslagen voorzien
en de hier optredende krachten worden
door verticale profielen in den rompwand
opgenomen.
De cabine, die boven den vleugel gelegen
is, biedt plaats aan veertien passagiers,
die hier ter weerszijde zeer gemakkelijke
fauteuils vinden, die door een vernuftig
mechanisme met een enkele handbeweging
van den passagiers in de voor hem ge-
makkelijkstcn stand kunnen worden ge
bracht. Het bezwaar, dat misschien zou
kunnen worden aangebracht tegen de niet
te openen, tamelijk smalle ramen, wordt
ondervangen, door een technisch volmaakt
ventilatiesysteem. Een ander voordeel moet
zijn het geluiddempingssyslcem, dat hier
toepassing gevonden heeft, waardoor ver
kregen moet zijn, dat men in de Douglas
rustiger rijdt dan in een trein. Dat de ca
bine voor een zoo groot aantal passagiers
op zoo comfortabele wijze ingericht is kun
nen worden, dankt men fcieraan, dat prac-
tisch alle ruimte van de staart benut is
kunnen worden. De cabine kan door mid
del van stoom verwarmd worden.
Zooals men weet kunnen met dit type
vliegtuig zeer groote snelheden bereikt wor
den. Op de luchtlijn San Francisco—New
York wordt een gemiddelde snelheid ge
maakt van 278 K M. per uur, hetgeen als
men den verloren tijd op de terreinen in
aanmerking neemt, leidt tot een werkelijke
6nelhcid van ruim 300 K.M. per uur. Toch
is de landingssnelheid gering, doordat ge
bruik gemaakt wordt \«n vleugelklappcn,
die in korten tijd de snelheid aanmerkelijk
reduceeren, waardoor het mogelijk wordt
met dit toestel ook op kleine vliegterreinen
te landen. Men zal die mogelijkheid demon-
streeren op een rondvlucht die het toestel
Zaterdag over een week door Nederland zal
maken. Op technisch gebied heeft het nieu
we toestel weinig verrassends. De motoren
zijn van hetzelfde fabrikaat als- die in de
F. 30 en ook van hetzelfde vermogen. Ook
de door den bestuurder tijdens de vlucht
te verstellen schroeven vormen voor de
K.L.M geen nieuwtje. De eenige nieuwig
heid had kunnen zijn de automatische be
sturing, waarmee in Amerika deze toestel
len zijn uitgerust. Op de Europeesohe lucht
lijnen past men deze niet toe. De ruimte
voor het daartoe benoodigde apparaat is
in de cockpit aanv.ezig, zocdat als de
K.L.M er voor haar Indie-route toe zou be
sluiten automatische besturing in te voe
ren, dit thans mogelijk is.
Natuurlijk is dezt Douglas ook uitgerust
met een intrekbaar landingsgestel. De wie
len kunnen evenwel nic* geheel in den
vleugel worden opgetrokken, maar blijven
er 23 c M buit3n. De assen rusten dan in
speciale lagers, waardoor het mogelijk
wordt ook met ingetrokken landingsgestel
veilig te dalen en ^e wielen af te remmen
Gevaar voor o"er den kop slaan bestaat er
niet, doch alleen zullen dan de propellers
beschadigd zijn. omdat bun punten dan
nog juist den gron! raken. Er zijn overi
gens uitgebreide maatregelen genomen om
te voorkomen, dat de piloot zou vergeten
zijn landingsgestel u?t te draaien, als hij
van plan is te landen. Bevindt dit landings-
gcstcld zich in opgetrokken toestand en
wordt dan het gashandle afgezet, dan be
gint een claxon to loeien en een rood licht
te branden. De stilte en een groen lioht
komen eerst wanneer het landingsgestel is
uitgedraaid. Het toestel heeft voorts een
volledige uitrusting voor nachtvluchten.
Wanneer het op de Indié-route in dienst
gesteld wordt, dan zal daardoor de vlieg-
tijd, die nu op 70 vlieguren staat, terugge
bracht kunnen worden tot 50.
In de groo'e hangar op Waalhaven
heerscht nu alle bedrijvigheid om de Dou-
las gereed te krijgen, hetgeen morgen het
geval zal zijn. Dan zullen dadelijk de vlieg-
procvcn kunnen worden genomen. Men be
schikt wel niet over een bewijs van lucht
waardigheid, doch door het departement
van waterstaat is aan de hand van de
overgelegde berekeningen nagegaan kun
nen worden, dat het aan de in Nederland
te stellen eischen voldoet, waarom een be
wijs van gelijkstelling is afgegeven.
Zooals reeds is medegedeeld zal het
Douglasloe6tel Zondag van 10 tot 6 op
Waalhaven te bezichtigen zijn voor het pu
blick.
Gegevens ten aanzien
van rembours*
zendingen
In verhand met de tijdelijke maatregelen
der Regeering inzake het betalingsverkeer
met Duitsohland is in overleg met de be
trokken departementen door het Neder-
landsoh Ciearing-instituut, ten vervoige op
de reeds vroeger gepubliceerde circulaires
een vierde circulaire D openbaar gemaakt,
waarvan de verkorte inhoud hieromtrent
worde weergegeven.
De circulaire bevat gegevens ten aanzien
van rembourszendingen.
Vervoerders expediteurs en andere soort
gelijke tusschenpersonen, die zich onder de
door de Rcge^ring getroffen tijdelijke maat
regelen inzake het betalingsverkeer met
Duitscnland met ds incasseering van vor-
deringen wegens invoer onder rembours
uit genoemd land wenschen te blijven be
lasten, worden verzocht zich tegenover het
Clearing-institaut bereid te verklaren tot
een regeling, welke in de circulaire wordt
uiteengezet.
Krachtens deze regeling geeft de vervoer
der bij het innen van vorderingen als bo
vcnbedoeld aan den debiteur een door hem
geteekende verklaring af, inhoudende dat
het geïnde bedrag overeenkomstig een, met
het Gearing-instituut getroffen regeling
aan De Ncdcrlandsche Bank zal worden af
gedragen.
Tevens hecht de vervoerder aan de kwi
tantie een exemplaar van het, voor het
Clear;ng-in6tituut bestemde formulier ..For
mulier i (rembourszendingen)'' hetwelk de
betrokkene dcnzelfden dag ingevuld en on
derteekend aan het Clearing-instituut moet
toezenden.
Aan geadresseerden van rembourszendin
gen door of namens wie de goederen wor
den ingevoerd cn de voorgeschreven be
scheiden moeten worden overgelegd, wordt
in overweging gegeven aan de verklaring
waarbij zij zich verbinden het verschuldig
de te zullen afdragen aan De Nederland
sche Bank het volgende toe te voegen:
„Hij/zij wijst er echter op, dat de betaling
van deze zending zal gp6chiedcn door tus-
schenkomsl van... te overeenkomsti;
door dezen met het Nederlandsch Clearing-
instituut getroffen regeling, en dat hij/zij
deze(n) zal verzoeken bovenstaande verbin
tenis tot afdraging aan De Nederlandsche
Bank te zijner tijd van hem/baar over te
nemen".
Den betrokkenen wordt voorts geraden
geen remboursementcn te betalen dan al
leen wanneer aan bet bovenstaande is vol
daan.
In dit verband wordt er nogmaals op ge
wezen, dat wie willens cn wetens een han
deling verricht waardoor een schuld in ver
band met invoer uit Duitsohland na 14
Augustus op andere wijze dan door stor
ting bij De Nederlandsche Bank zou wor
den vereffend, zich aan strafvervolging
blootstelt.
Exemplaren van de circulaire D cn van
de daarin genoemde formulieren zijn uit
sluitend voor vervoerders en expediteurs
bij het Clearinginstituut verkrijgbaar. Alle
gegevens, die voor het publiek van belang
zijn, zijn in dit bericht opgenomen.
Met do Posterijen i6 een bijzonder re
geling getroffen, krachtens welke bij de in
ning van rembourscmenten door dc Poste
rijen de bovengenoemde verklaring dat het
verschuldigde bedrag aan De Nederland
sche Bank zal worden afgedragen achter
wege blijft. Het formulier 4 (rembourszen
dingen) blijft in dit geval eveneens achter
wege.
Wiit U in het bezit komen van een
onbelast huis, wendt U dan om
inlichtingen tot:
BEEKENSTEINSCHELAAN 30
Amersfoort
Vertegenwoordiger N.V. Bouwkas
Rohyp.
STREMMING VERKEER BIJ
KOUDEKERK.
De K. N. A. C. bericht, dat de Lage Rijn
dijk onder de gemeente Koudekerk a. d.
Rijn en wel het gedeelte tusschen Leider
dorp en de Koudckerksche brug voor door
gaand verkeer met automobielen gesloten
is op werkdagen van des voormiddags 7 tot
des n.m. 5 u<ir en des Zaterdags van v.m.
7 tot n.m. 12.30 uur. Vermoedelijk zal het
werk S weken duren. De aandacht wordt
op gevestigd dat via Koudekerk of via
T ciderdorp een groot gedecr.e tc bcriiden
is
BOTERNOTEERING.
De crisiszuivelcentrale maakt bekend,
dat behoudens tusschentijdsche wijziging
voor de week van 16 tot 23 Sept. de prijs
van het crisisbotcrmerk en van do vervoer-
vergunning van buitcnlandsche boter is
bepaald op 1.
DEPARTEMENT VAN ECONOMISCHE
ZAKEN.
Reorganisatie der afdecling
Handel en Nijverheid.
's-G ravenhage, 14 September. Naar
ons ter oorc komt is binnen niet te langen
tijd een reorganisatie tc verwachten van
de afdecling Handel en Nijverheid van het
departement van Economische Zaken. In
verhand met deze reorganisatie is binnen
kort de benoeming tc venvachten van dr.
Grocnevcld Meyer, thans directeur van de
burgelijkc luchtvaart in Ncderlandsch-In-
dic, die met verlof hier le lande vertoeft en
van mr. van Klcffens, voorheen verbonden
aan den Kon. Stoomv. Mij., lot administra
teur aan genoemd departement.
NA DE RELLETJES.
Opruiende strooibiljetten.
Amsterdam, 14 Sept. Wederom had
den zich voor dc rechtbank vandaag een
drietal personen twee metselaars cn een
havenarbeider le verantwoorden wegens
opruiing gepleegd tijdens de relletjes in
Juli j.l. te Amsterdam. Zij hadden een
strooibiljet uitgegeven, verspreid door het
Plaatselijk Arbeids Secretariaat, waarin
o.m. werd aangedrongen op aansluiting bij
de stakende arbeiders. Ook gemeentearbei
ders, werden hierin opgeroepen in staking
to gaan. De officier requireerde tegen dc
verdachten ccn gevangenisstraf van drie
maanden.
Vonnis 28 Sept.
HET FAILLISSEMENT DER DRUKKERIJ
ATALANTA.
De Hooge Raad heeft uitspraak gedaan
in dc zaak van de Raad van Arbeid te Am
sterdam tegen het arrest van het hof al
daar, waarbij vernietigd werd het faillis
sement van dc drukkerij Atalanta te Am
sterdam waar, vóór de in beslagneming der
pers, het dagblad de Tribune gedrukt werd.
liet hof had het vonnis der Amsterdam-
sche rechtbank, waarbij het faillissement
was uitgesproken, vernietigd op grond,
dat de Raad van Arbeid niet bevoegd was
het faillissement aan te vragen omdat die
Raad andere executieve middelen ter be
schikking stonden. Van dit arrest kwam do
Raad van Arbeid in cassatie bij den Hoo-
gen Raad. De Hooge Raad liceft het arrest
van bet Hof vernietigd en do zaak verwe
zen naar het gerechtshof te Amsterdam
om, met in achtneming van 's Hoogen
Raads arrest, te beslissen.
DE GROOTE TUINBOUWKEURING.
De groote keuring van de Kon. Nedcrl.
Mij. xoor Tuinbouw en Plantkunde heeft
hedenmorgen op dc AMATO plaats gehad
met dc volgende uitslagen
Wisseïbeker DahlUa Golden Age Firma
D. Bruidegom te Baarn.
Buitenl. wisselbeker Dahlia Bauers Ideal
firma W. Topsvoort te Aalsmeer.
Eereprijzen I. Medaille H. M. de Koning
in, aan inzending van C. Thim te Amster
dam; 2c prijs, medaille H. K. H. Prinses
Juliana, aan inzending van de firma G. J.
Bier te Nieuwerkerk a/d. IJssel; Se prijs,
gouden medaille van Mevr. KalffViruly,
aan de inzending van den Aalsmecrschen
Tuinbouwbond Aalsmeer; 4e prijs, gouden
medaille Mr. s' Jacob, aan inzending orchi
deeën van de firma gebroeders Barcndsen
en Gebr. Barendscn en Van den Berg te
Aalsmeer.
rAls procureursgeneraal bij
den Hoogen Raad
*s-Gravenhage, 14 Sept. Naar reeds
gemeld, is benoemd tot procureur-generaal
bij den Iloogen Raad in de plaats van wij
len mr. A. Tak, mr. L. C. Besicr, die sinds
3 October 1913 als advocaat-generaal bij ons
hoogste rechtscollege werkzaam is.
Mr. Besier, die in 1868 geboren is te
Utrecht, doorliep liet gymnasium alhier en
studeerde daar ter stede aan de Rijksuni
versiteit in de rechtswetenschappen, waar
hij in 1891 promoveerde op dissertatie: De
Stichtingen en het ontwerp tot herziening
van het B. W. Na eenigen tijd werkzaam
te zijn geweest als advocaat en procureur
en ter griffie van de Utrechtsere recht
bank, werd hij in 1896 benoemd tot ambte
naar O. Af. bij het kantongerecht te Oost
burg c.a. A an 1897 tot 1903 was hij in de
zelfde functie werkzaam te Utrecht en
Wijk bij Duurstede. In laastgenocmd jaar
werd mr. Besier benoemd tot substituut
officier van Justitie te Amsterdam. In
October 1913 werd hij advocaat-generaal bij
den Iloogen Baad.
In samenwerking met prof. A. I. Blok
stelde mr. Besicr een werk samen over het
Nederlandsch strafproces, dat veel geraad
pleegd wordt
Bekend Amerikaansch vlieger
ie Schellingwoude
gedaald
A m s t e r d a m, 14 Sept. Hedenavond
om 18.25 uur is in de vlieghaven te Schel
lingwoude neergestreken het Amerikaan
se lie watervliegtuig U.S.A. nr. 10794. Aan
boord bevonden zich de beide Amerikaan-
sche vliegers mr. R. Light en de mècani-
cien-radiotelegrafist mr. Wilson. Het vlieg
tuig is vandaag uit Harwich vertrokken en
zal morgen starten met bestemming naar
Warnemünde.
Mr. Light, die in het Amstelhotel hier
ter stede zijn intrek heeft genomen, is een
bekend Amerikaansch vlieger, die reeds
geruimen tijd de noordelijke route van den
Atlantischen Oceaan voor de luchtvaart ex-
ploreerta Zoo is hij via Groenland, IJsland
en de Faröcreilanden naar Schotland ge
vlogen.
DE POSTVLUCHTEN.
De Kwartel, thuisreis, is uit Rangoon
vertrokken en te Calcutta aangekomen.
De Ijsvogel, uitreis, is heden van
Boedapest te Athene gearriveerd.
DE DOODSLAG TE UDEN.
Voor de tweede maal kwam bij do Bos
sche rechtbank voor dc strafzaak tegen
den 18-jarigcn scholier J. A. M. L. te Uden
wegens doodslag op zijn vriendje J. Lam-
mers. Op 8 November van liet vorig jaar
zou hij den jongen bij de keel rebben ge
grepen en daarna met een touw gewurgd.
Toen op 17 Mei de zaak voorkwam, besloot
de rechtbank een onderzoek te laten in-
Btellen naar verdachte's geestvermogens.
Heden werd op de zitting, die met geslo
ten deuren gehouden werd, daaromtrent
door dr. Jansen, psychiater te Vught gerap
porteerd.
De officier van justitie eischto wegens
doodslag twee jaren gevangenisstraf cn
daarna terbeschikkingstelling der regee
ring van verdachte.
Uitspraak 27 September.
BRAND TE KELVEN
Weert, 14 Sept. Hedenmiddag zijn de
schuren en dc opslagplaatsen van den heer
VV. Baets te Keiven door brand totaal ver
nield. Ook voorraden hooi, stroo, kolen en
kunstmeststoffen zijn aan het vuur ten of
fer gevallen, alsmede ecnige graannujtcn.
De schade, die op 7000.— wordt geschat
wordt gedeeltelijk door verzekering gedekt
De oorzaak van den brand is onbekend.
Deelname uit het geheele land,
zelfs Groningen en Friess
land
Hemmen, 14 September. Hedenmor
gen liceft de officieele opening plaats ge
had van de Landbouwtentoonstelling „Pro-
tecoh", welke opening gescliic,dde door den
commissaris der Koningin in de provincie
Gelderland mr. S. Baron van Heemstra.
De openingsplechtigheid geschiedde in te
genwoordigheid van liet bestuur en de leden
van den B.O.G., waarvan deze tentoonstel
ling uitgaat, liet dagelijksch en algemeen
bestuur van het tentoonstellingscomité en
voorts liet eerecomité, hetwelk bestaat uit
een zeventigtal autoriteiten uit deze streek,
waaronder verschillende burgemeester van
Betuwsche gemeencn. Na de opening door
den commissaris der Koningin begon een
rondgang over het terrein. Dit is gelegen
ten Oosten van het kasteel Hemmen en in
gesloten door hoogopgaand eeuwenoud ge
boomte.
Wat dc inschrijvingen betreft, uit het ge
heel e land is de deelname aanwezig cn
zelfs uit Groningen en Holland waren in
zendingen aanwezig.
Ruim zestig paarden, warm en koud
bloed, zijn tentoongesteld en ongeveer 150
stuks hoornvee. Voorts zijn er ongeveer vijf
tig hokken met in totaal 300 stuks varkens
en veertig hokken met ruim 75 schapen.
Ook het Pluimvee is niet vergeten.
Groote overdekte tenten zijn opgeslagen
voor de tentoonstelling van de diverse land
bouwproducten, waarvan van alle courante
soorten en gewassen inzendingen zijn ge
daan.
Een belangrijk onderdeel vormden de
stands van landbouwmachines en werktui
gen. De hypermoderne dorschmachine,
waarin een viertal eigenschappen zijn ge
combineerd, die deze tot een ingewikkeld
en toch eenvoudig te bedienen mechanisme
maken, werd gedemonstreerd. Ook de Be
tuwe heeft zijn fruit in alle verscheiden
heid tentoongesteld. Dc vele inzendingen
hiervan zijn in haar keurige verzorging een
lust om te aanschouwen en zullen de popu
lariteit voor dit Betuwsche product zoo mo
gelijk nog verhoogen.
Een officieele lunch werd door den B O.G.
aangeboden op het torrein van do tentoon
stelling, terwijl in de bijgebouwen van het
Kasteel Hemmen landbouwfilms worden ge
projecteerd.
Met ruim honderd paarden was ingeschre
ven voor deelname aan het concours-hip-
pique, waaraan vele ruiters van naam deel
namen. Openluchtspelen cn komische films
volgden. De tentoonstelling zal hedenavond
met een vuurwerk worden besloten.
EEN „NACHTBUS".
Autobusdienst tusschen Amster
dam en Rotterdam.
Botterdam, li Sept. In Augustus van
dit jaar hebben zoowel Gedeputeerde Sta
ten van Noord-Holland als van Zuid-Hol
land aan de heeren O. Matser en D. Mars
vergunning verleend voor een nachtauto-
busdienst van Amsterdam over Haarlem,
Bennebroek, Hillegom, Lisse, Sassenhcim,
Oegstgeest, Leiden, Den Haag, Rijswijk,
Delft, Overschie naar Rotterdam en omge
keerd.
Deze nieuwe dienst, die o. m. steun heeft
gevonden bij den Bond van Bloembollen-
handelaren te Haarlem, zal, naar de Tele
graaf meldt, in den nacht van 22 op 23 Sep-
temDcr beginnen te rijden. Er zullen zoo
wel van Rotterdam als van Amsterdam per
nacht twee bussen vertrekken, die in den
tijd van twee uur beide plaatsen met elkan
der verbinden.
De autobussen zijn voorzien van een
thermostatisehe warmteregeling, hetgeen
het rijden in de winternachten ten goede
zal komen. Deze voor ons land geheel
nieuwe dienst zal tevens de snelste zijn,
dien wij op dit gebied kennen, want door
het betrekkelijk geringe verkeer in den
nacht en in verhand met de omstandighe
den, dat liet overgroote deel van den weg
RotterdamAmsterdam gunstig genoemd
kan worden, zal men een wcggemiddelda
kunnen bereiken van 41 K.M.
