Vrouwenarbeid
Werkloosheid
Niet alleen zij is
er oorzaak van
II HUIZE „BENTLEY" III
Studieconferentie der Vereen.
oor Vrouwenbelangen en
gelijk Staatsburger:
schap
Vrouwen zijn geen staats
burgers tweede klas!
Dc Ncdcrlandschc Ycrecniging voor
jVrouwcnbclangcu en gelijk staatsbur
gerschap hield Zaterdag en Zondag in dc
Int. School voor Wijsbegeerte een conferen
tie over vrouwenarbeid, waaraan deelne
men de Intern. Alliance of Women for
Suffrage and Equal Citizenship, de Nat.
Unie der Sroptimist Clubs, de Ccntr. Bond
van Ned. P.T.T., Bond van Onderwijzeres
sen bij hot voorbcr. onderwijs, Ned. Ver.
van Vrouwen met academische opleiding,
Ned. Ver. v. werkendo vrouwen, Centr. Ned.
Ambtenaarsbond, Ned. Ver. v. Huisvrouwen,
Nat. Ver. a oor vrouwenarbeid, Nat. Bond
van vcrplegcnden, Joodschc vrouwenarbeid
in Nederland, Utr. Vrouwelijke Studenten
Ycr., Bond v. Soc. Dem. Vrouwenclubs, Ver.
v. acad. gevormde christenvrouwen e.a.
Om ruim drie uur werd dc zeer druk be
zochte conferentie geopend door mcj. E. II.
Piepers uit Utrecht, presidente der Ned,
Ver. voor Yrouwcnbclangcn en Gelijk Staats
burgerschap. Spr. deelde allereerst mede,
dat bericht van overlijden was binnengeko
men van het oud-hoofdbestuurslid mevr.
v. d. Meer van Kuffelen. l)c aanwezigen
hoorden staande deze mcdcdeeling aan. Spr.
roept dc afgevaardigden van de vertegen
woordigde organisaties een hartelijk wel
kom toe, ook die der internationale vcrceni-
ging. Het doel der conferentie is om het
vraagstuk van den vrouwenarbeid van allo
zijden .te doen belichten. Dc moreelc kant
acht spr. zeer belangrijk. Dc maatschappij
en haar werk moeten gediend worden door
vrouwen zoowel als door mannen. Heeft
men het recht, om ons terug te zotten,
vraagt spr. Ze meent, dat dit tegenwoordig
niet meer kan. Misschien is het mogelijk,
vraagt spr., om na dc discussies te komen
tot een actie voor het te behandelen on
derwerp.
Mevrouw mr. B. Ba kkor Nort gaf al
lereerst een algcinccnc inleiding, waarin ze
er op wees, dat de crisisstormcn overal
links en rechts dc bcstaans- on arbcidsmo-
gelijklicid van zeer velen. Het kan niet
anders, zegt spr.', "dat "zoowel "vrouwen als
ntanncn daardoor getroffen worden/ Maar
niet vanzelf spreekt, dat zij in de eerste
plaats cn bij voorkeur uit haar beroep wor
den- gestooten om plaats te maken voor
een man. Men vermindert daardoor dc
werkloosheid niet, men verschuift haar
slechts. Spr. is nog meer getroffen door de
moreelc crisis, want vele algemeen aan
vaarde idealen worden verlaten: vrijhandel
is hiervan al een zeer. goed voorbeeld. Ver
der b.v. het streven naar verhooging van
liet levenspeil der massa. Spr. ziet hier en
daar een streven naar verlaging door het
ontnemen van levensgeluk. Reactie is in
dc plaats gekomen ook bij het streven
naar rechtsgelijkheid voor vrouwen cn
mannen. De man gaat voor en men
beweert zelfs, dat de oorzaak der werkloos
heid is dc arbeid van dc vrouw. Als Eva
inderdaad Adam heeft verleid, dan bewijst
dat alleen, da.1 Eva eerder dc kennis had.
Minister Colijn toonde aan, dat de werk
loosheid voor de vrouwen grooter is dun
bij de mannen. In de mijnon,' waar geen
vrouwen werken, is toch ook crisis. In dc
administratie is niet meer werkloosheid
dan in vakken, waar de vrouw niet werkt.
Spr. toont aan, dat dc vrouw verdrongen is
van haar eigen terrein op huishoudelijk ge
bied.
Beroepsarbeid is toch voor dc vrouwen
eyen goed oen middel van bestaan als voor
tien man. Vrouwenarbeid is afhankelijk
van tijd en plaats. Wie zal voor haar zor
gen als zij zelve haar eigen brood niet mag
verdienen. Haar bloedverwanten zijn daar:
toe niet meer in staat. Spr. behandelt daar
na het ontwcrp-Marchant, waarbij -de. on
derwijzeres, die gaat trouwen, ontslagen
kan worden. Het gaat niet alleen tegen den
arbeid van dc gehuwde, doch ook van dc
ongehuwde, vrouw. In ons land werkt op
vier mannen ongeveer een vrouw cn daar
van is nog niet dc helft gehuwd. Verdrij
ving van dc vrouw van -dc arbeidsmarkt
zal zeer ernstige gevolgen hebben voor
haar zelve en ook voor dc gemeenschap.
De bedoeling om de vrouw te verdrijven
wordt gecamoufleerd achter meerdere
schijnleiizcn: zwakheid, vrouwelijke schoon
heid,- gezi'nsbclang, cumulatie, werkverrui
ming enz. Spr. besloot haar inleiding met
dezo opwekking: Wij zijn langs moeilijke
cn ongebaande wegen naar boven geklom
men, waar licht, lucht cn ruimte is ook
voor de vrouw. Vooral in dagen van inzin:
king, als waarin we thans leven, moeten
wc alles doen, opdat onze idealen en
reeds verkregen rechten niet worden ver
nietigd.
Op iedere plaats moet de meest geschikte
komen cn dat kan evengoed een vrouw zijn
als een man. Waarom moet. dc helft, worden
uitgesloten? Dc wereld" gaat hollende ach
teruit naar een lager levenspeil. Dc naas
tenliefde wordt hier cn daar reeds be
schouwd als ziekelijke mentaliteit. De vrouw
ftiag niet. worden uitgeschakeld "\oor een
betere, en mooiere samenleving.
Wettelijk arbeidsverbod.
Daarna hield mevrouw mr. C. Bakker
van Bos se een referaat over wettelijk
arbeidsverbod. Spr. begint met er op te
wijzen, dat sinds een tiental jaren op het
gebied van vrouwenarbeid cn de bcnöcin-
baarheid dór vrouw Jot bepaalde beroepen
een reactie merkbaar is, dio is verscherpt
ten gcyolgc van de crisis. Om verschillende
redenen* weigert dc' regecring een vrouw te
benoemen tot rechter of notaris. Zij wordt
niet toegelaten tot de consulaire examens
of bij dc Rekenkamer. In hoofdzaak open
baarde deze strooming zich tot nu toe bui
ten den wetgever om. Dc benoembaarheid
der vrouw tot burgemeester of secretaris is
scdort dc jongste wijziging der gemeentewet
een voldongen feit.
Bij dc regecring bleek een groeiende te
genzin tegen vrouwenarbeid merkbaar. Een
Kon. Bcsl. van 1024 weorde dc huwende
vrouw uit 's lands dienst, terwijl dc be
ruchte circulaire van het kabinet die eenige
inuandcn geleden is gepubliceerd, dc solli-
citocrcndo rouw over dc gcheclc linie bij
den man achterstelt. Terecht wordt naar
aanleiding van het wetsontwerp-Marchant
iuzako dc huwendo onderwijzeres, aan den
minister verweten, dat hij gebruik maakt
van den crisistoestand, teneinde een prin-
cipieele kwestie uit te maken. Offers ter le
niging van den algemccncn nood zullen
door ons allen moeten worden gebracht.
Ook waar beroepsuitoefening door de ge
huwde vrouw mogelijk blijft, zal zij zich
met dubbelen ernst hebben af to vragen, of
dit in dc^zc tijden, waar betaalde arbeid
slechts in beperkte male voorhanden is,
noodzakelijk cn wenschclijk is. Cumulatie
van salarissen en pensioenen uit dc pu
blieke kas zal moeten worden tegengegaan,
ook dan, wanneer deze inkomens niet aan
dcnzclfden pórsopn, maar aan één gezin
ten goede komen.
Dc Nedcrlandselie vrouw verzette ziel)
echter tegen dc neiging den staat steeds
meer en grooter invloed in te ruimen op het
persoonlijk leven; en tegen een meten met
twee inuten, waardoor dc vrouw dreigt to
worden teruggedrongen tot een staatsbur
gerschap tweede klasse, dat met dc begin
selen der Ncderlandschc democratie onver-
ccnigbaar is.
Wetgeving en vrouwenarbeid.
Hierover sprak mej'. mr. E. F. J. A.
Adriaansc, die zich in hoofdzuak be-
paaldo tot behandeling der wettelijke ar
beidsbescherming en de benoem baarheid tot
ambten. Ten aanzien van dc wettelijke ar
beidsbescherming gaf spr. een overzicht
van do bescherming, die dc vrouw als zoo
danig geniet in de arbeidswet 1019, waarna
besproken werd een artikel van Anna Po
lak over dc mogelijkheid, om via de be
scherming van kinderen en jeugdige perso
nen en vrouwen te komen tot bescherming
van den man in dc bedrijven. In dc ar
beidswet is reeds veel bereikt, hetgeen al
leen mogelijk was door het streven der
vrouwen beweg i 11 g.
Betreffende de benoembaarheid tot amb
ten voor dc vrouw geeft spr. een overzicht
der verschillende ambten ressort eieren do
onder de verschillende departementen. Tot
minister kan een vrouw benoemd worden,
evenals tot alle rangen van departements
ambtenaar. Verder wijst spr. op diploma
tieke en consulaire diensten, rechterlijke
macht en notarisambt, welke, alle voor de
vrouw zijn gesloten. Daarna wórdt de al of
niet benoembaarheid der vrouw nagegaan
als lioofdambtenaros van provincie cn ge
meente, belastingambtenaar, bij dc poste
rijen, als docente, lecrares 'enz. Verder wijst
spr. op de al of niet benoembaarheid van
de vrouw tot lid van den Raud van State
en Alg. Rekenkamer, waarna spr. besluit
met een korte beschouwing betreffende het
ontslag der gehuwde vrouw cn liuar onbe
noembaarheid in practisch alle ambten,
met een oproep aan de vrouwen zich tegen
deze reactie to verzetten cn aan do stembus
blijk te geven van haar gezindheid.
In dc Zatcrdagavondbijccnkomst hield
mej. mr. E. R i b b i u s P e 1 e t i 0 r een rede
over
Werkloosheid en vrouwenarbeid.
Spreekster wilde nagaan of er een cau
saal verband bestaat tusschen den vrou
wenarbeid cn dc werkloosheid. Zij wil niet
algemeenheden naar voren brengen, doch
cijfers noemen. Volgens dc laatste volks
telling behooron er 19.2 procent van dc
vrouwen 707.579) tot de werkende. De vrou
wen vormen 24 procent van allen dio een
beroep uitoefenen. Vergelijken we met
vroegere cijfers, dan zien we, dat het per
centage \an de werkende vrouwen is ge
stegen. Wat dc verhouding tot het geheel
van liet aantal wérkende menschcn betreft,
deze is haast niet veranderd, alhoewel iets
gestegen. In de industrie werken 22 procent
van dc vrouwen, in den landbouw 14 pro
cent van het totaal, in den handel 13.6 pro
cent, in dc vrije beroepen 7 procent, onder
svijs 5 procent, enz. Er is een tendenz te be
speuren van wegtrekken van de werkendo
vrouwen in landbouw cn huishouding naar
dc industrie. In dc tegenwoordige telling
zien we weer een stijging van dc 111
den landbouw werkzaam zijnde vrouwen,
hetgeen alleen het gevolg is van een betere
telling cn rubricecring. Het aantal vrou
wen, dat in industrie haar brood vindt, is
in verhouding niet evenredig gestegen met
dc bevolkingstoename. I11 dc industrie zijn
169.000 vrouwen werkzaam; dc meesten
(42 in kleeding- en reiniging. Van allo
in de industrie werkzaam zijnde personen
is 13.7 procent vrouwen.
Van een overstroomen van de industrie
met vrouwelijke arbeidskrachten kan vol
gens spreekster niet gesproken worden. Ook
dc cijfers uit het buitenland toonen ons
daar niets van. Daar is dc industrieelc ar
beid van dc vrouw in dc laatste 30 jaar
zoo goed als niet .toegenomen. Van een
causaal verband tusschen den "vrouwenar
beid en de crisis kan dan ook niet ge
sproken worden. Voor de werkloosheid zijn
andere factoren; de crisisoorzaken liggen
wel wat dieper dan dat zij alleen de
kwestie van den vrouwenarbeid raken. De
vrouwen lijden ook onder de werkloosheid:
groote aantallen vrouwelijke werkloozen
zijn in dc wereld waar te nemen. In
Duitschland was het percentage \an werk
looze hij een vakbond aangesloten, vrouwen
62 cn dut der mannen 53.
Kan, vrouwenarbeid wol 3eejïi Joojfzauk
van werkloosheid zijn? Dc kwestie, is er wél
gecompliceerder dopr geworden; do vrouw
komt als concurrente óp 'do arbeidsmarkt
cn dat heeft mente aanvaarden, (jaar ook
dc vrouw haar plants-in do maatschappij
inneemt/- Man ,cp vrouw moeten gelijk be
oordeeld worden; men kan het dc vróuw
niet kwalijk nemen, dat- dc vrouw op dc
arbeidsmarkt is gekomen, doch wèl kwalijk
te nemen is dc concurrentie, hel werken te
gen een lager loon. Daarvoor hooien ook
dc vrouwen zich te orgunisccren. Men ver
geet vaak, dat niet de vrouw den man
verdringt, maar dat het veelal dc machine
is, die dit doet, daar deze eenvoudig door
een vrouw kan worden bediend. Dit is dus
mcér cch kwestie van rationalisatie. Wordt
er nog verder gerationaliseerd, dan zullen
wc zien, dat er weer meisjes werkloos
worden.
Voorts besprak mcj. Ribbius dc maatregelen
welke men in verband met de crisis t a v.
den vrouwenarbeid wil nemen. Zij zijn alle
gericht op beperking van dc arboidsmogc-
lijkhcid >oor vrouwen, hetgeen spreekster
een verplaatsing van den crisisdruk acht.
Dc crisis kun alleen verminderen door toe-
namo van de koopkracht. Hoo staan wij nu
tegenover deze verschuiving, inóclcn wij,
vrouwen, 1111 een offer brengen? Als het bo-
lung van de mensclihcid het cischt wil
spreekster dat doen, doch wil zich daar
van eerst goed rekenschap geven. Eerst
zien waurvóór en wat men offert!
Het gaat niet alleen 0111 een aantal
baantjes of financicelc \00rdecle11 voor dezo
cn gene vrouw; dc vrouwen offeren dan
een groote geestelijke waarde, dc zelfbe
stemming van de mouw. Dat voelt spreek
ster als ecu groot cultuur bezit, dal dc
vrouwen langzamerhand hebben verwor
ven cn inocten hoog houden; daarmede
mag niet gemarchandeerd worden. Zij voelt,
dat nu de crisis gebruikt wordt om de
vrouwen weer terug tc brengen en „thuis"'
to houden. Zij maant dan ook allen om
voorzichtig tc zijn, daar ook het sexe-
egoisme van dc mannen weer naar voren
komt. Wat zou er komen alj> dc vrouwen
zich nu werkelijk terugtrokken? Bij dc be
spreking van deze vraag ging mcj. Ribbius
na hoo hcolc gezinnen vaak onafhankelijk
zijn van hetgeen dc volwassen ongehuwde
vrouwen verdienen. Zij wil wèl do Jonge
meisjes tot 16 jaur van de fabrieken heb
ben, doch dan voor haar den leerplicht
verlengen tot dien leeftijd. Tenslotte de ge
huwde werkende vrouw; in ons land wer
ken -in totaal 9S.OOO gehuwde vrouwen,
waaronder ook dc gehuwde vrouwen, die
in het bedrijf van haar man werken. Van
die 98.000 zijn er -12.000 in den landbouw,
32.000, in den handel (winkeliersters), 7000
^11 hotverkeerswezen (café-, restaurant- en
pensionbodrijf), 2000 in de textielindustrie
cn 4000 in het klcedinghetlrjjf. Voor dc ge
huwde ambtenaressen blijft erdus niet
zooveel over, 11.1. 9000, ivaaronder ook nog
de vrije beroepen zijn gerekend. Ontslag
van de gehuwde vrbu\V#ttf Vèölal uit
noodzaak arbeidt, beteckciit verplaatsing
\nn dc werkloosheid, aangezien' daardoor
veelal ook weer andere werkloos worden.
Zij acht dan ook niet practisch maatrege
len te nemen tot beperking of verbod van
den arbeid van dc gehuwde vrouw. Zij wil
wel helpen den crisisnood lenigen, doch
niet alleen ten koste van de vrouw, dio-ook
op het oogenblik reeds, evenals de man, dc
gevolgen van dc crisis ondervindt.
De Zondag-bijeenkomst.
I11 de Zondagmorgen-bijeenkomst sprak
allereerst mevrouw A. E. J. de Vrios-Bruins
over: ..Ontwikkeling van Vrouwenarbeid
door wijziging van Maatschappelijke Struc
tuur".
Zij wil zich uitsluitend bepalcii tot de
huidige positie van de vrouw, waarbij zij
de positio van dc werkvrouw in fabrioken
cn de lichamelijke en geestelijken, arbeid
wil boschouwen. Dc poèitio van de vrouw
is in den loop der eeuwen steeds afbanke-'
lijk geweest van haar biologische functie.
Dat beheerscht dc hcclc zaak. I11 do oud
heid nam do vrouw een zeer bcvoorrcchto
positie in; toen de primitieve landbouw,
zich ging ontwikkelen heeft: zij deze weer
verloren. De groote ommekeer in het leven
van dc vrouw is gekomen met dc ontwik
keling van dc industrie 2c helft 18e eeuw).
Dc differentieciïng van ménnen cn vrou
wen acht zij geen kwaad, in tegendeel zeer
gcwcnscht. Dc arbeid zelf wint or door. In
den oorlog van 1914 bleek, dat dc vrouwen
allo beroepen konden beoefenen, al waren
er natuurlijk beroepen bij, welke voor haar
normaal niet geschikt zijn op grond van
verschil in lichaamskracht cn gecsteiijko
gestordheid. Spreekster ging vervolgens dc
historie van de vrijmaking, van de eman
cipatie van dc vrouw na, waurbij zij ook
bet ontstaan van dc feministische bewe
ging memoreerde. Zij vindt de dubbolc
taak van do gehuwde vrouw (arbeiders
vrouw) inderdaad te zwaar. De intellcctu-
eele vrouw kan zich in haar gezin laten
vervangen, haar taak wordt dan ook wel
zwaarder, maar niet dubbel zwaar. Ondet'
de tegenwoordige omstandigheden is hot
ook voor dc intellectueeic gehuwde arbei
dende vrouw bijzonder zwaar. Het vraagt
van dc vrouw ontzettend veel energie; ve
len willen dut ten bate van de handhaving
barer economische onafhankelijkheid, maar
weinigen zijn ertoe in staat om een derge
lijk leven te leiden, daar dit geen 100 maur
1000 procent van de vrouw vergt, vooral
van dc vrouw, die ook kinderen hoeft op
tc voeden. De vraag is nu hoe dc toekomst
zich zcl ontwikkelen. Spreekster heeft het
gevoel, dat er tot het laatste toe gevochten
moet worden voor de rechten der vrouw.
Ontslag van de gehuwde vrouw in verband
met do crisis acht zij onrechtvaardig, even
als het vóórgaan van do gehuwde vrouw
bij afvloeiing. Met nadruk wijst zij op de
moeilijkheden, welke de biologische functie
van de vrouw voor het arbeidsproces aan
de vrouw opleveren. Zij gaat voorts na den
toestand van de vrouw in Rusland, waar
iedere vrouw moet arbeiden. Daardoor ont
stond een uitgebreide moede»schapszorg.
Het. groote gevaar is, dat de vrouwen, als
men haar vroegtijdig haar kind ontneemt
cn naar kiuderbewaurplualscn brengt, een
groot stuk levensgeluk .wordt ontnomen.
Daar kaih Spreekster ook geenszins .aan
meewerken.
In Duitschland heeft men in woord
althans de vïoilweh uit' hef arbeidspro
ces verwijderd. Daar is echter dok al weer
een stroóming. welke de vrouw alle recht
op arbeid wil geven-, zoodat de vrouwen
zich dat ook maar niet zonder meer laten
welgevallen. De tusschonweg zal dus dc
oplossing moeten geven. Spreekster vraagt
zich at, of de kwestie van dc moedersclraps
zorg hier niet meer gepropageerd moei
worden alvorens een betere oplossing voor
het arbeidsvraagstuk voor dc gehuwde
vrouw mogelijk is. Vooral daarop moet do
aandacht gevestigd wortlen.
Huishoudelijke beroepsarbeid.
Mevr. Af. G. van Voorcn Onnes sprak
over Huishoudelijke Beroepsarbeid, welko
hier te lundc niet populair is. De reden is,
dat een vergelijking van dc arbeidsvoor
waarden met die in dc overige beroepen,
welke de laatste 25-jaren voor vrouwelijke
werkkrachten open staan, uitvalt ten na-
deele van huishoudelijken beroepsarbeid.
Vooral (ie tc lange arbeidstijd voor do huis
houdelijke beroepen doet zijn invloed gel
den. Daarin kunnen voordrachten noch
artikelen verandering brengen. Wel een
zich meer aanpassen aan de gewijzigde
omstandigheden door de werkgeefsters. Een
stap in dc goede richting tot het verkrijgen
van meer aanbod van geschoolde krachten
\oor het huishoudelijk beroep is zeker liet
besluit van den Minister van Sociale Zaken
tot het vericonen van subsidie voor het in
richten van spoedcursussen voor dienst
boden. Uiteindelijk zal evenwel ook van
dezen maatregel succes afhankelijk zijn
van hetere, bestaansvoorwaarden, liet valt
te betreuren dot de „hulp in de huishou
ding" hier ie lande niet gewild is, omdat
juist in dozen lijd veel meisjes en jonge
vrouwen beschikbaar zijn. die uit andere
beroepen vrij komen en door haar bescha
ving voor huishoudelijke beroepen zijn aan
gewezen. liet zal geraden zijn \oor de huis
houdelijke beroepen dc huitcnlandscho
werkkrachten niet te weren, voor cn aleer
meerdere geneigdheid tot. hot verrichten
van huishoudelijken arbeid in loondienst
door dc Ilollondsehc meisjes zal zijn ge
constateerd.
Mcj. M. Ilciner hield hierna een referaat
over:
Vrouwenarbeid in het buitenland.
Deze spreekster vestigde er in den aan
vang van haar betoog dc aandacht op, dut
de steeds sterker industrialisccring in allo
cultuurlanden' 'beslag gelegd hoeft op
breedc groepen-vrouyven cn meisjes en om
gekeerd voel work onttrokken aan dc in-
dividuecle huishouding, zoodat in alle lan
den het aantal in dc huishouding zijnde
vrouwen relatief daalde. De drang naar
meer schoolsche kennis greep ook dc vrou
wen aan, dc geweldige uitbreiding van liet
oj^erjyijs bood anderzijds aan steeds groo
ter aantallen vrouwen gelegenheid tot het
verrichten van bezoldigd werk van intel
lcctucelen aard enz. enz. Vervolgens wo.es
spreekster op het funcsto v an den - kinder
arbeid cn op liet ontstaan van do „fabrieks-
wotlcn". Later, toen dc arbeidsbescherming
zich uitstrekte tot jeugdige personen en
vrouwen, werd duarmedo één van do vrou-
wenarbeidsvraagstukken in liet leven ge
roepen: dc al of niet afzonderlijke bescher
ming van de in dc -nijverheid werkzame
volwassen vrouw. He drie andere vraag
stukken, welke zich op vrouwenarbeids-
terrein voordoen zijn:
a. de. kwestie, der belooning.
b. die van al of niet inperking van het
arbeidsveld voor vrouwen.
c. liet weren van-de gehuwde vrouw uit
de heter bezoldigde .ambten en' beroepen.
Mej. Deinen bétoogde in verband hicr-
medo, dat, wut het oeisto vraagstuk beticfl,
de lmitcnlandsche ervaring leert, dat do
klove tusschen mannen- en vrouwenarbcids
bescherming het best vernauwd wordt dooi
arbeidsbescherming óók voor den volwas»
sen man. Alleen voor de arbcidstcr-niocdci
moeten volgens haar afzonderlijke bescher
mingsmaatregelen worden getroffen, lil-
zonderingen op algomcene regelingen kun
nen natuurlijk voor 'dc seksen ietwat uit
een loopen met liet oog op verschil in psv-
sioke kracht. Wat de gehuwde vrouw be
treft, late men dc vrouw, die de dubbele
taak van bezoldigde arbeidskracht en huis
vrouw op zich wil nemen, daartoe dc vrij
heid. Spreekster wees er-met nadruk op.
dat liet noodig is en blij.ft, dat dc publieke
opinie bewerkt wordt, voornamelijk indi
rect door het metterdaad bewijzen, dat be
zoldigd werkendo vrouwen volwaardige
krachten zijn cn voorts verhooging bij dc
vrouwen van: gevoel "van verantwoordelijk
heid, zelfrespect cn solidariteit. Wat dit
laatste betreft hééft het vakverccnigings-
wezen in het buitenland de Noderlandsche
vrouwen .nog wel iets tc le.eren. Het hoogc
verantwoordelijkheidsgevoel van vrouwen
t.a.v. hare familieleden heeft in het buiten
land reeds bewerkt, dat men aanvankelijk
verleende ontslagen herriep. Mcj. Helncu
merkte tenslotte op, dat pas als het ideaal
der tegenstanders: alle vrouwen woei opge
borgen in haar huizen, alles wat zij voor
zich en anderen behoeven afkomstig van
door mannen \erworvcn loon in geld, zou
zijn verwezenlijkt, zou men kunnen nagaan
hoezeer daardoor iedere natie, stoffelijk,
geestelijk en zedelijk zou zijn verarmd,
want de volle heteekenis van het bezoldigd
werken van vrouwen buiten eigen huis is
cn kan volgens 'spreekster nimmer worden
gemeten.
De middagvergadering.
Dc militante zijde \an het vraagstuk van
den vrouwenarbeid werd belicht door mcj.
mr. E- C. Simons. Spr. zet eerst uiteen,
wat zij de militante zijde van het vrouwen
vraagstuk noemt, en zegt verder, dat aller
eerst de vrouwen, die het niet persoonlijk
raakt, moeten worden opgewekt om het
belang van haar sexegenootcn in tc zien
cn mee tc gaan strijden voor het zelfbe
schikkingsrecht van do vrouw. Volgens
LEUSDERWEG 218 - Tel. 1807
Wederom verkrijgbaar:
Slagroomtruffels 25 ct- P" ions.
Boter speculaas 18 ct- P«r ons'
Roomborstplaat 25 ct. per ons-
spr. komt dat recht niet alleen ten goede
aan de vrouw zelf, manr aan dc gcheclc
maatschappij. Spr. wcrlct haar denkbeelden
ilaarointrcnt nader uit maar wijst daar
naast ook op de plichten, die de vrouw
heeft, om zoowel in haar eigen belang, als
in dat van alle vrouwen haar werk zóó te
verlichten, dat het den toets van dc scherp
ste critlck kan doorstaan, omdat daardoor
dc beslo propaganda voor den vrouwen
arbeid wordt gemaakt.
Mc vroifw Ch. L. P o 1 a kR o s c 11 b e r g
gaf tenslotte een algcmccnc samenvatting
van hetgeen op deze druk bezochte studie
conferentie is behandeld, waarna dc presi
dente allen, dio aan liet welslagen dezer
conferentie hebben meegewerkt, dank
bracht.
PADVINDERSDEMONSTRATIE.
Op het ijsclubterrein.
Op het terrein van do Amcrsfoortsche
IJsclub hecrschte Zaterdag een voor dezen
tijd van het jaar wel heel ongewone be
drijvigheid: er werd door dc vier groepen
der afdecling Amersfoort van do Ncderland
schc padvinders een demonstratie gegeven.
En dezo demonstratie is een groot succes
geworden, omdat do belangstelling van dc
zijdo van het publiek groot was.
Niet werd gedemonstreerd, zooals vaak
bij demonstraties liet geval is,.' do getal
sterkte (alhoewel dc groei der padvinders-
beweging niet gering moot ^ijn) maar dc
innerlijke waarde van liet padviiidbrswerk:
do karaktervorming, iets waardoor iedere
jongen een bruikbaar mensch wordt."
Vrijwillige, onmiddellijke gehoorzaamheid
nan do leiders, samenwerking, pliclïCsge-
vool, orde cn netheid, handigheidon zoo
zouden wij nog wel een tijdje kunnen
voortgaan. Niet dat iedere padvinder al
dezo eigenschappen bozit, nee, het zijn ge
wone jongens maar... zij hebben wil om
zoo tc zijn.
liet nut, dat jongere padvinders (welpen)
met allorlei behendigheidsspelen worden
bezig gehouden, zul ook wel een ieder in
zien en over het verdere work zouden wij
dan ook kunnen zwijgen. Wij willen niet
verhelen, dat er ook zooals bij do inrichting
van een kamp schijnbaar nutteloos work
verricht wordt, werk, dat to. veel volgons
een handleiding verricht wordt. Het is niet
onze bedoeling or critick op to leveren,
maar wel om' er hot publick op to wijzen,
dat dit. schijnbaar nuttcloozc toch, als men
verder redeneert, zijn bedoeling heeft, al
blijft het bezwaar, dat het bouwen volgens
model niet bevorderlijk Js voor elk spon
taan initiatief. Als do opdracht aanvaard
wordt zonder dat het uit to voeren work
overbodig gevonden'wordt; dan is hot doel
feitelijk ook nl boroikt. Maar, ufgozicn nog
van hét feit, dat er buiten dat nog een on
begrensd terrein tot uitvioring van zijn ini-
tief ligt, valt het niet to kennen, dat er
veel, zoor voel practisch cn aardig werk
verricht wordt, waarvan liet slaan van een
brug, het oprichten van een uitkijk- en scin-
tpren, het maken van een touwbrug, hot. in
lichten van een soort hoofdkwartier met
vloggcn-seinmast, het „kokcrellen" en het
weven van een stroomatras do bewijzen
waren. Het vcndclzwanicn, als staal van
N.-Brabantschc en Limburgscho folklore
was een aardige opening van het program
ma, dat snel afgewerkt werd.
AMERSF. RADIO CENTRALE
Wat zij uit hot buitenland geolt
Morgen geeft dc Amcrsfoortsche Radio
Centrale naast dc programm's der beide
Hollandsche zenders, dio der volgondo hui
tcnlandscho zendstations door:
11.055.35 Londen Regional.
5.350.50 Da ven try.
0.50— 8.05 Woencn.
8.2012.20 Londen Regional.
ENGLISH ASSOCIATION
Lezing von Mr. R. Kaulback
op Dinsdag a.s.
Mr. Ronald Kaulback, die Dinsdag a.s.
een lezing zal houden voon the English As
sociation, is dc jonge ontdekkingsreiziger,
die verleden jaar naam gemaakt heeft door
dat hij er in geslaagd is oen moeilijke tocht
van Tibet naar Birma tc volbrengen. Ia
1933 ging hij als landmeter met ccnc bota
nische expeditie mee S. E. Tibet in, maar
omdat zich moeilijkheden voordedeen mot
zijir pas, moest hij, met als cenïg gezel
schap een zieke reisgenoot, naar Europa tc-
rugkecrcn, en zich een weg naar dc be
woonde wereld banen, dwars door oerwou
den, die wemelden van bloedzuigers, over
'glctschcrs en steille bergpassen, temidden
van vijandige stammen en ongastvrije mon
niken. Hij heeft juist een beschrijving van
(lil avontuur dat elf maanden duurde
gepubliceerd, iin Ti te tan Trek, en zijn
lezing bévat de essence van zijn boek. Hij
zal zijn verhaal illustrceren met eigen licht
beelden.
ROODE-KRUIS COLLECTE
Opbrengst f 544.09
De Zaterdag alhier gehouden Roodc-Kruis
Collecte heeft f 544.09 opgebracht.
Het bestuur verzoekt ons te willen ver
melden dat door de welwillendheid der fir
ma's Houbaers Sigarenfabriek en Meursmgs
koekfabriek, dc commissie in staat werd ge
steld dc collectanten conigc versnaperingen
aan tc bieden voor hun belangloos werk.
De zaal, alsmede een smaakvolle versie
ring door de bloemisterij Hendriksen, wer
den eveneens dc Afdecling gratis aaugebo-
den.
