Donderdag 25 October 1934 AMERSFOORTSCH DAGBLAD
33 e Jaargang No. 100
DERDE BLAD
LUCHTSCHEPENDIENST
OVER DEN OCEAAN
DE STRATOSFEERVLUCHT
VAN PICCARD
WEER TEXTIELSTAKING?
GENERAAL VON KLUCKf
DE VLOOTBESPREKINGEN
DE KERKSTRIJD IN
DUITSCHLAND
Besprekingen over de
vlootsterkten
4D EERSTE tf*"-.
©VOLLE MAAN
TEGENSTAND DER REBELLEN GEBROKEN
TALRIJKE SLACHTOFFERS
IN ASTURIE
DE VERDEDIGING
VAN BELGIE
De Fransche senaat in con-
llict met Doumergue.
Een staatshervorming, waar
mee de radicaal-socialisten
zich niet kunnen vereenigen.
Zooals men weet, is Doumergue, de Fran
sche ministerpresident, van zins over te
gaan tot een grondwetswijziging; de staats
hervorming, die in zijn voornemen ligt, kan
echter niet de goedkeuring wegdragen van
de gauche démocratique, die verreweg de
sterkste fractie is in den senaat en die over
eenkomt met de radicaal-socialisten in de
Fransche Kamer. De senatoren van de gau
che démocratique nu hebben zich tot Her-
riot, den radicaal-socialistischen leider en
lid der regeering-Doumergue, gewend om
dezen erover in te lichten, dat zij er niet
accoord mee kunnen gaan, dat den mi
nisterpresident het recht zal worden ver
leend om van den president der republiek
de ontbinding to eischen van de Kamer,
zonderdat vooraf de Senaat daaraan zijn
goedkeuring heeft gehecht. Het bestuur van
de gauche démocratique uitte voorts den
.wensch, dat Herriot in dezen geest bij den
ministerpresident zou intervcniceren. Van
belang is het hierbij te vermelden, dat het
besluit, oni bij Herriot een démarche te on
dernemen, met algemecne stemmen werd
aanvaard.
Gaston Doumergue heeft inmiddels aan
[vertegenwoordigers der pers meegedeeld,
dat hij op 3 November een rede zal houden
over zijn plannen inzake de voorgenomen
staatshervorming. Tevens vertelde hij, dat
hij Maandag j.l. den voorzitter en onder
voorzitter van de gauche démocratique heeft
ontvangen, die den premier op de hoogte
hadden gebracht van de opvattingen, die
in den Senaat lieerschten ten aanzien van
Doumergue's voornemens. Do ministerpre
sident liet echter uitkomen, dat hij er niet
aan dacht eenigerlei wijziging te brengen
in zijn plannen en voegde hier nog aan toe,
dat hij alle middelen, waarover hij op grond
dor constitutie kon beschikken de ontbin
ding der Kamer inbegrepen zou gebrui
ken, teneinde de hervormingen, die hij
noodzakelijk acht, door te zetten. Dou
mergue zeide ten besluite: „Ik zal de grond
wet niet schenden, maar ik zal haar toe
passen". Mocht de Senaat zich eventueel te
gen ontbinding der Kamer verzetten, dan is
het waarschijnlijk, dat Doumergue zal af
treden.
Men üiet inmiddels uit het vorenstaande,
dat er op het oogenblik in Frankrijk weer
een gespannen toestand heerscht als uit
vloeisel van Doumergue's hervormingsplan
nen, waarvan de bizonderheden echter door
den ministerpresident geheim worden ge
houden tot het oogenblik, dat de Kamer
bijeenkomt, teneinde te voorkomen, dat liet
partijcongres der radicaal-socialisten op
niets-ontziende wijze tegen de hervormings
plannen tc keer zal gaan. Reeds nu heeft de
Fransche senator Régnier, dien Doumergue
vruchteloos heeft getracht als minister van
'justitie in het kabinet op tc nemen, zijn
weigering gemotiveerd met erop te
wijzen, dat liet een gevaarlijke methode in
een tijdvak van onrust en agitatie is om
Via een herziening der grondwet tc verkrij
gen, wat evengoed kan worden verwerke
lijkt, wanneer men de normale parlemen
taire procedure toepast. Een dergelijke be
roering diende men volgens Régnier in het
belang van de openbare rust en vrede te
gen eiken prijs te voorkomen.
Daar staat tegenover, dat sommige Fran
sche bladen zich afvragen, of deze agitatie
Üiet juist in 't leven is geroepen door het
misbruik van het parlementaire régime en
wellicht zal terugkceren, wanneer men aan
de oude gewoonten blijft vasthouden. De
bladen, die zich aan de zijde van Dou
mergue scharen, kunnen dan ook niet hun
bezorgdheid verhelen over den loop, dien
de gebeurtenissen dreigen te nemen. Zij
doen een beroep op de wijsheid van den
senaat en herinneren aan de redevoeringen
van zijn president Jeanneney en een in
vloedrijke persoonlijkheid als Caillaux, die
een versterking van de autoriteit der regce-
ring hebben gccischt. Eveneens wordt het
woord van Talleyrand in herinnering ge
bracht: „Nagenoeg alk régime gaat ten on
der, omdat het niet het juiste oogenblik
weet aan te grijpen om de grondwet te wij
zigen. Het is altijd te vroeg of te laat".
Daarentegen zijn er in Frankrijk ook, die
een schappelijk vergelijk nog geenszins uit
gesloten achten. Zoo vestigt men er onder
meer de aandacht op, dat de radicaal-socia
listische ministers, die voor den aanslag te
Marseille zitting hadden in Doumergue's
kabinet (Herriot, Sarraut, Queuiïle, Lamou-
reux en Barthou) vóór de eerste radiorede
hun instemming hebben betuigd met de
staatshervorming. Hoe komt het, dat zij
plotseling van gedachten zijn veranderd?
Zijn de plannen van Doumergue van verder
strekkenden aard dan zij aanvankelijk aan
namen? Hoe dit zij, Doumergue wacht eerst
af hoe het congres der radicaal-socialisten
te Nantes zal afloopen. Hij stelt al zijn ver
trouwen op Herriot en diens welsprekend
heid en hoopt van harte, dat het dezen zal
lukken zijn geestverwanten van elke ver
dere oppositie tc doen afzien.
TWEE VLIEGERS VERBRAND.
Pau, 23 Oct. (Reuter.) Een militair vlieg
tuig is tegen een hoogspanningsdraad aan
gevlogen. Het toestel vloog in brand en
stortte neer. De twee inzittenden werden
geheel verkoold.
Dr. Eckener voert besprekingen
te New York
New York, 24 Oct. (V\D.) Op uitnoodi-
ging van geïnteresseerde Amerikaansche
kringen vertoeft do bekende Duitsche Zep-
pelinvader dr. Eckener momenteel in de
Vereenigde Staten ter bespreking van de
mogelijkheid van opening van een luclit-
schependienst tusschen Europa en Noord-
Amerika in 1935. Het departement van
handel te Washington interesseert zich ten
zeerste voor deze kwestie, zoodat het waar
schijnlijk geacht wordt, dat met ingang
van September 1935 een dienst op de Ver
eenigde Staten zal worden geopend. Hier
door zou het tevens mogelijk worden de
nieuwe L.Z. 129 met heliumgas te vullen,
wat technisch slechts mogelijk is, wanneer
dc vulling in Amerika kan geschieden.
Aangezien het luchtschip zoodanig ge
bouwd is, dat het met beide soorten gas
kan varen, zal het zijn eerste reis naar
Amerika nog met waterstofgas-vulling kun
nen doen.
DR. ECKENER
De passageprijs is nog niet vastgesteld,
doch men raamt deze op ornstrcekc 400.
Verwacht wordt, dat de duur van de vlucht
korter zal zijn dan van dc Graf Zeppelin,
aangezien de motoren een grootere capaci
teit hebben. Indien de dienst tot stand
komt, twijfelt men niet aan zijn rentabili
teit. Dc vluchten naar Zuid-Amerika waren
voortdurend volgeboekt en dc verbinding
met Noord-Amerika biedt nog meer moge
lijkheden dan die naar het Zuiden.
Inmiddels hebben de onderhandelingen
nog steeds niet haar beslag gekregen; dr.
Eckener zal in November verdere bespre
kingen voeren.
N e w-Y o r k, 24 Oct. (V. D.) Zooals reeds
:emeld werd, is de ballon, waarmede dr.
Jean Piccard, de broer van prof. August e
Piccard te Brussel, in gezelschap van zijn
vrouw gisteren een stratosfeervlucht maak
te, waarbij hij een hoogte van 16,000 M. be
reikte, nabij Cadiz in den staat Ohio nabij
een bosch geland. Dc landing geschiedde
vlot en het echtpaar Piccard verklaarde dan
ook, dat alle wetenschappelijke waarne
mingsinstrumenten in den gondel onbescha
digd bleven. De ballon was van groote
hoogte gedaald en passeerde een wolkbank,
toen hij, aangezien door den ontbrekenden
zonneschijn do temperatuur van het gas en
daarmee het draagvermogen verminderde,
snel begon te dalen. De ballon zelf bleef
gedeeltelijk tusschen de takken der boo-
nen hangen. Piccard was des morgens te
6.57 uur van het Ford-vliegveld Dearborn
n den staat Michigan opgestegen. Mevrouw
Pircard, de eerste vrouwelijke slratosfeer-
vliegstcr, verklaarde, dat zij haar ervaring
voor geen geld had wiilen missen.
Het uitbreken niet onmogelijk
geacht
N e w-Y o r k, 24 Oct. (V.D.) De vice-presi-
Jcnt van den Amerikaanschcn texlielarbei-
dersbond, Gorman, heeft heden verklaard te
Washington, dat het uitbreken van een
nieuwe groote staking in de textielindustrie
binnen de eerstvolgende 10 dagen volkomen
mogelijk is.
De toestand is tengevolge van het stand
punt van de werkgevers tegenover de werk
nemers, die deelgenomen hebben aan de
kort geleden afgelaste algerneene staking,
huitengewoon critiek, vooral in de Zuide
lijke Staten.
De stakingscommissie zal Vrijdag te
New-York haar standpunt bepalen inzake
de stakingseischen van talrijke locale vak-
vereenigingen.
Deze verklaring van Gorman is afgelegd
juist op het oogenblik, waarop de laatste
pogingen gedaan worden om de tegen he
den te middernacht afgekondigde staking
van 20.000 werknemers in het Patterson-
district in New-Jersey te voorkomen
Het stoffelijk overschot na staats-
begrafenis bijgezet
B e r 1 ij n, 24 Oct. Hedenmiddag is op het
Zuidwest Kerkhof te Stahnsdorf het stoffe
lijk overschot van wijlen generaal von
Kluck bijgezet.
De Rijksregeering had besloten tot een
staatsbegrafenis, ter huldiging van de nage
dachtenis van den leider van het eerste le
gercorps, die kans heeft gezien het Duitsche
front tot onder de rook van Parijs vooruit
te stuwen. Een vertegenwoordiger van Adolf
Hitler, leden der Rijksregeering, generaals
en duizenden officieren en manschappen,
bewezen den doode een militaire eer door
oen défilé langs de baar.
De rouwstoet werd gevormd door een ba
taljon wachttroepen uit Berlijn, een esqua-
dron huzaren, een batterij van het derde
regiment artillerie en een cavalerie-divisie,
Ook verschillende andere regimenten waren
vertegenwoordigd, evenals vele organisaties
van oud-stiijders, oud-officieren en de Bcr
'ijnsche studenten.
De in de kapel van het kerkhof opgebaar
de kist werd bewaakt door een dooden-
•.vacht van twee officieren met getrokken
degen, twee onder-officieren van verschil
lende regimenten en cenige soldaten.
Japan's wensch naar gelijkheid
van defensierechten
Londen, 24 Oct. (V.D.) Vandaag zijn de
AmerikaanschJapansehc vlootbesprekin-
gen begonnen. Nadat de Japanners hun
houding in algemecne lijnen hadden gemo
tiveerd, verzochten de Amerikaansche gede
legeerden nadere ophelderingen. De Ameri
kaansche bijzondcro gedelegeerde, Norman
>avis, verklaarde, dat de besprekingen geen
politieke of economische bijzonderheden
hadden betroffen. De houding der Japan
ners heeft geen verrassing gebaard.
De Amerikanen en Japanners zullen voor
een nieuwe gedachtenwisseling bijeen ko
men na de EngelschJapansche bespreking,
waar de Japansche gedelegeerden hun plan
nen nauwkeuriger zullen ontwikkelen. Wel
licht zullen dc Amerikanen reeds morgen
met de Japanners onde'rhandelen.
De Japansche voorstellen zijn heden aan
president Roosevelt geseind. Dc Amerikaan
sche delegatie loochent niet, dat een der
sterkste punten der Japansche eischen de
wensch naar gelijkheid van dcfcnsiercclitcn
De Japansche voorstellen.
Tokio, 24 Oct. Tc Tokio wordt beves
tigd, dat Japan bij de vlootbesprekingen tc
Londen, do volgende voorstellen zal doen:
Pariteit der verdedigingskrachtcn, ophef
fing van het vlootverdrag, vaststelling van
een globale tonnage en afschaffing der aan
valswapenen.
B e r 1 ij n, 23 Oct. (Reuter.) Naar verluidt,
zou Hitier Donderdag alle Protestantsche
Duitsche bisschoppen ontvangen en bij die
gelegenheid een rede uitspreken, waarin hij,
naar verder verluidt, openlijk positie zou
kiezen tegen de confessioneele kerk.
In dit verband wordt opgemerkt, dat de
houding der nationaal-socialistischc autori
teiten ten opzichte van dc officieelo kerk
tot dusverre aarzelend is geweest, hetgeen
o.m. zou blijken uit het feit, dat men tot
dusverre de eedaflegging van Müller heeft
uitgesteld, evenals uit de instructie, die aan
functionarissen is gegeven zich niet te men
gen in den Evangelischen kerkstrijd.
Londen, 23 Oct. (V.D.) In dc kabinets
zaal van Downingstrect 10 zijn heden de
vlootbesprekingen begonnen tusschen Enge
land, Amerika en Japan ter voorbereiding
van de vlootconferentie van 1935.
De zitting van heden vond plaats tus
schen de gedelegeerden van Groot-Britan-
nië en Japan. Na de besprekingen werd een
kort communiqué uitgegeven, dat als volgt
luidt: „Met het oog op de toekomstige be
perking der vloot bewapeningen heeft een
algemecne gedachtenwisseling plaats ge
vonden".
Naar verluidt, zal thans een bespreking
plaats vinden tusschen de Japansche verte
genwoordigers en de gedelegeerden der
Vereenigde Staten. Een verdere conferentie
zal dan worden gehouden, Vrijdag a.s., tus
schen de Japansche en Engelsche vertegen
woordigers.
De besprekingen van heden stonden on
der leiding van Macdonald, die bijgestaan
werd door sir John Simon en sir Bolton
Eyres Monsell, de eerste lord der admirali
teit. De Japansche vertegenwoordigers wa
ren ambassadeur Matsoedeira en vice-admi-
raal Yamamoto. Verder waren een aantal
Britsche en Japansche deskundigen aanwe
zig. De besprekingen duurden ongeveer drie
uur.
DE STERRENHEMEL 24-30 OCTOBER 1934, 20 h MT.
Ster */d 3* grootte, of kiciac*
Stee 2' grootte. ^^^^"rtyirkriKr"
Ster I« gr. (LQCK)ftf
Melkweg xf
Wettelijk ingeschreven bi) het
Bureau 7d Industrieelcn
Eigendom onder No.
64222
LAATSTE KVMÏIIEI!
O NIEUWE MAAN l ZUID
VENUS©
MAES
JUPITER Q)
SATURNUS©
Stei retijd =22 h 10 min. i letters getcekend. Nog twee maantjes op de-
In drukletters vermeld zijn de namen van I ze kaart: 24 Oct. Nabij den Stier. 27 Oct.
de sterrebcclden; de eigennamen van een I bij de Tweelingen,
aantal der helderste sterren zijn in schrijf-'
De doodvonnissen worden verwezen
naar het opperste gerechtshof
Madrid, 23 Oct. (V.D.) Uit het hoofd
kwartier der regeeringstroepen tc Gijon
wordt thans dc inneming van dc laatste
nog in handen der opstandelingen zijnde
plaatsen in Asturie gemeld. Verzet werd
daarbij door do rebbelen niet meer ge
pleegd, zoodat het binnenrukken der re
geeringstroepen zich in het algemeen zon
der bloedvergieten voltrok.
Als buit vielen den troepen 3500 gewe
ren, 10 machine-gcwcrcn, 2 kanonnen en
cenige vrachtwagens met dynamiet in
handen.
Dat de opstandelingen zich meestal on
voorwaardelijk overgaven, vindt voorname
lijk zijn oorzaak in het gebrek aan levens
middelen in hun gezinnen cn ook in het
ontbreken van munitie.
De speciale verslaggever in Asturie van
het Madrilcensche dagblad El Debate geeft
uitvoerig zijn indrukken uit het gebied van
den strijd weer. Dc huizen waren grooten-
dccls stuk geschoten. Viaducten en spoor
bruggen hadden de opstandelingen in dc
lucht laten vliegen; zij waren slechts pri
mitief door pioniers met planken cn bal
ken weer ccnigszins bruikbaar gemaakt.
Ontroerend waren dc tooneelen, die zich
na dc bevrijding van Oviedo onder de be
woners zouden hebben afgespeeld. Eener-
zijds de vreugde van het weerzien van de
genen, die na dagenlange scheiding hun
familie cn vrienden gezond terugvonden,
anderzijds de droefenis van degenen, die
moesten constateeren, dat hun naaste ver
wanten bij het vreeselijke bloedbad om het
leven waren gekomen.
Te Sama werden in totaal 110 politie-bc-
ambten gedood. Te La Felguera zouden
do opstandelingen volgens mededceling van
El Debate CO man, dc polilietroepen 78 man
verloren hebben.
In de verschillende revolutie-centra wa
den gedeeltelijk dc communisten, gedeelte*-
lijk de socialisten of syndicalisten in de
meerderheid. Dit verschil kwam duidelijk
tot uiting in dc verschillende werk-metho-
den der revolutionaire comité's.
Te Mieres werd onmiddellijk na de eer
ste gevechten van 6 October de vrije
commune uitgeroepen, een revolutionair co
mité als hoogste gezagsinstantie benoemd,
terwijl verder oorlogs-, program-, trans-
port- en ambulancc-commissicss werden in
gesteld. Het geld werd afgeschaft en als
betaalmiddel werden bons ingevoerd, waar
mee het zakenverkeer inocsl worden gere
geld. De doktoren moesten van 8 uur
's ochtends tot "s avonds 8 uur dienst doen
en van 's avonds 8 uur tot 's ochtends 8
uur wacht houden in de door de revolutio
nairen ingerichte hospitalen.
Bij de politic te Madrid heeft zich een
26-jarig student aangemeld, die mededeel
de verantwoordelijk leider te zijn bij de
schietpartijen en overvallen gedurende de
revolutiedagen tc Madrid. Hij achtte het
zijn plicht als revolutionair leider de volle
verantwoordelijkheid voor de door hem ge
pleegde daden op zich te nemen en betreur
de het ten zeerste, dat een aantal leiders
zich door de vlucht aan deze verantwoor
delijkheid had onttrokken. Zijn directe
chef was eveneens gevlucht en had een
aanzienlijk bedrag aan geld meegenomen.
De Spaansche minister van justitie deel
de mede, dat de door de krijgsraden in
Barcelona en Asturië uitgesproken dood
vonnissen verwezen zullen worden naar
het hoogste gerechtshof.
Door het zeer groote aantal gevangenen,
dat de regeeringstroepen in Asturië hebben
gemaakt, is de huisvesting dezer arrestan
ten een waar probleem geworden. Aange
zien dc gevangenissen in Asturië reeds
overvol zijn en tengevolge van het ongun
stige jaargetijde de inrichting van concen
tratie-kampen moeilijkheden met zich mee
brengt, is een groot schip naar do Asturi-
schc haven Gijon gezonden om op dezelfde
wijze, als te Barcelona is geschied, een
deel der gevangenen to huisvesten.
'Uitvoerige uiteenzettingen
van minister Devèze
De correspondent der N. R. C. tc Brussel
telefoneerde gisteravond:
Dc minister van landsverdediging, Dcvcze,
heeft heden aan de pers een zeer lange mcdc-
deeling gedaan, waarin hij verklaarde een
einde te willen maken aan do misverstan
den, die naar aanleiding van dc polemieken
over do grens verdediging zijn ontstaan. Dc
minister herinnerde eerst aan het in 1928
voorgestelde defensieplan. Dc uitvoering van
dit plan werd mogelijk gemaakt door de
goedkeuring in December 1933 van een spe
ciaal credict van 234 millioen francs voor de
vestingwerken, 431 millioen francs voor het
veldleger, 52 millioen voor hot corps Arden-
sclio jagers en 41 millioen francs voor de
moderniseering van het leger op voet van
vrede. Met het herstel en do modemiseering
van dc meeste forten rond Luik en Namen,
den bouw van een nieuw fort te Ebenemael
bij de monding van het Albert-lcanaal en
de Maastrichtsche bocht, is men thans zoo
goed als klaar. Alle betwisting omtrent dit
gedeelte van het plan zou onzin zijn.
Wat betreft do verdediging van do
Schelde, werd het herstel van dc Antwerp-
sche forten cn do totstandkoming ten Zuid
oosten van Gent van een versterkt bruggen
hoofd voorzien. Dit is bestemd om diepte te
geven aan het defensieplan en in geval van
een échec op de Maas in een nieuwe sterke
stelling den vijand het hoofd tc kunnen bic
den.
De defensie van de grens en dc door dc
voorzichtigheid geboden voorbereiding van
stellingen in het binnenland zijn heel goed
met elkaar to vereenigen. Wat het plateau
van Herve in het Oosten van de provincie
Luik betreft, daar is het fort bij Batticc
thans in aanbouw. Drie andere verdedigings
werken, van artilleriegroepen voorzien, zul
len binnenkort in aanbesteding worden ge
geven. Do verdediging van het tusschen de
forten van Luik gelegen terrein is eveneens
zoo goed als verzekerd, terwijl een voor de
fortlinie gelegen stelling dit alles tot een
stevig geheel maakt. Ten Zuiden van de
Amblève hebben wij het zeer heuvelachtige
terrein, in dit grensgebied niet met groote
of kleine forten bezaaid, mtar wel naar bui-
tenlandsch model van verscheidene achter
elkander liggende infanteric-stellingen voor
zien. Het geheele gewest is al het ware in
een militaire doolhof herschapen. Een bin
nenrukkende vijand kan er met zeer beperkte
verdedigingsmiddelen gedurende verschei
dene dagen worden tegengehouden. Ook dit
werk nadert zijn voltooiing. Verder is door
de oprichting van speciale grensregimentcn
de permanente bewaking van het grensge
bied in de provincies Luik en Luxemburg
verzekerd. Ook wordt het artillcriemateriaal
verbeterd, dc draagwijdt/3 ervan zal vergroot
worden, de munitievoorraden aangevuld en
verder is het veldleger van anti-tankwapens
voorzien. Voor de grensverdedigingswerken
cn de grensgarnizoenen is eveneens nieuw
wapenmateriaal besteld. De reserve-divisies
van het veldleger kunnen in geval van nood
zeer spoedig worden 'gemobiliseerd. Ook do
zoogenaamde tweede reserve is weer in be
handeling genomen en kan in geval van
nood veel dienst bewijzen. De minister is
met den vasten wil bezield zijn taak tot het
einde toe te volbrengen. Hij vertrouwt, dat
de natie hem ook in de toekomst haar ver
trouwen niet zal weigeren,
