AMERSFOORTSCH DAGBLAD
FEUILLETON
Donderdag 15 November 1934
33e Jaargang No. 118
PROF. AALBERSE EN
HET KABINET
Minister Deckers spreekt
ten afscheid
STIJGEN
DE DEVALUATIE
TWEEDE BLAD
HET VERTREK DER K XVIII
WERKLOOSHEID BLIJFT
MINISTER OUD OVER
Het Geheimzinnige Landhuis
TWEEDE KAMER
„De sterkste boog kan knappen
als ze te strak gespannen
wordt"
Voortgezet worden de algemeenc beschou
wingen over de Rijksbegrooting 1935.
De heer Biercma (V. B.) geeft in zijn
repliek de R.-K. Staatspartij in overweging
wat matiging tc betrachten in dc wijze
waarop ze spreekt over dc liberale econo
mie. Spreker is verheugd over dc krachtige
taal van de regeeringstafcl inzake bezuini
ging ook bij het bijzonder onderwijs. Wat
de aanpassing betreft, dc vaste industrie-
last moet naar beneden. Men lette daarbij
vooral op overheids- en beschutte bedrijven.
De heer van Houten (Chr. dein.) be
toogt, dat het aanpassingsproces niet bevor
derd wordt als dc regeering voortdurend
loonsverlaging toepast en bevordert.
De heer Jockcs (V.D.) zegt, dat dc re
geering ten aanzien van de onderwijs-be-
zuiniging gelukkig duidelijke taal heeft
doen hooren. Spreker is teleurgesteld, dat
de regeering een onderzoek inzake parti
culiere wapcnfabricagc heeft afgewezen.
Spreker geeft in het algemeen de voorkeur
aan de meer practischc contingcnteering
boven hooge rechten.
Dc heer Aalberse (R.K.) ontkent tegen
over den heer Joekes dat spr.'s opmerkingen
over liberale economie een katholieke uit
vinding van den laatsten tijd zijn.
We moeten zoo spoedig mogelijk komen
tot bedrijfs-ordening; onze industrie heeft
daarmede rekening te houden. Dc leiding
moet zijn bij een economischcn raad met
steun, leiding en toezicht van de. regeering.
En anders dreigt ongewild het gevaar van
devaluatie.
Spr. dringt aan op spoed met dc uitvoe
ring van het zestig millioen-plan.
Spreker hoopt op goede antwoor?
den, om het kabinet te kunnen blij-
ven steunen. Moet het tot een strijd
komen, dan geen guerilla tegen som?
mige ministers; dan een openlijke
strijd tegen het gehcele kabinet met
open vizier.
Spreker hoopt, dit kabinet te kun?
nen blijven steunen. Maar de sterk?
Prof. AALBERSE
Dr. COLIJN
stc boog kan knappen, als ze tc strak
gespannen wordt.
Dc heer Schouten (A.R.) zegt dat de
redevoeringen der ministers bij spr. geen
bezwaren in liet leven hebben geroepen of
versterkt.
Van dc algemeenc bezuinigingen heeft
spr. het bijzonder onderwijs niet uitgesloten.
Spr. betoogt dat men dc regecring niet kan
beschuldigen van eenzijdigheid in het aan-
passings-proces.
Zonder h.st. wordt besloten, morgen een
aanvang te maken met de behandeling van
het wetsontwerp tot wijziging der l.o. wet
(de gehuwde onderwijzeres). Daarna volgen
dc andere wetsontwerpen der agenda en de
begrooting van liet dep. van Buitenl. Zaken.
De heer Bon ga er Is (R.K.) wijst op het
nut van regionale industricbanken voor op
komende industrieën.
De heer L. de Visser (Comm.) bestrijdt
den heer Westerman dien spr. van „vieze
demagogie" beschuldigt.
Spr. vestigt de aandacht op de toenemen
de ontstemming ook bij dc christelijke en
katholieke georganiseerde arbeiders. Aan de
particuliere liefdadigheid was steeds veel
leed verbonden. Spr. vindt bet onzinnig dat
ministers kindertoeslag krijgen.
Dc lieer Ver voorn (Plattel.) repliceert.
Spr. waarschuwt tegen verdere beperking
van de suikerbietenteelt. Gedwongen in
krimping van den veestapel keurt spr. af.
Een desbetreffende motie wordt echter niet
ondersteund.
Minister Col ij 11 betoogt tegenover den
lieer Joekes de noodzakelijkheid der defen
sie- politiek. De kwestie van den arbeid der
gehuwde vrouw is niet nieuw. Meer dan een
onderzoek kan spr. niet toezeggen.
Spr. blijft betwijfelen of Ruslands toetre
ding tot den Volkenbond den vrede bcvor
dert.
Den lieer Aalberse herhaalt spr. dat land
bouw en industrie zich moeten aanpassen
aan de veranderde omstandigheden. Het
initiatief komc van anderen op en dc regee
ring trede aanmiedigend op. In die richting
werkt ze reeds.
Spr. moet tegenspreken dat de regcéring
het gezag niet krachtig genoeg handhaaft.
Indien de heer Aalberse c.s. een ander
kabinet wciischen, moeten ze dit spoedig
ronduit zeggen, in 'L belang des lands.
Minister O u d bestrijdt nogmaals het
denkbeeld van een heffing in eens. Spr.
herhaalt dat bclastingvcrhooging niet mo
gelijk is.
De hoofdstukken I, II. Ill A der Rijksbe
grooting 1935 en de wet op de middelen
worden z. li. st. aangenomen (tegen de
comm. en Sneevliet).
De vergadering wordt verdaagd tot Don
derdag elf uur.
BESLAG OP EEN STOOMSCHIP
Gevolg ecner aanvaring
Vlissingen, li Nov. Hot Duitsche
stoomschip Edith Ilowaldt, komende van
Antwerpen, dat laatst het Deenschc stoom
schip Erik Boyo heeft aangevaren, is op dc
reedc alhier in beslag genomen en in de
binnenhaven gebracht. Hct'schip zal 11a ge
stelde cautie worden vrijgegeven.
HR. MS. HERTOG HENDRIK
Ilr. Ms. Hertog Hendrik, onder bevel van
den kapitein ter zee C. E. L. Helfrioli, is
gisteren dc straat van Gibraltar gepasseerd.
Enorme belangstelling te
den Helder
Den Ilcldcr, 11 Nov. Ontzaggelijk was
hedenmorgen de belangstelling voor het
vertrek van de K XVIII. Wel steeds is bij
deze gelegenheid do Iïcldcrschc burgerij
trouw vertegenwoordigd en vele duizenden
brengen hun groet naar de opvarenden.
Ditmaal was van elders buiten de stad dc
belangstelling zeer groot. Op een grasveld
was een groot autopark ingericht, waar
men do meest uiteenloopcnde provincie-
nummers zag vertegenwoordigd. Veel oud-
marinemcnschen hadden door hun aanwe
zigheid blijken van belangstelling gegeven.
Wij zagen de oud vice-admiraals' Schorcr
cn Ter Poorten, den lieer van Klcffers, chef
van de afdceling diplomatieke zaken van
het ministerie van buitenlandschc zaken,
gepensionneerd schout bij nacht Vos, ver
scheidene hoofdingenieurs van het departe
ment van defensie cn zeer veel oud-officie
ren, dr. Muller van het Meteorologisch In
stituut 1e De Bilt, den lieer van Riel van
het Amsterdamschc filiaal, den directeur
der werf Wilton tc Fevcnoord cn nog vele
anderen.
Het weer was een beetje heiig, maar voor
een dergelijk afscheid ideaal. Vijf vliegtui
gen van het vliegkamp dc Kooi waren op
gestegen om hun kameraden van dc ma
rine een laatste afscheidsgroet te brengen.
Zij cirkelden boven ons hoofd cn trokken
ieders belangstelling.
Ongeveer lialf 12 kwam minister Deckers
aan boord om persoonlijk van de opvaren
den afscheid tc nemen cn hun de hand to
drukken. „Nergens zou ik thans liever zijn
dan op deze plaats", zoo zei Z.Exc. aan
boord van II. M. K XVIII, die op het punt
slaat deze groote reis tc aanvaarden, met
voor mij de kloeke bemanning, die liet
kleine vaartuig over de wijde zee zal bren
gen. Spreker zou dc reis van de K XVIII
willen kwalificcercn als een zeldzame be
langrijke cn groote reis.
Men weet, hier cn elders: „De Ncdcrland-
schc Ondcrzccdicnst vreest noch zeccn noch
Oceanen".
„Wij weten dat ieder uwer voor zijn werk
is berekend, dat gij alles doet ter cere van
uw land.
Groote offers zullen van U worden ge
vraagd, maar onder bevel van uw comman
dant luitenant ter zee Hettcrschcy, bij wie
ik dat vaartuig veilig weet, zult gij U sterk
voelen.
Dan wendt dc minister zich tot prof.
Vcning Meincsz: „Gij kent de marine en dc
marine kent U en zij rekent het zich tot
oer U de gelegenheid ie kunnen geven uw
belangrijke onderzoekingen voort tc zetten.
Tenslotte zegt dc minister: „Kiest ruim
zee. Toont aan allen wat goede manschap
pen vermogen. Gods zegen zij met U. Ik
volg U in den geest. Leve dc Koningin.
Vaart allen wel!
HR. MS. JOHAN MAURITS
VAN NASSAU
Ilr. M's flottillevaartuigt Joban Maurits
van Nassau, onder bevel van den luitenant
ter zee lc klasse W. van den Donker, is gis
teren van Colon vertrokken.
De cijfers van de laatste
week van October
Dc Directeur van den Rijksdienst der
Werkloosheidsverzekering cn Arbeidsbe
middeling deelt rncdc, dat in de weck 22
tot en met 27 October 1934 het aantal leden
van ingevolge het. Werkloosheidsbesluit
1917 gesubsidieerde vcrcênigingen bedroeg
568.500, waarvan S2.G00 landarbeiders. In
de maanden Mei tot en met November wor
den geen gegevens ontvangen aangaande
de werkloosheid van dc vereenigingen van
landarbeiders.
Dc werkloosheid onder dc overige 485.900
verzekerden bedroeg in genoemde weck
27.1 pet., tegen 20.2 pet. in dc weck S tot
en met 13 October 1931.
In de overeenkomstige vcrslagwcek van
het vorige jaar bedroeg de werkloosheid
2-f.S pel.
Bij 1004 organen der openbare arbeids
bemiddeling stonden op 27 October 193i in
totaal 343.190 werkzoekenden ingeschreven,
waaronder 323.940 mannen. Hiervan waren
werkloos 321.995 personen, waaronder
30S.17S mannen. Op 13 October 1934 bedroeg
het aantal ingeschrevenen bij een ongeveer
gelijk aantal organen 335.100. Hiervan wa
ren werkloos 313.920 personen, waaronder
300.G0S mannen. Het aantal ingeschreven
werkzoekenden is sedert 13 October 1934
gestegen met SOS-i, bet aantal wcrkloozen
met 8069. In vergelijking met het overeen
komstige tijdstip van bet vorig jaar wijst
het aantal bij de organen der openbare ar
beidsbemiddeling ingeschreven werkzoeken
den een stijging aan van rond 20.000.
Blijkens een op 1 October 1934 gehouden
telling stonden op dien datum bij dc orga
nen der openbare arbeidsbemiddeling inge
schreven:
10.337 werkloozc mannen jonger dan IS
jaar;
50.000 wcrklooze mannen van IS—25 jaar,
cn
20S.991 wcrklooze mannen van 26 jaar cn
ouder.
ONEERLIJK AMBTENAAR
D001* dc politie te Schaesbergen is gear
resteerd de ambtenaar van het secretarie
aldaar dc heer B., wonende tc Kcrkrade.
Hij wordt er van verdacht 200 ten 11a-
deelo van de gemcenlc Schaesbergen te
hebben verduisterd. B. is op staanden voet
ontslagen en ingesloten in het politiebu
reau tc Heerlen. Morgen zal B., die gehuwd
is, overgebracht worden naar Maastricht.
De letterlijke tekst van zijn uitspraak
in de Tweede Kamer
's-G 1* a v c n h a g c, 14 Nov. Daar in een
cjikcl persorgaan het gedeelte van het ver
slag der rede van minister Oud gisteren in
dc Tweede Kamer gehouden en waarin hij
over devaluatie sprak, aanleiding tot mis
verstand kan geven, moge dit gedeelte hier
naar de letter worden gepubliceerd:
„Zij die dc devaluatie aanprijzen, draaien
als het ware de zaak om. Zij wenschen
monetaire middelen tc gebruiken om hot
herstel van liet economisch leven to be
vorderen om spoedig een evenwicht te be-
1 eiken, maar zij beginnen daarbij mot een
middel, dat net evenwicht, voor zoover het
er dan nog is, nog eens extra gaat versto
ren.
„liet is vólkomen waar wat dc geachte
afgevaardigde do heer de Geer heeft op
gemerkt, dat het een groot verschil is of
men de devaluatie ziet als hot sluitstuk.
Wanneer wij zoo ver waren gekomen, dat
er stabiele verhoudingen waren, ddt men
misschien zou staan voor de vraag van dc
hei ordening van dc verschillende muntstel
sels en herstel van dc stabiele verhoudin
gen tusschcn dc verschillende valuta, dan
zou het mogelijk zijn, dat wij als sluitstuk
zouden zeggen: „Wij moeten beslissen over
dc vraag of de Noderlandschc munt moet
gehandhaafd blijven op de oude goudwaar-
de, maar dat is een heel andere vraag dan
wanneer men de devaluatie niet neemt als
sluitstuk, maar als begin. De ervaring
heeft ons geleerd, dat de monetaire maat
regelen die genomen zijn, onverschillig of
zij gedwongen of vrijwillig genomen zijn,
tot nog toe niets anders hebben uitgewerkt
dan een verdere verstoring van het even
wicht cn grootcrc moeilijkheden.
LICHTE SCHADE AAN DE
„ZILVERMEEUW"
A mslc r d a m, 14 Nov. Naar wij verne
men is het K.L.M.-vliegtuig do „Zilver
meeuw", dat op weg was naar Berlijn, bij
dc landing 1c Hannover licht beschadigd.
Bij informatie bij dc K.L.M. bleek ons, dat
deze schade van vrijwel geen beteekenis is.
Een groot hart is beter dan een groot
huis.
Uit het Engelsch van
HUGH WALPOLE en J. B. PRIESTLEY
door H. A. C. S.
43
„Een erg onaangenaam type!" riep Mas-
ham. 't Spijt mij als hij werkelijk eeivvriend
van u is, ofschoon ik niet kan gelooven,
dat hij het is, want ik weet, dat u daar
voor te verstandig bent, of liever: Marjoric
heeft 't mij verteld, niet, dat ik het zelf heb
onitdekt, mr. Newlands. Ik voel geen sym
pathie voor mr. Rossett. Ik ben zeker, dat
hij een man is, die op het laagst mogelijke
vlak leeft, walgclijk-aan-dc-aardc-gebonden.
ik las het opeens in zijn blik. Als ik mij
hier vestig, zooals ik misschien, weet u,
doe, dan kan ik zijn nabijheid alleen als
een schaduwzijde beschouwen. Ileusch, ik
heb mij afgevraagd of ik hen zou kunnen
uitkoopen".
„Ik ben zeker, dat u dat niet kunt", ver
telde ik haar. „Zijn familie is hier eeuwen
lang gevestigd geweest en hij houdt van el-
ken centimeter van dezen grond".
„Aan de aarde gebonden, zooals ik zei",
kwam zij tusschenbcide.
„Neen, u beoordeelt hem verkeerd", zei
Ik, besloten dc verdediging \an Roselt op
mij te nemen, al was bet alleen maar om
don tijd door te komen. „Ziet u dan niet,
dat zijn liefde voor zijn eigen streek, zijn.
eigen land, toch wel een mooi ding is? U
behoorde hein te begrijpen. Hij is een zeer
interessante persoonlijkheid en vertegen
woordigt een type, dat bijna aan het ver
dwijnen is...."
„Én dat is erg goed ook. Ik vind het naar
om u in de rede te vallen, maar ik ben er
zeker van, dat ik het bij het rechte eind
heb. Ik heb ook verhalen over hem gehoord.
Bovendien kan ik voor mijzelf oordeelen.
Hij is een Mars-bewoner, duidelijk Mar-
tiaan en is bestemd altijd zaad van twee
dracht te zaaien, van oorlog en lage hart
stochten, zooals de Martiancn altijd doen'.
„Ik geloof, dat u het hier hij het verkeer-
do eind hebt", zei ik haar, nieuwsgierig
waar ze die planeten-dwaasheid had opge
daan. ..llij mag op het eerste gezicht een
Martiaan schijnen, maar hij is t niet. Hij
behoort tot Jupiter, den trotschcn heerscher.
Ik geef toe, dat hij trotsch is. Maar denk
aan dc lange geschiedenis van zijn geslacht.
Overweeg dan zijn tegenslagen. Herinner u,
dat hij n,u.niemand heeft, behahe zijn doch
ter, slechts een jong meisje, op wie hij ver
trouwen kan, om op lc steunen in oogen-
blikken van zwakheid, niemand om zijn
trots te verzachten, om mag ik zeggen?
hem te veredelen, 't Was alleen zijn trots,
die hem zoo onbeschaamd deed schijnen,
toen u hem vraagde naar feecn en. toover-
godinncn'.
„Ha! Daar wou. ik juist opkomen. Dat
was erg ruw, vind ik, behalve dat het een
donkere ontkenning en een bewijs van
geestelijke dichtheid was". Zij bracht er
dezo dwaze zinnen uit met een air van
triomf en Iegelijk van diepzinnigheid.
„Wel, hij was zoo driftig, omdat hij de
gedachte haatte, dat iemand hier iets ge
zien zou hebben in deze, zijn eigen streek,
wat hij niet had gezien. U kunt dat begrij
pen, nietwaar?"
Ja, zij kon dat begrijpen, en ik kon mer
ken, dat zij wel wat voelde voor dien kijk
er op. Scrupules, die ik moclit hebben ge
had, fladderden op den wind weg; ik wilde
de volmaakte advocaat zijn. „Bovendien",
voegde ik er zacht bij, „ik kan u vertellen,
rnrs. Masliam, dat, ofschoon hij niet een
man is, die makkelijk vrienden maakt, hij
als u mij wilt toestaan» dat tc zoggen
gisteren ontzettend veel belangstelling voor
u had, cn zich lot uw persoonlijkheid voel
de aangetrokken. Ja, ik weet, wat u gaat
zeggen. U gaat zeggen dat hij toch geen
toeken van belangstelling gaf?"
„Juist!" antwoordde Masliam grimmig
voor zich liecn.
„Weer trots!" schreeuwde ik. „Trots, ziet
u. en' cn hier liet ik mijn stem zak
ken een soort van verlegenheid bij hem.
U moet niet vergeten, dat hij en ik daarna
samen naar hier teruggingen en met el
kaar praatten, natuurlijk. Meer dan dat
zog ik niet".
Ik deed het desalniettemin. Ik zei een
heelcbocl meer, maar ik zal cr jou niet mee
vervelen Ik begon met dien onzin over
Rossctt, zooals ik aan het begin opmerkte,
alleen om mijzelf tc beschermen tegen een
gesprek over Marjorie, of, bij gebrek aan
dat. tegen het een of andere verhaal over
Zon.ne-Harmonie of Maan-Verschil, of wat
't ook mag zijn, dat zij tracht in to balse
men in een nieuw boekdeel. Maar al lang
voor ik klaar was bad ik, inwendig, door
cn door pret
Toen vloog Marjorie binnen en Masham,
met olifnntcntact, vloog onmiddellijk weg,
op zoek naar de Trumps. Marjorio verspil
de geen tijd. „Ik heb met dat meisje ge
praat, Robert", begon zij, „dat meisje van
Mark. Ilij is verliefd op haar, nietwaar?"
„Erg. Daar bestaat geen twijfel over. Wij
weten, natuurlijk niet, hoe lang
Zij viel mij in dc .rode met een van haar
bliksemsnelle gebaren. „Dat doet cr niet
toe", zei ze. „Je kunt dat, Robert, bewaren
voor bet oogenblik, dat wij onze zaken be
spreken. Ik sjireek nu over die twee kin
deren. Zij is verliefd op liern. Eu het arme
kind zij is jong, zelfs voor haar leef
tijd is in wanhoop. Ik héb haar gezegd,
dut zij gaan moet".
„Wal!" Ik staarde haar aan.
„Ik heb haar gezegd, dal zij gaan moet,
dat zij wcgloopcn moet, naar Mark, haar
vader aan zijn lot over laten die domme
oude egoïst en ophouden rnet tobben over
haar broer cn gaan. L)ie twee verachtelijke
menschcn want de broer is blijkbaar een
jonge deugniet zullen alle leven ir.i haar
kapot maken, als zij het niet doet. En, als
zij niet gauw gaat, zal ze nooit gaan. Dat
weet ik Zij praat over beloften aan haar
moeder! Geen beloften mogen haar in sla
vernij van dezo twee mannen houden. Haar
moed is nu op hoog peil en dit is het
oogenblik Je weet, Robert, dat ik niet
praat over iets, dat ik niet begrijp. Jij weet,
wat mijn leven geweest is of kon geworden
zijn als ik de knoop niet had doorgehakt.
Overreed haar, help haar, en vertel Mark-
ineens, wat ik zag. Als jij het meisje niet
helpt, zal ik nooit meer tegen je spreken".
Alsof ik, jaren geleden, geweigerd had
een vinger uit te steken, om het meisje te
helpen!
En Marjorie had baar nog maar nel voor
't eerst ontmoetVrouwen zijn-wonderlijk.
„Dat is een zielig dreigement", merkte ik
op, „nu ik zie, dat je niet erg verlangend
schijnt om, hoe dan ook, weer met mij te
praten"
„O, neen Robert". Zij glimlachte tegen
mij. „Ik heb altijd bedoeld een vripnd van
je te zijn".
„Dat is vriendelijk van» je. Ik wist dat
niet".
„Misschien was jo hier niet gekomen als
je het had geweten."
„Misschien niet", t Was nu mijn beurt
om dien kleinen spottenden glimlach voor
den dag tc halen Ik hoop dal. ik hem voor
den dag bracht en niet den een of anderen
afscbuwelijk-walgelijkcn grijns. Ik vermoed
dat alleen vrouwen en tooneelspelers ze
kerheid kunnen hebben over wat hun ge
zichten bij hen doen.
„Ik moet n.u gaan". En daadwerkelijk
ging zij naar de deu»r. Ik volgde haar, heel
langzaam, besloten, dat ik ditmaal niet de
gene zijn zou, die een ontmoeting voorstel
de.
Evenwel, ik was diegene.
Maar ik zal je daar later van vertellen.
Jij zult zeggen, dat cr te veel gekakel over
Masham in dezen brief is geweest, maar
ik ben cr niet zeker van dat hot alleen
maar gekakel is. De geest van een gedach
te begint in mij te spoken, een gedachte,
die jou van enormen dienst zou kunnen
zijn, mijn maanzieke jongen. Maar daar
over later meer. Inlusschcn: kun je den
jongen Rossett niet bij zijn baren pakken,
tot op den bodem van deze aangelegenhe
den afdalen en dan óf hier terugkeeren óf
Jean bij je in de stad krijgen? Vertel mij,
wat jc craasr zou willen, dat ik doe.
Jc RJBERT.
(YYoidt vervolgd).
