Cognac Vieux XXX
l A. SCHOTERMAN Zn
„Marchants vierde spelling"
B„ SchooSeman
PROF. Mr. B. M. TAVERNE
IN DEN AANVAL
„Het buitenland lacht ons uit"
per flesch f 3.75
Utr.straat 17
Wijnhandel
Gevestigd 1878
Telefoon 145
VALSCHE N ATÏ ON ALITEITS-
BEWIJZEN VOOR AUTO'S
DE MACHINE IN DE
SIGARENINDUSTRIE
Onze Postvliegers
onderweg
Psijze-n vanaf 86.-
van Perssynstraat 19
Tel. 423
HUMORHOEKJE
liet dilettantistisch allegaartje, dat
thans hals over kop bij het
onderwijs is ingevoerd"
Prof. Mr. 13. M. Taverne, voorzitter van
de „Nationale Vereeniging voor Orde en
Eenheid in dc Schrijftaal", geeft het vol
gende oordeel over do pogingen van minis
ter Marchant, tot een vereenvoudigde spel
ling tc komen:
MINISTER MARCHANT EN DE
SPELLING.
De propaganda-actic van den minister
voor zijn nieuwste spelling het is al de
vierde wordt met onverschrokkenheid
voortgezet. Z.E. bekommert zich maar om
één ding: slagen. Hij is niet de Ricliter-
könig, die heslist, welke partij liet pleit
wint, de boven partijen staande autoriteit,
die rustig observeert, hoe een voorgestelde
spelling door het Nederlandsche volk wordt
opgenomen, hij zelf is de propagandist, die
liefst allen tegenstand onder den voet loopt,
die, voorzien van doorzettingsmiddelen,
welke zijn tegenpartij mist, doch welke met
het al of niet deugdelijke van do verdedig
de zaak geen verhand houden, zijn tegen
standers wil verslaan, die niet schijnt te
kunnen dulden, dat er nog menschen dur
ven te bestaan, die de opvatting juist ach
ten, welko üc minster zélf tot zijn 65 stc
jaar heeft aangehangen. Z.E. heeft de „laat
ste ronde" aangekondigd. Hij zal dan zelf
wel kampioen-bokser en scheidsrechter te
gelijk zijn.
Van eerbied voor eerlijken tegen*
stand is bij den Minister niets te
bespeuren. Komt het nu nimmer eens
bij den Minister op, dat, buiten het
kamp van zijne medestanders, onder*
beschikten en vleiers, de bcwonde*
ring voor deze strijdwijze ten eenen*
male afwezig is?
De ijver van den apostaat voert
dikwijls op verkeerde wegen.
Hot is verdrietig dit telkens te moeten
zeggen. Weer heeft dc minister een inter
view aan do Maasbode toegestaan, weer
heeft Z.E. zich met mij bezig gehouden en
weer was het er absoluut naast, op voor
ieder controleerbare wijze absoluut er
naast. Helaas bereikt Z.E. er iets mede.
Den vorigen keer heelt de minister mij bij
hot publiek ingeleid als iemand, die zich
ah voorlichter opwerpt en zelf zegt geen
verstand van dc zaak te hebben. Ik heb de
onjuistheid daarvan aangetoond, hetgeen
echter niet wegneemt, dat die bewering,
gelijk mij uit verschillende denigreerende
opmerkingen in tic pers gebleken is, hare
uitwerking niet heeft gemist.
Ook nu weer heeft de minister ztjnc toe
vlucht genomen tot een feitelijk onjuiste
voorstelling, n.l. als zoydc ik mij niet ge
houden hebben aan hetgeen ik vroeger heb
geschreven. Natuurlijk wordt dit door de
goegemeente, althans door oen deel daar
van, weer geaccepteerd. Tegenspraak baat
weinig, tenzij men nu langzamerhand gaat
inzien, dat vele feitelijke heworingen van
den Minister het kenmerk van onwaar
schijnlijkheid in zich dragen. Ik bepaal mij
er dus hier inaar toe, to stellen, dat 's mi
nisters mededeeling omtrent hetgeen ik
zoude hebben geschreven van a tot z on
juist is. Ik herhaal, wat ik vroeger reeds
schreef, spot en hoon zijn machtige wape
nen, maar het zou wel eens kunnen zijn,
dat 's ministers strijdwijze op den duur
faalde.
Is er nog sprake van afwach
ting bij den minister?
Wanneer de Regeering, volgens de eigen
woorden van den minister, eens wil af
wachten, hoc do z.g. examenspelling door
de maatschappij wordt opgenomen, is het
toch wel heel zonderling, dat het verzame
len blazen door hen, die de doorzetting van
's Ministers plannen als een taairamp be
schouwen, met van weinig achting getui
gende opmerkingen wordt begroet. Ik heb
en zoo is het gesteld met allen, die zich
bij de Nationale Vereeniging voor Orde en
Eenheid in de Schrijftaal hebben aangeslo
ten nog zooveel vertrouwen in den Raad
van Ministers, dat wanneer de ministers
tot de conclusie komen, dat inderdaad de
nieuwe spelling door het "Nederlandsche
volk niet wordt gewild, zij het „beter ten
halve gekeerd dan ten heele gedwaald" zul
len laten gelden. Men kan, buiten het on
derwijs, bijna niemand ontmoeten, of hij
verklaart zich tegen dc nieuwe „spelling".
Wij zuuden, zoo zebt de Minister,
onze vrije uren beter kunnen gebrui*
ken, want wij zouden strijden voor
een verloren zaak. Maar is bet dan
nooit eens bij dezen bewindsman
opgekomen, zich af te vragen, of hij
in deze tijdsomstandigheden zijn tijd
ook beter kon gebruiken?
Dc schrijftaal vraagt eerbiedi
ging van hare rechten.
Het buitenland lacht ons uit. In een cul
tuurland als Frankrijk zou een beweginj
als minister Marchant thans in daden wil
omzetten zijn weggehoond. Hier verkondigt
dc minister met de groote trom, dat het
zoo moet als hij, na driemaal veranderd te
zijn, het laatst wil. Wanneer zullen toch
dengenen, die dc inacht hebben om doze
heillooze maatregelen terug tc dringen, de
schellen eens van de oogen vallen?
Waarvoor wij strijden? Wij strijden \oor
de taal van dc Troonrede, door onze ge
ëerbiedigde Koningin zoo duidelijk uitge
sproken (warmen dank, enz.), een taal
welke de minister met geweld wil vermoor
den. De minister doet wel alsof er niets
vermoord behoeft te worden, alsof datgene,
dat wij levend wanen, reeds gestorven is
den graanhandelaren werd dit korreltje to
pikken voorgezet: „wat de buigings-n be
treft. deze wordt niet geschreven"! maar
dit is eenvoudig in strijd met dc werkelijk
heid. Dc Troonrede bewijst het. Trouwens,
wij eischen ook voor dc schrijftaal als zoo
danig eerbiediging van hare rechten.
Hoe ontstel lend dc onwetendheid is,
waarin velen verkeeren, kan men dagelijks
ervaren. „Maar wij hohouden toch de hui
gings-n", zoo kan men wel Iiooren. Neen,
die behouden wij grootendcels niet. Wan
neer wat God verhoede de Regeering
do rampzalige plannen van minister Mar
chant mocht volgen, zal IT.M. do Koningin
dc buigings-n's in talrijke gevallen niet
moer mogen uitspreken. Dan zal men met
minister Oud moeten spreken van een
eri.sis van cl i o aard, dan zal men niet
meer mogen schrijven, en dus ook niot uit
spreken, in den regel, aan don hemel,
in dien tijd, in d i e n zin, in welke ge
vallen talloos velen, vooral bij bet gearticu
leerd opreken, of wanneer iets met nadruk
wordt gezegd, de buigings-n duidelijk laten
hooren.
Waarvoor wij strijden? Voor „do in van
Regce rings wege uitgaande stukken ge
volgde spelling" art. XIII van de additio-
ncelo artt. der grondwet), voor „de in Re-
goeringsstuklcen gebruikelijke schrijfwijze'
(art. Xr der wet van 30 Juli 1026, S. 250),
voor behoud van het bestaande, zoolang
niet ondubbelzinnig is gebleken van den
wil van liet Nederlandsche volk om daarin
verandering tc brengen.
Strijd tegen „het dilettantis
tische allegaartje".
Waartegen wij vechten? Togen het abso
luut onnoodigo van do wijzigingen in de
spelling, legen het dilettantistische alle
gaartje, dat thans hals over kop bij het on
derwijs is ingevoerd, tegen „de onhoudbare
regeling van dc diernamen" (eigen woor
den, God beter 't, van minister Marchant
na zijn groote hekecring). Wat de minis
Ier nog eenigo maanden geleden belache
lijk maakte, verdedigt hij thans, zulks ter
wijl hij zelf gezegd heeft liever niets te
doen dan zulk een regeling van de geslach
ten tc bestendigen. Ik herhaal, wanneer
zullen toch eens bij hen, die dc macht
hebben, aan dezen loop van zaken een
einde te maken, dc schellen van de oogen
vallen?
Ik zeide, dat de Minister nu aan
zijn vierde spelling toe is: le. De
Vries en Te Winkel: 2e. het compro*
mis dat n.b. de ontbinding van de
„Vereniging tot Vereenvoudiging van
onze Spelling" zoude meebrengen!);
3e. het compromis min *eeren en
*celen; 4c. het compromis min *eeren
en *ec!cn plus buigings*n bij manne*
liike personen en dieren.
F.n wat is thans het gevolg, wanneer de
examenspelling (no. 4) zou worden aan
vaard? Dat er twee nieuwe spellingen hij
zj|n gekomen. Zelfs wanneer het den mi
nister zou gelukken dc Vries en te Winkel
tc verdringen, clan zou er nog altijd één
spelling meer zijn dan vroeger. Men zie het
artikel in de Haagscho Post van 29 Septem
ber i.l. Dat beet dan het scheppen van rust
en orde. Ja, als allo verecnvoudigers cn
alle dc Vries cn tc Winkelaars zich in koor
met den minister vereenigden in een lof
zang op die vierde spelling, Can zou cr rust
en ordo zijn.
Maar hoe kan dit worden verwacht!
Mocht het den minister gelukken de thans
officieelc schrijfwijze te verdringen, dan
zullen over 50 jaar ambtenaren, dio het
nimmer geleerd hebben, nog dc buigings-n
moeten hantecrcn, bij het tot stand bren
gen van wijzigingen in oude wetten. Rcecls
vroeger heb ik op dit bezwaar gewezen.
Op de vergadering der Rottordamscho
graankoopliedcn heeft dc minister gezegd
dar tie nieuwe schrijfwijze cr niet voor het
gemak was weer iels geheel anders dan
vroeger en dut do schrijfwijze „weten
schappelijk juist'" is. Hot is werkelijk ont
stellend
Mag men Zijne Excellentie
een dictator noemen?
Elders zegt do minister, dat men lie.m
mishandelt, wanneer mon hem een dictator
noemt Men hoort echter juist niets anders.
Maar daar is wel raad op. Vermoedelijk
zal cr een oekase komep van het Departe
ment van Onderwijs, waarbij a^n de onder
wijzers en leeraren wordt opgedragen, een
gewijzigde omschrijving van het begrip
„dictator" aan do kinderen to leeren. Men
kan thans alles venvachten. Ach, dat de
minister zich toch eons buiten zijn onder-
vvijskring begaf en eens beluisterde wat
daar over zijne methode van het doordrij
ven van zijn wil wordt gezegd!
Wanneer de graanhandelaren alles, wat
do minister hun heeft voorgezet, voor zoete
koek hebben opgegeten, dan is hot to ho
pen, dat zij bij het afsluiten van contracten
beter uit hunne oogen zullen zien.
Wie zal den minister voor dc voeten wer
pen, dat hij een wanorde wil beëindigen?
Immers niemand. Maar het is juist do fout
van den minister, dat hij geen orde schept
zelfs al zou de Vries cn to Winkel verdvvij
ncn. De vereenvoudigers gaan voor een
deel door cn hebben voor een ander deel
een nieuwe spelling aanvaard, te weten de
examenspelling min de buigings-n. Van
verwarring gesproken! Dit is zuiver hot go
volg van des ministers ingrijpen. Het is
trouwens iedereen bekend, dat bij het on
dorwijs in de schrijfwijze van woorden als
visch, bosch, menseh, ecnig, enz. in het ge
heel geen verwarring of wanorde heorschte
en dat dc spellingfouten Op een ander ter
rein liggen.
De bedoeling van vele zich zeer
democratisch wanende verecnvoudi*
üers, n.l. dat dc gebezigde taal geen
verschil moet doen zien tusschen een
ontwikkeld cn een onontwikkeld
man iedereen, ook het volkskind
moet behoorlijk Nederlandsch kun:
ncn schrijven zonder verdere studie
dan de verplichte lagere school
zal toch een illusie blijven.
Het woordbeeld wordt ont
zien; maar niet consequent!
Het woordbeeld wordt, zooals dc minister
heeft gezegd, ontzien; maar niet het woord
beeld voor nienschen die de boomen niet
meer mooi kunnen vinden als ze „bomen"
beeten, ook niet voor hen, die geen verso
vis op hun dis begeren. Waarom nu wèl
bet woordbeeld met „isch" cn „lijk" wordt
ontzien en niet het woordbeeld met „sch"
in b.v. Hollandscho Mautscliappij men
denke aan de tallooze lichamen, die huuno
benaming met sch zullen behouden is
niet tc begrijpen. De keuzo is volkomen
willekeurig en heeft met de wctcnschappe
lijke juistheid hoegenaamd niets van doen
Overigens blijkt nu reeds, dat de moeilijk
heden zich ophoopen. Mon zal volgens den
minister in het vervolg moeten schrijven
Hoge Road. Is do minister daar zoo zeker
van? Z.E. kent toch art. 163 van de grond
wet. Ixit wel, de wet spréékt niet alleen
vnn den Hoogen Raad in dat. geval zou
men natuurlijk wel kunnen zeggen, dat
daarmede over do spelling nog niets is be
slist maar genoemd artikel 163 zegt:
„Er bestaat een opperste gerechtshof onder
den naam van Hooge Raad der Nederlan
don". Dio naam is dus Hooge Raad en
niot Hoge Raad. En zoo kunnen talloos
vele voorbeelden worden aangehaald.
Aangezien de minister altijd overwinnaar
is, heeft Z.E. verklaard over België tevre
den te zijn. Wie lacht daar? Nog eens, wan
neer zullen hun, die de macht hebben, de
schellen van dc oogen vallen?
Ik blijf mijn hoop gevestigd houden op
den Raad van Minisfers, op de raadslieden
van onze geëerbiedigde Koningin cn op dc
Staten-Generaal.
„Der Weg zurück".
Ik kan en wil niet gelooven, dat de mi
nisters onae Landsvrouwe, een voorbeeld
voor alle gebruikers van onze schoonc taal,
voor de pijnlijke beslissing zullen stellen,
de thans gebruikelijke officieele schrijf
wijze af te schaffen, wanneer liet Nedor-
landscho volk dat niet wil. En, wanneer
deze beslissing niet wordt genomen, dan is
er slechts één weg: „der Weg zurück".
Het onderwijs kan dezen terugweg ge
makkelijker afleggen dan den weg erheen,
want de kleintjes staan met „aap, noot.
Mies" nog buiten de spellingquaestie en
voor alle anderen is de oude spelling niets
nieuws. Hoe dit echter ook zij, niet de mi
nister moet zijn wil doordrijven, maar do
wil van het Nederlandsclio volk, dc wil der
natio moet worden geëerbiedigd.
De Regeeriiïg zegge niet: wij hebben a
gezegd, wij inoeton ook b zeggen. Immers h
moet niet gezegd worden, wanneer z niet
goed is. Mij is bekend, dal er personen zijn,
die do cxamenspelling hebben aanvaard,
alleen omdat zij meenden der Regeering
daarmedo ter wille te zijn, niet omdat zij
zich met die schrijfwijze konden vcrecni-
gen. Men denke ook aan den door den
minister van Onderwijs uitgeoefenden
dwang en aan de vleiers, aan de „homines
ad servituten! paratos".
„Heilloos experiment".
Hoe eerder het besluit komt om aan dit
heilloozc spellingcxpcriment een einde to
maken, des te beter. Blijkbaar is er nog een
meerderheid in den ministerraad, die
thans niet met de officieele spelling breken
wil. Toch heeft de minister gezegd, dat do
Regeering en de Pers op elkaar wachten,
doch dat de wijste zal zijn zij die liet eerst
begint, aldus reeds bij voorbaat zijne ambt-
genooten disqualificeerend, wanneer dezen
niet willen beginnen. Met de bekende aan
schrijving van 16 Juli j.l. is het nog erger
gesteld. Dat is „etvvas noch nie Dugowese-
nes" in ons staatkundig leven. Ik laat dit
onderwerp thans rusten in de hoop. dat
jnefl daarop nog wel nader ta rechter plaat
se zal terugkomen.
Moge de Regeering en de volksvertegen
woordiging gesterkt worden door de krach
tige stemmen, die allerwegen uit onze
samenleving opklinken! Onze Nationale
Vereeniging, die thans ook gesteund wordt
door talrijke .vooraanstaande personen op
het gebied van handel, industrie en scheep
vaart, strijdt voor een bij uitstek nationale
zaak. Zij wcnscht den wil van hot Neder
landsche volk to eerbiedigen en zij zal met
alle kracht strijden tegen het nogceren van
dien volkswil.
Zoo ooit, dan is het „caveant consules"
hier op zijn plaats.
PROF. MR. B. M. TAVERNE,
Voorzitter van dc Nationale
Vereeniging voor Orde en
Eenheid in de Schrijftaal.
27 October 1934.
Het verdere optreden van een bende
autodieven hierdoor onmogelijk
gemaakt
Rotterdam, 30 Oct. De centrale re
cherche alhier vernam eönigcn tijd geleden,
dat cr valsche nationaliteitsbewijzen van
auto's in omloop waren. Na eenigen tijd
wist men cr een van in handen tc krijgen
Dit bleek te bcliooren bij een Cadillac ter
waarde van 16.000. Ook do auto werd op
gespoord en toen bleek, dat deze verschillen-
le keeren was gekocht. Bij het nagaan van
dc verschillendo bezitters van den auto
auto kwam men terecht bij den 2S-jarigcn
H. J. de \V„ een bekend smokkelaar in
Rrabant. Het vermoeden bestond, dat de
auto in België zou zijn gestolen. Juist bad
men te Brugge een Belg en tweo Nederlan
dors gearresteerd in verband met een auto
diefstal. Deze gearresteerden hadden in
relatie gestaan met H. J. dc W. Zij beken
don dal zij den wagon in Brussel hadden gc
tolcn cn dat do W. dezen van hen had ge
kocht om den wagen in Holland te verkoo-
pen met gebruikmaking van een valscli
national it ei tsbewijs. W. is via Rotterdam
overgebracht naar het huis van bewaring
in Den Bosch.
Het verdere onderzoek leidt er toe, dal in
Antwerpen een drukkerij werd gevonden
waar de nationalitcitsbewijzen werden ge-
Irukt. De drukker kon verklaren, dat de W
opdracht had gegeven deze te maken. Van
oen cliché waren twee nationalitcitshowijzen
cn van het andere cliché 50 gedrukt.
Door het onschadelijk maken van dit
complot heeft men verder optreden van een
bende autodieven onmogelijk gemaakt,
welke bende haar werk er van maakte auto's
in Noord-Frankrijk cn België te stelen en
deze dan met valsche nationaliteitsbewijzen
in Nederland van de hand te doen.
Een aantal sigarenfabrikanten heeft aan
den Voorzitter van» don Raad van Minis
ters cn aan de Ministers van Sociale Za
ken; Economische Zaken en van Finan
ciën, een adres gericht waarin zij zeggen
ten zeerste toe te juichen het streven om
te voorkomen verdere uitbreiding van don
machinalen arbeid in de sigarenir.dustric
doch evenzeer betreuren, dat eeh bepaalde
wroep sigarenfabrikanten in een request,
zich heeft uitgesproken enkel tc zijn t6g<m
oprol- en compleetmachines; aangezien
huns inziens de huidige werkloosheid in de
sigarenindustrie maar voor een klein per
centage op rekening van» deze machines
kan worden gesteld.
De oprolmachinc is van zeer recenten da
tum en de compleot-machines zijn op onko-
le uitzonderingen na pas eenigo maanden
in gebruik en betreffen hoofdzakelijk hel
kleine en goedkooperc product; de machi
ne echter cïie de werkloosheid tot het hui
dige cijfer heeft opgevoerd, is de bosjes
machine.
Adressanten zijn van meening, dat als
ook deze machine naast dc oprol- en com
pleet-machine in het adres wos opgenomen,
daardoor ten zeerste het algemeen belang
zou worden beoogd, cn dat van dc sigaren-
industrie in het bijzonder.
Bij het van» overheidswege verbieden van
het machinaal producecreri, zou» gepaard
moeten gaan het opleggen van een unifor
me regeling betreffende sociale lasten, gel
dend zoowel voor klein- als grootbedrijf.
Adressanten zijn dan ook dc meening
toegedaan, dat als bovengenoemde maat*
•egelen van overlieidwege ter bescher
ming van» do sigarenindustrie worden toe
gepast, daardoor niet alleen do werkloos
heid in deze industrie spoedig tot het ver
leden zal behooron. maar zelfs velen uit de
zoogenaamde randbedrijven zullen over
gaan In die bedrijven dje èn Collectieve
Arbeidsovereenkomst èn alle bepaliqgen
betreffende sociale lasten nakomen.
Tot do onderteekenaars behooren o.a. fir
ma H. Donker, sigarenfabriek, Amersfoort
en de N.V. Kon. Utrechtsche Sigarenfabriek
van H. G. M. A. Hagen, Ütrecht,
25
27-10
2S-10
Amsterdam
Boedapest
Belgrado
Athene
Mcrsaiuatruh
Cairo
30—10
Gaza
Rutbawelss
Bagdad
29— 30
Boeshir
Djask
28—30
Karachi
Jodpoer
27-10
Allnbabnd
Calcutta
26-30
Akvab
Rangoon
25-10
Bangkok
Singapore
24-10
Modan
Batavia
24-10
Vertrek van hot eerstvolgende post
vliegtuig run Amsterdam 1 November.
Komt vooral de nieuwe
Philips-apparaten zien
„Super-Inductie", van 2-
krings af tot 4-krings toe.
Nooit konden wij U zoo
veel waarde voor een be
scheiden bedrag bieden.
Een demonstratie ver
plicht U tot niets
BEROOVINGEN.
R o 11 c r d a m, 30 Oct. In verband met do
berooving in oen pand in de Nieuwstraat
alhier, waarbij een buitenlander van 500
werd beroofd, zijn drie mannen en een
vrouw in arrest gesteld.
Rechter: „Jij alweer hier. Ik heb Je
Immers gezegd dat ik je nooit terug wou
zien
Verdachte ,Dat zei ik ook tegen do poll-
tie-agent, maar hij wou het niet gelooveu"
(Gazzeltino 111.).
