ONS SUCCES IS
UW SUCCES
STOOM WAS SC HER IJ
DE KOLK i
MEER BETALEN
ZOU DWAASHEID ZIJN!
WAT OMA VERTELDE
VOOR DE KLEINTJES
DE TRAKTATIE
MACHINALE OPMAAKWASCH
O KASTKLAAR
KRAAK HELDER
GOEDKOOP
F. VAN HOFWEGEN
BLEEKERSTRAAT 37 - TEL. 16
De beste koffie. Hulsko't
Seinkoffiekost nu 25 ct.
per V9 pond I HuJsko heeft
één soort: het beste! In
gepatenteerde, luchtdichte
verpakking. - Vraagt Uw
Winkelier i
uiii oi/n
DE KOFFIE WAAR PIT IN 2ITI
't Was op den avond van 11 November.
Heel den dag had het geregend en toen
de duisternis inviel, nam ook de wind in
lievigheid toe.
,,'t Is buiten allesbehalvo prettig, mc
vrouw," zei dan ook Mina, het dienstmeis
je der familie van Tol, die voor dc oude
mevrouw Rensen, de moeder van mevrouw
van Tol, een brief had gepost. „O, en daar
bellen die bengels warempeltjes óók aan
onze deur!" riep ze boos uit.
„Wat willen die kinderen, Mina?" vroeg
mevrouw van Tol, die nog niet lang in de
6treek woonde en dus niet bekend was met
de gebruiken van het stadje. „Komen zo
bedelen?"
„Bedelen en niet bedelen, mevrouw,
gromde het meisje. „Ze komen zingen van
„Sinter Maarten". Nou, cn voor niets doen
zij dat niet... En dan in zoo'n weer..
De kinderen schenen zich echter om het
weer niet veel te bekommeren, want luid
zongen ze:
„Sinter, Sinter Maarten,
Dc kalfjes hebben staarten,
De koetjes hebben horens,
tDc kerken hebben torens,
Dc torens dragen klokken,
Dc meisjes dragen rokken,
De jongens dragen broeken.
Do moeders schorteldoekcn
Even was 't stil; 't liedje was uit. Maar
Dioedig begonnen zij weer met iets anders
dit te galmen. Dit scheen Mina te verve
len, want in een wip was ze do gang in
en ging naar de voordeur met liet doel de
kinderen weg te jagen, die juist dapper
zongen:
„Sinter Maarten, wat is liet koud,
Geef me een t u r f i e cn wat hout
„Ga van dc deur, jullie met je turf ie
en jc hout!" snauwde zij het troepje toe.
Doch vóórdat zij nijdig dc deur dicht kon
slaan, stond reeds mevrouw van Tol ach
ter haar cn sprak: „Wacht even, Mina."
Ze gaf daarna don jongen, die, mot een
kaars-lantaarn aan een stok gebonden, het
hoofd der kleine bende scheen te zijn, een
dubbeltje, en vermaande hem cn dc ande
ren, naar huis te gaan.
„Dank u, juffrouw," zei de jongen, „maar
haar huis gaan we nog niet. Wu moeten
terst nog wal centen ophalen..."
Hij begon toen weer Ic zingen; dc ande
ren zongen mee, en zingende liepen zij
Verder, terwijl Mina, nog brommende, naar
de keuken ging, cn mevrouw van Tol naar
do huiskamer, waar dc drie kinderen, met
oma Rensen, gezellig rond den haard za
ten.
„Die kinderen schijnen de oude gebrui
ken uit den tijd, toen ik jong was, nog in
Gore te houden, Mies," begon de oude da-
Dïc, zoodra mevrouw van Tol binnenkwam,
irla, in mijn jeugd was het, in Gelderland
In Overijsel, óók dc gewoonte, dat do kin
deren der minder gegoeden op 11 Novem
ber met hun kaarsjes langs dc huizen kwa
men zingen. En ook bij dc boeren ging het
op Sinter-Maartcn-dag, zooals ze dien dag
daar noemen, soms hefel aardig toe
„Hè, oma, vertelt u ons dan eens, hoe
het daar toen was?" vleide dc achtjarige
Elly.
En ook Ilans en Wim, de grootero broer
tjes, zeiden, dat ze oók wel eens graag wat
over dien ouden tijd wilden hooren.
„Luistert dan maar," zei oma, cn zc be
gon: ,,'t Was ongeveer half October, dat
vele gegoede boeren een gans kochten,
meestal een vreeselijk mager dier, dat in
een hok werd gezet cn daar iederen dag
zóóveel te eten kreeg, dat het beestje wel
dra heel dik en vet werd. Dit werd de Sint-
Ma ar ten-gans!
Opgevuld met kastanjes en heerlijk bruin
gebraden, troonde dan op 11 November de
gans op een schotel, omgeven door bran
dende kaarsjes. Als dan allen aan tafel
za*en, sneed het hoofd van 't gezin de gans
open en terwijl hij daarmee bezig was, ke
ken allen oplettend naar dc kleur van het
ganzen-borstbeen. Was dit rood, dan zou
cr een strenge winter met veel ijs cn
sneeuw komen (zooals men toenmaals in
die streek geloofde). Doch was het borst
been wit en eenigszins doorschijnend, dan
werd het een kwakkel-winter.
Nadat ieder zijn deel van de gans en het
vulsel had gekregen, ging de schaal met
appelmoes en krenten rond en daarna de
schaal met aardappelen. Nauwelijks was het
laatste ganzeboutje verorberd, of er werd
een schotel vol spèkpannekoeken binnen
gebracht en ook daarvan bleef niet veel
over. Ja, in een Geldersch boerengezin werd
in dien ouden tijd flink gegeten, hoor!"
ging oma lachende voort. „Maar 's avonds
begon dc echte Sint-Maarlcn-pret! Want
zooals St. Nicolaas zijn geschenken door
den schoorsteen laat glijden, zoo kwamen
do Sint-Maartcn-geschenken van dc stevi
ge zolderbalken, waaraan, na de slacht in
November, de hammen en de worsten han
gen, naar beneden vallen.
Aan de spijkers, waar men gewoonlijk de
hammen cn worsten zag bengelen, hingen,
óp Sint-Maarten-avond, papieren zakjes, ge
vuld met noten, kastanjes, rozijnen en sui
kergoed. Aan icacr zakje was een smalle,
doch zeer lange reep papier geplakt. Deze
papierreep was zóó lang, dat dc kinderen
or gemakkelijk aan konden trekken. Maai
dit mocht niet. Ze mochten alléén een
brandend kaarsje zóó dicht bij den papier-
reep houden, dat deze ging branden. Dan
kronkelde het vlammetje langs het dunne,
smalle papierstrook je naar boven, stak
daar de zakjes met lekkers in brand en
al het lekkers viel, van boven, op de kin
deren neer. Natuurlijk kwam het meeste
lekkers op den grond terecht en dan werd
het een gegrabbel, en was 't een pret, juist
zooals op strooi-avond in December. Was
daarna alles opgegrabbeld, dan kwam do
pan vol chocolade op tafel en met het bij
ecngegrabbeldo Bekkers werd er op het
ganzenbord gespeeld
„En gingen de kinderen dan niet uit, om,
zooals straks die jongens, langs de huizen
te zingen, oma?" vroeg Hans dio al twaalf
jaar was.
„Neen, ventje, dit werd alléén door dc
arme kinderen gedaan," was het antwoord
clcr oude dame. „Doch in Deventer en
Zwolle, waar in die dagon, op 10 en 11 No
vember, do zoo beroemde ganzenmarkten
werden gehouden, gingen óók de kinderen
der gegoede lieden wel eens met hun
kaarsjes het St. Maarten-liedje bij de ken
nissen zingen. Dit werd ook wel in enkelo
steden van Zuid-Holland gedaan. Een der
kinderen droeg dan een grootc, uitgeholde
koolraap, waarin een kaarsje brandde, cn
zoo gingen zij dan zingende op weg naar
ooms en tantes en alle andere menschcn,
die zij goed kenden. Daar werd dan begon
nen met het liedje, dat straks die jongens
zongen, doch eenigszins anders
„Sinter Maarten is zoo koud,
Geef m* een turfje of een hout,
Om mij wat te warmen
Met mijn blootc armen.
Geeft wat, houdt wat,
't Volgend jaartje ook wat!"
En kregen zij na het zingen van dat
liedje iets, dat zij erg lekker vonden of
ook wel geld om snoeperij te koopen, dan
zongen zij vroolijk:
„Hier woont een rijk man,
Dio veel geven kan,
Veel wil hij geven,
Lang zal hij leven!"
Ook de arme kinderen zongen dit liedje,
bedelend langs de huizen. En waar men ze
wegzond zonder geld te geven, schreeuw
den zc luid:
„Een zakkie met zemel, een zak-
k i e met kruit,
Hier hangt cr me eentje den
gierigaard uit!
Ook in Amsterdam zongen op Sint Maar
ten wel eens de arme kinderen. Met een
kroontje, waarin eenige kaarsjes gestoken,
vastgebonden aan een stok, liepen zij de
grachten af, waar de grootste huizen ston
den, zooals de Heerengracht en de Keizers-
racht, en dóór zongen zij bij ieder huis
een héél vreemd liedje, waarvan zij zelf
óók niets begrepen, want ze zongen:
„Martijn! Marlijn!
Turref in de murref3) in de maneschijn!
Gooi in de most,
Gooi in de wijn,
Hier woont die goeie Sinter Martijn!"
Voor het geld, dat ze kregen, kochten zij
dan gebraden kastanjes, in een kastanje
kraampje op de toenmaals nog bestaande
Osjcssluis! En nu is dc vertelling uit!"
Met deze woorden wilde oma haar ver
telling eindigen. Doch Hans, die het ver
haal uit Oma's jeugd wel leuk vond, wilde
nu ook nog wat over dien Sint Maarten
weten. „Heeft die echt bestaan, oma, juist
zooals Sint Nicolaas?" vroeg hij.
Ja, jongen. Maar zijn werkelijke naam
is Martin, of Marlinus, zooals dc Katholie
ken hem noemen. En hij werd in Sabaria,
een stad in Hongarije, geboren in 't jaar
310. Heel jong nog, werd hij door zijn
c-uders voor zijn opvoeding, naar Pavia ge
zonden, waar hij onderricht in de krijgs
kunde ontving. Op zijn vijftiende^ jaar was
hij reeds als soldaat in het leger opgeno
men. En zijn soldatenmantel werd later
even beroemd als hijzelf. Ja, dat moet ik
je nog even vertellen! Luister:
't Was op een har-kouden winternacht,
dat Martin met zijn krijgsmakkers «e stad
Amiens binnenkwam. Terwijl ze door dc
stadspoort kwamen, vonden zij daar, lig
gende tegen den muur, een in lompen gc-
hulden bedelaar, die van koude bijna was
bevroren. Martin, goedhartig en behulp
zaam als liij voor iedereen was, sneed toen,
er niets anders op wetende, zijn soldaten-
mantel doormidden, die zeer wijd en ook
warm was. Hij gaf de helft van den man
tel aan den zwerver, dien hij daardoor het
leven redde.
En deze edelmoedige daad is nu door een
beroemd schilder afgebeeld op het doek.
1.
Loesjc mocht op school trakleeren;
Zeven jaar werd zij vandaag.
Moedertje vroeg gistermiddag:
Waarop, Loes, trakteer jc graag?
Moeder noemde lekk'rc dingen
Chocolaadjcs cn fondant,
Zuurtjes, toffee's pepermuntjes,
Nu, waar houdt mijn meisje van?
3.
En na lang cn ernstig peinzen,
Zei ons Loesje: Zuurtjes, Mam!
Zoodat jaar'ge Loes vanmorgen
'n Heelen zak naar school meenam!
Maar... al daad'lijk, op liet schoolplein,
Kwamen kleuters uit de klas
Jarig Loesje feliciteeren
Een gesnoep als 't heel gauw was!
Ieder mocht ccn zuurtje proeven,
En toen nog ccn and're kleur.
Weer een and're... Wat gebeurde,
Vóór zij kwamen hij dc deur?
Van den heelen zak met zuurtjes
Bleef er ééntje over maar
En naar binnen stroomde cind'lijk
Snoepende! de kinderschaar.
7.
Maar die éé.ic, grootc, dikke,
Die ons Loesje overhad,
Kreeg de Juffrouw en die zei toen:
Jarig Loesjc is een schat!
(Nadruk verboden).
CARLA HOOG.
En later, door een even beroemd beeldhou
wer in marmer vereeuwigd.
.Ziezoo, nu weet je alles over dien Sint
Maarten, wat ik zelf weet," zoo besloot dc
oude dame haar vertelling.
„En i k weet, dat het bedtijd is," sprak
mevrouw van Tol, die óók naar oma's ver
telling had geluisterd.
„En ik dank u voor het verhaal uit uw
jeugd, orna," zei Elly.
„Ik bedank u ook, oina!" riep Wim. „Toen
u jong was, ging alles zoo héél anders dan
nu
„En ik dank u voor de vertelling over
dien Sint Maarten, oma," zei Hans. „Die
zal wel even dapper als goed geweest zijn,
denk ik."
Oma knikte liet drietal lachende toe,
wenschte hen goeden nacht en beloofde
óók eens tc zullen vertellen, hoe St. Nico
las, in haar jeugd werd gevierd.
TANTE JOH.
(Nadruk verboden).
Schorten.
Murref moot „mond"' beteekonen.
Wellicht in het dialect van den Jbrdaan.
Beste Nichtjes en Neefjes,
Die Uivcr en de overwinning in Zwitser
land en niet tc vergeten de Zesdaagsche zijn
voor jullie de grootc gebeurtenissen hè? In
alle briefjes werd daarover geschreven. Zoo
nu cn dan zag ik ook eens iets over dc re
petities of over het verlangen naar ijs. Het
is voor jullie zeker wel een tegenvaller hè,
dat dc üiver niet op Zaterdag aankomt; nu
kunnen jullie niet naar de radio luisteren.
Nou, ik heb er ook een strop aan, want an
ders had ik zeer waarschijnlijk naar Am
sterdam gegaan, maar daar kan nu niets
van komen.
Zijn jullie al bezig voor St. Nicolaas? Heb
ben jullie al mooie rijmpjes gemaakt, of is
het nog wat te vroeg ervoor. Ik ben erg be
nieuwd, wat er dit jaar voor mij uit Spanje
zal komen. Vol verwachting klopt mijn
hart
Nu gaan wc weer naar Amerika mét CoW.
Boy, die deze week verder vertelt over
Veedieven
Joc en ik hadden onderweg ruimschoots
gelegenheid, onze positie to bepalen. En we
begrepen wel, dat we geen levensgevaar te
duchtcil hadden, mits.... we ons kalm
hielden!
En verder, Zus was toch naar huis gegaan,
en wanneer men ons mistte, onze sporen
waren zoo makkelijk te volgen dank zij de
versche indrukken der runderen, dat ze ons
vlug ingehaald zouden hebben.
De slimmelingen gingen niet naar de ne
derzetting, maar een halve mijl er om heen
totdat wé aan den weg naar dc stad kwa
men.
Daar stonden vier grootc trailers en eon
truck te wachten met neergelaten kleppen.
Het duurde een geweldigen tijd voor het
vee ingeladen was, maar ze kregen het ge
daan.
Nou, ik verzeker je, het waren geen kin-
(Zie vervolg op pag. 2).
