„PRINSJESDAG" IN DE RESIDENTIE
BeüdanopNo.42
DE PLECHTIGHEID IN
DE RIDDERZAAL
DE RIJTOER DOOR
DE STAD
Hebt U een
Taxi of Auto noodig?
E2
De ernst en zwaartillendheid in regeerings
kringen is voor ons een waarborg, dat het
kabinet-Colijn met inspanning van alle
energie, de moeilijke taak ten einde zal
brengen, die het in deze Troonrede wordt
opgelegd. In de laatste plaats past aan een
rcgcering voorbarig optimisme. Daarentegen
ligt het wel op onzen weg er op te wijzen,
dat het economische inzinkingsproces zijn
eindstadium bereikt schijnt te hebben, en
dat wij, hoewel op veel lager niveau, weer
vasten grond onder ouzo voeten beginnen te
voelen. Do rcgcering heeft den plicht er op
te wijzen dat ons overheidsapparaat zich
nog altijd niet heeft aangepast aan onze
verminderde welvaart en rijkdom. Zij kon
dit moeilijk doen ender het brengen van een
saluut aan onze nijvere en taaie bevolking,
die vecht en niet ondergaat. Dank zij den
ernst en de zorg der regeering behoort in
deze ongelukkige wereld Nederland tot een
der gelukkigste landen dat wel is waar ook
zwaar is getroffen, maar dat niet, zooals
zoovele groote en kleine staten, voor de
moeilijkheden van deze ongekend zware cri
sis heeft moeten capituleeren.
Volkomen terecht verwacht de rcgcering
in het komende jaar een nog zwaarderen
druk van het buitenland. Zij heeft daarbij
de staten op het oog, die niet de kracht be
zaten aan de politieko en economische ge
volgen van de crisis het hoofd te bieden en
wier moeilijkheden ook bij ons terugslag
zullen vinden. Voornamelijk deze landen
zijn het, die de wanorde in voortbrenging,
handel en verkeer hebben teweeg gebracht.
.Tegenover de onaangename verrassingen,
die ons van die zijde bedreigen, zijn behoed
zaamheid en voorzichtige aanpassing gebo
den. De regeering hoopt op verruiming van
afzet in het binnenland. Wij behoeven niet
nogmaals te verzekeren, dat deze gedachten-
gang ons met zorg vervult. Ons economisch
leven heeft een historische structuur en
niets ware onvoorzichtiger dan do nerveuze
trekkingen van zekere groote staten als blij-
venden toestand te beschouwen. Dat geldt
eveneens voor de industrialisatie van Ned.-
Indie, die uitsluitend tot stand mag komen
op basis van een blijvend en gezond rende
ment. Alles wat wij kunnen doen om door
een nauwere ccoiiomische aanraking onze
koloniale gebieden te hulp te komen, ver
dient slechts toejuiching".
„In overeenstemming met
den ernst van onze dagen".
De Standaard (A.R.) zegt o.a.:
„Het is goed, dat de Regeering overtuigd
is, dat de aan het bedrijfsleven opgelegde
of nog op te leggen crisisregelingen tot het
strikt noodzakelijke moeten worden beperkt.
Ook dit wijst op de richting, waarin het
beleid zal worden gevoerd.
Dat de Regeering streeft naar verlaging
der heffingen uit deze regelingen voortge
komen, spreekt vanzelf. Ieder stemt toe, dat
dit behoort te geschieden, waar het ecnigs-
zins mogelijk is. Alleen is het verstandig
hiervan niet al te veel te verwachten, daar
de Rcgcering het doel dier heffingen niet
kan voorzien en rekening moet houden met
de bestaansmogelijkheden voor den produ
cent".
„De Troonrede gaf geen opsomming van
allerlei wetsontwerpen of maatregelen, die
mogen worden verwacht.
Zij zegt alleen: veel zal in het komende
zittingsjaar van de werkkracht der Staten-
Generaal worden gevergd.
Zij is in volle overeenstemming met den
grooten ernst van onze dagen.
Dien ernst moet ons volk leeren zien. De
Overheid moet er het volk telkens weer bij
bepalen. Want niet alleen is er menigmaal
een gebrek onder het volk aan het recht be
sef van den ernst der tijden, wat blijkt uit
de geestelijke verwarring, waarop de Troon
rede wijst, maar er zijn ook zoovelen, die
zich toeleggen op het zaaien van wantrou
wen en verdenking.
De Overheid moet haar aandacht schen
ken aan de handhaving van de zedelijke
volkskracht en aan versterking van de een
dracht des volks, opdat het vastberaden
stand houde te midden der beproevingen;
maar zal zij die taak verrichten, dan moet
zij in het volk een geestelijken steun vinden,
die alleen dan aanwezig kan zijn, als er is
het aloud geloof, dat in vroegere nog zwaar
dere dagen ons volk do kracht gaf ter over
winning.
Wij zijn dankbaar, dat onze Regeering de
bron dier ware volkskracht kent en er met
grooten ernst op wijst".
KEES FRENAY TREEDT UIT DE N.S.B.
Zij is hem niet agressief ge
noeg.
De heer Kees Frenay schrijft ons, dat hij
heeft bedankt als lid der N.S.B. op grond
van het feit, dat de Nationaal Socialistische
Beweging van Muserl naar zijn mccning
niet is een beweging, die allo doelen van
het volk kan omvatten. Hij motiveert dit
als volgt:
le. omdat in de N.S.B. de grondstel
ling van het Corporatieve stelsel niet in
practijk wordt gebracht;
2e. omdat slechts op halfslachtige
wijze stelling wordt genomen tegen het
internationalisme, het imperialistisch
kapitaal en de vraagstukken van cco-
nomischen aard zwevende worden ge
laten;
3e. omdat de N.S.B. weigert agres
sief te zijn en feitelijk begint te verwor
den tot een politiek parlementaire ver
kiezingspartij;
4c. omdat een gewestelijk commisa-
ris en een kringleider zich achter een
Christelijk-Historischen Burgemeester
i plaatsen en daarmede den strijd van
het Nationaal Socialisme verzaken.
Op Maandag 24 September a s. zal Frenav
voor belangstellenden en leden van de X.
S. B. zijn redenen van uittreding in het Ge
bouw voor Kunsten en Wetenschappen te
Rotterdam nader uiteenzetten.
's-Gravenhage, 18 Sept. De plechtig
heid van de opening der zitting van de Sta
ten Generaal in de Ridderzaal is wederom
aanleiding geworden tot een luisterrijk
schouwspel. De leden van het corps diplo
matique en van de hooge staatscolleges, zoo
als de Raad van State, de Rekenkamer, enz.
als mede andere vele hooggeplaatste auto
riteiten waren, allen in schitterend ambts
gewaad, aanwezig. De fraaie toiletten van
vele dames droegen er toe bij om den indruk
dezer plechtigheid te verhoogen. Aanwezig
waren deze maal de fracties der soc. demo
craten en die der communisten. Van laatst
genoemde fractio was de heer Wijnkoop
afwezig.
De Koningin was geheel in het wit gekleed
met een lange sleep en met witte hoed waar
aan een lange afhangende witte weduwe
sluier. Ook de prinses was geheel in het wit.
H.M. las de troonrede langzaam en woord
voor woord verstaanbaar voor. Nadat de
koningin de rede beëindigd had riep de heer
Duvmaer van Twist „Leve de koningin",
welke kreet de aanwezigen door een drie
werf hoera Jiet volgen.
De soc. democraten en de communisten
namen hieraan geen deel.
De in de zaal aanwezige politie
vond in de houding welke de com
munisten hierna aannamen aan
leiding hen met geweld uit de zaal
te verwijderen.
De Koningin en de Prinses verlieten de
zaal geestdrift toegejuicht. Zoowel op den
heen als den terugreis werden dc Koningin
en Prinses hartelijk toegejuicht door een
enorme mcnschcnmenigte. Voor het vertrek
van het paleis Noordeindc werd een krans
bezorgd van de afdeeling Den Haag van het
Nationaal Jongeren Verbond.
Naar wij vernemen moet de verwijdering
van dc drie communistische Tweede Kamer
leden uit de Ridderzaal het gevolg zijn van
hét feit, dat ian hun zijde is geroepen:
„I n d i v r ijen „W eg met het
hongerprogra m!"
incident in de Ridderzaal.
Wat het incident betreft in dc Ridder
zaal voorgevallen, nog het volgende:
Men was er wel op verdacht dat van
communistische zijde iets gebeuren zou,
hetzij binnen, hetzij buiten de Ridderzaal.
Buiten de zaal was ieder effect van een
poging tot wanorde-stichting al bij voor
baat verijdeld door de zeer strenge afzet-
tingsmaatregelcn. Men kon om zoo te zeg
gen geen voet verzetten of men stuitte te
gen politie of militairen. De aanwezigheid
van de communistische Kamerleden in de
Ridderzaal (de heeren do Visser, Schalker
en Roestam Effendi) had inmiddels ook de
attentie getrokken der autoriteiten, temeer
waar de communistische kamerfractie de
laatste jaren niet meer aanwezig was bij
het uitspreken van do Troonrede. De Ka
merleden krijgen hun plaats in de Ridder
zaal toegewezen bij loting; het toeval wil
de, dat de drie zooeven genoemde kamer
leden op de tweede rij zaten van de zetels
die voor de kamerleden zijn bestemd. Maar
het toeval wilde tevens dat deze drie hee
ren ook gezeten waren aan een bankeinde
in de onmiddellijke nabijheid van een der
gangdeuren. Van politievvego waren re
chercheurs aanwezig, die zich hadden op
gesteld in de onmiddellijke nabijheid der
communistische leden.
Toen deze nu trachtten hun kreet aan
te heffen: „Weg met het hongerprogram
an Colijn!" scholen direct de rechercheurs
naar voren om de drie communisten beet
te grijpen en uit de zaal te verwijderen.
Dit scheen aanvankelijk vrijwel onopge
merkt te gebeuren, maar toen men de hee
ren in de deuropening had, liet Roestam
Effendi zich vallen en werd verzet ge
pleegd tegen hunne verwijdering. In dat
oogenblik hebben de rechercheurs gebruik
gemaakt van hun wapenstok en moeten
nogal rake klappen zijn uitgedeeld. Ter
stond ging. dc gangdeur weer dicht, zoo-
Minister de Wilde bij aankomst op het
Binnenhof te den Haag.
dat het incident, dat vliegensvlug verliep,
slechts in een deel van de Ridderzaal vol
komen werd bemerkt.
De kreten „Leve de Koningin" waren
zoo stormachtig, dat het incident met de
communisten in dit daverend enthousias
me eigenlijk teloor ging. Dc drie commu
nisten zijn per politiewagen naar het
hoofdbureau overgebracht. Algemeen was
men van meening dat de Koningin en dc
Prinses zeer vluchtig er iels van hebben
bemerkt dat er wat gaande was. Men kon
net even goed veronderstellen, dat iemand
was flauwgevallen en daarom weggedra
gen.
Het was verwonderlijk zoo snel als het
gebeurde binnenshuis onder de menigte
buiten bekend werd. .Want nog voor af
loop van de plechtigheid van het uitspre
ken der Troonrede wist men op straat al
wat er in de Ridderzaal was voorgevallen
Mislukte communistische
demonstratie.
's-Gravenhage, 18 Sept. Hedenmiddag
om ruim 12 uur heeft een groep communis
ten ter sterkte van ongeveer 130 man, ge
tracht een demonstratie te houden voor hel
gebouw van het departement van Sociale
Zaken aan het Bezuidcnhout. De politie
verhinderde evenwel het optrekken van
deze groep tot het vo'ofpleintje van het ge
bouw en dreef de demonstranten uiteen. Wel
kreeg een kleine deputatie verlof om in de
vestibule een brief voor den minister van
Sociale Zaken aan den portier ter hand te
stellen.
Met het oog op de mogelijkheid dat van
andere kanten nog groepen communisten
de stad zouden binnentrekken, bleef de po
litie op verschillende punten waakzaam.
Een grootschc huldebetuiging.
Militaire taptoe in de
avonduren
's-G ravenhagc, 18 September. H.M. do
Koningin en H.K.H. Prinses Juliana heb
ben hedenmiddag een rijtoer gemaakt van
het paleis Noordcinde naar het paleis Huis
ten Bosch
Deze tocht is geworden tot een treffende
betuiging van aanhankelijkheid van het
olk aan ons Vorstenhuis. De belangstelling
langs den weg, welke zeer lang was, was
bijzonder groot en op sommige punten, met
name in de binnenstad was de drukte nu
cn dan beangstigend.
Om half vier reden dc Vorstelijke perso
nen uit. De Koningin en dc Prinses, beiden
nog in het wit gekleed, namen plaats in
een open gala-koets, getrokken door 4 paar
den, k la Daumont bespannen; daarachter
volgden eenigc hofrijtuigen met dames cn
heeren van de Hofhouding.
Door de Paleisstraat, Oranjestraat cn
Parkstraat werd naar het Plein 1813 gere
den en vandaar door dc Javastraat naar dc
Laan van Mcerdervoort. Overal was de be
langstelling enorm; vele rijen dik stonden
de menschen te wachten en overal steeg er
een hartelijk gejuich op bij het voorbij rij
den van de Vorstelijke personen.
In een matiqr galop ging het langs de
Stadhouderslaan naar den Scheveningschen
weg. Hier was het vooral de Scheveningsche
bevolking, welke van haar Oranje-liefde
blijk gaf door in grooten getale de Koningin
en Prinses toe to juichen.
Bij het Vredespaleis werd een oogenblik
halt gehouden. Hier stonden zeer vele leden
van verschillende af deelingen van het Na
tionaal Jongeren Verbond opgesteld om de
Koningin hun hulde te betuigen.
Namens de afdcelingen Den Haag, Delft,
Haarlem. Leiden, Rotterdam en dc Vecht
streek van het N.J.V. werden aan de Ko
ningin en Prinses bloemen aangeboden.
Door de Sophialaan, Parkstraat, Kneuter
dijk, Vijverdam, Hofweg, Spui, Kalver
markt, Fluw. Burgwal en Heerengracht
werd het Bezuidcnhout bereidt, vanwaar
rechtstreeks naar het Huis ten Bosch werd
gereden.
Naarmate da stoet het palcis naderd
werd de menschenmonigte zoo mogelijk nog
grooter. Langs den Bezuidcnhoutschcn weg
waren het vooral do verschillende verceni-
gingen, die met hun vaandels, muziekkorp
sen cn vendels opgesteld stonden. Zoo maak
ten de Oranje-gardisten een aardigen in
druk, eveiials do tallooze leden van De
Princevlag.
De Oprijlaan van het Huis ten Bosch was
aan een zijde geheel bezet met leden van do
N.S.B., die zelfs een vele meters lange rood
wit-blauwe vlag als een balustrade voor
zich gespannen hadden. Ook hier klonken
luide juichkreten, toen do stoet naderde,
afgewisseld met Hou Zee geroep cn het zin
gen van het Wilhelmus.
Op het Voorplein van het paleis was het
een geweldige menigte, welke' was samen
gestroomd.
Toen dc Vorstelijke personen Hun rijtuig
verlieten cn het bordes bestegen klonk uit
een ontelbaar aantal kelen ons Volkslied.
De Koningin cn dc Prinses, die beladen wa
ren met bloemstukken, waren zichtbaar
aangedaan door deze huldo, welke steeds
luider klonk cn een ware ovatie werd, toen
de vorstelijke personen nog een oogenblik
op het bordes bleven toeven en door vrien
delijk wuiven hun dank brachten aan het
volk.
Toen gingen zij het Palcis binnen. Maar
het volk bleef wachten, in do hoop nog iets
van de beminde vorstinnen te zien.
Inderdaad, hun wachten werd beloond
want nog eenmaal verscheen dc Koningin
en de Prinses op het Bordes en wederom
steeg een groot, gejuich op.
Het was over vijf uur eer deze grootschc
betuiging van hulde was afgcloopcn.
Des avonds had op het Plein 1813 de groo
te militaire taptoe plaats, aan de Haagscho
burgerij aangeboden door dc Koninklijke
Militaire kapel, met medewerking van dc
tamboers en hoornblazers van het Regiment
Grenadiers en Jagers cn do trompettere van
het lie regiment Huzaren.
Groot was de belangstelling, welke ook
ditmaal voor dit bijzondere militaire
schouwspel bleek te bestaan. Reeds gerui-
men tijd voor het aanvangsuur stroomden
dc menschen naar liet Plein 1813 en omge
ving, zoodat, toen do militairen tegen half
negen kwamen aanmarcheeren, het zwart
van de menschen stond.
Het was een interessant schouwspel: dc
Kapel, de tamboers en hoornblazers'en daar
achter de Huzaren te paard, terwijl een
groot aantal fakkels liet geheel een fantas
tisch aanzien gaven.
Dc Kapel stelde zich in het middenpad
op, de tamboers links en dc hoornblazers
rechts. Het geheel stond onder leiding van
den kapelmeester van Leeuwen.
Een groot aantal autoriteiten was aanwe
zig. De minister van Defensie, dr. Deckers
met zijn adjudant, voorts de regimentscom
mandanten van do Grenadiers en Jagers en
van het lie regiment Huzaren en zeer vele
hoofdofficieren, gep. hoofdofficieren en offi
cieren, leden van de Hofhoudingen, leden
van den Raad van Sate, Kamerleden en ver
dere autoriteiten zagen wij op het afgezette
gedeelte van de Sophialaan.
De taptoe werd aangevangen met een
roffel van de tamboers, waarna do tam
boers, de hoornblazers en de bereden wa
pens respectievelijk hun taptoe ten gehoore
brachten. Daarna volgden een koraal cn
vervolgens cenige liederen van Valerius, de
Marche des Tambours, de Kroningsfanfare,
„Leve het regiment Grenadiers", do Huldi-
gingsmarsch, met trommen en trompetten,
Leve de K.M.K. cn tenslotte de Grenadiers-
marsch. Do taptoe werd besloten met het
Wilhelmus.
De minister dankte den kapelmeester cn
onderhield zich ook cenige oogcnblikkcn
met de overige leiders der onderdeden der
muziek.
Daarna werd afgemarcheerd. Er werd een
marsch gemaakt langs de woning van den
minister van Defensie aan de Juliana van
Stolberglaan.
Een indruk uit de stad.
Een onzer speciale verslaggevers schreef
ons gisteravond nog uit Den Haag:
Wij hadden dus het incident in de Rid
derzaal gehad. Het gebeurde werd door het
publiek algemeen scherp afgekeurd cn er
ging door de duizenden die op en rondom
het Binnenhof verzameld waren een onver
holen verontwaardiging hierom: om
dat men dit de Koningin had aangedaan
in een voor haar zoo buitengewoon moeilijk
uur.
Het bleef in de binnenstad natuurlijk ont
zaglijk druk, want toen de gouden koets
naar het Paleis was teruggekeerd zette dc
menigte zich dadelijk in dc stralen vast,
met het oog op de rijtoer die in den na
middag volgde. Rondom het Spui bereikte
do drukte zeker wel haar hoogtepunt. Daar
heeft men de breede bocht langs Meddcns
DE NIEUWE
E.M. JAARSMA HAARDKACHEL
HET succes van dit seizoen.
Fa. C. J. v. d. HEUVEL
Valikestraat 29. Tel. 352.
naar den Vijverberg cn het Buitenhof ctf
daar was een reusachtige massa samen ge*
stroomd om de Koninklijke rijtuigen te zien;
voorbijgaan. Er zat iels van agitatie in do;
menschen. Men vreesde, juist op de drukste;
snijpunten van het verkeer, een mogelijke
communistische manifestatie; die mogelijk*
beid achtte men des to grooter, n& de ar*
restatio van do Kamerleden dezer fractio in'
do Ridderzaal. Men wilde aan den ecneü
kant wel heel graag don vorstclijken stoet
zien voorbij gaan en aan den anderen kant'
drong mén zich liever toch óók niet vast
in compacte massa's» waar men zich niet
meer uit los zou kunnen werken bij ecu;
eventueel optreden der politie.
Maar do rijtoer is gelukkig volstrekt on*
gestoord vcrioopen. Do communisten heb*
hen zich nergens laten zien langs den weg,
dien dc stoet volgde.
Wat z ij n de Koningin en dc Prinses
stormachtig locgcjuicht!
Daar gloeide in dat lang aangehouden
gejuich een ongemccnc hartelijkheid.
Do open rijtuigen reden in zéér matigë
draf; op menig punt zelfs bepaald lang*
zaam. Do stoet had geen ander cscorlo dan
die van do politic, welke op motor-rijwielen
met zijspan vooruit reed cn voor het ove*
rige bestond uit politic-ruiters. Men kent in
Den Haag hij zulke gelegenheden geen
sclxoon-gevocgde" straten, geen uren-
vooruit getroffen afzettingen. Op het Spui
had liet intense tramverkeer cn het niet;
minder gecompliceerde autoverkeer voort
gang gehad zoomede de gewone passage
van do voetgangers tot op enkele minu*
ten vóór de stoet van nabij in aantocht was,
Pas op het allerlaatste moment, toen do
eerste politic-zijspan per motor in het zicht
kwam, gaf men tcckcns voor „verkeer*
stoppen" cn geen drie tellen later reden
Koningin cn Prinses voorbij. Do stremming
der passage had hoogstens zeven minuten
geduurd.
Het publick golfde dc cafè's binnen. De
lunchroom van Ileck op hot Spui dreigde
ondersteboven te worden geloop en; men
drong bij honderdtallen naar binnen; haas
tig wérd personeel te hulp geroepen dat
hand aan hand een ketting vóimde, om
achter die levende barricade de opstuwen
de massa te keoren. Af en toe kreeg men
gcnadig-vcrlocndc toestemming om onder
do ketting-nrmen door te kruipen en het
restaurant binnen te gaan. Daar deed men
zeer inschikkelijk met z'n drieën met één
stoel!
De menschen op straat verdrongen zicht
voor do boekwinkels waar al photo's waren
opgehangen van 1 iet grootschc vertoon op
liet Binnenhof vóór de Ridderzaal, aan
komst aldaar en vertrek van Moeder cn
Dochter. Daarnaast hingen ook photo's van
prins Karei van Zweden, met wicn men
Prinses Juliana wil verloofd zien, maar
omtrent welke verloving vanmiddag in de
Ridderzaal geen woord werd gerept. Tegen
do verwachting van tienduizenden in.
Na afloop van dc rijtoer bleef in dc voor*
naamsto Haagschc straten een verslcrknis
van de politieposten gehandhaafd: agenten
liepen met twee of vier bijeen, in de sur
veillance. Maar het bleef zoo volmaakt rus
tig als rnen het. maar verlangen kan. Do
tjokvolle straten schoven hun deinenden
inhoud langzaam-aan over in aansluitende
lraten links en rechts en ontvingen van
daar weer nieuwen toevoer, wat de wiege
ling in do oneindige mensclienzec deed aan
houden tot in den avond.
Om cn nabij zes uur begon het te rege
nen. Eerst twijfelachtig. Maar allengs zéér
:cdécideerd cn aanhoudend.
Zeventig procent had daar allerminst op
gerekend, toen deze 18e September zoo
vonderschoon aanving. Maar de vreemde
lingen van elders, dc altoos min- of meer
voorzichtige provincialen, die gewend zijn
to redeneeren „je kunt het nooit weten",
deze dertig procent was gewapend met pa-
rapluics.
Zoover wij konden nagaan, Is de avond
ook zeer kalm gebleven. De regen vermin
derde bet aantal wandelaars sterk. Dö
straatmuzikanten verdwenen van het glim
mende straatdelc; trams, taxi's cn aapjes-
koetsiers (op zulke dagen duiken deze bra
ve ouderwetscho zielen weer plotseling op)'
hadden extra daggeld
De jeugd zingt enthousiast het .Wilhelmus.
