DE OVERWINNING IN BERN
4000
jxécdds
DE EEMLANDEU
„Geef mij een Boveetje"
i. j. LUYCx mm
Maandag 5 November 1934 j Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 33e Jaargang No- 109
De Helpende Hand
LIQUIDATIE VAN DEN
SPAANSCHEN OPSTAND
BARON DE ROTHSCHILD
OVERLEDEN
Tel. 1788
Tel. 1788
RIJKSBISSCHOP MULLER
HEEFT AFGEDAAN
TAXI
TAXI
TEL. 1830 TEL. 1093
WEERVERWACHTING
AMER 3FG0RTStH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10. per maand 0.75, per
weck (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/*
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING *7910 TELEFOON INTERG 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f 0-25 Licfdadighclds-advcrtenticn voor dc
helft van den prijs. Kleine Advertentlen „KEITJES' bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
De hervormingsplannen van
Doumergue
Men weet, dat Frankrijks premier, Dou
mergue, die aan 1 hoofd staat van een z.g.
„godsvredc'-kabinet, al sinds gcruimen tijd
rondloopt niet hervormingsplannen van
vèr-strekkenden aard. Er zijn inmiddels na
dere bizonderheden bekend geworden om-
trent het wetsontwerp, waarin de door den
premier voorgestane grondwetsherziening
is belichaamd.
Doumergue wil het aantal ministers op
hoogstens twintig zien vastgesteld, waarbij
niet de voorzitter van den ministerraad is
inbegrepen, die als „minister zonder porte
feuille" zal worden aangeduid.
Tevens verlangt. Doumergue, dat dc pre
sident der republiek, op het oogenblik dus
Lebrun, geautoriseerd wordt de Kamer te
ontbinden, voordat de wettelijke termijn is
verstreken;echter wordt hieraan toege
voegd, dat in den loop van het eerste zit
tingsjaar pas tot ontbinding mag worden
overgegaan, nadat eerst dc Senaat dien
aangaande is geraadpleegd.
Wanneer, volgens punt drie van het be
doelde wetsontwerp, staatspersonccl op on
gerechtvaardigde wijze het werk neerlegt,
dan dient dit te worden uitgelegd als een
te niet dóen van het contract tusschen
staat en ambtenaren. Dit kan nauwelijks
iets anders betcckcnen dan dat ambtena
ren, die zich aan een dergelijke verbreking
van 't contract schuldig maken, zullen
as orden ontslagen.
Tenslotte zal, naar Doumergue. verlangt,
buiten het regeeringsinitiatief om geen en
kel voorstel, dat het doen van uitgaven be
helst, voor behandeling in aanmerking ko
men, wanneer kamer en senaat niet tege
lijkertijd hun goedkeuring hechten aan de
overeenkomstige dekking. Is dc begrooting
niet aanvaard voor 1 Januari van liet jaar,
waarvoor zij geldt, dan zal dc Fransche
staatspresident kunnen bepalen, dat voor
het gehcelc jaar of een doel daarvan
de begrooting van het verstreken jaar van
Kracht blijft.
In de rede, die Doumergue Zaterdag voor
dc microfoon hield en waarvan het dool
was zijn hervormingsproblcmen toe te lich
ten, heeft hij de gelegenheid aangegrepen
om te laten uitkomen, dat dc tegenwoor
dige constitutie ernstige gebreken vertoont,
weshalve hij het dringend noodig achtte,
dat Frankrijk, via een weloverwogen her
ziening der grondwet, overging tot een
staatshervorming. Volgens hem moest na
dc gezondmaking der financiën een econo
mische saneering plaats vinden, doch voor
gaarde hiervoor was z.i. een versterking,
een herstel van het regecringsgezag, dat
momentcel groolendcels ontbreekt tenge-
volgo van den strijd der tallooze partijen.
Doze verdoen hun tijd, aldus drukte Dou
mergue zich uit, door elkander wederzijds
te bestrijden, teneinde een macht te ver
overen, „waarmede zij niets verstandigs we
ten aan tc vangen." Zijn plannen, zoo ver
klaarde hij met klem, hadden niets met
dictatoriale verlangens tc maken en hij
loochende eveneens, dat het in zijn bedoe
ling lag het pad voor dc dictatuur tc effe
nen. De eenigc candidaat voor de dictatuur
was z.i. het Marxistisch front: de samen
werkende soc.-democraten en communisten
derhalve. Uit zijn verdere rede stippen wij
nog aan, dat het hij hem vaststond, dat zijn
hervormingsplannen, in plaats van het de
mocratisch bewind te eliminecrcn, dit in
tegendeel zouden versterken.
Ondertusschen vragen velen zich af, of
Doumergue binnenkort do kamer zal ont
binden. Volgens de laatste berichten hangt
dit geheel af van de houding, die het par
lement aanneemt. Hij zal binnen zeer af-
zienbaren tijd vermoedelijk Vrijdag a.s.
zich tot dc kamer wenden met het ver
zoek aan drie „voorloopigc twaalfden" der
begrooting van 1935 haar goedkeuring te
hechten. Het j* a der kamer in dezen is,
naar de premier meent, volstrekt noodig
voor een effectieve realisatie der door hem
bepleite staatshervorming. Mochten dc ka
merafgevaardigden dit gevoelen echter niet
doelen, dan zal hij een dergelijke houding
uitleggen als een motie van wantrouwen
en dc kamer ontbinden.
Bovendien zijn de kansen op een regee-
riugserisis nog steeds vrij groot in verband
met het standpunt, hetwelk wordt ingeno
men door de radicaal-socialisten, die zich
nog altijd niet neer kunnen leggen bij de
bepaling, dat in den vervolge de Kamer ook
kan worden ontbonden, zonderdat de Se
naat haar instemming hiermee heeft be
tuigd.
De spanningen in Frankrijk zijn dus op
het oogenblik zeer groot en dc toekomst der
halve uiterst ongewis. Terwijl Zaterdag op
het congres der democratische alliantie te
Atrecht minister Rollin heeft betoogd, dat
dc grondwetsherziening ten spoedigste moet
worden verwerkelijkt, daar zijn partij geen
dictatuur wcnscht, heeft de socialistische
leider Léon Blum gisteren te Bordeaux een
rede gehouden, die als een nieuwe oorlogs
verklaring aan het kabinet-Douuiergue kan
worden beschouwd. Hij noemde de herzie
ningsplannen van den ministerpresident een
schending der rcpublikeinsche instellingen,
waardoor het fascisme dc weg wordt be
leid. De ernst van den toestand is Zondag
e\oneens aangeduid door Renaudel, die op
een districtsvergadering der nco-socialisti
ONS»
Morgen collecte!
Reikt Uw helpende hand
Aan DE HELPEN DE HAND;
Zij geeft steun, waar het moet,
Zoolang... GIJ het ook doet!
sche partij te Toulon zich kantte tegen het
Marxistische eenheidsfront, doch een samen
gaan der linkschc partijen bepleitte. In ver
hand met Doumerguc's hervormingsplan
nen gaf hij uiting aan de vrees, dat de
premier, ondanks dc bezwaren van dc Ka
mer, desniettemin zijn plannen zal doorzet
ten cn dat men dan rekening zou moeten
houden met zeer ernstige gebeurtenissen,
waarbij i. bloed zou vloeien cn een op
stand onvermijdelijk zou zijn. Acht dc regee
ring het ook zelve mogelijk, dat dc gebeur
tenissen een gevaarlijken loop zullen nomen
cn dat ernstige onlusten het begeleidend
verschijnsel daarvan kunnen vormen? Deze
conclusie is op haar plaats, wanneer juist
is, wat sommige Fransche bladen welen to
berichten, n.l. dat de regeering, het zekere
voor liet onzekere, kiezende, reeds uitgebrei
de militaire maal regelen heeft getroffen,
teneinde terstond te kunnen ingrijpen, wan
neer het mocht, gaan spannen. Zoo zou het
garizocn tc Parijs reeds bevel hebben ge
kregen zich gereed te houden, terwijl even
eens gewag wordt gemaakt van mobilisatie
der gendarmerie en afdcelingen mobiele
garde. Deze berichten behoeven echter nog
officicele bevestiging.
DOUMERGUE'S PLANNEN GOEDGEKEURD
P a r ij s. 3 Nov. (V. D.) De ministerraad
heeft hedenochtend in algcrr.ccne vergade
ring met groote meerderheid de voorstellen
tot hervorming van den staat, «loor de re-
gc-ering voorgesteld, aangenomen. Hcrriot,
minister van staat, deelde aan de pers mee,
dat do radicaal-socialistische ministers zich
vrijheid van stemmen voorbehouden.
DUITSCHE BETALINGSMOGELIJK
HEDEN.
B e r 1 ij n, 3 Nov. (V.D.) Overeenkomstig
dc paragraaf in de wet op het betalings
verkeer met het buitenland heeft dc rijks
bank het volgende meegedeeld:
Ten aanzien van de ongunstige ontwik
keling van den deviezentoestand ziet dc
rijksbank zich gedrongen gebruik te maken
van het recht, dat zij zich heeft voorbehou
den bij het transfercommuniqué van 29
Mei 1934 en af te zien van het aanbod van
een betaling van 40 pet. in baar van dc
vervallende renten in den tijd van 1 Juli
1931 tot 30 Juni 1935, alsmede in de vorde
ringen, welke overeenkomstig het transfer-
communiqué hiermede gelijk worden ge
steld.
Zoon van den staatspresident
voor den krijgsraad
Madrid, 2 Nov. (Reuter). In de laatste
4S uur zijn wederom 1G00 geweren, een
aantal mitrailleuses, dynamiet en bommen
in beslag genomen in dc provincies Leon en
Astuiië.
Madrid, 2 Nov. (Reuter). Dc kwestie
van de uitvoering der doodvonnissen, uit
gesproken legen opstandelingen, blijft 011-
ccnighcid wekken in den boezem der rc-
geering. Dc laatste drie dagen zijn reeds
zes kabinotsraadszitlingcn aan dit vraag
stuk gewijd.
Madrid, 2 Nov. (V.D.) Minister-presi
dent Lcrroux heeft gisteren medegedeeld,
dat dc 21-jarige korporaal Luis Alcal.i Za-
mora, zoon van den president der Spaan-
sche republiek, voor een krijgsraad terecht
zal moeten staan. Volgens medcdeeling van
den minister-président was, de jeugdige
Zamora altijd een voorbeeldig soldaat, tot
hij zich enkele dagen geleden aan een ern
stig vergrijp schuldig maakte, omtrent
welks aard Lcrroux zich niet uitliet.
In een kabinetszitting werd president Za
mora van de berechting van zijn zoon door
een krijgsraad op dc hoogte gesteld. Hij
verzocht de regecring te zorgen, dat aan
dc wet werd voldaan en daarbij gelijkheid
voor allen te betrachten.
Financier, kunstkenner en
sportman
Dc Telegraaf bericht d.d. 2 November uit
Parijs:
Baron Edmond de Rothschild is te Bou
logne sur Seine, waar hij een kasteel bezat,
overleden.
I-Iet thans overleden lid van dc beroemde
bankiersfirma Rothschild was niet alleen
een vooraanstaand financier, maar ook een
goed kunstenaar en sportsman. Op alle
grootc renbanen in Frankrijk boekten dc
kleuren van den stal Rothschild successen
en baron Edmond behoorde tot dc vaste be
zoekers.
Daarnaast was hij bekend door zijn kunst
collectie, waaraan hij veel tijd besteedde;
zijn verdiensten voor de kunst werden zeer
gewaardeerd cn hij werd dan ook waardig
geacht zitting tc nemen in de .Académie
des Beaux Arts. Verder was hij lid van dc
Jockeyclub, de Union Artistique en van ver
schillende sportclubs.
In zijn hoedanigheid van bankier was hij
directeur en commissaris van de Banquc
de France, commissaris van de Compagnie
des Chemins de fer de l'Est en andere spoor
weg- cn mijnmaatschappijen. Hij was ge
trouwd met mademoiselle Adelaide de Roth
schild en had een zoon, James genaamd.
buitenland
Binnen» en
6 ct. per K.M.
Vraagt prijs van onze 6 7 pers. wagens
Vaste standplaats naast het Tramstation.
Zijn opvolger is echter nog
niet aangewezen
Dc correspondent dei N.R.Crt. bericht d.d.
3 Nov.:
llicr kan men niemand meer ontdekken,
die nog aan het aanblijven van rijksbisschop
Muller gelooft, noch in dc kringen der belij-
denissynoed, noch in die van do Duitschc
christenen, noch in die van dc radicale
kerkhervormers, noch m dc klingen, welke
relaties hebben met de rcgecringsinstantics,
die in deze materie bevoegd zijn.
De vraag, of Muller als rijksbisschop aan
blijft, of niet, is in het geheel geen vraag
meer. De vraag is alleen, in welken vorm en
op welk tijdstip hij zal demissionccrcn. Of
dit vanavond zal gebeuren of eerst morgen
cn of hij eerst met ziekteverlof gaat, dan
wel een andere vorm zal worden gekozen,
interesseert hier niet sterk meer, maar des
tc meer interesseert in het nog geenszins
opgeloste vraagstuk, wie zijn opvolger zal
zijn.
Dc naam van Mahrarcns, den bisschop
van Hannover, staat niet meer zoozeer op
den voorgrond. 01' Bodelschwingh, die in
concurrentie met Mahrarens werd genoemd,
een goede kans maakt ,is ook weder onze
ker geworden. Dc regeering en deze verte
genwoordigd door den verzocningscommis-
saris, ministcrialrat Bultman n* pousseert,
naar men weet dr. Kinder, den rijksleider
der Duilsche christenen (geen geestelijke).
Dr. Kinder is tegenstander van .de belijdenis-
synode, maar heeft zich geheel van de maat
regelen van Jager en Müller gedistantieerd
cn is daar zelfs krachtig tegen opgetreden.
Daarom, zoo zou dr. Buttmann meencn, is
hij wellicht aannemelijk voor de belijdenis-
bisschoppen. Daarin schijnt hij zich te ver
gissen, maar het is mogelijk, dat Kinder niet
zoozeer als rijksbisschop dan wel als opvol
ger van dr. Jager in diens kwaliteit van
rcchtswalt der kerk ifi aanmerking zou ko
men. Alles vergadert intusschcn met elkan
der, zoodat dc situatie van uur tot uur ver
andert en alleen vast blijft staan, dat de
richting Muller heeft afgedaan.
TREINONTSPORING.
Mexico City, 3 Nov. (V.D.) Gisteren
is nabij Puabla de sneltrein van Pucbla
naar Jalapa ontspoord. Een groot aantal
passagiers werd gewond, w.o. vier ernstig.
Gclukwenschen na aflcop van den strijd.
DIT BLAD HEEFT EEN DAGELJJKSCHB
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
EXEMPLAREN
Betrouwbare Onderneming
WAGENS GOEDGEKEURD DOOR
GEMEENTE-POLITIE.
PASSAGIERS VERZEKERD
Naar buiten 6 cent p. K.M.
STANDPLAATS STATIONSPLEIN
(Rechterzijde Hotel Monopole)
Hoofdkantoor KAMP 41.
STADSNIEUWS.
Het grafteeken van wijlen Wethouder
Veis Hcyn onthuld.
(Eerste Blad, pag. 3).
Bazar der R.-K. Ouders-Vereeniging.
(Eerste Blad, pag. 3).
SPORT.
Holland slaat Zwitserland met 42.
(Tweede Blad, pag. 1).
De Zcsdaagsche te Amsterdam.
(Tweede Blad, pag. 2),
Schermwedstrijdcn in de Kazerne Bereden
Wapens. (Tweede Blad, pag. 3),
Medegedeeld door het Kon. Ncd.
Met. Instituut te dc Bilt.
Verwachting: Meest matige Ooste
lijke tot Zuidelijke Wind, nevelig
tot zwaar bewolkt, later kans op re
gen, aanvankelijk helder, later wei
nig verandering in temperatuur.
Hoogste barometerstand 769.8 te Vestmanör
Laagste barometerstand 746.1 te Vardü.
Geseind tc de Bilt hedenmorgen om 8.45
uur aan alle posten: Attentie-sein neer.
Kans op vrij zacht weer
Tusschen dc hooge drukking bij IJsland,
die in betcekenis afnam, maar nog steeds
den weg voor Occaandépressies versterkt
en de afgenomen hooge drukking in het
Oosten strekt zich een recks van depres
sies van Spanje tot Noord-Scandinavië uit,
die zich N.O.-waarts beweegt. Ten gevol
ge van toevoer van warmte cn vocht in de
bovenlucht is in onze omgeving en in
Frankrijk dc temperatuur gestegen, maar
zij blijft toch bijna overal beneden normaal
met matige vorst in midden-Zweden en
lichte vorst in Zuid-Duitschland. Krachtige
Noord-Oostelijke winden waaien aan dc
kusten van Schotland en Ierland, krachtige
Zuidelijke winden in dc Oostzee. In Zuid-
Scandinavië valt regen en sneeuw; in Schot
land, Ierland en Zuid-Frankrijk regen. Bij
na overal is dc lucht betrokken of zwaar
bewolkt, met veel mist in Zuid-Duitseliluiul.
Voorloopig schijnt hij Zuidelijken wind vrij
zacht weer met af en toe regen te verwach
ten.
Op
453 uur
LANGE3TRAAT 49-51
TELEFOON 190
NU WOL KOPEN
CAMISOLES ONDERJURKEN
ONDER BLOUSES DIRECTOIRES
