*1 FILM RUBRIEK
ALLE
PIJN EN BESTRIJDING VAN PIJN
aiJMÖÖRïEMFOÖRÏ
f^EDEDEELING
Greta Garbo, de grootste figuur uit de tegen
woordige filmwereld - Henny Porten keert
weer terug.
HENNY PORTEN
HOE DE GEWAARWORDING
ONTSTAAT
DROGISTERIJ „DE GAPER"
bij ons gekochte
Stoffen worden
door ervaren Cou
peuse GRATIS
geknipt naar elk
gewenst model
Varkensmarkt 13-15 - Tel. 582
Nieuwe Uitgaven
ADVSERTENTIËN
ABONNEMENTEN
worden ook aangenomen
door ons
I. LAMBRECHTS
P. PSJ PERSSTRAAT 10
en
Oude Soesterweg 93
Tot een der meest besproken figuren uit
de twintigste eeuw behoort ongetwijfeld
Greta Garbo. De ontwikkeling van de film
heeft haar op vleugels de wereld rondgedra
gen, in alle afgelegen uithoeken gebracht
enberoemd gemaakt. Nergens vindt men
toch een stem, die durft zeggen, dat zij geen
artiste van bizondere grootte is. Naast Mar:
lene Dietrich heeft zij zich een naam weten
te maken, die men niet makkelijk verdrin
gen kan. Mac West, Katharine Hepburn heb
ben het gepoogd en zijn inderdaad ver ge
komen, doch niet op die hoogte, welke deze
beide filmdiva's bereikt hebben.
Er is wel eens gezegd, en ook wij behoor
den tot do categorie die met dit lied instem
den, dat de roem dezer beide sterren wel
wat overdreven werd, dat het meer een .,en
vogue" zijn betrof om hen groot te noemen,
dan dat hun creaties daartoe aanleiding gaven
en dit standpunt deelen wij nu nog. Het
was toen zoo; wat ons vertoond werd op
het witte doek was niet van dien aard om
in grootsche loftuitingen te vervallen, doch
hieraan dient direct toegevoegd te worden,
dat Greta Garbo wij hebben het nu ver
der over deze ster nog niet haar leider
gevonden had, die haar spel en haar beeld
kon gebruiken op dio manier als het moge
lijk was. Nimmer heeft men vrijwel uit haar
kunnen halen wat er in zat.
De films waarin zij optrad waren van
het gewone type, alleen was er écn groote
emotie: Garbo. Temidden van onwaarschijn
lijke verhalen stond haar sobere verschij
ning, vol eigen waardigheid, altijd zich zc'f
blijvend zonder veel te acteeren. I-Iaar per
soonlijkheid speelt, beïnvloed haar omge
ving en brengt er een bizondere glans aan,
die vol sereniteit wondcr-zoet aandoet.
Naast het bezwaar van het ontbreken van
den regisseur die haar begreep staat nog,
dat men in de huidige constellatie der film
nog geen weg met haar weet, zoodat men
rondom haar in clc film een sfeer ging
scheppen welke het minst storend zou wer
ken.
Dit artikel is geïnspireerd door het zien
van de laatste film van Garbo Koningin
Christina, waarin Roubcn Mamoulian
er zeer sterk in geslaagd is een wondere har
monie te bereiken tusschen hoofdvertolkstci
en film. Nog beter dan het lukte bij Anna
Karenina is hij hierin geslaagd. Toch
was deze laatste film van groot formaat,
evenals Een vrouw van eer en
Anna Christie, zij het dan dat deze
laatste rolprenten niet dien indruk konrten
maken welken wij van de Karenina-film
kregen.
Wie echter Garbo wil zien en leeren ken
nen behoeft slechts een enkel stuk van haar
laatste film gaan zien. Wij bedoelen hier de
scène, nadat Koningin Christina haar eer
sten waren liefdesnacht heeft beleefd en
dan weerkeert als een herborene, in een
wondere wereld van ongekende schoonheid.
Zij ziet en betast de dorre dingen van eiken
dag met een ongekende vreugde en emotie,
overgaande in een zacht-fonkelende extase.
Dit is een stuk Garbo-film, zooals nog nim
mer aapschouwd is, dit is een bewijs van
de grootsche idealen welke ook door mid
del van de film bereikt kunnen worden.
Doch ook naast dit beeld staan tal van an
dere opnamen, die een wondere bekoring
uitoefenen op den filmbczoeker. Garbo geeft
leed en vreugde, teleurstelling en succes in
allerlei schakeeringen, doch wat zij ook
geeft, wat zij ook beleeft, zij blijft de zelfbe
wuste vorstin, zij blijft een persoonlijkheid
die bewondering afdwingt door haar ma
jesteit.
Nimmer zagen wij ook een filmbeeld van
zoo indrukwekkende schoonheid als de foto's
van Greta Garbo zijn in deze film. In volle,
diepe bewogenheid wordt ons haar gezicht
getoond, zonder dat liet ooit vervlakt en een
stille zuiverheid stijgt uit dit diepere, men-
schclijke beeld van de Koningin.
Garbo is mooi, prachtig zelfs \an gelaat.
Er zit een nauwkeurige harmonie in haar
trekken en vormen, die een volmaakte vcj*-
houding zeer nabij komt, doch hieraan al
leen dankt zij haar succes niet. De rijkdom
van haar wezen, hetwelk wij in den loop
der tijden uit haar films hebben leeren ken
nen, is een tweede hoofdfactor van haar
welslagen als filmartistc. Zij is tot een hoog
te gestegen, welke nog door geen andere
filmspeelster bereikt is cn zonder ocnigen
twijfel is de film Koningin Christina
daarvan een treffend bewijs.
IIcnny Porten, die een der hoofdrollen
vervult in de film Moeder on Ki 11 d,
werd geboren in Maagdenburg. Haar vader
was zanger cn bracht zijn dochter reeds
vroeg op de planken. Toch is zij zelf nooit
aan het tooncel verbonden geweest. Zij
danste graag cn goed en haar vader be
schouwde haar als een groot toonecltalcn:
maar zij wilde niet. De film bracht veran
dering In haar opvattingen cn reeds in de
allereerste films operafilms van hoogstens
CO Meter lenglc trad zij op. De ontmoeting
met enkele blinde vrouwen deed haar een
gegeven voor de film aan de hand, waar
voor haar zuster de scenario schreef, dat gc-
titeld werd Das L i e b e s g 1 c lc e i n e r
Blinden. I-Iiermede gingen de beide
meisjes naar Oskar Mcsstcr, die scenario cn
actrice aannam. Deze film werd een succes
en voor Henny Porten de eerste stap op haar
filmloopbaan. Spoedig werd de naam IIenn\
Porten regelmatig op het doek vermeld en
bij liet publiek bekend. Lubitsch bracht
Henny Porten als Anna Boleyn in de gelijk
namige film naar voren. In vijf jaren tijd
speelde zij 13 hoofdrollen.
De lijd der geluidsfilm kwam, jaren-be
kende filmnamen verdwenen van het doek,
maar voor Henny Porten bracht dc geluids
film 'een nieuwe en rijpe ontwikkeling. Haar
stem bleek geschikt voor de microfoon cn
zij beschikte over een voor dit nieuwe ont
wikkelingsstadium noodzakelijke spelbe-
heersching. Skandal um Eva was
haar eerste geluidsfilm, nog enkele anderen
kwamen daarna met haar uit.
De geluidsfilm heeft nog een andere ver
andering in het leven van Henny Porten ge
bracht. Zij opende haar den weg naar het
theater. In de dagen der stille films dacht
zij er niet aan, persoonlijk op te treden, doch
thans kan men haar ook op de planken zien
cn eveneens met groot succes. Henny Por
ten is één van de actrices, die met de film
opgegroeid cn met dc film groot geworden
is.
Men zal haar thans spoedig kunnen zien
in de door Lumina-film in Holland uitge
brachte rolprent Moeder en Kind, waar
in de hoofdrollen vervuld worden door IIcn
ny Porten en Peter Voss. De film werd op
genomen onder leiding van den regisseur
Hans Stcinhoff, de productielciding was in
handen van dr. Guido Bagier, bijgestaan
door Hans Conradi. Het draaiboek werd ge
schreven door R. A. Stemmle en is geba
seerd op een gedicht van Friedrich Hebbel.
Henny Porten en Peter Voss werden in
deze film bijgestaan door Elisabeth Wendt,
Hansi Arnstiidt, Alexandra Schmitt, Luise
Morland, Dorfe Kühne en Nora von Schrenk
en de acteurs Werner Pledath, Paul Wesler-
meier, Wolfgang Kcppler, Walter Steinbeck,
Hermann Picha en Fritz Hube.
GENEESKUNDIGE BRIEVEN
GRETA GARBO als Koningin Christina van Zweden.
Over de middelen um gevoeU
loosheid te verwekken
Het optreden van pijn is als een van de
meest krachtige verschijnselen te beschou
wen welke een patient op een gegeven
oogenblik doen besluiten geneeskundige
hulp in te roepen. We kunnen pijn daar
om gerust een zeer nuttig ziekteverschijn
sel noemen. Vaak is de plaats cn de aard
of wisseling van pijn bovendien van waar
de ter vaststelling van de plaats van een
ziekteproces en zelfs van de nadere diag
nose. In zulke gevallen kan het daarom
zelfs noodzakelijk zijn deze pijn niet on
middellijk door pijnstillende middelen te
bestrijden. Wanneer de pijn als waarschu
wingssignaal haar plicht heeft gedaan zal
echter de behandelende geneesheer dit on
aangename verschijnsel zoo goed mogelijk
gaan bestrijden. Het heste en meest afdoc-
de middel is natuurlijk het wegnemen van
de oorzaak der pijn. In velo gevallen is dit
niet of niet onmiddellijk mogelijk cn dan
wordt vaak1 tot allerlei verdoovende midde
len toevlucht genomen.
In andere gevallen speelt angst voor
pijn weer een groote rol en wordt bv. een
noodzakelijke behandeling uit vrees voor
pijn uitgesteld of er wordt althans heel erg
tegen zulk een behandeling opgezien.
Sinds speciaal tandartsen en heelkundigen
kunnen boloven een ingreep zonder pijn
te doen verloopen is de bereidwilligheid
der lijdende menschheid toegenomen om
zich aan allerlei nuttige en noodzakelijko
ingrepen te onderwerpen.
Pijn en bestrijding van pijn spelen dus
een zeer belangrijke rol in do geneeskunde
Laat ons daarom allereerst eens nagaan
hoe pijn ontstaat en welke gevolgen het
pijngevoel met zich mede brengt.
I11 de huid, maar eveneens in verschil
lende andere weefsclgebieden van ons
lichaam bevindt zich een buitengewoon
groot aantal uiterst fijne uitloopertjes van
een groot aantal draden, do gevoelszenu-
wen, welke een directe verbinding tot
stand brengen tusschen deze gebieden
eenerzijds en hersenen cn ruggemerg an
derzijds.
Deze ragfijne uiteinden streng genomen
zijn het eigenlijk beginpunten kunnen
door verschillende invloeden, acties of
prikkels geheeten, worden beïnvloed of ge
prikkeld. Dit geschiedt b.v. wanneer wij
ons met een zekere kracht prikken met de
punt van een speld aan een vingertop,
Wanneer deze kracht voldoende sterk is
d.w.z. boven een minimum of drempel
waarde'is gelegen wordt deze aanra
kingsprikkel bliksemsnel langs de gevocls-
zenuw doorgegeven naar het ruggemerg
en de hersenen. Elk pijnpunt van de lin
ker iichauuishclft correspondeert met een
bepaald ontvangststation in dc rechter her
senhelft en evenzoo heeft de rechter
lichaamshelft contact met de linker her
senhelft. De wijze waarop deze prikkel
wordt doorgegeven is nog slechts zeer on
volledig bekend. Het resultaat kennen we
intusschen als een sensatie, welke we pijn
noemen.
Zulk een pijn verwekkende prikkel kan
verschillende reacties opwekken, waarbij
onze wil al of niet kan zijn betrokken cn
die wij al of niet bewust voltrekken. Reac
ties, welke zich op een of andere actie in
ons lichaam buiten medewerking van de
groote hersenen en daarom ongewild
afspelen, noemen we reflexen. Zulke re
flexen treden als onvermijdbaar gevolg
van een bepaalde actie op. De speldcprik
in onzen vingertop zal bijv. reflectoir een
terugtrekkende beweging van hand en arm
uitlokken. Op geheimzinnige wijze wordt
de pijnprikkel, welke langs de gevoels- of
sensibele zenuw naar het ruggemerg werd
voortgeleid, doorgegeven naar andere ze
nuwbanen. Deze achten het hun onverbid
delijke plicht, een poging in het werk ie
stellen de pijn te doen ophouden. Zij zen
den daarvoor langs de motorische of be-
weegzenuwen een of meer bevelen van bet
ruggemerg naar do daarvoor in aanmer
king komende spieren, die de terugtrek
kende beweging van hand en arm moeten
uitvoeren.
Sorteert dit voldoende effect, dan keert
de rust terug. Is het resultaat onvoldoende
dan volgt nu meestal een aantal gewilde
acties. Is de pijn bv. het gevolg van een
doorn die in de huid is blijven zitten dan
zullen we zoo noodig na oriëntatie met
behulp van onze oogen de andere hand
bevelen de doorn te verwijderen. Werd do
pijn veroorzaakt door een stekende mug,
dan zullen we trachten het dier te verja
gen of te vermorzelen. Werd de pijn ons
aangedaan door oen medemensch, dan zul
len we, in overeenstemming met ons tem
perament bovendien nog 1ot een meerde
re of mindere mate van bestraffing over
gaan. Dit laatste geschiedt soms zeer wel
overwogen en bewust, maar kan in be
paalde omstandigheden ook meer emotio
neel en meer of minder onbewust geschie
den. Reacties op pijn vooral wanneer we
dit begrip wat ruimer nemen dan alleen
lichamelijke pijn kunnen daardoor zelfs
iemand in een strafproces brengen en het
is dan vaak de moeilijke taak van de des
kundigen achteraf vast te stellen of deze
reacties bejyyst of onbewust zijn opgetre-,
'den.
We zullen ons verhaal echter lieden niet
in deze richting vervolgen, aangezien het
ons ditmaal meer speciaal begonnen is om
iets over de bestrijding van pijn mede te
dcelcn.
Aangezien pijn, zooals hierboven is toe
gelicht, begint als prikkeling van zenuw
uiteinden; langs zenuwen naar het rugge
merg en dan verder naar de hersens wordt
voortgeleid en daar pas het piji||cgrip ge
boren wordt, is het begrijpelijk dat het
pijngevoel op verschillende wijzen kan
worden bestreden. Principieel staan 2 me
thoden naast elkaar:
A. Ergens tusschen beginpunt on do her
senen wordt een hindernis opgeworpen,
waardoor de pijnprikkel niet verder door
gegeven kan worden cn dus geen pijngevoel
op kan treden.
B. De hersenen worden in een dusdanige
toestand gebracht dat ze de pijnprikkels
niet rnecr bewust kunnen opvangen cn tot
het pijnbegrip kunnen verwerken. De pa
tient wordt daarvoor in een meer of min
der diepen toestand van slaap of bewuste
loosheid gebracht.
De geschiedenis van de chirurgie is ten
nauwste samengeweven met de ontwikke
ling en verbeteringen van deze beide me
thoden Ook in vroeger eeuwen, voor do
doelmatige en bewuste toepassing van de
plaatselijke of de algeineune verdoov.ing
was men soms verplicht een of andere pijn
lijke heelkundige kunstbewerking toe to
passen. Soms werd bet slachtoffer daarvoor
dan in een roes gebracht door alcohol.
Soms vond een andere gebrekkige methodo
toepassing. In verband met do onvolledig
heid van al dezo hulpmiddelen ter bestrij
ding van pijn en andere hinderlijke reflexen
zocht de heelmeester dan zijn kracht in op
voering van de snelheid, waarmede de
noodzakelijke behandeling (b.v. het afzet
ten van een been) plaats vond. Bovendien
beperkte men zich tot die gevallen, waarin
de operatie een absolute levensnoodzaak
was.
Wat de plaatselijke uitschakeling van
pijn betreft wist men reeds betrekkelijk
lang, dat sterke koude pijnstillend werken
kon en dat ook de pijn minder erg werd
wanneer men de zenuwstam door sterke
omsnoering van het lichaamsdeel afklem
de. Bij deze laatste methode bestaat het ge
vaar dat de zenuwstam te lang of zelfs blij
vend ernstig beschadigd blijkt te zijn ge
worden en hij is dan ook geheel verlaten.
Plaatselijke gevoelloosheid door een soort
bevriezing vindt echter nog wel toepas
sing. Dit bcvriezingcnsprocédé duurt
slechts kort en is slechts te gebruiken voor
behandeling van processen, die zich in of
vlak onder de huid afspelen. Alen gebruikto
hiervoor in de tweede helft van dc vorige
eeuw aether, doch tegenwoordig uitsluitend
een vloeistof met een zeer laag kookpunt,
n.L chlooracthyl. Deze wordt van ccnigen
afstand op de huid gespoten en verdampt
dan snel. Men kan daarmede een plaatse
lijke afkoeling bereiken tot 33° C. De ze
nuw-uiteinden hebben dan daarbij lnin ge
voeligheid voor pijn vei toren.
In 1S39 werd door Scherzer het cocablad
ingevoerd. Deze bladeren van een Zuid-
Amerikaanse:! sii uikgCY.us E. ilnox.v luii
coca hebben b.v. een verdoovenden in
vloed op het mondslijmvlies wanneer ze
in den mond worden fijngekauwd. De oor
zaak hiervan bleek gelegen in een stof-co-
caine, die men al betrekkelijk spoedig daar
na als zelfstandige oplossing ging gebrui
ken. Hiermede kon men de slijmvliezen van
mond, neus cn oogen uitstekend gevoelig
maken. In 1SS1 werd dc oplossing van co
caïne door Roller b.v. in de oogheelkunde
ingevoerd om er tot op den huidigen dag
nog toepassing in te vinden.
Maar de huid is betrekkelijk dik, althans
te dik voor de cocaïne-oplossing om er door
heen te komen en zoo dc zenuweinden in
de huid te naderen en te verlammen.
Schleich heeft in 1891 gedemonstreerd hoe
de cocaïne-oplossing kan worden ingespo
ten in cn onder de huid en hoe aldus op
afdoende wijze een meer of minder groot
gebied voor pijn kon worden uitgeschakeld.
Een dergelijke stof, door injectie ergens
in het lichaam gebracht, blijft niet voordu
rend op de ingespoten plaats liggen, maar
wordt na verloop van een aantal minuten
langs lymphwegen en bloedbaan naar het
lichaam weggevoerd. Het pijngevoel keert
daarna weer terug. Wil men na plaatselijke
inspuiting een operatie verrichten, dan
moet deze dus geschied zijn, voor dc stof
is uitgewerkt. Bovendien kan zulk een stof,
in grootere hoeveelheden in het lichaam ge
bracht, gevaarlijke giftige werkingen ont
plooien.
Minder gevaarlijk dan de cocaïne is een
andere stof, de novocaino, welke door Ein-
horn in 1905 is geïntroduceerd cn nadien
regelmatig een uitgebreide toepassing heeft
gevonden. Aan zulke oplossingen voegt men
gaarne een paar druppels adrenaline toe.
Deze stof vernauwt do vaatjes in liet opge
spoten gebied. Dit heeft een dubbel voor
deel. Hierdoor wordt immers de novocaïnc
minder snel afgevoerd en bovendien bloedt
zulk een vernauwd vat minder, wanneer
het bij de operatie wordt doorgesneden.
Zulk een novacaine-advenaline-oplossing
kan men in het directe operatie-terrein in
spuiten; maar eveneens is deze oplossing
geschikt om op een ander punt in de ze
nuwbaan te worden ingebracht Moet er
b.v. een operatic aan cori hand geschieden,
dan kan men de geheele zenuwverzorging
van hand en arm uitschakelen door de ze
nuwen in den hals of op een andere plaats
ermede te doordrenken. Het pijngevoel
komt dan niet voorbij deze barrière en is
dus eveneens uitgeschakeld.
Zoo hebben zich meer methoden uit de
locaal-anaesthesie ontwikkeld, die allen Dp
hetzelfde grondbeginsel berusten: het pijn
gevoel beletten om naar de hersenen door te
dringen door ergens op den verbindings
weg een onderbreking in de zenuwgeleiding
aan te brengen.
EEN UITKOMST VOOR IEDERE
VROUW.
Oriënt Henna Shampooing.
Verft door gewoon wasschen elk haar
in olke gewenschte tint.
Onschadelijk 1 0.60.
JULIANAPLEIN 3. Amersfoort.
l
De gevoelszenuwen van de beenen en het
ondersta gedeelte van do buik dus ook
de zenuwen van de organen welke in het
bekken zijn gelegen komen in het onder
ste gedeelte van den wervelkolom het rug
gemerg binnen; de zenuwen van de boven
ste helft van den buik, borst en armen ko
men veel booger op in liet ruggemerg. Het
onderste gedeelte van ons lichaam bee
nen en bekken dus kan men daarom vol
komen ongevoelig maken door novocaïne of
een andere stof onder in het kanaal le
brongen, dal donr de wervelkolom loopt.
Dit kanaal' hot limhanlkanaal cn hier
in bevindt zich n.l. het ruggemerg. Deze
vorm van ongevoelig maken heet dan ook
do ruggèmergs- of lumbaalanaesthcsie en
is het eerst toegepast in 1S98 door Bier.
Hoog in het halsgedeelte bevinden zich in
het ruggemerg gcwichtigo centra voor
bloedsomloop on ademhaling. Bij do lum-
baalanaesthesie moet worden voorkomen,
dat de ingespoten stof deze centra zou kun
nen beschadigen. Do patiënt moet dus met
hot onderste gedeelte van den romp lager
liggen dan met do bovenhelft en vanwege
deze gevaren is het niet mogelijk operaties
van de bovensto lichaamshelft onder dezen
vorm van anaesthesie uit te voeren.
Bij al dezo methoden blijft de horsenwer
king volkomen intact Wil men deze om
een of andere reden uitschakelen dan itoet
men overgaan tot de algemeene narcose. De
I ontwikkeling hiervan zullen we in een vol
genden brief nagaan.
P. N. N.
Uitgave van de firma Koning
Het „Radiomaandblad" van October, uit
gave van de firma Koning, brengt ons een
gesprek var Dr. P. H. Rittcr Jr. „niet door,
maar over dc microfoon", verder een verhaal,
getiteld „de ware liefde", door Melis Stoke,
een beschrijving van enkele nieuwe typen
der Philips radio-apparaten cn „Cor Ruys als
Sally Wegloop" voor dc radio door C. F. van
Dam.
De Reddingboot
Dc. Noord- en Zuid-IJollandsche Redding
Maatschappij, welke sedert haar oprichting
reeds 5655 schipbreukelingen heeft gored,
bestaat Zondag a.s. 110 jaar. In verband
met dit 22c lustrum zond deze maatschappij
ons het Novcmbcr-nummer van baar orgaan
„Dc Beddingboot", waarin allereerst een
In Mcmoriam Z.K.II. Prins Hendrik is op
genomen. Vervolgens bevat deze aflevering
vele bijzonderheden omtrent de maatschap
pij cn het werk der verschillende redding
booten. Natuurlijk zijn ook de beeltenissen
daarin afgedrukt van do vele stoere kerels,
die jaar in jaar uit telkenmale hun leven
wagen in hot belang van lien, clio in doods
strijd ronddobberen op de alles met vernie
tiging bedreigende golven.
Ook de N.Z.R.M. voert op liet oogenblik
een zwaren strijd: den strijd tegen de finan-
ciccle branding. Er is nog héél wat finan-
eiecle steun noodig om op dezelfde wijze
te kunnen blijven doorgaan, het materiaal
te vervolmaken cn do oud redders, die in
behoeftige omstandigheden verkccrcn, te
kunnen helpen. Daarom vraagt de N.Z.R.M.
niet alleen dc aandacht door middel van
haar orgaan, maar ook door middel van een
bescheiden uitgevoerde kalender voor 1935,
waarvoor Jo Spier een toepasselijke schild-
tcekening heeft ontworpen.
Moge de roepstem van do N.Z.R.M'. wor
den verhoord en vele Nederlanders hun
daadwerkelijke belangstelling toonen voor
het even onmisbare als mooie reddingswerk
langs onze kust!
