Cognac Vieux xxx
J. A. SCHOTERMAN Zn
DOOR STILTE NAAR VEILIGHEID!
per flesch f 3.75
ANTI-LAWAAICONGRES
TE DELFT
DE BRANDSTOFLOOZE
MOTOR
BUSSEN IN BESLAG
GENOMEN
DE SCHIETPARTIJ TE
AMSTERDAM
Wijnhandel
Utr. straat 17 Gevestigd 1878 Telefoon 145
Het geren van signalen heeft
meer ongelukken veroorzaakt
dan voorkomen
Delft. Ilet anti-lawaai-congrcs, geor
ganiseerd door dc Koninklijke Nederland
se li c Automobiel-Club in samenwerking
met de Geluidsslichting, is vandaag, onder
voorzitterschap van den voorzitter der
K.N.A.C., inr. J. Linthorst Homan, in liet
laboratorium voor technische physica, al
hier gehouden.
Dc voorzitter van de K.N.A.C. opende het
congres met een korte toespraak, waarin
hij liet doel Nan dezen dag uiteenzet. Hij
legde er den nadruk op, dat deze bijeen
komst inoet worden beschouwd als een eer
ste stap op dit buitengewoon belangrijke
terrein en dat dc K.N.A.C. hoopt dat dit
congres jaarlijks op steeds groot ere schaal
zal worden herhaald.
Vervolgens was hel woord aan prof. dr.
A. D. Fokker, voorzitter van dc Geluid-
stichting, die sprak over:
Aspecten van het geraasprobleein
Waarom dat somtijds zinloos hoornge-
bruik? Safety first! zeer juist. Maar dat be-
teekenl niet: Eerst lawaai en dan vanzelf
veiligheid, llier is een wijd verspreide
sterk gewortelde misvatting. In Engeland
begint men dc hoornsignalen te verbieden,
vooreerst 's nachts en men rijdt er wel bij.
Schadelijke werking van geraas bestaat
in een automatische zenuw-spierwerking.
Een onverwacht sterk geluid maakt ons
aan liet schrikken. Dc angst-emotie ge
paard met een oogenblik van verstijving
van den wil kan een voetganger slachtof
fer doen worden van een ongeluk. In het
British Medical Journal van G October- jJ.
verklaart dr. Mc. Kcnzic, dat liij overtuigd
is dat hel motorsignaal meer ongelukken
gemaakt, dan voorkomen heeft. Bij een
voortdurend gedruis houdt de zenuwspier-
reflex voortdurend- het zenuw-spierstelsel
in spanning. Daardoor lijdt de werkkracht
en dc efficiency meetbaar. Wie zijn er die
op straat genieten van het lawaai dat zij
maken? Jongelui in knallende race-auto-
tjes en op knetterende motorfietsen. Een
fabrikant van dat lawaaigocd sleldc vast,
dat zijn wagentjes niet verkoopbaar zou
den zijn als zij minder paften. Hier staan
wij voor ecu uitingsvorm van instincten
van dc jeugd, die plaats cischt in de we
reld. Met repressie valt weinig te bereiken.
Men moet het ideaal van den onbesehaaf-
den lawaaipalser vervangen door dat van
den echten Vakman, zwijgend een geluid-
looze machine behccrscliciid. Geluidshin
der verhelpen, daarvoor is noodig een goed
ondcrzoekingslaboratorium. Gcluidsmis-
bruik bestrijden daarvoor is noodig in
structie van liet publiek. Naar beide doel
einden streeft de geluidsstichting. Daarvoor
behoeft zij den steun van vele donateurs.
Inleiding Kr. N. R. H. van
Essen
Mr. N. R. II. van Essen, rechtskundig
adviseur der K.N.A.C. stelde de wettelijke en
juridische zijde van het vraagstuk der be
strijding van het straatlawaai, in het licht.
Spreker kwam tot dc volgende conclusies:
le. Het ware wensclielijk dat de uiteraard
onzekere en vage aanduiding van hel voor
geschreven geluidssignaal uit de wet ver-
dvvij'no en de beoordeeling van de vraag of
een bepaalde hoorn, of een bepaalde hoorn
soort. al dan niet geschikt moet worden ge
acht voor liet gebruik gedelegeerd worde
aan deskundigen op liet gebied der geluids
techniek.
2c. Op uniforme wijze, d.vv.z. door dc rijks
wetgever worde het verkeer in zijn vollen
omvang geregeld, niet dien verstande, dat
ieder soort verkeersmiddel eveneens dc voet
ganger worde voorgeschreven welke hanen
bchooren te worden gevolgd en welke de-
gedragslijnen zullen moeten zijn in het ver-
keers agglomeraat.
tic. Artikel 5 Motor- en Rijwiel-reglement
worde gewijzigd.
Een stem uit de praktijk
Dc IIccr C. Bakker, commissaris van d*-
Verkeerspolitie te Amsterdam begon met er
op te wijzen dat de vormen van straatla
Waai reeds in vroegere tijden hinderlijk op
de trommelvliezen werkte. Toen in sommige
steden do asphaltbestrating werd ingevoerd
was er echter gebrek aan lawaai. De
koetsiers werden verplicht hij nadering een
langgerekt héte doen roepen. Thans
is dat wel anders. Ondanks het, wat men
noemt, het. geruischloozc verkeer en het
geruisclilöoze wegdek is de stilte niet inge
treden.
Dat komt omdat voor een groot doel nog
wordt vastgehouden aan dc leus, die in het
eerste tijdvak van dc auto opgeld deed: „Jij
moet locteren". Zoo is de toetcrmenlalileii
ontstaan, die thans grootendeels verantwoor
delijk is voor de cacophonie op de straat.
De heer Bakker critiseerdc in het vervolg
van zijn beloog ons gewijzigd artikel 2*1 van
de Motor- en Rijvviclvvct. Het staat te veel
op zich zelf, het. maakt geen deel uit van
een systeem. Aan eenheid is dringend be
hoefte.
Meer stille op den weg bctcekent een groo-
tere veiligheid. Cijfers uit liet buitenland
wijzen dit uit. Jammer is liet dat, terwijl
men overal bezig is het straatgeluid te re-
duceeren, dc automobielfabrikantcn hoorns
in den handel brengen, die van een inder
daad verbazingwekkende geluidssterkte zijn.
Dc heer Bakker kwam tot dc volgende
conclusies:
1. Dc bevordering van eenheid in het. ver
keer moet Rijkszorg zijn en niet worden
overgelaten aan dc meer of mindere samen
werking der gemeenten.
2. Deze rijksbemociing met het verkeer
moeten zich uitbreiden tot alle weggebrui
kers, dc voetgangers incluis.
3. De gewijzigde considerans van het
ontwerp Motor- en Rijwielwct moge hiertoe
de gelegenheid bieden.
4. Zoo dit laatste inderdaad mocht blij
ken, dan ware dit oogenblik aan te grijpen
om ook die bepalingen in de Rijkswet ge
ving op te nemen, die bet verkrijgen van
die stilte bevorderen.
5. Het is gewenscht dat door den minis
ter van waterstaat kan worden bepaald, wel
ke geluidsignalen wél en welke niet op mo
torrijtuigen zullen worden toegelaten.
G. Hiertoe ware een instantie aan Ic wij
zen, welke den minister o m. ook in dozc
aangelegenheid van advies cliënt.
Verkeerssirjnalen die tot ver
mindering van het straatla
waai kunnen bijdragen.
Dr. h X. Hal be ris ma wees er op,
dat dc ontwikkeling van dc vcrkcersdisci-
pline bij het publiek, die nu nog veel te
vvensehen overlaat een noodzakelijke eiscli
blijft, zelts indien de signaalsystemen, die
het lawaai verminderen en do geluidloozc
signaalsystemen, die het lawaai verminde
ren en dc geluidloo/.c signaalsvslemcn nog
meer zullen worden geperfectioneerd en
op grooter schaal zullen worden toegepast.
Van dc techniek alleen A*orwachtc men dus
niet do verlossing uit den gcluidchaos.
Bij dc bespreking der technische hulp
middelen, die het lawaai verminderen kun
nen, werd eerst aangeduid hoe de tegen
woordige geluidssignalen verbeterd kunnen
worden door toonzui verheid, door beper
king van de geluidsterkte c:i door doelma
tig gebruik.
Tot dc optische signalen overgaand, die
geheel geluidloos zijn, bracht dr. I-Ialberts-
ma in de eerste plaats liet gebruik der lcop-
lichtcn naar voren, waardoor des nachts de
geluidsignalen vrijwel geheel kunnen wor
den vermeden, zeer fen hale van de stilte
in do stad en langs de groole verkeerswe
gen. Verder wees spreker op de beteekenis
van de wettelijke voorrang van het verkeer
op de hoofdwegen voor dc vermindering
van het lawaai.
Dc oorzaken der geluiden
optredende bij automobielen
Prof. Z vv i k k e r onderscheidt bij de ge
luiden optredende bij automobielen 16 ver
schillende soorten, aangegeven door de na
men: ratelen, rammelen, signaleeren, puf
fen, fluiten, tikken, pingelen, kloppen, bon
ken, gieren, joelen, huilen, knarsen, knal
len, niezen en suizen.
Achtereenvolgens behandelt spreker de
oorzaken van dc verschil lende geluiden.
Slijtage in den motor is oorzaak van het
ratelen, terwijl losse onderdeelen der car-
rassorie het rammelen in dc hand werken.
Het puffen (oorzaak clc uitlaai) kan be
streden worden met speciaal geconstrueer
de knaldempers. Het scheren van de ban
den over het asphalt is oorzaak van het
geen spreker fluiten noemt. Een onregel
matigheid in de beweging der kleppen en
zuigers geven een tikkend geluid te hoo-
ren. Indien de zuiger doorklinkt na een te
vroege ontsteking van liet gasmengsel in
de cylinders spreken wc van pingelen. Ont
steking van het gasmengsel op meer dan
een plaats veroorzaakt het kloppen, terwijl
ruimte in dc lagers waardoor staal over
staal komt tc schuren geeft den hekenden
giertoon. Het joelen vindt zijn ooi-sprong in
een hoog punt in een tandwiel, speciaal in
de krans van de nokkenas. Ruimte in dc
tandwieloverbrengingen is oorzaak van het
z.g. huilen. Stof. vreemde voorwerpjes tus-
schen een tandwieloverbrenging geven een
knarsgeluid terwijl explosies in de uitlaat
pijp, veroorzaakt door tc late ontsteking of
door onvolledige verbranding veroorzaken
knallen terwijl spreker explosies in de car
burator met niezen betitelt. Tenslotte
wordt het suizen veroorzaakt door het
strijken van de lucht door het stoffilter. Dc
vijf eerstgenoemde geluiden behooren tot
het verkeerslawaai en verdienen daarom
bestrijding.
De overige geluiden dragen echter niet
wezenlijk bij tot liet straatlawaai, maar zijn
erder te beschouwen als boodschappcds van
verborgen gebreken. Een geoefend oor kan
hiervan met voordeel gebruik maken door
op de geluiden afgaande een diagnose van
de ziekte van dc motor tc maken.
Een en ander werd door demonstralie
nader toegelicht waarvoor zoowel door dc
Ford-fabrieken als door de Nederjandsche
Siemens Mij. demonstratie onderdeden ter
beschikking waren gesteld.
Een auto van deze uitvinding
"corzien zou 160 K.M. per
uur hopen
Terwijl aan den eenen kant cle geheim
zinnigheid om ue uitvinding van Warde
nier nog steeds blijft hangen, worden aan
den anderen kant steeds meer onthullingen
gedaan, waar uit geconcludeerd zou kun
nen worden, dat er inderdaad van een be
langrijke nieuwigheid sprake is. Het is
ovenwei niet doenlijk uit soms zeer oncon
troleerbare geruchten dc waarheid tc vin
den, zoodat het bekend worden van nadere
feitelijke bizonderheden zal moeten worden
afgewacht voor uitgemaakt kan worden
welke dc beteekenis van de „Wolvega'sche
uitvinding" is.
Een vertegenwoordiger van dc Meppeler
Courant heeft een onderhoud gehad met
den lieer Huurling, wethouder van open
bare werken en sociale zaken van de ge
meente waar den laatsten tijd zoo druk
over gesproken wordt. In dit onderhoud
deed de wethouder onthullingen, waaruit
cenigc bizonderheden aangaande de brand
stof looze motor naar voren kwamen:
„Het zal April geweest zijn", zoo vertelde
de wethouder, dat Wardenier voor een za
kelijke aangelegenheid hij me kwam. War
denier kwam later dikwijls bij me. ver
trouwde mij zijn uitvinding toe. Dc motor
was toen al klaar.
„Den derden Woensdag in September
ging ik met Wardenier naar den burge
meester, Mr. Maas. Ik verdedigde tegenover
dezen, dat wc wat moesten doen. Het had
succes.
Toen B. en al die correspondentie za
gen, welke met het Nederl. Octrooibureau
was gevoerd en het hekend werd, dat het
geld voor de fabriek, althans voor een groot
deel, beschikbaar was, toen ons later bleek,
dat de uitvinding nationaal zoowel als in
ternationaal beschermd was, hebben we wel
moeten toegeven, dat hel hier iets bijzon
ders betrof.
De teekeningen gemaakt door ingenieurs
van bet Rijksoctiooibureau, hadden we
eerst gezien. De motor is zelfs door rijks
ingenieurs verbeterd. Met een dezer inge
nieurs is Wardenier naar een fabriek in
Londen geweest. Ook den motor zelf heb
ben we gezien."
Hoe de mMcr werkt
Eén keer per jaar moet men Qen motor
bij de fabriek laten nazien, of hij gefor
ceerd is. Nacht en dag werkend kan dc
motor drie jaar doorloopcn.
Orn do drie maanden moet men in zeker
reservoir lucht laten bijvullen van zooveel
atmosfeer. Tenniinsic' als je een (lruk ge
bruik van den wagon maakt.
De energie wordt door de fabriek gratis
geleverd. (De uitvinder zelf deed ook deze
mededeeling).
„Hoe loopt de motor?"
Je gaat achter liet stuurrad zitten, haalt
één handle over en de motor trekt direct
met volle kracht op. In den motor bevindt
zich een vlicgwiclfje.
1C3 K.M. por uur
Volgens den uitvinder kan men met den
wagen een vaart van 160 K.M. halen. Voor
een leek kan het rijden met den wagen ge
vaarlijk zijn. De motor remt weliswaar
zichzelf, maar toch heeft men een réserve-
rem. Als je GO a 70 K.M. rijdt en jc zou de
handle overhalen, dan zou jc over den kop
vliegen. Er zit 5 atmosfeer druk op dc rem
men.
Je kunt den motor vergelijken met een
locomotief. Die wordt door stoom gedreven
en zoo werkt deze motor door lucht. Voor
dag en nacht gebruikt, is per jaar voor
25 aan consist ontvet noodig.
Gemeente koopt grond
Dat het hcele dagelijkschc bestuur liet
vertrouwen van den lieer M. deelt, moge
hieruit blijken, dat de gemeente reeds be
slag heelt gelegd op twee complexen grond,
elk groot 6U a 70 II.A. Vermoedelijk zal nu
op het terrein, liggende tusschcn spoorlijn
en Schipsloot en gedeeltelijk aan den straat
weg WolvegaHcerenveen, de fabriek ver
rijzen. Dat zal een gebouw worden van 300
M. breedte, 280 M. diep en 30 M. hoogte. Er
kunnen daarin 14.000 arbeiders worden ge
plaatst.
Reeds was een directeur voor de fabriek
benoemd. Deze is in functie tol en met 1938.
Daarna zal de heer Wardenier, die intus-
schen zijn tijd aan studie besteed zal heb
ben, als directeur optreden.
Licenties naar België
Yooris werd door den heer Huurling me
degedeeld, dat reeds licenties waren ver
leend aan een groote Belgische fabriek (de
Minervafabrick).
V/cot Biériot er meer van?
Sensationeel was dc laatste mededeeling
van den wethouder. Hij wees er op dat de
vlieger Biériot de eerste Kanaak lucht!
op het luchtvaart congres le Washington
heeft gezegd, dat geregelde Oceaanvluchtcn
thans nog niet denkbaar zijn. Binnen zeer
korten tijd zou dat anders zijn. In opdracht
van zijn regcering kan Biériot nog geen
nadere verklaringen geven.
Deze woorden, aldus de heer Huurling,
hadden betrekking op dc uitvinding, dooi
den jongen Wardenier gedaan.
De berichten omtrent dc geheimzinnige
motor beginnen langzamerhand rasteren
vorm aan tc nemen, en met het verschij
nen van nadere berichten valt ook de sluier
van geheimzinnigheid van de vinding af
en wordt steeds duidelijker, dat van iets
wonderbaarlijks, zooals men eerst zou ver
wachten eigenlijk geen sprake is, doch, dat
J. WARDENIER
integendeel dc werking van den motor berust
op principes, die reeds lang bekend waren
en niet op een geheel nieuwe vinding. Voorts
blijkt, dat de automobielfabriek waarmee
Wardenier onderhandelingen heeft gevoerd
dc Mincrva-fabrioken zijn, zooals we reeds
in een vorig bericht naar voren brachten.
Ton einde aan verschillende onjuiste ge
ruchten een einde tc maken, heeft de uit
vinder tenslotte de werking van zijn motor
uiteengezet, al wil hij zich over technische
details niet uitlaten.
„Mijn brandstofloozc motor", aldus War-
denicr, „berust op liet volgende principe:
Een groote hoeveelheid lucht
wordt samengeperst in een ketel. Dit
geschiedt door middel van een gc^
wonen motor en gaat aan het eigens
lijke functioneercn van mijn brands
stofloozcn motor dus vooraf. Dc sas
mengeperstc lucht wordt naar mijn
motor geperst, die een aantal cylins
dors bevat, waarvan dc helft der zuis
gers naar hoven en dc andere helft
naar beneden werken, net a!s bij een
gewonen motor. Eveneens als bij een
gewonen motor brengt de exccns
trlekschijf dc draaiende beweging tot
stand!
Het groote verschil is echter, dat de lucht
na de cylinders gepasseerd te zijn, naar een
luchtledige kamer word* gevoerd die lucht
ledig blijft, doordat door middel van een
zijdelingf.chen drukcompressor met tegen
druk dc lucht weel* naai 'l leservoir gevoerd
wordt, vanwaar zij eerst is gekomen. Er
heeft dus een voortdurende circulatie plaats
van het reservoir met gecomprimeerde lucht
naar den motor en via de luchtkamer weer
naar het reservoir. Hoe dit technisch pre
cies in zijn werk gaat. mag ik u niet zeg
gen. U zou het best kunnen vergelijken met
een waterslang, waarmee u den tuin be
sproeit en waar zes atmosfeer bijvoorbeeld
op staat. Met uw vinger kunt ii natuurlijk
den druk niet overwinnen, doch met een
kraan, die een zijdelingsclien druk op het
water uitoefent houdt u den waterstroom
tegen."
De N.R.Ct. teekent hierbij aan, dat samen
geperste lucht reeds als beweegkracht voor
locomotieven wordt gebruikt. Zij treedt dan
in dc plaats van stoom. Dc reservoirs met
deze samengeperste lucht worden gevuld op
posten, voorzien van persmachines. Om
streeks 1890 werd het systeem reeds toege
past op den tramweg ParijsVersailles. Ook
in Parijs zelf vond het toepassing. Het is
nog altijd liet systeem voor de kleine spoor
wegen in de mijnen, waar vuur gevaar op
levert en men van deze beweegkracht liet
voordeel heeft, dal er frissche lucht vrij
komt en geen stoom of verbrandingsgas.
Prukluchtlocomotïevcn zijn bedrijfszekcr,
hebben geringe bouwhoogte en gemakke
lijke bediening. Tegenwoordig wordt de vul-
druk van dc samengeperste lucht, welke in
cylinders wordt medegevoerd tot 200 alm.
gebracht.
Dc Borsigdocomoticvcn (Industrie und
Technik, 1922) hebben 1 lot 4 drukluchtrc-
servoirs:dc hooggccompriincerdc lucht
komt hieruit door een hoofdafsluiter in een
automatisch werkend reduceerventiel, waar
zij op 1617 atm. verminderd wordt en dan
in een werkreservoir komt, van waaruit zij
naar een hoogdrukcylindcr gevoerd wordt.
Van dezen cylinder komt zij na inmiddels
weer opgewarmd tc zijn, in den laagdruk-
cylinder en wordt ten slotte uitgeblazen.
Ook komen iriple-expansicmachines voor.
Do locomotief kan algemeen een nuttigen
last van ongeveer 21 ton trekken tot 30 ton
op rechte baan, over een lengte van 21 K.M.
bij 200 atm. begindruk Het luchtverbruik
is gemiddeld 700—1400 1 per ton'km.
VV ARDENIER OVERSPANNEN
Groningen, 9 Nov. Naar wij
vernemen is de heer Wardenier uit
Wolvega, van wien de afgeloopen
week is gemeld dat hij een brandstof;
loozen motor zou hebben uitgevon;
den. Donderdagavond in overspannen
toestand naar de zenuwafdeeling van
prof. van der Scheer in het Acade;
misch ziekenhuis te Groningen op;
genomen.
EE DRUKEEEIJ ATEAIITA
A m s t e 1* d a in, S Nov. Naar wij verne
men zal (le raad van arbeid niet berusten
in liet arrest van bet hof waarbij liet faillis
sement van dc N.V. Drukkerij Atlanta werd
vernietigd doch hiervan wederom in cassa
tie gaan.
Actie tegen de exploitanten
van den dienst van Rotter--
dam op Amsterdam
Rotterdam, S Nov. Vanmorgen hebben
ambtenaren van den dienst „Toezicht op de
Spoorwegen", in samenwerking met de Rot-
terdamsche politic, op de grens van Ron er-
dam enkele autobussen aangehouden, die op
weg waren naar Amsterdam.
Het betreft hier een actie legen exploila i-
tcn van busdiensten tusschcn Rotterdam i n
dc hoofdstad, waarvoor deze exploitanten
geen vergunning hebben. Reeds vroeger is
tegen deze busdiensten opgetreden, lu een
nieuwen vorm werden zij echter toc.li weer
voortgezet. Er werden n.l. vcreenigingon op
gericht en dc leden van die vereenigingen,
die 10 of 2o cent contributie moesten beta
len, konden voor prijzen van circa 50 cent
een rit Rotterdam—Amsterdam of terug ma
ken.
Tegen vereenigingen, die hun loden met
een bus een reis laten maken, kan natuur
lijk niet worden opgetreden. Anders wordt
de zaak wanneer de vereenigingen dit regel
matig gaan doen, waardoor zij dus exploi
tanten van geregelde buslijnen worden, wat
zonder vergunning niet geoorloofd is.
De autoriteiten hebben liet optreden van
de vereenigingen geruimen tijd gadegesla
gen en hedenmorgen meenden zij over vol
doende materiaal te kunnen beschikken,
voor liet instellen van een nieuwe actie en
werden dc eerste bussen van deze z.g. ver
eenigingen aangehouden. De reizigers moes
ten de bussen verlaten, de bussen werden in
beslag genomen.
Een ernstiger lezing van
het gebeurde
A111 s t e r d a m, S Nov. Het gebeurde in
den afgeloopen nacht, waarbij een in de
Oude Doelenstraat wonende man cenigc
schoten heeft gelost, blijkt 11a het verhoor
van den verdachte door den commissaris
van het bureau Warmoesstraat een ernsti
ger aanzien te hebben dan aanvankelijk is
gedachte.
De verdachte heeft tegenover den com
missaris verklaard, clat hij, tc ongeveer
kwart over vier op de brug van den O. Z.
Achterburgwal bij dc Oude Kennisstceg
slaande, aangesproken was door een bewo
ner van deze donkere buurt, die zich met
enkele andere lieden reeds eenigen tijd in
zijn nabijheid had opgehouden. De man
had hem gevraagd „of hij een goed adresje
wilde 1 lebben", waarna verdachte geant
woord had, dat 11 ij met die praatjes niets
te maken had. Hij was toen weggegaan en
via de Oude Kennisslceg het Oudckerks-
plein bereikt. Volgens dc lezing van den
verdachte dc aangever ontkent zulks
zou laatstgenoemde hem op sluipende
wijze gevolgd zijn. Verdachte had zich
toen plotseling omgedraaid en zijn achter
volger gesommeerd zich te verwijderen,
loon deze dit niet deed, loste hij een schot
in de lucht.
Naar de aangever heeft verklaard,
heeft verdachte dit schot onmiddel*
lijk door drie andere schoten, welke
in zijn richting werden afgevuurd,
doen volgen. De aangevallene had
zich onmiddellijk na het eerste schot
op den grond geworpen, als gevolg
waarvan hij niet is geraakt. De op
verdachte gevonden revolver droeg
een cylinder van zes schoten. Vier
daarvan bleken te zijn afgevuurd.
Dc verdachte heeft verklaard dat hij uit
zelfverdediging heeft gehandeld, met welke
lezing dc Commissaris het allerminst eens
was. De arrestant is In het bureau opge
sloten; er is proces-verbaal tegen hem op
gemaakt, wegens poging tot doodslag, sub-
sjdair poging tot zware mishandeling.
Veertien dagen geleden was hij uit België
teruggekeerd en had een kanier betrokken
in do Oude Doelenstraat. De revolver had
hij ook in België gekocht.
P. J. SCHMIDT DOOR HET HOr
VRIJGESPROKEN
Opruiing niet bewezen
Amsterdam, 8 Nov. Het gerechts
hof alhier wees heden arrest in de strafzaak
tegen den O.S.P.-voorzitter Schmidt, die op
8 Juni j.l. door dc Haarlemsche politierech
ter wegens opruiing tot drie maanden ge
vangenisstraf is veroordeeld cn sprak ver
dachte vrij.
Schmidt zou op 16 Maart te Zaandam in
een rode hebben gezegd: „Het proletariaat
is momenteel ongewapend en zou hij een
cventueelcn opstand staan voor de kanon
nen en machines maai als vandaag het
mobilisaliebevel afkomt dan is de zaak ver
anderd, en is het proletariaat niet ongewa
pend meer. Zij staan dan niet voor de ka
nonnen, maar ze staan er achter en liet
kapitaal hier voor. Jullie begrijpt me wel".
Dc procureur-generaal Mr. D. Rcilingh
achtte dc opruiing bewezen cn requireerde
bevestiging van het vonnis. I-fct gerechts
hof achtte het ten laste gelegde niet bewe
zen, vernietigde het vonnis van den poli
tierechter cn sprak verdachte vrij. Wél
heeft verdachte dc ten laste gelegde woor
den gesproken, aldus overwoog hot Hof,
doch hiermee is geen opruiing gepleegd.