Cognac Vieux XXX
J. A. SCHOTERMAN Zn
DRAAIDE DE MOTOR, OF NIET?
ZAALBERG DEKENS
HET MYSTERIE VAN
WOLVEGA
HET STIJGEND TEKORT BIJ
DE SPOORWEGEN
per flesch f 3.75
Wijnhandel
Utr.straat 17 Gevestigd 1878
Telefoon 145
Onze Postvliegers
onderweg
HERCLASSIFICATIE VAN
DE BAAN?
DE BRITSCHE LUCHT
VERDEDIGING
De uitlating van Min. Baldwin
ALLE MATEN
A. H. VAN NIEUWKERK N. V. - TELEFOON 543
COMPLETE WONINGINRICHTING
HUMORHOEKJE
Dc bevolking van Wolvcga, 200 schrijft dc
N.R.C., is zeer ontstemd over de houding
van wethouder Huurling in dc kwestie-
Wardenier. Men beschouwt dit lid van het
dagel. bestuur der gemeente Weststelling-
werf als den promotor van dc heclc zaak.
Daar hij van den motor als van het ei van
Columbus zou hebben gesproken, heeft rnen
het nu over liet ej van Huurling, maar voor
al wordt hem kwalijk genomen, dat hij, vol
gens het verslag van het interview met hem
in dc Mcppeler Courant, zou hebben gezegd,
dat hij (en andere leden het college van
burgemeester en wethouders, immers hij ge
bruikte den term „wij") den motor zelf had
zien draaien.
Wij hebben in ons ochtendblad van Zon
dag onder een ingezonden stuk van den bur
gemeester van Weststellingwcrf, die ontken
de, dat hij persoonlijk of het college den
motor had zien draaien, reeds aangeteekend
dat ook dc wethouder aan het Leeuwarder
Nieuwsblad had medegedeeld, dat hij dit
voor wat hemzelf betreft, aan de Mcppeler
Crt. niet had gezegd. Ook tegenover de Leeu
warder Courant heeft de heer Huurling dit
nadien verklaard. Laatstgenoemd blad komt
nu echter met een handhaving van wat in
het verslag van het interview der Meppeler
Crt. was opgenomen, door den verslaggever-
en door een anderen bij het onderhoud aan
wezigen journalist.
Hieronder volgt wat dc Leeuwarder Crt.
daarover mededeelt:
Een onderhoud met wethou
der Huurling
Hedenmorgen hadden wij op diens
eigen verzoek een lang telefonisch onder
houd met den heer Huurling.
Hij ontkende tegen den verslaggever uit
Meppel gezegd te hebben, dat hij den motor-
had zien draaien. Ook had hij den motor
nimmer vergeleken met het ei van Colum
bus. Ik heb, aldus de wethouder, slechts ge
zegd, dat ik de teokeningen gezien heb met
codes erop en gewaarmerkt door een octrooi-
bureau. Later bleek, dat dit een particulier
bureau geweest is, maar dat wisten wij toen
niet.
Wat mijn aandeel in de hccle zaak betreft
diene, dat ik op den dorden Woensdag in
September den lieer Wardenier in verbin
ding heb gebracht met burgemeester Maas.
Na dien tijd is Wardenier af en toe met den
burgemeester op reis geweest. Over deze rei
zen werden geen mededeelingen gedaan in
B. en W., doch door deze houding van den
burgemeester maakte dc zaak op ons een
meer betrouwbaren indruk. Op Maandag 20
October deelde dc burgemeester aan de an
dere leden van het dagclijksch bestuur
mede, dat het Nieuwsblad van Friesland
zich tot hem had gewend om inlichtingen.
Door den burgemeester krachtig aan te ra
den thans geen mededeelingen aan de pers
te verstrekken, wist ik ontijdige publicatie
den kop in ie drukken.
Op Donderdag 1 November was het col
lege van B. en W. weer bijeen. Ik had reeds
iets gehoord van een persconferentie en
toen ik mr. Maas hiernaar vroeg, zeidc hij,
dat deze 's middags om 4 uur ten gemeente
huize zou worden gehouden.
Ik was over deze mededeeling zeer ver
schrikt en zeidc: „Maar burgemeester, dat
mag en zal ook niet, dan loopt dc zaak
mis."
Mr. Maas antwoordde hierop: „Ik kan het
nu niet meer afzeggen."
Door mijn houding is mr. Maas blijkbaar
zenuwachtig geworden, althans toen dc hoe
ren zich aandienden, besloot hij ze te ont
vangen in tegenwoordigheid van liet volle
dige college van B. en W.
Ën in deze persconferentie, die door den
burgemeester is doorgedreven zeer tegen
mijn zin, terwijl dc andere wethouder vrij
wel van niets wist wij werden door mr.
Maas vrijwel buiten alles gehouden in
deze persconferentie ligt nu 111.i. de groote
fout. Hierdoor is dc uitvinding lot een te
vroeg geboren kindje geworden. De zaak
was nog niet af en door ontijdige publiciteit
komt nu de ontgoocheling. Anders was het
mogelijk wel iets geworden.
Immers de toekeningen en de explicatie
ervan maakten op ons steeds een betrouw
baren indruk. E11 niet alleen op ons, inaar
ook op technisch meer geschoolden. Steeds
heb ik dan ook op liet standpunt gestaan:
Laat. ons afwachten wat er van terecht komt
cn er uit dc gemeentekas liever een som
van 25 voor over hebben dan ons de zaak
tc laten ontglippen. De burgemeester is ech
ter veel te voortvarend geweest en hierdoor
is het uitgeloopen op de debacle cn zijn ons
moeilijke dagen bezorgd.
De ontkenning van den heer
Huurling tegengesproken
Naar aanleiding van dit onderhoud heeft
de Leeuw. Crt. zich gewend tot den redac
teur van dc Meppeler Courunt, den heer dc
Lange. Deze hield vol, dat wethouder Muur
ling in een onderhoud Maandagavond j.I. te
zijnen huize gehouden, pertinent heeft ver
klaard, dat hij den motor stationair heeft
zien draaien. Bij dit onderhoud was levens
aanwezig do heer F. Canté, directeur van
het persbureau De Beurs to Amsterdam cn
tevens correspondent van een Amerikaansch
dagblad. Ook deze bevestigde dat dc heer
Huurling tegenover hem en zijn Meppeler
collega had verklaard, dat hij en ook de bur
gemeester den motor stationair hadden zien
draaien.
Een onderhoud met
meester Haas
burge-
Ten slotte had de Leeuw. Crt. een telefo
nisch onderhoud met burgemeester Maas.
Deze zeidc nooit reizen met den heer War-
denier te hebben gemaakt. Slechts eens is
hij met den uitvinder meegereden, toen hij
naar Hengelo moest om zijn moeder tc be
zoeken. Ilij zou dan tevens in dc gelegen
heid gesteld worden verschillende mededee
lingen van den heer Wardenier tc contro
leeren.
Toen men in Zwolle aankwam, zeidc ik,
aldus de burgemeester: Wardenicr laat mij
nu je motor eens zien. Doch hij antwoordde:
Dat mag ik niet doen zonder toestemming
van mijn ingenieur».
Ik heb dat toen geloofd, onulat dc jongen
op mij zooals trouwens op iedereen een
betrouwbaren indruk mankte.
.ater heeft Wardenicr mij nog in tegen
woordigheid van wethouder Huurling, eens
uitgenoodigd mede naar Antwerpen te gaan
Ik stond daar niet afwijzend tegenover, daar
ik, als ik mee ging, zou kunnen eontrolecrcn
of alles, wat de heer Wardenier over zijn
onderhandelingen met de Minerva-fabrickcn
vertelde, gegrond was. Van deze reis is ech
ter niets gekomen.
Voorts ontken ik uitdrukkelijk, dat ik de
wethouders buiten de zaak heb gehouden,
in tegendeel, ik heb de wethouders nergens
buiten gehouden.
En nu de z.g. persconferentie. Zoogenaamd
zeg ik, omdat van een persconferentie in
den eigenlijken zin des woords geen sprake
is geweest.
Dc kwestie was, dat in Wolvcga cn ook te
Heerenvcen iets ruchtbaar was geworden,
en ilnt op mij door verschillende bladen
voortdurend aandrang werd uitgeoefend na
dere mededeelingen to doen. Ik sprak des
tijds wel eens met Wardenicr, omdat zijn
mededeelingen cn ook van anderen, die met
hem in relatio stonden, mij betrouwbaar
leken. Vooral ook, omdat ik in het belang
der gemeente Wolvcga het vvenschelijk \ond
mij van den gang van zaken op cfo hoogte
te houden.
Ik kon het dan ook goedkeuren, dat de
heer Wardenier in mijn tegenwoordigheid
mededeelingen aan de pers zou doen, d.w.z.
aan vertegenwoordigers van de bladen, die
steeds om inlichtingen verzocht hadden.
Hierbij voegden zich toen de plaatselijke cor
respondenten tc Wolvcga van enkele andere
bladen. Ik rekende er op, dat Wardenier aan
deze persvertegenwoordigers geen mededee
lingen zou doen als hij niet volkomen zeker
van zijn zaak was. Zelf wcnschtc ik er hij te
zijn om te kunnen verklaren, dat, mochten
de plannen voortgang vinden, hier de noo-
dige grond voor een fabriek disponibel was.
Bij nader inzien achtte ik het wcnschelijk,
dat ook de wethouders tegenwoordig zouden
zijn, opdat deze zouden kunnen controleercn
wat ik ter persconferentie had gezegd.
Ik herinner mij niet positief wat de heci
Huurling om.trent de wenschelijkheid van
publicatie in de vergaderingen van B. en W.
heeft gezegd. Het is mogelijk, dut hij tegen
ontijdige publicatie heeft gewaarschuwd,
maar dit heeft op mij niet den minsten in
vloed gehad. Ik heb zelf volledig mijn hou
ding ten opzichte van dc publicatie bepaald.
Ik aanvaard voor mijn houding in de hce-
le zaak voor dc volle honderd procent ver
antwoordelijkheid, doch ik wensch mij niet
door een der wethouders in een hoek te la
ten duwen. Tenslotte is het wethouder
Huurling geweest, die voor het eerst over
deze zaak heeft gesproken in B. en W. cn
die mij met Wardenicr in connectie heeft
gebracht. Omtrent wat deze wethouder nog
zegt over teokeningen, diene, dat ik wel tee
keningen heb gezien, maar hierop nooit iets
heb gevonden, dat als waarmorking door een
octrooibureau kon gelden.
Wat dc relaties van den lieer Wardenier
betrekt kan ik nog het volgende mededeclcn.
In Amersfoort kwam hij geregeld samen met
iemand, die rentmeester was voor eenige
adellijke grondbezitters. Uit doze relatie is
het verhaal van dc 13 milliocn en de ba
ronnen, welke hun medewerking zouden
hebben toegezegd, ontstaan. Ook waren de
teekeningen, die dc lieer Wardenier ons van
de ontworpen fabriek liet zien inderdaad
door een bekend architect vervaardigd.
Voorts stond Wardenicr in relatie met een
rijksnijverheid consulent cn zulks naar aan
leiding van de bcschuitinpakmachine, die
indertijd gebouwd was met steun van den
heer Wuite, directeur van de bakkerij De
Beuk, waar Wardenier jarenlang had ge
werkt cn die uitstekende inlichtingen over
hem verschafte. Hier komt nog bij, dat War
denicr over vrij wat geld beschikte. Dit sa
menstel van oorzaken werkte mede, dat en
kele uiterlijke tcekencn van betrouwbaar
heid ontstonden, welke maakten, dat ver
schillende vooraanstaande personen de zaak
serieus opvatten. Hoewel ik cr in den begin
ne zeer sceptisch tegenover stond, meende
ik later, met het oog op dc belangen der
gemeente Weststellingwcrf en der plaats
Wolvega in het bijzonder deze houding te
moeten wijzigen.
Na een ernstig onderzoek gedurende dc
laatste dagen ben ik tot de overtuiging ge
komen, al kan ik dit niet bewijzen, dat de
heeie zaak op fantasie berust en dc motor
niet bestaat. Door de mededeelingen aan
enkele dagbladcorrespondenten op Donder
dag j.I. is dc algeineenc aandacht op dc zaak
gevestigd cn is liet. proces verhaast. Thans
is veel spoediger dan anders het geval ge
weest zou zijn de. ware toedracht van zaken
aan liet. licht gekomen. Zoodoende heeft
deze z.g. persconferentie nog nuttig werk ge
daan.
Wat den heer Wardenier betreft, deze is
tcnville van zijn eigen rust en veiligheid op
medisch advies naar een inrichting van prof.
van der Scheer te Groningen overgebracht.
Hij bevindt zich daar in observatie. Volgens
dc laatste berichten maakt hij het goed; hij
is lot rust gekomen.
Ten slotte bracht mr. Maas nog even ter
sprake het onderhoud, dat een vertegenwoor
diger van de Meppeler Courant met den
heer Huurling heeft gehad en dat door ver
schillende bladen werd overgenomen. Hij
verklaarde uitdrukkelijk, dat noch het col
lege van B. en W., noch hij persoonlijk den
motor hadden gezien cn dus ook niet statio
nair hadden zien draaien, zooals de heer
Huurling zou hebben bay eerd.
Opmerkingen in het Voorloopig
Verslag over de Water
staatsbegrooting
's-G r a v c n h a g 0, 10 Nov. Vele leden
hebben bij het ufdeclingsonderzoek van dc
waterstaatsbegrooting betreurd, dat weder
om ongeveer dc helft van het waterstaats-
udget besteed moet worden om dc spoor-
wegtckorten te dekken. Aangekondigd is
een bezuiniging van tien milliocn gulden,
doch van deze plannen blijkt niets, terwijl
de tekorten van jaar tot jaar toenemen. Men
vertrouwde, dat dc Rcgecring alles in het
werk zal stellen om door reorganisatie van
het spoorwegbedrijf deze tekorten tc doen
verminderen.
Voor wat het vrachtvervoer aangaat, zul
len de spoorwegen zich moeten beperken
tot het vervoer van groote zendingen. Het
personenvervoer zal uitsluitend tusschen
dc groolere. stations mootcn geschieden, zoo
dat vele lusschcnstations moeten worden
opgeheven. Dc bezwaren, verbonden aan de
opheffing dezer stations, zullen moeten
worden ondervangen door autobusdiensten
naar dc centra. Do opheffing van spoorlij
nen bctoekent ongetwijfeld kapitaalvernie
tiging. doch de vernietiging van dit kapi
taal heeft reeds plaats gehad door do ver
minderde bctcckcnis van het spoorwegen
net.
Met het oog op de jaarlijksche groote
verliezen achtte men een grondige cn snelle
reorganisatie van ons binncnlandschc ver
voersysteem hoog noodig.
Ecnigo leden wilden gaarne aannemen,
dat de directie der Nederlandschc Spoor
wegen er op uit is, binnen dc bestaande
wetten zoo snel mogelijk op dc exploitaties
tc bezuinigen, zoowel op personeel als op
materieel. Zij meenden echter, dat al deze
pogingen weinig zullen baten, indien de
knpltaallast niet aanmerkelijk wordt ver
licht. Imers, door de dividendgnrantic blijft
óók dc obligatieschuld onverminderd druk
ken.
Andere meenden, dat do spoorwegtekor
ten zouden verminderen, indien men het
reizen aantrekkelijker maakte.
Bezwaar werd gemaakt tegen de tarie
venpolitiek, door dc spoorwegen gevoerd
voor vrachtvervoer. Daarmedo wordt, een
concurrentie gevoerd tegen vrachtautodien
sten cn tegen dc scheepvaart, waarbij het
beginsel, dat in de vervoertarieven dc zeif-
kosten moeten zijn vervat, in den stoek ge
laten is.
Andere leden zagen in do inschakeling
van de A. T. O. een loffelijke poging om
het spoorwegbedrijf zooveel mogelijk aan
de veranderde omstandigheden aan tc pas
sen.
Bepleit werd in\oering \an 3- of 5-daag-
schc spoorabonncmentcn. Hiervan ver
wachtte men vermeerdering van inkomsten.
Eenigo leden drongen er op aan, aan bui
tenlanders tijdens het rcisseizocn een ex
tra-reductie toe tc staan.
Eenige leden drongen aan op stopzetting
van dc openbare middelen van n ervoer op
Zondag.
Men achtte het spoorwegverkeer aan den
linker Maasover tc Rotterdam onvoldoende
geercgeld.
Sommige leden drongen er op aan, dc
beide stations Staatsspoor en Ilollandsche
Spoor te 's-Gravenhago tc vervangen door
één station, cn wel aan dc Schcnkkadc.
Hot. gebeurde met de Diescl-electrischc
tractie had hij vele leden den indruk ge
vestigd, dat de directie van do Nederland-
sche Spoorwegen hier niet voldoende om
zichtig is te werk gegaan. Zij achtten het
onverklaarbaar, dat, terwijl men hij de in
voering der elcctrische tractie een jaar lang
proef heeft gereden en op bescheiden schaal
met de invoering is begonnen, een groot
aantal Diesel treinen ineens zijn besteld, ter
wijl de proefnemingen betrekkelijk kort heb
ben geduurd.
Wederom werd door verschillende leden
de aandacht gevestigd op het groote aantal
ongevallen bij onbewaakte overwegen.
Dringend zouden zij den minister willen
verzoeken, te bevorderen dat maatregelen
worden genomen om dit groote gevaar
zooveel mogelijk tc verminderen.
WAPENSTILSTANDSDAG
Herdenking in de residentie
's-Gravenhage, 11 November, I11 verband
met den wapenstilstandsdag hebben dc Iin-
gelsche gezant en dc club der oud strijders
der Britsche weermacht Zondagochtend een
tweetal kransen gelegd zoowel op liet ge
meenschappelijk graf van een IM-tal Britsche
oorlogs slachtoffers op de algomcene be
graafplaats, als op dat van een viertal op de
R.K. begraafplaats, beiden aan do Kerkhof
laan te Den Haag. Daarna is er in de En
gelschc kerk een druk bezochte herdenkings
dienst gehouden onder leiding van reverend
II. M. Williams, tijdens welke dienst tc elf
uur een tweetal minuten plechtige stilte in
acht werd genomen.
Vervolgens hield de gezant een korte le
zing naar aanleiding van den vvapcnstil-
standsdag.
RUMOER IN DE KINKERSTRAAT
A m s t e r d a m, 10 Nov. In de Kinker
straat hij de Bi 1 clerdijkstraat is het van
avond 1 umoerig toegegaan, doordat colpor
teerende N.S.B.-ers slaags raakten met een
troep andersdenkenden. Aan dc rake klap
pen die over cn weer werden uitgedeeld,
r.ain weldra ook een aantal agenten cn een
werkman aan deel en wel in dien zin, dat
de vechtenden, met den gummistok uiteen
werden getreven. Arrestaties zijn niet ge
schied.
IN DEN TREIN OVERLEDEN
Londen. 12 Nov. (Reuter:. In don trein
van Harwich naar Liverpoolstreet station
is hedenochtend de Nederlander J. H. van
Ketwick uit den Haag plotseling overleden.
Rijstv
S—11
8-11
0-11
10—11
1111
12—11
A
Ochoi
Amsterdam
Boedapest
Rome
Athene
Mersamatruh
Cairo
12—11
Gaza
Rulhawclss
Bagdad
Uoeshir
11-11
Djask
Karrtchi
Jodpoer
10—11
Allahabad
Calcutta
Akyab
'J-ll
Rangoon
Bangkok
8—11
Singapore
7-11
Medan
Batavia
7-11
het eerstvolgende
post-
vliegtuig van Amsterdam 15 November.
Gemold wordt, dat volgens oen verkla
ring, die het Kamerlid Joekes in de verga
dering van de federatie Ovenjscl van den
Vrijzinnig-Democratischcn Bond zou hebben
gedaan dc lierklassificatic van rijksambte
naren zal worden ingetrokken. Do minister
president zou hierover in dc Tweede Ka
mer een verklaring afleggen.
Bij informatie is de N.R.C. gebleken, dat
dc regeering deze zaak nog in overweging
heeft; van andere zijde heeft zij echler dc
mededeeling gekregen, dat het, gezien de
tegenkanting in dc Tweede Kamer, niet on
mogelijk is, dat de herclassificatie zal wor
den teruggenomen. Een hiermee in verband
gebracht bericht over een nieuwe algc-
rneene verlaging met 2 pet. van salarissen
cn loonen voor het rijkspersoneel, is, naar
werd verzekerd, niet juist. Een dergelijke
korting zou niet te wachten zijn.
Démenti door den heer Joekes
Het Tweede Kamerlid mr. A. M. Joekes
verzoekt aan de N.R.Ct. mede tc dcelcn, dat
het bericht in eenige bladen, volgens het
welk hij in de Vergadering van de federatie
Overijsel van den Vrijz. Dcm. Bond de ver
klaring zou hebben afgelegd, dat dc her-
classificatie van Rijksambtenaren zal wor
den ingetrokken niet juist is. Dc heer Joekes
heeft als zijn persoonlijke meening in die
vergadering medegedeeld, dat hij verwacht
te, dat dc regeering op het plan tot invoe
ring van herclassificatie zal terugkomen.
BENOEMING BUITEN DE VOORDRACHT.
Arnhem, 12 November. De gcmcenle-
raad van Arnhem heeft hedenmiddag, in
afwijking van de voordracht van B. cn W.,
benoemd tot rector van het gemeente-gym
nasium. te Arnhem, dr. C. Albers, eerder
conrector aan dit gymnasium.
Geen verzoek onzerzijds om
opheldering nuttig of
noodig geacht
De Regcering liccft, naar Minister Do
Graeff in dc M. v. A. inzake dc Bcgrooting
van Buitenlandschc Zaken mededeelt, ken
nis genomen van de uiting van Minister
Baldwin in liet Britsche Lagerhuis op 30 Juli
1934. Dat uit de woorden van genoemden Mi
nister zou zijn op tc maken, dat do Britsche
Regeering haar gedachten heeft laten gaan
over den aanleg van militaire vliegvelden in
Nederland, komt den Minister niet juist
voor. Het bericht, dat de Britsche Regeering
zou overwegen de beschikking trachten te
verkrijgen van vliegvelden aan Nederland's
Oostgrens is te beschouwen als een van do
vele geruchten, welke naar aanleiding van
het bezoek van den chef van den Franschen
generalen staf aan Londen, omstreeks het
einde der maand Juni 1934 in de pers tot
uiting gekomen zijn en later weder zijn te
gengesproken.
De Minister kan er overigens slechts op
wijzen, dat de onderstelling, dat over Neder-
landscli grondgebied beschikt zou kunnen
worden voor do verdediging van een ande
ren staat, in die mate in strijd komt mot de
ook in Engeland voldoende bekende truditio-
ncclc zelfstandighcidspolitiek der Nederland
schc Regcering, dat zij moeilijk au séricux
kan worden genomen.
Met liet oog hierop, heeft de Nederland
schc Regcering het dan ook niet noodig of
nuttig geacht dc Britsche Regcering te ver
zoeken eenige opheldering ter zake van de
verklaring van den lieer Baldwin te ver
schaffen.
NIJMEGENAARS IN DUITSCHE
GEVANGENSCHAP
Ze zullen zoo spoedig moge
lijk in vrijheid worden gosteld
Blijkens tc Nijmegen van den landraad
der Kreis Clevc ontvangen mededeeling zul
len door bemiddeling van don regcerings-
president tc Dusseldorf de Nijmegenaars,
die eenigen tijd geleden door de Clecfsche
rechtbank, onder beschuldiging van devie-
zcnsmokkelarij tot zware gevangenisstraffen
werden veroordeeld, zoo spoedig mogelijk
op vrije voeten worden gesteld. De Land
raad was overtuigd, dat de straf voor déze
mcnschcn inderdaad te zwaar geweest was.
DE FABRIEKSBRAND TE TILBURG
Totale schade op anderhalve
ton geraamd
In verband met den brand in de „Gulden
Vlics"-sigarenfabriek van dc firma G. en S.
Majoie te Tilburg, kan de Msb. nog melden,
dat dc schade aanzienlijk lioogcr is, dan
aanvankelijk werd verondersteld. Door de
sterke rookontwikkeling zijn namelijk
groote voorraden tabak cn sigaren, die voor
den brand gespaard bicven, vrijwel waarde
loos geworden.
De totale schade wordt thans derhalve ge
raamd op anderhalve ton.
BEKENST. LAAN 10 OPGERICHT 1909
Huurder „U moogt me fellciteeren, juffrouw Wil-
lemse. Ik ben verloofd
Hospita „Ik ben zoo blij, het te hooren, meneer, want
ziet u, uw karbonade is heelemaal verbrand." (Humorist).
