DË ËÊMLANDËU
4000 EXEMPLAREN
„GEEFM1JEEN BOVEETJE"
L. J. LUYCX ZOON
Maandag 17 September 1934
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemscliepoortwal 2a
33e Jaargang No. 67
DE SOVJETUNIE IN DEN
VOLKENBOND
GEWELDIGE BRAND TE
BERLIJN
NA DEN ONDERGANG
DER MORRO CASTLE
HEEL POLEN STAAT
ACHTER BECK
DE PRAKTIJKEN DER
WAPENINDUSTRIE
Tel. 1788
Tel 1788
Stalles en Parket
UITVERKOCHT
TAXI TAXI
TEL. 1830 TEL. 1093
STANDPLAATS STATIONPLEIN
LINKERZIJDE HOTEL MONOPOLE
7 uur 41 min.
AMERSFQOR1SOH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS p" 3 ma«odea "oor Amersfoort 2.10. per maand t 0.75. per
wttk Ot'tls verzekering tegen ongelukken) f 0.171/»
Binnenland franco per post pat 3 maanden f J.-. AfzooderII|ke nummers f 0.05.
fOSTREKENING 57910 TELEFOON INTERG 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN van re0el11,05 mct ,nt*9rtP van een bewijsnummtf
1 elke regel meer f0.25. Llefdadlgheldt-advertenUèn voor dt
helft van den prijs. Kleine Advertentlln „KEITJES" by vooruitbetaling 15 regel»
50 cent elke reoel meer 10 cent driemaal olaotsen I Is™. Bewijsnummer extra f 0.05
Rusland krijgt een perma
nenten zetel
G e n v e, 17 Sept. (V.D.) Sov
jet-Rusland zal Woensdag zitting
nemen in de Volkenbondsvergadc-
ring, zulks na briefwisseling tus-
schcn Litwinof en dr. Benesj, den
voorzitter van den Volkenbonds
raad. Verwacht wordt, dat in de
zitting van den Volkenbond van
Dinsdag alleen Portugal en Zwit
serland tegen de toelating van sov
jet-Rusland zullen stemmen.
Peuter meldt d. d. 1 Sept. uit Geneve:
Tc twee uur vanmiddag is de tekst van
'do uitnoodiging aan Itusland, om toe te
treden tot den Volkenbond, ter kennis \an
Litwinof, den Russisehcn minister van bui-
tenlandscho zaken, gein-acht. De uitnoodi
ging was onderteekend door dertig staten-
iVolltenbondsIcden. Hierbij komen dan nog
de vier persooniijko boodschappen van de
Noordelijke landen. Daarmede is de
tweederde meerderheid, welke 32 staten
moet bedragen, overschreden. De meerder
heid, die in de Assemblee voor Ruslands
toetreding zal stemmen, zal ongetwijfeld
groolcr zijn, daar een aantal staten, het
welk niet de uitnoodiging tot Rusland wil
de ondertcckcnen, wél in do Assemblee
voor de toelating van Rusland zal stemmen.
Om iialf acht 's avonds kwam de Volken-
bondsraad in geheime vergadering bijeen
om de laatste voorbereidingen te treilen
ton aanzien van do toetreding der U. S.
S.R. tot den Volkenbond. De Volkcnbonds-
faad besloot met een eenparigheid van
stemmen Rusland een permanenten zetel
in den Volkcnbondsraad toe tc kennen. Pa
nama, Argentinië en Portugal onthielden
zich van stemming.
Tc Berlijn is in het grootc administralie-
gebomv der Victoria-vcrzekering in dc Lin-
denstrasse, Zaterdagmiddag tegen half
twaalf een geweldige brand op dc dakver
dieping uitgebroken, die zich met groote
snelheid over dc gcheelo lengte van bet
hoofdfront, ter breedte van ongeveer zeven
tig meter en ter diepte van 15 meier, uit
strekte.
Ter bestrijding van bet vuur werden vijf
spuiten van dc brandweer gealarmeerd,
die spoedig nog door een zesde werden ver
sterkt.
Dc brandweer kon baar aanval zoowel
van de Lindenstrassc uit als via dc binnen
plaats van liet gebouw tegen dc vlammen
yichtcn.
Dc pogingen van de brandweer, om bet
vuur te beperken, bleven het eerste kwar
tier vruchteloos. Na een uur hard werken
lukte bet de brandweer eindelijk aan bet
vuur paal en perk tc stellen. Zes brand
weerlieden kregen tijdens bet blusschings-
Werk te lijden van ccn min of meer ernsti
ge rookvergiftiging en moesten naar bet
ziekenhuis worden overgebracht.
Van de Lindenstrasse uit volgde een groo
te menschenmenigle de ontwikkeling van
den brand cn bet werk van do brandweer.
HET MOOIE WEER IS AFGELOOPEN.
Reuter meldt d.d. 15 Sept. uit Londen:
Het warme weer, dat een week lang in
Londen heeft gebeersebt, is Zaterdagmiddag
geëindigd met een hevig onweer, dat ge
paard ging met storm cn regen.
Uit vele plaatsen worden overstroomingen
gemeld. Vele huizen staan onder water. Te
lefoonverbindingen werden verbroken. Ver
scheidene ondergrondsche spoorwegen moes
ten eenigen tijd het verkeer staken. Bij een
voetbalwedstrijd in St. Albans werd een toe
schouwer door den bliksem gedood. Tal van
vensterruiten werden door den storm ver
nield.
In Hydepark welden ongeveer honderd
menschen verrast en tot op de huid toe
doordrenkt.
London, 16 Sept. (Reuter). Tijdens ecu
hevig onweer boven Londen en omgeving
zijn vier personen, waaronder twee kindc
ren, door den bliksem getroffen cn gedood.
Onderzoek naar de
oorzaak
New York, 16 September (V.D.). De
Ward-line, de recderij van dc Morro Castle,
zal van dc grand jury, welke een onderzoek
instelt naar dc oorzaken van dc ramp, de af
schriften krijgen der schriftelijk bcéedigde
verklaringen, welke door dc officieren cn le
den der bemanning voor deze jury zijn af
gelegd.
Volgens Zaterdag voor dc jury afgelegde
verklaringen waren niet voldoende radio-
telegrafisten aan boord van de Morro Castle.
Deze omstandigheden zouden er mede toe
hebben bijgedragen, dut dc scheepsramp
beeft plaats gevonden.
Franklin D. Moony, de president van de
Ward-line beeft ccn verklaring afgelegd,
volgens welke de reedcrij op iedere mogelij
ke wijze zal bijdragen tot liet welslagen van
bet onderzoek.
De officieuze Gazeta Polska publiceert een
hoofdartikel met betrekking tot dc tc Gcnève
uitgesproken redevoeringen van Simon, Bar-
thou cn Aloisi. Het resultaat is volgens
Poolschc opvatting duidelijk: men laakt liet,
dat Polen geen andere procedure gekozen
beeft, maar in zakelijk opzicht bestrijdt men
bet morcclc gelijk van Polen niet. Dc Ga
zeta Polska geeft dc theoretische mogelijk
heid van een juridisclien weg ter regeling
van het minderhedenvraagstuk toe, maar
deze weg was practisch afgesloten door dc
politieke houding van de gedelegeerden der
zelfde staten, die thans door den mond van
Simon, Barlhou cn Aloisi gesproken heb
ben. Dc ccnige weg om den politickcn in
houd van dc verklaringen van Beek in over
eenstemming tc brengen met dc procedure
voorschriften is liet besluit van een voor
ieder bindende minderhedenbescherming.
Rcsumeercnd schrijft dc Gazeta Polska, dat
bet een illusie zou zijn te gelooveii dat bet
Poolsche standpunt door de tc Genèvc tc
berde gebrachte bezwaren een wijziging zou
kunnen ondergaan. Wij houden bet voor on
zen plicht, aldus bet blad, dc openbare wc-
reldmeening tc waarschuwen \oor dergelij
ke verrassingen. Wij staan in ons recht cn
wij zullen dit weten tc verdedigen.
Alle Poolsche dagbladen staan vol berich
ten over den indruk dien dc verklaring van
Beek gewekt heeft. Kolommen lang worden
dc buitcnlandsche persstemmen aangehaald.
Allo bladen, ook die der oppositie, staan
achter Beek en wanneer al een enkel be
zwaar lot uiting wordt gebracht, dan betreft
dit alleen bet feit, dat de Poolscho stap ge
daan is, zonder contact te zoeken met Pa
rijs, waardoor een nieuwe druk op dc
Poolsch-Franschc betrekkingen is ontstaan.
Ook Argentinië stelt een
onderzoek in
New-York, li Sept. (Reuter). In dc
senaatscommissie, welke ccn onderzoek in
stelt naar de wapenfabricage, zijn gisteren
mcdcdcelingen gedaan betreffende een over
eenkomst tusschen dc Engeische Imperial
Chemical Industries cn de Dupont de Ne
mours.
Eerstgenoemde maatschappij kreeg in 1932
het recht nitro-ccllulosc tc leveren aan
Europa en Zuid-Amerika, terwijl de andere
firma cardiet mocht leveren aan Azic. Ver
der was bepaald, dat de Amerikaanschc
maatschappij geen zaken mocht doen met
Tsjecho-Slowakije, Spanje en Portugal, zon
der voorafgaande toestemming van do Im
perial Chemical Industries, liet personeel
van Dupont de Nemours heeft tijdens den
oorlog totaal 17 millioen dolaar aan tan
tièmes ontvangen.
Voor ccn commissie legde Lammot, een
vertegenwoordiger van dc grootste Ameri
kaanschc wapenfabriek Dupont de Nemours,
getuigenis af. Hij zeidc o.m., dat zijn firma
bericht had gekregen, dat in Duitschland,
ondanks het verbod, vervat in het vredesver
drag, op groote schaal ontplofbare stoffen
werden samengesteld.
Volgens Amerikaanschc courantenberich
ten zouden voor de enquêtecommissie brie
ven zijn voorgelezen, geschreven door den
vertegenwoordiger van dc firma Dupont en
dc Nemours te Parijs, waarin stond, dat in
1932 uit Nederland werd gemeld, dat dc
Duitschc politieke organisaties, zooals de
nat.-soc., bijna alle waren gewapend met
Amerikaanschc revolvers cn Thompsons
machinegeweren cn dat er een groote smok
kelhandel bestond van handwapenen naar
Duitschland.
In ccn anderen brief stond, dat do Ameri
kaanschc wapenen, die voor Duitschland
waren bestemd, tijdens de vaart op de
Schelde in schepen werden geladen voordat
deze Antwerpen bereikten cn dat de Nedcr-
landsche politic daar machteloos tegenover
stond, ofschoon dc Duitschc autoriteiten alle
Vnogelijkc moeite deden om het smokkelen
van wapens tc voorkomen.
Buenos Aires, 15 Sept. (V.D.) In ver
band met do resultaten van het onderzoek
der Noord-Amcrikaansche senaatscommis
sie naar de wapen-industrie, waarbij ver
schillende feiten aan het licht zouden zijn
gekomen met betrekking tot levering van
oorlogsmateriaal aan Zuid-Amerikaanschc
stalen, w.o. ook Argentinië, licbbcn dc de
partementen van oorlog en marine bekend
gemaakt, dat zij een commissie hebben
benoemd voor het instellen van een on
derzoek naar dc juistheid der door de
Noord-Amerikaanschc senaatscommissie
aan het licht gebrachte feiten.
Passagiers
verzekerd
6 cL per K.M.
Vraagt prijs van onzo 6 7 pers. wagens.
Voste standplaats naast het Tramstation.
AUTOBUS DOOR TREIN GEGREPEN.
Dieren, 17 Sept. Hedenmorgen tc on
geveer 8 uur werd op den onbewaakten
overweg aan den Bokhorstcr weg te Span
keren dc particuliere autobus van dc fir
ma Aandewiel door een uit Bussum ko
menden trein gegrepen en geheel vernield.
Dc echtgcnoote van Ds. Ort. uit Spankeren,
die in do autobus zat, wercl ernstig ge
wond. Dc chauffeur werd licht gewond.
Mevrouw Ort zou met Spankerensche
meisjesvcrccniging ccn reisje naar Am
sterdam maken. Do meisjes wachtten op
mevr. Ort, dio van huis was gehaald met
de autobus, op den rijksweg. liet uitzicht
ter plaatse is goed. Vermoedelijk is dc
chauffeur, die als ccn goed rijder bekend
staat, door dc zon verblind.
ERNSTIG AUTOBUS-ONGELUK.
Noord wij kerb out, 17 Sept. Heden
morgen te ongeveer half zeven heeft een
ernstig autobus-ongeluk plaats gehad na
bij den Ruigcnhoek onder dezo gemeente.
Een autobus van dc weduwo A. van Schic
uit Katwijk, welke een 20-tal visschers van
Katwijk naar IJmuiden vervoerde, reed op
den Ilcerenweg, terwijl voor dc bus ccn
fietser uit do richting de Zilk reed. Onge
veer 50 M. voor het kruispunt Delftwcg—
Heercnweg stak de wielrijder plotseling den
weg over. De chauffeur van dc autobus
zwenkte naar rechts om ccn aanrijding tc
voorkomen, doch reeds hierbij legen ccn
boom. Dc inzittenden werden door elkaar
geslingerd. Een tiental werd min of meer
ernstig gewond. Zekere Klaas de Haas werd
met het hoofd tegen ccn ijzeren stang ge
slingerd. Dc ongelukkige was op slag dood.
Politic en geneeskundige hulp was spoe
dig ter plaatse. Het lijk van de Haas werd
weggebracht naar liet gemeentehuis tc
Noord wij kerhout terwijl de tien gewonden
per auto naar Katwijk werden vervoerd. Dc
autobus werd geheel vernield. De wielrij
der, die het ongeluk veroorzaakte, kreeg
ccn zenuwaanval.
SCHOUWBURG „AMICITIA"
Abonnements voor stelling en
Voor alle overige rangen nog
abonnementen verkrijgbaar.
De sovjetunie doet hoar intrede
te Genève. De laatste bezwaren
zijn uit den weg geruimd.
Do universaliteit van den Volkenbond,
die vooral een zeer onvolledig karakter
ging aannemen, nadat twee vooraanstaan
de staten, Japan en Duitschland, licni den
rug hadden toegekeerd, is thans weer iets
minder incompleet geworden: in het mid
den dezer week toch wordt sovjet-Rusland
opgenomen in de grootc Geneefsche orga
nisatie.
Reeds Zaterdag in de vroegte wezen alle
tcekencn erop, dat de laalstc obstakels, die
voor Rusland een beletsel waren om tc zeg
gen: „Ik 6chaar mij in uw rijen", uit den
weg waren geruimd.
Dc uitnoodiging toch, dio buiten do As-
sembléo om tot do regcering tc Moskou
was gericht, was onderteckend door vertc-
enwoordigers* van een dertigtal stalen en
droeg het hartelijke karakter, dat de Rus
sen voor hun toetreding hadden bedongen.
In de invitatie werd n.l. gevraagd, of de
sovjetunie bereid was het lidmaatschap
van den Volkenbond te aanvaarden cn
haar gewaardeerde medewerking
daaraan in den vervolge te verleenen. Bij
de uitnoodiging ging men, blijkens het des
betreffende telegram, uit van dc overwe
ging ,dat de bestendiging en organisatie
van den vrede, die de voornaamste doel
einden van den Volkenbond vormen, met
zioh meebrengt, dat alle staten, bijgevolg
ook de sovjetunie, daarbij worden betrok
ken.
Het is niet onaardig te vermelden, welke
staten het invitotietelcgram ondertccken-
den: Ahessyniö, Albanië, Australië, Bulga
rije, Canada, Ohili, China, Engeland, Est
land, Frankrijk. Griekenland, Haïti, Hon
garije, Britsch-Indic, Irak, Italië, Letland,
Litauen, Mexico, Nieuw-Zeeland, Oosten
rijk, Pcrzic, Polen, Roemenië, Spanje, Tsje
cho-Slowakije, Turkije, Uruguay, Zuid-Afri
ka en Zuid-Slavic.
Men ziet dus, dat in deze lijst de naam
van Nederland ontbreekt. Bclgic, Ierland,
Luxemburg, Portugal cn Zwitserland heb
ben eveneens geweigerd hun adhaesie aan
de uitnoodiging te vei lecnen. Een ander
standpunt is ingenomen door een vierlaJ
Noord-Europceschc landen, Finland, Zwe
den, Denemarken en Noorwegen, die het
colleciicve uitnoodigings-lelegram niet heb
ben onderteekend, aangezien zij zich in be
ginsel verzetten tegen een actie buiten het
raam der Assembléc, maar die nochtans
zullen stemmen ten gunste van het Rus
sische lidmaatschap. Gevieren hebben zij
Moskou hiervan telegrafisch verwittigd.
Een en ander komt hierop neer, dat, wan
neer de opneming van de sovjetunie offi
cieel tc Genève zal worden \oorgesteld, do
Russen alvast op 31 stemmen kunntn reke
nen. Daar in dc Assembléc 53 staten zijn
vertegenwoordigd, bedraagt dus de meer
derheid, dio voor Rusland's toetreden vcr-
eischt is, 36 stemmen, maar dit is voor
Rusland niet verontrustend, daar sommige
tegenstanders zien van stemming zullen
onthouden, terwijl weer andere 6taten, die
niet tot de groep van dertig behooren,
nochtans- voor de opneming van Rusland
zullen stemmen.
Inmiddels heeft het eveneens zin kennis
tc nemen van het Russische antwoord op dc
invitatie. Litwinof geeft daarin te kennen,
dat dc organisatie en de bevestiging van den
vrede ten allen tijde het voornaamste doel
van de buitcnlandsche staatkunde der sovjet-
regcering is geweest en deze altijd gaarne is
ingegaan op elk voorstel, dat aanstuurde op
samenwerking tusschen de staten van de
wereld ton behoeve van den vrede. In den
stap der dertig leden-staten van den Vol
kenbond en liet afzonderlijke telegram der
vier Noord-Europeesche staten ziet de sov-
jelregccring den vredeswil van Genève be
lichaamd cn met genoegen heeft men tc
Moskou eveneens vastgesteld, dat do Vol
kenbond de noodzaak heeft ingezien de
sovjetunie hij geheel haar werk te betrek
ken. Uit dezen hoofde zal sovjet-Rusland
gaarne tot den Volkenbond toetreden cn
daar de plaats innemen, die het toekomt, Dc
regeering te Moskou verklaart voorts, dat
zij haar internationale verplichtingen zal
naleven cn zich neer zal leggen bij elke be
slissing, dio voor dc Volkenbondsleden een
verplichtend karakter heeft. Gaarne, aldus
wordt nog in het Russische telegram tc ken
nen gegeven, zal de sovjelregccring er mede
toe bijdragen, dat het pact-Briand-Kellog in
overeenstemming wordt gebracht met het
handvest van den Volkenbond, ten einde op
deze wijze den oorlog „buiten de wrct le
stellen".
Ilct antwoord der Russen heeft le Genève
ccn zeer bevredigenden indruk gemaakt,
hetgeen o.m. tot uiting kwam in het feit, dat
de Volkenbondsraad, dank zij de omstandig
heid, dat Portugal, Panama cn Argentinië
zich van stemming onthielden, met algemee-
no stemmen heeft besloten de sovjetunie
een vasten Raadszctel toe te wijzen.
Het is thans de zesde (politieke) commis
sie, die moet nagaan of er bezwaren be
staan tegen de opneming der sovjetunie.
Met dit onderzoek zullen waarschijnlijk
hoogstens een paar dagen heengaan. Wordt
Rusland gewogen en niet te licht bevon
den, dan wordt de eindbeslissing genomen
door de Assembléc. Spreekt deze zich met
minstens een meerderheid van twee derden
voor dc toelating uit, dan is de bolsjewisti
sche zoon in het Geneefsche volkerengezin
opgenomen. Reeds nu staat, gelijk wij reeds
zagen, vast, dat Rusland door het examen
zal komen; het zal een cijfer halen, dat
ruim voldoende is. Zal de jongeman, als hij
geslaagd is, trachten de andere kinderen
van het gezin te bolsjewiseeren of zal hij
verburgerlijken en even net worden als de
anderen? Verschillende sovjetdiplomaten
hebben reeds overduidelijk getoond een hoo-
gen hoed te kunnen dragen, zonder dat dc
wilde haren er uit staken.
[DIT BLAD HEEFT EEN DAGELIJ KSCMÊ
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
Betrouwbare Onderneming
Wagens en Passagiers verzekerd
Naar buiten 6 cent p. K.M.
Hoofdkantoor KAMP 41.
BUITENLAND.
Dc Sovjet-Unie in den Volkenbond.
(Eerste Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Ontzettend auto-ongeluk te Schoorl.
(Tweede Blad, pag. l.>
Overleden W. C. baron van Boelzclaer.
(Tweede Blad, pag. 1.)
MTREK.
Dc Prov. Staten benoemen een nieuwen
griffier.
(Tweede Blad, pag. 2).
SPORTNIEUWS.
II. V. C. wint van A. W. met 52.
(Derde Blad, pag. 1)'
Amsvordc met 1—2 door Utrecht geklopt.
(Derdo Blad, pag. 1)(
Amcrsf. Boys met 50 door Elinckwijk"
geslagen.
(Derdo blad, pag. 1).
Quick cn Culcmborg dcclen do punten
(0-0).
(Derde blad, pag. 1).
Fraaie 3—2 zege van Sopla op Woerden.
(Derde blad, pag. 2
STADSNIEUWS
De toestand onzer gemccntc-finaneiëu
geeft zorg voor de toekomst.
(Eersto Blad, pag. 3).
Dc tentoonstelling in dc markthal ge
sloten.
(Eerste Blad, pag. 3).
Medegedeeld door het K.N.M.I, te De
Bilt.
Verwachting: Matige, tijdelijke toene
mende Zuidelijko tot Westelijke wind,
zwaar bewolkt of betrokken met veel kans
op regen of onweer, later opklarend, koe
ler overdag.
Regenkansen vergroot.
Na het voorbijtrekken van de secun
daire, die Zaterdagavond hier te lando on
weer bracht, heeft de hooge drukking zich
tijdelijk hersteld, maar de kern van de
hooge drukking blijft Oostwaarts wegtrek
ken cn een vrij diepe depressio verscheen
op Ierland, die daar reeds zwaren regen
bracht en een secundaire vertoont over
het Kanaal. Aan den ingang van het Ka
naal waait een Zuid-Westcr storm. Do
Britscho eilanden hebben matige en krach
tige winden met veel regen in Ierland en
plaatselijk buien in Engeland en Schot
land. Oost-Frankrijk cn Duitschland heb
ben nog fraai weer, dat echter gevaar
loopt gestoord te worden. Om de Oostzee
is het weer nog rustig en warm. Noorwe
gen heeft betrokken lucht cn regen in het
Noorden. Bij het verder Oostwaarts trek
ken van de secundaire over het Kanaal is
tijdelijk regen in onzo omgeving te ver
wachten, waarna weer tijdelijke opklaring
volgt.
LANGESTRAA1 49-51
TELEFOON 190
Ziet onze etalage van moderne
BONTKRAGEN
Betere kragen worden gratis
opgezet.